Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 listopada 2017 roku

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Piotrkowie Trybunalskim,

Wydział V w składzie:

Przewodniczący: SSO Beata Łapińska

Sędziowie: SSO Magdalena Marczyńska (spr.)

SSO Urszula Sipińska-Sęk

Protokolant: st.sekr.sądowy Marcelina Machera

po rozpoznaniu w dniu 9 listopada 2017 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z wniosku J. G. (1)

przeciwko (...) Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności

w (...) (...) w Ł.

o ustalenie stopnia niepełnosprawności

na skutek apelacji wnioskodawczyni J. G. (1) od wyroku Sądu Rejonowego

w Piotrkowie Tryb. IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w P.

z dnia 21 lutego 2017r. sygn. IV U 364/15

oddala apelację.

Sygn. akt V Ua 19/17

UZASADNIENIE

Orzeczeniem z dnia 2 października 2015 roku (...) Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w (...) (...) w Ł. w sprawie (...) utrzymał w mocy orzeczenie (...) do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w P. z dnia 26 czerwca 2015 roku w części, w jakiej zaliczało wnioskodawczynię J. G. (2) do osób niepełnosprawnych w stopniu lekkim. Natomiast uchylił to orzeczenie w części dotyczącej ustaleń zawartych w punktach II, III i orzekł, że symbole przyczyny niepełnosprawności to (...) i (...) oraz wskazał, że orzeczenie wydaje się na stałe.

W odwołaniu z dnia 2 listopada 2015 roku wnioskodawczyni J. G. (1) wniosła o zmianę zaskarżonego orzeczenia i zaliczenie jej do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności na stałe. Wskazała, że zaliczenie jej osoby do lekkiego stopnia niepełnosprawności jest błędne, bowiem nie uwzględnia jej stanu zdrowia. Wnioskodawczyni podniosła, że uprzednio była zaliczona do osób niepełnosprawnych w stopniu umiarkowanym, a jej stan zdrowia uległ pogorszeniu, a nie poprawie.

W odpowiedzi na odwołanie (...) w Ł. wniósł o jego oddalenie, podnosząc, iż zaliczenie wnioskodawczyni do lekkiego stopnia niepełnosprawności jest zgodne z obowiązującymi przepisami i jego stanem zdrowia.

Wyrokiem z dnia 21 lutego 2017 roku, sygn. akt IV U 364/15 Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim oddalił odwołanie od zaskarżonego orzeczenia.

Podstawą rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego były następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:

W 2003 roku wnioskodawczyni doznała urazu lewej ręki – złamania przedramienia lewego.W 2007 roku u J. G. (1) doszło do złamania kręgu L1. W 2015 roku po odmowie stwierdzenia umiarkowanego stopnia niepełnosprawności wnioskodawczyni podjęła leczenie psychiatryczne.

Obecnie wnioskodawczyni zgłasza bóle kręgosłupa głownie lędźwiowo – krzyżowego, promieniujące do kończyny dolnej lewej, drętwienia i bóle kończyny górnej lewej, osłabienie jej siły chwytnej i związane z tym wypadanie przedmiotów. J. G. (1) zgłasza także dolegliwości związane z depresją.

U wnioskodawczyni występuje:

⚫

aksonalne pourazowe uszkodzenie włókien ruchowych nerwów pośrodkowego i promieniowego lewego z dysfunkcją lewej dłoni,

⚫

przewlekły zespół bólowy odcinka lędźwiowego kręgosłupa na podłożu zmian zwyrodnieniowo – dyskopatycznych oraz przebytego złamania kręgu L1 bez obecności objawów korzeniowych i ubytkowych,

⚫

epizod depresyjny łagodny,

⚫

dysfunkcja czynnościowa ręki lewej z przykurczem V palca po złamaniu kości przedramienia, ranach szarpanych przedramienia i ręki i złamaniem paliczka podstawnego palca V,

⚫

ostrogi piętowe kości piętowych zwłaszcza prawej,

⚫

dna moczanowa.

Powyższe schorzenia powodują u wnioskodawczyni niepełnosprawność w stopniu lekkim. Zarówno z przyczyn neurologicznych, ortopedycznych jak i psychiatrycznych brak jest podstaw do stwierdzenia u J. G. (1) niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym.

Wnioskodawczyni J. G. (1) prowadzi wraz z mężem działalność gospodarczą, wykonuje w jej ramach głownie prace biurowe. Do lipca 2015 roku w ramach prowadzonej działalności kierowała także pojazdami ciężarowymi. Wnioskodawczyni zachowała samodzielność i zdolność samoobsługi w zakresie przygotowywania i spożywania posiłków, w zakresie mycia, ubierania się. Samodzielnie robi sobie zakupy. Z uwagi na istniejące schorzenia korzysta z pomocy córki przy sprzątaniu w domu, wieszaniu firanek.

Powyższy stan faktyczny Sąd I instancji ustalił na podstawie zebranych w sprawie dowodów w postaci opinii biegłych z zakresu chorób psychiatrii A. R., z zakresu neurologii A. P. oraz z zakresu ortopedii J. B., twierdzeń wnioskodawczyni oraz dokumentów zebranych w załączonych aktach (...) Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności. Za szczególnie istotne dla rozstrzygnięcia sprawy Sąd Rejonowy uznał dowody w postaci opinii biegłych i twierdzeń wnioskodawczyni.

W ocenie Sądu Rejonowego biegli w sposób szczegółowy opisali schorzenia J. G. (1) skutkujące uznaniem jej za osobę niepełnosprawną oraz tożsamo wskazali na istniejący stopień niepełnosprawności. Sąd I instancji zauważył, że biegła A. R. w opinii wskazała, iż leczenie psychiatryczne wnioskodawczyni podjęła dopiero po wydaniu orzeczenia o lekkim stopniu niepełnosprawności, a stwierdzony epizod depresyjny związany był ze stresem wynikającym ze zmiany przez (...) stopnia niepełnosprawności na lekki. Zdaniem Sądu I instancji biegli szczegółowo i zgodnie opisali stan zdrowia wnioskodawczyni i odnieśli go do kwestii zdolności J. G. (1) do samodzielnej egzystencji różnicującej poszczególne stopnie niepełnosprawności.

Dla dokonania przez Sąd Rejonowy oceny stopnia niepełnosprawności znaczenie miały także twierdzenia wnioskodawczyni dotyczące jej zdolności do samoobsługi. Sąd I instancji podniósł, że wnioskodawczyni nie wskazała na istotne ograniczenia w tym zakresie, potwierdzając zachowanie zdolności do samoobsługi w szerokim zakresie. Wedle Sądu Rejonowego wnioskodawczyni automatycznie wiązała stan zdrowia i istniejące schorzenia ze stopniem niepełnosprawności nie biorąc pod uwagę, że istniejące u niej schorzenia skutkują stwierdzeniem niepełnosprawności, a jej stopień jest zależny od wypływu tych schorzeń na kwestię jej zdolności do samodzielnej egzystencji. Z zeznań wnioskodawczyni wynikało, że zachowała ona tą zdolność w szerokim zakresie.

Odnosząc się do opinii biegłych, Sąd I instancji stwierdził, że J. G. (1) w istocie nie zgłosiła do tych opinii żadnych zarzutów merytorycznych. Jej ocena wniosków biegłych oparta jest, zdaniem Sądu Rejonowego, na subiektywnej ocenie jej stanu zdrowia i pomija kwestię jej zdolności do samoobsługi. W ocenie Sądu I instancji biegli w sposób spójny i zupełny opisali stan zdrowia wnioskodawczyni, potwierdzili wskazane przez nią schorzenia, jednakże ich wnioski co do zdolności do samodzielnej egzystencji są odmienne niż J. G. (1). Sąd Rejonowy podniósł, że wnioski biegłych sądowych były zgodne w tym zakresie.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Rejonowy uznał powyższe opinie jako odpowiadające w sposób jasny i logiczny na pytanie Sądu dotyczące niepełnosprawności wnioskodawczyni.

Sąd I instancji oddalił wnioski dowodowe dotyczące konfrontacji członków Zespołów Orzekania o Niepełnosprawności z biegłymi jako nieuprawnione. Nadto Sąd Rejonowy zauważył, że wnioskodawczyni pominęła okoliczność, że to (...) i Wojewódzki Zespół (...) o Niepełnosprawności stwierdziły u niej lekki stopień niepełnosprawności, a biegli sądowi uczestniczą jedynie w weryfikacji takowego ustalenia.

W ocenie Sądu Rejonowego za niezasadne należało uznać wnioski J. G. (1) o dopuszczenie dowodu z opinii uzupełniających, bowiem wnioskodawczyni zamierzała nimi wykazać stan jej zdrowia, który zaś jest bezsporny, sporną kwestię zdolności do samodzielnej egzystencji i wynikającego z tego stopnia niepełnosprawności wyjaśniła zaś wnioskodawczyni w swoich zeznaniach.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny, Sąd Rejonowy uznał odwołanie za nieuzasadnione.

Na wstępie rozważań Sąd I instancji powołał art. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych ( Dz.U. Nr 123 z 1997 r., poz. 776 ze zm. ), wskazując, że przedmiotowa ustawa dotyczy osób, których niepełnosprawność została potwierdzona orzeczeniem o zakwalifikowaniu do jednego z trzech stopni niepełnosprawności.

Sąd Rejonowy podał, że przez niepełnosprawność należy zgodnie z art. 2 pkt 10 ww. ustawy rozumieć trwałą lub okresową niezdolność do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu, w szczególności powodującą niezdolność do pracy, w art. 3 zaś powołana ustawa wskazuje, że osoba może być niepełnosprawną w stopniu lekkim, umiarkowanym i znacznym.

Sąd I instancji zauważył, że definicje pojęć znacznego, umiarkowanego i lekkiego stopnia niepełnosprawności ustawodawca zamieścił w art. 4 powyższej ustawy. Zgodnie z ustępem pierwszym tegoż artykułu do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. Za osobę niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym zgodnie z art. 4 ust. 2 uważa się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych. Osoba niepełnosprawna w stopniu lekkim to osoba o naruszonej sprawności organizmu, powodującej w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy, w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną, lub mająca ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne (art. 4 ust 3 ww. ustawy).

Sąd I instancji wskazał, że ubezpieczona J. G. (1) została zaliczona przez (...) Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Ł. do lekkiego stopnia niepełnosprawności. W ocenie Sądu I instancji należało zgodzić się z powyższym. Wnioskodawczyni nie jest osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji, a stwierdzone u niej schorzenia nie wyłączają możliwości samoobsługi wnioskodawczyni. J. G. (1) doświadcza w ocenie Sądu I instancji ograniczenia w samoobsłudze w niewielkim stopniu i nie jest ona wyłączona z wykonywania czynności samoobsługowych. Wnioskodawczyni zachowała wedle Sądu Rejonowego szeroki zakres samodzielności w życiu codziennym przy zaspokajaniu podstawowych potrzeb życia codziennego, nie wymaga on stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji, ani częściowej i okresowej pomocy.

Dlatego też Sąd Rejonowy stwierdził, iż w przypadku ubezpieczonej zachodzą niewątpliwie przesłanki do stwierdzenia niepełnosprawności w stopniu lekkim. Nie zaistniały jednak przesłanki zawarte w definicji umiarkowanego i znacznego stopnia niepełnosprawności.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Rejonowy uznał odwołanie za bezzasadne i podlegające oddaleniu.

Apelację od wyżej wymienionego wyroku wniosła J. G. (1) , domagając się jego uchylenia i przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania bądź zmiany zaskarżonego wyroku i przyznania umiarkowanego stopnia niepełnosprawności na stałe. Wnioskodawczyni zarzuciła, że aby rozstrzygnięcie Sądu I instancji mogło się utrzymać, musiałoby zostać udowodnione, iż jej stan zdrowia uległ poprawie, co nie nastąpiło.

Na rozprawie apelacyjnej w dniu 9 listopada 2017 roku wnioskodawczyni poparła apelację.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja jest niezasadna.

Na wstępie należy wskazać, że Sąd odwoławczy rozpoznaje sprawę w granicach apelacji, o czym stanowi przepis art. 378 k.p.c. Powyższe oznacza zakaz wykraczania przez sąd drugiej instancji poza te granice oraz nakaz rozważenia wszystkich podniesionych w apelacji zarzutów i wniosków. Sąd II instancji, rozpoznający sprawę na skutek apelacji, związany jest zarzutami prawa procesowego, natomiast nie wiążą go przedstawione w apelacji zarzuty dotyczące naruszenia prawa materialnego. Sąd ten ma więc pełną swobodę jurysdykcyjną, ograniczoną jedynie granicami zaskarżenia. W konsekwencji może, a jeżeli je dostrzeże, powinien, naprawić wszystkie naruszenia prawa materialnego, niezależnie od tego, czy zostały wytknięte w apelacji, pod warunkiem że mieszczą się w granicach zaskarżenia. Innymi słowy, sąd apelacyjny - bez względu na stanowisko stron oraz zakres zarzutów - powinien zastosować właściwe przepisy prawa materialnego. Nie naprawienie błędów sądu I instancji w tym zakresie byłoby równoznaczne ze świadomym ich powieleniem w postępowaniu rozpoznawczym na wyższym szczeblu instancji, czego nie można zaaprobować (tak uchwała Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 2008 r., III CZP 49/07, OSNC 2008, Nr 6, poz. 55).

Wnioskodawczyni zarzuca, że wyrok Sądu I instancji jest nieprawidłowy, albowiem poprzednio wielokrotnie była uznawana za osobę niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym, a jej stan zdrowia nie uległ poprawie. Stąd też zaliczenie jej do stopnia niepełnosprawności lekkiego jest niezasadne. Żadnych innych zarzutów do zaskarżonego wyroku wnioskodawczyni w apelacji nie sformułowała.

Mając na uwadze powyższe zarzuty stwierdzić należy, że wnioskodawczyni, w istocie kwestionując stan faktyczny ustalony przez Sąd I instancji, abstrahuje od całości zebranego w sprawie materiału dowodowego.

W sprawie niniejszej sporządzone zostały opinie przez biegłych: neurologa A. P., psychiatrę A. R. i ortopedę J. B.. Wnioskodawczyni w żadnym zakresie nie odnosi się jednak do tych opinii w apelacji, a to opinie biegłych stały się podstawą dokonanych przez Sąd Rejonowy ustaleń. Z kolei ustalenia te Sąd I instancji odniósł do obowiązujących przepisów prawa, określających stopnie niepełnosprawności i przesłanki, jakie należy spełnić by do konkretnego stopnia niepełnosprawności zostać zaliczonym.

Należy podkreślić, że opinie wszystkich biegłych opiniujących w sprawie spełniają kryteria opinii fachowych i rzetelnych. Biegli zapoznali się z dokumentacją medyczną wnioskodawczyni, przeprowadzili jej badanie, dokonali rozpoznania schorzeń wnioskodawczyni. Następnie zaś z punktu widzenia dokonanego rozpoznania biegli odpowiedzieli na pytania zawarte w tezie dowodowej postanowienia o dopuszczeniu dowodu z ich opinii, a więc czy wnioskodawczyni jest niepełnosprawna w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 2046 ze zm.) i w jakim stopniu. Wniosek swój biegli uzasadnili.

Wskazać należy, że opinia biegłego podlega, jak inne dowody, ocenie według art. 233 § 1 k.p.c., lecz co odróżnia ją pod tym względem, to szczególne dla tego dowodu kryteria oceny, które stanowią: poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania sformułowanego w niej stanowiska oraz stopień stanowczości wyrażonych w niej ocen, a także zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2002 roku, V CKN 1354/00, LEX nr 77046). Ocena opinii sporządzonych w niniejszej sprawie przeprowadzona na podstawie powyższych kryteriów pozwala na uznanie opinii za pełne, jasne i należycie uzasadnione.

W świetle powyższych opinii biegłych lekarzy prawidłowe są więc również ustalenia Sądu Rejonowego co do stanu zdrowia wnioskodawczyni. Prawidłowo także Sąd Rejonowy, z punktu widzenia tych ustaleń, stwierdził, że wnioskodawczyni nie spełnia kryteriów zaliczenia jej do osób niepełnosprawnych w stopniu umiarkowanym w rozumieniu art. 4 ust. 2 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

Nie ma przy tym racji wnioskodawczyni, że dla zaliczenia jej obecnie do lekkiego stopnia niepełnosprawności koniecznym byłoby wykazanie zaistnienia poprawy w stanie jej zdrowia. W orzeczeniu z dnia 24 maja 2013 roku (...) Zespół ds. Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności w P. stwierdził, że wnioskodawczyni jest niepełnosprawna w stopniu umiarkowanym, jednakże orzeczenie to wydane zostało na okres do dnia 30 czerwca 2015 roku. Z kolejnym wnioskiem o stwierdzenie niepełnosprawności J. G. (1) wystąpiła w dniu 15 czerwca 2015 roku i wskutek tego wniosku wydane zostało zaskarżone w sprawie orzeczenie. To ono zatem, a nie orzeczenie poprzednie, podlega kontroli Sądu. Kontrola ta wykazała zaś, że jest ono prawidłowe.

Z powyższych względów Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł, jak w sentencji wyroku.