Portal Orzeczeń

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 705/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. z 21.09.2020 r. sygn. VII K 433/19

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1)  Obraza przepisów postępowania art. 5 § 2 k.p.k. polegająca na rozstrzygnięciu niedających się usunąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonego i przypisanie oskarżonemu zarzucanego mu czynu pomimo braku wiarygodnego materiału dowodowego co do m.in. osoby która utworzyła rachunek bankowy na nazwisko oskarżonego, świadomości oskarżonego co do celu utworzenia tego rachunku bankowego, zamiaru oskarżonego co do osiągnięcia korzyści majątkowych, zawarcia umowy i celowego nie wywiązania się z warunków umowy a w konsekwencji niezasadne przypisanie oskarżonemu czynu z art. 286 § 1 k.k.;

2)  obraza przepisów postępowania art. 7 k.p.k. w zw. z art. 4 k.p.k. polegająca na dowolnej ocenie wyjaśnień oskarżonego i uznaniu ich za niewiarygodne pomimo tego, iż oskarżony wskazał w jakich okolicznościach doszło do przekazania danych do rachunku bankowego, wskazywał na okoliczności związane z utratą dowodu osobistego;

3)  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia polegający na uznaniu, ze oskarżony wprowadził pokrzywdzonego w błąd, co do zamiaru wywiązania się
z umowy sprzedaży pojazdu marki M. (...) efektem czego po stronie pokrzywdzonego doszło do niekorzystnego rozporządzenia mieniem oraz iż oskarżony działał umyślnie z zamiarem bezpośrednim ukierunkowanym na osiągnięcie korzyści majątkowej;

4)  rażąca niewspółmierność kary wymierzonej oskarżonemu
i niewłaściwe zastosowanie przy wymierzaniu oskarżonemu kary, zasad i dyrektyw jej wymierzania, określonych
w ustawie i nierozważenie okoliczności przemawiających na korzyść oskarżonego związanych z jego sytuacją osobistą, rodzinną, oraz co do możliwości zastosowania do sytuacji oskarżonego art. 37 b k.k., co spowodowało wymierzenie oskarżonemu kary rażąco surowej;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad. 1.

W sprawie nie było niedających się usunąć wątpliwości. Sąd I instancji ustalił stan faktyczny w sposób jednoznaczny, dokonując oceny zgromadzonych dowodów. Dowody na to, kto założył rachunek bankowy, istniały i prawidłowo zostały uznane za wiarygodne. Bank udzielił informacji, w jaki sposób i na jakie dane został założony rachunek bankowy. Wątpliwości, co do tego próbował zasiać oskarżony, ale jego wyjaśnienia zostały ocenione jako niewiarygodne, o czym w kolejnym punkcie odnoszącym się do zarzutu nr 2. Jeśli chodzi o świadomość oskarżonego, w zakresie celu utworzenia tego rachunku bankowego, to nie było niezbędnym ustalenie, w jakim celu został utworzony rachunek. Istotnym dla bytu przedmiotowego czynu było bowiem to, jak został użyty założony rachunek bankowy, co z kolei w sposób jednoznaczny wynika z wyciągu z rachunku (pokrzywdzony wpłacił kwotę tytułem ceny nabycia samochodu marki M. (...). D. oferowanego
w ogłoszeniu na portalu (...)). Jeśli chodzi o dowód zamiaru oskarżonego, co do osiągnięcia korzyści majątkowych, to jest nim choćby podanie w ogłoszeniu nieistniejącego adresu we W., gdzie oskarżony nie przebywał, czy nieodbieranie podanego do kontaktu telefonu (fakt ten wynika z zeznań pokrzywdzonego). Należy w tym kontekście postawić pytanie, po co ktoś miałby zamieszczać ogłoszenie z fikcyjną ofertą sprzedaży, gdy dodatkowo ogłoszenie takie jest płatne (widać to w wyciągu
z rachunku bankowego, gdzie kilkukrotnie widnieją przelewy na pokrycie opłat za ogłoszenia na olx) oraz dlaczego oczekiwał zapłaty za samochód przed jego odebraniem przez nabywcę. Jedyną racjonalną odpowiedzią jest: aby wprowadzić
w błąd co do zamiaru wywiązania się z oferty sprzedaży i oszukać pokrzywdzonego. Odnosząc się do omawianego zarzutu należy zatem wskazać właściwie oczywisty mechanizm, polegający na ustaleniu faktu na podstawie zestawienia kilku dowodów niejako pośrednich, ocenionych zgodnie z zasadami logiki
i doświadczenia życiowego. W kwestii dowodu na zawarcie umowy, to są nimi ogłoszenie na portalu (...), wyciąg z rachunku bankowego potwierdzający wpłacenie ceny, zeznania pokrzywdzonego. Dowodem na celowe niewywiązanie się z umowy,
a właściwie na brak zamiaru wywiązania się z umowy, jest wspomniane już podanie fikcyjnego adresu, nieodbieranie telefonu, a także wynikające z wyciągu bankowego przyjęcie zaliczek na samochód m. (...) od kilku osób w tym samym czasie
i ich nieoddanie (tj. brak zwrotu kwot przelewem do końca miesiąca, tj. w okresie uwidocznionym w wyciągu).

Ad. 2.

Dokonana ocena wyjaśnień oskarżonego była poprawna. Sąd I instancji prawidłowo uznał je za całkowicie niewiarygodne, stanowiące tylko przyjętą linię obrony. Opisywane przez oskarżonego zdarzenia są nieprawdopodobne w zestawieniu
z doświadczeniem życiowym oraz faktami wynikającymi z uznanych za wiarygodne dowodów. Stanowisko procesowe zajmowane przez oskarżonego przed złożeniem wyjaśnień w zestawieniu z ich treścią także uzasadnia ocenę wyjaśnień jako niewiarygodnych. Po pierwsze oskarżony po przedstawieniu zarzutu odmówił składania wyjaśnień. Jeżeli natomiast rzeczywiście zaistniałyby podawane zdarzenia polegające na założeniu konta dla kolegi lub utracie dowodu osobistego, to osoba niewinna – co do zasady - od razu podałaby te tak ważne merytorycznie informacje Policji, aby odeprzeć oskarżenie jeszcze przed etapem postepowania sądowego. Czekanie przez osobę niewinną z przedstawieniem tak istotnych i wyjątkowych dowodów swej niewinności do postępowania przed sądem jawi się jako zachowanie nieracjonalne i sprzeczne z życiowym doświadczeniem. Pierwszy raz oskarżony udziela informacji związanych ze zdarzeniem w piśmie z dnia 18-09-2019 r. k. 179. Wskazuje, że sprawcą był A. K., któremu udostępnił dokumenty dotyczące konta bankowego, ponieważ A. K. potrzebował konta aby otrzymać wynagrodzenie z pracy za granicą, a nie miał swojego rachunku bankowego. Opisywane przez oskarżonego zdarzenie jest nieprawdopodobne, ponieważ założenie konta nie jest żadnym problemem, z kolei jeśli nawet A. K. chciał przelać pieniądze na konto oskarżonego, to wystarczyłby mu jego numer (tj. numer owego konta bankowego), a nie dokumenty
z danymi umożliwiającymi następnie wielokrotne używanie tego konta. Oskarżony podał także, że w 2016 r. ukradziono mu dowód osobisty. Widać tu niekonsekwencje w podawanych informacjach, skoro najpierw oskarżony wiąże oszustwo z dostępem do konta, którego sam udzielił, a następnie z kradzieżą dowodu. Jednocześnie w tym samym piśmie, wysłanym z zakładu karnego, oskarżony podaje, że komputery użyte do oszustwa znajdują się u E. M. pod adresem w P., a także, że ma ona jego dowód osobisty. Tymczasem oskarżony przebywając w jednostce penitencjarnej nie mógł wiedzieć, gdzie konkretnie są zlokalizowane komputery użyte przez rzekomego sprawcę. Oskarżony zatem dość nieudolnie buduje jakąś historię tylko po to, aby skierować oskarżenie przeciwko innym osobom, wybierając przy tym m. in. osobę, która już nie żyje (A. K.). Dodatkowo oskarżony podnosił w przywołanym powyżej piśmie, że na prośbę A. K. wcześniej przyznał się do podobnego czynu, co byłoby zachowaniem całkowicie pozbawionym sensu. Poza tym, jeśli A. K. już wcześniej dopuścił się oszustwa z użyciem konta oskarżonego, to należy zapytać, dlaczego oskarżony tego konta nie zlikwidował, aby zapobiec podobnym problemom w przeszłości? Przytaczane pismo nie jest oczywiście dowodem w tym znaczeniu, że nie zastępuje wyjaśnień, ale odniesienie się do niego i ukazanie taktyki oskarżonego są przydatne do oceny wiarygodności jego wyjaśnień. W wyjaśnieniach oskarżony podawał, że otworzył dla kolegi konto, gdyż przyjechał on na kilka dni z Niemiec, a nie miał przy sobie dowodu, natomiast potrzebował konta, by otrzymać pieniądze
z Niemiec. Znów należy wskazać jak wyżej: historia jest nielogiczna, bo wystarczyło ewentualnie podać sam numer konta bankowego, a nie przekazywać koledze dokumenty potrzebne do dalszego używania tak uruchomionego rachunku . Poza tym zwykle przy okazji przekraczania granicy państwa zabieramy ze sobą dokument tożsamości. Oskarżony dodaje, że w tym czasie było prowadzone przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, co przecież podważa sens zakładania konta w podawanej sytuacji, bo oczywiste mogłyby być problemy z wypłatą pieniędzy w razie zajęcia egzekucyjnego rachunku. Jak słusznie wskazał Sąd I instancji, przeciwko wersji podawanej przez oskarżonego przemawia także to, że zarówno założenie rachunku, jak i zamieszczenie oszukańczego ogłoszenia z ofertą sprzedaży samochodu m. (...), miały miejsce akurat po wyjściu oskarżonego z zakładu karnego, co w sposób oczywisty wskazuje na związek oskarżonego z zarzucanym oszustwem. Także wcześniejsza kilkukrotna karalność za oszustwa (o podobnym modus operandi), w zestawieniu z innymi dowodami i wykazaną niewiarygodnością historii podawanych przez oskarżonego kieruje podejrzenia przeciwko niemu. Jak zasygnalizowano wyżej, nielogiczne jest powoływanie się przez oskarżonego na utratę dowodu osobistego, skoro jako sprawcę wskazywał A. K., któremu miał sam udostępnić dokumenty z danymi potrzebnymi do używania konta. W piśmie z dnia 30.01.2020 r. k. 228 oskarżony podał, że utracił dokument
w marcu 2016r. Tymczasem przy założeniu rachunku (co nastąpiło bez osobistej obecności
w placówce banku, ale przez Internet – k. 233) użyty był dowód o nr (...), którego utratę oskarżony zgłosił dopiero 27.03.2019 r. (k. 250). Równocześnie także wcześniej oskarżony zgłaszał utratę wcześniej wydanych dowodów 24.02.2010 r. i 15.12.2015 r. Jeśli oskarżonemu skradziono by dowód w marcu 2016 r., jak podaje, to nie da się racjonalnie wytłumaczyć, dlaczego nie zgłosił jego utraty od razu (skoro już dwukrotnie uczestniczył w procedurze wydawania nowego dowodu osobistego). Dodatkowy argumentem, który prawidłowo dostrzegł oraz ocenił sąd meriti była zbieżność przerw w pobytach oskarżonego w izolacji penitencjarnej z czynnościami, które sprawca przedmiotowego czynu musiał wykonywać poza murami więzienia. Wszystkie te okoliczności, niekonsekwencje i racjonalna niewytłumaczalność wyjaśnień w zestawieniu z innymi dowodami, nakazywała uznać wyjaśnienia A. P. za niewiarygodne. Ocena tego dowodu dokonana przez Sąd
I instancji była zatem w pełni poprawna.

Ad. 3

Zdaniem Sądu Okręgowego dokonana przez Sąd I instancji ocena zgromadzonych w sprawie dowodów – wbrew twierdzeniom skarżących – jest trafna i znajdująca oparcie w treści art. 7 k.p.k. Apelacja nie wykazała, aby rozumowanie Sądu meriti, przy ocenie zgromadzonych w sprawie dowodów było wadliwe, bądź nielogiczne. Zarzuty przedstawione w apelacjach mają w istocie charakter polemiczny i opierają się na wybiórczej oraz subiektywnej ocenie zebranych w sprawie dowodów. Ustalenia faktyczne w zakresie wskazywanym w zarzucie nr 3 były dokonane przez Sąd I instancji poprawnie, albowiem w oparciu o prawidłowo ocenione dowody, także wyjaśnienia A. P., co omówiono w pkt 1.

Ad. 4.

Wymierzonej oskarżonemu kary nie można uznać za rażąco surową. Pojęcie niewspółmierności rażącej oznacza znaczną, wyraźną i oczywistą, a więc niedającą się zaakceptować dysproporcję między karą wymierzoną a karą sprawiedliwą (zasłużoną). Należy w tym kontekście zauważyć, że czyn z art. 286 § 1 kk jest zagrożony karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat, zatem wymierzona A. P. kara 1 roku pozbawienia wolności jest zbliżona do dolnej granicy ustawowego zagrożenia, a mamy do czynienia z działaniem w warunkach powrotu do przestępstwa, gdzie górna granica jest dodatkowo podniesiona do 12 lat. Podnoszone okoliczności dotyczące sytuacji rodzinnej i osobistej sprawcy nie są szczególne oraz nie równoważą okoliczności obciążających, w szczególności wielokrotnej karalności, w tym kilkukrotnej karalności za oszustwa. Wysokość szkody nie jest w analizowanej sprawie symboliczna lub marginalna, chodzi przecież o kwotę rzędu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. W związku
z powyższym nie można też uznać, że okoliczności sprawy były tego rodzaju, że „domagają się” skorzystania z możliwości wskazanej w art. 37a kk (w poprzednim brzmieniu) i że brak zamiany kary pozbawienia wolności na karę wolnościową jest
w tym przypadku rażąco surowy. Punktem wyjścia jest przecież zagrożenie wskazane w art. 286 § 1 kk. Przy sprawcy działającym w warunkach powrotu do przestępstwa, dopuszczającego się w przeszłości także innych oszustw, zasadą jest sięgnięcie po kare pozbawienia wolności, a w niniejszej sprawie nie było okoliczności, które nakazywałyby stanowczo odstąpić od tej zasady.

Wniosek

o uniewinnienie, ewentualnie o wymierzenie kary łagodniejszej albo o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wszystkie podniesione zarzuty okazały się być całkowicie niezasadne, w związku z czym wniosek o uniewinnienie lub zmianę kary na łagodniejszą nie znajdują podstaw. Brak jest także wskazanych w art. 437 § 2 zdanie drugie kpk okoliczności uzasadniajacych uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1wyrok w całości;

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wszystkie podniesione w apelacji zarzuty były chybione, co szczegółowo omówiono w pkt 3 powyżej.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

Opłatę dla obrońcy z urzędu ustalono na podstawie § 2 pkt 1, § 4 ust. 1 i 3, § 17 ust. 2 pkt 4 rozp. MS w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3

Na podstawie art. 624 § 1 kpk w zw. z art. 634 kpk Sąd zwolnił oskarżonego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych uznając, że uiszczenie ich byłoby dla niego zbyt uciążliwe ze względu na sytuację rodzinną i majątkową (na oskarżonym ciąży obowiązek alimentacyjny na rzecz dwojga dzieci, ma ograniczone możliwości zarobkowe z uwagi na niskie kwalifikacje i odbywanie kary pozbawienia wolności; ponadto ciąży na nim obowiązek naprawienia szkody).

7.  PODPIS