BIP
Rozmiar tekstu
Kontrast

IV Ka 38/21 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim z 2021-05-31

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 38/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 21 października 2020 roku w sprawie sygn. akt II K 276/20.

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę przy ferowaniu wyroku przez nieuzasadnione przyjęcie, że :

- w rocznych oświadczeniach majątkowych, składanych przez oskarżonego J. B. jako radnego Gminy B. w okresie od 14 kwietnia 2015r do 12 kwietnia 2018r i jako W. (...) w dniu 18 kwietnia 2019r, dotyczących uzyskania przez niego przychodów i dochodów z prowadzonego gospodarstwa rolnego, celowo zataił on fakty uzyskania w tych latach dochodów tytułem dopłat z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz sprzedaży inwentarza żywego - trzody chlewnej w kwotach określonych w akcie oskarżenia i że czyny te wypełniają znamiona przestępstw z art. 233 § 6 k.k, mimo iż okoliczności, w jakich były składane te oświadczenia, przyczyny, dla których oskarżony nie wpisał w pkt. II.3 oświadczenia przychodów i dochodów z gospodarstwa rolnego, brak możliwości ustalenia dochodu, rozumianego jako przychód pomniejszony o koszty /brak podstaw do przyjęcia, iż słowo "dochód" użyte było w innym znaczeniu/ z uwagi na zwolnienie prowadzących gospodarstwa rolne od płacenia podatku dochodowego, a więc tym samym rejestrowania przychodów, kosztów i dochodów, a bez rejestrowania kosztów nie można ustalić dochodów z żadnej działalności, wskazuje na to, że postępowanie oskarżonego nie nosiło cech umyślności działania, które jest koniecznym warunkiem zaistnienia przestępstwa z art. 233 § 1 k.k., a tym samym przestępstwa z art. 233 § 6 k.k., tym bardziej, że oświadczenia te były składane także Przewodniczącemu Rady Gminy B., Staroście (...) oraz Naczelnikowi Urzędu Skarbowego w B., które to organy nie miały do nich zastrzeżeń, mimo iż w punkcie II.3 było wpisane O,

- czyny nieprawomocnie przypisane oskarżonemu J. B. zawierają wyższy niż znikomy stopień społecznej szkodliwości, podczas gdy w okolicznościach niniejszej sprawy zostały spełnione przesłanki określone w art. 1 § 2 w związku z art. 115 § 2 k.k. uzasadniające przyjęcie, że czyny te z powodu zaistnienia tych przesłanek nie stanowią przestępstwa.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Na wstępie przedmiotowych rozważań celowym jest przypomnienie, że zgodnie z naczelną zasadą prawa karnego nullum crimen sine lege, wyrażoną w art. 42 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 02 kwietnia 1997 roku - Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm. (w dalszej części określanej mianem "Konstytucja"), odpowiedzialności karnej podlega ten tylko, kto dopuścił się czynu zabronionego pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia. Inaczej rzecz ujmując, z zasady określoności czynu wyrażonej w tym przepisie wynika to, że podstawą pociągnięcia do odpowiedzialności karnej jest wykazanie, że sprawca wypełnił swoim zachowaniem wszystkie znamiona ustawowe typu przestępstwa. Przy braku choćby jednego ze znamion w opisie czynu przypisanego nie jest dopuszczalne uznanie oskarżonego za winnego popełnienia zarzuconego mu przestępstwa. Znajdująca również swe oparcie systemowe w przytoczonym powyżej przepisie, określona w art. 1 § 1 k.k. zasada nullum crimen sine lege, zabrania posługiwania się przy opisie czynu zabronionego klauzulami generalnymi, które przesuwają na sąd ustalenie, jakiego typu czyny uznane są zabronione pod groźbą kary. Nie ulega bowiem wątpliwości, iż przepisy prawne, które ingerują w prawa jednostek, muszą być odpowiednio dostępne i sformułowane z wystarczającą precyzją, aby umożliwić obywatelom dostosowanie swego zachowania do zachowań prawnie oczekiwanych. A zatem, przepis art. 42 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej określa bezpośrednio wymóg ustawowej określoności czynów zabronionych i ich typów. Zakaz albo nakaz obwarowany sankcją karną powinien być sformułowany w ustawie w sposób precyzyjny i ścisły (por. L. Kubicki, op.cit., s. 25; B. Kunicka-Michalska, op.cit., s. 58; Zasady techniki prawodawczej. Komentarz do rozporządzenia, red. J. Warylewski, Warszawa 2003, s. 326). W piśmiennictwie podkreśla się, że art. 42 ust.1 Konstytucji formułuje jedną z podstawowych zasad prawa karnego, której obowiązywanie w demokratycznym państwie prawnym nie budzi wątpliwości. Zasada ta służy gwarancji ochrony prawnej jednostek przed arbitralnością oraz nadużyciami ze strony organów władzy publicznej. Chroni przed „dowolnością orzekania i sposobu wykonywania następstw czynów zabronionych, niewspółmierności tych następstw do winy i karygodności czynu” (por. L. Kubicki, Nowa kodyfikacja karna a Konstytucja RP, „Państwo i Prawo” z. 9-10/1998, s. 25; B. Kunicka-Michalska, (w:) Kodeks karny - część ogólna. Komentarz, red. G. Rejman, Warszawa 1999, s. 58). Z zasady wyłączności ustawy w sferze prawa represyjnego wynika, że zarówno czyn zabroniony, jak i rodzaj oraz wysokość kar, a także zasady ich wymierzania – muszą być, co do zasady, określone bezpośrednio w ustawie, co jednocześnie nie wyklucza możliwości doprecyzowania niektórych z tych elementów przez akty podustawowe. W doktrynie zaś przyjmuje się, że z zasady nullum crimen sine lege wynikają następujące reguły szczegółowe: a) czyny zabronione muszą być określone w ustawie ( nullum crimen sine lege scripta), z czego wynika zakaz wyprowadzenia odpowiedzialności karnej z innego źródła niż prawo stanowione, b) typy przestępstw muszą być określone w sposób maksymalnie dokładny (nakaz dostatecznej określoności) - ( nullum crimen sine lege certa), c) niedopuszczalne jest stosowanie analogii na niekorzyść sprawcy ( nullum crimen sine lege stricta) i wykładni rozszerzającej, d) ustawa karna wprowadzająca odpowiedzialność karną lub ją zaostrzająca nie może działać wstecz ( nullum crimen sine lege praevia, lex retro non agit) - (por. W. Wróbel, Zmiana normatywna i zasady intertemporalne w prawie karnym, Kraków 2003, s. 100-101; A. Wąsek, Kodeks karny. Komentarz, t. I, (art. 1-31), Gdańsk 1999, s. 19-21; L. Gardocki, Prawo karne, Warszawa 2009, s. 14). W orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego wielokrotnie prezentowane było stanowisko, że zasada określoności czynu zabronionego pod groźbą kary na gruncie prawa karnego ma charakter bezwzględny. Wskazując na funkcje prawa karnego w demokratycznym państwie prawa, Trybunał podkreślił, że jest nim wyznaczenie wyraźnych granic między tym, co dozwolone, a tym, co zabronione. Prawo karne ma chronić bowiem nie tylko państwo i jego instytucje, społeczeństwo lub poszczególne jednostki przed przestępstwami, ale także jednostki przed samowolą państwa (por. postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 września 1991 r., sygn. S 6/91, Legalis). Dlatego też materialne elementy czynu przestępnego, jak i elementy kary muszą być zdefiniowane w ustawie w sposób kompletny, precyzyjny i jednoznaczny, tak by czyniły zadość wymaganiu przewidywalności, a więc możliwości uprzedniego i dokładnego poznania przez podmiot, jakie mogą być prawnokarne konsekwencje jego postępowania (por. orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z 19 czerwca 1992 r., U 6/92, Legalis). Nie mogą być one – w sposób blankietowy – pozostawione do unormowania w akcie wykonawczym (por. orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z 1 marca 1994 r., sygn. U 7/93, Legalis). W swoim orzecznictwie Trybunał Konstytucyjny wielokrotnie podkreślał, że konstytucyjne wymagania dotyczące przepisów karnych odnoszą się do wszystkich przepisów o charakterze represyjnym (sankcjonująco – dyscyplinującym), a więc do wszystkich przepisów, których celem jest poddanie obywatela jakiejś formie ukarania, czy jakiejś sankcji (por. orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 01 marca 1994 r., U 7/93, Legalis; wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 02 września 2008 r., sygn. K 35/06, Legalis oraz powołane tam orzecznictwo). Bezwzględny charakter zasady wyłączności ustawowej w zakresie określoności czynu zabronionego pod groźbą kary, wynikający z art. 42 Konstytucji, obejmuje nie tylko odpowiedzialność karną za przestępstwa, ale również odnosi się do ustawowej określoności wykroczeń (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 08 lipca 2003 r., P 10/02, Legalis), a także do prawa karnego skarbowego i odpowiedzialności dyscyplinarnej, z tym że do odpowiedzialności dyscyplinarnej postanowienia art. 42 Konstytucji odnoszą się jedynie odpowiednio (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 06 listopada 2012 r., K 21/11, Legalis). Przy czym, Trybunał Konstytucyjny dopuścił możliwość doprecyzowania w aktach podustawowych niektórych elementów czynu zabronionego (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 lutego 2001 r., P 2/00, Legalis). Zastrzegając wyłączność ustawy w zakresie określenia podmiotu, znamion przedmiotowych przestępstwa oraz kary, uznał, że nie jest wykluczone doprecyzowanie tych elementów w aktach wykonawczych wydanych w zgodzie z art. 92 Konstytucji. W myśl zas art. 92 ust. 1 Konstytucji rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania. Upoważnienie powinno określać organ właściwy do wydania rozporządzenia i zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz wytyczne dotyczące treści aktu. A zatem, możliwe jest dookreślenie pewnych elementów czynu zabronionego przez ustawodawcę w aktach podustawowych (por. wyrok Trybunału Konstytucjynego z dnia 08 lipca 2003 r., P 10/02, Legalis). Przy czym, ustawa powinna precyzyjnie określać zakres spraw przekazanych do unormowania, a jego materia musi być tożsama z uregulowanymi tej ustawy. Istotne jest, aby na podstawie samej ustawy adresat normy prawnej miał możliwość zorientowania się co do zasadniczej treści ustanowionego zakazu. Istotne jest to, że jednostka nie może pozostawać w nieświadomości lub niepewności co do tego, czy określone zachowanie stanowi czyn zabroniony pod groźbą sankcji. W świetle art. 42 ust. 1 Konstytucji, nie można także wykluczyć, aby ustawodawca określił pewne zachowania stanowiące czyn zabroniony w sposób na tyle ogólny, aby w ich zakresie mieściły się różne działania, które są zabronione np. ze względu na cel, jaki ma być osiągnięty przez ich realizację (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 05 maja 2004 r., P 2/03, Legalis). Oczywiście posłużenie się odesłaniem w zakresie definiowania cech czynu nie przesądza jeszcze o przekroczeniu przez ustawodawcę konstytucyjnego standardu określoności czynu zabronionego. Przy czym, możliwy jest zakres odesłania represyjnych norm blankietowych musi czynić zadość wyznaczonym przez Konstytucję granicom kompetencji prawotwórczych organów władzy publicznej i w żadnym wypadku nie może odsyłać do przepisów, które nie mają charakteru prawa powszechnie obowiązującego (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 21 lipca 2006 r., P 33/05, Legalis). Dopuszcza się bowiem posługiwanie się przez ustawodawcę tzw. przepisami karnymi niepełnymi, które odsyłają do innego aktu prawnego, w tym także podustawowego, w celu dookreślenia znamion danego czynu zabronionego (por. Zasady techniki …, s. 328, L. Gardocki, Zasada nullum crimen sine lege a akty normatywne naczelnych organów administracji, „Państwo i Prawo” z. 3/1969, s. 517-518; L. Kubicki, op.cit. s. 26; B. Kunicka-Michalska, Zasady odpowiedzialności karnej. Komentarz, Warszawa 2006, s. 71-72).

Sąd odwoławczy nie będzie w tym miejscu przedstawiał w sposób szczegółowy techniki legislacyjnej aktów podustawowych ponieważ powyższe uwagi teoretyczne są wystarczające dla zrozumienia istoty przedmiotowej sprawy. Warto jedynie podsumować, że dopuszcza się więc regulowanie pewnych kwestii odnoszących się do odpowiedzialności karnej w akcie podustawowym, gdy penalizacja pewnych zachowań jest niezbędna, a dokładne określenie znamion w ustawie jest niemożliwe (por. W. Wróbel, op.cit., s. 119-122, 127 i wskazana tam literatura; R. Góral, Kodeks karny. Praktyczny komentarz, Warszawa 2007, s. 12; A. Marek, Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2007, s. 20).

W aspekcie powyższych uwag, przeanalizować należy treść czynu zabronionego opisanego w art. 233 § 6 k.k. pod kątem podmiotu czynu zabronionego, jego strony podmiotowej, przedmiotu ochrony oraz strony przedmiotowej.

Należy podkreślić, że w literaturze przeważa pogląd, iż jest to przestępstwo tzw. indywidualne co do czynu – własnoręczne, gdyż sprawcą może być tylko osoba, która składa oświadczenie, jeżeli przepisy ustawy przewidują możliwość odebrania od niej oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej (por. B. Kunicka-Michalska, w: Wąsek, Kodeks karny, t. II, 2006, s. 166; podobnie M. Szewczyk, w: Zoll, Kodeks karny, t. II, 2006, s. 1013). Przy czym, w judykaturze funkcjonuje stanowisko, że występek z art. 233 § 6 k.k. ma charakter powszechny (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22.01.2003 r., I KZP 39/02, Legalis). Uznano bowiem, że nie są przestępstwami indywidualnymi te, w których ścieśnienie kręgu podmiotów wynika tylko z faktu, że działanie przestępne odbywa się w czasie wykonywania jakiejś czynności. Występek ten może popełnić każdy, za czym przemawia użycie w treści przepisu zaimka „kto” (analogicznie R. Góral, O. Górniok, Przestępstwa..., s. 135–136; R. Góral, Kodeks karny. Praktyczny komentarz, Warszawa 2002, s. 375; A. Marek, Prawo..., 2000, s. 108; T. Bojarski, Polskie prawo..., 2002, s. 120; W. Zalewski, [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. 2, red. M. Królikowski, R. Zawłocki, 2013).

Od strony podmiotowej przestępstwo to można popełnić wyłącznie umyślnie zarówno w zamiarze bezpośrednim, jak i ewentualnym (minimalnym warunkiem spełnienia znamion strony podmiotowej w odniesieniu do cytowanego przestępstwa jest przewidywanie przez sprawcę nieprawdziwości jego oświadczenia i zarazem godzenie się z tym stanem rzeczy - por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 12.10.2017 r., II Aka 128/17, LEX nr 2412812). Przedmiotem zaś ochrony wskazanego przepisu jest prawidłowe funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości oraz wiarygodność ustaleń dokonanych w postępowaniach przewidzianych na podstawie ustawy.

Jednocześnie od strony przedmiotowej polega ono na złożeniu fałszywego oświadczenia (znamię czasownikowe czynu), jeżeli przepis ustawy przewiduje możliwość odebrania oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej. Pełny zatem zespół znamion czynu zabronionego można zatem poznać dopiero przez uzupełnienie blankietu zawartego w art. 233 § 6 k.k.

Oczywiście, stosownie do treści art. 233 § 2 k.k., składający oświadczenie musi być o tym rygorze powiadomiony. Jednocześnie upoważnienie do uprzedzenia o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia, o którym mowa w art. 233 § 6 k.k., musi wynikać z ustawy, na podstawie której prowadzone jest postępowanie, zatem takiego upoważnienia nie może kreować akt rangi podustawowej, jakim jest rozporządzenie ministra (tak też w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 18.05.2009 r., IV KK 459/08, Legalis; por. też wyrok WSA w Bydgoszczy z 12.06.2019, I SA/Bd 156/19, LEX nr 2687910). Warunkiem zatem odpowiedzialności za złożenie fałszywego oświadczenia jest to, by przepis ustawy, na podstawie której oświadczenie jest składane, przewidywał możliwość odebrania oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej. Jeżeli ustawodawca zamierza nadać wymaganym oświadczeniom składanym przez zainteresowane podmioty rygor odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń (zeznań), to rygor ten każdorazowo wprowadza wprost do ustawy (zob. wyrok WSA w Krakowie z 10.06.2015 r., I SA/Kr 614/15, LEX nr 1748894). A contrario jeśli ustawa nie przewiduje takiego rygoru, to nie dochodzi do popełnienia niniejszego przestępstwa. Upoważnienie do uprzedzenia o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia, o którym mowa w art. 233 § 6 k.k., musi wynikać z ustawy, na podstawie której prowadzone jest to postępowanie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19.04.2012 r., III KK 23/12, LEX nr 1162700).

Na kanwie przedmiotowej sprawy zważyć zatem należy – o czym była już mowa powyżej – na to, że wszystkie akty normatywne niższego rzędu, winny być zgodne z aktami normatywnymi wyższego rzędu. Takimi aktami niższego rzędu są rozporządzenia w stosunku do ustaw jako aktów wyższego rzędu. W konsekwencji więc, organ realizujący ustawową normę kompetencyjną w zakresie tworzenia rozporządzenia zobligowany jest do podjęcia tego aktu w granicach upoważnienia zawartego w ustawie i zgodnie z treścią ustawy. Obliguje do tego także konstytucyjna zasada praworządności określona w art. 7 Konstytucji. Podejmując rozporządzenia na podstawie normy ustawowej, organ stanowiący musi więc ściśle uwzględniać wytyczne zawarte w upoważnieniu. Normy kompetencyjne powinny być interpretowane w sposób ścisły, literalny, a zatem zakazuje się dokonywania wykładni zawężającej lub rozszerzającej przepisów kompetencyjnych. Przy czym, odstąpienie od wytycznych zawartych w upoważnieniu ustawowym skutkujące istotnym naruszeniem prawa, ma miejsce zarówno w sytuacji wykroczenia poza zakres upoważnienia czy zrealizowanie go w sposób nieprawidłowy, jak i w przypadku niewypełnienia zakresu upoważnienia determinowanego przepisem upoważniającym. (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego siedziba w Bydgoszczy z dnia 17.09.2019 r., II SA/Bd 608/19, Legalis).

Nie budzi wątpliwości, iż ustawa jest aktem prawnym hierarchicznie wyższym od rozporządzeń. Ustanowiony w ustawie zasadniczej, zamknięty katalog źródeł prawa skonstruowany jest jednocześnie w oparciu o zasadę hierarchiczności. Z zasady tej wynika, że umocowanie do wydawania aktów niższego rzędu musi wynikać z aktów wyższego rzędu, przy czym przepisy zawarte w aktach niższego rzędu nie mogą naruszać przepisów zamieszczonych w aktach wyższego rzędu. Hierarchiczna budowa systemu źródeł prawa obliguje do przyjęcia dyrektywy interpretacyjnej, w myśl której, w razie kolizji między normami prawnymi, przepisy prawa zawarte w akcie wyższego rzędu stosuje się przed przepisami prawa zawartymi w akcie niższego rzędu. Hierarchiczność źródeł prawa wyklucza możliwość stosowania norm hierarchicznie niższych regulujących te same kwestie w sposób odmienny. Jest oczywiste, że rozporządzenie musi mieć charakter wykonawczy, więc ustawowe upoważnienie do wydania rozporządzenia może odsyłać do uregulowania tylko takie sprawy, które są już regulowane w ustawie i służą realizacji wyznaczonych w niej celów. Stanowienie przepisów, które swą treścią wykraczałyby poza taki charakter, będzie zawsze równoznaczne z wyjściem poza dopuszczalne granice upoważnienia. Co do zasady, ustawa, w całej „szerokości” ustawodawstwa, może powierzać aktom wykonawczym dookreślenie niektórych regulowanych przez nią spraw. Granice owej delegacji mają charakter płynny i zależą – przede wszystkim – od charakteru (przedmiotu) normowanej materii. Wykroczenie poza tę granicę powoduje, że zarówno przepis ustawy upoważniający do wydania zbyt szerokiego rozporządzenia, jak i samo takie rozporządzenie stają się sprzeczne z Konstytucją.

Przenosząc powyższe na grunt przedmiotowej sprawy zważyć należy, iż dla przypisania przestępstwa z art. 233 § 1 i 6 k.k. obok wykazania obiektywnie istniejących warunków do rozeznania obowiązku poddanego reżimowi odpowiedzialności karnej, niezbędne jest również udowodnienie strony podmiotowej i to w postaci winy umyślnej. Należy zaznaczyć, iż czyn penalizowany treścią art. 233 § 6 k.k. jest przestępstwem umyślnym, popełnionym gdy sprawca miał zamiar np. zatajenia prawdy, i zamiar ten ziszcza się zarówno wtedy gdy sprawca ma pełną świadomość, iż zataja to co mu jest wiadome (zamiar bezpośredni), ale także wtedy gdy z możliwością taką się liczy i godzi się na zatajenie tego, co mu jest wiadome (zamiar ewentualny). Powyższe stanowisko znajduje odzwierciedlenie w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 15 stycznia 1999 r., sygn. II KKN 129/97, w świetle którego dla przypisania sprawcy popełnienia rzeczonego przestępstwa niezbędne jest wykazanie zaistnienia znamion strony podmiotowej w postaci winy umyślne. Inaczej mówiąc, to oskarżyciel musi zaprezentować dowody potwierdzające, że składający zeznanie czy oświadczenie, nie tylko ma możliwość ustalenia okoliczności, które powinien ujawnić, ale również ma świadomość, iż zataja znane mu okoliczności podlegające umieszczeniu w stosownym oświadczeniu. Jednocześnie przesłanką odpowiedzialności karnej za występek fałszywego oświadczenia jest uprzedzenie osoby składającej oświadczenie majątkowe o odpowiedzialności karnej grożącej za podanie nieprawdy lub zatajenie prawdy. Przy czym, upoważnienie do uprzedzenia o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia, o którym mowa w art. 233 § 6 k.k., musi wynikać z ustawy, na podstawie której prowadzone jest postępowanie, zatem takiego upoważnienia nie może kreować akt rangi podustawowej, jakim jest rozporządzenie ministra (tak też w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 18.05.2009 r., IV KK 459/08, Legalis).

Oczywiście na gruncie analizowanej sprawy poczynić należy w tym miejscu uwagę, iż z zatajeniem prawdy będziemy mieli do czynienia wtedy, gdy fałsz sprowadza się do świadomego i celowego przemilczenia pewnych okoliczności (a więc na ujmowaniu przez zeznającego okoliczności obiektywnie i subiektywnie prawdziwych). Innymi słowy, fałszywe zeznanie może polegać na tym, że zawiera ono okoliczności, których nie było, bądź okoliczności, które były w rzeczywistości, ale w formie istotnie odmiennej, lub na tym, że przemilcza ono okoliczności bądź zaprzecza okolicznościom, które rzeczywiście były (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22.01.2003 r., I KZP 39/02, Legalis).

Przede wszystkim, zauważyć należy, iż w obowiązującym stanie prawnym (sąd odwoławczy poddał analizie akty prawne wrowadzające obowiązek składania oświadczeń o stanie majątkowym przez osoby pełniące funkcje publiczne, wraz z obowiązującymi do nich formularzami, których w obrocie prawnym jest kilkanaście) formularze oświadczeń w większości znajdują się w rozporządzeniach, co powoduje wiele problemów przy wypełnianiu oświadczeń, jak też ich późniejszej analizie i kontroli, gdyż zapisy w formularzach bywają często niespójne z zapisami ustawowymi. Zarówno przepisy dotyczące składania oświadczeń o stanie majątkowym, jak i wzory formularzy są w chwili obecnej niejednoznaczne, nieprecyzyjne i pozostawiają wiele możliwości interpretacyjnych. Bardzo istotną kwestią pozostaje również brak, w obecnym stanie prawnym, oficjalnej instrukcji do wypełniania oświadczeń majątkowych, która – w sytuacji niejasności przepisów i samych formularzy – pomogłaby osobom zobowiązanym do składania oświadczeń rzetelnie ująć stan swojego majątku, a zarazem wyeliminować sytuacje, w których jakiś składnik majątku został pominięty wskutek niewiedzy, a nie w sposób celowy.

Odnosząc się do przepisów regulujących kwestie składania oświadczeń majątkowych przez radnych gminy mających zastosowanie w analizowanej sprawie wskazać należy, iż w myśl zaś art. 24h ust. 1 ustawy z dnia 08 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (tj. Dz. U. z 2020 r., poz. 713 ze zm.) radny, wójt, zastępca wójta, sekretarz gminy, skarbnik gminy, kierownik jednostki organizacyjnej gminy, osoba zarządzająca i członek organu zarządzającego gminną osobą prawną oraz osoba wydająca decyzje administracyjne w imieniu wójta są obowiązani do złożenia oświadczenia o swoim stanie majątkowym, zwanego dalej „oświadczeniem majątkowym”. Oświadczenie majątkowe dotyczy ich majątku odrębnego oraz majątku objętego małżeńską wspólnością majątkową. Oświadczenie majątkowe zawiera informacje o:

1) zasobach pieniężnych, nieruchomościach, udziałach i akcjach w spółkach handlowych oraz o nabyciu od Skarbu Państwa, innej państwowej osoby prawnej, jednostek samorządu terytorialnego, ich związków, komunalnej osoby prawnej lub od związku metropolitalnego mienia, które podlegało zbyciu w drodze przetargu, a także dane o prowadzeniu działalności gospodarczej oraz dotyczące zajmowania stanowisk w spółkach handlowych;

2) dochodach osiąganych z tytułu zatrudnienia lub innej działalności zarobkowej lub zajęć, z podaniem kwot uzyskiwanych z każdego tytułu;

3 mieniu ruchomym o wartości powyżej 10 000 złotych;

4) zobowiązaniach pieniężnych o wartości powyżej 10 000 złotych, w tym zaciągniętych kredytach i pożyczkach oraz warunkach, na jakich zostały udzielone.

Przy czym, Prezes Rady Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, wzór formularza oświadczenia majątkowego radnego oraz wzór formularza oświadczenia majątkowego wójta, zastępcy wójta, sekretarza gminy, skarbnika gminy, kierownika jednostki organizacyjnej gminy, osoby zarządzającej i członka organu zarządzającego gminną osobą prawną oraz osoby wydającej decyzje administracyjne w imieniu wójta, uwzględniając zakazy określone w odniesieniu do tych osób w przepisach ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne (Dz.U. z 2019 r. poz. 2399) – ar. 24 h ust. 13 ustawy z dnia 08 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (tj. Dz. U. z 2020 r., poz. 713 ze zm.). Powyższe Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów w sprawie określenia wzorów formularzy oświadczeń majątkowych radnego gminy, wójta, zastępcy wójta, sekretarza gminy, skarbnika gminy, kierownika jednostki organizacyjnej gminy, osoby zarządzającej gminną osobą prawną oraz osoby wydającej decyzje administracyjne w imieniu wójta z dnia 26 lutego 2003 roku (tj. Dz. U. z 2017 r., poz. 2020 z późn. zm.) stanowi zaś, że określa się wzór przedmiotowej formularza stanowiącego załącznik numer 1 (w przypadku radnego gminy).

Natomiast w przypadku radnych powiatu (w tym wicestarosty powiatu) problematykę tą reguluje art. 25c ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym z dnia 05 czerwca 1998 r. (tj. Dz. U. Z 2020 r., poz. 920 ze zm.) zgodnie z którym radny, członek zarządu powiatu, sekretarz powiatu, skarbnik powiatu, kierownik jednostki organizacyjnej powiatu, osoba zarządzająca i członek organu zarządzającego powiatową osobą prawną oraz osoba wydająca decyzje administracyjne w imieniu starosty są obowiązani do złożenia oświadczenia o swoim stanie majątkowym, zwanego dalej „oświadczeniem majątkowym”. Oświadczenie majątkowe dotyczy ich majątku odrębnego oraz majątku objętego małżeńską wspólnością majątkową. Oświadczenie majątkowe zawiera informacje o:

1) zasobach pieniężnych, nieruchomościach, udziałach i akcjach w spółkach handlowych oraz o nabyciu od Skarbu Państwa, innej państwowej osoby prawnej, jednostek samorządu terytorialnego, ich związków, komunalnej osoby prawnej lub związku metropolitalnego mienia, które podlegało zbyciu w drodze przetargu, a także dane o prowadzeniu działalności gospodarczej oraz dotyczące zajmowania stanowisk w spółkach handlowych;

2) dochodach osiąganych z tytułu zatrudnienia lub innej działalności zarobkowej lub zajęć, z podaniem kwot uzyskiwanych z każdego tytułu;

3) mieniu ruchomym o wartości powyżej 10 000 złotych;

4) zobowiązaniach pieniężnych o wartości powyżej 10 000 złotych, w tym zaciągniętych kredytach i pożyczkach oraz warunkach, na jakich zostały udzielone.

Przy czym, Prezes Rady Ministrów określa w drodze rozporządzenia, wzór formularza oświadczenia majątkowego radnego oraz wzór formularza oświadczenia majątkowego członka zarządu powiatu, sekretarza powiatu, skarbnika powiatu, kierownika jednostki organizacyjnej powiatu, osoby zarządzającej i członka organu zarządzającego powiatową osobą prawną oraz osoby wydającej decyzje administracyjne w imieniu starosty, uwzględniając zakazy określone w odniesieniu do tych osób w przepisach ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne (Dz.U. z 2019 r., poz. 2399).

Powyższe Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów w sprawie określenia wzorów formularzy oświadczeń majątkowych radnego powiatu, członka zarządu powiatu, sekretarza powiatu, skarbnika powiatu, kierownika jednostki organizacyjnej powiatu, osoby zarządzającej i członka organu zarządzającego powiatową osobą prawną oraz osoby wydającej decyzje administracyjne w imieniu starosty z dnia 26 lutego 2003 roku (tj. Dz. U. z 2017 r., poz. 2019 z późn. zm.) stanowi zaś, że określa się wzór przedmiotowej formularza stanowiącego załącznik numer 2 (w przypadku wicestarosty).

Jednocześnie w myśl art. 24l ustawy z dnia 08 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (tj. Dz. U. z 2020 r., poz. 713 ze zm.) i art. 25g ustawy o samorządzie powiatowym z dnia 05 czerwca 1998 r. (tj. Dz. U. Z 2020 r., poz. 920 ze zm.) podanie nieprawdy lub zatajenie prawdy w oświadczeniu majątkowym, powoduje odpowiedzialność na podstawie art. 233 § 1 Kodeksu karnego.

Na kanwie tej sprawy bezspornym jest, że oskarżony J. B. składał oświadczenia majątkowe jako Radny Gminy B. w dniach: 14 kwietnia 2015 roku, 19 kwietnia 2016 roku, 12 kwietnia 2017 roku, 12 kwietnia 2018 roku oraz jako Wicestarosta Starostwa Powiatowego w B. w dniu 18 kwietnia 2019 roku. Jednocześnie z ustaleń poczynionych w trakcie przedmiotowego postępowania wynika, że oskarżony uzyskiwał przychód z tytułu sprzedaży żywego inwentarza – trzody chlewnej oraz corocznie w okresie objętym zarzutami otrzymywał dopłaty z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Zdaniem sądu odwoławczego analizując przywołane powyżej przepisy zarówno rangi ustawowej, jak i podustawowej nie można zaaprobować faktu uszczegółowienia i dookreślenia wykazu składników majątkowych podlegających ujawnieniu w oświadczeniu majątkowym we wzorcowym formularzu oświadczenia majątkowego określonym mocą rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów, albowiem zestawienie sprecyzowanych w nim składników ze wskazanymi (w sposób enumeratywny) w cytowanej ustawie o samorządzie gminnym implikuje stwierdzenie, że w sposób niedopuszczalny – w świetle obowiązujących reguł konstytucyjnych – poszerzają one podlegające ujawnieniu informacje o składnikach majątkowych.

Odnosząc powyższe do treści art. 24 h ust. 1 ustawy z dnia 08 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (tj. Dz. U. z 2020 r., poz. 713 ze zm.) i art. 25c ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym z dnia 05 czerwca 1998 r. (tj. Dz. U. Z 2020 r., poz. 920 ze zm.) należy zatem rozważyć, czy obowiązkiem J. B. było ujawnienie powyższych informacji w składanych oświadczeniach majątkowych i czy temu obowiązkowi oskarżony świadomie i celowo uchybił naruszając tym samym normę wyrażoną w art. 233 § 6 k.k.

Otóż odpowiedź jest zdecydowanie przecząca. Zauważyć bowiem należy, iż obowiązek takowy należałoby wyinterpretować wyłącznie w sytuacji po pierwsze uznania, że dopłaty uzyskiwane z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa stanowią dochód w rozumieniu art. 24 h ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 08 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (tj. Dz. U. z 2020 r., poz. 713 ze zm.) i art. 25c ust. 1 pkt 2 ustawy o samorządzie powiatowym z dnia 05 czerwca 1998 r. (tj. Dz. U. Z 2020 r., poz. 920 ze zm.), a po drugie ustalenia, że rzeczywiście ze sprzedaży trzody chlewnej oskarżony uzyskał „czysty“ podlegający ujawnieniu w złożonym oświadczeniu.

Rozpoczynając rozważania dotyczące tej kwestii, należy w pierwszej kolejności odnieść się do przepisów regulujących status dotacji na gruncie podatków dochodowych. Trzeba zauważyć, że otrzymane dotacje są dla podatnika przysporzeniem majątkowym, w związku z czym konieczne staje się ustalenie, czy mamy w tym przypadku do czynienia z przychodem podlegającym opodatkowaniu.

Na początku podkreślić należy, że zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 2 ustawy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26 lipca 1991 roku (tj. Dz. U. z 2020 r., poz. 1426 ze zm.) przychodem z pozarolniczej działalności gospodarczej są dotacje i subwencje, dopłaty, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 13, i inne nieodpłatne świadczenia otrzymane przez przedsiębiorcę na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków, z wyjątkiem gdy przychody te są związane z otrzymaniem, zakupem albo wytworzeniem we własnym zakresie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, od których zgodnie z przepisami o podatku dochodowym dokonuje się odpisów amortyzacyjnych. Kluczowy w kontekście analizowanego zagadnienia jest wyjątek (zastrzeżenie) ustanowiony w art. 14 ust. 3 pkt 13 cytowanej ustawy. Zgodnie z tym przepisem do przychodów z działalności gospodarczej nie zalicza się kwot otrzymanych od agencji wykonawczych, jeżeli agencje te otrzymały środki na ten cel z budżetu państwa. W konsekwencji dotacje otrzymane od agencji wykonawczych w ogóle nie stanowią przychodu podatkowego.
Warto w tym miejscu wspomnieć również o możliwych zwolnieniach podatkowych w zakresie dotacji. W przypadku analizy dotacji otrzymanej z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, kluczową informacją jest fakt, że Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa stanowi agencję wykonawczą. To zatem oznacza, że zastosowanie znajdzie art. 14 ust. 3 pkt 13 cytowanej ustawy, wskazujący, że tego rodzaju przysporzenie majątkowe nie stanowi przychodu z działalności gospodarczej. Zatem nie znajdzie tu zastosowanie zwolnienie od podatku. Tego rodzaju przysporzenie zostało bowiem całkowicie wyłączone z kategorii przychodu podatkowego. Takie też stanowisko zaprezentował (...) w interpretacji z 9 lutego 2018 r., nr (...), gdzie wskazano, że Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa jest agencją wykonawczą, a zatem otrzymana od niej pomoc finansowa nie będzie stanowić przychodu podatkowego z pozarolniczej działalności gospodarczej z uwagi na treść art. 14 ust. 3 pkt 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26 lipca 1991 roku. Skoro zatem uzyskana pomoc finansowa nie stanowi przychodu podatkowego to nie podlega zwolnieniu od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na mocy art. 21 ust. 1 pkt 137 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26 lipca 1991 roku; por. też wyrok NSA z dnia 25.02.1998 r., I SA/Gd 1920/96). A zatem, dopłaty bezpośrednie uzyskane na podstawie decyzji Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, pochodzące ze środków Unii Europejskiej oraz z funduszy krajowych stanowią przychód z działalności rolniczej i podlegają wyłączeniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych (art. 14 ust. 2 pkt 2 w zw. z art. 21 ust. 1 pkt 129 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26 lipca 1991 roku – tj. Dz. U. z 2020 r., poz. 1426 ze zm. (red. J. Marciniuk, Podatek dochodowy od osób fizycznych, Komentarz 2017, wyd. 18). Co więcej, na gruncie przedmiotowej sprawy nie ulega wątpliwości, iż kwoty pozyskane przez oskarżonego J. B. z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa jakkolwiek stanowiły przychód z działalności rolniczej, ale nie można ich określać mianem dochodów. Bowiem o ile pojęcie dochodu nie zostało zdefiniowane w ustawie o samorządzie gminnym oraz w ustawie o samorządzie powiatowym, tym niemniej odkodowując jego znaczenie należy uznać, że chodzi o dochód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (analizując różnego rodzaju akty prawne tylko w tej ustawie znajduje się jego definicja legalna). Oznacza to, że pod pojęciem tym rozumieć należy dodatnią nadwyżkę sumy przychodów z danego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągniętą w roku podatkowym (art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26 lipca 1991 roku). A zatem, w przypadku, gdy koszty uzyskania są większe od uzyskanych w ciągu roku podatkowego przychodów, podatnik ponosi stratę, a w sytuacji gdy koszty te równoważą się z przychodami, podatnik nie ponosi straty, ale też nie pozyskuje dochodu. Na marginesie jedynie zaznaczyć należy, iż w myśl art. 9 cytowanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, niedopuszczalne jest rozliczanie straty ze źródeł przychodów, z których dochody są wolne od podatku dochodowego (red. J. Marciniuk, Podatek dochodowy od osób fizycznych, Komentarz 2017, wyd. 18).

W aspekcie powyższego na gruncie niniejszej sprawy stwierdzić należy brak okoliczności, które przemawiałyby za umyślnością i zawinionym działaniem oskarżonego w składaniu oświadczeń majątkowych. Bowiem oskarżony składając zakwestionowane oświadczenia mógł zakładać, iż w związku z tym, że prowadził działalność rolniczą (nie stanowiącą działu specjalnego produkcji rolnej), która to zgodnie z art. 2 ust. 1 okt 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym, nie musiał prowadzić rejestru przychodów i ponoszonych kosztów, a zatem wykazywać wystąpienia sytuacji, w których to przychody równały się z ponoszonymi kosztami ich uzyskania (bądź nawet koszty te były wyższe), co konsekwencji rzutowało na brak dochodów. Nie sposób przeto wnioskować, aby oskarżony składając zakwestionowane oświadczenia majątkowe, zamierzał ukryć przed organami samorządu terytorialnego, czy opinią publiczną prawdziwe informacje o jego rzeczywistym stanie majątkowym. Tym bardziej, jeśli zważyć, że w obecnym stanie prawnym nie ma oficjalnej instrukcji (o czym była już mowa powyżej) do wypełniania oświadczeń majątkowych, która to – przy uwzględnieniu faktu, iż formularze oświadczeń majątkowych w większości znajdują się w rozporządzeniach, a nie w ustawach co powoduje wiele problemów przy ich wypełnianiu, jako że zapisy w formularzach bywają często niespójne z zapisami ustawowymi – pomogłaby osobom zobowiązanym do składania oświadczeń rzetelnie ująć stan swojego majątku, a zarazem wyeliminować sytuacje, w których jakiś składnik majątku został pominięty wskutek niewiedzy, a nie w sposób celowy. Podkreślić przy tym należy, iż informacje wskazywane w oświadczeniach majątkowych są weryfikowalne. Kompetencje rutynowe w zakresie analizy danych zawartych w oświadczeniu majątkowym przysługują podmiotom, którym oświadczenia majątkowe są składane, jak też urzędom skarbowym właściwym miejscowo dla osoby składającej oświadczenie. Podmiot dokonujący analizy, jest uprawniony do porównania treści analizowanego oświadczenia majątkowego z zeznaniem o wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym (PIT). W przypadku podejrzenia, że osoba składająca oświadczenie majątkowe podała w nim nieprawdę lub zataiła prawdę, w/w podmiot wzywa tę osobę do skorygowania informacji uwzględnianych w przedłożonych oświadczeniach. Mimo tego, oskarżony był wzywany tylko raz do dokonania takiej korekty. Nie ma więc mowy o żadnym zatajeniu, a wręcz przeciwnie – oskarżony pozostawał w przekonaniu, że prawidłowo wypełniał oświadczenia majątkowe. Nie sposób zatem przyjąć, aby oskarżony działał z zamiarem zatajenia faktu uzyskiwania przychodów tym bardziej, iż w głównej mierze chodziło tu o dotacje z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, w przypadku, których dane dotyczące ich pozyskiwania są dostępne na stronie internetowej i każdy może zapoznać się z taką informacją. Pozbawiona więc logiki jest jakakolwiek argumentacja, że oskarżony chciał ukryć rzeczone dofinansowania. Odnośnie zaś kwestii dotyczącej nieujawnienia w zakwestionowanych oświadczeniach majątkowych środków pieniężnych ze sprzedaży trzody chlewnej, to również zdaniem Sądu Okręgowego nie ma podstaw aby twierdzić, iż owe „braki” były wynikiem celowych, zamierzonych i przemyślanych działań podejmowanych przez oskarżonego. Podkreślić wszak należy, iż oskarżony wiedząc, że nie dotyczą go przepisy ustawy regulującej opodatkowanie podatkiem dochodowym, pozostawał w przekonaniu, iż nie musi wykazywać uzyskiwanych przychodów tudzież dochodów. Poza tym zakładał, że skoro przychody w postaci rzeczonych środków równały się z poniesionymi kosztami ich uzyskania (a nawet koszty przychody te przewyższały), wskazywanie ich było niecelowe.

Reasumując, zważywszy na powyższe zwrócić należy również uwagą na okoliczność, iż oskarżony w swych wyjaśnieniach podkreślał, że jego gospodarstwo rolne nie przynosi dochodu, a wypełniając oświadczenia kierował się pojęciem dochodu, a nie przychodu. Nadto, ze złożonego przez oskarżonego szczegółowego wyliczenia (vide k. 128-130) – nie kwestionowanego przez oskarżyciela publicznego – wynika klarownie jakie koszty i wydatki poniósł oskarżony w związku z prowadzeniem rodzinnego gospodarstwa rolnego w latach 2014 – 2018, a także jakie pozyskał przychody zarówno z Agencji (...), jak i ze sprzedaży tuczników. Przedmiotowe zestawienie wskazuje, że w istocie rzeczy przedmiotowe gospodarstwo nie przynosiło mu dochodów (brak jakichkolwiek dowodów negujących taki stan rzeczy), a zatem, oskarżony miał pełne podstawy do twierdzenia, że nie wpisania dochodu z tego tytułu było spowodowane zwyczajnie jego brakiem. Inną rzeczą natomiast jest to, że niedopuszczalne jest dekodowanie - na podstawie art. 24 h ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 08 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (tj. Dz. U. z 2020 r., poz. 713 ze zm.) i art. 25c ust. 1 pkt 2 ustawy o samorządzie powiatowym z dnia 05 czerwca 1998 r. (tj. Dz. U. Z 2020 r., poz. 920 ze zm.) - obowiązku ujawnienia przychodów z powyższych źródeł i tym samym przypisanie oskarżonemu czynu polegającego na niewykazaniu przychodu osiągniętego z tytułu dopłat z Agencji (...) oraz kwot z tytułu sprzedażu trzody chlewnej na podstawie wskazanych przepisów, które co istotne zobowiązują jedynie do wykazania kwoty uzyskanego dochodu. Fakt, iż w formularzach przygotowanych na podstawie rozporządzeń Prezesa Rady Ministrów w punktach II ust. 3 znalazł się zapis wskazujący na konieczność określenia, jakie przychody i dochody osiągnął sporządzający oświadczenie majątkowe w roku ubiegłym nie oznacza, że rzeczywiście taki obowiązek ciążył na oskarżonym J. B.. Bowiem jako osoba składająca oświadczenie majątkowe był on zobowiązany – zgodnie z treścią art. 24 h ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 08 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (tj. Dz. U. z 2020 r., poz. 713 ze zm.) i art. 25c ust. 1 pkt 2 ustawy o samorządzie powiatowym z dnia 05 czerwca 1998 r. (tj. Dz. U. Z 2020 r., poz. 920 ze zm.) - wyłącznie do wskazania dochodów (a co zostało wykazane powyżej takowych w latach 2014 – 2018 nie uzyskał).

Wniosek

Wniosek o zmianę wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanych mu czynów względnie o zmianę zaskarżonego wyroku i umorzenie postępowania na podstawie art. 17 § 1 pkt 3 k.p.k., albo o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek o uniewinnienie oskarżonego J. B. okazał się być zasadny z przyczyn wskazanych szczegółowo powyżej.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zmiana wyroku polegająca na uniewinnieniu oskarżonego J. B. od przypisanych mu czynów.

Zwięźle o powodach zmiany

Zachowanie oskarżonego J. B. nie wyczerpuje znamion przestępstwa stypizowanego w art. 233 § 6 k.k. poprzez nie ujawnienie w kwestionowanych oświadczeniach majątkowych dopłat z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz zasobów pieniężnych pochodzących ze sprzedaży trzody chlewnej, co szczegółowo zostało wykazane w punkcie 3.1 niniejszego uzasadnienia.

5.2.2.

Przedmiot i zakres zmiany

Uchylenie rozstrzygnięcia zawartego w punkcie 3 zaskarżonego wyroku.

Zwięźle o powodach zmiany

Zważywszy na wynik postępowania odwoławczego i uniewinnienie oskarżonego J. B. od przypisanych mu czynów niezbędne było uchylenie rozstrzygnięcia zawartego w punkcie 3 zaskarżonego wyroku wydanego w trybie art. 44 § 1 k.k. w przedmiocie orzeczenia przepadku dowodów rzeczowych w postaci oświadczeń majątkowych z dnia 16.04.2019r. i 18.12.2019r. (vide k. 151).

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3

W oparciu o przepisy art. 634 k.p.k. w zw. z art. 632 pkt 2 k.p.k., Sąd Okręgowy kosztami procesu w sprawie obciążył Skarb Państwa.

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego J. B..

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 21 października 2020 roku w sprawie sygn. akt II K 276/20.

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Karol Depczyński
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim
Data wytworzenia informacji: