Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 października 2020 r.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w następującym składzie:

Przewodniczący: Sędzia Beata Łapińska

Protokolant: st. sekr. sądowy Karolina Rudecka

po rozpoznaniu w dniu 7 października 2020 r. w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku K. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o emeryturę pomostową

na skutek odwołania K. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 31 października 2019 r. sygn.: (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje K. K. prawo do emerytury pomostowej poczynając od dnia 2 października 2018 roku.

VU 320/19

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją z dnia 31 października 2018 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił K. K. prawa do emerytury pomostowej .

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy podniósł, iż ubezpieczony spełnia wszystkie warunki poza jednym , tj. brakiem okresu pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach pomostowych po dniu 31 grudnia 2008 r. W decyzji tej ZUS zaliczył mu do pracy w warunkach szczególnych łącznie 31 lat, 7 miesięcy i 14 dni zatrudnienia w Fabryce (...) S.A. w R. od 9 sierpnia 1978 r. do 31 grudnia 2008 r.

Zakład odmówił mu zaliczenia do stażu pracy w warunkach szczególnych okresu od 1 stycznia 2009 r. do 28 lutego 2009 r. zatrudnienia u w/w pracodawcy , ponieważ pracodawca nie złożył w ZUS informacji o zatrudnieniu wnioskodawcy w warunkach szczególnych i nie odprowadził za niego składki na Fundusz Emerytur Pomostowych .

Z uwagi na to, iż K. K. po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywał pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ustęp 1 i 3 ustawy ZUS odmówił mu prawa do emerytury pomostowej.

Powyższą decyzję zaskarżył odwołaniem wnioskodawca , w której podnosił, iż okoliczność, ze pracodawca nie odprowadził składek na Fundusz Emerytur Pomostowych nie może obciążać jego jako pracownika. Dodał, iż w całym okresie pracy od 1976 r. do 2009 r. pracował w warunkach szczególnych , o których mowa w załączniku nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych.

W piśmie z dnia 28 maja 2019 r. organ rentowy przekazał do przedmiotowej sprawy kolejną decyzję w przedmiocie emerytury pomostowej z dnia 15 maja 2019 r. na mocy której odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury pomostowej ponieważ nie wykazał on na dzień 1 stycznia 2009 r. 15 lat pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu art. 3 ustęp 3 ustawy o emeryturach pomostowych , Podniósł, iż odmówił mu tym razem zaliczenia całego okresu od 9 sierpnia 1976 r. do 31 grudnia 2008 r. do okresu pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu art. 3 ustęp 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych .

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

ustalił następujący stan faktyczny :

K. K. urodzony w dniu (...) wystąpił w dniu 2 października 2018 r. z wnioskiem o przyznanie mu prawa do emerytury pomostowej.

Ukończył on 60 lat w dniu (...) r., wykazał staż pracy w wymiarze 39 lat, 7 miesięcy i 16 dni.

Wnioskodawca zatrudniony był w Fabryce (...) S.A. w R. w okresach :

⚫

od 9 sierpnia 1976 r. do 30 listopada 1991 r. na stanowisku operatora maszyn do obróbki wiórowej odlewów żeliwnych

⚫

od 1 grudnia 1991 r. do 30 czerwca 1998 r. na stanowisku mistrza

⚫

od 1 lipca 1998 r. do 28 lutego 2009 r. na stanowisku hartownika ( obsługa pieców grzewczych )

K. K. pracując jako operator maszyn do obróbki wiórowej odlewów żeliwnych, a następnie jako mistrz na tym wydziale . Do jego obowiązków należało obróbka ręczna odlewów żeliwnych , toczenie ich i frezowanie . Były to głównie pierścienie i obudowy , które po obróbce trzeba było zeszlifować . Używał on do tego szlifierki, frezarki, tokarki i nimi wykańczał żeliwne odlewy. poddawał obróbce cieplnej elementy stalowe , aby je utwardzić. Następnie od grudnia 1991 r. jako mistrz pracował przy obróbce cieplnej tych odlewów . Na wydziale tym były duże piece przemysłowe komorowe , głębne, nagrzewane do 860 stopni , do których suwnicą wkładało się stalowe elementy, , a następnie wyciągano. Potem wkładane były do wanny z olejem i następował proces ich utwardzania.

Kiedy wnioskodawca został mistrzem ( od 1 grudnia 1991 r.) sprawował bezpośredni dozór nad pracą zatrudnionych tam hartowników, ślusarzy i spawaczy.

W 1998 r. zmieniła się wskutek przekształceń nazwa pracodawcy , dozór przeszedł na inną osobę, a K. K. ponownie pracował nadal wydziale obróbki cieplnej lecz jako pracownik fizyczny na stanowisku hartownika i wykonywał czynności związane z obsługą pieców grzewczych. Był to wielki piec hartowniczy , do którego wkładane były detale .

Wnioskodawca jako jeden z kilku miał uprawnienia do obsługi takich pieców.

( dowód: zeznania świadków: M. Ł. – k. 33 akt, G. R. – k. 33 verte, świadectwa kwalifikacyjne do obsługi pieców – k. 30 oraz zeznania wnioskodawcy – k. 95 akt oraz świadectwa pracy w warunkach szczególnych z dnia 31 maja 2011 r. i 21 czerwca 2013 r. – k. 10 – 11 akt sprawy )

Wyrokiem z dnia 28 maja 2013 r. wydanym w sprawie IV P 89/13 Sąd Rejonowy w Radomsku zobowiązał Fabrykę (...) S A w R. do wydania K. K. świadectwa pracy w warunkach szczególnych w okresie od 9 sierpnia 1976 r. do 30 listopada 1991 r. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku operatora maszyn do obróbki wiórowej odlewów żeliwnych wymienionym w dziale III poz. 23punkt 3 wykazu A określonym w załączniku nr 1 do Zarządzenia Nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985 r. wydanego na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze .

( dowód: wyrok SR z dnia 28 maja 2013 r. – k. 12 akt sprawy)

K. K. będąc zatrudnionym w okresach :

- od 9 sierpnia 1976 r. do 31 listopada 1991 r. na stanowisku operatora maszyn do obróbki wiórowej odlewów żeliwnych wykonywał pracę wymieniona w dziale III poz. 23 wykazu A stanowiącego załącznik do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze – jako wybijanie , oczyszczanie i wykańczanie odlewów. Prace te zostały także wymienione w załączniku nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych pod pozycją 5 jako prace bezpośrednio przy ręcznej obróbce wykańczającej odlewy : usuwanie elementów układu wlewowego, ścinanie, szlifowanie odlewów.

- od 1 grudnia 1991 r. do 30 czerwca 1998 r. na stanowisku mistrz wykonywał on prace wymienione w dziale XIV poz. 24 wykazu A stanowiącego załącznik do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze – jako kontrola międzyoperacyjna oraz dozór inżynieryjno techniczny na oddziałach i wydziałach , w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie. Prace te nie są ujęte w załączniku nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych.

- od 1 lipca 1998 r. do 28 lutego 2009 r. na stanowisku hartownika ( obsługa pieców grzewczych) wykonywał on prace wymienione w dziale III poz. 67 wykazu A stanowiącego załącznik do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze – jako obsługa pieców grzewczych i obróbka cieplna , transport materiałów na gorąco . Prace te zostały także wymienione w załączniku nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych pod pozycją 6 jako prace bezpośrednio przy obsłudze wielkich pieców oraz pieców stalowniczych lub odlewniczych .

( dowód: opinia biegłego z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy mgr. inż. J. M. – k. 74 -79 akt sprawy)\

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Odwołanie ubezpieczonego jest zasadne, skutkujące zmianą zaskarżonej decyzji i przyznaniem prawa do emerytury pomostowej.

Istota sporu sprowadzała się do ustalenia uprawnień emerytalnych ubezpieczonego w oparciu o przepisy ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. 2017.664).

Zgodnie z art. 4 powołanej ustawy prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.;

2) ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3) osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4) ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5) przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;

6) po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

7) nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.

Warto na wstępie zaznaczyć , iż organ rentowy w zaskarżonej decyzji uznał okres pracy wnioskodawcy w Fabryce (...) w R. od 9 sierpnia 1978 r. do 31 grudnia 2008 r. jako okres pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu przepisów art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, a odmowę uzasadniał tym, iż po dniu 31 grudnia 2008 r. pracodawca nie opłacał składek na Fundusz Emerytur Pomostowych. Po wydaniu zaskarżonej decyzji organ rentowy wydał kolejną , w której przyjął już , iż żaden okres pracy w FON nie kwalifikuje się jako okres pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu przepisów art. 3 ustęp 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych i dlatego wydał on kolejną decyzje odmowną z dnia 15 maja 2019 r.

Rzeczą Sądu zatem było udzielenie odpowiedzi na pytanie : - czy skarżący posiada 15 lat pracy w szczególnych warunkach , a jeśli tak to: - czy przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał on prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS oraz czy po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał on pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

Zgromadzone w sprawie dowody zarówno w postaci zeznań świadków jak też zeznań samego wnioskodawcy oraz zawartości akt osobowych wykazała jakie obowiązki oraz na jakich stanowiskach pracował skarżący w całym spornym okresie. Z lektury akt wynika, iż wnioskodawca zatrudniony był w Fabryce (...) S.A. w R. w okresach :

⚫

od 9 sierpnia 1976 r. do 30 listopada 1991 r. na stanowisku operatora maszyn do obróbki wiórowej odlewów żeliwnych

⚫

od 1 grudnia 1991 r. do 30 czerwca 1998 r. na stanowisku mistrza

⚫

od 1 lipca 1998 r. do 28 lutego 2009 r. na stanowisku hartownika ( obsługa pieców grzewczych )

Sąd dał wiarę w tym zakresie zeznaniom świadków , którzy potwierdzili, iż K. K. pracował jako operator maszyn do obróbki wiórowej odlewów żeliwnych, a następnie jako mistrz na tym wydziale obróbki termicznej . Do jego obowiązków należało obróbka ręczna odlewów żeliwnych , toczenie ich i frezowanie . Były to głównie pierścienie i obudowy , które po obróbce trzeba było zeszlifować . Używał on do tego szlifierki, frezarki, tokarki i nimi wykańczał żeliwne odlewy. poddawał obróbce cieplnej elementy stalowe , aby je utwardzić. Następnie od grudnia 1991 r. jako mistrz pracował przy obróbce cieplnej tych odlewów . Na wydziale tym były duże piece przemysłowe komorowe , głębne, nagrzewane do 860 stopni , do których suwnicą wkładało się stalowe elementy, , a następnie wyciągano. Potem wkładane były do wanny z olejem i następował proces ich utwardzania. Wnioskodawca zaś jako mistrz ( od 1 grudnia 1991 r.) sprawował bezpośredni dozór nad pracą zatrudnionych tam hartowników, ślusarzy i spawaczy. W 1998 r. zmieniła się wskutek przekształceń nazwa pracodawcy , dozór przeszedł na inną osobę, a K. K. ponownie pracował nadal wydziale obróbki cieplnej lecz jako pracownik fizyczny na stanowisku hartownika i wykonywał czynności związane z obsługą pieców grzewczych. Był to wielki piec hartowniczy , do którego wkładane były detale .

Zeznania te są spójne, logiczne oraz korespondują z zawartością akt osobowych. Sam zresztą organ rentowy w toku postępowania nie kwestionował ani zakresu obowiązków, ani stanowisk zajmowanych przez wnioskodawcę w spornym okresie. Uważał jedynie, iż prace te nie były wymienione w załączniku nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych .

Aby jednoznacznie rozstrzygnąć te kwestie Sąd dopuścił z urzędu dowód z opinii biegłego BHP, któremu zlecił ocenę, czy prace wykonywane przez K. K. w okresie od sierpnia 1976 r. do lutego 2009 r. należą do kategorii prac wymienionych w powołanym wyżej załączniku nr 1.

Z opinii biegłego w sposób nie budzący żadnych wątpliwości wynika , iż K. K. będąc zatrudnionym w okresach :

- od 9 sierpnia 1976 r. do 31 listopada 1991 r. na stanowisku operatora maszyn do obróbki wiórowej odlewów żeliwnych wykonywał pracę wymieniona w dziale III poz. 23 wykazu A stanowiącego załącznik do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze – jako wybijanie , oczyszczanie i wykańczanie odlewów. Prace te zostały także wymienione w załączniku nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych pod pozycją 5 jako prace bezpośrednio przy ręcznej obróbce wykańczającej odlewy : usuwanie elementów układu wlewowego, ścinanie, szlifowanie odlewów.

- od 1 grudnia 1991 r. do 30 czerwca 1998 r. na stanowisku mistrz wykonywał on prace wymienione w dziale XIV poz. 24 wykazu A stanowiącego załącznik do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze – jako kontrola międzyoperacyjna oraz dozór inżynieryjno techniczny na oddziałach i wydziałach , w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie. Prace te nie są ujęte w załączniku nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych.

- od 1 lipca 1998 r. do 28 lutego 2009 r. na stanowisku hartownika ( obsługa pieców grzewczych) wykonywał on prace wymienione w dziale III poz. 67 wykazu A stanowiącego załącznik do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze – jako obsługa pieców grzewczych i obróbka cieplna , transport materiałów na gorąco . Prace te zostały także wymienione w załączniku nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych pod pozycją 6 jako prace bezpośrednio przy obsłudze wielkich pieców oraz pieców stalowniczych lub odlewniczych .

Warto w tym miejscu zaznaczyć, iż powyższa opinia nie była kwestionowana przez żadną ze stron , a organ rentowy w piśmie z dnia 10 sierpnia 2020 r. nie zgłosił żadnych zarzutów do opinii , co oznaczać może tylko tyle, że w pełni się on zgadza z jej wnioskami końcowymi. Opinię tę więc Sąd Okręgowy uznał za fachową, pełna i w pełni przekonywującą.

Treść opinii pozwala na przyjęcie, iż wbrew poglądowi organu rentowego wnioskodawca wykonywał pracę w warunkach szczególnych , o której mowa w załączniku nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych zarówno przed 1 stycznia 1999 r. jak też po dniu 31 grudnia 2008 r. i to w wymiarze przekraczającym nawet okres 15 lat spełniając tym samym wszelkie warunki do przyznania mu prawa do emerytury pomostowej nie na podstawie art. 49 lecz art. 4 ustawy.

Z tych też względów Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c orzekł jak w sentencji.