Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 czerwca 2016 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący	SSO Paweł Hochman
Sędziowie	SSA w SO Stanisław Łęgosz SSO Beata Grochulska (spr.)
Protokolant	Paulina Neyman

po rozpoznaniu w dniu 6 czerwca 2016 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa (...) z siedzibą we W.

przeciwko M. W. (1)

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim

z dnia 17 marca 2016 roku, sygn. akt I C 1583/15

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie pierwszym i drugim sentencji w ten sposób, że oddala powództwo;

2.  nakazuje ściągnąć od powoda (...) z siedzibą we W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Tomaszowie Maz. kwotę 2.969 (dwa tysiące dziewięćset sześćdziesiąt dziewięć) złotych tytułem brakującej opłaty od apelacji

3.  zasądza od powoda (...) z siedzibą we W. na rzecz pozwanej M. W. (1) kwotę 5.417,00 (pięć tysięcy czterysta siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą.

SSO Paweł Hochman

SSA w SO Stanisław Łęgosz SSO Beata Grochulska

Sygn. akt II Ca 353/16

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 17 marca 2016 roku Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim po rozpoznaniu sprawy
z powództwa (...) z siedzibą we W. przeciwko M. W. (1) o zapłatę zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 59.376,42 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 2 listopada 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty oraz zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 2.986 zł tytułem zwrotu części kosztów postępowania, odstępując od obciążania pozwanej obowiązkiem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i zarazem rozważania Sądu Rejonowego:

W dniu 12 września 2008 roku M. W. (1) zawarła z (...) z siedzibą w W. umowę kredytu gotówkowego nr (...). Wysokość kredytu określono na kwotę 32.012,00 zł. Umowa była zawarta na 84 miesiące od dnia uruchomienia kredytu.

W dniu 8 lipca 2010 roku (...)z siedzibą w W. wystawił przeciwko M. W. (1) bankowy tytuł egzekucyjny nr (...) na podstawie umowy kredytu gotówkowego nr (...).

Postanowieniem z dnia 8 października 2010 roku Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim w sprawie sygn. akt I Co 3348/10, po rozpoznaniu wniosku wierzyciela, nadał klauzulę wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu nr (...).

Na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego wystawionego przez (...)z siedzibą w W. w dniu 8 lipca 2010 roku zaopatrzonego w klauzulę wykonalności Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym (...) (...) prowadził przeciwko M. W. (2) postępowanie egzekucyjne w sprawie sygn. akt (...), które na wniosek wierzyciela zostało umorzone postanowieniem z dnia 13 czerwca 2011 r. na podstawie art. 825 k.p.c.

W dniu 26 kwietnia 2011 roku(...)
z siedzibą w W. zawarł z (...)
z siedzibą we W. umowę przelewu wierzytelności.

M. W. (2) została zawiadomiona o dokonanym mocą powyższej umowy przelewie wierzytelności, zaś pismem z dnia 14 września 2015 roku wezwano ją do zapłaty zadłużenia wynikającego z umowy kredytu gotówkowego z dnia 12 września 2008 roku.

Sąd Rejonowy zważył, iż powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Strona powodowa żądała zasądzenia na jej rzecz od pozwanej kwoty 59.376,42 zł wraz z ustawowymi odsetkami. Przedmiotowe roszczenie wynikało z wierzytelności wobec pozwanej, nabytej przez stronę powodową od(...) z siedzibą w W., który łączyła z pozwaną umowa kredytu gotówkowego.

Zgodnie z art. 509 § 1 i § 2 kc. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania - wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. W szczególności bank zgodnie z art. 92 a ust. 1 pkt 1 Prawa bankowego może zawrzeć umowę przelewu wierzytelności z funduszem sekurytyzacyjnym.

W przedmiotowej sprawie na skutek zawartej przez powoda z (...) Bank S.A. z siedzibą w W. w dniu 26 kwietnia 2011 roku umowy cesji, powód nabył skutecznie wierzytelność będącą przedmiotem sporu. Dla skutecznego dokonania przelewu wierzytelności istotne jest, aby owa wierzytelność istniała oraz, aby cedent (zbywca) miał prawną możliwość nią rozporządzać. Bank nie jest obowiązany do uzyskania zgody dłużnika banku na przelew' wierzytelności banku z tytułu kredytu na rzecz funduszu sekurutyzacyjnego w przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu, określonych w umowie.

Zawarcie umowy przelewu wierzytelności, wysokość należności dochodzonych pozwem, ani też sposób ich wyliczenia nie były kwestionowane przez pozwaną. M. W. (2) przyznała, że zaprzestała spłacania kredytu zaciągniętego w (...) z uwagi na pogorszenie jej sytuacji materialnej.

W toku całego postępowania M. W. (2) nie podnosiła żadnych zarzutów przeciwko żądaniu pozwu powoda, ani nie złożyła żadnych wniosków dowodowych, które wskazywałyby na niesłuszność jego wniosków i twierdzeń. Pozwana wnosiła o oddalenie powództwa, jednak nie przedstawiała żadnych argumentów na poparcie swojego stanowiska w sprawie.

Zgodnie z treścią art. 6 kc. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne.

Stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd ustalił na podstawie przedłożonych przez powoda dokumentów, a w szczególności umowy kredytu, bankowego tytułu egzekucyjnego, postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności i umowy sprzedaży wierzytelności oraz zawiadomienia dłużnika o dokonanej umowie sprzedaży wierzytelności.

Zdaniem Sądu przedstawiony przez powoda materiał dowodowy był wystarczający, aby ustalić odpowiedzialność pozwanej w zakresie wierzytelności wskazanej w pozwie. Do akt sprawy złożono umowę opatrzoną podpisem pozwanej, której treść potwierdzała zaciągnięcie zobowiązania z tytułu kredytu.

Powód przedstawił również umowę sprzedaży, na podstawie której (...) z siedzibą w W. przeniósł na rzecz (...) z siedzibą we W. grupę wierzytelności szczegółowo opisanych w załączniku do umowy. Powód dołączył wyciąg z elektronicznego załącznika do umowy cesji, w którego treści była wymieniona wierzytelność wobec pozwanej. Tym samym uznać należy, że powód wykazał istnienie zobowiązania, natomiast pozwana nie udowodniła, aby zwolniła się z ciążącego na niej zobowiązania.

W tych okolicznościach Sąd uznał żądanie pozwu za uzasadnione i zasądził od pozwanej na rzecz powoda całą dochodzoną należność.

Jak wynika z art. 476 zdanie pierwsze kc. dłużnik dopuszcza się zwłoki, gdy nie spełnia świadczenia w terminie, a jeżeli termin nie jest oznaczony, gdy nie spełnia świadczenia niezwłocznie po wezwaniu przez wierzyciela. Zgodnie zaś z art. 481 § 1 kc. jeżeli dłużnik spóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności.

Przepis § 1 art. 482 kc. ustanawia dopuszczalność żądania odsetek za opóźnienie od chwili wytoczenia o nie powództwa.

W niniejszej sprawie powód domagał się obok roszczenia głównego wraz z odsetkami również dalszych odsetek.

Uwzględniając powyższe Sąd orzekł o odsetkach na podstawie art. 481 § 1 kc. i art. 482 § 1 kc. zasądzając je zgodnie
z żądaniem pozwu od kwoty 59.376,42 zł od dnia wytoczenia powództwa, tj. od dnia 2 listopada 2015 roku. Niewątpliwie strona powodowa była także uprawniona do dochodzenia odsetek od zaległych odsetek, zgodnie z treścią art. 482 § 1 kc. Powołany przepis dawał stronie powodowej możliwość domagania się zapłaty skapitalizowanych odsetek oraz żądania odsetek od zaległych odsetek od momentu wytoczenia o nie powództwa, tj. od dnia 2 listopada 2015 roku.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 102 k.p.c., zgodnie z którym w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Z tych też względów uwzględniając trudną sytuację materialną pozwanej, która przegrała proces, Sąd zasądził od M. W. (2) na rzecz powoda kwotę 2.986,00 zł, na którą złożyły się opłata od pozwu
i opłata skarbowa od pełnomocnictwa, odstępując od obciążania pozwanej obowiązkiem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Odnosząc się do zarzutu przedawnienia podniesionego
w apelacji złożonej przez pełnomocnika pozwanej, Sąd Rejonowy stwierdził, iż przy rozpoznawaniu sprawy nie badał z urzędu przedawnienia dochodzonego roszczenia, a jedynie czyni to
w sytuacji zgłoszenia takiego zarzutu przez stronę procesu. Zarzut przedawnienia jest bowiem zarzutem prawa materialnego,
a skorzystanie z tego materialnoprawnego uprawnienia pozostawione jest do swobodnego uznania uprawnionego.

W toku postępowania przed Sądem I instancji strona pozwana nie zgłosiła zarzutu przedawnienia. Zarzut ten został podniesiony dopiero w apelacji od skarżonego wyroku.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pełnomocnik pozwanej zaskarżając go w całości i podnosząc zarzut przedawnienia dochodzonego pozwem roszczenia wynikającego
z umowy kredytu gotówkowego nr (...) zawartej w dniu 12.09.2008 r., zgodnie z art. 117 § 1 i 2 kc. w zw. z art. 118 kc.

Biorąc pod uwagę powyższe apelujący wnosił o zmianę wyroku pierwszej instancji, poprzez oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego należnych dla radcy prawnego, od powoda na rzecz pozwanej, według norm prawem przypisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest zasadna, ponieważ podniesiony w niej zarzut przedawnienia dochodzonego roszczenia zasługuje na uwzględnienie zgodnie z art. 117 § 1 i 2 k.p.c. w zw. z art. 118 k.c.

W rozpoznawanej sprawie pozwana M. W. (1) do czasu zakończenia postępowania w pierwszej instancji nie podniosła zarzutu przedawnienia. Należy jednak mieć na uwadze, że przedawnienie jest instytucją prawa materialnego. Istotą zaś postępowania apelacyjnego jest kontynuacja merytorycznego rozpoznania sprawy.

W związku z powyższym, w orzecznictwie utrwalił się pogląd, że zarzut przedawnienia roszczenia może być zgłoszony przez pozwanego także w postępowaniu apelacyjnym (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 19.08.2004 r., V CK 38/04, i z dnia 15.04.2011 r., II CSK 473/10).

Rozważenie zarzutu przedawnienia - na gruncie niniejszej sprawy - wymaga przede wszystkim ustalenia, jaki jest termin przedawnienia dla tego rodzaju roszczenia, terminu jego wymagalności, a także, czy miało miejsce przerwanie jego biegu przez czynność przed sądem lub organem powołanym do egzekwowania roszczeń danego rodzaju przedsięwziętą bezpośrednio w celu zaspokojenia tego roszczenia (art. 123 § 1 pkt 1 kc.), a w sytuacji, gdy przerwanie biegu przedawnienia faktycznie nastąpiło - od kiedy rozpoczęło ono bieg na nowo (art. 124 kc.). Dopiero ustalenie powyższych okoliczności pozwoli na stwierdzenie, czy podniesiony w apelacji zarzut przedawnienia jest uzasadniony.

Zgodnie z utrwalonym zapatrywaniem orzecznictwa, termin biegu przedawnienia roszczeń banku wobec osoby niebędącej przedsiębiorcą wynosi trzy lata (zob. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 10.10.2003 r., II CK 113/02, OSP 2004/11/141 i z dnia 30.01.2007 r., IV CSK 356/06).

W powołanych orzeczeniach wskazano, że w wyniku przelewu wierzytelności banku (art. 509 kc.) następuje tylko zmiana osoby, względem której dłużnik jest zobowiązany. W następstwie zawarcia umowy przelewu nie następuje natomiast zmiana przedmiotu świadczenia, ani też zmiana podstawy prawnej świadczenia. Rozstrzygające zatem znaczenie dla kwalifikacji roszczenia ma moment jego powstania. Pomimo przelewu wierzytelności na rzecz podmiotu, który nie jest bankiem dotychczasowa sytuacja prawna dłużnika zostaje więc utrzymana. W konsekwencji przysługuje mu wobec nabywcy wierzytelności zarzut przedawnienia na takich samych warunkach, jakie przysługiwałyby mu wobec banku, z którym wiązała go umowa kredytowa. W art. 125 kc. przewidziano wprawdzie wydłużenie terminu przedawnienia do 10 lat, niezależnie od długości terminu określonego w przepisie szczególnym dla danego rodzaju roszczeń - w odniesieniu do roszczeń stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem organów wskazanych w tym przepisie, lub ugodą przed nimi zawartą. Jednak rozszerzenie skutku z art. 125 kc. na tytuły egzekucyjne - wymienione w art. 96-98 Prawa bankowego - nie znajduje uzasadnienia. Inne racje przemawiają bowiem za uznaniem określonego tytułu jako wystarczającego do nadania klauzuli wykonalności, inne zaś za wprowadzeniem dłuższego terminu przedawnienia. Ten ostatni efekt ustawodawca wyraźnie wiąże wyłącznie z kontrolą zasadności roszczenia przez organ niezależny od stron ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 7.02.2014r.
I A Ca 687/13 – Legalis 2522 ).

W rozpoznawanej sprawie znajduje zatem zastosowanie trzyletni termin przedawnienia, albowiem przysługujące powodowi roszczenie pozostawało w związku z „prowadzeniem działalności gospodarczej” (art. 118 kc.) .

Bezsprzecznie bieg terminu przedawnienia tego roszczenia został po raz pierwszy przerwany złożeniem wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu w sprawie I Co 3348/10 (art. 123 § 1 kc.), po czym rozpoczął bieg na nowo od daty uprawomocnienia się tego postanowienia wydanego w dniu 8.10.2010 (art. 124 § 2 kc. - zob. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 16 01 2004 r., III CZP 101/03 i wyrok z dnia 12 01 2012 r., II CSK 203/11). Po raz drugi bieg terminu przedawnienia został przerwany złożeniem wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego w sprawie po czym rozpoczął swój bieg na nowo od daty uprawomocnienia się postanowienia z dnia 13.06.2011 r. o umorzeniu postępowania egzekucyjnego .

Postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego uprawomocniło się z dniem 6.07.2011 r., to jest po upływie tygodniowego terminu na wniesienie skargi do sądu rejonowego na to postanowienie jako czynność komornika (art. 767 § 1 i 4 k.p.c.) od dnia jego doręczenia w dniu 29 czerwca 2011 roku dłużniczce . Z tym też dniem tj. 6.07.2011r. bieg terminu przedawnienia rozpoczął się na nowo.

Pozew w niniejszej sprawie wniesiono w dniu 2.11.2015 roku, a więc po upływie trzyletniego terminu przedawnienia. Pozwana ma zatem prawo uchylić się od zaspokojenia dochodzonego roszczenia zgodnie z art. 117 § 2 kc.

Mając powyższe na względzie, Sąd Apelacyjny orzekł jak
w sentencji na podstawie art. 386 § 1 k.p.c.. zmieniając zaskarżone orzeczenie i oddalając powództwo w całości .

O kosztach procesu za instancję odwoławczą Sąd orzekł zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu wynikającą z art. 98 § 1 k.p.c. i obciążył nimi w całości stronę przegrywającą zasądzając od powoda zwrot kosztów procesu- kosztów zastępstwa procesowego pozwanej oraz obciążając go kosztami nieuiszczonej opłaty od apelacji stosownie do art. 113 ust. 1 Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z dnia 28 lipca 2005r. (Dz.U.nr 167,poz. 1398 z późn. zmianami ).

Z tych względów Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji.

SSA w SO Stanisław Łęgosz SSO Paweł Hochman SSO Beata Grochulska