Portal Orzeczeń

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 619/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim z dnia 29 czerwca 2023 roku, w sprawie o sygn. akt II K 444/22

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

1. naruszenia zasady domniemania niewinności, tj. art. 5 § 1 i 2 - w związku z treścią sporządzonej opinii oraz całokształtem okoliczności sprawy, w tym zatrzymaniem oskarżonego w jego domu - poprzez rozstrzygnięcie okoliczności budzących wątpliwości wprost na niekorzyść oskarżonego, w szczególności w sytuacji w której wprost z treści opinii sporządzonej przez biegłego wynika brak możliwości opiniowania retrospektywnego w sytuacji, w której doszło do spożycia alkoholu także po czasie prowadzenia pojazdu mechanicznego

2. błędnej oceny sporządzonej opinii biegłego - poprzez niezasadne przyjęcie, że wnioski w niej zawarte przez biegłego prowadzą do konkluzji, iż oskarżonemu można udowodnić winę i prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Wbrew twierdzeniom zawartym w apelacji, ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd I instancji, a dotyczące sprawstwa i winy oskarżonego w zakresie zarzucanego mu czynu są prawidłowe, gdyż stanowią wynik nie budzącej zastrzeżeń oceny zebranych w sprawie dowodów. Skarżący nie wykazał, aby rozumowanie Sądu Rejonowego, przy ocenie zgromadzonych w sprawie dowodów było wadliwe, bądź nielogiczne. Zarzuty przedstawione w apelacji, mają w istocie charakter polemiczny i opierają się wyłącznie na subiektywnej oraz wybiórczej ocenie zebranych w sprawie dowodów.

Ocena wartości tych dowodów została dokonana przez Sąd I instancji wszechstronnie, we wzajemnym ich powiązaniu, zgodnie z wiedzą oraz doświadczeniem życiowym i jako taka w pełni korzysta z ochrony art. 7 k.p.k. Apelacja nie zawiera natomiast żadnych argumentów tego rodzaju, które mogłyby podważać prawidłowość ustaleń faktycznych dokonanych przez Sąd I instancji.

Skarżący w złożonej apelacji skupia się przede wszystkim na opinii z zakresu toksykologii, z której – jego zdaniem – wynika, iż oskarżony jest niewinny, natomiast sama opinia nie została właściwie zrozumiana przez Sąd I instancji. Skarżący sugeruje nawet, że Sąd Rejonowy mógł się w ogóle nie zapoznać z powyższą opinią, gdyż w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd ten stwierdza, iż została ona wydana przez ,,biegłych”. Jest to oczywiście wnioskowanie nieuprawnione. Opinia była bowiem wydana przez instytucję specjalistyczną: Katedrę i Zakład Medycyny Sądowej (...) w Ł., pod którą to opinią widnieją dwa podpisy: biegłego fizycznie sporządzającego opinię i drugiej osoby uprawnionej, potwierdzającej fakt wydania opinii w wyznaczonej do tego instytucji. Stąd też niekiedy tego rodzaju dowód nazywany jest opinią biegłych. Natomiast sądząc z treści zaskarżonego wyroku oraz jego uzasadnienia (aczkolwiek lakonicznego) wynika, iż Sąd Rejonowy nie tylko zapoznał się z ww. opinią, ale wyciągnął z niej prawidłowe wnioski.

Obrona eksponuje w apelacji, że w omawianej tu opinii zostało wyrażone stanowisko, iż ,,w przedmiotowej sprawie, ze względu na brak możliwości wskazania fazy alkoholemii, w jakiej znajdował się Z. S. w czasie wskazanym w postanowieniu, tj. w dniu 28.06.2023 r. około godziny 11.00, należy stwierdzić, że co najmniej jeden z warunków Instytutu Ekspertyz Sądowych w K. mógł nie zostać spełniony. W tym stanie rzeczy nie można wykonać obliczeń retrospektywnych i określić zawartości alkoholu w organizmie Z. S. w tym czasie”. Powyższe stanowisko nie jest przez nikogo kwestionowane (także przez Sąd i instancji), natomiast skarżący mylnie przyjmuje, że brak możliwości wykonania obliczeń retrospektywnych jest równoznaczny z koniecznością uniewinnienia oskarżonego.

Po pierwsze, dowód z opinii biegłego jest przecież tylko jednym z dowodów, a przy wyrokowaniu nie wolno abstrahować od całokształtu dowodów zgromadzonych w sprawie (co wynika chociażby z treści art. 410 k.p.k.).

Po drugie, w wielu z rozpoznawanych spawach o przestępstwo z art. 178a § 1 k.k., czy też 178 § 1 k.k. nie da się przeprowadzić rachunku retrospektywnego, z uwagi na okoliczności sprawy oraz szereg wymogów niezbędnych do tego typu obliczeń, o czym zresztą apelujący także pisze w swojej apelacji. Nie oznacza to jednak nakazu uniewinniania oskarżonych w każdej z tego typu spraw.

Po trzecie, sam oskarżony podaje w sposób bardzo nieprecyzyjny, jakiego rodzaju alkohol, w jakiej ilości i w jakim czasie spożywał przed kierowaniem samochodem, a także – w wersji zaprezentowanej przed sądem – pomiędzy kierowaniem samochodem, a zbadaniem go na zawartość alkoholu w organizmie. M.in. to uniemożliwiło opiniującemu przeprowadzenie rachunku retrospektywnego, a wydana opinia musiała ograniczyć się do obliczeń prospektywnych, i tak zresztą obarczonych pewnym przybliżeniem. Już tylko z powyższego jasno wynika, że opinia Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej (...) w Ł. nie mogła mieć w niniejszej sprawie decydującego znaczenia, ale jedynie – co najwyżej – pomocnicze.

Z przeprowadzonych w sprawie dowodów wynika natomiast ponad wszelką wątpliwość, że oskarżony kierował samochodem w dniu 28.06.2022 roku około godziny 11.00. Z jego wyglądu wówczas wynikało, że jest nietrzeźwy, a ponadto czuć było od niego woń alkoholu. Skłoniło to świadka K. O. do oderwania się od własnych czynności zawodowych i zawiadomienia policji o nietrzeźwym kierującym. Oskarżony został zbadany na zawartość alkoholu przez policję w swoim domu o godz. 11.39, z wynikiem 1,17 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu.

W opozycji do tych ewidentnych dowodów sprawstwa przestępstwa z art. 178a § 1 k.k., oskarżony, w swoich wyjaśnieniach, złożonych przed Sądem Rejonowym próbuje natomiast wmówić, że po dotarciu do domu, zanim przyjechała policja, spożył alkohol, choć nie wie, w jakiej ilości i co to konkretnie było: ,,to był mocniejszy alkohol” (k. 64). Tyle tylko, że wyjaśnienia te są – także w przekonaniu Sądu odwoławczego – całkowicie niewiarygodne. Przede wszystkim oskarżony do protokołu badania analizatorem wydechu podał, jaki alkohol i kiedy spożywał, nic nie wspominając, że pił jeszcze alkohol po zaprzestaniu kierowaniem samochodem (k.2,3). Także podczas procesowego przesłuchania w charakterze podejrzanego w dniu 6.07.2022 roku, oskarżony również nie wskazuje na taką okoliczność, choć należałoby tego oczekiwać w świetle zasad logiki i doświadczenia życiowego. Co więcej, oskarżony przyznał się wówczas do winy w zakresie przedstawionego mu zarzutu. Trudno zakładać, aby dorosły i normalnie rozumujący człowiek przyznawał się do przestępstwa, którego nie popełnił. Ponadto wersja oskarżonego o ,,nadpiciu” alkoholu po zakończeniu jazdy samochodem jest też nieprzekonywująca, jeśli wziąć pod uwagę, jakie motywy w względzie nim kierowały. Otóż oskarżony utrzymuje, że źle się poczuł (miał uderzenia gorąca i zimna), do tego stopnia, że nie mógł kontynuować jazdy samochodem. Skoro tak, to normalną i oczekiwaną reakcją byłoby zwrócenie się o pomoc medyczną (np. wezwanie pogotowia ratunkowego), a nie picie alkoholu. Oskarżony nie wie przy tym, jaki alkohol wówczas wypił (poza tym, że był on ,,mocniejszy”) i w jakiej ilości, co także budzić musi daleko posunięte podejrzenia, że zostało to przez oskarżonego wymyślone na potrzeby nowo zaprezentowanej linii obrony. Kompletnie chybiony jest też argument skarżącego, że gdyby oskarżony miał coś na sumieniu, to nie wpuszczałby przecież do swojego domu policji. Sam oskarżony przecież wyjaśnił, że otwarł drzwi swojego domu dlatego, że myślał, iż to przyjechał chrześniak (k. 64).

Sądowi meriti nie można też skutecznie postawić zarzutu naruszenia art. 5 § 2 k.p.k. Pamiętać należy, że regulacje art. 7 k.p.k. i art. 5 § 2 k.p.k. mają charakter rozłączny. Problem wiarygodności danego dowodu musi być stanowczo rozstrzygnięty na płaszczyźnie art. 7 k.p.k., zaś stosowanie reguły in dubio pro reo (art. 5 § 2 k.p.k.) powinno odnosić się tylko do nie dających się usunąć wątpliwości w sferze faktów. Tego rodzaju wątpliwości nie mogą się zaś wiązać z kwestią oceny wiarygodności określonego dowodu. Należy zwrócić uwagę, że niedające się usunąć wątpliwości, to nie istnienie w dowodach sprzecznych wersji zdarzenia, ale brak możliwości rozstrzygnięcia między nimi przy użyciu zasad oceny dowodów. Dopiero, gdy sprzeczności nie da się rozstrzygnąć, to jest wątpliwości usunąć, wtedy wątpliwości rozstrzyga się na korzyść oskarżonego. Tłumaczenie wątpliwości na korzyść oskarżonego nie oznacza powinności wybierania wersji korzystniejszej. Najpierw bowiem wybiera się wersję wynikającą z racjonalnej analizy dowodów, to jest tę, która wynika z decyzji o ich wiarygodności (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia z 6 stycznia 2004 roku – V KK 60/03; wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 15 stycznia 2003 roku – II AKa 360/02). Tak więc, w przedmiotowej sprawie, nie zachodził stan nie dających się usunąć wątpliwości, a istnienie w dowodach sprzecznych wersji zdarzenia, które można było zweryfikować na podstawie zebranego i właściwie ocenionego materiału dowodowego – co też Sąd Rejonowy uczynił.

Reasumując powyższe rozważania, stwierdzić należy, że żaden z argumentów podnoszonych w złożonej apelacji nie był w stanie podważyć dokonanej przez Sąd I instancji oceny przeprowadzonych w sprawie dowodów. Sąd odwoławczy – wbrew twierdzeniom skarżącego – nie dopatrzył się w przedmiotowej sprawie obrazy przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść orzeczenia, jak również błędu w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wyroku.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku uniewinnienie oskarżonego od stawianych mu aktem oskarżenia zarzutów, zasądzenie na rzecz oskarżonego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego względnie zaś, w wypadku nieuznania oskarżonego za niewinnego - o uwzględnienie okoliczności łagodzących, w szczególności dotychczasową niekaralność i wymierzenie kary wraz z jej nadzwyczajnym złagodzeniem

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Ponieważ żaden z podniesionych zarzutów nie okazał się zasadny, wniosek o zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonego nie mógł zostać uwzględniony. Tym samym bezpodstawnym było żądanie zasądzenia na rzecz oskarżonego zwrotu kosztów procesu.

Wbrew twierdzeniom skarżącego w przypadku oskarżonego nie zaistniały też żadne wyjątkowe powody, wskazane w art. 60 § 2 k.k., które pociągałyby za sobą powinność sięgania po ekstraordynaryjną instytucję nadzwyczajnego złagodzenia kary. Jak już wskazuje sama nazwa, nadzwyczajne złagodzenie kary jest rozwiązaniem wyjątkowym, które może mieć miejsce jedynie wówczas, gdy w sprawie wystąpią szczególne okoliczności uzasadniające (w przypadku występku z art. 178a § 1 k.k.) odstąpienie od wymierzenia kary i orzeczenie samego środka karnego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych. Tymczasem takowe w niniejszej sprawie nie wystąpiły. Wskazywane przez obronę okoliczności jak uprzednia niekaralność, czy też wieloletnia służba w Ochotniczej Straży Pożarnej są ,,zwykłymi” okolicznościami łagodzącymi, wziętymi już pod uwagę przy ferowaniu kary przez Sąd meriti. Orzeczona przez Sąd Rejonowy kara jest adekwatną reakcją karną, współmierną do stopnia winy oskarżonego, jak i do stopnia społecznej szkodliwości popełnionego przestępstwa, a kara taka, spełni w sposób właściwy cel wychowawczy i zapobiegawczy, a także w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Sąd odwoławczy uznał jedynie za zasadne skrócić oskarżonemu okres próby, związany z warunkowym zawieszeniem wykonania kary pozbawienia wolności, uznając iż najniższy ustawowo okres 1 roku będzie wystarczający dla osiągniecia wskazanych wyżej celów stawianych przez ustawodawcę. Wymiar środka karnego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych został orzeczony w najniższym możliwym rozmiarze i nie mógł podlegać zmniejszeniu. Sąd Okręgowy dokonał natomiast skorygowania okresu rzeczywistego zatrzymania prawa jazdy (od dnia 28 czerwca 2022 roku), podlegającego zaliczeniu oskarżonemu na poczet zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w strefie ruchu lądowego.

OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Za wyjątkiem niżej opisanej zmiany, dotyczącej czasokresu próby związanej z warunkowym zawieszeniem wykonania kary pozbawienia wolności i zaliczenia rzeczywistego zatrzymania prawa jazdy na poczet zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych – pozostały zakres zaskarżonego wyroku.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Jak już wyżej wskazano w pkt 3.1, Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do uwzględnienia apelacji w kierunku zmiany zaskarżonego wyroku, zgodnie z wnioskami apelacji. Poza dokonaniem zmian, o których mowa niżej, zaskarżony wyrok – jako słuszny i odpowiadający prawu – należało utrzymać w mocy .

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

- skrócenie okresu próby związanej z warunkowym zawieszeniem wykonania kary pozbawienia wolności wobec oskarżonego do 1 roku;

- ustalenie, że okres rzeczywistego zatrzymania prawa jazdy na poczet zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w strefie ruchu lądowego biegnie oskarżonemu od dnia 28 czerwca 2022 roku.

Zwięźle o powodach zmiany

Motywy powyższych zmian zostały omówione w pkt 3.1 niniejszego uzasadnienia.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☒ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd Okręgowy orzekł w oparciu o treść art. 636 § 1 k.p.k., przy czym wysokość opłaty została ustalona na podstawie art. 8 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (tekst jednolity: Dz.U. z 1983 roku, Nr 49, poz. 223 z późn. zmianami).

PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Całość wyroku

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana