Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 stycznia 2024 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Wojciech Rychliński

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Wioletta Kolanek

po rozpoznaniu w dniu 20 grudnia 2023 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z powództwa J. S.

przeciwko H. A.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej H. A. na rzecz powoda J. S. kwotę 92.000,00 złotych (dziewięćdziesiąt dwa tysiące 00/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 4 grudnia 2021 roku do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3.  przyznaje pełnomocnikowi powoda J. S. radcy prawnemu F. B. prowadzącemu Kancelarię Radcy Prawnego w P. ulica (...) wynagrodzenie w kwocie 5.400,00 złotych (pięć tysięcy czterysta złotych 00/100) wraz z należnym podatkiem VAT z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi J. S. z urzędu i nakazuje wypłacenie tej kwoty z rachunku Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim;

4.  nakazuje pobrać od pozwanej H. A. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim kwotę 5.024,32 złotych ( pięć tysięcy dwadzieścia cztery złote 32/100) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych obciążających pozwaną;

SSO Wojciech Rychliński

Sygn. akt I C 249/23

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 9 stycznia 2023 roku powód J. S. wnosił o:

⚫

orzeczenie nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym, że pozwana H. A. ma zapłacić na rzecz powoda J. S. kwotę 92.000,00 zł (dziewięćdziesiąt dwa tysiące złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 12 listopada 2021 roku do dnia zapłaty, w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia nakazu zapłaty, w przypadku skierowania sprawy do rozpoznania w trybie zwykłym lub w wypadku wniesienia sprzeciwu, zasądzenie od pozwanej H. A. na rzecz powoda J. S. kwoty 92.000,00 zł (dziewięćdziesiąt dwa tysiące złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 12 listopada 2021 roku do dnia zapłaty,

⚫

zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu, w tym ewentualnego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych,

W uzasadnieniu powód podnosił, iż powód i pozwana od 2017 roku pozostawali w związku konkubenckim. Pozwana obiecała powodowi, że rozliczy się z nim z pieniędzy uzyskanych ze sprzedaży mieszkania. Powód był pełnomocnikiem do rachunku bankowego pozwanej, lecz po sprzedaży mieszkania pozwana cofnęła to pełnomocnictwo, nadto otworzyła dla siebie nowy rachunek bankowy. Takie działanie pozwanej obliczone było - w ocenie powoda - na zablokowanie powodowi możliwości odzyskania swoich środków pieniężnych ze sprzedaży mieszkania.

Pozwana zwróciła powodowi jedynie kwotę 90.000.00 zł., przyjmując, iż połowa środków ze sprzedaży mieszkania należy się jej, z powodu faktu pozostawania z powodem w związku konkubenckim.

Mimo wezwań do zapłaty do dnia dzisiejszego zobowiązanie to nie zostało przez pozwaną zrealizowane. Pozwana przywłaszczyła sobie środki pieniężne należące do powoda. Powód rozważa również możliwość zawiadomienia organów ścigania o przestępstwie przywłaszczenia lub oszustwa.

Do zwrotu dla powoda pozostaje kwota 92.000,00 zł., według wyliczenia: 205.000,00 zł. środki powoda przeznaczone na zakup mieszkania, minus zaliczka otrzymana przez powoda od kupujących 23.000,00 zł., minus 90.000,00 zł. otrzymane przelewem z rachunku pozwanej na rachunek powoda.( k.3-5)

W odpowiedzi na pozew pozwana H. A. reprezentowana przez adwokata P. B. wnosiła o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów procesu.

Pozwana nie zaprzeczyła, iż zatrzymała na swoim koncie kwotę 92.000 złotych po sprzedaży mieszkania w 2021 roku zrobiła to za wiedzą powoda miała to być rekompensata za dotychczasowe wydatki oraz pokrycie kosztów utrzymania powoda w tym kosztów wynajmu mieszkania w T., które to koszty pozwana ponosi do dnia dzisiejszego.

(k.39-40)

W replice odpowiedzi na pozew powód reprezentowany przez pełnomocnika z urzędu zaprzeczył, żeby:

⚫

wyraził zgodę na zatrzymanie przez pozwaną kwoty 92 000 zł (dziewięćdziesiąt dwa tysiące złotych);

⚫

pomiędzy stronami doszło do ustaleń, co do możliwości zatrzymania przez pozwaną kwoty 90 000 zł (dziewięćdziesiąt tysięcy złotych) jako rekompensaty za rzekomo poczynione przez pozwaną wydatki na utrzymanie powoda;

⚫

pozwanej przysługiwało jakiekolwiek roszczenie z tytułu rzekomo poczynionych przez pozwaną wydatków na utrzymanie powoda czy też z tytułu rzekomych pobrań dokonanych przez powoda ze wspólnego konta bankowego;

Powód wskazał, że umowa najmu mieszkania położonego przy ul. (...) w T. zawarta była również z powodem (jako stroną umowy najmu), a nie tylko z pozwaną i jej synem, ze względu na to, że właściciel mieszkania Pani B. K. miała obawy, co do wynajęcia mieszkania wyłącznie obywatelom Ukrainy.

Powód wskazał, że po sprzedaży mieszkania położonego przy ul. (...), (...)-(...) T., strony wspólnie zamieszkiwały wraz z synem pozwanej, w wynajmowanych przez powoda lokalach mieszkalnych. Powód wskazał również, że pieniądze ze sprzedaży mieszkania położonego przy ul. (...) w T. trafiły na rachunek bankowy pozwanej, do którego nie miał on pełnomocnictwa.

Odnosząc się do podniesionego przez pozwaną zarzutu potrącenia, powód wskazuje, że pozwana w żaden sposób nie udowodniła istnienia swojej wierzytelności zarówno, co do zasady jak i wysokości, a powód zaprzeczył, żeby był dłużnikiem pozwanej w jakiejkolwiek wysokości. (k.47-48)

Ostatecznie na rozprawie w dniu 20 grudnia 2023 roku pełnomocnicy stron poparli swoje stanowiska w sprawie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powód i pozwana od 2017 roku pozostawali w związku konkubenckim.

Powód sprzedał zabudowaną nieruchomość położoną w W. za kwotę 460.000.00 zł. Całość tej kwoty została przelana na konto bankowe pozwanej o numerze (...), do którego powód był ustanowiony pełnomocnikiem. Powód dysponował środkami na tym rachunku.

(dowód: akt notarialny Rep. A (...) z dnia 10.06.2019 r., pełnomocnictwo do rachunku bankowego pozwanej k.6-12, k.13, nagranie audio-video z dnia 20 grudnia 2023 roku zeznania powoda k.128)

W dniu 15 lipca 2019 r. powód zakupił na nazwisko pozwanej, a formalnie to pozwana zakupiła na swoje imię i nazwisko lokal mieszkalny za kwotę 205.000.00 zł. Zakup lokalu został sfinansowany w całości przez powoda, bowiem powód kupował mieszkanie dla siebie, jedynie na nazwisko pozwanej. Cena za ten lokal została zapłacona w całości przez powoda, z rachunku bankowego pozwanej, środkami pieniężnymi, które stanowiły własność powoda J. S., a które pochodziły ze sprzedaży zabudowanej nieruchomości w W.. Środki pieniężne były jedynie zdeponowane na rachunku pozwanej.

(dowód: potwierdzenie przelewu z dnia 15 lipca 2019 roku k.14, nagranie audio-video z dnia 20 grudnia 2023 roku zeznania powoda k.128, 128 v.,)

Pozwana oprócz tych środków pieniężnych nie miała żadnych innych środków pieniężnych na wskazanym wyżej rachunku bankowym. Pozwana nie mogła sfinansować zakupu mieszkania swoimi środkami pieniężnymi, gdyż ich nie posiadała.

Nabyte mieszkanie zostało przez pozwaną sprzedane za kwotę 230.000,00 zł., strony przystąpiły do aktu notarialnego razem, akt notarialny podpisywała pozwana. Powód przyjął w całości do rąk własnych zaliczkę wpłaconą przez kupujących gotówką w kwocie 23.000,00 zł. przed zawarciem umowy sprzedaży.

(dowód: akt notarialny Rep.A Nr (...) k.124-127 v., nagranie audio-video z dnia 20 grudnia 2023 roku zeznania powoda k.128, 128 v., zeznania pozwanej 128 v.,)

Pozwana obiecała powodowi, że rozliczy się z nim z pieniędzy uzyskanych ze sprzedaży mieszkania. W obecności notariusza pozwana zobowiązała się do zwrotu w całości kwoty wynikającej z aktu notarialnego, zapłaconej przez kupujących.

Powód był pełnomocnikiem do rachunku bankowego pozwanej, lecz po sprzedaży mieszkania pozwana cofnęła to pełnomocnictwo, nadto otworzyła dla siebie nowy rachunek bankowy.

Pozwana zwróciła powodowi jedynie kwotę 90.000.00 zł., przyjmując, iż połowa środków ze sprzedaży mieszkania należy się jej, z powodu faktu pozostawania z powodem w związku konkubenckim. Powód przyznał, że po sprzedaży mieszkania położonego przy ul. (...), (...)-(...) T., strony wspólnie zamieszkiwały wraz z synem pozwanej, w wynajmowanych przez powoda lokalach mieszkalnych.

Pozwana nie utrzymywała powoda. Powód miał swoje pieniądze którymi zarządzał. Pozwana zapewniała, że krzywdy powodowi nie wyrządzi. Powód został stroną umowy najmu lokalu mieszkalnego położonego przy ul. (...) w T.. Powód praktycznie nie przebywał w w/w lokalu mieszkalnym. Powód przyznał, że nie partycypował w kosztach wynajmu tego mieszkania, ze względu na to, że utrzymywał pozwaną i jej syna w latach 2017-2022 r (lipiec).

( dowód: nagranie audio-video z dnia 20 grudnia 2023 roku zeznania powoda k.128 v., umowy najmu lokali mieszkalnych k.49-50, k.59-61)

Mimo wezwań do zapłaty do dnia dzisiejszego zobowiązanie to nie zostało przez pozwaną zrealizowane. Pozwana przywłaszczyła sobie środki pieniężne należące do powoda.

Do zwrotu dla powoda pozostaje kwota 92.000,00 zł., według wyliczenia: 205.000,00 zł. środki powoda przeznaczone na zakup mieszkania, minus zaliczka otrzymana przez powoda od kupujących 23.000,00 zł., minus 90.000,00 zł. otrzymane przelewem z rachunku pozwanej na rachunek powoda.

( dowód: potwierdzenie przelewu, historia rachunku bankowego powoda k.15-16, nagranie audio-video z dnia 20 grudnia 2023 roku zeznania powoda k.128, 128 v., )

Kwota 90.0000 złotych pozostała na koncie pozwanej .

( dowód: nagranie audio-video z dnia 20 grudnia 2023 roku zeznania pozwanej k.128 v., )

Powód wzywał pozwaną do zapłaty kwoty dochodzonej pozwem. Pozwana na wezwanie do zapłaty odpowiedziała, że nie jest powodowi nic winna. Po kolejnym wezwaniu do zapłaty pozwana prowadziła rozmowy z powodem, jednak odmówiła zwrotu należnych powodowi pieniędzy. Wezwanie ostateczne przedsądowe datowane na 24 listopada 2021 roku.

( dowód: wezwania do zapłaty z dnia 28.10.2021 r., z dnia 24.11.2021 r. oraz z dnia 6.10.2022 r. wraz z dowodami nadania k.17-23)

Pismem z dnia 3 grudnia 2021 roku pozwana oświadczyła powodowi, że nie jest winna powodowi żadnych pieniędzy.

(dowód: pismo z dnia 3 grudnia 2021 roku k.20 )

Sąd ustalił stan faktyczny na podstawie w/w dowodów .

Pozwana nie zaprzeczyła, iż zatrzymała na swoim koncie kwotę 90.000 złotych po sprzedaży mieszkania w 2021 roku. Sąd nie dał wiary jej zeznaniom jakoby powód wyraził zgodę na zatrzymanie przez pozwaną kwoty 90.000 zł (dziewięćdziesiąt tysięcy złotych) i pomiędzy stronami doszło do ustaleń, co do możliwości zatrzymania przez pozwaną kwoty 90 000 zł (dziewięćdziesiąt tysięcy złotych) jako rekompensaty za rzekomo poczynione przez pozwaną wydatki na utrzymanie powoda.

Trudno dać wiarę zeznaniom pozwanej w świetle zeznań powoda jakoby pozwanej przysługiwało jakiekolwiek roszczenie z tytułu rzekomo poczynionych przez pozwaną wydatków na utrzymanie powoda czy też z tytułu rzekomych pobrań dokonanych przez powoda ze wspólnego konta bankowego, pozwana na tą okoliczność nie przedstawiła żadnych dowodów. Powód podnosił, iż pozwana nie utrzymywała powoda. Powód miał swoje pieniądze którymi zarządzał. Powód przyznał, że nie partycypował w kosztach wynajmu tego mieszkania, ze względu na to, że utrzymywał pozwaną i jej syna w latach 2017-2022 r (lipiec). Pozwana nie wskazała żadnych dowodów na poparcie swoich twierdzeń. Pozwana w żaden sposób nie udowodniła istnienia swojej wierzytelności zarówno, co do zasady jak i wysokości.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje na uwzględnienie.

Konkubinat jest związkiem faktycznym, a nie prawnym i z samego faktu swojego istnienia nie wywołuje żadnych skutków prawnomajątkowych, w szczególności co do powstania katalogu wspólności praw do rzeczy nabytych w czasie jego trwania przez obojga partnerów lub przez jednego z nich. Ze względu na konstytucyjną zasadę ochrony małżeństwa oraz brak podstaw do uznania braku regulacji prawnej związków pozamałżeńskich za lukę w prawie, niedopuszczalne jest stosowanie unormowań z zakresu prawa małżeńskiego (w tym wspólności majątkowej i podziału dorobku), nawet w drodze analogii, do innych niż małżeństwo stosunków cechujących się istnieniem więzi osobisto-majątkowych.

Rozliczenie majątkowe po ustaniu faktycznego związku osobisto-majątkowego następuje na podstawie przepisów kodeksu cywilnego odpowiednich do ustalonej konkretnej postaci i treści stosunków ukształtowanych w danym związku.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego niemal jednolicie przyjmuje się, że do rozliczenia konkubinatu, w tym nakładów dokonanych przez konkubentów na majątek jednego z nich, mają zastosowanie przepisy art. 405 i następne kodeksu cywilnego, chyba, że szczególne okoliczności faktyczne sprawy wskazują na istnienie innej podstawy prawnej tych rozliczeń (patrz: uchwała z dnia 2.07.1955r., II Co 7/55, OSNC 1956, nr 3, poz. 72, uchwała z dnia 30 września 1966r. III PZP 28/66, OSNCP 1967/1/1, uchwała z dnia 30.01.1986r., III CZP 79/85 OSNC 1987, nr 1, poz. 2, uchwała z dnia 27 czerwca 1996r., IIICZP 70/96, OSNC 1996/11/145, wyrok z dnia 26 czerwca 1974r., III CRN 132/74, nie publikowany, wyrok z dnia 6.12.2007r., IV CSK 301/07, OSNC 2009, nr 2, poz. 29, wyrok z dnia 10 maja 2011r., IV CSK 11/11, nie publikowany).

Jako podstawę prawną dochodzonego roszczenia wskazać należy przepis art. 405 k.c. Przesłanką powstania roszczenia na tej podstawie prawnej jest wykazanie uzyskania przez jednego z byłych partnerów faktycznego związku korzyści majątkowej bez podstawy prawnej, to jest wystąpienia przesunięcia majątkowego w okolicznościach, w których wzbogaconemu i zubożonemu nie przysługują żadne szczególne uprawnienia do wkraczania w sferę stosunków majątkowych.

Wzbogacenie jednej osoby jest zawsze następstwem zubożenia innej osoby. Istnieje więc w istocie współzależność między uzyskaniem korzyści majątkowej wzbogaconego a umniejszeniem majątku, bądź braku korzyści u zubożonego. Celem roszczenia o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia jest przywrócenie do majątku zubożonego tego samego co z majątku tego ubyło.

Pozwana nie zaprzeczyła, iż zatrzymała na swoim koncie kwotę 90.000 złotych po sprzedaży mieszkania w 2021 roku. Powód i pozwana od 2017 roku pozostawali w związku konkubenckim. Pozwana obiecała powodowi, że rozliczy się z nim z pieniędzy uzyskanych ze sprzedaży mieszkania. Powód był pełnomocnikiem do rachunku bankowego pozwanej, lecz po sprzedaży mieszkania pozwana cofnęła to pełnomocnictwo, nadto otworzyła dla siebie nowy rachunek bankowy. Takie działanie pozwanej obliczone było na zablokowanie powodowi możliwości odzyskania swoich środków pieniężnych ze sprzedaży mieszkania.

Pozwana zwróciła powodowi jedynie kwotę 90.000.00 zł., przyjmując, iż połowa środków ze sprzedaży mieszkania należy się jej, z powodu faktu pozostawania z powodem w związku konkubenckim.

Mimo wezwań do zapłaty do dnia dzisiejszego zobowiązanie to nie zostało przez pozwaną zrealizowane.

Do zwrotu dla powoda pozostaje kwota 92.000,00 zł., według wyliczenia: 205.000,00 zł. środki powoda przeznaczone na zakup mieszkania, minus zaliczka otrzymana przez powoda od kupujących 23.000,00 zł., minus 90.000,00 zł. otrzymane przelewem z rachunku pozwanej na rachunek powoda.

Sąd nie dał wiary zeznaniom pozwanej jakoby powód wyraził zgodę na zatrzymanie przez pozwaną kwoty 92.000 zł (dziewięćdziesiąt dwa tysiące złotych) i pomiędzy stronami doszło do ustaleń, co do możliwości zatrzymania przez pozwaną kwoty 90 000 zł (dziewięćdziesiąt tysięcy złotych) jako rekompensaty za rzekomo poczynione przez pozwaną wydatki na utrzymanie powoda.

Trudno dać wiarę zeznaniom pozwanej w świetle zeznań powoda jakoby pozwanej przysługiwało jakiekolwiek roszczenie z tytułu rzekomo poczynionych przez pozwaną wydatków na utrzymanie powoda czy też z tytułu rzekomych pobrań dokonanych przez powoda ze wspólnego konta bankowego. Pozwana nie utrzymywała powoda. Powód miał swoje pieniądze którymi zarządzał. Pozwana nie wskazała żadnych dowodów na poparcie swoich twierdzeń. Powód przyznał, że nie partycypował w kosztach wynajmu tego mieszkania, ze względu na to, że utrzymywał pozwaną i jej syna w latach 2017-2022 r (lipiec). Pozwana w żaden sposób nie udowodniła istnienia swojej wierzytelności zarówno, co do zasady jak i wysokości, a powód zaprzeczył, żeby był dłużnikiem pozwanej w jakiejkolwiek wysokości.

Mając powyższe na uwadze Sąd zasądził od pozwanej H. A. na rzecz powoda J. S. kwotę 92.000,00 złotych (dziewięćdziesiąt dwa tysiące 00/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 4 grudnia 2021 roku do dnia zapłaty.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art.481 k.c., a mianowicie od dnia następnego od dnia w którym pozwana oświadczyła powodowi, że nie jest winna powodowi żadnych pieniędzy.

Pismem z dnia 3 grudnia 2021 roku pozwana oświadczyła powodowi, że nie jest winna powodowi żadnych pieniędzy. Dlatego też Sąd oddalił powództwo co do zasądzenia odsetek w pozostałym zakresie, tj. od dnia 12 listopada 2021 roku.

Sąd przyznał pełnomocnikowi powoda J. S. radcy prawnemu F. B. prowadzącemu Kancelarię Radcy Prawnego w P. ulica (...) wynagrodzenie w kwocie 5.400,00 zł (pięć tysięcy czterysta złotych 00/100) wraz z należnym podatkiem VAT z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi J. S. z urzędu i nakazał wypłacenie tej kwoty z rachunku Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim, która obejmuje wynagrodzenie dla pełnomocnika z tytułu zastępstwa procesowego na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 roku (Dz.U. z 2015 roku, poz.1804) § 2 pkt. 6.

Zgodnie z aktualnym orzecznictwem tj. w szczególności wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 kwietnia 2020 r. sygn. akt SK 66/19 oraz Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 stycznia 2021 r. sygn. akt I CSK 598/20, koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielone z urzędu przez radcę prawnego powinny być orzekane na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. Z 2018 r. poz. 265 z późń. zm.).

Jak stwierdził Sąd Najwyższy w Postanowieniu z dnia 7 stycznia 2021 r. sygn. akt I CSK 598/20: „Analiza statusu adwokatów i radców prawnych oraz ich roli w postępowaniu, w którym występują jako podmioty powołane i zobowiązane do zastępstwa prawnego, prowadzi do uznania, że różnicowanie ich wynagrodzenia, tj. obniżenia pełnomocnikom z urzędu wynagrodzenia, które otrzymaliby, gdyby występowali w sprawie jako pełnomocnicy z wyboru, nie ma konstytucyjnego uzasadnienia”

Stosownie do art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Sąd obciążył pozwaną kosztami sądowymi poniesionymi tymczasowo przez Skarb Państwa Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, tj. opłatą sądową od pozwu - 4.600 złotych i wydatkami związanymi z udziałem tłumacza przysięgłego w sprawie - 424,32 złotych .

SSO Wojciech Rychliński

ZARZĄDZENIE

1.  odnotować zwrot akt w kontrolce terminowości sporządzania uzasadnień ;

2.  odpis wyroku z uzasadnieniem przesłać pełnomocnikowi pozwanej;

dnia 11 stycznia 2024 roku

SSO Wojciech Rychliński