Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 lipca 2024 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział I Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący	Sędzia Mirosława Makowska
Protokolant	Sek.sąd Anna Frankowska

po rozpoznaniu w dniu 28 czerwca 2024 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z powództwa Prokury Niestandaryzowany Fundusz Wierzytelności Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą we W.

przeciwko M. S. (poprzednio S.)

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej M. S. na rzecz powoda Prokury Niestandaryzowany Fundusz Wierzytelności Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą we W. kwotę 160.000,00 zł (sto sześćdziesiąt tysięcy 00/100 złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 22 lutego 2023 roku do dnia zapłaty oraz z ograniczeniem odpowiedzialności strony pozwanej do nieruchomości położonej w miejscowości W., dla której w Sądzie Rejonowym w Tomaszowie Mazowieckim V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...);

2.  nie obciąża pozwanej obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz powoda.

Sygn. akt IC 354/23

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 22 lutego 2023 roku pełnomocnik działający w imieniu strony powodowej PROKURA Niestandaryzowany Fundusz Wierzytelności Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą we W. wniósł o zasądzenie na jej rzecz od pozwanej M. S. (poprzednio S.) kwoty 160.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wytoczenia niniejszego powództwa do dnia zapłaty z ograniczeniem odpowiedzialności do wartości nieruchomości położonej w miejscowości W., dla których Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim – V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...) oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz strony powodowej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według nrom przepisanych wraz z kwotą 17,00 złotych tytułem uiszczonej opłaty skarbowej od pełnomocnictwa wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty (pozew z załącznikami k. 3-93).

Pozwana M. S. nie złożyła odpowiedzi na pozew, na rozprawie w dniu 24 maja 2023 roku oświadczyła, że chce spłacić zadłużenie. Była w trudnej sytuacji osobistej, ma pięcioro dzieci i nie udało jej się spłacać rat. Strony wniosły o odroczenie rozprawy celem uzgodnienia warunków ugody (protokół rozprawy k. 107).

W piśmie procesowym z dnia 12 lipca 2023 roku pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości z uwagi na przedawnienie roszczenia, jak również z uwagi na fakt, iż powód nie wykazał wysokości należnego świadczenia oraz o zasądzenie od powoda zwrotu kosztów procesu. Nadto zgłosiła wnioski dowodowe:

- o zobowiązanie powoda do przedstawienia dokumentów dotyczących dodatkowego produktu „inwestycja w P.”, który był opłacany przez pozwaną wraz z ratami kredytu, gdzie środki zgromadzone na w/w rachunku miały zostać przekazane bankowi w przypadku zaprzestania spłaty raty kredytu. W tym do złożenia dodatkowej umowy dotyczącej uruchomienia w ramach umowy kredytu hipotecznego ‘inwestycji w P.”, jak również załączenia dokumentów dotyczących dokonywanych przez pozwaną wpłat na w/w/ inwestycję oraz wskazanie co się stało ze środkami zgromadzonymi w ramach w/w inwestycji, a mianowicie czy zostały zaliczone na spłatę kredytu;

- o zobowiązanie powoda do załączenia umowy ubezpieczenia na wypadek utraty źródła dochodu przez kredytobiorcę oraz załączenie informacji czy w ramach w/w umowy ubezpieczenia doszło do wypłaty świadczenia przez ubezpieczyciela na rzecz kredytodawcy (pismo procesowe k. 117).

Na rozprawie w dniu 12 stycznia 2024 roku pozwana cofnęła oświadczenie o uznaniu powództwa, zaś jej pełnomocnik z wyboru wniósł o oddalenie powództwa (protokół rozprawy k. 146-147).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwana M. S. (poprzednio S.) jest właścicielką zabudowanej nieruchomości położonej w miejscowości W. 47 gmina R., oznaczonej w ewidencji gruntów numerem działki (...), o powierzchni 0,2041 ha, dla której Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą numer (...). Na nieruchomości została ustanowiona hipoteka umowna zwykła w wysokości 173.981,12 zł dla zabezpieczenia kwoty kredytu oraz odsetek obliczonych według stałej stopy procentowej. Wierzycielem hipotecznym jest Prokura Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty we W. (obecnie PROKURA Niestandaryzowany Fundusz Wierzytelności Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą we W.).

Dowód: - wydruk treści elektronicznej księgi wieczystej k. 38-41/

M. S. zawarła z (...) Bank S.A. w W. umowę kredytu hipotecznego – Tradycyjny nr DK/KR-H. (...) m/ (...) na kwotę 173.981,12 złotych. Z kwoty tej 160.000 złotych zostało przeznaczone na zakup nieruchomości na rynku wtórnym, 6.936 złotych na inwestycję w P., 6.611,12 złotych na ubezpieczenie na wypadek utraty źródła dochodów, 434 złotych przeznaczono na opłaty okołokredytowe. Dla jej zabezpieczenia została ustanowiona hipoteka zwykła w kwocie 173.981,12 złotych oraz hipoteka kaucyjna do kwoty 121.786,78 złotych na nieruchomości położonej w miejscowości W. 47 gmina R., oznaczonej w ewidencji gruntów numerem działki (...), o powierzchni 2041 m 2. Z tytułu tej umowy powstała wierzytelność banku. Pozwana nie wykonała obowiązków wynikających z wyżej wymienionej umowy nie dokonując spłaty powstałego zadłużenia.

Dowód:- zeznania pozwanej M. S. k. 146 – min. 06.15 – 13.53 w zw. z k. 107 – min. 01.47 – 10.20

- umowa z dnia 7.12.2009 roku k. 15-23

- harmonogram wypłaty transzy k. 24

- dyspozycja uruchomienia środków z kredytu k. 27-28

- protokół kredytowy z 29 stycznia 2001 roku k. 145,

Pismem z dnia 19 października 2010 roku (doręczonym dorosłemu domownikowi w dniu 27 października 2010 roku) poprzednik prawny powoda wezwał pozwaną do zapłaty zaległych rata. Następnie pismem z dnia 21 grudnia 2010 roku (...) Bank S.A. w W. wypowiedział umowę kredytu

Dowód: - wezwania do zapłaty k.30-31

- wypowiedzenie umowy k. 31

W dniu 19 maja 2014 roku (...) Bank S.A. w W. wystawił bankowy tytuł egzekucyjny w związku z brakiem zapłaty zobowiązań wynikających z umowy i zadłużenie na dzień 19 maja 2014 roku wynosiło 307.019,95 złotych (należność główna – niespłacony kredyt 173.446,09 złotych, odsetki umowne w kwocie 13.622,18 złotych, odsetki za opóźnienie w kwocie 119.851,68 złotych, opłata 100 złotych) . Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym dla Łodzi – Widzewa w Łodzi postanowieniem z dnia 4 czerwca 2014 roku, w sprawie sygn. akt II 1 Co 3533/14 nadał klauzulę wykonalności w/w bankowemu tytułowi egzekucyjnemu.

Dowód: - (...) k. 32 51 -53,

- postanowienie k. 33

Postępowanie egzekucyjne było prowadzone dwukrotnie na rzecz poprzednika prawnego, w sprawach Km 2303/14 (umorzone dnia 8 listopada 2016 roku) i Km 1330/18 (umorzone 31 grudnia 2019 r).

Dowód: wzmianki o wyniku egzekucji k. 33v-34, postanowienie o umorzeniu k. 37

W dniu 22 grudnia 2022 roku (...) Bank S.A. z siedzibą w W. zawarł z Prokurą Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą we W. umowę przelewu wierzytelności w ramach transakcji sekurytyzacji nr (...). Przedmiotem umowy była m. in. wierzytelność (...) Bank S.A. z siedzibą w W. wobec M. S.(poprzednio S.) z tytułu umowy (...)-H. (...) m/ (...) z zabezpieczającą ją hipoteką zwykłą w kwocie 173.446,09 złotych na nieruchomości mającej urządzoną księgę wieczystą (...).

Dowód: umowa przelewu k. 42- 90

Pismem z dnia 19 stycznia 2023 roku powód wezwał pozwaną do uiszczenia zobowiązania wynikającego z umowy (...)-H. (...) m/ (...), wzywając do zawarcia ewentualnej ugody. Stan zadłużenia na dzień 19 stycznia 2023 roku wynosił 427.808,40 złotych.

Dowód: wezwanie k. 91

Do porozumienia między stronami nie doszło Pozwana nie złożyła do akt sprawy niniejszej żadnego dowodu spłaty wierzytelności zabezpieczonej hipoteką (bezsporne).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie w/w dokumentów oraz zeznań powódki, która nie kwestionowała braku spłaty, tylko usprawiedliwiała ten fakt trudną sytuacją rodzinną. Przedstawione przez stronę powodową dokumenty sąd uznał za wiarygodne, nie były one również kwestionowane przez pozwaną.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Powództwo jest zasadne.

Hipoteka na nieruchomości stanowiącej własność pozwanej M. S. została ustanowiona przed wejściem w życie ustawy z dnia 26 czerwca 2009 r. o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2009 r. Nr 131, poz. 1075). Przedmiotowa ustawa weszła w życie w dniu 20 lutego 2011 r. i wprowadziła jednolitą konstrukcję hipoteki umownej zabezpieczającej wierzytelność pieniężną, w tym również wierzytelność przyszłą (art. 68 ust. 1 ustawy z dnia 6.07.1982 r. o księgach wieczystych i hipotece tj. Dz.U. z 2016 r. poz. 790 ze zm.). Na gruncie poprzedniej regulacji hipoteka umowna miała albo charakter hipoteki zwykłej zabezpieczającej jedynie wierzytelności pieniężne i wyrażonej tylko w oznaczonej sumie pieniężnej (art. 69 ustawy o księgach wieczystych i hipotece) albo charakter hipoteki kaucyjnej zabezpieczającej wierzytelności o wysokości nie ustalonej do oznaczonej sumy najwyższej (art. 102 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece). Zaznaczyć przy tym należy, że zgodnie z art. 10 ust. 2 ustawy nowelizującej z dnia 26 czerwca 2009 r. do hipotek zwykłych powstałych przed dniem jej wejścia w życie stosuje się przepisy dotychczasowe, z wyjątkiem art. 76 ust. 1 i 4 tej ustawy, które stosuje się w nowym brzmieniu.

Nieruchomość stanowiąca własność pozwanej została obciążona hipoteką zwykłą do kwoty 173.981,12 złotych oraz hipoteką kaucyjną do kwoty 121.786,78 złotych w celu zabezpieczenia wierzytelności z tytułu umowy nr (...) m/ (...).

Powód dochodził od pozwanej jako dłużnika rzeczowych kwoty 160.000 zł, stanowiącej zabezpieczoną hipotecznie (hipoteką zwykłą) należność główną z tytułu kapitału wynikającej z umowy kredytowej nr (...) m/ (...) z dnia 7 grudnia 2009 roku.

Pozwana w piśmie procesowym podniosła zarzut przedawnienia oraz wysokości dochodzonego roszczenia.

Zarzut przedawnienia roszczenia nie stanowił przeszkody w uwzględnieniu roszczenia powoda, które zmierzało do uzyskania zaspokojenia z nieruchomości obciążonej. Jak bowiem stanowił art. 77 ustawy z 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece w brzmieniu obowiązującym przed wejściem w życie ustawy z dnia 26 czerwca 2009 r. o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2009 r. Nr 131, poz. 1075) przedawnienie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką nie narusza uprawnienia wierzyciela hipotecznego do uzyskania zaspokojenia z nieruchomości obciążonej. Przepisu tego nie stosuje się do roszczenia o odsetki. Przepis art. 77 ustawy o księgach wieczystych i hipotece zarówno w poprzednim jak i obecnym brzmieniu jest wyjątkiem od art. 117 k.c., albowiem reguluje odmiennie skutki przedawnienia roszczeń. Zgodnie z art. 117 § 2 zd. 1 k.c., dłużnik osobisty może, po upływie terminu przedawnienia, uchylić się od zaspokojenia roszczeń, chyba że zrzeknie się korzystania z zarzutu przedawnienia. Natomiast hipoteka chroni wierzyciela przed negatywnymi skutkami przedawnienia wierzytelności zabezpieczonej hipoteką. Powyższej zasady nie stosuje się do roszczeń o świadczenia uboczne (poprzednio o odsetki). Z momentem ich przedawnienia ma zastosowanie ogólna zasada wynikająca z art. 117 k.c.

Powód żądał od pozwanej zapłaty wyłącznie należności głównej, a żądana kwota mieściła się w wysokości ustanowionej na nieruchomości hipoteki zwykłej. W związku z czym podniesiony zarzut przedawnienia okazał się nieskuteczny.

Zarzut dotyczący wysokości dochodzonej należności. Pozwana wnosząc o oddalenie powództwa, kwestionowała również roszczenia strony powodowej co do wysokości. Zgodnie z zasadą rozkładu ciężaru dowodu, jaka wynika z treści art. 6 k.c., jeżeli powód wykazuje fakt udzielenia pozwanemu kredytu w określonej wysokości, to na pozwanej spoczywa obowiązek wykazania faktu spłaty należności. Powód, składając pozew o zapłatę, wywodzi skutki prawne z faktu udzielenia kredytu, pozwana, wnosząc o oddalenie powództwa, wywodzi skutki prawne z ewentualnego faktu spłaty. W okolicznościach niniejszej sprawy nie powinno budzić żadnych wątpliwości, że pozwanej udzielono kredytu w kwocie 173.981,12 zł, natomiast powód dochodzi tylko należności głównej w kwocie 160.000 złotych, jeżeli pozwana wnosi o oddalenie powództwa, powinna wykazać, że dokonała spłaty należności w całości bądź w części. Pozwana jednak nie przedłożyła żadnych dowodów mogących świadczyć o tym, iż dokonywała określonych spłat i pozostała do spłaty kwota jest w rzeczywistości inna, niż wskazuje na to strona powodowa. Pozwana w toku postępowania podjęła inicjatywę dowodową, zmierzającą do wykazania, iż w związku z niewywiązaniem się z umowy na rzecz poprzednika prawnego powoda zostały przelane środki pieniężne z polisy ubezpieczenia na życie wykupionej w (...) S.A. (P. I.) oraz z Grupowego (...) na Wypadek U. Stałego Ź. Dochodu osób Fizycznych. Powód zaprzeczył aby on lub poprzednik prawny otrzymał jakąkolwiek wypłatę ubezpieczenia (pismo k. 154). Również informacje uzyskane z TU na (...) S.A. nie pozwoliły na przyjęcie, iż doszło do wypłaty ubezpieczenia (pisma k. 183, 185). Nadto należy wskazać, iż to przecież pozwana była stroną umów ubezpieczenia i to ona ewentualnie mogła zgłosić zaistnienie wypadku ubezpieczeniowego i domagać się realizacji umowy. Tak więc to pozwaną również w tym zakresie obciążał obowiązek wykazania, powyższych okoliczności. Zarzuty pozwanej są całkowicie gołosłowne – pozwana w zasadzie ogranicza się do prostego zanegowania twierdzeń strony powodowej, twierdząc, że dokonała częściowej spłaty, nie przedstawiając na to żadnych dowodów. Już tylko na marginesie należy zauważyć, że biorąc pod uwagę datę zawarcia umowy (...).12.2009 roku i datę wezwania do zapłaty 19.10.2010 roku stwierdzić należy, że pozwana dokonała tylko niewielkiej spłaty. Natomiast powód domaga się zapłaty tylko należności głównej w wysokości 160.000 złotych, przy całkowitej kwocie kredytu 173.981,12 złotych.

Strona powodowa przedstawiła w treści uzasadnienia żądania pozwu, co składa się na dochodzoną należność na podstawie wyciągu z ksiąg rachunkowych funduszu. Wraz z pozwem przedłożone zostały również dowody, potwierdzające zasadność zgłoszonych żądań, tak co do zasady, jak i wysokości.

Pozwana nie wywiązała się z wziętych na siebie zobowiązań, wobec czego (...) Bank S.A. z siedzibą w W. pierwotny wierzyciel dokonał wypowiedzenia umowy. Po upływie okresu wypowiedzenia cała należność stała się wymagalna.

Z uwagi na brak spłaty należności, w dniu 19 maja 2014r. wystawiony został bankowy tytuł egzekucyjny. Na dzień wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego, do spłaty pozostała kwota 307.019,95 zł. i wszczęte zostało postępowanie komornicze na podstawie wyżej wymienionego bankowego tytułu egzekucyjnego, co do którego Sąd Rejonowy nadał klauzulę wykonalności 4 czerwca 2014 roku (k.31-37). Powód po nabyciu wierzytelności także wzywał pozwaną do zapłaty należności proponując bezskutecznie zawarcie ugody co do warunków spłaty.

Dlatego też w świetle powyższych rozważań Sąd uznał, iż fakt i wysokość wierzytelności została przez powoda udowodniona.

Zgodnie w wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Łodzi I Wydział Cywilny z dnia 10 kwietnia 2015 roku w sprawie I ACa 1492/14 „W stanie prawnym obowiązującym od dnia 20 lutego 2011 roku tak jak poprzednio, przedawnienie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką pociąga bowiem za sobą tylko skutki w sferze obligacyjnej. Nie pozbawia natomiast wierzyciela hipotecznego uprawnienia do zaspokojenia się z nieruchomości, co oznacza, że właścicielowi nieruchomości obciążanej nie przysługuje skuteczny zarzut przedawnienia i to niezależnie od tego, czy jest też dłużnikiem osobistym, czy tylko rzeczowym. Odpowiedzialność rzeczowa jest wyłączna, a dłużnik osobisty może obronić się zarzutem przedawnienia, jeżeli nie jest jednocześnie dłużnikiem rzeczowym ( art. 117 k.c.). Jeżeli nim jest, a dojdzie do przedawnienia i dłużnik zgłosi taki zarzut, to będzie odpowiadał tylko rzeczowo, a sąd uwzględniając powództwo, ograniczy zgodnie z art. 319 k.p.c. jego odpowiedzialność do obciążonej nieruchomości.

Mając powyższe na względzie Sąd uwzględnił powództwo w całości zasądzając kwotę 160.000,00 złotych (maksymalna kwota objęta hipoteką zwykłą to 173.981,12 złotych) od pozwanej na rzecz powoda, ograniczając odpowiedzialność pozwanej jako dłużnika rzeczowego do wyżej wskazanej nieruchomości i mieszczącej się w wielkości wpisanej hipoteki.

O odsetkach ustawowych za opóźnienie Sąd orzekł zgodnie z art. 481 § 1 k.p.c. zasądzając je od daty wniesienia pozwu w sprawie. W tej dacie była już wymagalna wierzytelność hipoteczna w kwocie 160.000 zł, w związku z czym powodowi przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie w jej zapłacie zgodnie z żądaniem.

O kosztach proces Sąd orzekł na podstawie art. 102 k.p.c.

Przepis art. 102 k.p.c. przewiduje wyjątek od zasady odpowiedzialności strony przegrywającej sprawę za koszty procesu (art. 98 § 1 k.p.c.). Przepis ten stanowi, że w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko cześć kosztów procesu albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Zastosowanie przez sąd art. 102 k.p.c. powinno być oceniane w całokształcie okoliczności, które by uzasadniały odstępstwo od podstawowych zasad decydujących o rozstrzygnięciu w przedmiocie kosztów procesu. Do kręgu tych okoliczności należy zaliczyć zarówno fakty związane z samym przebiegiem procesu, jak i fakty leżące na zewnątrz procesu zwłaszcza dotyczące stanu majątkowego (sytuacji życiowej). Okoliczności te powinny być ocenione przede wszystkim z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego (vide postanowienie SN z dnia 14.01.1974r., sygn.akt II CZ 223/73 LEX nr 7379). W rozpoznawanej sprawie Sąd podejmując decyzję o odstępstwie od zasady wyrażonej w art. 98 § 1 k.p.c. miał na względzie szczególną sytuację życiową powodów. Pozwana zaciągnęła zobowiązanie kredytowe, na zakup domu na rynku wtórnym, po to aby zapewnić sobie i jej dzieciom przysłowiowy dach nad głową, po trudnym rozstaniu z ojcem dzieci. Obecnie wychowuje 5 dzieci i jak wskazuje aby uniknąć egzekucji z nieruchomości deklaruje chęć spłaty kredytu w ratach. Okoliczności te w ocenie Sądu pozwalają na przyjęcie, że zachodzi szczególnie uzasadniony wypadek pozwalający na nieobciążanie pozwanej obowiązkiem zwrotu kosztów procesu.

Mirosława Makowska

Zarządzenie. Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć peł. pozwanej.

Mirosława Makowska