Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 sierpnia 2014 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział I Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący	Sędzia SO Ewa Tomczyk
Protokolant	St. sekr. sądowy Marlena Kulbat

po rozpoznaniu w dniu 12 sierpnia 2014 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z powództwa D. R. (1)

przeciwko Bankowi Spółdzielczemu w P.

o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego

1.  pozbawia wykonalności w stosunku do powoda D. R. (1) tytuł wykonawczy w postaci bankowego tytułu egzekucyjnego z dnia 6 marca 2012 r. wystawiony przez Bank Spółdzielczy w P. Oddział w K., któremu Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb. postanowieniem z dnia 26 marca 2012 r. w sprawie sygn. akt I Co 757/12 nadał klauzulę wykonalności;

2.  zasądza od pozwanego Banku Spółdzielczego w P. na rzecz powoda D. R. (1) kwotę 7.934,36 zł (siedem tysięcy dziewięćset trzydzieści cztery złote i 36/100) tytułem zwrotu kosztów procesu;

3.  nakazuje pobrać od pozwanego Banku Spółdzielczego w P. na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb. kwotę 12.750,00 (dwanaście tysięcy siedemset pięćdziesiąt) złotych tytułem nieuiszczonej opłaty sądowej od pozwu.

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 16 stycznia 2013 r. skierowanym przeciwko Bankowi Spółdzielczemu w P. Oddział w K., a wniesionym do Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. powód D. R. (1) wniósł o pozbawienie w całości wykonalności tytułu wykonawczego w postaci bankowego tytułu wykonawczego z dnia 6 marca 2012 r. wystawionego przez Bank Spółdzielczy w P. Oddział w K., któremu Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb. postanowieniem z dnia 26.03.2012 r. w sprawie sygn. akt I Co 757/12 nadał klauzulę wykonalności.

Nadto pozew zawierał żądanie zasądzenia na rzecz powoda kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu powód zaprzeczył, aby istniał stwierdzony bankowym tytułem egzekucyjnym jego obowiązek wobec pozwanego Banku, bowiem nie składał nigdy Bankowi oświadczenia o poddaniu się egzekucji ani nie wyrażał zgody na ustanowienie hipoteki – podpisy znajdujące się w posiadaniu Banku nie są jego podpisami. Zakwestionował także, aby składał Bankowi oświadczenie o zrzeczeniu się swoich roszczeń do nieruchomości oraz aby został orzeczony rozwód jego związku małżeńskiego.

Postanowieniem z dnia 25 stycznia 2013 r. Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb. stwierdził swą niewłaściwość rzeczową i przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Piotrkowie Tryb. (k. 42).

W odpowiedzi na pozew pełnomocnik strony pozwanej wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda kosztów procesu wg norm przepisanych, zaś na rozprawie w dniu 12 sierpnia 2014 r. pełnomocnik strony pozwanej oświadczył, że pozostawia rozstrzygnięcie do uznania Sądu.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 22 sierpnia 2008 r. żona powoda M. R. (1) złożyła do Banku Spółdzielczego w P. Oddział w K. wniosek o udzielenie kredytu hipotecznego.

(dowód: wniosek – k. 126-127)

Do wniosku załączyła oświadczenie powoda z dnia 17 września 2008 r. o tym, że po otrzymaniu od M. R. (1) jako byłej żony kwoty 70.000 zł jako zwrotu kosztów poniesionych na remont domu stanowiącego jej własność nie będzie wnosił żadnych roszczeń w stosunku do jej osoby i jej majątku.

(dowód: oświadczenie - k. 128)

Przy zawieraniu umowy kredytowej M. R. (1) posłużyła się odpisem z księgi wieczystej (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb. oraz wypisem z rejestru gruntów, z których wynikało, że M. R. (1) jest wyłączną właścicielką nieruchomości, której księga wieczysta dotyczy. Nadto M. R. (1) przedstawiła kopię wypisu aktu notarialnego z dnia 26.10.1995 r. świadczącego o nabyciu przez nią powyższej nieruchomości jako jej majątku osobistego.

(dowód: odpis – k. 145-148, wypis rejestru gruntów – k. 149, kopia wypisu aktu notarialnego – k. 35-36)

W rzeczywistości właścicielem nieruchomości są D. R. (1) i M. R. na prawach wspólności ustawowej małżeńskiej.

(dowód: odpis księgi wieczystej – k. 11-17)

Nadto M. R. (1) przedstawiła pozwanemu Bankowi wyrok Sądu Rejonowego dla Łodzi Widzewa w Łodzi z dnia 18 marca 2008 r. o rozwiązaniu związku małżeńskiego z D. R. (2).

(dowód: wyrok – k. 33)

Tymczasem w dacie zawierania umowy kredytowej strony były małżeństwem, a rozwód nie został orzeczony.

(okoliczność bezsporna)

W dniu 26 września 2008 r. została zawarta pomiędzy Bankiem Spółdzielczym w P. Oddział w K. a M. R. (1) umowa uniwersalnego kredytu hipotecznego Nr 501/07/KH/2008. Bank udzielił M. R. (1) kredytu w kwocie 150.000 zł, a nieruchomością, na której miała być ustanowiona hipoteka była nieruchomość opisana w księdze wieczystej (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb.

(dowód: umowa- k. 136- 139)

W dniu 26 września 2008 r. zostało wystawione oświadczenie dłużnika banku z tytułu zabezpieczenia wierzytelności o poddaniu się egzekucji z hipoteki. Zawierało treść, że D. R. (1) jest dłużnikiem Banku z tytułu zabezpieczenia należności wynikających z umowy Nr (...) zawartej w dniu 26 września 2008 r. pomiędzy Bankiem a M. R. (1) w formie hipoteki kaucyjnej w kwocie 255.000 zł ustanowionej na nieruchomości opisanej w księdze wieczystej (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb., która stanowi własność D. R. (1) oraz że w przypadku niespłacenia długu przez dłużnika poddaje się egzekucji z nieruchomości prowadzonej wg przepisów k.p.c. w oparciu o bankowy tytuł egzekucyjny po nadaniu mu przez sąd klauzuli wykonalności.

(dowód: oświadczenie - k. 134)

W dziale III księgi wieczystej (...) została wpisana na rzecz Banku spółdzielczego w P. hipoteka umowne kaucyjna w kwocie 255.000 zł.

(dowód: odpis księgi wieczystej – k. 11-17)

Zarówno na oświadczeniu z dnia 17.09.2008 r. (zrzeczeniu się roszczeń wobec M. R.) jak i z dnia 26.09.2008 r. (oświadczenie dłużnika banku z tytułu zabezpieczenia wierzytelności o poddaniu się egzekucji z hipoteki) znajdują się podpisy nie będące podpisami powoda.

(dowód: opinia biegłego ds. badania pisma ręcznego – k. 264-265)

Bank Spółdzielczy w P. wystawił w dniu 6 marca 2012 r. dwa bankowe tytuły egzekucyjne – jeden przeciwko M. R. (1) i drugi przeciwko D. R. (1), wskazując, że zobowiązanie obu dłużników wynika z kredytu Nr 501/07/KH/2008 z dnia 26 września 2008 r., z tym, że M. R. (1) jako dłużnika osobistego, zaś D. R. (1) jako dłużnika rzeczowego tj. z zabezpieczenia w formie hipoteki kaucyjnej ustanowionej na nieruchomości opisanej w księdze wieczystej (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb.

Postanowieniem z dnia 26.03.2012 r. wydanym w sprawie sygn. akt I Co 757/12 Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb. nadał klauzulę wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu przeciwko D. R. (1).

Postanowieniem z dnia 26.03.2012 r. wydanym w sprawie sygn. akt I Co 758/12 Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb. nadał klauzulę wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu przeciwko M. R. (1).

(dowód: bankowy tytuł egzekucyjny – k. 3, postanowienie – k. 17 akt sprawy I Co 757/12, bankowy tytuł egzekucyjny – k. 18, postanowienie – k. 19 akt sprawy I Co 758/12)

W oparciu o powyższe tytuły wykonawcze Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Piotrkowie Tryb. S. S. wszczął na wniosek Banku Spółdzielczego w P. postępowanie egzekucyjne przeciwko M. R. (1) i D. R. (1), przy czym w stosunku do D. R. (1) wierzyciel ograniczył wniosek egzekucyjny do egzekucji z nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb. prowadzi księgę wieczystą (...).

(dowód: wniosek o wszczęcie egzekucji – k. 1 akt sprawy Km 3002/12)

W dniu 17 grudnia 2012 r. D. R. (1) złożył zażalenie na postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności, wskazując, że z Bankiem Spółdzielczym w P. nie łączą go żadne zobowiązania kredytowe.

Postanowieniem z dnia 18 marca 2013 r. Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb. odrzucił zażalenie jako wniesione po terminie.

(dowód: zażalenie – k. 19 -21, postanowienie –k. 35 akt sprawy I Co 757/12)

Prokuratura Rejonowa w Pabianicach wniosła do Sądu Rejonowego w Pabianicach akt oskarżenia skierowany między innymi przeciwko M. R. (1) oskarżonej o to, że w dniu 26.09.2009 r. działając wspólnie i w porozumieniu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadziła Bank Spółdzielczy w P. Oddział w K. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 150.000 zł w postaci kredytu hipotecznego za pomocą wprowadzenia w błąd pracownika Banku co do zatrudnienia i wysokości swoich zarobków.

(dowód: akt oskarżenia – k. 192-204)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje na uwzględnienie w oparciu art. 840 § 1 pkt 1 k.p.c.

Przepis ten rodzi dla dłużnika uprawnienie żądania pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli zaprzeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, w szczególności gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym nie będącym orzeczeniem sądu.

Powództwo to stanowi zaprzeczenie przez dłużnika obowiązkowi spełnienia na rzecz wierzyciela świadczenia objętego tytułem egzekucyjnym. W powództwie przeciwegzekucyjnym przeciwko bankowi, jego dłużnik może podnieść wszelkie zarzuty materialnoprawne dotyczące wierzytelności banku, objętej bankowym tytułem egzekucyjnym zaopatrzonym w sądową klauzulę wykonalności. Chodzi tu o zarzuty powstałe przed wystawieniem bankowego tytułu egzekucyjnego, przed wydaniem klauzuli wykonalności i po jej wydaniu. W grę mogą wchodzić np. zarzuty nieistnienia roszczenia banku lub istnienia roszczenia w mniejszej wysokości niż ujęte w tytule, nienastąpienia wymagalności roszczenia.

Z przeprowadzonego postępowania wynika niezbicie, że dokument, który stanowił podstawę do nadania wystawionemu przez pozwany Bank tytułowi egzekucyjnemu przeciwko D. R. (1), to jest oświadczenie o poddaniu się egzekucji z dnia 26 sierpnia 2008 r. nie zostało podpisane przez powoda. Powyższe ustalenie wynika z opinii biegłego do spraw badania pisma ręcznego, która to opinia nie była kwestionowana przez stronę pozwaną. Opinia ta rozwiała wszelkie wątpliwości co do autentyczności podpisów powoda na wskazanych przez niego dokumentach. Niezależnie od tego w świetle dokumentów dołączonych do wniosku o udzielenie kredytu twierdzenie powoda, że nie jest zobowiązany wobec pozwanego Banku było uprawdopodobnione. Jeśli się zważy, że z będącego w posiadaniu Banku wypisu z rejestru gruntów oraz odpisu z księgi wieczystej wynikało, że to M. R. (1) jest wyłączna właścicielką nieruchomości, na której jako zabezpieczenie miała być ustanowiona hipoteka, niezrozumiałym było powoływanie się na rzekome oświadczenie D. R. (1) o poddaniu się egzekucji z tytułu zabezpieczenia hipotecznego. To samo dotyczy posłużenia się odpisem wyroku orzekającego rozwód, który również powinien wzbudzić wątpliwość po stronie Banku jako wydany przez Sąd Rejonowy, a nie Sąd Okręgowy.

Powyższe oznacza, że powód skutecznie zakwestionował w oparciu o art. 840 § 1 pkt 1 k.p.c. obowiązek stwierdzony tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądu. Skoro powód nie podpisał się pod oświadczeniem o poddaniu się egzekucji, nie był w dacie wydawania tytułu wykonawczego zobowiązany wobec strony powodowej. Wystawienie przez stronę pozwaną bankowego tytułu egzekucyjnego, w którym na podstawie ksiąg banku stwierdzono, że figuruje w nich wymagalne zadłużenie powoda z tytułu zabezpieczenia w formie hipoteki kaucyjnej było niedopuszczalne. Zgodnie bowiem z dyspozycją art. 97 ust. 1 Prawa bankowego bankowy tytuł egzekucyjny może być podstawą egzekucji prowadzonej według przepisów kodeksu postępowania cywilnego po nadaniu mu przez sąd klauzuli wykonalności wyłącznie przeciwko osobie, która bezpośrednio z bankiem dokonywała czynności bankowej albo jest dłużnikiem banku z tytułu zabezpieczenia wierzytelności banku wynikającej z czynności bankowej i złożyła pisemne oświadczenie o poddaniu się egzekucji oraz gdy roszczenie objęte tytułem wynika bezpośrednio z tej czynności bankowej lub jej zabezpieczenia. W bankowym tytule egzekucyjnym pozwany wskazał podstawę jego wystawienia udzielenie przez powoda zabezpieczenia, którego powód nie udzielił .

Orzeczenie o kosztach procesu uzasadnia, stosownie do jego wyniku, art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. Powód poniósł koszty w łącznej kwocie 7.934,36 zł (kwota 717,36 zł – wydatek na wynagrodzenie biegłego, 7.200 zł - koszty zastępstwa procesowego ustalone stosownie do treści § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu -tekst jednolity – D.U. z 2013, poz. 490 ze zm. oraz 17 zł jako wydatek na opłatę skarbową od pełnomocnictwa).

Podstawę rozstrzygnięcia o pobraniu od strony pozwanej opłaty sądowej od pozwu, od uiszczenia której powód był zwolniony, stanowił przepis art. 113 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz.U. z 2010 r., Nr 90, poz. 594 ze zm.) w zw. z art. 98 § 1 k.p.c.

Sędzia SO Ewa Tomczyk