Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 kwietnia 2024 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział I Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący	Sędzia SO Ewa Tomczyk
Protokolant	Agnieszka Jachymska

po rozpoznaniu w dniu 4 kwietnia 2024 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) S.A. w W.

przeciwko R. G.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego R. G. na rzecz powoda (...) S.A w W. kwotę 151.495,52 (sto pięćdziesiąt jeden tysięcy czterysta dziewięćdziesiąt pięć 52/100) złotych wraz z:

- umownymi odsetkami w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od kwoty 123.109,37 (sto dwadzieścia trzy tysiące sto dziewięć 37/100 ) złotych od dnia 29 września 2022 r. do dnia zapłaty,

- ustawowymi odsetkami z opóźnienie od kwoty 28.386,15 (dwadzieścia osiem tysięcy trzysta osiemdziesiąt sześć 15/100) od dnia 29. (...). do dnia zapłaty;

2.  zasądza od pozwanego R. G. na rzecz powoda (...) S.A w W. kwotę 12.992,00 (dwanaście tysięcy dziewięćset dziewięćdziesiąt dwa) złote tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sędzia SO Ewa Tomczyk

Sygn. akt I C 596/23

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym w dniu 29.09.2022 r. w elektronicznym postępowaniu upominawczym do Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie strona powodowa (...) Bank S.A. w W. wniósł o zasądzenie od pozwanego R. G. kwoty 140.101,06 zł wraz z umownymi odsetkami w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od kwoty 123.109,37 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty i kwoty 16.991,69 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, wskazując, że roszczenie te pozostaje w związku z niewywiązaniem się przez pozwanego z obowiązku spłaty kredytu udzielonego umową z dnia 26.02.2020 r. nr (...).

W dniu 17.10.2022 r. Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie wydał przeciwko pozwanemu nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym w sprawie VI Nc –e (...) (k. 43).

Pozwany w ustawowym terminie wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty (k.45 odwrót- 46 odwrót). Zakwestionował, by z dokumentów złożonych przez powoda wynikało, że pozwany jest w jakikolwiek sposób zobowiązany względem powoda, powołał się na brak umocowania osób działających w imieniu Banku przy zawarciu umowy oraz do podpisywania oświadczeń woli w imieniu Banku. Wskazał, że powód nie przedłożył dowodu doręczenia oświadczenia o wypowiedzeniu umowy kredytu.

Postanowieniem z dnia 21.11.2022 r. Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie wobec skutecznego wniesienia sprzeciwu i utraty mocy nakazu umorzył postępowanie w całości (k.50 odwrót).

W pozwie z dnia 22 lutego 2023 roku pełnomocnik powoda (...) S.A. w W. wniósł o zasądzenie od pozwanego R. G. kwoty 151.495,52 zł wraz z odsetkami:

- w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od kwoty 123.109,37 zł od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty,

- ustawowymi za opóźnienie od kwoty 28.386,15 zł od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty.

Nadto pozew zawierał żądanie zwrotu kosztów procesu wg norm przepisanych. Pełnomocnik powoda wskazał, że skutki prawne, które ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa nastąpiły z dniem wniesienia pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym (art. 505 ³⁷ § 2 k.p.c.).

W odpowiedzi na pozew pozwany zanegował roszczenie co zasady i co wysokości (k. 60-61).

Pismem z dnia 8 sierpnia 2023 r. pełnomocnik H. I Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w W. oświadczył, że „wstępuje do sprawy w charakterze powoda (…) na podstawie art. 196 §1 k.p.c.” (k.64-66).

Pozwany nie wyraził zgody na powyższe (k. 100).

W piśmie procesowym z dnia 3.04.2024 r. pozwany podniósł zarzut przedawnienia (k. 136- 142).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 26.02.2020 r. została zawarta pomiędzy (...) Bank S.A. w W. a pozwanym R. G. umowa o kredyt konsumpcyjny nr (...).

Zgodnie z § 1 ust. 1 umowy Bank udostępnił pozwanemu kwotę kredytu w wysokości 130.471,96 zł, który był przeznaczony na: potrzeby konsumpcyjne kredytobiorcy, prowizję i składkę ubezpieczeniową z tytułu ubezpieczenia kredytobiorcy, przy czym prowizja i składka były kredytowane przez Bank (§ 1 ust. 1-4).

Kwotę udzielonego kredytu pozwany zobowiązał się spłacić wraz z należnymi odsetkami umownymi w 120 równych ratach kapitałowo-odsetkowych płatnych nie później niż do 18 – tego dnia każdego miesiąca, wysokość raty kredytu wynosiła 1.652,06 zł (§ 3).

Kredyt oprocentowany był wg zmiennej stopy procentowej, która w dniu zwarcia umowy wynosiła 8,99 % w stosunku rocznym (§ 2 ust. 4).

Rozwiązanie umowy zostało uregulowane w § 9 umowy kredytowej.

Bank miał prawo wypowiedzieć umowę z zachowaniem 30- dniowego okresu wypowiedzenia w przypadku między innymi w przypadku opóźnienia kredytobiorcy z zapłatą pełnej raty wynikającej z harmonogramu spłat za co najmniej jeden okres płatności, pod warunkiem wezwania kredytobiorcy przez bank do zapłaty zaległości w terminie nie krótszym niż 14 dni roboczych i braku spłaty zaległości w odpowiedzi na to wezwanie we wskazanym przez bank terminie. W przypadku wypowiedzenia umowy, kredytobiorca był zobowiązany do spłaty całości zadłużenia wraz z należnymi odsetkami i kosztami (§9)

(dowód: umowa– k. 10-13)

Na mocy decyzji Bankowego Funduszu Gwarancyjnego z dnia 28.09.2022 r. (...).720.6.2021.256 rozpoczęto w stosunku do G. (...) Bank przymusowe postępowanie restrukturyzacyjne w formie instytucji pomostowej na podstawie art. 188 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 10.06.2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowanych depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji. W oparciu o tę decyzje z dniem 3.10.2022 r. do instytucji pomostowej Bank (...) S.A. utworzonej przez (...) przeniesiono (...) Bank S.A. obejmujące ogół praw majątkowych wierzyciela pierwotnego wg stanu na koniec dnia wszczęcia przymusowej restrukturyzacji, tj. 30.09.2022 r.

W dniu 13.10.2022 r. dokonano wpisu w rejestrze prowadzonym dla banku o zmianie firmy z: Bank (...) S.A. na (...) S.A.

(okoliczność znana sądowi z urzędu)

Pozwany wywiązywał się z obowiązku spłaty kredytu do listopada 2022 r.

(dowód: zestawienie należności i spłat – k. 36-39)

W związku z brakiem płatności pismem z dnia 22.02.2022 r. Bank wezwał pozwanego do zapłaty w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania kwoty 5.202,32 zł (obejmującej między innymi 2.288,14 zł z tytułu należności kapitałowej i 2.891,68 zł z tytułu odsetek umownych) – pod rygorem wypowiedzenia umowy oraz na podstawie art. 75 C Prawa bankowego wskazał na możliwość złożenia wniosku o restrukturyzację.

Pozwany odebrał to wezwanie w dniu 7.03.2022 r.

(dowód: wezwanie do zapłaty – k. 24-26, wydruk ze strony śledzenie przesyłek - T. - k. 27-28)

Dnia 5.04.2022 r. w związku z dalszym brakiem zapłaty Bank wypowiedział pozwanemu umowę, stawiając całe roszczenie w stan natychmiastowej wymagalności. Pozwany odebrał to pismo w dniu 15.04.2022 r.

(dowód: oświadczenie o wypowiedzeniu umowy – k. 29, dowód doręczenia - k. 30)

Pismem z dnia 7.06.2022 roku strona powodowa ponownie wezwała pozwanego do dobrowolnego uregulowania zadłużenia.

Pozwany nie dokonał spłaty zobowiązania.

(dowód: wezwanie– k. 32)

W dniu 15.02.2023 r. powodowy Bank wystawił wyciąg z własnych ksiąg bankowych stwierdzający wymagalne zadłużenie pozwanego z tytułu umowy kredytu z dnia 26.02.2020 r. w kwocie 153.247,52 zł, na którą składają się: - niespłacony kapitał w kwocie 123.109,37 zł, - odsetki umowne za okres korzystania z kapitału w wysokości 8,99 % od dnia 20.12.2021 do dnia 30.05.2022 r. w kwocie 7.248,49 zł, - odsetki za opóźnienie naliczone wg stopy procentowej w wysokości 24,50 % od dnia 20.12.2021 r. do 14.02.2023 r. w kwocie 21.137,66 zł, opłaty – 1.752 zł.

(dowód: wyciągu z ksiąg banku- k. 34)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o wyżej powołane dowody. Dowody w postaci dokumentów nie budziły wątpliwości co do ich autentyczności.

Wskazać należy, że zgodnie z zarządzeniem z dnia 22.03 2023 r. (k. 55) pozwany został zobowiązany stosownie do art. 205 ³ k.p.c. do złożenia w terminie 2 tygodni odpowiedzi na pozew z zobowiązaniem między innymi do wskazania faktów które przyznaje a którym zaprzecza oraz powołania wszystkich twierdzeń, zarzutów i dowodów – pod rygorem pominięcia spóźnionych twierdzeń i dowodów.

W wykonaniu tego zobowiązania pozwany zaprzeczył by był zobowiązany wobec Banku, kwestionował umocowanie osób podpisujących w imieniu Banku umowę kredytu (pismo nazwane sprzeciw od pozwu).

Naruszenie wyznaczonego terminu wywołuje zatem podwójny skutek procesowy - po pierwsze, przewodniczący zarządza zwrot pisma przygotowawczego złożonego z uchybieniem terminu i bez zarządzenia. Po drugie, twierdzenia i dowody zgłoszone z naruszeniem obowiązku podlegają pominięciu, chyba że strona uprawdopodobni, że ich powołanie w piśmie przygotowawczym nie było możliwe, lub że potrzeba ich powołania wynikła później.

Pismo pozwanego z dnia 3 kwietnia 2024 r. wpłynęło po upływie terminu zakreślonego zarządzeniem z dnia 22.03 2023 r. W treści pisma z dnia 3.04.2024 r. pozwany nie uprawdopodobnił, że nie mógł powołać dowodów i twierdzeń zawartych w tym piśmie we wskazanym terminie na jego złożenie. Złożenie pisma bez zarządzenia przewodniczącego i po terminie wskazanym w zarządzeniu zezwalającym na złożenie takiego pisma, wywołuje niekorzystne dla strony skutki przewidziane w zastosowanych na podstawie art. 205 ³ k.p.c. rygorach. Przeciwna interpretacja wprowadzałaby dowolność stron w prezentowaniu twierdzeń i dowodów, przeczyłaby celowi rozstrzygania sprawy na wyznaczonym posiedzeniu, zasadzie koncentracji materiału dowodowego oraz równości stron, a także pozwalałby pomijać rygory stosowane na etapie przygotowania rozprawy - zgodnie z art. 205 ³ k.p.c.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje na uwzględnienie.

W myśl art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (tekst jednolity – Dz.U. z 2023 r., poz. 2488) przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Jak wynika z dowodów przedstawionych przez stronę powodową, pozwany nie wywiązał się z obowiązku terminowej spłaty swego zobowiązania, co skutkowało wypowiedzeniem umowy. Jednocześnie powodowy bank złożonymi do akt sprawy dokumentami wykazał, że wypowiadając pozwanemu umowę kredytu dopełnił wszystkich wymaganych ustawą wymogów związanych z wypowiedzeniem umowy.

W świetle takich dokumentów jak umowa kredytu, wypowiedzenie umowy kredytu, wyciąg z ksiąg rachunkowych i szczegółowego rozliczenia kredytu wysokość zobowiązania pozwanego nie budzi wątpliwości.

Wprawdzie wyciąg z ksiąg banku wobec uchylenia art. 95 k.c. prawa bankowego będącego następstwem wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 marca 2011 r., P 7/09 nie ma wprawdzie mocy dokumentu urzędowego w postępowaniu cywilnym (art. 95 ust. 1 a) ustawy Prawo Bankowe), nie mniej kwalifikacja taka nie pozbawia tego dokumentu mocy dowodowej i wiarygodności. Ma on moc dowodową dokumentu prywatnego, którego wprawdzie nie dotyczy domniemanie z art. 245 k.p.c., jednakże zgodnie z utrwalonym orzecznictwem dowód z dokumentu prywatnego może być podstawą ustaleń faktycznych, jest samodzielnym środkiem dowodowym, którego moc sąd ocenia według zasad określonych w art. 233 § 1 k.p.c. , to jest podlega on ocenie sądu na podstawie wszechstronnego rozważenia całego materiału dowodowego (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 27 lipca 2010 r., II CSK 119/10, LEX nr 603161, z dnia 13 grudnia 2013 r. ,III CSK 66/13, LEX nr1463871,, z dnia 12 września 2014 r., I CSK 634/13, LEX nr 1504324).

Zatem w świetle wskazanych wyżej dowodów zaoferowanych przez stronę powodową uznać trzeba za udowodnione, że w dacie wystawienia wyciągu z ksiąg rachunkowych dług pozwanego wynosił kwotę tam wskazaną i dochodzoną pozwem.

Pozwany podniósł zarzut, iż nie zostało wykazane umocowanie osoby reprezentującej bank przy zawarciu umowy kredytu do występowania w imieniu Banku. Zarzut ten jest niezasadny. Wskazać należy, że z art. 103 § 1 i 2 k.c. wynika, że jeżeli zawierający umowę jako pełnomocnik nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres, ważność umowy zależy od jej potwierdzenia przez osobę, w której imieniu umowa została zawarta. Druga strona może wyznaczyć osobie, w której imieniu umowa została zawarta, odpowiedni termin do potwierdzenia umowy; staje się wolna po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu.

W świetle tego przepisu kwestia istnienia lub braku należytego umocowania pełnomocnika powoda do zawarcia umowy kredytu nie powoduje nieważności umowy. Ważność umowy zawartej przez osobę występującą jako pełnomocnik, ale niemającą umocowania lub działającą poza zakresem umocowania, zależy od jej potwierdzenia przez osobę, w której imieniu umowa została zawarta. Nie jest zatem bezwzględnie nieważna, lecz jest dotknięta sankcją bezskuteczności zawieszonej - jej ważność jest uzależniona od potwierdzenia przez uprawnioną osobę. Osobą uprawnioną do potwierdzenia takiej umowy jest osoba, w której imieniu działał tzw. rzekomy pełnomocnik. Zatem ważność umowy z powołaniem się na brak umocowania lub przekroczenie granic umocowania przez pełnomocnika może kwestionować osoba, w której imieniu działał rzekomy pełnomocnik. Osoba, która zawarła umowę z rzekomym pełnomocnikiem, nie może na tej podstawie kwestionować ważności umowy. Wszak jej oświadczenie woli jest wiążące i powinna oczekiwać na potwierdzenie umowy przez drugą stronę, czyli wykorzystać możliwość z art. 103 § 2 k.c. a nie powoływać się na nieważność umowy.

Powód również nie kwestionował czynności podjętych przez swojego pełnomocnika, udostępnił pozwanemu umówiona kwotę kredytu, a pozwany początkowo kredyt spłacał zgodnie z ustalonym harmonogramem. Obie strony uznawały zatem ważność tej umowy i przystąpiły do jej wykonania.

Te same rozważania odnieść należy do zarzutów co do braku wykazania przez powoda umocowania dla osoby, która w imieniu powodowego banku wypowiedziała umowę kredytu.

Sąd nie podzielił również twierdzeń pozwanego co do tego, że nie zostało udowodnione doręczenie mu oświadczenia o wypowiedzeniu umowy kredytu, a za taki dowód został uznany wydruk ze strony Poczty Polskiej dotyczącej śledzenia przesyłek. Dowód z wydruków ze strony Poczty Polskiej SA pozwalającej na śledzenie przesyłek, które wprawdzie spełniają wymogi dokumentu (art. 77 ³ k.c.), ale z uwagi na brak podpisu nie można ustalić ich wystawcy, Sąd przeprowadził na podstawie art. 308 k.p.c. Dokument ten nie rodził żadnych wątpliwości co do prawdziwości i zgodności treści z prawdą, dlatego Sąd uznał go za w pełni godny zaufania.

Nie zasługiwał na uwzględnienie podniesiony przez pozwanego zarzut przedawnienia.

Zgodnie z art. 117 k.c.– z wyłączeniem sytuacji szczególnych – wszelkie roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia (art. 117 ust. 2 k.c.).

Zgodnie z art. 118 k.c. jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi 10 lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata.

Roszczenie banku o zwrot kredytu ma związek z prowadzeniem działalności gospodarczej, a zatem termin przedawnienia wynosi 3 lata.

Termin przedawnienia zaczyna biec od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne (art. 120 § 1 k.c.).

Umowa kredytowa została wypowiedziana pozwanemu z dniem 15 maja 2022 r. , a powództwo zostało wytoczone w dniu 29 września 2022 r., zatem roszczenie nie uległo przedawnieniu.

W rozpoznawanej sprawie strona powodowa zbyła wierzytelność wynikającą z umowy kredytu, a w sprawie miał zastosowania art. 192 pkt 3 k.p.c. Zgodnie z tym przepisem z chwilą doręczenia pozwu zbycie w toku sprawy rzeczy lub prawa, objętych sporem, nie ma wpływu na dalszy bieg sprawy; nabywca może jednak wejść na miejsce zbywcy za zezwoleniem strony przeciwnej. Ponieważ pozwany nie wyraził zgody na wstąpienie nabywcy wierzytelności proces był prowadzony i zakończony z udziałem pierwotnego wierzyciela.

Mając na uwadze przedstawione wyżej zachodziły podstawy do udzielenia ochrony prawnej powodowi poprzez uwzględnienie powództwa.

Podstawą orzeczenia o odsetkach był przepis art. 481 k.c.

Podstawę rozstrzygnięcia o kosztach procesu był art. 98 k.p.c. w zw. z art. 505 ³⁷ § 2 k.p.c.

Sędzia SO Ewa Tomczyk