Treść orzeczenia I C 783/19 - Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim

I C 783/19 - zarządzenie, wyrok, uzasadnienie Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim z 2020-01-29

Sygn. akt I C 783/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 stycznia 2020 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Renata Lech

Protokolant: sekretarz sądowy Daria Mazerant

po rozpoznaniu w dniu 15 stycznia 2020r. w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z powództwa E. I. i A. I.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej V. (...) z siedzibą w W.

o zadośćuczynienie i odszkodowanie

1. zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej V. (...) z siedzibą w W. na rzecz powódki E. I. kwotę 130.00,00 zł (sto trzydzieści tysięcy złotych) tytułem zadośćuczynienia z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 19 lipca 2017r. do dnia zapłaty;

2. zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej V. (...) z siedzibą w W. na rzecz powódki E. I. kwotę 50.00,00 zł (pięćdziesiąt tysięcy złotych) tytułem odszkodowania z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 19 lipca 2017r. do dnia zapłaty;

3. zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej V. (...) z siedzibą w W. na rzecz powoda A. I. kwotę 65.00,00 zł (sześćdziesiąt pięć tysięcy złotych) tytułem zadośćuczynienia z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 19 lipca 2017r. do dnia zapłaty;

4. oddala powództwo w pozostałej części;

5. zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej V. (...) z siedzibą w W. na rzecz powódki E. I. kwotę 5.445,13 zł (pięć tysięcy czterysta czterdzieści pięć złotych 13/100 ) tytułem zwrotu kosztów procesu;

6. zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej V. (...) z siedzibą w W. na rzecz powoda A. I. kwotę 6.993,25 zł (sześć tysięcy dziewięćset dziewięćdziesiąt trzy złote 25/100 ) tytułem zwrotu kosztów procesu;

7. nakazuje pobrać od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej V. (...) z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim kwotę 9.445,93 zł (dziewięć tysięcy czterysta czterdzieści pięć złotych 93/100) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych od uwzględnionej części powództwa.

SSO Renata Lech

Sygn. akt I C 783/19

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 12 czerwca 2019r.:

1. powódka E. I. , reprezentowana przez pełnomocnika adwokat A. J., wystąpiła przeciwko pozwanemu (...) Spółce Akcyjnej V. (...) z siedzibą w W. o zapłatę: kwoty 130.000 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 19 lipca 2017r. do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia za krzywdę jakiej doznała w następstwie śmierci męża G. I. w wypadku komunikacyjnym z dnia 20 marca 2017r. oraz kwoty 50.00 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 19 lipca 2017r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za znaczne pogorszenie, na skutek śmierci męża, jej sytuacji życiowej oraz zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych;

2. powód A. I. , reprezentowany przez pełnomocnika adwokat A. J., wystąpił przeciwko pozwanemu (...) Spółce Akcyjnej V. (...) z siedzibą w W. o zapłatę kwoty 85.000 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 19 lipca 2017r. do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia za krzywdę jakiej doznał w następstwie śmierci ojca G. I. w wypadku komunikacyjnym z dnia 20 marca 2017r. oraz zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych (k. 4-14).

Pozwany (...) Spółka Akcyjna V. (...) z siedzibą w W. reprezentowana przez pełnomocnika radcę prawnego J. C., nie uznał żądania pozwu, wniósł o oddalenie powództwa kwestionując w całości wysokość dochodzonych przez powodów roszczeń. Pozwany wskazał, iż po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego wypłacił na rzecz powódki E. I. kwotę 20.000 zł tytułem zadośćuczynienia, zaś na rzecz powoda A. I. – kwotę 15.000 zł tytułem zadośćuczynienia, co w pełni rekompensuje poniesioną przez nich krzywdę w następstwie śmierci osoby bliskiej w wyniku wypadku komunikacyjnego. Ponadto pozwany podniósł zarzut przyczynienia się zmarłego do powiększenia rozmiaru szkody z uwagi na fakt, iż w momencie zdarzenia nie miał na sobie kasku rowerowego, oceniając stopień przyczynienia na poziomie 50% (k. 48-51).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 20 marca 2017r. w Tuszynie, woj. (...) doszło do wypadku komunikacyjnego, w następstwie którego śmierć poniósł G. I. – mąż powódki E. I. i ojciec powoda A. I.. Kierujący samochodem osobowym marki B. o nr rej. (...) Y. H. nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym w ten sposób, iż jako kierowca pojazdu zatrzymał go przy posesji nr (...) po prawej stronie patrząc w kierunku jazdy, a następnie bez upewnienia się, że nie spowoduje zagrożenia w bezpieczeństwie ruchu lub jego utrudnienia, otworzył drzwi pojazdu od strony kierowcy bezpośrednio przed nadjeżdżającego rowerzystę G. I., który uderzył rowerem w otwierane drzwi i przewrócił się na jezdnię, odnosząc w wyniku tego obrażenia ciała w postaci urazu głowy ze złamaniem kości skroniowej i ciemieniowej lewej, rany tłuczonej lewej okolicy ciemieniowej, krwiaka przymózgowego, podtwardówkowego w lewej okolicy ciemieniowej, niewielkiego krwiaka nadtwardówkowego w okolicy skroniowej, obrzęku mózgu i krwawienia podpajęczynówkowego, złamania mostu kostnego pomiędzy kręgami (...) oraz stłuczenia miąższu płuc z niewydolnością oddechową, które to obrażenia skutkowały jego zgonem w dniu 15 kwietnia 2017r.

(dowód: wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 19 lipca 2017r. w sprawie II K 299/17, k. 453-454 załączonych akt II K 299/17)

Sprawca powyższego wypadku został skazany prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 19 lipca 2017r. w sprawie II K 299/17 za przestępstwo z art. 177 § 2 k.k. w związku z art. 178 § 1 k.k. W pkt 3 powyższego wyroku zasądzono od oskarżonego na rzecz powódki nawiązkę w kwocie 10.000 zł.

Wyrokiem z dnia 5 grudnia 2017r. sygn. akt IV K 653/17 Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim poza zmianą opisu czynu w pkt II oskarżenia w przypisanego oskarżonemu w pkt 4 wyroku, utrzymał w/w wyrok w mocy.

Również kasacja wniesiona przez obrońcę oskarżonego została postanowieniem z dnia 14 czerwca 2018r. oddalona jako oczywiście bezzasadna.

(dowód: wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 19 lipca 2017r. w sprawie II K 299/17, k. 453-454, wyrok Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 5 grudnia 2017r., k. 687, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 czerwca 2018r., k. 857-859, załączonych akt II K 299/17)

W trakcie wypadku doszło do uderzenia przedniej prawej strony roweru kierowanego przez G. I. w tylną krawędź otwierających się drzwi przednich lewych zaparkowanego samochodu B..

Prędkość kolizyjna i wyjściowa roweru wynosiła ok. 14 km/h.

Czas trwania stanu zagrożenia, tj. czas jaki upłynął od momentu rozpoczęcia otwierania drzwi w samochodzie do momentu kolizji wynosił ok. 1,2s.

Kierujący rowerem nie miał możliwości podjęcia manewrów obronnych, mających na celu uniknięcie zdarzenia.

Kierujący samochodem B. miał możliwość zaobserwowania rowerzysty, jadącego z lewej strony samochodu, przy założeniu prawidłowej obserwacji obszaru za pojazdem w lusterkach wstecznych samochodu.

Zachowanie kierującego samochodem B. bezpośrednio przed i w trakcie zdarzenia było błędne. Jego błąd polegał na nieprawidłowej obserwacji obszaru za pojazdem lub niepodjęcie takiej obserwacji przed rozpoczęciem manewru otwierania drzwi w pojeździe.

Zachowanie rowerzysty bezpośrednio przed i w trakcie zdarzenia było prawidłowe.

(dowód: opinia biegłego z zakresu techniki samochodowej i analiz wypadków komunikacyjnych R. B., k. 292-319 załączonych akt II K 299/17)

Pojazd kierowany przez sprawcę przedmiotowego wypadku komunikacyjnego był objęty ochroną ubezpieczeniową w zakresie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych u pozwanego (...) Spółka Akcyjna V. (...) z siedzibą w W.

(okoliczność bezsporna)

Wnioskiem z dnia 25 kwietnia 2017r. powodowie zgłosili szkodę pozwanemu. Pismem z dnia 9 maja 2017r. pozwany potwierdził przyjęcie zgłoszenia szkody. Decyzjami z dnia 18 lipca 2017r. pozwany uznał żądania powodów co do zasady i wypłacił powódce E. I. kwotę 20.000 zł tytułem zadośćuczynienia i kwotę 6.916,02 zł odszkodowania za koszty pogrzebu, zaś na rzecz powoda A. I. – kwotę 15.000 zł tytułem zadośćuczynienia.

(dowód: potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia szkody, k. 21-22, decyzja o przyznaniu świadczeń, k. 26-27)

Zmarły G. I. był mężem powódki E. I. i ojcem powoda A. I., w dacie śmierci miał 66 lat. W związku małżeńskim powódka pozostawała od 9 marca 1974r., a zatem przez 43 lata.

Powódka E. I. w dacie śmierci męża miała 65 lat, zaś jej syn A. I. – 41 lat.

(dowód: kopia odpisu skróconego aktu zgonu G. I., k. 28, kopia odpisu skróconego aktu małżeństwa powódki, k. 29, kopia odpisu skróconego aktu urodzenia powoda, k. 30)

Powódka E. I. przez 43 lata pozostawała w związku małżeńskim ze zmarłym mężem G. I.. Byli zgodnym, szczęśliwym, kochającym się małżeństwem. Zamieszkiwali sami, syn A. I. od 10 lat zamieszkuje bowiem w Szwecji, zaś córka M. K. (1) zamieszkuje daleko, w ok. 220 km. od miejsca zamieszkania rodziców. Powódka z mężem często razem wyjeżdżali, lubili aktywnie spędzać czas, jeździli nad wodę, na grzyby. Wspólnie wyjeżdżali także do Szwecji w odwiedziny do syna A., średnio dwa razy do roku. Wspierali córkę w opiece nad chorym synem. Córka ma siedmioro dzieci. Mąż opiekował się chorą matką. Wspólnie często podróżowali między województwem (...), gdzie mieszka córka, a (...), gdzie doglądali domostwa syna. Powódkę wszędzie woził mąż, mimo, że ma prawo jady, nigdy sama nie jeździła, boi się kierować autem.

Zmarły G. I. był spokojnym, opanowanym, życzliwym człowiekiem. Dbał o dom, o rodzinę, miał dobre stosunki z rodziną, z dziećmi, z wnukami. Nigdy nie odmówił, jak ktoś poprosił go o pomoc. Był z zawodu elektrykiem, umiejętności w tym zawodzie nauczył także syna A..

(dowód: zeznania powódki E. I., k. 100verte-101, min. 00:02:49-00:15:54, nagranie przebiegu rozprawy, k. 102, zeznania powoda A. I., k. 63verte-64, min. 00:26:10-00:45:28, zeznania świadków: K. I., k. 62 verte, min. 00:05:58-00:12:44, M. K. (2), k. 62verte – 63, min. 00:12:57-00:24:35, nagranie przebiegu rozprawy, k.65)

Śmierć G. I. wstrząsnęła rodziną. Powódka do chwili obecnej nie pogodziła się ze stratą najbliższej osoby. Często wspomina męża, widzi go, rozmawia z nim. Ma nadal rzeczy osobiste męża, wszystkie ubrania, nawet jego lekarstwa nadal leżą w lodówce. Początkowo jeździła codziennie na cmentarz, obecnie odwiedza grób raz w tygodniu. Po śmierci męża jej życie się zmieniło, nie odczuwa już radości, nie ma planów na przyszłość, czuje się samotna. Mieszka sama, obciążają ją wszystkie obowiązki z utrzymaniem domu, wszystkie prace domowe. Z cięższymi pracami nie jest sobie w stanie poradzić, z uwagi na zwyrodnienie kręgosłupa. Nasiliły się u niej problemy kardiologiczne, nadciśnienie, trudności ze snem, które utrzymują się do chwili obecnej.

Powód A. I. także bardzo przeżył śmierć ojca, z którym był bardzo silnie emocjonalnie związany. Ojciec był dla niego autorytetem i osobą wspierającą. Do 33 roku życia zamieszkiwał z rodzicami. Po tym, jak 10 lat temu wyprowadził się do Szwecji, widywał się z rodzicami kilka razy w roku, zarówno rodzice przyjeżdżali do Szwecji, ale też powód kilka razy do roku przyjeżdżał do Polski, w Polsce budował bowiem dom. Ojciec przez cały czas budowy nadzorował prace.

Powód cały czas wspomina ojca, ma wiele pamiątek po nim. Po śmierci ojca powód nie korzystał z pomocy psychologa, nie był w stanie obcej osobie opowiada o tym, co czuje i przeżywa, uważał, że musi sobie poradzić sam. Przeżycia związane ze śmiercią ojca w następstwie wypadku komunikacyjnego wywołały u niego lęk, bał się o rodzinę, o żonę, obawiał się, aby nikomu z bliskich nie przydarzył się wypadek.

Powódka wraz z mężem prowadzili wspólne gospodarstwo domowe. Przed śmiercią męża powódka otrzymywała emeryturę w kwocie 1.100,00 zł, zaś G. I. otrzymywał świadczenie w wysokości 1.200,00 zł. Mąż powódki był bardzo zaradnym i pracowitym człowiekiem. Z zawodu był elektrykiem. Do końca życia dorabiał sobie świadcząc niewielkie usługi w swoim fachu, dorabiając do emerytury kwotę ok. 800,00 zł miesięcznie. Małżonkowie dysponowali więc miesięcznie kwotą ok. 3.100 zł. Obecnie po śmierci męża powódka pobiera świadczenie emerytalne w kwocie 1.700 zł miesięcznie. Powyższa kwota nie pozwala jej na zaspokojenie wszystkich potrzeb osobistych i potrzeb związanych z utrzymaniem domu. Korzysta z pomocy finansowej syna. Córka ma siedmioro dzieci, więc nie jest w stanie pomagać finansowo matce.

Powódka nie jest w stanie dorabiać z uwagi na dolegliwości związane z kręgosłupem. Wcześniej dorabiała opiekując się osobą chorą. Obecnie nie jest w stanie sama wykonywać cięższych prac w gospodarstwie domowym. Za takie prace, jak choćby porąbanie drewna, płaci wynajmowanym osobom 50-100 zł. Także do wykonywania napraw, malowania, a zatem do prac, które wcześniej wykonywał mąż, musi najmować inne osoby. Ostatnio za naprawę bojlera zapłaciła 100 zł.

Powódka choruje na nadciśnienie tętnicze oraz ma stwierdzone zwyrodnienie kręgosłupa. Na leki wydaje miesięcznie od 100 do 200 zł. Korzystała z rehabilitacji w ramach NFZ, zalecone masaże były dodatkowo płatne – 80-100 zł za jeden masaż.

(dowód: zeznania powódki E. I., k. 100verte-101, min. 00:02:49-00:15:54, nagranie przebiegu rozprawy, k. 102, zeznania powoda A. I., k. 63verte-64, min. 00:26:10-00:45:28)

Powódka E. I. doznała naturalnej reakcji cierpienia psychicznego i emocjonalnego po stracie bliskiej osoby. Potrafiła sobie radzić z negatywnymi emocjami, dążąc do prawidłowego funkcjonowania w życiu społecznym.

Powódka przeżywa naturalny proces żałoby. W pierwszym okresie (do pół roku) nasiliły się jej problemy kardiologiczne. Wymagała okresowego zażywania preparatów uspokajających i nasennych. Początkowo intensywnie zmagała się z poczuciem osamotnienia, rozpaczy, bezsilności, tęsknoty, krzywdy, żalu do zmarłego. Wraz z upływem czasu w miejsce intensywnych emocji pojawiły się próby zdystansowania do śmierci męża. Aktualnie następuje proces faktycznej akceptacji pożegnania. Powódka ma nadal poczucie krzywdy w sensie emocjonalnym (osamotnienie, rozdzielenie) i sensie materialnym (jest zdana na pomoc finansową syna).

Powódka nie przejawia symptomów posttraumatycznym w następstwie tragicznej śmierci męża. Nie stwierdza się u niej zaburzeń emocjonalnych, które miałyby wpływ na obecne funkcjonowanie w życiu społecznym ani zaburzeń psychopatologicznych.

W życiu powódki istnieje czynnik mający wpływ na jej stan psychiczny będący w relacji do tragicznego wypadku z 20 marca 2017r. Jej zaangażowanie w pomoc córce nad niepełnosprawnym synem wiąże się z częstymi i dalekimi przejazdami w okolice K.. Chory wnuczek wymaga specjalistycznego leczenia, w tym także kolejnych operacji. W takich sytuacjach, gdy trzeba szybko przeorganizować czas i wyjechać, pojawiają się reminiscencje straty męża.

Powód przeżywa naturalny proces żałoby. W pierwszym okresie (do pół roku) potrzebował przeżyć stratę w samotności i introwersji. Ma nadal poczucie krzywdy w sensie psychologicznym. Proces przeżywania żałoby przez A. I. jest obecnie w stabilnej fazie akceptacji pożegnania.

Śmierć ojca nie rzutuje negatywnie na aktualny komfort i jakość życia powoda.

Powód nie przejawia symptomów posttraumatycznym w następstwie tragicznej śmierci męża. Nie stwierdza się u niego zaburzeń emocjonalnych, które miałyby wpływ na obecne funkcjonowanie w życiu społecznym ani zaburzeń psychopatologicznych.

(dowód: opinia biegłego z zakresu psychologii S. M., k. 76-86)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje na uwzględnienie w znaczącej części.

Zgodnie z treścią art. 822 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia (§1).Umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody będące następstwem przewidzianego w umowie wypadu, który miał miejsce w okresie ubezpieczenia (§ 2).

Istota ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej wynikająca z art. 822 k.c. sprowadza się więc do tego, że w sytuacji zaistnienia szkód określonych w § 2 tego przepisu, zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia odszkodowania osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za te szkody ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia.

Odpowiedzialność odszkodowawczą z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej reguluje natomiast ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych ( Dz. U. nr 124 poz. 1152).

W świetle art. 34 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, który stanowi lex specialis do art. 822 § 1 k.c., z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym obowiązani są do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia.

Zgodnie natomiast z art. 35 cytowanej ustawy ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania ochrony ubezpieczeniowej wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu.

Pojazd kierowany przez sprawcę wypadku, w następstwie którego zginął G. I. – mąż powódki E. I. i ojciec powoda A. I., był objęty ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej przez pozwane towarzystwo ubezpieczeń. Do wyrządzenia szkody G. I. doszło w następstwie ruchu pojazdu mechanicznego. Wobec powyższego, w ocenie Sądu w niniejszej sprawie zachodzą podstawy odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody na podstawie art. 436 § 1 k.c. w związku z art. 435 § 1 k.c. Spełniona została także przesłanka, iż poszkodowany bliski powodów wskutek uszkodzeń ciała doznanych w wypadku komunikacyjnym zmarł.

Wobec powyższego pozwany co do zasady jest odpowiedzialny z tytułu szkody wyrządzonej powódce.

Pozwany, nie kwestionując zasady swej odpowiedzialności, wskazywał jednakże, iż zmarły poszkodowany przyczynił się do powstania szkody z uwagi na fakt, iż w momencie zdarzenia nie miał na sobie kasku rowerowego i ocenił stopień przyczynienia na poziomie 50%. Sąd nie podziela powyższych twierdzeń i argumentacji strony pozwanej. Jak zasadnie wskazała pełnomocnik powodów, żaden przepis prawa o ruchu drogowym nie nakłada obowiązku noszenia kasku ochronnego. Wobec powyższego brak jest podstaw do przypisania poszkodowanemu jakiegokolwiek naruszenia przepisów w zakresie bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Kluczowym w tym zakresie jest dowód z opinii biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych przeprowadzony w toku postępowania karnego. Z opinii biegłego R. B. wynika jednoznacznie, iż kierujący rowerem nie miał możliwości podjęcia manewrów obronnych, mających na celu uniknięcie zdarzenia. Kierujący samochodem B. miał możliwość zaobserwowania rowerzysty, jadącego z lewej strony samochodu, przy założeniu prawidłowej obserwacji obszaru za pojazdem w lusterkach wstecznych samochodu.

Zachowanie rowerzysty bezpośrednio przed i w trakcie zdarzenia było prawidłowe.

W tych okolicznościach próba przypisania poszkodowanemu jakiegokolwiek przyczynienia do zwiększenia szkody musi być uznana za niezasadną.

Wobec powyższego Sąd oddalił wniosek dowodowy pozwanego o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu medycyny sądowej zgłoszony na okoliczność wpływu braku kasku u poszkodowanego na zakres doznanych przez niego w następstwie wypadku obrażeń. W ocenie Sądu w opisanych wyżej okolicznościach sprawy dowód ten był nieprzydatny dla wydania rozstrzygnięcia.

Z tych samych względów, mając na uwadze fakt, iż powodowie po wypadku nie podjęli leczenia psychiatrycznego, Sąd oddalił także wniosek pozwanego o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu psychiatrii. W ocenie Sądu dla oceny wpływu śmierci osoby bliskiej na stan psychiczny i emocjonalny powodów, wystarczająca była opinia biegłego z zakresu psychologii.

Rozważając zasadność powództwa w zakresie żądania zasądzenia na rzecz powódki E. I. odszkodowania Sąd miał na uwadze normę art. 446 § 3 k.c.

Zgodnie z powyższym przepisem sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego stosowne odszkodowanie, jeżeli wskutek jego śmierci nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej.

Zgodnie z panującym zapatrywaniem doktryny i orzecznictwa odszkodowanie z art. 446 § 3 k.c. obejmuje szeroko rozumianą szkodę majątkową, nie obejmuje natomiast szkody o charakterze niemajątkowym (por. A. S. „Odszkodowanie za szkodę majątkową”, Oficyna (...), B. 1998, s. 181-190, A. S. „Wynagrodzenie szkody powstałej wskutek śmierci osoby bliskiej”, Oficyna (...), B. 2000, s. 137-166, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 26 października 1970 r. III PZP 22/70, opub. OSNC z 1971 r., nr 7-8, poz. 120). W obecnym stanie prawnym nie ulega wątpliwości, iż odszkodowanie określone w powyższym przepisie nie może być przyznane za same tylko cierpienia moralne doznane z powodu śmierci osoby najbliższej, a zatem jest ono zależne od istnienia szkody o charakterze majątkowym. Przepis art. 446 § 3 k.c. mówi bowiem o odszkodowaniu. Celem zaś odszkodowania jest naprawienie szkody majątkowej (art. 361 § 2 k.c.) Przez szkodę należy rozumieć jedynie uszczerbek majątkowy, jakiego doznaje poszkodowany na mieniu bądź na osobie, jeżeli łączy się z konsekwencjami natury majątkowej. Ustawodawca nie posługuje się natomiast w powyższym przepisie pojęciem krzywdy jako oznaczenia szkody o charakterze niemajątkowym rodzącym roszczenie o zadośćuczynienie.

Art. 446 § 3 k.c. przewiduje szczególny rodzaj odszkodowania. Swoistość jego polega na tym, że dotyczy on szeroko pojętej szkody majątkowej, a więc wynagrodzenia różnych szkód o charakterze materialnym, częstokroć nieuchwytnych bądź trudnych do obliczenia, jakie wywołuje zazwyczaj śmierć najbliższego członka rodziny, a których nie można wynagrodzić na podstawie art. 446 § 1 i 2 k.c. Na określenie tych szkód ustawodawca posługuje się szerokim pojęciem znacznego pogorszenia sytuacji życiowej. Pogorszenie to może jednakże uzasadniać przyznanie odszkodowania tylko wówczas, gdy powoduje reperkusje majątkowe w sytuacji życiowej uprawnionego, a nie polega wyłącznie na jego cierpieniach moralnych. Przepis ten nie przewiduje bowiem możliwości złagodzenia czy zmniejszenia bólu po stracie najbliższego członka rodziny, gdyż takie roszczenie statuuje norma art. 446 § 4 k.c.

Powódka żądała zasądzenia na jej rzecz kwoty 50.000 zł tytułem odszkodowania. W ocenie Sądu powyższe żądania zasługuje w całości na uwzględnienie. Wskutek śmierci męża doszło do pogorszenia sytuacji życiowej powódki i to w sposób znaczący. Przejawia się to niewątpliwie w istotnym pogorszeniu sytuacji materialnej powódki. Powódka wraz z mężem prowadzili wspólne gospodarstwo domowe. Przed śmiercią męża powódka otrzymywała emeryturę w kwocie 1.100,00 zł, zaś G. I. otrzymywał świadczenie w wysokości 1.200,00 zł. Mąż powódki był bardzo zaradnym i pracowitym człowiekiem. Z zawodu był elektrykiem. Do końca życia dorabiał sobie świadcząc niewielkie usługi w swoim fachu, dorabiając do emerytury kwotę ok. 800,00 zł miesięcznie. Małżonkowie dysponowali więc miesięcznie kwotą ok. 3.100 zł. Obecnie po śmierci męża powódka pobiera świadczenie emerytalne w kwocie 1.700 zł miesięcznie. Powyższa kwota nie pozwala jej na zaspokojenie wszystkich potrzeb osobistych i potrzeb związanych z utrzymaniem domu. Korzysta z pomocy finansowej syna. Córka ma siedmioro dzieci, więc nie jest w stanie pomagać finansowo matce. Powódka nie jest w stanie dorabiać z uwagi na dolegliwości związane z kręgosłupem. Wcześniej dorabiała opiekując się osobą chorą. Obecnie nie jest w stanie sama wykonywać cięższych prac w gospodarstwie domowym. Za takie prace, usługi musi płacić średnio 50-100 zł. Z uwagi na problemy zdrowotne ponowi także koszty leków, w kwocie od 100 do 200 zł miesięcznie.

Wszystkie przywołane powyżej okoliczności w ocenie Sądu obrazują w bardzo wyraźny sposób istotne pogorszenie sytuacji życiowej powódki. Należy przy tym wskazać, iż ocenia pogorszenia sytuacji życiowej i stopnia jego rozległości winna być dokonana z uwzględnieniem wszystkich okoliczności, w tym również w odniesieniu do sytuacji, w jakiej znalazłaby się powódka, gdyby nie śmierć męża. Ujemne następstwa w sytuacji majątkowej związane są w tym przypadku z utratą materialnego oparcia, zapewniającego bezpieczeństwo finansowe i finansową samodzielność. Wspólne gospodarowanie przez małżonków stwarzało dla powódki poczucie stabilizacji. Obecnie po śmierci męża musi ona bardzo oszczędnie gospodarować uzyskiwanymi środkami, a i tak nieraz, przy większych wydatkach, musi korzystać ze wsparcia finansowego syna.

Mając powyższe na uwadze Sąd, uwzględniając w całości żądanie pozwu, zasądził na rzecz powódki kwotę 50.000 zł tytułem odszkodowania. W ocenie Sądu powyższa kwota będzie stanowić realnie odczuwalne przysporzenie, pomoże powódce przystosować się do nowych realiów życia.

O odsetkach od powyższego roszczenia Sąd orzekł na podstawie art. 481 k.c., ustalając datę początkową biegu odsetek na dzień 19 lipca 2017r., tj. dzień następny po wydaniu przez pozwanego ubezpieczyciela decyzji przyznających świadczenia na rzecz powodów.

Podstawę prawną powództwa w zakresie żądania zasądzenia na rzecz powodów zadośćuczynienia stanowi art. 446 § 4 k.c. Na podstawie powyższego przepisu kompensacie podlega doznana krzywda, a więc w szczególności cierpienie, ból i poczucie osamotnienia po śmierci najbliższego członka rodziny. Śmierć osoby bliskiej stanowi zwykle wielki wstrząs dla rodziny, a cierpienia psychiczne, jakie się z tym wiążą, mogą przybierać ogromny wymiar, tym większy, im mocniejsza była więź emocjonalna łącząca zmarłego z jego najbliższymi.

Ustalenie wysokości zadośćuczynienia powinno zostać natomiast dokonane z uwzględnieniem wszelkich okoliczności mających wpływ na rozmiar doznanej krzywdy oraz tego, że zadośćuczynienie ma przede wszystkim charakter kompensacyjny i tym samym jego wysokość winna przedstawiać jakąś odczuwalną wartość- por. przykładowo wyrok SN z dnia 12 kwietnia 1972 roku, II CR 57/72, OSNCP 1972, z. 10, poz. 183 oraz wyrok SN z dnia 24 czerwca 1965 roku, I PR 203/65, OSPIKA 1966, poz. 92).

Powódka E. I. w niniejszej sprawie dochodziła zasądzenia kwoty 130.000 zł zadośćuczynienia za krzywdę, jakiej doznała na skutek śmierci męża G. I..

W ocenie Sądu nie może budzić wątpliwości, i to zarówno w świetle materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, jak też w świetle zasad doświadczenia życiowego, że krzywda jakiej doznaje żona po stracie męża, z którym w szczęśliwym związku przeżyła przeszło 40 lat, stracie w tragicznych okolicznościach, jest olbrzymia, niewyobrażalna dla każdego, kto nie doświadczył tak tragicznych przeżyć. Powódka była bardzo silnie emocjonalnie związana z mężem, byli zgodnym, cieszącym się życiem i szczęśliwą rodziną, małżeństwem. Wzajemnie się wspierali, wspólne życie dawało im poczucie bezpieczeństwa i stabilizacji. Mieli świadomość, iż z racji wieku będą z czasem coraz bardziej potrzebowali swojego wsparcia, gdy z uwagi na wiek czy stan zdrowia nie będą już w pełni samodzielni, tym bardziej wobec faktu, iż zarówno syn jak i córka zamieszkujący daleko, nie byliby w stanie zapewnić im bieżącej opieki. Tragiczna śmierć męża zburzyła budowane przez lata poczucie bezpieczeństwa. Powódka w codziennym funkcjonowaniu pozostała sama i może liczyć tylko na siebie. Wzbudza to w niej poczucie krzywdy, żalu, osamotnienia. Powódka E. I. doznała naturalnej reakcji cierpienia psychicznego i emocjonalnego po stracie bliskiej osoby. Potrafiła sobie radzić z negatywnymi emocjami, dążąc do prawidłowego funkcjonowania w życiu społecznym. Powódka przeżywa naturalny proces żałoby. W pierwszym okresie (do pół roku) nasiliły się jej problemy kardiologiczne. Wymagała okresowego zażywania preparatów uspokajających i nasennych. Początkowo intensywnie zmagała się z poczuciem osamotnienia, rozpaczy, bezsilności, tęsknoty, krzywdy, żalu do zmarłego. Wraz z upływem czasu w miejsce intensywnych emocji pojawiły się próby zdystansowania do śmierci męża. Aktualnie następuje proces faktycznej akceptacji pożegnania. Powódka ma nadal poczucie krzywdy w sensie emocjonalnym (osamotnienie, rozdzielenie) i sensie materialnym (jest zdana na pomoc finansową syna).

Wprawdzie, jak wynika z opinii biegłego psychologa, mechanizmy obronne psychiki powódki zdziałały prawidłowo i po okresie traumy, głębokiej żałoby, przystosowuje się na do życia bez bliskiej osoby, to jednakże, krzywda, jakiej doznała powódki, winna być zrekompensowana poprzez odpowiednią kwotę zadośćuczynienia.

Mając powyższe na uwadze Sąd, uwzględniając w całości żądanie pozwu, zasądził na rzecz powódki kwotę 130.000 zł tytułem zadośćuczynienia. W ocenie Sądu powyższa kwota, przy uwzględnieniu wypłaconego już przez pozwanego zadośćuczynienia w wysokości 20.000 zł i zasądzonej w wyroku wydanym w postępowaniu karnym nawiązki w kwocie 10.000 zł, jest adekwatna do zakresu krzywdy doznanej przez powódkę w następstwie tragicznej śmierci męża, a jednocześnie stanowi realnie odczuwalną wartość ekonomiczną.

Powód A. I. w niniejszej sprawie dochodził zasądzenia kwoty 85.000 zł zadośćuczynienia za krzywdę, jakiej doznał na skutek śmierci ojca G. I..

Powód A. I. bardzo przeżył śmierć ojca, z którym był bardzo silnie emocjonalnie związany. Ojciec był dla niego autorytetem i osobą wspierającą. Do 33 roku życia zamieszkiwał z rodzicami. Po tym, jak 10 lat temu wyprowadził się do Szwecji, widywał się z rodzicami kilka razy w roku, zarówno rodzice przyjeżdżali do Szwecji, ale też powód kilka razy do roku przyjeżdżał do Polski, w Polsce budował bowiem dom. Ojciec przez cały czas budowy nadzorował prace.

Powód cały czas wspomina ojca, ma wiele pamiątek po nim. Po śmierci ojca powód nie korzystał z pomocy psychologa, nie był w stanie obcej osobie opowiada o ty, co czuje i przeżywa, uważał, że musi sobie poradzić sam.

Powód A. I. doznał naturalnej reakcji cierpienia psychicznego i emocjonalnego po stracie bliskiej osoby. Potrafił przy wsparciu otoczenia sobie radzić z negatywnymi emocjami, dążąc do prawidłowego funkcjonowania w życiu społecznym. Powód przeżywa naturalny proces żałoby. W pierwszym okresie (do pół roku) potrzebował przeżyć stratę w samotności i introwersji. Ma nadal poczucie krzywdy w sensie psychologicznym. Proces przeżywania żałoby przez A. I. jest obecnie w stabilnej fazie akceptacji pożegnania.

Mając powyższe na uwadze Sądu uznał, iż żądanie powoda zasługuje na uwzględnienie w zakresie kwoty 65.000 zł i przy uwzględnieniu już wypłaconej przez ubezpieczyciela z tego tytułu kwoty 15.000 zł, będzie stanowić odpowiednią rekompensatę za krzywdę, jakiej doznał A. I. na skutek tragicznej śmierci ojca w następstwie wypadku komunikacyjnego.

O odsetkach od zadośćuczynienia zasądzonego zarówno na rzecz powódki E. I. jak i powoda A. I. Sąd orzekł na podstawie art. 481 k.c., ustalając datę początkową biegu odsetek na dzień 19 lipca 2017r., tj. dzień następny po wydaniu przez pozwanego ubezpieczyciela decyzji przyznających świadczenia na rzecz powodów.

O kosztach procesu w zakresie roszczeń dochodzonych przez powódkę E. I. Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., stosując zasadę odpowiedzialności za wynik procesu.

Skoro pozwany przegrał proces w całości, winien zwrócić powódce wszystkie poniesione przez nią koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Powódka poniosła w niniejszym procesie koszty w łącznej wysokości 5.445,13 zł, w tym kwotę 5.400zł z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika oraz kwotę 45,13 zł tytułem kosztów osobistego stawiennictwa na rozprawę w dniu 11 grudnia 2019r.

Wobec powyższego Sąd zasadził na rzecz powódki kwotę 5.445,13 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Powódka była zwolniona od kosztów sądowych w całości. Nieuiszczone koszty sądowe w zakresie roszczenia powódki E. I. wyniosły 9.445,93 z, w tym: 9.000 zł opłata sądowa od pozwu, 445,93 zł poniesiona tymczasowo przez Skarb Państwa część kosztów opinii biegłego. Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w związku z art. 98 k.p.c. Sąd nakazał pobrać powyższą kwotę od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim.

W zakresie roszczeń dochodzonych przez powoda A. I. podstawę rozstrzygnięcia o kosztach procesu stanowiła norma art. 100 k.p.c. i zasada stosunkowego rozdzielenia kosztów. Pozwany przegrał proces w 77 % i w takim zakresie winien zwrócić poniesione przez powoda koszty. Powód, jak wynika z przedłożonego przez pełnomocnika zestawienia, poniósł koszty w łącznej kwocie 10.700,21 zł, w tym: 5400 zł wynagrodzenie pełnomocnika procesowego, 4.267 zł opłata sądowa od pozwu i opłata skarbowa od pełnomocnictwa, koszty pocztowe – 17,70 zł, 706,26 zł – koszt osobistego stawiennictwa powoda na rozprawę w dniu 16 października 2019r.

Na podstawie art. 101 k.p.c. Sąd zasądził na rzecz powoda kwotę 6.993,25 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSO Renata Lech

ZARZĄDZENIE

1. Odnotować zwrot akt z uzasadnieniem w kontrolce terminowości uzasadnień.

2. Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi pozwanego.

19 lutego 2020r.

SSO Renata Lech

Dodano: 9 marca 2020, Opublikował(a): Małgorzata Libiszewska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim
Osoba, która wytworzyła informację: Renata Lech
Data wytworzenia informacji: 29 stycznia 2020