I C 853/23 - zarządzenie, wyrok, uzasadnienie Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim z 2025-04-03
Sygnatura akt I C 853/23
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 3 kwietnia 2025 roku
Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział I Cywilny w składzie:
Przewodniczący |
Sędzia SO Paweł Lasoń |
Protokolant |
Klaudia Skrobek |
po rozpoznaniu w dniu 3 kwietnia 2025 roku w Piotrkowie Trybunalskim
na rozprawie
sprawy z powództwa (...) Spółki Jawnej w K.
przeciwko J. M.
o zapłatę
1. zasądza od pozwanego J. M. na rzecz powódki (...) Spółki Jawnej w K. kwotę 191.293,60 (sto dziewięćdziesiąt jeden tysięcy dwieście dziewięćdziesiąt trzy złote sześćdziesiąt groszy) złotych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie:
od kwoty 120.000,00 (sto dwadzieścia tysięcy) złotych od dnia 28 lutego 2023 roku do dnia zapłaty;
od kwoty 71.293,60 (siedemdziesiąt jeden tysięcy dwieście dziewięćdziesiąt trzy złote sześćdziesiąt groszy) od dnia 16 lutego 2024 roku do dnia zapłaty;
2. oddala powództwo w pozostałej części;
3. zasądza od pozwanego J. M. na rzecz powódki (...) Spółki Jawnej w K. kwotę 41.803,59 (czterdzieści jeden tysięcy osiemset trzy złote pięćdziesiąt dziewięć groszy) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia orzeczenia do dnia zapłaty;
4. zwraca powódce (...) Spółce Jawnej w K. kwotę (...),85 (trzy tysiące trzysta czterdzieści trzy złote osiemdziesiąt pięć groszy) złotych niewykorzystanej zaliczki, którą to kwotę wypłacić z sum Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim.
Sędzia Paweł Lasoń
Sygn. akt I C 853/23
UZASADNIENIE
W pozwie z dnia 11 maja 2023 roku strona powodowa G. B. (...) Ż. S. sp. j z siedzibą w K. działająca przez pełnomocnika wniosła o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kwoty 203.600,00 zł, w tym: a) kwoty 120,000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 13 maja 2020 r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania;
b) kwoty 83.600,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 13 maja 2020 r. do dnia zapłaty tytułem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z próżnioszczelnego mieszalnika homogenizującego (...) 50 CF-Ex za okres od 12 maja 2020 r. do dnia 7 października 2022 r.
Jako podstawę dochodzonej tytułem odszkodowania kwoty 120.000 zł powódka wskazała szkodę jaka została jej wyrządzona przez pozwanego czynem niedozwolonym polegającym na bezpodstawnym przywłaszczeniu sobie mienia stanowiącego własność powódki w postaci maszyny służącej jej do prowadzonej działalności oraz dokonania uszkodzeń przywłaszczonej maszyny, której naprawa wyniosła 120.000 zł netto (147.600 zł brutto).
W zakresie roszczeń z tytułu bezumownego korzystania, powódka zarzuciła pozwanemu, że ten wbrew obowiązkowi zwrotu maszyny w okresie od dnia 12 maja 2020 r do dnia 7 października 2022 r., posiadał ja bezprawnie odmawiając jej zwrotu powódce.
Dodatkowo strona powodowa wnosiła o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty.
W pozwie powódka zawarła dodatkowo wniosek o zabezpieczenie ww. roszczenia do wysokość sumy zabezpieczenia w kwocie 155.096,70 zł.
Postanowieniem z dnia 20 czerwca 2023 roku Sąd udzielił zabezpieczenia powództwa zgodnie z wnioskiem powódki w przedmiocie zabezpieczenia .(k. 109)
W odpowiedzi na pozew pozwany J. M. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie na rzecz pozwanego kosztów postepowania.
W ocenie pozwanego roszczenia powódki i to zarówno w kwestii zwrotu kosztów za bezumowne korzystanie z jak i o odszkodowania za koszty związane z naprawą maszyny tj. próżniowego mieszalnika homogenizującego s bezzasadne nie znajdują uzasadnienia i jako takie nie zasługują na uwzględnienie. (k. 132-140)
W toku procesu strony podtrzymały swoje stanowiska w spraw
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Powódka Ż. S. oraz pozwany J. M. byli kolegami ze studiów i pracowali w branży beauty. Powódka prowadziła działalność kosmetyczną pod firmą (...) sp. z.o.o. sp.k. , w ramach której zajmowała się m.inn szkoleniem kosmetologów i kosmetyczek, a pozwany prowadził działalność w ramach spółki z . o.o. tj. (...) , która zajmowała się produkcją pozostałych maszyn ogólnego przeznaczenia, produkcją urządzeń i instrumentów oraz wyrobów medycznych, sprzedażą detaliczną wyrobów medycznych, produkcją barwników i pigmentów, produkcją wyrobów kosmetycznych i toaletowych.
/dowód: wydruki z Krajowego Rejestru Sądowego k. 51-105/
Ż. S. i J. M. postanowili podjąć wspólne przedsięwzięcie biznesowe. Powódka zainwestowała w leasing specjalistycznej maszyny tj. próżniowy mieszalnik homogenizujący do pigmentów przeznaczonych do makijażu permanentnego. Pozwany twierdziła zaś, że dysponuje recepturą na produkcję pigmentów.
Strony podjęły decyzję o współpracy w ramach utworzonej spółki Spółka z o.o., której przedmiotem działalności miała być produkcja i sprzedaż wyrobów kosmetycznych - pigmentów do makijażu permanentnego .
/dowód: zeznania powódki Ż. S. k.234 i verte, wydruk informacji z KRS G. B. (...) Ż. S. sp. j. i (...) sp. z o.o. sp. k. 51-105/
W dniu 8 lipca 2019 r. powódka zawarła z (...) S.A. w Ł. umowę leasingu, której przedmiotem był próżnioszczelny mieszalnik homogenizujący (...) 50 CF-Ex.
/dowód: umowa leasingu k. 28-36/
Zgodnie z poczynionymi przez strony ustaleniami próżnioszczelny mieszalnika homogenizujący miał stanąć w należącym do pozwanego budynku. W dniu 26 lipca 2019 roku maszyna została dostarczona i wstawiona do zakładu znajdującego się w miejscowości B., gdzie , gdzie miało dojść do uruchomienia produkcji. Przed dostarczeniem maszyny do siedziby firmy pozwanego maszyna została złożona i uruchomiona w fabryce producenta A. U., który wraz ze swoim pracownikiem nie stwierdzili w maszynie żadnych nieprawidłowości uszkodzeń ani innych wad. Tak też było już po wstawieniu i złożeniu maszyny w siedzibie pozwanego. Maszyna ważyła kilka ton i składała się z kilku części montowanych osobno. Maszyna po wniesieniu na pierwsze piętro została włączona. Po podłączeniu i wstępnym uruchomieniu maszyny, mieszalnik działał sprawnie. Po ustawieniu maszyny we wskazanym przez pozwanego pomieszczeniu obecni tam A. U. oraz Z. L. , zgodnie z obowiązująca w firmie praktyką udzielili pozwanemu odpowiednich instruktarzy i wskazówek w zakresie jej użytkowania. Podłączone urządzenie było sprawne i działało prawidłowo.
/ dowód: zeznania powódki Ż. S. k.234 i verte zeznania świadków A. U. k. 232-233, Z. L. k. 233 A. T. k. 233-234/
W pomieszczeniu, gdzie maszyna została ustawiona i gdzie docelowo miały być produkowane pigmenty do makijażu permanentnego nie była wówczas jeszcze zachowana niezbędna do tego rodzaju produkcji czystość i sterylność, ale zgodnie z zapewnieniami pozwanego warunki te miały zostać spełnione w przyszłości . Maszyna dostarczona do pozwanego była urządzeniem nowym i sprawnym, co zostało potwierdzone podczas sprawdzenia u producenta jak i po dostarczeniu maszyny na miejsce i podczas podczas odbioru technicznego urządzenia tzw. SAD ( odbiór urządzenia na miejscu. )
/dowód: zeznania świadków A. U. k. 232-233, Z. L. k. 233 A. T. k. 233-234/
Receptury produkcji w oparciu o posiadane przez pozwanego procedury nie dawały zadawalających efektów i w efekcie produkcja nie została uruchomiona.
Pomiędzy wspólnikami pojawiły się nieporozumienia, które finalnie doprowadziły do zaprzestania działalności przez spółkę a powódka zażądała od pozwanego zwrotu maszyny. Pomimo wezwań powódki do zwrot maszyny pozwany odmawiał jej wydania.
/dowód: zeznania Ż. S. k. 234 i verte, wydruki korespondencji mailowej w aktach III K 47/21 Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim III Wydział Karny/
Powódka zaprzestała regulowania należności wynikających z umowy leasingu i w efekcie w dniu 7 maja 2020 r. (...) S.A. wypowiedział umowę i podjął czynności zmierzające do odebrania przedmiotu leasingu.
/ dowód: pismo (...) k. 38/
W tym czasie mieszalnik cały czas znajdował się u pozwanego.
/okoliczność niesporna/
W celu odebrania maszyny stanowiącej własność wierzyciela (...) S.A, bank do odbioru mieszalnika w ramach czynności windykacyjnych wyznaczył swojego pracownika A. T..
W dniu 12 maja 2020 r. A. T. osobiście pojechał do siedziby firmy pozwanego do miejscowości B. z zamiarem odebrania urządzenia .
Obecny w tym czasie w siedzibie firmy pozwany J. M. potwierdził, że mieszalnik znajduje się w pomieszczeniach jego firmy wraz z dokumentacją techniczną, jednak z uwagi na panujący na terenie firmy reżim sanitarny odmówił jej wydania i przyjęcia oświadczając A. T., że odbiór maszyny będzie możliwy w dniu 15 maja 2020 roku o godz. 9.00.
W dniu 15 maja 2020 roku o godz. 9.00 A. T. ponownie przybył do siedziby firmy pozwanego, który oświadczył, iż nie jest już w posiadaniu maszyny, albowiem została ona już odebrana i nie jest już w jej posiadaniu. Pozwany oświadczył, że maszyna została odebrana w dniu 13 maja 2020 roku przez nieznane mu osoby, które „ działały w imieniu powódki Ż. S.”. Na te okoliczność pozwany nie przedstawił żadnych dowodów. Wezwana do firmy pozwanego w dniu 15 maja 2020 roku policja nie znalazła przedmiotowej maszyny; a pozwany nie ujawnił miejsce jej przechowywania.
/dowód: zeznania A. T. k. 233-234 oraz Ż. S..234 i verte/
Prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim III Wydział K. z dnia 9 września 2021 r., III K 47/21, pozwany J. M. został skazany za to, że w dniu 12 maja 2022 r. w miejscowości B., gm. R., pow. (...), woj. (...), przywłaszczył powierzoną mu przez spółkę (...) Sp. z o.o. Sp. k. z siedzibą w K. reprezentowaną przez Ż. S. rzecz ruchomą w postaci próżnioszczelnego mieszalnika homogenizującego (...) 50 CF Ex o numerze seryjnym 1320, rok produkcji 2019 wraz z dokumentacją, którego przyjęcie potwierdził w dniu 13 sierpnia 2019 roku na dokumencie o nazwie „Przekazanie urządzenia”, a następnie po wypowiedzeniu umowy leasingu przez (...) S.A. z siedzibą w Ł., gdzie leasingobiorcą była spółka (...) Sp. z o.o. Sp. k. z siedzibą w K., w dniu 15 maja 2020 roku odmówił wydania maszyny przedstawicielowi firmy leasingowej A. T..
/dowód: :wyrok Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim III Wydział K. z dnia 9 września 2021 r. sygn.. akt III K 47/21 oraz Wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi II Wydział K. z dnia 2 lutego 2023 r„ II AKa 346/21 utrzymanym w mocy Wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi II Wydział K. z dnia 2 lutego 2023 r II AKa 346/21/
Po prawomocnym skazaniu za to przestępstwo pozwany w dniu 21 września 2022 r. wydał mieszalnik przedstawicielowi (...) S.A. W dniu 7 października 2022 roku powódka odebrała mieszalnika od (...) SA.
/dowód: protokół przejęcia i zabezpieczenia ruchomości k. 40/
W chwili odbioru maszyna była w bardzo złym stanie technicznym, była zniszczona, nosiła wyraźne ślady uszkodzeń mechanicznych. Poszczególne elementy składowe były porozłączane. Kable łączące poszczególne elementy były pourywane. Maszyna nie nadawała się do użytkowania.
Maszyna została oddana do naprawy do jej producenta Zakładu Usług (...) w W..
W wyniku przeprowadzonego remontu maszyna została przywrócona do stanu używalności i obecnie jest sprawna.
Koszt remontu maszyny wyniósł 147.600 złotych brutto (120.000 zł netto) Fakturę opłaciła powódka
/dowód: protokół wydania nieruchomości z dnia 7 października 2022 roku wraz z dokumentacją fotograficzna k. 41—47 i protokół serwisowy S- (...) z dnia 27 stycznia 2023 r.k.48-50,faktura VAT nr (...) z dnia 27 stycznia 2023r. k. 39/
Wartość rynkowa jednorazowego wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z mieszalnika homogenizującego (...) 50-CF-Ex (hipotetycznej wartości najmu takiego urządzenia) za okres od 12 maja 2020 roku do 7 października 2022 roku to około 71. 293,60 zł.
Wynagrodzenie za bezumowne korzystanie przez pozwanego z rzeczy wyniosło łącznie 71 293,60 zł. (bez podatku VAT), zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 15 kwietnia 2004r. IV CK 273/03 charakter przewidzianego w art. 224 § 2 k.c. roszczenia o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy wyklucza uznanie jego za składnik podatku VAT. Wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z rzeczy cudzej nie dzieli się na świadczenia okresowe, lecz jest należnością jednorazową za cały okres korzystania z rzeczy przez posiadacza bez tytułu prawnego.
/dowód: opinia biegłego z zakresu szacowania nieruchomości oraz wyceny ruchomości wyceny maszyn i urządzeń oraz pozostałych środków technicznych - J. B. k. 174—186/
Przy ustalaniu stanu faktycznego Sąd oparł się na dowodach z powyżej wskazanych dokumentów, które ocenił jako wiarygodny materiał dowodowy, mając na względzie przepisy art. 244 § 1 k.p.c. i art. 245 k.p.c. oraz to, że ich wartość dowodowa nie została skutecznie zakwestionowana przez żadną ze stron w trybie art. 252 k.p.c. i art. 253 k.p.c.
Podstawą ustaleń Sąd uczynił również zeznania świadków A. U. , Z. L. , A. T. oraz zeznania powódki Ż. S.. Zeznania korespondowały ze sobą i z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie.
Wartość bezumownego korzystania z rzeczy ustalono z pomocą opinii biegłego sądowego z zakresu szacowania nieruchomości oraz wyceny ruchomości wyceny maszyn i urządzeń oraz pozostałych środków technicznych - J. B.
W tym miejscu należy podkreślić, że ocena dowodu z opinii biegłego przeprowadzana zgodnie z art. 233 §1 k.p.c. nie jest dokonywana pod kątem wiarygodności lecz polega na pozytywnym bądź negatywnym uznaniu wartości rozumowania biegłego i uzasadnieniu dlaczego pogląd biegłego trafił lub nie do przekonania sądu. Z jednej strony konieczna jest kontrola z punktu widzenia zasad logicznego rozumowania i źródeł poznania, z drugiej – istotną rolę odrywa stopień zaufania do wiedzy reprezentowanej przez biegłego. Zatem Sąd ocenia dowód z opinii biegłego pod względem fachowości, rzetelności lub logiczności.
Opinię sporządzoną przez biegłego Sąd uznał za rzetelną, dostarczającą Sądowi niezbędnych informacji koniecznych dla oceny okoliczności sprawy i rozstrzygnięcia sporu. Opinia sporządzona została przez biegłego sądowego dysponującego fachową wiedzą w tym zakresie. Analiza treści opinii biegłego pozwala na jednoznaczne stwierdzenie, iż została ona sporządzona zgodnie z zasadami wiedzy fachowej biegłego, po dokładnym zapoznaniu się ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym. Zawarte w niej wnioski zostały poprzedzone szczegółowymi, logicznymi rozważaniami, które umożliwiły zbadanie ich poprawności. W ocenie Sądu opinia jest czytelna i przejrzysta.
Pozwany był powiadomiony o toku podejmowanych w sprawie czynności.
Pozew został mu doręczony przez komornika, przy czym w dniu 1 lutego 2024 roku odmówił przyjęcia korespondencji z rąk komornika, a odebrał ją dopiero w kancelarii komornika w dniu 15 lutego 2024 roku.
Doręczając pozwanemu odpis pozwu pozwany został jednocześnie zobowiązany do złożenia odpowiedzi na pozew, w której ustosunkuje się do treści pozwu oraz powoła wszystkie, twierdzenia, zarzuty oraz dowody - w terminie 14 dni pod rygorem wydania wyroku zaocznego, a także pod rygorem pominięcia spóźnionych twierdzeń i dowodów (art. 205 3 § 2 k.p.c.) – (k. – 121)
Do doręczonemu pozwanemu pozwu załączone zostały pouczenia, w których (w punkcie 7) wskazano, że strony mają obowiązek zawiadamiać sąd o każdej zmianie swojego miejsca zamieszkania, a niedopełnienie tego obowiązku będzie skutkować pozostawieniem przesyłek w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia. (art. 136 § 1 i 2 k.p.c.) – k. 122
Pozwany został powiadomiony o terminie rozprawy wyznaczonej na dzień 4 lutego 2024 roku. Zawiadomienie odebrał w dniu 27 września 2024 roku. (k. 189)
Na rozprawie w dniu 4 lutego 2025 roku zarządzone doręczenie stronom opinii biegłego i wyznaczono termin kolejnej rozprawy na dzień 3 kwietnia 2025 roku (k. 191)
Opinie biegłego jak i zawiadomienie o rozprawie wobec podwójnego awizowania korespondencji i jej nieodebrania przez pozwanego pozostawiano w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia na dzień 21 lutego 2025 roku. (k. 207)
Pozwany udzielił pełnomocnictwa adwokatowi M. K. do zapoznania się z aktami sprawy i wykonania fotokopii akt. Pełnomocnictwo to zostało złożone do sądu w dniu 12 marca 2025 roku i tego dnia pełnomocnik wykonała fotokopie akt sprawy do kart 218. (k. 219-220)
Pełnomocnictwo nie obejmowało uprawnienia do reprezentowania pozwanego poza czynnościami związanymi z przeglądaniem akt sprawy.
Pozwany nie stawił się na rozprawie w dniu 3 kwietnia 2025 roku.
Już po zamknięciu rozprawy i po ogłoszeniu wyroku w sprawie w dniu 4 marca, do akt sprawy wpłynęło pismo pozwanego (które wpłynęło do biura podawczego sądu w dniu 3 kwietnia o godzinie 11.28) z informacją o odbywaniu przez niego kary pozbawienia wolności od 4 grudnia 2024 roku, zawierające wniosek o odroczenie rozprawy wyznaczonej na dzień 3 kwietnia 2025 roku.
W następstwie powiadomienia przez pozwanego o odbywaniu kary pozbawienia wolności, wyrok doręczono pozwanemu.
Sąd zważył i ocenił, co następuje:
Oba roszczenia powódki zasługiwały na uwzględnienie. Zarówno odszkodowanie za zniszczenie mienia powódki i wynikłe z tego koszty jak i za bezumowne korzystanie z jej ruchomości były uzasadnione. Powódka poniosła szkodę zarówno na skutek uszkodzenia przez pozwanego należącej do niej maszyny jak i na skutek bezprawnego zatrzymania mieszalnika przez pozwanego, a także na skutek niemożności korzystania z niego, a ż do chwili odebrania mieszalnika. Powódka, nie miała możliwości korzystania z należącego do niej mieszalnika stąd jej roszczenia aż do dnia 7 października 2022 roku należało uznać za uzasadnione.
Pozwany mimo wezwania do zwrotu mieszalnika i obowiązku jego wydania powódce nie zrobił tego.
Przedmiotem oceny Sądu w niniejszej sprawie były roszczenia powódki o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie przez pozwanego z rzeczy oraz zwrot kosztów naprawy urządzenia. To zawinione działania pozwanego skutkowało koniecznością dokonania naprawy urządzenia. Jak wynika z zeznań przesłuchanych świadków pozwany po wezwaniu do zwrotu mieszalnika wywiózł to urządzenie w nieznane miejsce urządzenie. Ze względu na wymiary i ciężar urządzenia czynność ta wymagała rozmontowania urządzenia. Po przegranej sprawie karnej pozwany ponownie musiał dostarczyć urządzenie na nieruchomość, na której była ona pierwotnie zainstalowana. Z zeznań producenta urządzenia i jego pracowników wynika, że urządzenie było rozebrane przez osoby nie posiadającego umiejętności, ewentualnie na urządzeniu dokonano celowo aktów wandalizmu. Niewątpliwie zaś do uszkodzenia maszyny doszło w czasie kiedy znajdowała się ona w posiadaniu pozwanego. Potwierdzają to zeznania świadków i dokumentacja fotograficzna umieszczona na płycie CD znajdującej się w aktach sprawy.
Strona powodowa domagała się wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z ruchomości. Powódka dochodziła tzw. roszczeń uzupełniających przewidzianych w art. 224 i 225 k.c., do których należą roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy, o zwrot pożytków lub zapłatę ich wartości oraz o naprawienie szkody z powodu zużycia pogorszenia lub utraty rzeczy.
Zgodnie z art. 225 k.c. samoistny posiadacz w złej wierze, czyli taki, który wie o tym, że nie jest właścicielem rzeczy (lub powinien przypuszczać, w danych okolicznościach, że rzecz przez niego posiadana stanowi własność innej osoby) zobowiązany jest uiścić wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy (art. 224 k.c.). Podstawę prawną żądania strony powodowej w tym zakresie stanowiły art. 224 §2 2 w zw. z art. 225 k.c i 230 k.c. Stosownie do art. 224 § 2 k.c. samoistny posiadacz w dobrej wierze od chwili, w której dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, jest zobowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i jest odpowiedzialny za jej zużycie, pogorszenie lub utratę, chyba że nastąpiły one bez jego winy (…). Zgodnie natomiast z art. 225 k.c., obowiązki samoistnego posiadacza w złej wierze względem właściciela są takie same jak obowiązki samoistnego posiadacza w dobrej wierze od chwili, gdy ten dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, jednakże samoistny posiadacz w złej wierze obowiązany jest nadto zwrócić wartość pożytków, których z powodu złej gospodarki nie uzyskał oraz jest odpowiedzialny za pogorszenie i utratę rzeczy, chyba że rzecz ulegałby pogorszeniu lub utracie także wtedy, gdyby znajdowała się w posiadaniu uprawnionego. Za posiadacza w złej wierze uznaje się tego, kto na podstawie towarzyszących okoliczności powinien przypuszczać, że posiadana przezeń rzecz stanowi własność innej osoby. Zaostrzenie odpowiedzialności posiadacza w złej wierze, wynikające z art. 225 k.c. jest zatem uzasadnione faktem, iż wie on o tym, że nie przysługuje mu prawo do rzeczy, które faktycznie wykonuje (wyrok Sądu Najwyższego z 17 czerwca 2005 roku, sygn. akt III CZP 29/05, OSN 2006, Nr 4, poz. 64). Przewidziane w przytoczonych przepisach roszczenia mają charakter uzupełniający, albowiem dopełniają one roszczenie windykacyjne i służą naprawieniu uszczerbków spowodowanych przez to, że właściciel został pozbawiony możliwości korzystania ze swojej rzeczy. Ustawodawca reguluje bowiem we wskazanych przepisach problematykę rozliczeń pomiędzy właścicielem i posiadaczem rzeczy w razie „bezumownego posiadania” cudzej rzeczy – taka też sytuacja miała miejsce w rozpoznawanej sprawie. Oznacza to, że z mocy odesłania zawartego w art.230 k.c. bezprawny posiadacz zależny ma obowiązek zapłacenia nie posiadającemu właścicielowi wynagrodzenia za korzystanie z jego rzeczy w warunkach określonych w art. 224 - 225 kc normujących wprost rozliczenie właściciela z bezprawnym samoistnym posiadaczem cudzej rzeczy.
Pozwany od dnia 13 maja 2020 roku był posiadaczem w złej wierze, został prawomocnie skazany za to, że w dniu 12 maja 2022 r. w miejscowości B., gm. R., pow. (...), woj. (...), przywłaszczył powierzoną mu przez spółkę (...) Sp. z o.o. Sp. k. z siedzibą w K. reprezentowaną przez Ż. S. rzecz ruchomą w postaci próżnioszczelnego mieszalnika homogenizującego (...) 50 CF Ex o numerze seryjnym 1320, rok produkcji 2019 wraz z dokumentacją, którego przyjęcie potwierdził w dniu 13 sierpnia 2019 roku na dokumencie o nazwie „Przekazanie urządzenia”, a następnie po wypowiedzeniu umowy leasingu przez (...) S.A. z siedzibą w Ł., gdzie leasingobiorcą była spółka (...) Sp. z o.o. Sp. k. z siedzibą w K., w dniu 15 maja 2020 roku odmówił wydania maszyny przedstawicielowi firmy leasingowej A. T..
Powódka odebrała próżnioszczelny mieszalnik homogenizujący (...) 50 CF Ex o numerze seryjnym 1320 dopiero w dniu 7 października 2022 roku.
Odebrana od pozwanego maszyna była w bardzo złym stanie technicznym i fizycznym, była zniszczona, nosiła wyraźne ślady uszkodzeń mechanicznych i nie nadawała się do zmontowania i użytku. Z uwagi na uszkodzenia maszyny powódka oddała maszynę do naprawy.
Jak to wynika z powołanego wyżej art. 225 w zw z art. 224 § 2 posiadacz w złej wierze jest odpowiedzialny za pogorszenie i utratę rzeczy, chyba że rzecz ulegałby pogorszeniu lub utracie także wtedy, gdyby znajdowała się w posiadaniu uprawnionego. W sprawie doszło do pogorszenia rzeczy, bowiem została ona uszkodzona w czasie kiedy znajdowała się w posiadaniu pozwanego.
Cezurą czasową powstawania roszczeń uzupełniających jest zwrot rzeczy, a termin "zwrot rzeczy" należy wiązać z każdą sytuacją, w której właściciel uzyskał możność bezpośredniego władztwa nad rzeczą, a dotychczasowy posiadacz to władztwo utracił, a więc również z taką, gdy właściciel niezasadnie odmówił przyjęcia rzeczy, zaoferowanej mu do zwrotu .(orzeczenie SN II CSK 359/14 ( k. 234)
Tym samym przyjąć należy, że do faktycznego wydania ruchomości powódce doszło dopiero w dniu 7 października 2022 roku, kiedy to powódka odebrała od (...) S.A. próżnioszczelny mieszalnik homogenizujący (...) 50 CF Ex o numerze seryjnym 1320, rok produkcji, który oddała do naprawy po przeprowadzeniu, której była w stanie funkcjonować i obecnie jest sprawna , pracuje i przynosi dochody. Koszt remontu maszyny wyniósł 147.600 złotych brutto (120.000 zł netto)
Odnośnie wysokości należnego wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z cudzej rzeczy w doktrynie przyjmuje się założenie, że właściwą kwotą będzie tu taka, „którą posiadacz musiałby zapłacić właścicielowi, gdyby jego posiadanie opierało się na prawie” (zob. S. Rudnicki, Komentarz do kodeksu cywilnego, s. 317, E. Gniewek, Komentarz do art. 224 k.c., Lex), bądź też wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy obejmuje to wszystko, co uzyskałby właściciel, gdyby ją wynajął, wydzierżawił lub oddał do odpłatnego korzystania na podstawie innego stosunku prawnego (por. E. Skowrońska-Bocian (w:) Kodeks cywilny. Komentarz, s. 532).
Należy zatem stwierdzić, że pozwany bezumownie korzystał z mieszalnika homogenizującego (...) 50-CF-Ex w okresie od 12 maja 2020 roku do 7 października 2022 roku , a skoro hipotetyczna wartość najmu takiego urządzenia) wynosi 71. 293,60 zł , a tym samym wynagrodzenie za bezumowne korzystanie przez pozwanego z rzeczy w tym okresie wynosi łącznie 71 293,60 zł. bez podatku VAT, gdyż zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 15 kwietnia 2004r. IV CK 273/03 charakter przewidzianego w art. 224 § 2 k.c. roszczenia o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy wyklucza uznanie jego za składnik podatku VAT. Wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z rzeczy cudzej nie dzieli się na świadczenia okresowe, lecz jest należnością jednorazową za cały okres korzystania z rzeczy przez posiadacza bez tytułu prawnego.
Fakt zapadnięcia prawomocnego rozstrzygnięcia uwzględniającego roszczenie windykacyjne powoda przeciw pozwanemu w ocenie Sądu jednoznacznie pozwala uznać, że pozwany był posiadaczem spornej ruchomości w dodatku posiadaczem w złej wierze, albowiem miał on świadomość, iż nie przysługuje mu żaden tytuł prawny do władania przedmiotową maszyną. Konsekwencją powyższego jest przyjęcie, że powódce przysługuje z mocy art. 225 k.c. w związku z art. 224 k.c. roszczenie o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z ruchomości.
Odszkodowanie odpowiada hipotetycznej wartość najmu takiego urządzenia w okresie od 12 maja 2020 roku do 7 października 2022 roku tj. wynosi 71. 293,60 zł
Wysokość należnego powódce wynagrodzenia Sąd ustalił na podstawie niekwestionowanej przez strony i uznanej przez Sąd za prawidłową oraz przydatną dla rozstrzygnięcia sprawy opinii biegłego sądowego.
Jako, że roszczenia z art.224§2 k.c. nie mają charakteru roszczeń okresowych ich wymagalność wynika z przepisów ogólnych ( art.455 k.c. ) i powstaje z chwilą wezwania dłużnika do ich zapłaty. Dopiero od dnia następnego po takim wezwaniu dłużnik może pozostawać w opóźnieniu w wykonaniu zobowiązania, uzasadniającym obowiązek zapłaty odsetek ustawowych na podstawie art. 481 k.c.
Bank w osobie A. T. wezwał pozwanego osobiście do wydania rzeczy w dniu 12 maja 2022 roku , ale faktyczne wydanie rzeczy powódce mało miejsce 7 października 2022 roku.
Maszyna została odebrana od pozwanego zniszczona i niesprawna , a koszty remontu jakie poniosła powódka zgodnie z fakturą wyniosły 147.600 złotych brutto (120.000 zł netto)
Tym samym powódce należał się tytułem zwrotu kosztów remontu maszyny w kwocie 120.000 zł , albowiem remont taki był niezbędny do tego , aby przywrócić maszynie sprawność i aby mogła maszyna zgodnie z przeznaczeniem w jakim została kupiona przez powódkę mogła pracować i przynosić dochód.
Sąd postanowił na rozprawie pominąć dowód z przesłuchania pozwanego, albowiem pozwany pomimo prawidłowego zawiadomienia o terminie rozprawy nie stawił się.
Stosownie do art. Art. 136 § 1 k.p.c. strony i ich przedstawiciele mają obowiązek zawiadamiać sąd o każdej zmianie swego zamieszkania. Z § 2 wynika, że w razie zaniedbania tego obowiązku pismo sądowe pozostawia się w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia, chyba że nowy adres jest sądowi znany. O powyższym obowiązku i skutkach jego niedopełnienia sąd powinien pouczyć stronę przy pierwszym doręczeniu.
Pozwany został pouczony o treści tego przepisu. Sądowi nie była znany fakt pozbawienia wolności pozwanego. Sąd nie miał tez obowiązku ustalać, czy czasem nie doszło do umieszczenia pozwanego w zakładzie Karnym. Na podstawie powołanego przepisu pozwany miał obowiązek powiadomić sąd o fakcie osadzenia w zakładzie karnym.
Z ostatniego pisma pozwanego wynika, że kare pozbawienia wolności odbywa od 4 grudnia 2024 roku. Miał zatem mnóstwo czasu na powiadomieni sądu o tym fakcie. Jak wynika z akt sprawy w dniu 6 marca 2025 roku pełnomocnik pozwanego, ustanowiony jedynie do przejrzenia akt sprawy wystąpił z wnioskiem o wgląd do akt i wniosek ten został zrealizowany, a tym samym pozwany, uzyskał również w ten sposób wiedze o terminie rozprawy.
Dopiero pismem z dnia 31 marca 2025 roku które wpłynęło do Sądu w dniu 3 kwietnia 2025 roku , a z którym Sąd mógł się zapoznać dopiero po wydanym orzeczeniu pozwany wnosił o odroczenie rozprawy wraz z zarzutem potrącenia.(k.232-236)
Pomimo prawidłowego pouczenia, powód nie poinformował sądu o zmianie miejsca zamieszkania. Sąd nie znał nowego adresu powoda ani nie miał obowiązku jego ustalania. Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 23 października 2002 r., w sprawie II CZ 106/02, stwierdził: „Zgodnie z art. 136 § 1 k.p.c. strony i ich przedstawiciele mają obowiązek zawiadamiać sąd o każdej zmianie swego zamieszkania. Negatywne konsekwencje procesowe zaniedbania tego obowiązku obciążają stronę”. Patrz Wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi - I Wydział Cywilny z dnia 9 listopada 2015 r. I ACa 637/15.
Tej oceny i tego wymogu nie zmienia przymusowy charakter pobytu strony w określonym miejscu, tak jak w przypadku powoda osadzenie w Areszcie Śledczym (tak też Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz do art. 1-366 tom I Wydawnictwo C.H.Beck 2014 r.). Obowiązek informowania sądu o każdej zmianie miejsca zamieszkania obciążał powoda. Negatywne skutki braku wywiązania się powoda z tego obowiązku, w postaci doręczenia zastępczego, obciążają jedynie powoda. Nie można w takiej sytuacji mówić o naruszeniu art. 136 § 2 k.p.c..
W ocenie sądu w sprawie nie doszło również do naruszenia 379 pkt 5 KPC. Niedziałanie powoda w procesie po jego osadzeniu w zakładzie karnym było wynikiem jego własnego zaniedbania. Pozwany znał termin rozprawy wyznaczonej na 4 lutego 2025 roku (odebrał zawiadomienie). Sąd zawiadomił powoda o terminie rozprawy wyznaczonej na dzień 3 kwietnia 2025 wysyłając wezwanie na ostatni znany sądowi adres powoda. Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 23.04.2015 r. w sprawie V CSK 573/14 stwierdził, że przesłanka pozbawienia strony możności obrony swych praw, przewidziana w art. 379 pkt 5 KPC, zachodzi, gdy rzeczywiście, na skutek naruszenia przepisów przez sąd lub przeciwnika procesowego, nie brała ona udziału w postępowaniu sądowym lub w istotnej jego części albo też w sytuacji pozbawienia jej możności podejmowania lub też niepodejmowania czynności procesowych, zmierzających do ochrony jej sfery prawnej.
W odniesieniu zaś do złożonego przez pozwanego pisma, które nie dotarło do sprawy przed wydaniem wyroku warto odnotować kilka poglądów wyrażonych w orzecznictwie, które dotyczą tego typu sytuacji. W sprawie niniejszej pismo pozwanego dotarło bowiem do sądu na półtorej godziny przed wyznaczonym terminem rozprawy, nie dotarło jednak w tym czasie do akt sprawy.
W wyroku Sądu Najwyższego z 30 listopada 2004 r., IV CK 304/04 dostrzeżono, że nie dochodzi do naruszenia przepisów postępowania powodujących jego nieważność, gdy sąd nie rozpatruje wniosku o odroczenie rozprawy, ponieważ został on złożony w sposób i w czasie uniemożliwiającym jego dotarcie do składu orzekającego (wyrok Sądu Najwyższego z 19 września 2002 r., I PKN 400/01, OSNAPiUS 2004/9/152). Sąd Najwyższy w składzie rozpoznającym sprawę II Cz 26/19 podzielił to stanowisko wskazując dodatkowo, że przepisy Kodeksu postępowania cywilnego nie wskazują w jakim terminie powinien być złożony wniosek o odroczenie rozprawy. Nie można pominąć, że stosownie do art. 214 § 1 KPC rozprawa ulega odroczeniu, jeżeli sąd stwierdzi nieprawidłowość w doręczeniu wezwania albo jeżeli nieobecność strony jest wywołana nadzwyczajnym wydarzeniem lub inną znaną sądowi przeszkodą, której nie można przezwyciężyć. Odroczenie rozprawy następuje zatem, gdy sądowi znana jest przyczyna nieobecności strony (odpowiednio – jej pełnomocnika) wywołana przeszkodą, której nie można przezwyciężyć. Stosowny wniosek zatem winien zostać przekazany sądowi jako instytucji w taki sposób, by sąd orzekający miał możliwość powzięcia o nim wiedzy, nie później niż w chwili poprzedzającej przeprowadzenie rozprawy. Z istoty wniosku o odroczenie rozprawy wynika bowiem, iż powinien być on złożony w sposób i w czasie umożliwiającym sądowi jego rozpoznanie przed przeprowadzeniem rozprawy. Nie można mówić o naruszeniu przez sąd przepisów postępowania, jeżeli wniosek o odroczenie rozprawy w ogóle nie zostanie złożony, choćby istniały obiektywnie okoliczności uzasadniające jej odroczenie (np. pełnomocnik udający się na rozprawę uległ wypadkowi samochodowemu). Sąd nie narusza też przepisów, jeżeli nie rozpoznaje wniosku złożonego w sposób uniemożliwiający jego dotarcie do składu orzekającego przed rozprawą (np. wniosku wysłanego do sądu pocztą z odległego miejsca w przeddzień rozprawy). Składający wniosek o odroczenie rozprawy powinien przy tym uwzględnić obiektywnie istniejące warunki przekazania jego wniosku. Nie wystarczy więc samo złożenie (przesłanie) wniosku o odroczenie rozprawy, ale konieczne jest uczynienie tego w sposób (i w czasie) umożliwiający sądowi jego rozpoznanie.
W realiach niniejszej sprawy nie można wymagać, aby sąd był zorganizowany w taki sposób, aby pisma docierały do rąk składu orzekającego w czasie kilkudziesięciu minut. Jest to fizycznie niewykonalne. Pozwany miał możliwość zawiadomienia sądu o fakcie osadzenia na różne sposoby. Miał możliwość wysłania emaila. Ktokolwiek w imieniu pozwanego mógł to uczynić w tym ustanowiony przez niego pełnomocnik, który uprawniony był jedynie do przeglądania akt. W sytuacjach nagłych możliwe też jest wykonanie telefonu do sądu. Żadna z tergo typu sytuacji nie wystąpiła, a zważywszy, że pozwany był osadzony od 4 grudnia 2025 roku jego nieskuteczne złożenie wniosku o odroczenie rozprawy nie może być uznane za pozbawienie go możliwości obrony jego praw.
Zarówno zawiadomienie o terminie rozprawy jak i doręczenie opinii biegłego było skuteczne. Fakt że faktycznie pozwany ich nie odebrał obciąża jedynie pozwanego.
W ocenie sądu pozwany celowo zwlekał z zawiadomieniem sadu o pozbawieniu go wolności. Co ciekawe pozwany dużo wcześniej uzyskał dostęp do portalu informacyjnego sądu, mając możliwość przeglądania akt sprawy. Nie wykorzystał zdobytej w ten sposób wiedzy do zawiadomienie sądu o swoim osadzeniu.
Nie bez znaczenia jest okoliczność, że jak wynika ze złożonego w marcu 2025 roku pełnomocnictwa, pozwany ustanowił profesjonalnego pełnomocnika (co prawda jedynie do przejrzenia akt) a więc na miesiąc przed terminem rozprawy, po której został ogłoszony wyrok. Przez ten czas mógł korzystać z porad i wiedzy pełnomocnika i uniknąć niekorzystnych skutków zmiany miejsca pobytu.
Jedynie na marginesie można wskazać, że wnioski dowodowe zgłoszone przez pozwanego w piśmie z 31 marca jako spóźnione i powołane jedynie dla przedłużenia postepowania i tak nie mogłyby zostać dopuszczone. Termin na zgłaszanie wniosków dowodowych zakreślono pozwanemu doręczając odpis pozwu. Zgłoszenie ich nawet w ostatniej chwili przed rozprawą należało ocenić jako powołanie w celu przedłużenia postępowania.
Ponadto sąd nie znalazł podstaw do uwzględnienia zawartego w odpowiedzi na pozew wniosku o zobowiązanie powoda do złożenia korespondencji z pozwany. Nie ma podstaw do przerzucania ciężaru dowodu. Pozwany jak autor, nadawca i odbiorca korespondencji e-mail mógł ja samodzielnie przedstawić. Ponadto dla rozstrzygnięcia sporawy nie ma znaczenia czy urządzenie było uruchamiane przez pozwanego. Pozwany odpowiada za pogorszenie urządzenia w okresie kiedy było w jego posiadaniu, niezależnie od sposobu korzystania z niego.
Powódka wykazała swoje roszczenie za pomocą przedstawionych przez nią dowodów: zeznań świadków: A. U. ,Z. L. oraz A. T..
W procesie cywilnym ciężar dowodu spoczywa na stronach postępowania i to one są zobowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne (art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c.). Innymi słowy ten, kto powołując się na przysługujące mu prawo (żąda czegoś od innej osoby) obowiązany jest udowodnić fakty (okoliczności faktyczne) uzasadniające to żądanie, ten zaś, kto odmawia uczynienia zadość żądaniu (czyli neguje uprawnienie żądającego) obowiązany jest udowodnić fakty wskazujące na to, że uprawnienie żądającemu nie przysługuje.
Strony mają obowiązek twierdzenia i dowodzenia tych wszystkich okoliczności (faktów), które stosownie do art. 227 k.p.c. mogą być przedmiotem dowodu. Istota zasady dotycząca ciężaru dowodów sprowadza się do ryzyka poniesienia przez stronę ujemnych konsekwencji braku wywiązania się z powinności przedstawienia dowodów. Skutkiem braku wykazania przez stronę prawdziwości twierdzeń o faktach istotnych dla sprawy jest to, że twierdzenia takie zasadniczo nie będą mogły leżeć u podstaw sądowego rozstrzygnięcia. Strona, która nie udowodni przytoczonych twierdzeń, utraci korzyści, jakie uzyskałaby aktywnym działaniem. Samo twierdzenie strony nie jest dowodem, a twierdzenie dotyczące istotnej dla sprawy okoliczności powinno być udowodnione przez stronę to twierdzenie zgłaszającą (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 28 sierpnia 2014 r., sygn. I ACa 286/14).
O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. W niniejszej sprawie pozwany został wezwany do zapłaty odszkodowania dopiero z chwilą doręczenia pozwu i od tej daty pozostawał z zwłoce ze spełnieniem świadczenia pieniężnego.
O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 100 zdanie drugie k.p.c., który stanowi W razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu. Powódka wygrała sprawę w 95% stąd zastosowanie znajduje powołany przepis.
Na koszty procesu złożyły się koszty opłaty sądowej od uwzględnione części żądania pozwu (10180 zł), koszty wynagrodzenia pełnomocnika (10.800 zł), koszty postepowania zabezpieczającego w kwocie 16.800,44 zł (wniosek – k. 211), koszty zastępstwa prawnego w egzekucji (1.350 zł), koszty opinii biegłego (2.322,65 zł ) i zwrot kosztów doręczenia komorniczego pozwu i zwrot kosztów dojazdu świadków.
Z powyższych względów orzeczono jak w wyroku.
ZARZĄDZENIE
(...).
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim
Osoba, która wytworzyła informację: Paweł Lasoń
Data wytworzenia informacji: