Portal Orzeczeń

WYROK

1.W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 listopada 2024 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział I Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący	Sędzia SO Ewa Tomczyk
Protokolant	Agnieszka Jachymska

po rozpoznaniu w dniu 26 listopada 2024 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z powództwa K. C.

przeciwko (...) S.A. w W.

o zadośćuczynienie i odszkodowanie

1.  zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powódki K. C. kwoty:

- 150.000,00 (sto pięćdziesiąt tysięcy) złotych tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwot: - 50.000,00 (pięćdziesiąt tysięcy) złotych od dnia 29 kwietnia 2020 r. do dnia zapłaty, - 100.000,00 (sto tysięcy) złotych od dnia 8 marca 2024 r. do dnia zapłaty,

- 476,70 (czterysta siedemdziesiąt sześć 70/100) złotych tytułem odszkodowania wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 29 kwietnia 2020 r. do dnia zapłaty;

2.  zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powódki K. C. kwotę 13.741,00 (trzynaście tysięcy siedemset czterdzieści jeden) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;

3.  nakazuje ściągnąć od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb. kwotę 3.646,21 (trzy tysiące sześćset czterdzieści sześć 21/100) złotych tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Sędzia SO Ewa Tomczyk

Sygn. akt I C 1223/24

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 9 marca 2021 roku skierowanym do Sądu Rejonowego w Bełchatowie pełnomocnik powódki K. C. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 50.000 zł tytułem zadośćuczynienia i kwoty 476,70 zł tytułem odszkodowania za poniesione koszty leczenia wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 29 kwietnia 2020 roku do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów procesu wg norm przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Roszczenie dochodzone pozwem pozostawało w związku z zabiegiem laparoskopowym wycięcia pęcherzyka żółciowego przeprowadzonym w dniu 26 lipca 2018 roku w (...) Szpitalu Wojewódzkim im. (...) w P., za który ponosi odpowiedzialność strona pozwana jako ubezpieczyciel w zakresie OC sprawcy szkody.

W odpowiedzi na pozew pełnomocnik pozwanego (...) S.A. w W. wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powódki zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych. Pozwany zakwestionował powództwo co do zasady jak i wysokości, kwestionował fakt powstania błędu medycznego twierdząc, że brak jest podstaw do uznania, że działanie personelu medycznego było niezgodne z wiedzą medyczną bądź nienależycie staranne. Wniósł o zawiadomienie o toczącym się procesie (...) Szpitala Wojewódzkiego im. (...) w P. Tryb. (k.197-201).

(...) Szpital Wojewódzki im. (...) w P. Tryb. zawiadomiony o procesie, nie przystąpił do sprawy w charakterze interwenienta ubocznego (potwierdzenie odbioru– k. 207).

Pismem procesowym z dnia 28 lutego 2024 roku pełnomocnik powódki rozszerzył powództwo, wnosząc o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki dodatkowo kwoty 100.000 zł tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia doręczenia odpisu pisma o rozszerzeniu stronie pozwanej do dnia zapłaty (k. 317-318).

Postanowieniem z dnia 2 kwietnia 2024 roku Sąd Rejonowy w Bełchatowie stwierdził swą niewłaściwość rzeczową i sprawę przekazał do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Piotrkowie Tryb. (k.324).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 26 lipca 2018 r. powódka została poddana w (...) Szpitalu Wojewódzkim im. (...) w P. zabiegowi laparoskopowego wycięcia pęcherzyka żółciowego. Powódka w dniu 28 lipca 2018 r. została wypisana do domu.

(dowód: dokumentacja medyczna z (...) Szpitala Wojewódzkiego im. (...) w P. i im. J. P. II w B. – koperta – k. 218)

Kilka dni po zabiegu powódka zaczęła odczuwać świąd ciała, jej ciało stało się żółte, cierpiała na bezsenność.

(dowód: przesłuchanie powódki – k. 212 w zw. z k. 340 odwrót)

W związku z tymi dolegliwościami powódka zgłosiła się do lekarza, rozpoznano u niej żółtaczkę powłok skórnych i gałek ocznych i w dniu 14 sierpnia 2018 r. otrzymała skierowanie do szpitala. Powódka w tym samym dniu została przyjęta na Oddział Chirurgiczny Ogólny Szpitala Wojewódzkiego im. (...) II w B., gdzie zdiagnozowano u niej pooperacyjną niedrożność przewodów żółciowych z żółtaczką, toksyczną chorobę wątroby z zastojem żółci, niewydolność wątroby. W badaniu (...) przeprowadzonym w dniu 14 sierpnia 2018 r. stwierdzono amputację przewodu żółciowego wspólnego klipsem. W kolejnym badaniu (...) ponownie stwierdzono niedrożność przewodów żółciowych, znaczne zwężenie przez klipsy przewodu żółciowego.

W dniu 27 sierpnia 2018 r. powódka została poddana zabiegowi operacyjnemu, stwierdzono: drogi żółciowe w nacieku zapalnym, drożność prawego i lewego przewodu wątrobowego oraz przewężenie i zagięcie (...) w odcinku nad ujściem przewodu pęcherzykowego, rozpoznano niedrożność przewodu żółciowego na tle klipsa. Powódce wykonano rewizje dróg żółciowych, zdjęto jeden klips z (...), uwolniono dwunastnice, przesunięto protezę w kierunku ostrogi i założono dren K.. Powódka była hospitalizowana do dnia 6 września 2018 r.

(dowód: dokumentacja medyczna – k. 44-57, 65-84, 141-145)

W dniu 27 września 2018 r. powódka zgłosiła się na Szpitalny Oddział Ratunkowy Szpitala Wojewódzkiego im. (...) II w B. w związku z bólem podbrzusza. Otrzymała skierowanie na konsultację do kliniki chorób wątroby.

(dowód: historia wizyty – k. 145)

W dniach 13 - 15 grudnia 2018 r. powódka została planowo przyjęta do Szpitala Wojewódzkiego im. (...) II w B. w celu usunięcia lub wymiany protezy z dróg żółciowych. Ze względu na dyskretne przewężenie dróg żółciowych zdecydowano się na założenie nowej protezy, której usunięcie zalecono po upływie 6 miesięcy. Powódce zalecono kontrolę w Poradni Chirurgicznej i Chorób Wątroby.

(dowód: dokumentacja medyczna - k. 147-167)

Powódce usunięto protezę podczas hospitalizacji w dniach 27 - 28 czerwca 2019 r. Stwierdzono wówczas nieposzerzone drogi żółciowe, dokonano rewizji dróg żółciowych i uzyskano swobodny odpływ żółci.

(dowód: dokumentacja medyczna - k. 175-176)

Zabieg laparoskopowego wycięcia pęcherzyka żółciowego w dniu 26.07.2018 roku przeprowadził lekarz specjalista chirurgii ogólnej posiadający doświadczenie w tego typu operacjach. W trakcie przeprowadzonego zabiegu usunięto pęcherzyk żółciowy zawierający 1 złóg, przez pomyłkę założono klips na przewód żółciowy wspólny doprowadzając do jego zwężenia. Operator nie upewnił się czy zakładany klips nie obejmuje innych struktur anatomicznych, poza przewodem pęcherzykowy i zakończył operację w przeświadczeniu o prawidłowym wykonaniu operacji. Gdyby częściowe zaklipsowanie przewodu żółciowego wspólnego było zauważone przez opera­tora, to podjąłby on decyzję o zdjęciu klipsa z przewodu, kontroli dróg żółciowych i ponownym, prawidłowym założeniu klipsa na kikut przewodu pęcherzykowego. W wyniku zaklipsowania i częściowego zwężenia przewodu żółciowego wspólnego doszło do wystąpienia późnego powikłania pooperacyjnego pod postacią żółtaczki mechanicznej.

Przeprowadzone postępowanie naprawcze, diagnostyka i leczenie, kontrolne badania (...), wymiana protezy, konsultacje doprowadziły do poprawy stanu zdrowia powódki i normalizacji wyników badań laboratoryjnych.

Rokowania co do stanu zdrowia powódki są pomyślne ale nie można wyklu­czyć odległych następstw niedrożności dróg żółciowych - nawracających iniekcji dróg żółciowych, upośledzenia drożności dróg żółciowych, kamicy nawrotowej, upośledzenia funkcji wątroby. Na chwilę obecną brak podstaw, aby uznać, iż istnieje obawa ujawnienia się u powódki dalszych negatywnych konsekwencji jatrogennego uszkodzenia dróg żółciowych.

W następstwie powikłania powstałego po operacji laparoskopowej w postaci niedrożności dróg żółciowych, która doprowadziła do wystąpienia żółtaczki mechanicznej z cechami przejściowego uszkodzenia wątroby, u powódki wystąpił długotrwały uszczerbek na zdrowiu z punktu 72 b tabeli uszczerbkowej stanowiącej załącznik do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu.

W trakcie zabiegu usunięcia pęcherzyka żółciowego możliwe są powikłania zwią­zane z różnego rodzaju uszkodzeniem dróg żółciowych. Najbardziej poważnym powikłaniem jest zaklipsowanie i przecięcie drogi żółciowej, co łączy się nieodwracalnym uszkodzeniem dróg żółciowych, z możliwością ich fragmentarycznego usunięcia. Tego typu uszkodzenia wymagają operacji naprawczych z nieanatomicznym zespoleniem górnego odcinka drogi żółciowej z wydzieloną pętlą jelitową. W przypadku powódki nie doszło do takiego powikłania, gdyż nie doszło do całkowitego przecięcia głównej drogi żółcio­wej, co umożliwiło przeprowadzenie zabiegu przywracającego pierwotny anatomiczny spływ żółci do dwunastnicy.

(dowód: opinia biegłego chirurga ogólnego D. D. - k. 253-277, opinia uzupełniająca tego biegłego - k.289-291)

Jest pewnym, że do urazu dróg żółciowych ( (...)) nie doszło w drodze przypadkowego nacięcia lub termicznego uszkodzenia ściany głównej drogi żółciowej, lecz na skutek oczywistej pomyłki operatorów, która polegała na tym, że część przewodu żółciowego wspólnego ( (...)) została przez nich zaklipsowana łącznie z przewodem pęcherzykowym i tętnicą pęcherzykową.

Skutek tej pomyłki polegał na spowodowaniu (...) prowadzącego do zwężenia (...). Była to cholestaza przepuszczająca, która ujawniła się klinicznie po około 15 dniach od zabiegu (żółtaczka). W wyniku (...) u powódki doszło do stanu zapalnego dróg żółciowych i powstania złogu w przewodzie żółciowym wspólnym lub ujawnienia się złogu, który był tam wcześniej (kamica przewodowa). Złóg zablokował odpływ żółci i wywołał objawy cholestazy zewnątrzwątrobowej.

W przypadku powódki (...) był niewielkiego stopnia, został po około 34 dniach od zabiegu LC naprawiony poprzez zdjęcie klipsa z (...). Niemniej jednak przyczyną manifestacji klinicznej cholestazy był złóg (inaczej kamień żółciowy) ulokowany przed zwężeniem. Z jego powodu wystąpiły objawy kliniczne: bóle brzucha i żółtaczka, które były przyczyną hospitalizacji. Następstwa tego zdarzenia mogły być ocenione po usunięciu protezy z dróg żółciowych. Klips zahaczający o (...) mógł spowodować trwałe następstwa poprzez spowodowanie martwicy ściany (...) (niedokrwienie) i następnie jej perforację. Wówczas konieczne byłoby ciągłe utrzymywanie protezy dróg żółciowych lub zabieg zespolenia z jelitem.

Przebieg kliniczny tego zdarzenia medycznego wskazuje na brak trwałych następstw (...). Powódka aktualnie nie wymaga leczenia hepatologicznego, jej stan zdrowia jest adekwatny dla osób po cholecystektomii.

Rekonwalescencja obejmowała okres 30 dni po zabiegu naprawczym z dnia 27 sierpnia 2018 r.

Wszystkie dolegliwości i niedogodności były związane z powtórną hospitalizacją, leczeniem zabiegowym laparotomii, diagnostyką endoskopową (4 badania (...)) i farmakoterapią. Koszty leczenia farmakologicznego przed usunięciem protezy dróg żółciowych były uzasadnione. Po 28.06.2019 r. stan zdrowia powódki jest adekwatny dla osób po cholecystektomii.

Uszczerbek na zdrowiu w związku z przebytym zabiegiem cholecystektomii laparoskopowej wynosi 40 %, w tym 25 % (długotrwały) spowodowany (...) niewielkiego stopnia i 15 % z powodu blizny po laparotomii (trwały uszczerbek). Powódka aktualnie nie wymaga leczenia hepatologicznego. U pacjentów po cholecystektomii, ale z istniejącym ryzykiem kamicy przewodowej należy stosować profilaktykę farmakologiczną kwasem ursodezoksycholowym ( (...)), 1x dzień 300 mg.

(dowód: opinia biegłego w zakresie chorób zakaźnych, hepatologii i epidemiologii A. K. - k.310-312 verte)

Powódka zażywała między innymi lek P. 0,25 g i S. D., za które zapłaciła kwotę 476,70 zł.

(dowód: faktury VAT Nr (...),/72, (...), (...), (...) k.- 177-181)

Powódka w dacie zabiegu miała 38 lat. Odczuwa duży dyskomfort w związku z blizną pooperacyjną powstałą po zabiegu naprawczym. Po zabiegu powódka przez okres ponad roku była niezdolna do pracy. Po zabiegu naprawczym wymagała pomocy, którą zapewniali jej mąż i córka. Powódka stała się nerwowa, korzystała ze wsparcia psychologa. Powódka do stycznia 2020 r. pozostawała pod opieką Poradni Hepatologicznej w Ł., co 3-4 miesiące była na wizytach kontrolnych, na które woził ją mąż. Powódka w dalszym ciągu zażywa leki na lepsze funkcjonowanie dróg żółciowych – P. i dodatkowo lek osłonowy (...) 400 mg. Ma zalecone przestrzeganie diety. Pracuje w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej jako sprzątaczka z wynagrodzeniem w kwocie minimalnego wynagrodzenia za pracę.

(dowód: zeznania świadka E. C.- k. 213, przesłuchanie powódki – k. 212 w zw. z k. 340 odwrót)

Pismem z dnia 12 grudnia 2019 r. pełnomocnik powódki zgłosił szkodę będącą następstwem nieprawidłowo wykonanego zabiegu operacyjnego w dniu 26 lipca 2018 r. i wezwał do zapłaty kwoty 200.000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz kwoty 590,19 zł z tytułu odszkodowania za poniesione koszty leczenia wykazane fakturami VAT Nr (...),/72, (...), (...), (...) - w terminie 30 dni.

(dowód: zgłoszenie szkody - k. 182-184)

Pozwany pismem z dnia 28 kwietnia 2020 r. odmówił przyjęcia odpowiedzialności za szkodę oraz wypłaty na rzecz powódki zadośćuczynienia i odszkodowania.

(dowód: decyzja pozwanego - k. 185-187)

Pismo o rozszerzeniu powództwa zostało doręczone pozwanemu w dniu 8 marca 2024 roku .

(dowód: potwierdzenie odbioru pisma - k. 323)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o wskazane wyżej dowody, w tym dowody z dokumentacji medycznej oraz opinii biegłych. Dowody z dokumentów nie budziły wątpliwości co do ich prawdziwości.

Podstawę ustaleń stanowiły również zeznania świadka E. C. i przesłuchanie powódki. Korelują one w zakresie aktualnego stanu zdrowia powódki z dokumentacją medyczną i opiniami biegłych. Nic nie wniosły do sprawy zeznania świadków J. H., M. D., M. K., D. J., J. M., Z. K., którzy nie pamiętają powódki i szczegółów dotyczących przebiegu zabiegu usunięcia woreczka żółciowego.

Sąd podzielił wydane w sprawie opinie co do konsekwencji zdrowotnych dla powódki nieprawidłowo przeprowadzonego zabiegu operacyjnego, jako że zostały sporządzone zgodnie z zasadami sztuki lekarskiej oraz przez specjalistów o niekwestionowanym poziomie wiedzy. Biegli w opiniach wypowiadali się szczegółowo co do zastrzeżeń formułowych do opinii przez pełnomocników stron, rozwiewając wszelkie wątpliwości co do zakresu rzeczywiście poniesionej przez powódkę szkody na jego osobie. Ponieważ wydane opinie były rzeczowe, kategoryczne i zawierały pełną odpowiedź na postawioną tezę dowodową nie zachodziła potrzeba dopuszczenia dowodu z kolejnych opinii.

Ustalając wysokość uszczerbku na zdrowiu powódki w związku z uszkodzeniem dróg żółciowych i procentowego wymiaru tego uszczerbku sąd oparł się na opinii biegłego z zakresu hepatologii i epidemiologii A. K. jako że jest on specjalistą z węższej dziedziny medycyny niż chirurgia ogólna.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Między stronami było bezsporne, iż w dniu 26 lipca 2018 r. powódka została poddana zabiegowi laparoskopowego wycięcia pęcherzyka żółciowego.

Strony różniły się w zakresie oceny tego zdarzenia: powódka twierdziła, że zabieg został wykonany nieprawidłowo, a nieprawidłowość polegała na częściowym zaklipsowaniu prze­wodu żółciowego wspólnego w trakcie zaklipsowania przewodu pęcherzykowego. Pozwany twierdził natomiast, że brak jest podstaw do uznania, że działanie personelu medycznego było niezgodne z wiedzą medyczną bądź nienależycie staranne.

W myśl przepisu art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych (tekst jednolity - Dz. U. z 2023 r., poz. 2500) umowa ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej obejmuje odpowiedzialność cywilną podmiotu objętego obowiązkiem ubezpieczenia za szkody wyrządzone czynem niedozwolonym. Konkretyzację tej regulacji zawiera § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej podmiotu wykonującego działalność leczniczą (Dz.U. poz. 866), zgodnie z którym ubezpieczeniem OC jest objęta odpowiedzialność cywilna podmiotu wykonującego działalność leczniczą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej za szkody będące następstwem udzielania świadczeń zdrowotnych albo niezgodnego z prawem zaniechania udzielania świadczeń zdrowotnych, wyrządzone działaniem lub zaniechaniem ubezpieczonego, które miało miejsce w okresie trwania ochrony ubezpieczeniowej.

Zatem dla ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela jako odpowiadającego gwarancyjnie za sprawcę szkody konieczne byłoby przypisanie ubezpieczającemu odpowiedzialności z tytułu czynu niedozwolonego (art. 822 § 1 k.c.).

Postępowanie dowodowe przeprowadzone w rozpoznawanej sprawie dostarczyło dowody świadczące o tym, że (...) Szpital Wojewódzki im. (...) w P. ponosi taką odpowiedzialność.

Odpowiedzialność zakładów opieki zdrowotnej, będących odrębnymi osobami prawnymi, za skutki działania bądź zaniechania wywołującego szkodę o charakterze majątkowym bądź niemajątkowym znajduje podstawę w przepisie art. 430 k.c. Przepis ten statuuje odpowiedzialność z tytułu czynu niedozwolonego na zasadzie ryzyka za szkody wyrządzone osobie trzeciej przez podwładnego z jego winy.

Przesłankami odpowiedzialności na podstawie art. 430 k.c. jest więc szkoda, która została wyrządzona osobie trzeciej przez podwładnego, wina podwładnego oraz okoliczność, że wyrządzenie szkody nastąpiło przy wykonywaniu przez podwładnego powierzonej mu czynności.

Wina w art. 430 k.c. została użyta w tym samym znaczeniu co w art. 415 k.c. Na gruncie prawa cywilnego winę można przypisać podmiotowi prawa, kiedy istnieją podstawy do negatywnej oceny jego zachowania z punktu widzenia zarówno obiektywnego, jak i subiektywnego. W obszarze deliktów prawa cywilnego rozróżnia się dwie postaci winy – umyślną i nieumyślną. Przy winie umyślnej sprawca ma świadomość szkodliwego skutku swojego działania i przewiduje jego nastąpienie, celowo do niego zmierza. Przy winie nieumyślnej sprawca przewiduje możliwość wystąpienia szkodliwego skutku, lecz bezpodstawnie przypuszcza, że zdoła go uniknąć albo nie przewiduje możliwości jego nastąpienia, choć powinien i może je przewidywać. W obu formach winy nieumyślnej mamy do czynienia z niedbalstwem. Niedbalstwo polega na niedołożeniu należytej staranności w stosunkach danego rodzaju, staranności, niezbędnej do uniknięcia skutku, którego sprawca nie chciał wywołać. Art. 430 k.c. nie uzależnia odpowiedzialności od konkretnego stopnia winy lub jej przypisania poszczególnym członkom personelu (wina bezimienna). Wystarczy wykazanie, choćby na podstawie domniemania faktycznego, że miało miejsce zawinione naruszenie zasad i standardów postępowania z pacjentem przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych, aby uznać, że podmiot leczniczy ponosi odpowiedzialność za szkody doznane przez pacjenta (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 18 marca 2013 r., sygn. akt I A Ca 852/12, LEX nr 1313338). Placówka lecznicza ponosi więc odpowiedzialność za szkodę wyrządzona przez jej personel, którego zachowanie musi być obiektywnie bezprawne i subiektywnie zawinione, gdyż obowiązkiem całego personelu określonego podmiotu leczniczego jest dołożenie należytej staranności w leczeniu każdego pacjenta (por. wyrok SN z dnia 10 lutego 2010 r., sygn. akt V CSK 287/09, wyrok SN z dnia 18 stycznia 2013 r., sygn. akt IV CSK 431/12).

Kolejną przesłanką odpowiedzialności z art. 430 k.c. jest ustalenie, że wyrządzenie szkody nastąpiło przy wykonywaniu powierzonej czynności. (...) to uszczerbek, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych, w tym zdrowiu.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem i doktryną prawa cywilnego przyjąć należy, że podmiot leczniczy ponosi winę za powstanie szkody, wobec nie zastosowania właściwych środków w należyty sposób. Przez „zastosowanie właściwych środków” rozumie się fachowe postępowanie (np. zastosowanie właściwej kuracji, przeprowadzenie określonego zabiegu), które w danej sytuacji było wskazane z medycznego punktu widzenia. Postępowanie odmienne zazwyczaj określane jest jako błąd w sztuce lekarskiej. Natomiast przez pojęcie „w należyty sposób” należy rozumieć dołożenie należytej staranności, jaka w określonej sytuacji była należna, wymagalna i potrzebna.

Z kolei lekarz, który udziela pacjentom świadczeń zdrowotnych w zakładzie leczniczym na podstawie zawartej z tym zakładem umowy o pracę nie ponosi indywidualnej odpowiedzialności za szkody wyrządzone w następstwie zawinionego błędu medycznego. Wynika to z regulacji art. 120 § 1 k.p., zgodnie z którym w razie wyrządzenia przez pracownika przy wykonywaniu przez niego obowiązków pracowniczych szkody osobie trzeciej, zobowiązany do naprawienia szkody jest wyłącznie pracodawca. Zatem lekarz – pracownik nie ponosi indywidualnej odpowiedzialnością za szkody wyrządzone osobom trzecim – pacjentom przy wykonywaniu powierzonych czynności zawodu: diagnozy i terapii. Poszkodowany może zatem domagać się odszkodowania jedynie od zakładu leczniczego (pracodawcy lekarza).

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy uznał, że przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe, a w szczególności opinie biegłych z zakresu chirurgii ogólnej i z zakresu chorób zakaźnych, hepatologii i epidemiologii szpitalnej w sposób jednoznaczny i zgodny potwierdziły uchybienie lekarza szpitala przy wykonywaniu laparoskopowego wycięcia pęcherzyka żółciowego. Błąd lekarski polegał na nieprawidłowym założeniu klipsa, w następstwie czego doszło do upośledzenia odpływu żółci, wy­stąpienia żółtaczki i konieczności przeprowadzenia diagnostyki i operacji naprawczej. Zatem leczenie powódki w pozwanym Szpitalu nie może być uznane za zgodnie z obowiązującymi procedurami medycznymi w zakresie przeprowadzania zabiegu laparoskopowego usunięcia niedrożności dróg żółciowych.

Powyższe oznacza obciążenie szpitala skutkami wywołania u powódki uszkodzenia ciała i rozstroju zdrowia z uwagi na spełnienie wszystkich przesłanek odpowiedzialności deliktowej strony pozwanej określonych w przepisach art. 415 k.c. w zw. z art. 430 k.c., a w konsekwencji rodzi odpowiedzialność pozwanego ubezpieczyciela.

W przypadku szkody polegającej na uszkodzeniu ciała lub wywołaniu rozstroju zdrowia szczegółowe uregulowanie w zakresie przesłanek odpowiedzialności sprawcy z tytułu zadośćuczynienia zawiera przepis art. 445 § 1 k.c.

Przyznanie zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę – w myśl art. 445 §1 k.c. - zależy od uznania Sądu a zadośćuczynienie powinno być odpowiednie.

Ma ono rekompensować krzywdę ujmowaną jako cierpnie fizyczne (ból i inne dolegliwości) oraz cierpienia psychiczne (ujemne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi i ich długotrwałość). Zadośćuczynienie pieniężne ma na celu przede wszystkim złagodzenie tych cierpień, ma charakter całościowy i powinno stanowić rekompensatę pieniężną za całą krzywdę doznaną przez poszkodowanego, a jednocześnie nie może być źródłem wzbogacenia.

Przepisy kodeksu cywilnego nie zawierają żadnych kryteriów, jakie należy uwzględnić przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia pieniężnego. Sąd winien wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności konkretnej sprawy mające wpływ na rozmiar doznanej krzywdy, a zwłaszcza stopień i czas trwania cierpień fizycznych i psychicznych, prognozę na przyszłość, wiek poszkodowanego, bowiem zadośćuczynienie ma na celu głównie kompensację szkody, to jest wynagrodzenie doznanych przez poszkodowanego cierpień fizycznych i psychicznych i ułatwienie mu przezwyciężenia ujemnych przeżyć. Nie bez znaczenia jest też szeroko rozumiana sytuacja życiowa w jakiej znajduje się poszkodowany, jego szanse na przyszłość, poczucie przydatności społecznej, bezradności życiowej. Na ocenę tą nie ma natomiast wpływu sytuacja - w szczególności majątkowa - sprawcy szkody (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 października 1998 r., I CKN 419/98).

Określając wysokość zadośćuczynienia należnego powódce Sąd uwzględnił charakter rozstroju jej zdrowia oraz skutki tego rozstroju. Konsekwencją błędu medycznego w trakcie wykonywania zabiegu laparoskopowego usunięcia niedrożności dróg żółciowych była żółtaczka mechaniczna z cechami przejściowego uszkodzenia wątroby. Konsekwencją tego był uszczerbek na zdrowiu. Z powodu nieprawidłowości w przeprowadzeniu zabiegu powódka musiała poddać się zabiegowi operacyjnemu naprawczemu , a co za tym idzie hospitalizacji i trwającego 10 miesięcy leczenia, co wiązało się z dalszymi niedogodnościami. Do tego doszły jeszcze ograniczenia w dotychczasowej aktywności życiowej i zawodowej. Wszystko to obrazuje rozmiar krzywdy powódki.

Sąd uwzględnił również związane z chorobą cierpienia psychiczne powódki tj. ujemne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi oraz następstwami rozstroju zdrowia. Przede wszystkim sytuacja, w której osoba poddająca się zabiegowi operacyjnemu zostaje niewłaściwie zoperowana, co rodzi konsekwencje zdrowotne oraz konieczność ponownego zabiegu i dalszego leczenia, jest zdarzeniem niosącym poczucie pokrzywdzenia i przeżyciem negatywnym, których całokształt składa się na pojęcie niematerialnej krzywdy kompensowanej zadośćuczynieniem. Powódka po zabiegu naprawczym wymagała przez krótki okres czasu pomocy w życiu codziennym. Przekonanie o konieczności kolejnego zabiegu oraz świadomość, że pierwszy zabieg został przeprowadzony nieprawidłowo spowodowały pogorszenie samopoczucia powódki i nerwowość które skłoniły ją do skorzystania ze wsparcia psychologa.

Jednocześnie Sąd uwzględnił, że popełniony błąd medyczny wywołał długotrwałe skutki w postaci jatrogennego uszkodzenia dróg żółciowych (z uszczerbkiem na zdrowiu wynoszący 25 %) oraz trwałe następstwa w postaci rozległej i szpecącej blizny pooperacyjnej po laparotomii (trwały uszczerbek 15 %).

Wszystkie te okoliczności pozwalały na uwzględnienie roszczenia o zadośćuczynienie za doznaną krzywdę w żądanej przez powódkę kwocie 150.000 zł. Kwota ta z jednej strony będzie odczuwalna dla pokrzywdzonej i będzie stanowić rekompensatę za doznane cierpienia, a zatem uwzględnia kompensacyjny charakter zadośćuczynienia, z drugiej strony jest umiarkowana i nie będzie prowadziła do nieuzasadnionego wzbogacenia powódki mając na uwadze aktualny poziom życia społeczeństwa.

Pozwany ubezpieczyciel w ramach odpowiedzialności gwarancyjnej powinien zapłacić powódce stosowne odszkodowania (art. 444§ 1 k.c.).

Jeśli chodzi o wysokość odszkodowania, to w świetle art. 444 § 1 k.c. obejmuje ono wszystkie wydatki pozostające w związku z uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia, jeśli są konieczne i celowe.

Naprawienie szkody obejmuje w szczególności zwrot wszelkich wydatków poniesionych przez poszkodowanego w związku z samym leczeniem i rehabilitacją (lekarstwa, konsultacje medyczne, protezy, kule, itp.), jak i koszty opieki niezbędnej w czasie procesu leczenia oraz inne dodatkowe koszty związane z doznanym uszczerbkiem. Zwiększenie się potrzeb poszkodowanego stanowi szkodę przyszłą, wyrażającą się w stale powtarzających się wydatkach na ich zaspokojenie np. konieczność stałych zabiegów, rehabilitacji, specjalnego odżywania .

Powódka poniosła koszty leczenia w wysokości 476,70 zł w postaci wydatków na zakup leków P. 0,25 g i S. D.. Zażywanie tych leków były konieczne i wydatek ten został udokumentowany fakturami (k.177-181).

Podstawę rozstrzygnięcia o odsetkach za opóźnienie stanowił art. 481 § 1 i 2 k.c. Powtarzając za Sądem Najwyższym (por. wyrok z 18 lutego 2011 r., I CSK 243/10, LEX nr 848109) odsetki należą się, zgodnie z art. 481 k.c., za samo opóźnienie w spełnieniu świadczenia, choćby więc wierzyciel nie poniósł żadnej szkody i choćby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności. Jeżeli zobowiązany nie płaci zadośćuczynienia w terminie wynikającym z przepisu szczególnego lub w terminie ustalonym zgodnie z art. 455 in fine k.c., uprawniony nie ma możliwości czerpania korzyści z zadośćuczynienia, jakie mu się należy już w tym terminie. W konsekwencji, odsetki za opóźnienie w zapłacie zadośćuczynienia należnego uprawnionemu już w tym terminie powinny się należeć od tego właśnie terminu. Stanowiska tego nie podważa pozostawienie przez ustawę zasądzenia zadośćuczynienia i określenia jego wysokości w pewnym zakresie uznaniu sądu, bowiem przewidziana w art. 445 § 1 k.c. możliwość przyznania przez sąd odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia za krzywdę nie zakłada dowolności ocen sądu, a jest jedynie konsekwencją niewymiernego w pełni charakteru okoliczności decydujących o doznaniu krzywdy i jej rozmiarze. Wysokość krzywdy, tak jak i szkody majątkowej, może się jednak zmieniać w czasie. Różna zatem w miarę upływu czasu może być też wysokość należnego zadośćuczynienia. W rezultacie, początek opóźnienia w jego zapłacie może się łączyć z różnymi datami. Jeżeli więc powód żąda od pozwanego zapłaty określonej kwoty tytułem zadośćuczynienia z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od danego dnia, poprzedzającego dzień wyrokowania, odsetki te powinny być, w świetle powyższych uwag, zasądzone zgodnie z żądaniem pozwu, o ile tylko w toku postępowania zostanie wykazane, że dochodzona suma rzeczywiście się powodowi należała tytułem zadośćuczynienia od wskazanego przez niego dnia. Jeżeli natomiast sąd ustali, że zadośćuczynienie w rozmiarze odpowiadającym sumie dochodzonej przez powoda należy się dopiero od dnia wyrokowania, odsetki od zasądzonego w takim przypadku zadośćuczynienia mogą się należeć dopiero od dnia wyrokowania.

Jak z kolei stanowi art. 455 k.c. jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony, ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno zostać spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania.

Powódka zgłosiła pozwanym szkodę pismem z dnia 12 grudnia 2019 r. stanowiącym jednocześnie wezwanie do zapłaty m. in. zadośćuczynienia w kwocie 200.000 zł. W tej dacie leczenie powódki było zakończone, a co za tym idzie były już znane konsekwencje popełnionego błędu medycznego. Dlatego zgodnie z żądaniem pozwu odsetki zostały zasądzone od dnia 29 kwietnia 2020 r. to jest od dnia następnego od odmowy przyjęcia przez pozwanego odpowiedzialności i spełnienia świadczenia, zaś od kwoty 100.000 zł, o którą powództwo zostało rozszerzone - od dnia doręczania pozwanemu odpisu pisma rozszerzającego żądanie pozwu, którym to żądaniem Sąd był związany (art. 321 § 1 k.p.c.).

Podstawę rozstrzygnięcia o kosztach procesu stanowił przepis artykułu art. 98 § 1, 1 ¹ , 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. Na zasądzoną z tego tytułu kwotę 13.741 zł składają się: 7.524 zł - opłata sądowa od pozwu, 800 zł - wydatek na opinie biegłych, 5.400 zł - koszty zastępstwa procesowego od kwoty pierwotnie dochodzonej pozwem (§ 2 pkt 6 i § 19 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych), 17 zł -wydatek na opłatę skarbową od pełnomocnictwa.

Podstawę rozstrzygnięcia o nieuiszczonych kosztach sądowych- wydatkach poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa na wynagrodzenie biegłych w łącznej kwocie 3.646,21 zł (postanowienia – k. 287, 297, 322) stanowiły przepisy art. 113 ust. 1 i 2 ustawy z dnia z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 959) w zw. z art. 98 § 1 k.p.c.

Sędzia SO Ewa Tomczyk