Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 września 2018 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSO Renata Lech

Protokolant: sekretarz sądowy Daria Mazerant

po rozpoznaniu w dniu 14 września 2018 roku w Piotrkowie Trybunalskim,

na rozprawie

sprawy z powództwa T. K.

przeciwko Skarbowi Państwa – Aresztowi Śledczemu w P. oraz Skarbowi Państwa – Zakładowi Karnemu w Ł.

o zadośćuczynienie

1.  oddala powództwo;

2.  nie obciąża powoda T. K. nieuiszczonymi kosztami sądowymi;

3.  zasądza od powoda T. K. na rzecz pozwanego Skarbu Państwa – Aresztu Śledczego w P. kwotę 1.200,00 zł (jeden tysiąc dwieście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;

4.  zasądza od powoda T. K. na rzecz pozwanego Skarbu Państwa – Zakładu Karnego w Ł. kwotę 1.200,00 zł (jeden tysiąc dwieście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;

5.  przyznaje pełnomocnikowi powoda radcy prawnemu M. Ż. prowadzącemu Indywidualną Kancelarię Radcy Prawnego w P. wynagrodzenie w kwocie 1.476,00 zł (jeden tysiąc czterysta siedemdziesiąt sześć złotych) brutto z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu i nakazuje wypłacenie tej kwoty ze środków Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim.

SSO Renata Lech

Sygn. akt I C 1224/16

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 13 marca 2013r. skierowanym do Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim powód T. K. wniósł o zasądzenie od pozwanego Skarbu Państwa – Aresztu Śledczego w P. kwoty 5.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia oraz kwoty 5.000,00 zł na cel społeczny. W uzasadnieniu pozwu wskazał, iż w trakcie odbywania kary pozbawienia w pozwanej jednostce penitencjarnej nie zapewniono mu niezbędnych lekarstw w związku z jego problemami zdrowotnymi z kręgosłupem, co naraziło go na ból i cierpienie (k. 2-3).

Pozwany Skarb Państwa – Areszt Śledczy w P., reprezentowany w toku procesu przez pełnomocnika radcę prawnego U. G., nie uznał żądania pozwu i wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pełnomocnik pozwanego zakwestionował roszczenie co do zasady, jak i co do wysokości. Podniósł, iż twierdzenia zawarte w pozwie są bezpodstawne, nie poparte żadnymi dowodami (k. 64-66).

Wyrokiem z dnia 26 września 2014r. Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim oddalił powództwo w całości oraz zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 1.200,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (k. 425).

W wyniku rozpoznania apelacji powoda od powyższego orzeczenia Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim wyrokiem z dnia 12 lutego 2015r. uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Piotrkowie Trybunalskim (k. 286).

W toku ponownego postępowania przed Sądem Rejonowym pełnomocnik powoda radca prawny M. Ż. w piśmie procesowym z dnia 5 sierpnia 2016r. (k. 593-602) rozszerzył i sprecyzował żądanie pozwu wnosząc o:

1.  zasądzenia od pozwanego Skarbu Państwa – Aresztu Śledczego w P. kwoty 75.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia doręczenia rozszerzenia powództwa pozwanemu do dnia zapłaty;

2.  zasądzenie od pozwanego Skarbu Państwa – Zakładu Karnego w Ł. kwoty 75.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia doręczenia rozszerzenia powództwa pozwanemu do dnia zapłaty;

3.  zasądzenie od Skarbu Państwa – Aresztu Śledczego w P. na cel społeczny, tj. L. Hospicjum (...) kwoty 5.000,00 zł;

4.  zasądzenie od Skarbu Państwa – Zakładu Karnego w Ł. na cel społeczny, tj. leczenie i rehabilitację J. C. – Fundacji (...) kwoty 5.000,00 zł

W uzasadnieniu powyższego żądania pełnomocnik powoda wskazał, iż w związku z twierdzeniami powoda co do nieodpowiednich warunków i złego traktowania w okresie osadzenia w pozwanym Areszcie Śledczym w P. oraz w związku z niewłaściwym leczeniem powoda (w tym nie zapewnieniu właściwej rehabilitacji i leków), doszło do naruszenia jego dobra osobistego w postaci zdrowia, za co należy mu się stosowna rekompensata ze strony Skarbu Państwa w oparciu o art. 417 k.c. w związku z art. 23 i 24 k.c.

Pełnomocnik powoda wskazał, iż powód wywodzi swoje roszczenie wobec pozwanego Skarbu Państwa – Zakładu Karnego w Ł. z faktu złego, niehumanitarnego traktowania oraz nieprawidłowego leczenia podczas osadzenia w tejże jednostce penitencjarnej.

Pełnomocnik powoda podkreślił, iż w czasie osadzenia powoda w Areszcie Śledczym w P. oraz Zakładzie Karnym w Ł., powód był niewłaściwie leczony, nie otrzymywał wszystkich niezbędnych leków, były braki leków oraz przerwy w ich otrzymywaniu, nie zawsze otrzymywał leki przeciwbólowe oraz odmawiano mu opieki medycznej. Wskazał ponadto, iż warunki odbywania kary w obu jednostkach penitencjarnych były niehumanitarne i niedostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych, podobnie warunki w trakcie transportu. Powód zaś jest osobą z orzeczonym stopniem niepełnosprawności od 2006r. i uważa, że powinien być traktowany w sposób należyty, zgodny z zasadami humanitaryzmu.

W piśmie procesowym z dnia 31 marca 2017r. (k. 831-833) pełnomocnik powoda sprecyzował podstawę faktyczną żądania, precyzując zarzuty w zakresie nieprawidłowego leczenia i niezapewnienia humanitarnych warunków odbywania kary pozbawienia wolności w czasie osadzenia w obydwu jednostkach penitencjarnych.

Postanowieniem z dnia 18 sierpnia 2016r. Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim stwierdził swoją niewłaściwość i przekazał niniejszą sprawę do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Piotrkowie Trybunalskim (k. 605).

W roku postępowania przez Sądem Okręgowym, odnosząc się do rozszerzonego powództwa, pozwany Skarb Państwa – Areszt Śledczy w P., reprezentowany poprzez radcę prawnego U. G., konsekwentnie wnosił o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych (k. 614-625).

Pozwany Skarb Państwa – Zakład Karny w Ł., reprezentowany w toku procesu przez pełnomocnika radcę prawnego J. L., nie uznał żądania pozwu i wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych (k. 817-818).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powód T. K. w okresie odbywania kary pozbawienia wolności był osadzony w Areszcie Śledczym w P. w następujących okresach:

- od 20 czerwca 2012r. do 26 listopada 2013r.,

- od 16 maja 2016r. do 22 stycznia 2017r.

Powód T. K. w okresie odbywania kary pozbawienia wolności był osadzony w Zakładzie Karnym w Ł. w następujących okresach:

- od 26 listopada 2013r. do 7 sierpnia 2014r.,

- 2 października 2014r. do 14 października 2014r.,

- od 11 czerwca 2015r. do 21 lipca (...),

- od 15 września 2015r. do 4 lutego 2016r..

(dowód: informacja z Centralnej Bazy Danych Osób Pozbawionych wolności o pobytach i orzeczeniach, k. 654-657)

Przed osadzeniem w zakładzie karnym powód w dniu 28 stycznia 2006r. na terenie Anglii uczestniczył w wypadku komunikacyjnym. Przebywa w szpitalu. W wypadku doznał m.in. urazu kręgosłupa oraz urazu głowy, w następstwie którego pojawiły się u niego napady padaczki. W tym okresie oraz przez sześć miesięcy po wypadku brał regularnie leki przeciwbólowe.

(dowód: zeznania powoda, k. 188-verte)

W okresie osadzenia w Areszcie Śledczym w P. powód leczył się na nadciśnienie tętnicze, przewlekły zespół bólowy po złamaniu kręgosłupa i padaczkę pourazową. W trakcie terapii w zależności od stanu chorego i zgodnie z wiedzą medyczną miał on zalecane leki i otrzymywał je. Leki były zmieniane kilkukrotnie. Zasadą jest, że Areszt Śledczy otrzymuje najtańszy generyk danego leku. Nie są to zamienniki, ale tożsame preparaty, wydawane zgodnie z prawem farmaceutycznym. Są to leki zgodne, co do samej substancji leczniczej, jak również co do dawki. Mogą się różnić nazwą oraz wyglądem – co niejednokrotnie jest przyczyną uwag i niezrozumienia ze strony pacjentów.

(dowód: notatka służbowa z dnia 9 sierpnia 2013r., k. 68)

W dniu 20 czerwca 2013r. powód po przybyciu do pozwanego Aresztu Śledczego w P. został przebadany przez lekarza, który zweryfikował dotychczasowe zlecenia i wdrożył leczenie farmakologiczne na 28 dni. Dnia 10 sierpnia 2012r. pacjent nie zgłosił się do lekarza, miał przedłużone leki, ponieważ wymagał stałego leczenia. Dnia 2 stycznia 2013r. ponownie nie zgłosił się do lekarza i ponownie miał przedłużone leczenia na 49 dni. Dnia 20 lutego 2013r. ponownie nie zgłosił się do lekarza, przedłużono leki na 56 dni. Dnia 22 lutego 2013r. powód zgłosił się do lekarza z powodu bólu grzbietu, zlecono leki, które otrzymał. Dnie 7 marca 2013r. powód nie zgłosił potrzeby wizyty u lekarza.

(dowód: notatka służbowa, wyjaśnienie lekarza z dnia 14 sierpnia 2013r., k. 69)

W dniu 13 grudnia 2012r. powód zgłosił się do lekarza z prośbą opisania obrażeń ciała w postaci siniaków na skórze kończyn dolnych, które nie naruszały czynności narządów ciała na okres powyżej siedmiu dni. W wyniku rozpytania współosadzonych i samego powoda, ustalono, iż powyższe obrażenia powstały w wyniku ćwiczeń fizycznych powoda.

(dowód: notatki służbowe, k. 142-143)

W dokumentacji medycznej powoda (książeczce zdrowia osadzonego) z okresu odbywania kary pozbawienia wolności znajdują się następuję wpisy:

1.  Karta badania zatrzymanego z 15.06.2012r.

„(...) Stan ogólny dobry. Osłuchowo bez zmian. Brzuch miękki, niebolesny. Stan po licznych ekstrak­cjach zębów od 2009 - 2010r. W wywiadzie nadciśnienie tętnicze, okresowo bóle w odcinku lędźwio­wym kręgosłupa.

Rozpoznanie: Stan ogólny medyczny wyrównany, nie wymaga doraźnej interwencji medycznej (...)”

2.  Książka zdrowia osadzonego obejmująca okres od 18.06.2012r. - do 14.11.2016r. Wpisy lekarzy (chorób wewnętrznych, psychiatry, laryngologa, dermatologa, neurologa, neurochirurga, rehabilitanta, stomatologa) i pielęgniarek co kilka dni, w tym dotyczące stanu neurologicznego:

18.06.2012r. - Badanie podmiotowe: padaczka, uraz kręgosłupa w 2006r. Uczulenia: I..

Odchylenia w badaniu przedmiotowym: trudność wchodzie. Zalecenia: RTG kręgosłup L-S. (...),

K. 10 tabl., A. 2x1, leki na nadciśnienie tętnicze, dolne łóżko. (...)

26.07.2012r. - (mało czytelne) Pacjent ma częste i duże skoki ciśnienia, amitryptylina . (,..)Z powodu urazu kręgosłupa ma silne bóle okolicy L-S. Padaczka też ma charakter pourazowy. Ostatni napad - marzec 2012r. (...) R.: Nadciśnienie tętnicze.. Uszkodzenie nerek w wywiadzie. Stan po urazie kręgosłupa w 2006r. Padaczka pourazowa. Przewlekły zespól bólowy kręgosłupa l~k W leczeniu poza K. włączono T. combo /P. combo/. ,

13.12.2012r. - Ma na (fragment nieczytelny) uda lewego rozległy siniak barwy sino - żółtej (fragment nie­czytelny) śr. 6cm (słowo nieczytelne) i 4 cm (fragment nieczytelny)

/Notatka służbowa lek. med. A. S. z dnia 13.12.2012r.

„W dniu 13.12.2012r. osadzony zgłosił się do lekarza z prośbą o opisanie obrażeń będących jak podawał, skutkiem zajścia w celi mieszkalnej.

W trakcie oględzin pacjent wskazał na skórze kończyny dolnej lewej dwa siniaki barwy sino - żółtej położone na przyśrodkowo - tylnej powierzchni 14 górnej uda. Siniaki miały średnicę: większy około 6 cm i mniejszy około 4cm.

W mojej ocenie uraz nie stanowi zagrożenia dla życia osadzonego i nie narusza czynności na­rządów ciała na okres powyżej siedmiu dni.”19.02.2013r. - Konsultacja psychiatryczna: Pacjent przytomny, zorientowany prawidłowo. W bardzo dobrym kontakcie słownym. Od początku wizyty domaga się skierowania do OT dla osób uzależnionych od al­koholu. Poproszono (brak dalszego tekstu) - pacjent nie opisał ewidentnych szkód prawnych, rodzin­nych, zdrowotnych charakterystycznych dla osób uzależnionych od alkoholu w ostatnich latach -!!!. Możliwa manipulacja. Konieczne zebranie szerszego wywiadu z dokumentacji, z akt sprawy, z wywia­dów środowiskowych. R.: Bez rozpoznania.

27.02.2013r. - bardzo mało czytelne: „Bóle (dalej nieczytelne)”. Zlecono m. in. CT kręgosłupa L-S - po badaniu CT neurolog i neurochirurg.

17.05.2013r. - Konsultacja neurologiczna: Bóle kręgosłupa lędźwiowego od wielu lat z promieniowaniem do lewego pośladka. Od dzieciństwa bóle głowy napadowe, z nadwrażliwością na dźwięki, na światło, trwające do 2 dni. Często też bóle głowy w tyłogłowiu przy (...).

W 2006r. miał wypadek z urazem głowy. Po wypadku wystąpiły napady padaczkowe, ostatni napad wystąpił we wrześniu 2012r.

W badaniu: Nerwy czaszkowe bez zmian. Siła kkgg symetryczna, prawidłowa, odruchy z kkg (+=). Ru­chomość kręgosłupa l-k - niewielkie ograniczenie, odstęp p-p 10cm. Objaw L.’a zaznaczony po stronie lewej, objaw M. (-). R.: Dyskopatia L5/S1. Uraz głowy w wywiadzie. Padaczka. Mi­grena. Proponuję utrzymać dotychczasowe leczenie A. 200 2xdz, P. 2xdz / 56 dni

23.07.2013r, - Konsultacja psychiatryczna: Pacjent przytomny, zorientowany prawidłowo. Pacjent w bardzo dobrym kontakcie słownym, długie i szczegółowe wypowiedzi o przebiegu leczenia, ale też o objawach schorzeń somatycznych, otrzymywanych lekach.

Główną skargą z zakresu stanu psychicznego jest pogorszenie pamięci świeżej - pojawiło się w maju lub czerwcu. Zauważył, że czytając książkę nie pamięta wątków z początku, postaci z początku.

Ale pisząc listy do osób na wolności, dzwoniąc do nich porusza te same wątki - nie pamięta, że już tej samej rzeczy się domagał poprzednio. Osoby te zwracają mu uwagę, że ponawia prośby co już kiedyś opisywał, mówił, Stara się wówczas podkreślać, że zależy mu na tej sprawie - „żeby całkiem nie wyjść na idiotę”, Możliwy wpływ leków na sprawność pamięci (teoretyczny) czyli karbamazepiny i tramalu - zaleciłem pacjentowi, aby podczas kolejnej konsultacji u neurologa omówił obniżenie dawek karba­mazepiny i tramalu. R.: Obserwacja zaburzeń pamięci.

29.01.2014r. - Skarży się na bóle i drętwienie I.. W wywiadzie wypadek komunikacyjny 8 łat temu. Od tego czasu bóle. W/w dolegliwości nasiliły się.

Zalecono konsultację neurologiczną, ortopedyczną, dermatologiczną. A. 3x 25 /14 d- Pozostałe leki jak dotychczas.

04.02.2014 - Zaburzenia czucia ikd. OL (+) po stronie lewej. Zakres ruchów stawów biodrowych zalecono B. 25 2xdz /1 O.

06.02.2014r, - Konsultacja psychiatryczna : Pacjent ostatnio nie pracował, przez 8 lat mieszkał w :: sporadyczny kontakt z narkotykami - marihuana, alkohol - nie pije, papierosy sporadycznie, wypadek samochodowy. F. 200 1-0-1. Zaburzenia osobowości. Padaczka pouczę /. a leki na dawkę. Planowana jest konsultacja neurologa.

12,02.2014r. Konsultacja neurologiczna: „(ciąg dalszy konsultacji - brak początku), - bóle k.d. lewej CT kręgosłupa L-S - centralna wypuklina jm L5/S1 bez cech ucisku na struktury nerwowe. Przedmiotowo: Kręgosłup w osi ciał ruchomość zachowana., objawy rozciągowe - OP (=) słabe. Siła i napięcie w kończynach dolnych niezaburzone. Objawy patologiczne - R.: Dyskopatia L5-S1. W razie utrzymywania się dolegliwości bólowych ewentualne leczenie fizykoterapeutyczne i konsultacja n-chirurgiczna.

19.02.2014r. - Skarży się na bóle I. wzdłuż nerwu kulszowego. OL po prawe;z:

ruchach biernych . Odstawić leki - A. i B.. Wg relacji pacjenta nie dają żadnej różnicy w odczuwaniu bólu. Proponuję konsultację neurochirurgiczną zgodnie z zaleceniem neurologa .

07.03.2014r. Konsultacja rehabilitacyjna: Pacjent z narastającym bólem odcinka i-k kręgosłupa z promieniowaniem do kkdd.

31.03.2014r. - Bóle kręgosłupa L-K. D. 50 2xdz. /14 dni

26.05.2014r, - Nadal utrzymują się bóle kręgosłupa lędźwiowego. D. 50 2xdz.

07.07.2014r. - Utrzymują się bóle kręgosłupa. D. 50 2xdz.

14.08.2014r. -O., (...) w Ł. R.: Dyskopatia L5/S1. Rwa kulszowa lewostronna.

Bóle L-K i I. od kilku lat. Obustronnie (+) objaw L.’a przy 45 st., objawy ubytkowe (-).

Zlecono (...), laser, cykloergometr, półpodwieszenie.

09.09.2014r. - (słowo nieczytelne) stanu zdrowia po serii zabiegów. OL obustronnie przy 70st. Zalecono - PM, UD, ćwiczenia indywidualne wzmacniające gorset mięśniowy, solux niebieski.

26.09.2014r. - Rozmowa na temat leczenia usprawniającego.

26,09.2014r. - (słowo nieczytelne) stanu zdrowia. Bóle L-K mniejsze. OL obustronnie przy 70 st.

Zlecono - ćwiczenia indywidualne, cykloergometr, laser, solux niebieski.

02.10.2014r. - (ZK Nr 2 w Ł.) Skarg nie zgłasza. Stan ogólny dobry, bez obrażeń zewnętrznych. Zdolny do transportu. Nie wymaga całodobowej opieki lekarskiej. Otrzymał zapas leków na 3 dni.

02.10.2014r. - (ZK w Ł.). Badanie po transporcie. Dolegliwości bólowych nie podaje, obrażeń zewnętrznych na ciele nie stwierdzono. R.: E. pourazowa - D. łóżko na stałe.

Leki na nadciśnienie oraz F. 200 1-0-1 , D. 50 1-0-1 02.10.2014r. Badanie po transporcie. W badaniu bz. Dolegliwości bólowe kręgosłupa.

30.10.2014r. - Bóle kręgosłupa L-K od 2006r.

20.11.2014r.-BólepourazoweL-K. R. 31,12.2014r.~ Bóle L-K. T. 100 / 7 dni

13.01.2015r. - Bóle L-K w związku z dyskopatią. Prosi o skierowanie na rehabilitację. B. 10 1xdz.

Skierowanie do ZK Nr 2 w L. - O.. (...).

15.01.2015r. - Bóle L-K. Proszę o konsultacje neurologiczną. M. forte 150 2xdz.

Prośba o suplementy diety z domu - zgoda.

16,01.2015r. - Opinia o stanie zdrowia osoby pozbawionej wolności /ZK w K./

46 letni pacjent z dyskopatią! rwą kulszową lewostronną skarży się na przewlekłe bóle kręgosłupa i drętwienie lewej kończyny dolnej. Wobec miernej poprawy w trakcie leczenia farmakologicznego prosi o skierowanie na rehabilitację. Osadzony korzystał w zeszłym roku z zabiegów w Pracowni Fizjoterapii ZK Nr 2 w L.. R.: G55.4 Zaburzenia korzeni i nerwów rdzeniowych lędźwiowo - krzyżowych nie- sklasyfikowanych gdzie indziej. Wnioski: Proszę o wyznaczenie terminu przyjęcia do szpitala.

22.01.2015r. - Konsultacja neurologiczna. W 2006r. wypadek komunikacyjny w wyniku którego doznał urazu głowy i kręgosłupa l-k, Od wypadku (kilka miesięcy po) napady padaczki uogólnione. Ostatni napad 10/2014r., poprzedni 06/2014r. Od dzieciństwa migrenowe bóle głowy. Skarży się na bóle krzyża pro­mieniujące do I.. Badanie: Nerwy czaszkowe bez zmian. Kręgosłup szyjny z zachowana ruchomo­ścią. Kończyny górne bez patologii. Zniesiona lordoza kręgosłupa l-s. Ruchomość kręgosłupa l-s ogra­niczona, zwłaszcza do tyłu. Objaw L.’a obustronnie (+). Odruchy kolanowe (+=), odruchy sko­kowe lewy (-), prawy (+). Na palcach i piętach staje sprawnie. Objaw B. obustronnie (-). Niewielkie zaniki mięśni łydki lewej.

R.: Choroba dyskowa kręgosłupa L-K (L5 - S1). Przewlekły zespól bólowy kręgosłupa l-s z rwąkul- szowa lewostronną. Padaczka pourazowa. R. 100 / 5 tabl.. M. 50 2xdz.

06.02.2015r, - Silne bóle L-K. R. 100 2xdz / 7 dni 14.02.2015r. - Bóle kręgosłupa L-K. R. 2xdz.

14.02.2015r. - Bóle L-K z promieniowaniem do I. + przeziębienie R. 2xdz /14 dni

05.03.2015r. - Bóle kręgosłupa - nie pomaga. R., neurolog

13.03.2015r. - Od lat bóle kręgosłupa z promieniowaniem do I. . Od 02/2015r. nasilenie dolegliwości Bez objawów korzeniowych. OK (+=), OA (+=), OP (+=). R.: I. sin.

K. S. domięśniowo.

/potwierdzenie wykonania inj K. 13.03. - 18.03.2015r./

19.03.2015r, - Brak poprawy w zakresie dolegliwości bólowych. Dotychczas otrzymał 5 inj.

Proszę o konsultację neurologiczną. Zmiany skórne - dermatolog.

01.04.2015r. - Bóle L-K. K. 50 /6 dni B. 10 2xdz / 6 dni

15.04.2015,  - Bóle kręgosłupa L-K. K. 100 1xdz domięśniowo i 4 dni M. 2xdz / 5 dni

/ potwierdzenie wykonania inj K. 15.04. - 18.04.2015r. /

19.04.2015r. - Bóle kręgosłupa L-K z promieniowaniem do I.. RR 160/100 K. 50 / 4 dni. Prośba o konsultacje neurologiczną.

29.04.2015r. - Przewlekłe bóle kręgosłupa L z promieniowaniem do nóg. B. 10 2xdz /15 dni.

MR kręgosłupa

20.05.2015r. - Bóle kręgosłupa L-S. Skurcze mięśni kkdd. B. 2xdz i A. 1xdz / 7 dni 01,06,2015r. - Termin RM na 24.07.2015r.

12,06.2015r. - Bóle kręgosłupa l-k. D. 50 2xdz /14 dni

21.07.2015r. - Osadzony nowoprzybyły na leczenie usprawniające do Pracowni Fizjoterapii ZK Nr 2 w L.. Skarg nie zgłasza (okresowe bóle odcinka l-s kręgosłupa). Stan ogólny dobry. Bez obrażeń zew. Zalecono konsultacje rehabilitacyjną.

24.07.2015r. - R.: K. L. - S1. Dyskopatia L4 — S1. Przebyta choroba S..

Od kilku lat bóle kręgosłupa l-k, okresowo nasilające się. Promieniowanie do I..

OL po lewej przy 55 st., po prawej przy 70 st. Zlecono K. 100 1xdz /10 dni (...), UD, So!ux, półpodwieszenie

14.08.2015r. - (słowo nieczytelne) stanu zdrowia. Obustronnie OL 70 st. Ruchy w stawach biodrowych

.08.2015r. - (słowo nieczytelne) stanu zdrowia . Obustronnie OL 75 st.

Zlecono (...), jonoforeza z K., cykloergometr, ćwiczenia indywidualne gorsetu mięśniowe I Ordynator O.. (...) NR (...) w L. /

15.09.2015r. - Badanie przed transportem. Skarg nie zgłasza. Przedmiotowo bez zmian. Leki wydano.

15.09.2015r. - Przybył z transportem. A. 200 1-0-1 oraz leki na nadciśnienie.

16.09.2015.  - Dolegliwości nie zgłasza, K. 100 (...) do 4 w tyg. Zakaz dźwigania. Pozostałe leki jw.

21.09.2015r - RM - zmiany w kręgosłupie L-K . Konsultacja n-chirurgiczna

29.09.2015r. - Bardzo silne bóle kręgosłupa l-k. K. 100 1xdz domięśniowo, A. 200 1-0-1 c;a: Leki na nadciśnienie.

03,10.2015r. - Nadal utrzymują się bóle . Twierdzi (nieczytelne) S. 4 mg 2 x dz.

12.10.2015r. - Bardzo silne bóle kręgosłupa - P. 50 2xdz/7 dni

19.10.2015r, - Nadal utrzymują się dolegliwości bólowe, trudności w poruszaniu się. R.: Rwa kulszowa.

Po rehabilitacji bez poprawy P. 50 2xdz., A. 20 1xdz. / 7 dni 26.10.2015r. - Rwa kulszowa - trudności z poruszaniem się. P. 50, A. / 8 dni 28.10.2015r. Konsultacja neurochirurgiczna:: „Chory w 2006r. miał wypadek komunikacyjny. Od tego czasu:bóle kręgosłupa, które promieniują do I.. W (...) niewielkie wypukliny L4/L5/S1.

Niewielkie ograniczenie ruchomości kręgosłupa L. Słabo zaznaczony OL ok. 85 st. OK (+=), OA obustronnie zniesione. Bez objawu M.. Czucie niezaburzone. siła step - Jest ograniczenie ruchomości w stawach biodrowych - ew, RTG. Obecnie nie ma wskaże :: .

operacyjnego. Leczenie zachowawcze i ewentualnie rehabilitacja.

02.11.2015r. - RTG stawów biodrowych, konsultacja rehabilitacyjna i neurochirurgiczna.

A. 10 3xdz., N. 2x 250

10.11.2015r. — Konsultacja rehabilitacyjna.: R.: K. L./S1. Dyskopatia L4/L5/S1. Choroba zwyrodnie­niowa stawów biodrowych. F.: Bóle okolicy l-k z promieniowaniem do I., czucie skórne dotyku na kkdd zachowane, Objaw L.’a w I. (+) przy 30st, po prawej (+) przy 40st. Odstęp p-p 30cm., Bóle stawów biodrowych bez ograniczenia ruchomości.

04.01.2016r. - Bóle pośladka lewego od wielu lat oraz bóle pachwiny lewej. Oczekuje na konsultacje ortopedyczną.

Skierowanie do neurologa na prośbę osadzonego - brak poprawy po leczeniu. Zgłasza częstomocz.

05.01.2016r. - Dolegliwości bólowe krzyża i kkdd. OL (+) po lewej. B. 25 1xdz.

07.01.2016r. - Bóle głowy - P. + P. im. Odstawić N. i A.. Zaburzenia snu - do psychiatry.

11.01.2016r. - Bóle L-K, nietrzymanie moczu przy kichaniu, oczekuje na konsultację neurologa. PP 33cm.

Odstawić B. - brak poprawy. K. 1x 1 amp. domięśniowo / 5 dni M. 2xdz / 5 dni 15.01.2016r. - Przewlekłe bóle l-s z promieniowaniem do I..

Przedmiotowo: Ograniczenie ruchomości kręgosłupa, objawy rozciągowe (+-), OK += OA l<p, OP += Czucie bez zmian, ograniczenie ruchomości stawów biodrowych. R.: (...)/L5/S1. Rwa kulszowa lewo­stronna, Zmiany zwyrodnieniowe stawów biodrowych. T. 2xdz.. Kontynuacja lecenia fizykoterapii w warunkach O.. (...)

21.01.2016r. - Bóle kręgosłupa l-s. T. 50 2xdz i M. 150 /14 dni leki wydawać na dobę.

Nie przynosi ulgi. Poza tym F. oraz leki na nadciśnienie.

04.02.2016r. - „Przyjęty administracyjnie do tut Szpitala.

Pacjent odmawia leczenia rehabilitacyjnego w tut. Szpitalu.

/podpisany - st. asystent O.. Chirurgicznego (...) Szpitala i (...) w L./

W wywiadzie : padaczka, HA, uraz kręgosłupa w 2006r., operacja z powodu ropnia pachwiny.

Zalecenia: T. 2x 50, leki na nadciśnienie i F..

04.02.2016r. - odmowa rehabilitacji w warunkach szpitalnych /podpis skazanego/

05.02.2016r. - O.. (...) Szpitala i (...) w Ł.. Odstawiono T., zlecono (...)

11.02.2016r. - Badanie po transporcie. Kontynuacja leczenia. Dolne łóżko na stałe. Leki: (...).

F.. Kontrola RR 1x w tyg. Zakaz podnoszenia ciężarów 07.04.2016r. - Przybył z transportu. Bóle w związku z chorobą zwyrodnieniową stawów biodrowych.

P. combo 2xdz. Konsultacja ortopedyczna. Wydano 2 kule łokciowe. Leki na nadciśnienie tętnicze. 09.04.2016r. - otrzymałem 2 kule łokciowe.

20.04.2016r. - zgłosił się po leki p-bólowe. Skierowany do neurologa. Wykonane MR - dyskopatia, D. czopiki, M. forte.

28,04.2016r. - Nadal utrzymują się bóle kręgosłupa. R., M. 2xdz., D. czopki 2xdz.

29.04.2016r. - „Potwierdzam odbiór 2 kul łokciowych oraz instrukcji obsługi””

09.06.2016r. - Bóle l-s. N. M.

22.07.2016r, - Skurcze mięśni. R., M., N..

10.11.2016r. — E.. Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa l-k. K.. Leki jak poprzednio.

14.11.2016r. - Zrezygnował z wyjazdu na konsultację ortopedyczną.

3.  Zaświadczenie o stanie zdrowia z 11.09.2013r. wystawione w ZOZ AŚ w P. Tryb dla potrzeb ze­społu do spraw orzekania o niepełnosprawności

Rozpoznanie choroby zasadniczej: Padaczka pourazowa.

Przebieg schorzenia podstawowego: W wywiadzie uraz głowy w 2006r., od tego czasu napady drga­wek. Leczony zachowawczo.

Uszkodzenia innych narządów i układów, choroby współistniejące: W wywiadzie w 2006r. uraz kręgo­słupa. Migrena. Dyskopatia L5/S1 z wypukliną centralną krążka m-k wpuklająca się do kanału kręgo­wego na głębokość 3,6 m. Nadciśnienie tętnicze.

Karta medycznych czynności ratunkowych zespołu wyjazdowego PR w P. Tryb z 13.09.2012r.

Wywiad : Chory omdlał. W wywiadzie padaczka, nadciśnienie tętnicze. Zgłasza bóle pleców i okolicy krzyżowej. Neguje duszność i bóle zamostkowe.

R.: Stan po omdleniu. Nadciśnienie tętnicze. Bóle grzbietu.

Uwagi: chory nie zgodził się na przewóz do szpitala. Kontrola w razie dolegliwości.

4.  Karta inf. z Pracowni Fizjoterapii ZK Nr 2 w (...).08. - 01.10.2014r.

R.: Dyskopatia L5/S1. Rwa kulszowa lewostronna.

Wykonane zabiegi: (...), laser, solux niebieski, UD, cykloergometr, pólpodwieszenie, ćwiczenia indy­widualne wzmacniające gorset mięśniowy,

Zalecenia - okresowa rehabilitacja.

5.  Karta medycznych czynności ratunkowych Zespołu (...) w P. (mało czytelna) z 10.09.2015r.(?)

Wywiad: „(fragment nieczytelny) po rozprawie sądowej, z wywiadu dyskopatia L5/S1 (fragment nieczy­telny) zgłasza bóle o typie rwy kulszowej lewostronnej”

Badanie nieczytelne. R.: Rwa kulszowa lewostronna. Nadciśnienie tętnicze. Podano T. 1 amp. | domięśniowo oraz C.! 12,5mg. Do leczenia w szpitalu więziennym

6.  Zaświadczenie o stanie zdrowia wydane 08.11.2015r. w Ambulatorium AŚ w P. Tryb dla potrzeb zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności

Rozpoznanie choroby zasadniczej: Przewlekły zespól bólowy kręgosłupa L/K. K. L./S1,

dyskopatia L4/L5/S1 z wypuklinami krążków m-kręgowych, niestabilnością kręgosłupa ku tyłowi o 7mm. Przebieg schorzenia podstawowego: Pacjent z przewlekłym zespołem bólowym kręgosłupa i padaczką po urazie w 2006r. W MR z lipca 2015r. stwierdzono dyskopatię L4/L5/S1. Konsultowany przez neuro­chirurga w październiku 2015r. - zakwalifikowany do leczenia zachowawczego, zalecono rehabilitację. Choroby współistniejące: Padaczka pourazowa. Stan po urazie głowy i kręgosłupa w 2006r. Nadciśnienie tętnicze powikłane retinopatiąll st. M. bóle głowy. Zmiany zwyrodnieniowe stawów biodrowych.

7.  Orzeczenie (...) ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Ł. z dnia 18.11.2015r.

-

orzeczono lekki stopień niepełnosprawności (05-R, 06-E) okresowo do 20.11.2017r.

-

niepełnosprawność istnieje od 38-go roku życia;

-

wskazania dotyczące odpowiedniego zatrudnienia - otwarty rynek pracy zgodnie z psychofizycznymi

możliwościami;

8.  Zaświadczenie o stanie zdrowia wydane 20.05.2016r. w Ambulatorium AŚ w P. Tryb dla potrzeb { zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności

Rozpoznanie choroby zasadniczej: Padaczka pourazowa.

Przebieg schorzenia podstawowego: 48 letni pacjent z wywiadem padaczkowym po urazie głowy w 2006r.

Uszkodzenia innych narządów: i układów, choroby współistniejące: Nadciśnienie tętnicze, migrenowe bóle głowy, stan po urazie kręgosłupa w 2006r. Dyskopatia L4/L5/S1 z wypuklinami krążków m-k i nie­stabilnością kolumny kręgosłupa ku tyłowi o 7 mm.

9.  Karta inf. z Zakładu Fizjoterapii (...) w (...).07. -15.09.2015r.

R.: K. L.-S1. Dyskopatia L4/L5/S1. Przebyta choroba S..

Zastosowano: prądy (...), UD, S. niebieski, PM, laser, jonoforeza z K., (...), półpodwieszenie , ćwiczenia gorsetu mięśniowego, ćwiczenia w odciążenia, cykloergometr.

Zalecenia: okresowa rehabilitacja.

10.  Zaświadczenie o stanie zdrowia wydane 01.09.2016r. w Ambulatorium AŚ w P. Tryb dla potrzeb zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności

Rozpoznanie choroby zasadniczej: Przewlekły zespól bólowy kręgosłupa L/K. K. L..S' dyskopatia L4/L5/S1 z wypuklinami krążków m-kręgowych, niestabilnością kręgosłupa ku o 7mm.

11.  RTG kręgosłupa lędźwiowo - krzyżowego z 10.08.2012r.

Wysokość trzonów jest prawidłowa, w trzonach widoczne są drobne osteofity. Obniżenie przestrzeni L5/S1.

12.  Badanie CT kręgosłupa lędźwiowo - krzyżowego z 11.04.2013r.

Badanie przeglądowe ujawniło prawidłowe struktury kostne kręgosłupa. Na poziomach L2 - L4 zmiany obrzękowe krążków m/k bez ucisku struktur nerwowych. Na poziomie L5/S1 tylna centralna wypuklina krążka m-k wpuklająca się do kanału kręgowego na głębokość 3,6mm.

13.  Badanie RM kanału kręgowego i rdzenia w odcinku lędźwiowo - krzyżowym z 08.07.2015r,

Odcinek lędźwiowy kręgosłupa o pogłębionej fizjologicznej lordozie.

Guzki S. w blaszkach granicznych trzonów kręgów lędźwiowych i dolnych kręgów piersiowych objętych zakresem badania - po przebytej chorobie S..

Na wysokości L5/S1 obecna jest niestabilność kolumny kręgosłupa ku tyłowi o 7 mm z okrężną wypukliną krążka m-k L5/S1 i zwężeniem światła otworów m-k kręgosłupa.

Na poziomie L4/L5 widoczna jest podwięzadłowa okrężna pjm krążka m-k modelująca korzenie ner­wowe L5.

D. krążków m-k L4/L5 i L5/S1 z obniżeniem wysokości krążka L5/S1 z obniżeniem wysoko­ści krążka L5/S1.

Zmiany wytwórcze tkanki kostnej krawędzi trzonów kręgów lędźwiowych i kręgu S1 ze sklerotyzacją blaszek granicznych trzonów kręgów L5 i S1.

14.  Opis zdjęć RTG stawów biodrowych 05.11.2015r.

Zmiany zwyrodnieniowe pod postacią nadmiernej sklerotyzacji podchrzęstnej stropów panewek bio­drowych z miejscach obciążenia, ze zwężeniem szpar stawowych.

Z analizy dokumentacji medycznej zawartej w aktach sprawy wynika, że T. K. uległ wypadkowi (wypadek komunikacyjny), w którym doznał urazu głowy i kręgosłupa lędźwiowo - krzyżowego (brak bliższych danych co do przebiegu wypadku oraz obrażeń). Z wywiadów lekarskich wynika, że następstwem doznanego urazu głowy było wystąpienie napadów padaczkowych(padaczka pourazowa).

Od czasu wypadku powód odczuwał też przewlekłe bóle kręgosłupa lędźwiowo - krzyżowego, okresowo nasi­lające się. Ponadto T. K. od dzieciństwa cierpiał na migrenowe bóle głowy też z po­wodu nadciśnienia tętniczego,

W okresie osadzenia (Książka (...) Osadzonego obejmuje okres od 18.06.2012r. - do 14.11.2017 roku), poza leczeniem internistycznym, powód był systematycznie leczony zarówno z powodu padaczki pourazowej, jaki i przewlekłego zespołu bólowego kręgosłupa lędźwiowo- krzyżowego. Bóle głowy były leczone doraźnie.

W leczeniu padaczki pourazowej, w okresie jaki obejmują dane z K. (...) Osadzonego (tj. od 18.06.2012r. - do 14.11.2016r.) stosowano u powoda karbamazepinę 200 mg (preparaty A., F. - zamiennie). Powód w pozwie podaje, że miał napad padaczki w dniu 13.09.2012r. W konsultacji neurologicznej z 22.01.2015r. w wywiadzie odnotowano, że chory podaje kolejne napady padaczki w 06/2014r. oraz w 10/2014r. Padaczka występująca u powoda jest więc dość dobrze kontrolowana farmakologicznie, z rzadki­mi napadami, bez konieczności modyfikowania leczenia od wielu lat.

Leczenie w tym zakresie w w/w okresie było prowadzone prawidłowo.

Z analizy K. (...) Osadzonego wynika, że z powodu przewlekłego zespołu bólowego kręgosłu­pa lędźwiowo - krzyżowego powód był systematycznie leczony od 18.06.2012r. Stosowano typowe dla takich zespołów leczenie niesterydowymi lekami p-zapalnymi, lekami obniżającymi napięcie mięśniowe, lekami p- bólowymi, okresowo włączając leki p-depresyjne (wspomagające leczenie p-bólowe).

T. K. w 2006r., w wypadku komunikacyjnym doznał urazu kręgosłupa lędźwiowo – krzyżowego - brak bliższych danych co do doznanych wówczas obrażeń. W RTG kręgosłupa lędźwiowo - krzyżowego wy­konanym 10.08.2012r. (w początkowym okresie osadzenia) nie stwierdzono przebytych kostnych zmian ura­zowych. Badanie wykazało natomiast samoistne zmiany zwyrodnieniowe - drobne osteofity trzonów kręgów oraz obniżenie przestrzeni L5/S1 (dyskopatia).

Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa jest schorzeniem samoistnym, przewlekłym i postępującym, ujawniającym u większości ludzi się w miarę upływu lat (u jednych wcześniej u innych później). W jej przebiegu występują okresy remisji i zaostrzeń objawów. W leczeniu stosuje się farmakoterapię oraz fizykoterapie i kinezyterapie (leczenie usprawniające).

Leczenie farmakologiczne stosuje się głównie w okresach zaostrzeń dolegliwości bólowych. Przy bólach prze­wlekłych, ciągłych, leczenie p-bólowe stosuje się przewlekle, jednak ze względu na objawy uboczne leków przebieg takiego leczenia musi być nadzorowany przez lekarza (modyfikacja dawek, zmiany preparatów,)

W leczeniu usprawniającym - fizykoterapię stosuje się okresowo, ćwiczenia (kinezyterapia) chory wykonuje samodzielnie, systematycznie, najlepiej codziennie wg wcześniej wyuczonych schematów.

W warunkach wolnościowych chorzy z przewlekłymi zespołami bólowymi kręgosłupa oczekują na ambulatoryj­ne na zabiegi fizykoterapii od 3 m-cy do 6 miesięcy. Na leczenia usprawniające w warunkach szpitalnych lub sanatoryjnych od 1 roku do 2 lat.

U T. K. przez cały okres jaki obejmuje dokumentacja (18.06.2012r. - 14.11.2016r.) stoso­wano typowe leczenie farmakologiczne - otrzymywał niesterydowe leki p-zapalne, leki obniżające napięcie mięśniowe, leki przeciwbólowe, okresowo leki p-depresyjne. W okresach zaostrzeń dolegliwości i występowania ob­jawów korzeniowych - intensyfikowano leczenie, podawano leki w postaci domięśniowej.

Wydano też zakaz dźwigania, miał zalecono dolne łóżko (zarówno z powodu dolegliwości bólowych jak i możli­wości wystąpienia napadu padaczkowego).

Z powodu utrzymujących się przewlekle i okresowo zaostrzających się dolegliwości bólowych (czyli typowego przebiegu choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa), w omawianym okresie u p. T. K. wykonano

-

badanie RTG kręgosłupa 10.08.2012r. (obniżenie przestrzeni L%/S1 i drobne osteofity trzonów);

- badanie CT kręgosłupa 11.04.2015r. (zmiany obrzękowe krążków m-k na poziomie L2 - L4 bez ucisku struktur nerwowych oraz tylna , centralna wypuklina krążka m-k L5/S1 wpuklająca się do kanału kręgowego)

- badanie RM kręgosłupa 08,07.2015r. (okrężna wypuklina krążka L5/S1 z niestabilnością kolumny kręgosłupa ku tyłowi, podwięzadłowa okrężna pjm krążka L4/L5 modelująca korzenie nerwowe L5, zmiany wytwór­cze krawędzi trzonów L5 i S1 oraz guzki S. w blaszkach granicznych trzonów lędźwiowych; dolnych kręgów piersiowych - świadczące o przebytej w dzieciństwie chorobie S.;

-

RTG stawów biodrowych 05.11.2015r. (zmiany zwyrodnieniowe ze zwężeniem szpar stawowych)

P. T. K. był konsultowany przez neurologa (3 krotnie), przez specjalistów rehabilitacji (2 krotnar... Był usprawniany w Pracowni Fizjoterapii ZK Nr 2 w L. w okresie 08.08. - 01.10.2014r. oraz 21.07. - 15.09.2015r.)

W październiku 2015r. był konsultowany przez neurochirurga - nie został zakwalifikowany do leczenia operacyjnego. Zalecono dalsze leczenie zachowawcze i dalszą rehabilitacje. Równocześnie neurochirurg stwierdził w badaniu ograniczenia ruchomości stawów biodrowych. Wykonane badanie RTG potwierdziło rozwój zmian zwyrodnie­niowych w stawach biodrowych (koksartroza - schorzenie narządu ruchu, do leczenia ortopedycznego). Po­wód otrzymał 2 kule łokciowe ułatwiające chodzenie.

W dniu 18.11.2015r. Powiatowy Zespól ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Ł. orzekł u p. T. K. lekki stopień niepełnosprawności okresowo do 20,11.2017r. Jako przyczynę niepełnosprawności uznano upośledzenie narządu ruchu (05-R) oraz padaczkę (06-E). Stwierdzono, że niepełnosprawność istnieje od 38 roku życia (tj. od 2006r.). Wskazania dotyczące odpowiedniego zatrudnienia - otwarty rynek pracy zgodnie z psychofizycznymi możliwościami.

W 02/2016r. powód odmówił rehabilitacji w warunkach szpitalnych.

Po analizie przebiegu schorzeń neurologicznych u powoda T. K., diagno­styki i prowadzonego leczenia, biegła z zakresu neurologii wskazała, iż nie stwierdza i nie znajduję nieprawidłowości w postępowaniu diagnostycznym i w terapii powoda w całym okresie jaki obejmuje K. (...)­nego tj. od 18.06.2012r. - do 14.11.2016r. Brak jest dalszej dokumentacji leczenia tj. od 14.11.2016r. do 22.01.2017r.

(dowód: kopia książeczki zdrowia powoda, k. 677-801, opinie biegłej z zakresu neurologii B. S., k. 932-936)

Postanowieniem z dnia 30 stycznia 2015r. wydanym w sprawie Ds. 97/15 Prokurator Prokuratury Rejonowej w Łowiczu umorzył śledztwo w sprawie niedopełnienia w okresie od listopada 2013r. do maja 2014r. w Ł. obowiązków służbowych przez funkcjonariuszy publicznych Służby Więziennej z Zakładu Karnego w Ł., na których ciążył obowiązek opieki związany z osadzeniem T. K. w jednostce penitencjarnej, poprzez niezapewnienie właściwej opieki medycznej i narażenie go na bezpośrednie niebezpieczeństwo nastąpienia u niego ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, czym działano na szkodę interesu prywatnego, tj. o czyn z art. 231 k.k. i art. 160 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. – na zasadzie art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. wobec braku znamion czynu zabronionego.

(dowód: postanowieniem o umorzeniu śledztwa, k. 50-52 załączonych akt Ds. 97/15 Prokuratury Rejonowej w Łowiczu)

W toku powyższego postępowania został przeprowadzony dowód z opinii biegłego z zakresu neurologii i medycyny sądowej. W świetle powyższej opinii należy uznać, iż od czasu osadzenia powód ma zapewnioną pełną opiekę medyczną. Odbywały się wizyty lekarskie, podczas których miał zlecane prawidłowe leczenie, adekwatne do

Dokumentacja medyczna nie daje podstaw do stwierdzenia, że u powoda zaniechano leczenia o działaniu przeciwbólowym, zastosowano tylko leki o innym mechanizmie działania przeciwbólowego, które powinny spowodować podobne efekty leczenia jak tramadol, który był zalecany w niewielkich dawkach, co wskazywało na umiarkowany charakter dolegliwości bólowych. Dopuszczalna dobowa dawka tramadolu wynosi 400 mg, natomiast preparat P. combo zawiera 37,5 mg tramadolu oraz 325 mg paracetamolu w 1 tabletce, co przy zaleceniu dwóch tabletek na dobę daje 75 mg tramadolu. Wobec niskiej stosowanej dawki nie można stwierdzić, że odstawienie P. combo wymagało jeszcze jej redukcji, co jest konieczne w przypadku stosowania wysokich dawek, zwłaszcza w pacjentów w podeszłym wieku. Preferencja co do stosowania określonego leku może wynikać z faktu uzależnienia. Należy nadmienić, że dolegliwości bólowe powodujące rozstrój zdrowia w przypadku, gdy są wiązane z przewlekłymi zmianami zwyrodnieniowymi w obrębie kręgosłupa, mają charakter subiektywny i nie ma możliwości, aby w sposób zobiektywizowany określić czas ich trwania mi stopień nasilenia. Mogą występować okresowo w związku z większą aktywnością fizyczną. Zaniechanie stosowania określonych leków przeciwbólowych nie ma wpływu na dalszy przebieg kliniczny schorzenia o charakterze dyskopatii (progresja zmian), gdyż leki te działają w sposób objawowy a nie przyczynowy.

Odnosząc się do okresów, gdy zdaniem powoda nie stosowano leków przeciwbólowych:

18  lutego 2014 r. wizyta z powodu zmian skórnych;

19  lutego 2014 r. zalecono M. (zmniejszający dolegliwości bólowe);

31 marca 2014 r. zalecono D. na 14 dni stosowania, kontynuacja na 14 dni od 11.04.2014 r. Brak jest odnotowanych wizyt w dniach: 28, 29, 30 kwietnia 2014, 01, 02, 03, 04, 05, 06, 07, 08, 09, 10, 11 maja 2014, gdzie pacjent w przypadku utrzymywania się dolegliwości bólowych powinien zgłosić się do lekarza po kontynuację leczenia. D. zaordynowano ponownie od 12.05.2014 r. na 14 dni.

W chorobie zwyrodnieniowej kręgosłupa leczenie przeciwbólowe na charakter objawowy, stosowane jest doraźnie i nie ma wpływu na podstawowy przebieg schorzenia. Drabina analgetyczna służy głównie do ustalenia leczenia przeciwbólowego u pacjentów z chorobami nowotworowymi, gdy wraz z progresją schorzenia dochodzi do nasilenia dolegliwości bólowych, co wymaga modyfikacji leczenia i w takich przypadkach istotne jest regularne przyjmowanie leków przeciwbólowych. Biegli w uprzednio wydanej opinii odwoływali się do pozycji tramadolu w tej klasyfikacji i jakie są przeciwwskazania do jego stosowania. U osób w stanach terminalnych stosowanie leków z grupy opioidów nawet w przypadku rozwinięcia uzależnienia nie ma większego znaczenia ze względu na niekorzystne rokowanie, a celem terapii jest zwiększenie komfortu życia, bez szans na jego przedłużenie.

W przypadkach, gdy przewlekły ból kręgosłupa jest spowodowany zmianami o charakterze zwyrodnieniowym (dyskopatia) w kolejnym etapie leczenia należy rozważyć zabieg neurochirurgiczny, jako leczenie przyczynowe, a nie zwiększanie dawek czy też podawanie silniejszych leków przeciwbólowych. Leczenie takie musi być poprzedzone konsultację neurochirurgiczną i przeprowadza się je w trybie planowym. W zakresie schorzeń kardiologicznych z zapisów w dokumentacji medycznej wynika, że okresowo było kontrolowane ciśnienie tętnicze. Pacjent otrzymywał wielokierunkowe leczenie hipotensyjne, które również stosuje się w przypadku choroby niedokrwiennej serca (beta-bloker, inhibitor konwertazy angiotensyny), jak również preparat kwasu acetylosalicylowego i statynę (lek obniżający poziom cholesterolu). Choroba wieńcowa oraz nadciśnienie tętnicze są leczone w ramach podstawowej opieki zdrowotnej i w przypadku stabilnego stanu chorego nie ma konieczności kierowania do specjalisty kardiologa. U pacjenta przeprowadzono kontrolne badania w celu ustalenia powikłań choroby nadciśnieniowej (badanie okulistyczne, badania laboratoryjne - ocena funkcji nerek, lipidogram). Należy nadmienić, że leki o działaniu przeciwbólowym mogą wpłynąć na podwyższenie ciśnienia tętniczego.

Badanie powoda dla celów wydania opinii jest bezcelowe, gdyż nie ma możliwości obiektywnej oceny, w jakim natężeniu występują dolegliwości bólowe, a rozpoznanie ich przyczyny zostało ustalone na podstawie obiektywnego badania obrazowego. Jakie są zasady leczenia w tego typu przypadkach omówiono powyżej, jak również w uprzednio wydanej opinii. Biegli nie znajdują podstaw do stwierdzenia nieprawidłowości w stosowanym leczeniu. Powód ma stosowane leczenie o różnym, wielokierunkowym mechanizmie działania, które jest adekwatne do zmian chorobowych.

(dowód: opinia biegłej neurolog A. M. (1) oraz biegłej z zakresu medycyny sądowej A. M. (2), k. 37-43, pisemna opinia uzupełniająca, k. 105-107 załączonych akt Ds. 97/15 Prokuratury Rejonowej w Łowiczu)

Postanowieniem z dnia 28 listopada 2014r. wydanym w sprawie Ds. 907/14 Prokurator Prokuratury Rejonowej w Łowiczu umorzył na zasadzie art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. wobec braku znamion czynu zabronionego umorzono śledztwo m.in. w sprawie niedopełnienia w okresie od 12 czerwca 2014r. do 7 sierpnia 2014r. w Ł. obowiązków służbowych przez funkcjonariuszy publicznych Służby Więziennej z Zakładu Karnego w Ł., w związku z umieszczeniem w celi, w której przebywał T. K., osób palących papierosy oraz osoby z chorobą dermatologiczną, czym działano na szkodę interesu prywatnego, tj. o czyn z art. 231 k.k.

W uzasadnieniu powyższego orzeczenia wskazano, iż zgromadzony w toku postępowania materiał dowodowy nie potwierdził, aby osoby deklarujące się jako palące zostały umieszczone w celi wraz z powodem. Odnośnie osadzenie z osobą, która miała zdiagnozowaną chorobę dermatologiczną, wskazano, iż ze względów medycznych nie było przesłanek do izolacji tegoż osadzonego.

(dowód: postanowieniem o umorzeniu śledztwa, k. 271-273 załączonych akt Ds. 907/14 Prokuratury Rejonowej w Łowiczu)

Postanowieniem z dnia 25 kwietnia 2013r. funkcjonariusz Komendy Miejskiej Policji w P. w sprawie 1 Ds. 463/13 odmówił wszczęcia dochodzenia w sprawie podejrzenia popełnienia przestępstwa polegającego na narażeniu na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu w okresie od czerwca 2012r. do 5 kwietnia 2013r. poprzez niepodawanie przepisanych leków więźniowi T. K. osadzonemu w Areszcie Śledczym w P., tj. o czyn z art. 160 § 1 k.k. – na zasadzie art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. z uwagi na brak znamion czynu zabronionego. Prokurator zatwierdził powyższe postanowienie, natomiast Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim postanowieniem z dnia 12 września 2013r. utrzymał w mocy powyższe postanowienie.

(dowód: postanowieniem o odmowie wszczęcia dochodzenia, k. 28, postanowienie Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim, k. 45 załączonych akt 1 Ds. 463/13 Prokuratury Rejonowej w Piotrkowie Trybunalskim)

W okresie osadzenia powoda w Areszcie Śledczym w P. powód nie zgłaszał żadnych skarg ani zastrzeżeń odnośnie opieki lekarskiej, niepodawania zaleconych leków. Nie składał także skarg na warunki bytowe.

Po przybyciu do pozwanej jednostki penitencjarnej powód został poinformowany o trybie zgłaszanie się do lekarza.

(dowód: zeznania świadków: M. W., k. 659, k. 659-verte, min. 00:11:49-00:18:46, M. Z. (1), k. 659-verte, min. 00:19:16- (...):00, S. K., k. 660, nagranie przebiegu rozprawy, k. 665,

Powód po osadzeniu został poddany obserwacji psychologicznej. Po kontrolą psychologiczną przebiegał proces adaptacji powoda do przebywania w warunkach izolacji.

Przy przyjęciu do Aresztu w wywiadzie zgłaszał dolegliwości bólowe. Twierdził, że ma chore nerki i inne powikłania. Wskazał, że po wypadku samochodowym, w jakim uczestniczył w dniu 28 stycznia 2006r. na terenie Anglii, był w trakcie diagnostyki, otrzymywał lek przeciwbólowych ketonal oraz leki przeciwpadaczkowe. W okresie następnych kilku miesięcy nie uskarżał się na żadne dolegliwości, na żaden problemy osobiste. Nie były u niego widocznych dolegliwości fizycznych. Powód nie poruszał się o kulach.

Powód był osobą bardzo dobrze zaadoptowaną do warunków więziennych, nie przejawiającą żadnych problemów adaptacyjnych, znakomicie znającą sposób poruszania się i załatwiania swoich spraw bytowych. Był osobą o wyrównanym nastroju, jego kondycja psychiczna bardzo szybko się ustabilizowała.

Przebywał na oddziale na więźniów niebezpiecznych, następnie na oddziałach ogólnych. Przed podjęciem decyzji o osadzeniu w celi jednoosobowej był badany przez psychologa, który za każdym razem z uwagi na prawidłowy stan psychiczny osadzonego, opiniował pozytywnie zgodę na samodzielnie zakwaterowanie.

(dowód: zeznania świadków: S. K., min. 00:22:42-00:29:07, k. 660, k. 660-verte, Ł. P., k. 660-verte, min. 00:29:07-00:31:46, nagranie przebiegu rozprawy, k. 665)

W okresie osadzenia w Areszcie Śledczym w P. powód przebywała także na oddziale VII, był to oddział ogólny. W tym czasie był on zatrudniony przy wydawaniu posiłków i sprzątaniu. Nie wykonywał należycie i sumiennie powierzonych mu obowiązków. Nie był sumiennym i zdyscyplinowanym pracownikiem. Był zakwaterowany w celi trzyosobowej. Cela była wyposażona standardowo, miała kącik sanitarny. Zapewniony był właściwy metraż celi w stosunku do ilości osadzonych. W tym czasie powód nie zgłaszał uwag, ani nie wnosił skarg odnośnie warunków bytowych ani odnośnie problemów ze współosadzonymi.

W przypadku problemów ze zdrowiem osadzony winien to zgłosić oddziałowemu, który informuje pielęgniarkę lub lekarza, ewentualnie zgłasza pielęgniarce, która codziennie jest w celi. W przypadki pilnej konsultacji lekarskiej osadzony jest przyjmowany niezwłocznie, w innych przypadkach zapisuje się na wizytę lekarską, czas oczekiwania wynosi ok. dwóch tygodni.

W ostatnim okresie pobytu w Areszcie Śledczym w P. przed zwolnieniem po odbyciu kary, co nastąpiło 22 stycznia 2017r., powód nie uskarżał się na warunku bytowe, problemy ze współosadzonymi, ani też na niewłaściwą opiekę medyczną.

(dowód: zeznania świadków: A. L., min. 00:31:59-00:45:37, k. 661, D. G., min. 00:45:37-00:49:53, k. 661-verte, k. 662, C. J., k. 662, min. 00:49:53-00:54:26, A. O., k. 662-verte, min. 00:57:22-0:59:44, nagranie przebiegu rozprawy, k. 665)

W przypadku problemów zdrowotnych osadzony winien to zgłosić funkcjonariuszowi pełniącemu funkcję oddziałowego, który zgłasza to do ambulatorium. Wówczas w zależności od potrzeby, aby personel medyczny udaje się do osadzonego, albo osadzony jest doprowadzany do ambulatorium.

Jeżeli przy przyjęciu do jednostki penitencjarnej, podczas wywiadu zostanie ustalone, iż osadzony jest leczony na określone dolegliwości i na wolności przyjmował leki, lekarz stara się utrzymywać zalecenie z leczenia wolnościowego. Codziennie osadzonemu wydawane są zalecone leki. Wydaje je pielęgniarka, pobierając leki z magazynu leków. Leki są pakowane w odpowiednie koperty, przygotowywane na tacach i w godzinach porannych wydawane osadzonym przez pielęgniarki, które odwiedzają osadzonych w celach. Nie zdarzają się sytuacje, aby nie było potrzebnego leku. Jeżeli zabraknie leku w magazynie w jednostce penitencjarnej, jest on zamawiany w aptece okręgowej i niezwłocznie dowożony. Jeżeli nie ma takiej możliwości leki są kupowane w aptece na wolności zgodnie z receptą. Leki przepisywane są przez lekarza na okres dwóch tygodni. Po tym czasie osadzony musi się zgłosić do lekarza, aby kontynuować leczenie. Jeżeli zalecane są konsultacje specjalistyczne, osadzony jest zapisywany do specjalisty i oczekuje na wizytę nie dłużej niż dwa tygodnie. W Areszcie Śledczym w P. był w tym czasie zatrudniony konsultant z zakresu: neurologii, psychiatra, okulista, dermatolog. Osadzeni mają także zapewnioną opiekę stomatologiczną. Jest lekarz stomatolog zatrudniony na pełnym etacie.

Nie było takiej stacji, aby w Areszcie nie było leków przeciwbólowych. Oprócz leków z grupy tzw. opiatów, np. T., Areszt dysponował jeszcze całą grupą z grupy leków przeciwbólowych z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych, jak: I., K., D.. Te leki w razie potrzeby były stosowane w postaci tabletek lub w formie iniekcji.

W czasie wizyt lekarskich powód nie skarżył się, że nie otrzymuje przepisanych mu leków lub że brakuje mu leków. Czasami zamiast T. otrzymywał lek o nazwie P. lub P. C.. Wszystkie te leki zawierają taką samą substancję czynną, lek P. combo zawiera dodatkowo paracetamol. Są to niesterydowe leki przeciwzapalne.

(dowód: zeznania świadka A. S. (2), k. 117-118, k. 663-664, min. 00:59:44-01:12:15, nagranie przebiegu rozprawy, k. 665)

W Areszcie Śledczym w P. w okresie objętym pozwem nie brakowało leków przeciwbólowych.

W czerwcu 2012r. leku o nazwie (...) przy stanie magazynowym 250 tabletek apteka okręgowa wydała do jednostki dodatkowo 300 tabletek.

We wrześniu 2012r. leku na nazwie (...) 37,5 +325 przy stanie magazynowym 61 tabletek apteka okręgowa wydała do jednostki 300 tabletek.

W styczniu 2013r. leku na nazwie (...) 37,5 +325 przy stanie magazynowym 317 tabletek apteka okręgowa wydała do jednostki 600 tabletek.

W lutym 2013r. leku na nazwie (...) 37,5 +325 przy stanie magazynowym 376 tabletek apteka okręgowa nie widziała potrzeby uzupełniania ilości leku.

(dowód: kserokopie kart z książki zamówień (tzw. Normatywu), k. 438-441)

Cele w Areszcie Śledczym w P. są przystosowane do poruszania się w nich przez osoby używające kul. Powód poruszał się przy użyciu jednej kuli łokciowej.

W budynku Aresztu są trzy windy, w tym w pionie, gdzie znajdują się cele osadzonych.

Łóżka z celach mieszkalnych są metalowe, pod łóżkami są metalowe szuflady. Areszt został w nie wyposażony w 2003r., są sprawne. Jeżeli osadzony zgłasza jakieś uszkodzenie, łóżka są niezwłocznie naprawiane lub wymieniane.

W 2016r. nie było skarg powoda odnośnie uszkodzonego łóżka.

(dowód: zeznania świadków: M. Z. (2), k. 857, min. 00:11:09-00:14:05, W. G., k. 857, min. 00:14:19-00:16:11, nagranie przebiegu rozprawy, k. 858)

W Zakładzie Karnym w Ł. cele wyposażoną w niezbędny sprzęt kwaterunkowy. Są łóżka, stoły, zabudowany kącik sanitarny. We wszystkich celach są kanały wentylacyjne. Wentylacja jest sprawna, jest poddawana kontroli.

Łóżka są sukcesywnie wymieniane. W 2015r. w celach były łóżka metalowe pojedyncze lub piętrowe. Na łóżkach są materace, a pod nimi – stelaż z pospawanych płaskowników. Łóżko samoczynnie nie może się złożyć. Może się złożyć, gdy wyciągnie się zawleczki zabezpieczające. Gdy osadzony zgłasza, że łóżko uległo awarii, jest ono naprawiane, a gdy nie nadaje się już do naprawy – jest wymieniane. Na bieżąco są wykonywane przeglądy sprzętów znajdujących się w celach osadzonych.

Od 2005r. w Zakładzie Karnym w Ł. jest Ambulatorium z Izbą (...). Na stałe jest zatrudniony stomatolog.

Zakład posiada dwa samochody przystosowane do przewozu osadzonych – Autosan – więźniarka oraz F. (...).

Powód w okresie osadzenia w pozwanej jednostce penitencjarnej nie składał skarg dotyczących warunków bytowych czy też niezapewnienia właściwej opieki medycznej.

(dowód: zeznania świadka R. L., k. 897-verte, k. 898, min. 0:04:0-00:17:48, nagranie przebiegu rozprawy, k. 899)

W czasie osadzenia powoda w Areszcie Śledczym w P. korzystał on z opieki stomatologicznej. Zatrudniona w Areszcie stomatolog A. J. wykonywała powodowi oprotezowanie i leczyła zęby. Była wykonywana proteza częściowa dolna, częściowa górna i leczenie zachowawcze zębów.

Do stomatologa powód nie zgłaszał żadnych zastrzeżeń ani skarg.

Stomatolog A. J. współpracowała z D. W.. Był to osadzony, który wykonywał pracę pomocy stomatologicznej. Nie miał on wglądu do zębów powoda. Wykonując prace zlecone przez stomatologa i pod jej pełnym nadzorem, zachowywał wymogi sanitarne, był ubrany w biały fartuch i jednorazowe rękawiczki, które za każdym razem były zmieniane. Wykonywał takie prace jak: mycie narzędzi, umieszczanie ich w sterylizatorze, przygotowanie pakietów stomatologicznych, sprzątał gabinet. Wszystkie te czynności wykonywa pod pełnym nadzorem stomatologa. Bezpieczeństwo pacjentów nie było zagrożone.

(dowód: zeznania świadka A. J., k. 903-verte, min. 00:03:07-00:08:02, nagranie przebiegu rozprawy, k. 905)

Dokonując powyższych ustaleń faktycznych Sąd oparł się na zeznaniach przywołanych wyżej świadków, które należy uznać za w pełni wiarygodne, przekonujące, spójne, rzeczowe i korespondujące ze sobą. Z uwagi na treść zeznań świadka A. J., stomatologa zatrudnionego w pozwanym Areszcie Śledczym, Sąd oddalił wniosek dowodowy pełnomocnika powoda o przesłuchanie w charakterze świadka D. W. osadzonego, który wykonywał prace pomocy stomatologicznej, uznając iż dowód ten jest zbędny dla wydania rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie, gdyż okoliczności, do wyjaśnienia których miał posłużyć, zostały już należycie wyjaśnienia z wykorzystaniem innych dowodów. Świadek A. J. przekonująco wyjaśniła bowiem, iż D. W. wykonywał tylko prace pomocnicze pod jej pełnym nadzorem i kontrolą, nie wykonywał żadnych czynności zastrzeżonych dla lekarza stomatologa, zaś bezpieczeństwo pacjentów nie było zagrożone.

Dokonując ustaleń w zakresie przebiegu leczenia powoda w okresie osadzenia w pozwanych palcówkach penitencjarnych Sąd posiłkował się przede wszystkim dokumentacją znajdującą się w książeczce zdrowia powoda. Na podstawie powyższych dokumentów biegła z zakresu neurologii B. S. wydała opinię, w której jednoznacznie wskazała, iż nie stwierdza i nie znajduję nieprawidłowości w postępowaniu diagnostycznym i w terapii powoda w całym okresie jaki obejmuje K. (...)­nego tj. od 18.06.2012r. - do 14.11.2016r. Ponieważ powód nie stawił się na badanie u biegłej, opinia mogła być wydana tylko na podstawie dokumentacji medycznej.

Sąd oddalił wniosek pełnomocnika powoda o dopuszczenie dowodu z opinii biegłych z zakresu: ortopedii i tramatologii, kardiologii, stomatologii, psychiatrii . Sąd miał przy tym na uwadze treść opinii biegłej z zakresu neurologii, która na podstawie analizy dokumentacji medycznej, tj. wpisów w książeczce zdrowia powoda, jednoznacznie wypowiedziała się, iż powód miał zapewnioną właściwą opiekę medyczną w czasie osadzenia w pozwanych jednostkach penitencjarnych. Odnośnie opieki medycznej w okresie osadzenia powoda w Zakładzie (...) w Ł., także wydana w sprawie Ds. 97/15 opinia biegłych neurologa i specjalisty z zakresu medycyny sądowej, potwierdziła prawidłowy proces leczenia powoda. Sąd uwzględnił także okoliczność, iż powód nie wykazywał żadnej aktywności w niniejszym postępowaniu, nie stawił się na badanie do biegłej oraz fakt, iż powód nie przedłożył dokumentacji medycznej obrazującej stan jego zdrowia przed osadzeniem w pozwanych jednostkach penitencjarnych. Wobec powyższego rzetelne stwierdzenie okoliczności określonych tezą da biegłych nie było możliwe. Z uwagi na zakreśloną przez powoda podstawę faktyczną powództwa, istotnym dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy było ustalenie, czy w okresie osadzenia w pozwanych jednostkach penitencjarnych powód miał zapewnioną właściwą opiekę medyczną, nie zaś jak żądał tego pełnomocnik powoda, ustalenie aktualnego stanu zdrowia powoda i wskazanie, czy na skutek nieprawidłowego leczenia w okresie osadzenia doszło do pogorszenia tego stanu zdrowia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Podstawę prawną żądania pozwu stanowi art. 448 k.c. w związku z art. 23 i 24 k.c.

Zgodnie z przepisem art. 24 k.c. ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.

W świetle natomiast art. 448 k.c. w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę pieniężną za doznaną krzywdę.

Według powyższych przepisów ochrona dóbr osobistych uzależniona jest od spełnienia dwóch przesłanek: zagrożenia lub naruszeni a dóbr osobistych oraz bezprawnego charakteru działania wywołującego wskazany wyżej skutek, przy żądaniu zadośćuczynienia za doznaną wskutek naruszenia dóbr osobistych krzywdę koniecznym jest przy tym wykazanie winy naruszającego.

Kwestia zagrożenia bądź naruszenia dóbr osobistych powinna być ujmowana na w płaszczyźnie faktycznej i prowadzić do ustalenia, czy dane zachowanie, biorąc pod uwagę przeciętne reakcje ludzkie, mogły obiektywnie stać się podstawą do negatywnych odczuć po stronie pokrzywdzonego.

Przy ocenie, czy doszło do naruszenia dobra osobistego, decydujące znaczenie nie ma subiektywne odczucie osoby, jej indywidualne wartości uczuć i stanu psychicznego, ale to, jaką reakcję wywołuje naruszenie w społeczeństwie. Należy więc przyjmować koncepcję obiektywną naruszenia dobra osobistego w kontekście całokształtu okoliczności sprawy (por. wyr. SN z 26.10.2001 r., V CKN 195/01, L.).

Ustawodawca uzależnia udzielenie ochrony dobrom osobistym na podstawie przepisu art. 24 § 1 KC od uznania, że zachowanie prowadzące do zagrożenia (lub naruszenia) dóbr osobistych nosi znamiona bezprawności. Powszechnie przyjmuje się, że bezprawność powinna być traktowana w kategoriach obiektywnej (przedmiotowej) kwalifikacji czynu z punktu widzenia jego zgodności z ustawą i zasadami współżycia społecznego. Działaniem bezprawnym jest działanie sprzeczne z normami prawa lub zasadami współżycia społecznego, a bezprawność wyłącza działanie mające oparcie w przepisach prawa, zgodne z zasadami współżycia społecznego, działanie za zgodą pokrzywdzonego oraz w wykonywaniu prawa podmiotowego (por. wyr. SN z 4.6.2003 r., I CKN 480/01, L.).

Niewątpliwym ułatwieniem w zakresie dochodzenia odpowiedzialności za zagrożenie (naruszenie dóbr osobistych) jest posłużenie się przez ustawodawcę domniemaniem bezprawności.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy uznać, iż powód nie udowodnił, aby warunki, w jakich przebywał w okresie osadzenia w Areszcie Śledczym w P. oraz w Zakładzie Karnym w Ł. wpłynęły negatywnie na jego stan zdrowia, a przez to stały się źródłem krzywdy uzasadniającej zasądzenie zadośćuczynienia.

Powód, na którym z mocy art. 6 k.c. spoczywał ciężar dowodu, nie udowodnił bowiem istnienia działania lub zaniechania sprawcy szkody niemajątkowej, istnienia krzywdy wynikającej z naruszenia przez pozwanego dobra osobistego powoda, ani związku przyczynowego między krzywdą a działaniem lub zaniechaniem sprawcy, ani też winy sprawcy.

Powód nie wykazał także żadnej z przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa wynikającej z art. 417 k.c.

W świetle całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego brak jest podstaw do twierdzenia, które legło u podstaw żądania pozwu, iż na skutek zaniedbań i zaniechań, jakich dopuścił się personel pozwanych jednostek penitencjarnych wobec powoda, doszło do pogorszenia stanu zdrowia powoda, był on niehumanitarnie traktowany. Powód w okresie pobytu w Areszcie Śledczym w P. oraz w Zakładzie Karnym w Ł. nie składał żadnych skarg na opiekę medyczną, warunki bytowe, które byłyby przejawem braku humanitaryzmu, skarg które byłyby poddane rozstrzygnięciu sędziego penitencjarnego lub sądu penitencjarnego, w którym stwierdzono by naruszenie przez pozwanego norm postępowania wykonawczego a tym samym bezprawność działań pozwanego. Inicjowane przez powoda postępowania karne kończyły się bądź umorzeniem śledztwa, bądź odmową wszczęcia postępowania.

Powód zakreślając podstawę faktyczną żądania wskazał, iż był on nieprawidłowo leczony podczas odbywania kary pozbawienia wolności w Zakładzie Karnym w Ł. i w Areszcie Śledczym w P.. Powód wskazywał, iż podczas pobytu w Areszcie Śledczym w P. nie dostawał leków przeciwbólowych T. w dniach 21-25 czerwca 2012 roku , 11-13 września 2012 roku , 12 września 2012 roku , 19-21 września 2012 roku , 2-4 stycznia 2013 roku , 21-23 luty 2013 roku , 5-10 marca 2013 roku , 21 marca 2013 roku, 18-19 kwietnia 2013 roku, leku F. w okresie od 11-13 września 2012 roku , 19-20 września 2012 roku, leku A. w dniach 18-29 kwietnia 2013 roku i 21 -24 maja 2013 roku, leku A. w dniach 21-25 czerwca 2012 roku i 21 marca 2013 roku. W ocenie powoda brak otrzymywania w/w leków miało negatywny wpływ na zdrowie powoda.

Powód wskazał, iż także w okresie od dnia 16 maja 2016 roku do dnia 20 stycznia 2017 roku był nieprawidłowo leczony podczas pobytu w Areszcie Śledczym w P.. W tym także okresie miał nieodpowiednie warunki w celi m.in. wypaczone łóżko oraz był niehumanitarnie traktowany, gdyż był osobą z trudnościami w poruszaniu się (poruszał się o kuli), zaś jego cela była na wyższej kondygnacji w budynku przez co powód narażony był na cierpienie i stres.

Powód twierdzi także, iż był nieprawidłowo leczony stomatologicznie w Areszcie Śledczym w P. m.in. w dniu 11 lipca 2016 roku. Nieprawidłowe leczenie polegało w ocenie powoda na dorabianiu komponentu plomby przez D. W. (pomoc w ambulatorium w Areszcie Śledczym w P.) , a więc przez osobę bez uprawnień.

Powód wskazuje, iż był niehumanitarnie traktowany w Zakładzie Karnym w Ł. poprzez umieszczenie go w jednej celi w okresie od 11 czerwca 2014 roku do 16 czerwca 2014 roku z osobami palącymi. Powód wskazuje, iż podczas pobytu w Zakładzie (...) w Ł. przebywał także przez kilka dni 2014 roku (m.in. 10.06.2014 — 30.07.2014 roku w celi nr 8 i 30.07.2014 roku do 07.08.2014 roku w celi nr 9) w jednej celi z osobą, która miała schorzenia dermatologiczne, co miało według T. K. negatywny wpływ na jego zdrowie fizyczne i psychiczne.

Powód wskazuje także, iż podczas pobytu w Zakładzie Karnym w Ł. był nieprawidłowo leczony (w tym m.in. nie otrzymywał w jego ocenie właściwych leków) oraz miał niewłaściwy sprzęt (wypaczone łóżko bez materaca) , które mimo skarg nie zostało mu wymienione. Powód wskazuje, iż nie otrzymał w Zakładzie Karnym w Ł. leków przeciwbólowych w następujących dniach: 18 i 19 luty 2014 roku , 28,29,30 kwietnia 2014 roku, od 01 maja 2014 roku do 12 maja 2014 roku, od dnia 23 maja 2014 roku do dnia 26 maja 2014 roku, od dnia 09 czerwca 2014 roku do dnia 17 czerwca 2014 roku. Powód wskazał, że nie otrzymywał m.in. T. i P.. Powód wskazuje, iż w dniu 03 lutego 2014 roku podano mu ibuprofen mimo, iż jest na ten lek uczulony co wywołało u niego problemy zdrowotne w postaci zmian skórnych.

Powód wskazuje, iż podczas pobytu w Zakładzie Karnym w Ł. był nieprawidłowo leczony stomatologicznie oraz, że nie otrzymał bezpłatnego oprotezowania, które w jego ocenie mu przysługiwało.

Kwestie niewłaściwego sprzętu w celi w Zakładzie Karnym w Ł. dotyczą m.in. nocy z dnia 10 grudnia 2015 roku na 11 grudnia 2015 roku. Według twierdzeń powoda w tym czasie łóżko się zapadło, zaś on był zmuszony spać na podłodze co jest w ocenie powoda przejawem braku humanitaryzmu.

Według twierdzeń powoda w Zakładzie Karnym w Ł. i w Areszcie Śledczym w P. naruszano jego prawa jako osoby niepełnosprawnej.

Odnosząc tak zakreśloną podstawę faktyczną żądania do zgormadzonego w sprawie materiału dowodowego należy wskazać, iż powód nie wykazał i nie udowodnił, aby podczas jego osadzenia w pozwanych jednostkach penitencjarnych miały miejsce zarzucane nieprawidłowości.

Odnośnie głównego zarzutu dotyczącego niepodawania leków i nieprawidłowego leczenia, zarzuty nie znajdują żadnego oparcia w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym. Jak wskazała biegła z zakresu neurologii B. S. z zapisów w książeczce zdrowia powoda wynika, iż w okresie osadzenia (Książka (...) Osadzonego obejmuje okres od 18.06.2012r. - do 14.11.2017 roku), poza leczeniem internistycznym, powód był systematycznie leczony zarówno z powodu padaczki pourazowej, jaki i przewlekłego zespołu bólowego kręgosłupa lędźwiowo- krzyżowego. Bóle głowy były leczone doraźnie. W leczeniu padaczki pourazowej, w okresie jaki obejmują dane z K. (...) Osadzonego (tj. od 18.06.2012r. - do 14.11.2016r.) stosowano u powoda karbamazepinę 200 mg (preparaty A., F. - zamiennie). Padaczka występująca u powoda jest więc dość dobrze kontrolowana farmakologicznie, z rzadki­mi napadami, bez konieczności modyfikowania leczenia od wielu lat. Leczenie w tym zakresie w w/w okresie było prowadzone prawidłowo. Z analizy K. (...) Osadzonego wynika, że z powodu przewlekłego zespołu bólowego kręgosłu­pa lędźwiowo - krzyżowego powód był systematycznie leczony od 18.06.2012r. Stosowano typowe dla takich zespołów leczenie niesterydowymi lekami p-zapalnymi, lekami obniżającymi napięcie mięśniowe, lekami p- bólowymi, okresowo włączając leki p-depresyjne (wspomagające leczenie p-bólowe). U T. K. przez cały okres jaki obejmuje dokumentacja (18.06.2012r. - 14.11.2016r.) stoso­wano typowe leczenie farmakologiczne - otrzymywał niesterydowe leki p-zapalne, leki obniżające napięcie mięśniowe, leki przeciwbólowe, okresowo leki p-depresyjne. W okresach zaostrzeń dolegliwości i występowania ob­jawów korzeniowych - intensyfikowano leczenie, podawano leki w postaci domięśniowej. Wydano też zakaz dźwigania, miał zalecono dolne łóżko (zarówno z powodu dolegliwości bólowych jak i możli­wości wystąpienia napadu padaczkowego).

W pozwanych jednostkach penitencjarnych obowiązują procedury dotyczące wydawania osadzonym leków. Jak opisał to przesłuchany w charakterze świadka lekarz zatrudniony w Areszcie Śledczym w P.: codziennie osadzonemu wydawane są zalecone leki. Wydaje je pielęgniarka, pobierając leki z magazynu leków. Leki są pakowane w odpowiednie koperty, przygotowywane na tacach i w godzinach porannych wydawane osadzonym przez pielęgniarki, które odwiedzają osadzonych w celach. Nie zdarzają się sytuacje, aby nie było potrzebnego leku. Jeżeli zabraknie leku w magazynie w jednostce penitencjarnej, jest on zamawiany w aptece okręgowej i niezwłocznie dowożony. Jeżeli nie ma takiej możliwości leki są kupowane w aptece na wolności zgodnie z receptą. Leki przepisywane są przez lekarza na okres dwóch tygodni. Po tym czasie osadzony musi się zgłosić do lekarza, aby kontynuować leczenie. Jeżeli zalecane są konsultacje specjalistyczne, osadzony jest zapisywany do specjalisty i oczekuje na wizytę nie dłużej niż dwa tygodnie.

Nie było takiej stacji, aby w pozwanych jednostkach penitencjarnych nie było leków przeciwbólowych. Oprócz leków z grupy tzw. opiatów, np. T., Areszt dysponował jeszcze całą grupą z grupy leków przeciwbólowych z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych, jak: I., K., D.. Te leki w razie potrzeby były stosowane w postaci tabletek lub formie iniekcji.

Istotną jest także okoliczność, iż w czasie wizyt lekarskich u zatrudnionego w ambulatorium lekarza powód nie skarżył się, że nie otrzymuje przepisanych mu leków lub że brakuje mu leków. Czasami zamiast T. otrzymywał lek o nazwie P. lub P. C.. Wszystkie te leki zawierają taką samą substancję czynną, lek P. combo zawiera dodatkowo paracetamol. Są to niesterydowe leki przeciwzapalne.

W kontekście powyższych dowodów zeznania powoda złożone w toku postępowania przed Sądem Rejonowym, w których powód precyzyjnie opisuje z podaniem dat okresy, kiedy nie miał podawanych leków, nie polegają na prawdzie. Są to twierdzenia gołosłowne, nie potwierdzone żadnymi innymi dowodami, zgłaszane tylko na użytek niniejszego postępowania. Wprawdzie powołani przez powoda świadkowie, którzy byli razem z nim osadzeni: B. W. i S. Ś. potwierdzili okoliczność, iż powód nie miał podawanych leków, to jednakże w kontekście całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, brak jest podstaw do uznania tych zeznań za wiarygodne. Przede wszystkim zeznania te pozostają w jaskrawej sprzeczności z w pełni wiarygodnymi zeznaniami świadków: A. S. (2) – lekarza zatrudnionego w ambulatorium Aresztu Śledczego oraz funkcjonariuszy zatrudnionych w pozwanych jednostkach penitencjarnych A. L., D. G., C. J., A. O., którzy kategorycznie stwierdzili, iż powód nigdy nie składał skarg, iż nie otrzymywał przepisanych przez lekarza leków.

Powód był także prawidłowo leczony stomatologicznie. Podnoszone w toku procesu zarzuty odnośnie nieprawidłowości wykonywania czynności leczniczych oraz niezapewnieniu bezpłatnego oprotezowania, należy uznać za nieuzasadnione i nieudowodnione. W czasie osadzenia w pozwanych jednostkach penitencjarnych korzystał on z opieki stomatologicznej. Zatrudniona w Areszcie stomatolog A. J. wykonywała powodowi oprotezowanie i leczyła zęby. Była wykonywana proteza częściowa dolna, częściowa górna i leczenie zachowawcze zębów. Do stomatologa powód nie zgłaszał żadnych zastrzeżeń ani skarg. Stomatolog A. J. współpracowała z D. W.. Był to osadzony, który wykonywa pracę pomocy stomatologicznej. Nie miał on wglądu do zębów powoda. Wykonując prace zlecone przez stomatologa i pod jej pełnym nadzorem, zachowywał wymogi sanitarne, był ubrany w biały fartuch i jednorazowe rękawiczki, które za każdym razem były zmieniane. Wykonywał takie prace jak: mycie narzędzi, umieszczanie ich w sterylizatorze, przygotowanie pakietów stomatologicznych, sprzątał gabinet. Wszystkie te czynności wykonywał pod pełnym nadzorem stomatologa. Bezpieczeństwo pacjentów nie było zagrożone.

Bezzasadne i nieudowodnione w toku niniejszego procesu są także twierdzenia powoda odnośnie niehumanitarnego traktowania w obu jednostkach penitencjarnych. Jak wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego sprzęt znajdujący się celach mieszkalnych podlega regularnej kontroli, jest na bieżąco naprawiany lub wymieniany. Wobec czego nie jest możliwe, jak twierdzi powód, aby musiał spać na uszkodzony łóżku bez materaca, czy też spać na podłodze, po tym, jak łóżko się zapadło. Wielkość cel umożliwia poruszanie się nich przez osoby korzystające z kul. W Areszcie Śledczym w P. w części, gdzie znajdują się cele mieszkalne, jest winda, z której w razie konieczności korzystają osadzeni. W przypadku powoda z uwagi na stwierdzone schorzenia: padaczkę i schorzenia kręgosłupa – zgodnie z zaleceniami lekarskimi - było wskazanie do umieszczania na dolnym łóżku, w przypadku łóżek piętrowych. Powód nie wykazał, aby zalecenie to nie było przestrzegane.

Powód nie wykazał także w toku niniejszego procesu, aby w okresie osadzenia w Zakładzie Karnym w Ł. umieszczono go w jednej celi z osobami palącymi, na powyższą okoliczność nie przedstawił żadnego dowodu. Odnośnie zaś umieszczenia w celi z powodem osadzonego ze stwierdzoną chorobą dermatologiczną, powód nie wykazał, aby miało to negatywny wpływ na jego zdrowie psychiczne i fizyczne. Z materiałów zgromadzonych w toku postępowania w sprawie Ds. 907/14 Prokuratury Rejonowej w Łowiczu wynika natomiast, iż nie było medycznych przesłanek do izolacji tegoż osadzonego. Wobec powyższego ewentualna obawa powoda, iż może zostać zarażony przez tego osadzonego schorzeniem dermatologicznym, była zupełnie bezpodstawna.

Powód nie wykazał także, aby do naruszenia jego dóbr osobistych doszło w następstwie transportu w niehumanitarnych warunkach. Powyższe zarzuty nie zostały potwierdzone żadnymi dowodami.

Mając powyższe na uwadze wobec nieudowodnienia przez powoda w toku niniejszego procesu przesłanek warunkujących odpowiedzialność pozwanych, Sąd oddalił powództwo jako nie znajdujące prawnego ani faktycznego uzasadnienia.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., stosując zasadę odpowiedzialności za wynik procesu. Na tej też podstawie Sąd zasądził od powoda na rzecz pozwanych kwoty po 1.200,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, ustalając wysokość wynagrodzenia pełnomocników na podstawie § 6 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U z 2013r., poz. 490).

Na podstawie § 15 w związku z § 6 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U z 2013r., poz. 490) Sąd przyznał pełnomocnikowi powoda ustanowionemu z urzędu wynagrodzenie z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej.

SSO Renata Lech

ZARZĄDZENIE

1.  Odnotować sporządzenie uzasadnienia w kontrolerce terminowości uzasadnień.

2.  Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powoda oraz pełnomocnikowi pozwanego Aresztu Śledczego w P..

29 października 2018r.

SSO Renata Lech