Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 stycznia 2018 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział I Cywilny w składzie następującym: PrzewodniczącySSO D. K.

Protokolant stażysta Anna Frankowska

po rozpoznaniu w dniu 18 stycznia 2018 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie sprawy z powództwa E. G.

przeciwko Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu z siedzibą w W.

o zadośćuczynienie, odszkodowanie, rentę

1.  zasądza od pozwanego Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego z siedzibą
w W. na rzecz powoda E. G. tytułem zadośćuczynienia kwotę 75.800,00zł (siedemdziesiąt pięć tysięcy osiemset złotych) z odsetkami za opóźnienie

- od kwoty 70.000,00 zł (siedemdziesiąt tysięcy złotych) od 20 stycznia 2017 roku do dnia zapłaty;

-od kwoty 5.800,00 zł (pięć tysięcy osiemset złotych) od 21.09.2017 roku do dnia zapłaty

2.  zasądza od pozwanego Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego z siedzibą
w W. na rzecz powoda E. G. kwotę 5.000,00 zł (pięć tysięcy) z odsetkami za opóźnienie od dnia 21.09.2017 roku do dnia zapłaty;

3.  zasądza od pozwanego Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego z siedzibą
w W. na rzecz powoda E. G. tytułem renty kwotę po 120,00 zł (sto dwadzieścia złotych) miesięcznie poczynając od października 2017 roku płatną z góry do dnia 10 każdego kolejnego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat;

4.  oddala powództwo w pozostałej części;

5.  nakazuje ściągnąć od pozwanego Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim kwotę 5.137,26 zł (pięć tysięcy sto trzydzieści siedem złotych dwadzieścia sześć groszy) tytułem brakującej opłaty od pozwu i zwrotu wydatków tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa od uwzględnionej części powództwa;

6.  zasądza od pozwanego Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego z siedzibą
w W. na rzecz powódki E. G. kwotę 5417,00 zł (pięć tysięcy czterysta siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sędzia SO Dorota Krawczyk

Sygn. akt I C 1346/17

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 07.03.2017 roku pełnomocnik powoda E. G. wnosił o zasądzenie od pozwanego Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego z siedzibą W. na rzecz powódki:

1.  kwoty 60.000 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę związaną z obrażeniami wynikającymi z wypadku z dnia 13 sierpnia 2016 r. wraz z odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 10 stycznia 2017 r. do dnia zapłaty;

2.  kwoty 5.000 zł tytułem odszkodowania wraz z odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 10 stycznia 2017 r. do dnia zapłaty wraz z kosztami procesu.

W piśmie z dnia 12.09.2017 roku (k. 194-197) pełnomocnik powoda rozszerzył powództwo o zadośćuczynienie i rentę i wnosił o zasądzenie na rzecz powoda kwoty 75.800zł tytułem zadośćuczynienia z odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 10 stycznia 2017 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenie comiesięcznej renty z tytułu zwiększonych potrzeb w kwocie po 120zł miesięcznie płatnej do dnia 10 każdego miesiąca począwszy od października 2017 roku z odsetkami za opóźnienie w razie uchybienia terminowi płatności.

W odpowiedzi na pozew (k.120-130) pełnomocnik pozwanego wnosił o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

Pełnomocnik powoda popierał powództwo.

Pełnomocnik pozwanego wnosił o oddalenie powództwa.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 13 września 2016 r. ok. godz. 05.00 w miejscowości Ł. gm. T. kierujący niezidentyfikowanym samochodem wykonując manewr wyprzedzania, potrącił prawidłowo jadącą rowerzystkę E. G., która wskutek upadku na jezdnię doznała obrażeń ciała. Powódka poruszała się prawidłowo, przy prawej krawędzi jezdni, ubrana była w kamizelkę odblaskową, rower był oświetlony. W przedmiotowej sprawie dochodzenie prowadziła KPP w T. pod sygn. (...) -I- (...), które umorzono w dniu 17 listopada 2016 r. wobec niewykrycia sprawcy przestępstwa.

Wskutek powyższego zdarzenia E. G. doznała obrażeń ciała, które spowodowały naruszenie czynności narządu ciała powódki powyżej 7 dni w rozumieniu art. 177§ 1 k.k.

Sprawca nie został ustalony.

(dowód: okoliczności bezsporne, akta szkody k. 135)

Pismem z dnia 14 grudnia 2016 roku powódka zgłosiła szkodę i zażądała kwoty 70.000zł tytułem zadośćuczynienia oraz kwoty 10.000zł tytułem odszkodowania na zwiększone potrzeby. Pozwanemu doręczono żądanie powódki w dniu 20.12.2016 roku.

Pozwany wypłacił powódce kwotę 8.200zł tytułem zadośćuczynienia oraz kwotę 240zł tytułem odszkodowania za zniszczone ubranie, 320zł tytułem opieki osób trzecich oraz kwotę 43,80 tytułem zwrotu kosztów zakupu I. Forte i B..

(dowód: pierwsza strona wezwania k. 20, wezwanie akta szkody k. 135, pismo k. 122, decyzja pozwanego k. 23, akta szkody k. 135, okoliczność bezsporne)

Tuż po zdarzeniu powódka została przewieziona karetką pogotowia do (...) Sp. z o.o. w T., gdzie po wykonaniu badań obrazowych, zszyciu i zaopatrzeniu rany głowy unieruchomiono lewą kończynę górną w opatrunku gipsowym typu ósemka. W dniu 15 września 2016r. w stanie ogólnym dobrym została wypisana do domu. Następnie od dnia 21 września do 26 września 2016 roku była ponownie hospitalizowana w (...) Centrum (...), gdzie przeszła operację krwawej repozycji i zespolenia złamania przy użyciu drutu K.. Powódka zaopatrzona została w ortezę na ramię i bark. Zalecono kontrolę w poradni ortopedycznej, zdjęcie szwów po 14 dniach oraz spanie i leżenie w pozycji półsiedzącej.

Powódka E. G., w wypadku drogowym zaistniałym w dniu 13.09.2016, doznała następujących obrażeń ciała: rana tłuczona głowy w okolicy ciemieniowej lewej, wstrząśnienie mózgu, otarcia skóry nosa, uraz barku lewego ze złamaniem obojczyka lewego i podejrzeniem częściowego uszkodzenia splotu szyjno - barkowego, rana tłuczona łokcia lewego, stłuczenie i krwiak uda lewego.

Wyżej opisane zranienia skóry głowy, łokcia i uda lewego, oraz blizna pooperacyjna skóry nad obojczykiem lewym, powodują u E. G. trwały, chirurgiczny uszczerbek na jej zdrowiu. Blizny te są lekko szpecące, gdyż znajdują się na zwykle widocznych okolicach ciała.

Powódka doznała trwałego uszczerbku na zdrowiu:

a) spowodowany blizną okolicy ciemieniowej lewej- wg punktu 19a - 1%;

b)spowodowany blizną przy obojczyku lewym i na łokciu lewym - wg punktu 19 Tabeli- 2%.

Łączny, chirurgiczny, trwały uszczerbek na zdrowiu powódki E. G. spowodowany skutkami chirurgicznych obrażeń z dnia 13.09.2016, wynosi 3%.

Chirurgiczne obrażenia ciała powódki E. G. doznane w przedmiotowym wypadku były dość lekkie w stosunku do pozostałych obrażeń. Obrażenia te były dokuczliwe miejscowo, ale przez niezbyt długi czas, gdyż goiły się dobrze. Dolegliwości o stopniu dość silnym- zranionej okolicy głowy powódka odczuwała przez tydzień, a mierne i zmniejszające się dolegliwości odczuwała przez dalsze 2 tygodnie po wypadku. Podobnie, bóle stłuczonego łokcia, tułowia i uda mogły być dość silne przez tydzień, mierne przez 2-3 tygodnie, a słabnące z krótkimi zaostrzeniami - mogły być odczuwalne do 2-3 miesięcy po wypadku.

Obrażenia chirurgiczne nie spowodowały konieczności sprawowania opieki nad powódką. Mogły być powodem do udzielania jej zastępstwa w jakiś czynnościach wymagających chodzenia- wtedy, gdy po powrocie z oddziału ortopedycznego miała jeszcze bóle uda i utykała przez 2 tygodnie.

Z punktu widzenia chirurgicznego - rokowania na przyszłość powódki są dobre i nie zależą od skutków przedmiotowego wypadku.

W wyniku obrażeń chirurgicznych, u powódki nie powstały żadne ograniczenia zawodowe i życiowe.

Powódka, w procesie terapii zranień skóry, oprócz środków opatrunkowych zużyła 3 tubki kremu na blizny o nazwie C. lub C.. Według F. z roku 2017 tubka C. 35g kosztuje około 22zł, a tubka C. 20g kosztuje 38zł.

Tak, więc nawet stosując specyfik droższy powódka wydałaby maksymalnie 114zł.

(dowód: dokumentacja medyczna k. 24-113, k. 117, k. 152-15, k. 180-188, opinia biegłego chirurga k. 137-140)

Powódka E. G. w następstwie wypadku z dnia 13 września 2016r. doznała urazu głowy z utratą przytomności z raną otwartą powłok głowy, złamania trzonu obojczyka lewego z przemieszczeniem, urazu lego stawu kolanowego i skokowego, urazu powłok pleców.

W wyniku wypadku doszło u powódki do powstania długotrwałego neurologicznego uszczerbku na zdrowiu z pozycji 181 l wysokości 10% ( uszkodzenie górnej części splotu barkowego lewego).

Uraz głowy nie skutkował powstaniem długotrwałego uszczerbku na zdrowiu.

Uraz barku ze złamaniem obojczyka lewego skutkował częściowym uszkodzeniem splotu barkowego potwierdzonym badaniem (...). Dolegliwości bólowe barku były silne przez okres 2 miesięcy po wypadku a następnie umiarkowane do dnia dzisiejszego.

Z powodów neurologicznych powódka nie wymagała po wypadku opieki i pomocy innych osób.

Bezpośrednio po wypadku powódka nie leczyła się neurologicznie. Była trzy razy u neurologa ( pierwszy raz 3 miesiące po wypadku), ale nie okazała dokumentacji tego leczenia.

Powódka przyjmowała leki p- bólowe, koszt takiego leczenia od 30 do 50 zł miesięcznie od wypadku do dnia dzisiejszego. W ostatnim czasie powódka korzystała z prywatnych zabiegów rehabilitacyjnych, rehabilitacja możliwa jest w ramach NFZ. Uszkodzenie splotu barkowego będzie wymagało długiego leczenia i rehabilitacji, czasookres tego leczenia jest trudny do oceny. Regeneracja nerwów może bowiem trwać jeszcze od kilku miesięcy do ponad roku. Nie można tez wykluczyć, że potrzebny będzie zabieg operacyjny, do którego kwalifikacje przeprowadza neurochirurg.

Uraz głowy doznany w wypadku nie rzutował na aktywność zawodową powódki.

Uraz barku ze złamaniem obojczyka i uszkodzenie splotu barkowego lewego skutkował niezdolnością do pracy, która nadal trwa.

(dowód: opinia biegłego sądowego neurologa k. 148-151)

Powódka w wypadku doznała:

1. złamania obojczyka lewego z przemieszczeniem i uszkodzeniem mięśnia nadgrzebieniowego i obrąbka z znaczną dysfunkcją ruchową

2. przebyła uraz stłuczenia wielomiejscowy z raną okolicy łokcia lewego, głowy, krwiaków powłok uda lewego i pleców, okolicy łopatki lewej.

Po przebytym złamania trzonu obojczyka lewego uzyskano zrost w dość zadowalającym ustawieniu, ale z niepełnym zakresem ruchów obręczy barkowej lewej (ubytki znaczne).

Złamanie obojczyka lewego w okresie gojenia statycznie w dobrym ustawieniu, ale dynamicznie z ograniczeniem ruchów barku lewego biegły ocenił na poziomie 15 % uszczerbku wg pozycji 104 tabeli Rozporządzenia M. (...) i Polityki Spoi. z 2002r. Rokowania są stabilne, ale niepewne z powodu utrwalonego zespołu bolesnego barku lewego Utrzymuje się istotne naruszenie sprawności i dlatego Organ Rentowy uznał powódkę za nadal niezdolną do pracy do wieku emerytalnego.

Leczenie ortopedyczne zostało zakończone kilka tygodni po usunięciu drutu po stabilizacji odłamów obojczyka lewego . Powódka w przyszłości wymaga leczenia z powodu dysfunkcji barku lewego - funkcja dynamiczna jest dość ograniczona, zrost obojczyka z przebudową.

Cierpienia powódki były znaczne przez 6 tygodni od złamania, przez kolejne 6 tygodni były średnie, przez kolejne 4 tygodnie cierpienia były nieznaczne i nadal utrzymują się z okresami nasilenia przeciążeniowego z powodu strukturalnych uszkodzeń w obrębie stożka rotatorów i obrąbka.

Pomocy innych osób powódka wymagała ok. 3 godziny dziennie przez ok. 1,5 miesiąca od urazu. Po tym okresie przez okres ok. 6 tygodni ( 1,5 miesiąca) potrzebowała pomocy średnio ok. 2 godziny. Po usunięciu metalu w lutym i przed jego usunięciem mogła potrzebować częściowej pomocy ok. 1 godziny przez 2 tygodnie. Z powodu zespołu bolesnego barku lewego powódka może potrzebować częściowej pomocy w prowadzeniu gospodarstwa domowego, pomoc oceniam na poziomie 2-3 godzin w tygodniu przez czas nieokreślony.

Koszty leczenia powódki obejmują: koszt ortezy z refundacją w ramach kontraktu z NFZ wynosi ok 130.00zł, koszt leków przeciwbólowych z lekami osłonowymi to kwota sumarycznie ok. 100 zł.

Rehabilitacja w ramach kontraktu z NFZ jest bezpłatna. Koszt prywatnej fizjoterapii to kwota ok. 250zł.

(dowód: opinia biegłego ortopedy k. 175)

Powódka w chwili wypadku jechała do pracy, pracowała jako pomocnik cukiernika. Po wypadku nie wróciła do pracy. Powódka pół roku była na zwolnieniu lekarskim, następnie 5 miesięcy na zasiłku rehabilitacyjnym, a teraz dostała rentę do czasu przejścia na emeryturę.

W trakcie wypadku miała szytą głowę, wstrząs mózgu, szyty łokieć, silne potłuczenia i doznała urazu lewej ręki, a jest leworęczna. Nie ma czucia w ręce, ma ograniczoną ruchomość, ma dolegliwości bólowe ręki lewej w nocy i w dzień.. Na rehabilitację chodziła prywatnie. W lutym 2018 roku ma rehabilitację na kasę chorych.: pole magnetyczne, ćwiczenia, ćwiczy również w domu.

Kiedy wróciła ze szpitala do domu siedziała i spała 2 tygodnie w fotelu. Miała obojczyk usztywniony w gipsie, nie mogła się położyć. Pomocy osób trzecich potrzebowała przy korzystaniu z toalety, przy myciu, ubieraniu, szykowaniu posiłków. Wcześniej gotowała z mężem obiady na zmiany, a potem mąż musiał gotować. Mąż nie pracuje. W chwili wypadku nie pracował, był już na emeryturze. Mąż się opiekował powódką i córka.

Powódka kupiła ortezę - koszt 260zł, miałam dofinansowanie 220 zł. Mieszka w Ł., dojeżdżała do lekarzy, na rehabilitację nieraz autobusem, nieraz szła pieszo do T. ze względu na roboty drogowe i brak autobusu, a nieraz ktoś ją podwiózł. Na rehabilitację na NFZ chodziła do przychodni w T.. Prywatnie też chodziła na rehabilitację w T. . Prywatnie chodziła przez 2 tygodnie. Miała lampy, masaże, pole magnetyczne i ćwiczenia. Do T. z miejscowości, gdzie mieszka jest 5 km, bilet kosztuje 3,50 zł w jedna stronę. Jeździła sama. Do lekarza ortopedy na NFZ dojeżdżała do T. .

Obecnie powódka potrzebuje pomocy przy zapinaniu biustonosza, wieszaniu firanki, myciu głowy, obieraniu ziemniaków. Nie nauczyła się obierać ziemniaków prawą ręką. Nauczyła się pić prawą ręką. Aby mogła sama zdjąć i założyć bluzkę bluzka musi być 2 numery większa. Nawet jak na zdrową rękę wiesza zakupy, to boli ją lewa ręka, Makaron wyjmuje z gara łyżką. Garnka w dwie ręce nie bierze, czajnik z wodą jej wylatuje z ręki, portfel, bo nie ma czucia.

Powódka bierze różne leki przeciwbólowe. Lekarz rodzinny przepisuje jje leki, bez recepty kupuje opokan mel, diclac, które kosztują ok. 17 zł 10 tabletek. Osłonowo bierze leki, które kosztują ok. 23 zł.

Powódka ma obecnie rentę w kwocie 960 zł na rękę, wynagrodzenia miała ponad 1400zł. Powódka 13 listopada 2017 roku skończyła 59 lat. Emeryturę dostanie od grudnia 2018 roku.

(dowód: zeznania powódki k. 174 minuty 00;00;00-00;09;00, k. 204205 minuty 00;14;09-00;40;00)

Powódce została przyznana przez ZUS renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy w kwocie 1139,60zł.

(dowód: decyzja k. 203)

Sąd ocenił i zważył co następuje:

Powództwo jest zasadne.

Bezsporne w niniejszej sprawie jest zaistnienie opisanego wyżej wypadku, jak również obowiązek naprawienia powstałej w wyniku tego wypadku szkody przez pozwanego. W toku postępowania pozwany nie kwestionował swej odpowiedzialności.

Wskazać należy, iż posiadacze pojazdów mechanicznych podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej. Stosownie do art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124 poz. 1152 z późn. zm.) z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Zgodnie z art. 35 tejże ustawy, ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu. W tym miejscu należy zwrócić także uwagę na przepis art. 36 ust. 1 ustawy, zgodnie z którym odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej.

Odpowiedzialność samego posiadacza pojazdu oparta jest natomiast na przepisie art. 436 § 1 k.c. w zw. z art. 435 § 1 k.c. Stosownie do treści art. 436 § 1 zd. 1 k.c. odpowiedzialność przewidzianą w artykule poprzedzającym ponosi również samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody. Należy zatem odnieść się w tym miejscu do przepisu art. 435 § 1 k.c., stosownie do którego prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności.

Podkreślić należy zatem, że w przypadku samoistnego posiadacza pojazdu mechanicznego ustawodawca przewidział w art. 436 k.c. w zw. z art. 435 k.c. zaostrzony reżim odpowiedzialności, oparty o konstrukcję odpowiedzialności na zasadzie ryzyka.

Podstawą prawną żądania zadośćuczynienia i odszkodowania jest art. 445 § 1 KC w zw. z art. 444 KC.

Zgodnie z treścią art. 444 § 1 KC w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu.

§ 2. Jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

W myśl art. 445 § 1 KC w wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Uszkodzenie ciała jest to naruszenie integralności cielesnej pozostawiające ślady zarówno zewnętrzne, jak i wewnętrzne, tj. uszkodzenie narządów wewnętrznych. Rozstrój zdrowia natomiast to inne postaci zakłócenia w funkcjonowaniu organizmu, np. choroba psychiczna.

Pojęcie szkody nie zostało ustawowo zdefiniowane i w związku z tym w doktrynie i orzecznictwie pojawiły się istotne rozbieżności, co do zakresu tegoż pojęcia. Według T. D. szkodą jest każdy uszczerbek w prawnie chronionych dobrach, z którym to ustawa wiąże powstanie odpowiedzialności odszkodowawczej (vide: Kodeks Cywilny, Komentarz Tom I pod redakcją K. Pietrzykowskiego, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 1997, s.633). Natomiast według Z. R. na podstawie reguł języka powszechnego, a także na podstawie niektórych szczególnych przepisów prawnych można najogólniej stwierdzić, że określenie to odnosi się do wszelkich uszczerbków w dobrach lub interesach prawnie chronionych, których poszkodowany doznał wbrew swojej woli (Z. Radwański, Zobowiązania – część ogólna, Wydanie III, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2001, s.83)

Zarówno w języku potocznym, jak i w wyrażeniach normatywnych występuje pojęcie krzywdy (np.: w KC uszczerbek typu niemajątkowego określony został mianem krzywdy, a suma pieniężna przeznaczona na złagodzenie tej krzywdy zadośćuczynieniem jako uszczerbku w dobrach niemajątkowych.

Zgodnie z treścią przepisu art. 361 § 1 KC „zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła”. Przepis ten jest wyrazem teorii zwanej w literaturze adekwatnym związkiem przyczynowym.

W ocenie Sądu Okręgowego w niniejszej sprawie oczywistym jest, iż szkoda jakiej doznał powód pozostaje w normalnym związku przyczynowym z wypadkiem z dnia 13 września 2016 roku.

Celem zadośćuczynienia jest zrekompensowanie osobie poszkodowanej krzywdy doznanej wskutek cierpień fizycznych (bólu i innych dolegliwości) oraz cierpień psychicznych (ujemnych uczuć przeżywanych w związku z doznanymi cierpieniami fizycznymi lub następstwami uszkodzenia ciała albo rozstroju zdrowia). W kodeksie cywilnym nie sprecyzowano pojęcia „odpowiedniej sumy” i suma ta podlega ocenie Sądu w realiach konkretnej sprawy w granicach swobodnej oceny Sądu.

Oceniając wysokość przyjętej sumy zadośćuczynienia jako „odpowiedniej” Sąd korzysta z daleko idącej swobody, nie mniej jednak nie może to być suma rażąco odbiegająca od zasądzonych w analogicznych przypadkach (wyrok SN z 11 lipca 2000 r., II CKN 1119/98, Lex nr 50884). Pojęcie „sumy odpowiedniej” użyte w art. 445 §1 kc w istocie ma charakter niedookreślony, niemniej jednak w judykaturze wskazany przez kryteria, którymi należy się kierować przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia. Zadośćuczynienie ma mieć przede wszystkim charakter kompensacyjny wobec czego jego wysokość nie może stanowić zapłaty symbolicznej, lecz musi przedstawić jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość….. (vide : wyrok SN z 22 kwietnia 1985 r., II CR 94/85). Zadośćuczynienie ma przede wszystkim mieć walor kompensacyjny, a więc jego wysokość nie może być symboliczna, lecz musi mieć jakąś wartość ekonomicznie odczuwalną, ale przy uwzględnieniu rozmiaru krzywdy musi wysokość zadośćuczynienia być utrzymana w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętej stopie życiowej społeczeństwa (vide : wyrok Sądu Najwyższego z 28 września 2001 roku, III CKN 427/00, Lex nr 52766). Zadośćuczynienie ma charakter kompensacyjny, w związku z czym winno być stosowne do doznanej krzywdy oraz uwzględniać wszystkie zachodzące okoliczności, w szczególności winne być wzięte pod uwagę takie okoliczności jak nasilenie cierpień, długotrwałość choroby, rozmiar kalectwa, trwałe następstwa zdarzenia (vide : wyrok Sądu Najwyższego z 15 lipca 1977 r. w sprawie IV CR 266/77). Dla wysokości zadośćuczynienia istotne znaczenie mają: wiek poszkodowanego, rodzaj doznanych obrażeń, nasilenie i czasokres trwania cierpień jak i skutki uszkodzenia ciała w zakresie ogólnej zdolności do życia (wyrok Sądu Najwyższego z 13 marca 1973 r. w sprawie II CR 50/73). Sąd oceniając krzywdę bierze pod uwagę wszelkie ujemne następstwa uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia w sferze cierpień fizycznych jak i psychicznych. Bierze się pod uwagę ból, inne dolegliwości oraz negatywne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami psychicznymi lub następstwami uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia np. w postaci wyłączenia od normalnego życia. Sąd obowiązany jest wziąć pod uwagę nasilenie cierpień, długotrwałość choroby, rozmiar kalectwa, trwałość następstw zdarzenia, wiek poszkodowanego oraz konsekwencje uszczerbku na zdrowiu w życiu osobistym i społecznym (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 1999 r., II UKN 681/98, OSNAP 2000/16/626).

Sąd podziela wnioski płynące z opinii biegłych. Powódka doznała trwałego uszczerbku na zdrowiu w zakresie urazów ortopedycznych w wysokości 15%, chirurgicznych w wysokości 3%, neurologicznych 10 %, czyli łącznie 28%.

Należy jednak pamiętać, że procentowy rozmiar trwałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu jest tylko jednym z kryteriów ustalania wysokości zadośćuczynienia i nie determinuje tej kwoty bez uwzględnienia innych okoliczności, jest to tylko pomocniczy środek ustalania rozmiaru odpowiedniego odszkodowania (por. wyr. SN z dnia 5.10.2005 r., sygn. akt I PK 47/05, opubl. (...)).

W wyroku z dnia 20 marca 2002 r. V CKN 909/00 Sąd Najwyższy stwierdził, że przewidziana w art. 444 k.c. krzywda, za którą sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią kwotę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego, obejmuje zarówno cierpienia fizyczne, jak i cierpienia moralne. Nie tylko trwałe, lecz także przemijające zaburzenia w funkcjonowaniu organizmu polegające na znoszeniu cierpień psychicznych mogą usprawiedliwiać przyznanie zadośćuczynienia pieniężnego na podstawie art. 445 § 1 k.c.

Strona pozwana likwidując szkodę powstałą u powoda wypłaciła świadczenie, jak wskazał w pozwie pełnomocnik powoda, w kwocie 8.200zł tytułem zadośćuczynienia. W świetle materiału dowodowego zebranego w sprawie uznać należy, że wypłacone przez pozwanego zadośćuczynienie jest zbyt niskie i nieadekwatne do stwierdzonych u powoda uszkodzeń ciała oraz doznanych przez niego cierpień fizycznych.

Biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności, jakie z uwagi na treść art. 445 KC winny być uwzględnione przy ustaleniu odpowiedniej kwoty należnej osobie poszkodowanej tytułem zadośćuczynienia, a przede wszystkim powstałe u powoda obrażenia ciała, dolegliwości bólowe, konieczność rehabilitacji, fakt, że powódka po wypadku ma wiele ograniczeń, nigdy już nie będzie w pełni sprawna, jest niezdolna do pracy, Sąd uznał, iż odpowiednią kwotą tytułem zadośćuczynienia należnego powódce jest kwota 84.000zł. Zadośćuczynienie w tej wysokości w ocenie Sądu nie jest wygórowane, a jednocześnie jest świadczeniem na tyle wymiernym ekonomicznie, aby zrekompensować powódce jej krzywdę.

Odejmując wypłaconą już przez pozwanego kwotę, Sąd zasądził tytułem zadośćuczynienia kwotę 75.800zł zgodnie z żądaniem pozwu (84.000zł-8.200zł już wypłacone = 75.800zł) z ustawowymi odsetkami od kwoty 70.000zł od dnia 20 stycznia 2017 roku, a od kwoty 5.800zł od dnia 21.09.2017 roku od dnia 10 grudnia 2012 roku do dnia zapłaty, oddalając powództwo o odsetki w pozostałym zakresie jako niezasadne.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 i 2 KC.

Zobowiązanie do zapłaty zadośćuczynienia pieniężnego przewidzianego w art. 445 KC ma charakter bezterminowy, stąd też o przekształceniu go w zobowiązanie terminowe decyduje wierzyciel przez wezwanie dłużnika do wykonania. Z charakteru bowiem świadczenia w postaci zadośćuczynienia, którego wysokość jest uzależniona od oceny rozmiaru doznanej krzywdy wynika, że obowiązek jego niezwłocznego spełnienia powstaje dopiero po wezwaniu dłużnika i że od tego momentu należą się odsetki za opóźnienie. Stosownie bowiem do treści przepisu art. 482 § 1 KC, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności .

Jeżeli termin świadczenia nie jest oznaczony, ani nie wynika z właściwości zobowiązania – to w myśl art. 455 KC, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. Tak, więc w braku innych danych, co do ustalenia terminu wymagalności świadczenia, termin ten określa jednostronnie wierzyciel. Wezwanie dłużnika do wykonania ma charakter oświadczenia woli, którego złożenie uzupełnia treść istniejącego między stronami stosunku prawnego, przy czym dotychczasowe zobowiązanie bezterminowe staje się zobowiązaniem terminowym.

W judykaturze istniały rozbieżności stanowisk co do określenia daty wymagalności roszczenia o zapłatę zadośćuczynienia. Zostały one omówione w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 18 lutego 2011 r. w sprawie sygn. akt I CSK 243/10, w którym jednocześnie wyrażono pogląd, że: „Terminem od którego należą się odsetki za opóźnienie w zapłacie zadośćuczynienia za krzywdę może być w zależności od okoliczności sprawy, zarówno dzień poprzedzający wyrokowanie o zadośćuczynieniu jak i dzień tego wyrokowania”. W uzasadnieniu cytowanego orzeczenia zwrócono uwagę na ugruntowane przez judykaturę stanowisko, że odsetki według stopy ustawowej należą się za samo opóźnienie w spełnieniu świadczenia i stanowią rodzaj rekompensaty typowego uszczerbku majątkowego doznanego przez wierzyciela wynikającego z pozbawienia go możliwości czerpania korzyści z należnego mu świadczenia pieniężnego. Odsetki na podstawie art. 481 KC należą się jeżeli zobowiązany nie płaci należnego zadośćuczynienia w terminie wynikającym z przepisu szczególnego lub 455 KC. Nie sprzeciwia się temu okoliczność, że zasądzenie zadośćuczynienia jest fakultatywne, a jego wysokość zależy od oceny sądu oraz, że do zadośćuczynienia stosuje się art. 363 § 2 KC.

W ocenie Sądu Najwyższego zawartej w uzasadnieniu cytowanego wyroku jeżeli powód żąda od pozwanego zapłaty określonej kwoty tytułem zadośćuczynienia z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od danego dnia, poprzedzającego dzień wyrokowania, odsetki należą się zgodnie z żądaniem, o ile zostanie wykazane, że dochodzona suma rzeczywiście należała się powodowi tytułem zadośćuczynienia od wskazanego przez niego dnia.

Należy zwrócić uwagę, że ustawa o działalności ubezpieczeniowej nakłada na ubezpieczyciela określone obowiązki (art. 16 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. Nr 123, poz. 1151 z późn. zm.). Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 listopada 2009 r. sygnatura akt II CSK 257/ 09: "Po otrzymaniu zawiadomienia o wypadku ubezpieczyciel - jako profesjonalista korzystający z wyspecjalizowanej kadry i w razie potrzeby z pomocy rzeczoznawców (art. 355 § 2 k.c.) - obowiązany jest do ustalenia przesłanek swojej odpowiedzialności, czyli samodzielnego i aktywnego wyjaśnienia okoliczności wypadku oraz wysokości powstałej szkody. Obowiązku tego nie może przerzucić na inne podmioty, w tym uprawnionego do odszkodowania. Nie może też wyczekiwać na prawomocne rozstrzygnięcie sądu. Bierne oczekiwanie ubezpieczyciela na wynik toczącego się procesu naraża go na ryzyko popadnięcia w opóźnienie lub zwłokę w spełnieniu świadczenia odszkodowawczego. Rolą sądu w ewentualnym procesie może być jedynie kontrola prawidłowości ustalenia przez ubezpieczyciela wysokości odszkodowania (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 10 stycznia 2000 r., III CKN 1105/98, OSNC 2000, nr 7-8, poz. 134, z dnia 19 września 2002 r. V CKN 1134/2000, niepubl. i z dnia 15 lipca 2004 r., V CK 640/03, niepubl).

Kierując się powyższymi wskazaniami i biorąc pod uwagę okoliczności faktyczne sprawy, należało ocenić, że pozwany winien spełnić świadczenie w terminie wynikającym z art. 14 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 16 lipca 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych.

Na podstawie art. 481 KC Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda ustawowe odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego.

Pismem z dnia 14 grudnia 2016 roku powódka zgłosiła szkodę i zażądała kwoty 70.000zł tytułem zadośćuczynienia oraz kwoty 10.000zł tytułem odszkodowania na zwiększone potrzeby. Pozwanemu doręczono żądanie powódki w dniu 20.12.2016 roku.

Uwzględniając, więc 30 dniowy termin na likwidację szkody i wypłatę świadczenia, wynikający z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. z 2003 r. Nr 124, poz. 1152) Sąd zasądził odsetki za opóźnienie od 20 stycznia 2017 roku od kwoty 70.000zł, bowiem pismem z dnia 14 grudnia 2016 roku powódka zgłosiła szkodę i zażądała kwoty 70.000zł tytułem zadośćuczynienia a od kwoty rozszerzonego powództwa w zakresie zadośćuczynienia od dnia następnego po dniu doręczenia pisma z rozszerzeniem powództwa tj. od 21.09.2017 roku (pismo z rozszerzeniem powództwa doręczone pełnomocnikowi pozwanego w dniu 20.09.2017 roku k. 205 – dowód doręczenia), i oddalił w pozostałym zakresie żądanie odsetek jako niezasadne.

Łącznie tytułem odszkodowania powód żądał kwoty 5.000 zł, na co składa się: 3.436zł tytułem kosztów opieki osób trzecich, 436,20 tytułem kosztów ortezy, leków i rehabilitacji oraz 1.127,80zł tytułem kosztów dojazdów do lekarzy, na rehabilitację i kosztów leków i maści innych niż wymienili biegli, a na które powódka nie ma rachunków na podstawie art. 322 kpc. (załącznik do protokołu pełn. powódki k. 211-212)

Żądanie powyższych kwot jest w pełni zasadne.

W niniejszej sprawie powódka kosztów z tytułu opieki nie poniosła a z całą pewnością nie wykazała takich kosztów np. rachunkami. Jak bowiem wynika z materiału dowodowego zebranego w sprawie opiekę nad nią sprawował mąż i córka.

Żądanie powódki zasądzenia kosztów opieki na podstawie art. 444 § 1 KC nie znajduje więc uzasadnienia. Jednakże okoliczności faktyczne, na których swoje żądanie opiera powódka, pozwalają na rozważenie odpowiedzialności strony pozwanej z punktu widzenia przepisu art. 444 § 2 KC.

Skoro opieka nad powódką była konieczna - co wynika z opinii biegłego oraz była rzeczywiście wykonywana przez członków rodziny, to powódce należy się renta z tytułu zwiększenia potrzeb, określona w przepisie art. 444 § 2 KC. Jest to przepis, który nie wymaga, aby wydatki na opiekę zostały rzeczywiście poniesione.

Ilość potrzebnej opieki osób trzecich wynika z opinii biegłego ortopedy, jest to 313 godzin za okres do września 2017 roku. Kwota 12 zł za jedną godzinę opieki nie jest wygórowana, co łącznie daje 3.756zł z czego pozwany zapłacił 320zł, a więc do zasądzenia pozostaje kwota 3.436zł.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego , w szczególności dokumentów, zeznań powódki, opinii biegłych wynika, że powódka potrzebowała i kupowała leki p-bólowe, maści na blizny, kupiła ortezę, zapłaciła za zabiegi rehabilitacyjne i jest to kwota 480,00zł z czego pozwany zapłacił 436,20zł.

Z zeznań powódki wynika, że powódka musiała dojeżdżać do placówek medycznych, na rehabilitację zarówno prywatną jak i na NFZ, na konsultacje lekarskie do T. Powódka mieszka w Ł., dojeżdżała do lekarzy, na rehabilitację autobusem, nieraz szła pieszo do T. ze względu na roboty drogowe i brak autobusu, a nieraz ktoś ją podwiózł. Na rehabilitację na NFZ chodziła do przychodni w T.. Prywatnie też chodziła na rehabilitację w T. przez 2 tygodnie. Do T. z miejscowości, gdzie mieszka jest 5 km, bilet kosztuje 3,50 zł w jedna stronę. Do lekarza ortopedy na NFZ dojeżdżała do T. . Powódka kilkadziesiąt razy musiała dojechać do T., a więc żądanie kwoty 1.127,80zł tytułem dojazdów do placówek medycznych, na rehabilitację, do lekarzy jest w pełni uzasadnione.

Jeśli chodzi o odsetki od zasądzonego odszkodowania to Sąd je zasądził od dnia 21.09.2017 roku (w dniu 20.09.2017 roku doręczono pismo z rozszerzeniem powództwa) wobec tego, że zasądzona kwota zawiera należne koszty opieki aż do czasu rozszerzenia powództwa.

Z opinii biegłych i zeznań powódki wynikało jakie leki były potrzebne, konieczne dojazdy i wobec braku rachunków zarówno co do kosztów dojazdu, kosztów leków możliwe jest zastosowanie art. 322 k.p.c. i uwzględnienie żądań z tego tytułu.

Konieczność pomocy osób trzecich po około 2,5 godziny tygodniowo na czas nieokreślony wynika z opinii biegłego ortopedy, dlatego zgodnie z żądaniem Sąd zasądził rentę od października 2017 roku i na przyszłość na zwiększone potrzeby w kwocie po 120zł miesięcznie biorąc pod uwagę fakt koniecznej pomocy po 2,5 godziny tygodniowo tj. 10 godzin miesięcznie po 12 zł za godzinę, co daje 120zł miesięcznie.

Podstawą rozstrzygnięcia o kosztach procesu był przepis artykułu 98 KPC, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy.

Strona powodowa wygrała proces w całości. Sąd w całości uwzględnił żądania główne. Sąd oddalił jedynie żądanie co do odsetek w niewielkiej części.

Zgodnie z treścią art. 83 ust 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.) w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie sąd orzeka o poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa wydatkach, stosując odpowiednio przepisy art. 113. Natomiast w myśl art. 113 ustęp 1 w/w ustawy kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu.

Mając powyższe na uwadze Sąd nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim kwotę 5137,26zł tytułem brakującej opłaty od pozwu opłaty i zwrotu wydatków tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa.

Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki zwrot kosztów procesu w postaci kosztów zastępstwa procesowego na podstawie § 2 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 507, z późn. zm.) i opłaty od pełnomocnictwa w kwocie 5417zł.

SSO Dorota Krawczyk

Z/ Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powódki.