Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 grudnia 2021 r.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział I Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący	Sędzia SO Alina Gąsior
Protokolant	Beata Gurdziołek

po rozpoznaniu w dniu 2 grudnia 2021 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W.

przeciwko Gminie P.

o zapłatę 24.702,29 złotych

1.  zasądza od pozwanego Gminy P. na rzecz powoda (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. kwotę 13.205,84 (trzynaście tysięcy dwieście pięć 84/100) złotych ;

2.  oddala powództwo w pozostałej części ;

3.  zastrzega, że pozwana Gmina P. ma prawo powoływać się w toku postępowania egzekucyjnego na ograniczoną odpowiedzialność do wysokości wartości spadku nabytego po A. D. (1);

4.  znosi wzajemnie między stronami koszty procesu.

Sędzia SO Alina Gąsior

Sygn. akt I C 1386/21

UZASADNIENIE

W pozwie złożonym 17 maja 2021 r. (data nadania) skierowanym przeciwko Gminie P. powód (...) Bank (...) SA w W. wniósł o zasądzenie na rzecz powoda kwoty 116.062,78 zł wraz z odsetkami umownymi za opóźnienie w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP od kwoty 92.497,79 zł od 13 maja 2021 r. do dnia zapłaty - tytułem zwrotu kredytu udzielonego A. D. (2), którego spadkobiercą jest pozwana Gmina.

Należność dochodzona pozwem (w tym koszty procesu w postaci opłaty sądowej od pozwu) została zasądzona nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym (k. 24).

Pozwany wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty w części – co do kwoty 24.702,29 zł. Wniósł o oddalenie powództwa w tej części podnosząc zarzut przedawnienia rat wymagalnych wcześniej niż 3 lata przed 12 maja 2018 r. (data sporządzenia pozwu). Ponadto co do pozostałej kwoty wniósł o zastrzeżenie prawa do powołania się w toku postępowania egzekucyjnego na ograniczenie odpowiedzialności do wartości ustalonego w spisie inwentarza stanu czynnego spadku po A. D. (1).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 06 lutego 2014 r. A. D. (1) zawarł umowę kredytu z (...) SA w W., na kwotę 150 000 zł. Miał spłacić kredyt, wraz z odsetkami, prowizją i określonymi w umowie opłatami w ratach miesięcznych po 2.287,29 zł. W umowie zastrzeżono odsetki za opóźnienie w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP.

(niesporne, dowód: umowa k. 56 i n., harmonogram k. 10)

A. D. (1) zmarł 08-03-2016 r. Spadek po nim nabyła pozwana Gmina
z dobrodziejstwem inwentarza.

(niesporne, dowód: postanowienie SR w Piotrkowie Tryb. z 05-12-2018 r. sygn. akt I Ns 1073/18 k. 14)

Ostatnia wpłata na poczet kredytu miała miejsce 02-08-2017 r.

(dowód: zestawienie operacji na rachunku kredytu k. 15)

W piśmie z 27 kwietnia 2020 r. powód wypowiedział pozwanemu umowę kredytu.

(dowód: oświadczenie o wypowiedzeniu w piśmie z 27-04-2020 r. z potwierdzeniem odbioru k. 12-13)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje na uwzględnienie w części.

Podstawą roszczenia o zwrot kredytu od spadkobiercy kredytobiorcy są przepisy art. 69 Prawa bankowego i art. 922 § 1 k.c. Zgodnie z art. 69 ust. 1 Prawa bankowego, przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony
w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. W myśl art. 922 § 1 k.c., prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na spadkobiercę.

Na czas wniesienia pozwu cała niespłacona kwota była wymagalna wskutek wypowiedzenia, co było niesporne. Pozwany podniósł natomiast, że przedawnieniu uległy raty wymagalne wcześniej niż 3 lata przed wniesieniem pozwu.

Rację ma pozwany co do tego, że przed wypowiedzeniem termin przedawnienia poszczególnych rat biegł od dnia następnego po terminach ich płatności. Wypowiedzenie nie zmieniło terminu wymagalności rat przypadających do zapłaty przed wypowiedzeniem.

Upływ terminu płatności danej raty oznacza, że roszczenie kredytodawcy o zapłatę tej raty staje się wymagalne i może być dochodzone na drodze sądowej, niezależnie od realizacji innych uprawnień wierzyciela, w tym wypowiedzenia umowy. Wypowiedzenie umowy powoduje, że wymagalne staje się roszczenie o zwrot tej części kredytu, która nie stała się jeszcze wymagalna przed wypowiedzeniem na skutek nadejścia terminu płatności. Innymi słowy, wypowiedzenie umowy nie zmienia niczego w zakresie stanu wymagalności tych rat, których termin płatności nastąpił wcześniej. W stan wymagalności stawiane są jedynie te raty, których termin płatności jeszcze nie nadszedł (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 27 lipca 2021 r. III CZP 17/21).

Stosownie do art. 118 k.c., termin przedawnienia dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej wynosi trzy lata.

Jak stanowi art. 120 § 1 k.c., bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Na podstawie art. 123 § 1 pkt 1 k.c., bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia roszczenia. W związku z tym unormowaniem pozwany podniósł, że kwoty objęte ratami wymagalnymi wcześniej niż 3 lata przed wniesieniem pozwu uległy przedawnieniu.

Zarzut przedawnienia jest jednak zasadny tylko w części. Nie uległy bowiem przedawnieniu raty wymagalne w 2018 r., gdyż z uwagi na unormowanie art. 118 zdanie drugie k.c. koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, a zatem raty wymagalne co prawda wcześniej niż 3 lata przed wniesieniem pozwu (17 maja 2018 r.), ale już w 2018 r. (o terminach zapłaty w styczniu, lutym, marcu, kwietniu, maju 2018 r.) uległyby przedawnieniu dopiero z końcem 2021 r. Przedawnienie dotyka zatem nieuiszczonych rat płatnych w 2017 r.

Równocześnie każdorazowa zapłata na poczet kredytu powodowała przerwanie biegu przedawnienia (wskutek uznania długu – art. 123 § 1 pkt 2 k.c.). Ostatnia wpłata miała miejsce 02 sierpnia 2017 r. Przedawnieniu zatem uległy raty płatne w terminach 06 sierpnia 2017 r., 06 września 2017 r., 06 października 2017 r., 06 listopada 2017 r., 06 grudnia 2017 r. tj. 5 rat po 2.287,29 zł, czyli kwota 11.436,45 zł.

Jak stanowi art. 117 § 1 k.c., po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia. W związku z tym powództwo w zakresie kwoty 11.436,45 zł podlegało oddaleniu. W pozostałej części, tj. co do kwoty 13.265,84 (24 702,29 zł – 11 436,45 zł) było ono zasadne.

Z uwagi na błąd rachunkowy Sąd uwzględnił powództwo do kwoty 13.205,84 zł, zamiast do kwoty 13.265,84 zł.

Na podstawie art. 319 k.p.c. należało zastrzec pozwanemu prawo do powołania się w toku postępowania egzekucyjnego na ograniczenie odpowiedzialności do wartości ustalonego w spisie inwentarza stanu czynnego spadku po A. D. (1). Zgodnie bowiem z art. 1031 § 2 k.c., w razie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w wykazie inwentarza albo spisie inwentarza stanu czynnego spadku.

Na podstawie art. 100 zdanie pierwsze k.p.c. Sąd zniósł wzajemnie między stronami koszty procesu, ponieważ powództwo zostało uwzględnione w części (w około 54 %).

SSO Alina Gąsior