Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 stycznia 2025 r.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział I Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący	Sędzia Adam Bojko
Protokolant	sekr. sąd. Angelika Szeszko

po rozpoznaniu w dniu 9 stycznia 2025 r. w Piotrkowie Trybunalskim
na rozprawie

sprawy z powództwa M. M.

przeciwko J. M. (1) i J. M. (2)

o zapłatę 224 646,42 zł

1.  umarza postępowanie co do kwoty 119 953,22 zł (sto dziewiętnaście tysięcy dziewięćset pięćdziesiąt trzy złote 22/100) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie;

2.  zasądza solidarnie od pozwanych J. M. (1) i J. M. (2) na rzecz powódki M. M. kwotę 94 693,00 zł (dziewięćdziesiąt cztery tysiące sześćset dziewięćdziesiąt trzy złote 00/100) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 16 grudnia 2022 roku do dnia zapłaty;

3.  oddala powództwo w pozostałej części;

4.  nadaje wyrokowi w punkcie 2 (dwa) rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 10 000,00 zł (dziesięć tysięcy złotych 00/100);

5.  zasądza od powódki M. M. na rzecz pozwanych J. M. (1) i J. M. (2) w częściach równych kwotę 1 741,00 zł (jeden tysiąc siedemset czterdzieści jeden złotych 00/100) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów procesu;

6.  nakazuje pobrać solidarnie od pozwanych J. M. (1) i J. M. (2) na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim kwotę 4 734,65 zł (cztery tysiące siedemset trzydzieści cztery złote 65/100) tytułem części należnej opłaty sądowej od uwzględnionej części powództwa oraz kwotę 4 741,36 zł (cztery tysiące siedemset czterdzieści jeden złotych 36/100) tytułem zwrotu części wydatków na koszty opinii biegłego sądowego, od których powódka została zwolniona;

7.  nie obciąża powódki nieuiszczonymi kosztami sądowymi.

Sygn. akt I C 1405/22

UZASADNIENIE

Powódka M. M. w pozwie wniesionym w dniu 15 września 2022 r. przeciwko J. M. (1) i J. M. (2) zażądała zasądzenia od pozwanych na swoją rzecz kwoty 224 646,42 zł, tytułem zwrotu nakładów poniesionych na nieruchomość pozwanych położoną w S. nr 5, gminie R. wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 17 września 2021 r.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że w dniu 31 grudnia 2015 roku zamieszkała wraz z partnerem J. M. (3), a od 26 sierpnia 2017 roku swoim mężem, w miejscowości (...) w domu jednorodzinnym, który należy do pozwanych, będących rodzicami J. M. (3). Dom znajdował się w bardzo złym stanie, więc za zgodą pozwanych, przeprowadzili w nim generalny remont. Główne prace remontowe zostały wykonane w latach 2014/2015, a następnie remont był kontynuowany już po ich zamieszkaniu na nieruchomości. Powódka wskazała, że w domu został wymieniony dach, drzwi, okna, podłogi, instalacja elektryczna, cała instalacja CO oraz piec, przed domem została położona kostka brukowa oraz zostały wykonane tynki zewnętrzne, ponadto M. M. i J. M. (3) zakupili liczne sprzęty użytku domowego, w tym AGD. Powódka zaznaczyła, że w dniu 17 września 2021 roku mąż wyrzucił ją wraz z dziećmi z domu, z którego nie zabrała nic prócz rzeczy osobistych i wyposażenia pokoju córki. Obecnie toczy się pomiędzy nią, a J. M. (3) sprawa rozwodowa, od listopada 2021 r. Sąd orzekł między nimi rozdzielność majątkową i na dzień wytoczenia powództwa nie został dokonany podziału majątku.

W odpowiedzi na pozew z dnia 16 grudnia 2022 r. pozwani J. M. (2) i J. M. (1) wnieśli o oddalenie powództwa w całości z uwagi na jego bezzasadność i bezprzedmiotowość roszczenia. Pozwani wskazali, że w związku z roszczeniami powódki - zgłaszają do potrącenia przysługującą im wierzytelność wobec powódki wraz ze swoją córką z tytułu korzystania z lokalu mieszkalnego położonego w miejscowości (...) za okres od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia 31 sierpnia 2022 r. w kwocie 68.000,00 zł (1.000,00 zł miesięcznie). Z ostrożności procesowej podnieśli także zarzut przedawnienia roszczenia. Pozwani przyznali, iż nieruchomość będąca przedmiotem powództwa stanowi ich własność, a powódka zamieszkała w niej z ich synem J. M. (3), a także z córką pochodzącą z pierwszego związku. W ocenie pozwanych jeżeli powódka wykonywała jakieś prace na nieruchomości wraz z J. M. (3), robiła to we własnym zakresie i na własną odpowiedzialność. W ocenie pozwanych w związku z treścią art. 226 k.c. roszczenie powódki jest bezpodstawne. Ponadto powódka nie uzyskiwała dochodów, które mogłoby umożliwić dokonywanie jakichkolwiek nakładów na nieruchomość, powódka posiada córkę z pierwszego związku, urodzoną w (...) r., na którą ojciec nie płaci alimentów, zatem koszty utrzymania dziecka ponosiła i ponosi powódka, a rodzina powódki również nie mogła wspierać jej finansowo, albowiem nie są to osoby sytuowane. Jednocześnie pozwani wskazali, że powódka żąda zwrotu kwoty ponad 224 646,42 zł, podczas gdy w załączniku do pozwu - w tabeli - widnieje kwota 112 323,21 zł, zatem już w tym zakresie powódka zaprzecza sama sobie w zakresie żądanej kwoty i przedstawienia Sądowi okoliczności sprawy, powołując się na okoliczność, że między stronami nie dokonano podziału majątku, co w ich ocenie nie ma znaczenia w przedmiotowej sprawie, albowiem istotny jest fakt rozdzielności majątkowej i wydzielenia się w związku z tym udziałem w majątku wspólnym między małżonkami.

Na rozprawie w dniu 9 stycznia 2025 r. powódka wniosła o zasądzenie od pozwanych na swoją rzecz solidarnie kwoty 94 693,00 zł tytułem zwrotu nakładów na budynek mieszkalny i na zagospodarowanie nieruchomości, a ponadto o zasądzenie kwoty 10 000 zł tytułem połowy wartości ruchomości wymienionych w pozwie. W pozostałej części powódka cofnęła powództwo, przy czym zaznaczyła, że wystąpiła o całe roszczenie z uwagi na fakt, że część roszczeń może stanowić przedmiot ewentualnego podziału majątku wspólnego, żeby zabezpieczyć wspólne prawa małżonków w związku z upływem terminu przedawnienia roszczenia.

Pozwani wyrazili zgodę na cofnięcie pozwu w części, uznali powództwo do kwoty 10 000,00 zł z tytułu zwrotu nakładów na nieruchomość oraz wnosili o jego oddalenie w pozostałym zakresie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka M. M. i syn pozwanych J. M. (3) od marca 2014 r. pozostawali w nieformalnym związku, a od dnia 26 sierpnia 2017 r. w związku małżeńskim. W dniu 17 lutego 2016 r. z ich związku urodził się syn T. M. (1). Powódka i J. M. (3) zamieszkali wspólnie we wrześniu 2014 r. i od tego czasu prowadzili wspólne gospodarstwo domowe. Początkowo mieszkali w lokalu mieszkalnym babci powódki, położonym w P., w którym wcześniej mieszkała powódka. W czerwcu 2015 r. zamieszkali w domu rodzinnym powódki, ponieważ babcia powódki sprzedała swój lokal mieszkalny. Nie partycypowali w kosztach utrzymania domu rodzinnego powódki. Następnie postanowili zamieszkać na nieruchomości pozwanych położonej w S. nr 5, zabudowanej domem jednorodzinnym. Nieruchomość wchodziła w skład gospodarstwa rolnego pozwanych. Pozwani nie mieszkali na tej nieruchomości. Mieszkali natomiast we własnym domu położonym w P..

/dowód: zeznania świadka B. D. k. 303 odwrót – 304 odwrót, zeznania świadka R. D. – protokół k. 306-306 odwrót, zeznania powódki M. M. – protokół k. 1021-1022 odwrót i k.1023/

Dom na nieruchomości pozwanych był domem parterowym, murowanym, wybudowanym w latach 50 -tych ubiegłego wieku. Miał instalację elektryczną, instalację zimnej wody z jednym ujęciem w kuchni. W oddzielnym pomieszczeniu dostawionym do budynków gospodarczych znajdowała się łazienka oraz spiżarnia. Nieruchomość była ogrodzona starym ogrodzeniem z siatki na podmurówce.

/dowód: zdjęcia k. 101 – 106, zeznania świadka J. L. – protokół k. 904 odwrót – 905 odwrót/

Powódka i J. M. (3) przed zamieszkaniem na nieruchomości przeprowadzili prace remontowo – budowlane w budynku mieszkalnym oraz na części nieruchomości niezbędnej do korzystania z budynku mieszkalnego, za zgodą pozwanych, którzy w przyszłości mieli przenieść na nich własność nieruchomości.

/dowód: nagranie rozmowy powódki z pozwanymi z 15.08.2021 r. płyta CD k. 89, stenogram k. 90, zeznania powódki M. M. – protokół k. 70 odwrót-71 oraz k. 72 odwrót, k. 983-983 odwrót, k. 1021-1022 odwrót i k.1023, zeznania J. M. (3) – protokół k. 307 odwrót – 309 odwrót/

Prace remontowe rozpoczęły się w lutym 2015 r. W budynku zostały wymienione wszystkie instalacje, okna, drzwi, podłogi, została założona instalacja centralnego ogrzewania, wykonane tynki gipsowe oraz sufity podwieszane, wymieniono więźbę dachową oraz poszycie dachu, dobudowano łącznik pomiędzy budynkiem, a łazienką, spiżarnią w której została urządzona kotłownia, dobudowano dodatkowe pomieszczenie przeznaczone na pokój dziecka, poprzez zaadoptowanie na ten cel połowy tarasu, wykonano docieplenie zewnętrzne budynku. Na poddaszu został urządzony pokój dla córki powódki, wykonana ściana z płyty kartonowo – gipsowej z wejściem do drugiego pokoju, który miał być urządzony w przyszłości oraz szafa wnękowa. Wszystkie pomieszczenia zostały wykończone nowymi materiałami oraz wyposażone w nowe meble i urządzenia. Ze starego budynku pozostały tylko ściany. Stare podłogi zerwano, a następnie wykonano podłoże z piasku, wykonano posadzki oraz ułożono panele podłogowe. Ponadto zostało wykonane nowe ogrodzenie nieruchomości od strony ulicy z cegły klinkierowej, którą zakupili rodzice powódki. Stalowe przęsła i brama wjazdowa pochodziły ze zdemontowanego ogrodzenia na nieruchomości rodziców powódki, a przed zamontowaniem na nieruchomości pozwanych zostały poddane renowacji przez J. M. (3). Podjazd na nieruchomości został utwardzony kostką brukową, a na części nieruchomości został urządzony ogród.

/dowód: zdjęcia k. 37, k. 100, k. 102 – 107, k. 1006, k. 1018, zeznania świadka B. D. – protokół k. 303 odwrót – 304 odwrót, zeznania świadka J. L. – protokół k. 304 odwrót – 305 odwrót, zeznania świadka R. D. – protokół k. 306-306 odwrót, zeznania świadka J. M. (3) – protokół k. 307 odwrót – 309 odwrót, faktury VAT k. 409 -411, zeznania powódki k. – protokół k. 70 odwrót-71 oraz k. 72 odwrót, k. 983-983 odwrót, k. 1020 odwrót, k. 1021-1022 odwrót/

Prace remontowo – budowlane były wykonywane w szerokim zakresie systemem gospodarczym i wykonywane nieodpłatnie przez wujka powódki J. L., jego brata K. L., pozwanego J. M. (1), ojca powódki B. D.. (...) budowlane kupowali powódka i J. M. (3).

/dowód: nagranie rozmowy powódki z pozwanymi z 15.08.2021 r. płyta CD k. 87, stenogram k. 88, zeznania świadka B. D. – protokół k. 903 odwrót – 904 odwrót, zeznania świadka J. L. – protokół k. 904 odwrót – 905 odwrót, zeznania świadka R. D. – protokół k. 306-306 odwrót, faktury VAT k. 409-411, zrzuty ekranu k. 412-413, zeznania powódki M. M. – protokół k. 70 odwrót-71 oraz k. 72 odwrót, k. 983-983 odwrót, k. 1021-1022 odwrót i k.1023/

Ojciec powódki B. D. w domu na nieruchomości pozwanych wykonywał ściany z karton – gipsu, pomagał w wykonywaniu docieplenia ścian zewnętrznych, wykonał tynk ozdobny we wszystkich korytarzach, wykonał stelaż do mocowania płyt kartonowo – gipsowych oraz zamontował na nim płyty w pokoju na poddaszu, który był przeznaczony dla córki powódki z poprzedniego związku.

/dowód: zeznania świadka B. D. – protokół k. 903 odwrót – 904 odwrót, zeznania świadka R. D. – protokół k. 306-306 odwrót, dokumenty podatkowe k. 248-268/

W 2020 r. B. D. wraz z T. M. (2) zespawali i zamontowali stalowe schody prowadzące na poddasze.

/dowód: zeznania świadka J. L. – protokół k. 904 odwrót – 905 odwrót, zeznania świadka B. D. – protokół k. 903 odwrót – 904 odwrót, zeznania świadka T. M. (2) - protokół k. 305 odwrót -306/

T. M. (2) z bratem G. M. wykonał ocieplenie ścian zewnętrznych budynku. Prace zlecali mu M. M. i J. M. (3), którzy mieszkali wówczas w budynku na nieruchomości. T. M. (2) nie żądał zapłaty za wykonywane prace, ponieważ jest ojcem chrzestnym córki powódki z poprzedniego związku.

/dowód: zeznania świadka T. M. (2) - protokół k. 305 odwrót -306/

Prace remontowo – budowlane na nieruchomości wykonywali również nieodpłatnie Z. K. (1), J. C., a ponadto J. M. (3). J. M. (3) założył instalację elektryczną, wykonywał szpachlowanie i docieranie łączeń płyt kartonowo – gipsowych, układał panele, układał płytki w części domu, zgrzewał rury wspólnie z J. L., zakładał oświetlenie, pomagał przy wykonywaniu docieplenia. J. C. wspólnie z J. M. (1) wymurowali łącznik oraz wykonali betonowe wylewki na podłogach. W pracach tych pomagali także Z. K. (1) i J. M. (3). Piasek do wylewek był na miejscu, a cement kupił J. M. (1).

/dowód: zeznania świadka J. M. (3) – protokół k. 307 odwrót – 309 odwrót, zeznania świadka J. C. – protokół k. 310, zeznania pozwanego J. M. (1) – protokół k.71 odwrót -72 odwrót/

S. G. jako sąsiad nieodpłatnie pomagał M. i J. M. (3) podczas prac remontowych na nieruchomości m.in. przy zamontowaniu komina, wyburzeniu drzwi, wykonaniu otworu w ścianie, pożyczał narzędzia, pomagał czasem coś przenosić.

/dowód: zeznania świadka S. G. k. 309 odwrót – 310/

W dniu 31 grudniu 2015 r. powódka i J. M. (3) zamieszkali na nieruchomości. Po zamieszkaniu na nieruchomości urządzili pokój dla córki powódki na poddaszu, wykonali schody prowadzące na poddasze (2020), położyli tynki zewnętrzne (2021), wykonali ogrodzenie nieruchomości z cegły klinkierowej (2018), urządzili ogród (2017, 2020), wykonali utwardzenia z kostki brukowej wraz z oświetleniem (2020),

/dowód: zeznania świadka J. L. – protokół k. 904 odwrót – 905 odwrót, zeznania powódki M. M. – protokół k. 70 odwrót-71 oraz k. 72 odwrót, k. 983-983 odwrót, k. 1021-1022 odwrót, zdjęcia k. 37, fakt uznany za przyznany wynikający z tabeli z zestawieniem nakładów k. 36/

W dniu 13 września 2018 r. powódka, J. M. (3), ich syn T. M. (1) oraz córka powódki Z. N. zostali zameldowani na nieruchomości pozwanych na pobyt stały.

/dowód: zaświadczenia o zameldowaniu na pobyt stały k. 297 – 300/

Powódka i J. M. (3) finansowali prace remontowe z własnych dochodów, zaciąganych pożyczek oraz pomocy finansowej rodziców.

/dowód: zeznania świadka J. M. (3) – protokół k. 307 odwrót – 309 odwrót, zeznania powódki protokół k. 70 odwrót-71 oraz k. 72 odwrót, k. 983-983 odwrót, k. 1021-1022 odwrót i k.1023/

Powódka posiadała ponadto oszczędności w kwocie 15 000 zł ulokowane na lokacie oraz w kwocie 9 000 zł, która otrzymała od swojej babci tytułem rozliczenia jej nakładów na mieszkanie babci, które zostało sprzedane.

/dowód: wydruk historii rachunku powódki k. 135-156, zeznania świadka R. D. – protokół k. 306-306 odwrót, zeznania powódki M. M. – protokół k. 70 odwrót -71 i k. 72 odwrót, k. 1021-1022 odwrót/

W okresie od 25 stycznia 2015 r. do 27 grudnia 2015 r. powódka i J. M. (3) ponieśli udokumentowane koszty zakupu materiałów budowlanych i wykończeniowych oraz wyposażenia domu w łącznej wysokości 22 014,84 zł.

/dowód: rachunki k. 20 – 35, zeznania powódki k. 1022/

Powyższe koszty nie obejmują montażu okien i parapetów, wykonania konstrukcji i poszycia dachu, zakupu i montażu pieca c.o., wykonania instalacji elektrycznej, stelaży ścian działowych i sufitów podwieszanych, zakupu drzwi wejściowych i bramy garażowej, zakupu paneli i płytek, zakupu roślin, materiałów i wykonania ogrodu, zakupu cegły klinkierowej, domofonu, zakupu materiałów i wykonania utwardzeń z kostki wraz z oświetleniem oraz tynków zewnętrznych.

/ fakt uznany za przyznany wynikający z tabeli z zestawieniem nakładów k. 36/

Powódka poniosła ponadto koszty wykonania i montażu mebli kuchennych w kwocie 9 500 zł, koszty zakupu kabiny hydromasażowej z wanną w wysokości 2 439 zł, koszty zakupy grilla węglowego w kwocie 399 zł, koszty zakupu rolet okiennych w wysokości 257,79 zł, koszty zakupu siatki leśnej w wysokości 593,97 zł, koszty zakupu gniazdek i oprawek w kwocie 48,94 zł.

/dowód: umowa zlecenie k. 6, faktury VAT k. 7 -13/

Drewno na więźbę dachową pochodziło z lasu pozwanych, a koszty jego pocięcia w tartaku zostały poniesione przez pozwanych.

/dowód: zeznania świadka J. M. (3) – protokół k. 307 odwrót – 309 odwrót, zeznania powódki protokół k. 70 odwrót-71 oraz k. 72 odwrót, k. 1021-1022 odwrót i k.1023, zeznania pozwanego J. M. (1) protokół k. 71 odwrót-72, k. 72 - 72 odwrót/

Rodzice powódki darowali powódce i J. M. (3) kwotę 10 000,00 zł na wymianę okien oraz kwotę 15 000 zł na zakup blachodachówki na poszycie dachu. B. D. przyjeżdżając do Polski przekazywał swoim córkom, w tym powódce każdorazowo kwoty rzędu 2.000 – 3.000 zł.

/dowód: zeznania świadka B. D. – protokół k. 903 odwrót – 904 odwrót, zeznania świadka R. D. – protokół k. 306-306 odwrót/

Matka powódki pomagała powódce i J. M. (3) w urządzeniu ogrodu, płaciła za rośliny. Przywoziła obiady dla osób pracujących na budowie.

/dowód: zeznania świadka R. D. – protokół k. 306-306 odwrót/

Matka powódki i jej siostra N. T. pomagały w pracach porządkowych w trakcie remontu budynku oraz w pracach związanych z urządzaniem ogrodu.

/dowód: zeznania świadka R. D. – protokół k. 306-306 odwrót, zeznania świadka N. T. – protokół k. 307/

Matka powódki zakupiła do domu na nieruchomości pozwanych lodówkę za kwotę 4 728,90 zł oraz zmywarkę za kwotę 1 663,98 zł. Zaciągała na ten cel pożyczki z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, kupowała sprzęty i meble na raty.

/dowód: zeznania świadka R. D. – protokół k. 306-306 odwrót, zamówienie k. 14, rachunek k. 15, faktura VAT k. 16, potwierdzenie przelewu k. 17, zeznania N. T. – protokół k. 307, umowa pożyczki z dnia 9 lipca 2021 r. k. 243, wniosek o udzielenie uzupełniającej pożyczki ratalnej – krótkoterminowej z dn. 17.04.2018 r. k. 244-244 odwrót, potwierdzenie przelewu k. 245, umowa pożyczki z dnia 06.07.2017 r. k. 246, potwierdzenie przelewu k. 246 odwrót/

Pozwana J. M. (2) zakupiła do domu zamieszkałego przez powódkę i J. M. (3) pralkę marki S. za kwotę 2 287,40 zł na podstawie umowy o sprzedaż na raty.

/dowód: umowa o kredyt k. 340-345/

Powódka w trakcie prac remontowych na nieruchomości pozwanych pracowała jako pracownik biurowy w firmie rozliczeniowej. W maju 2015 r. zaszła w ciąże.

/dowód: zeznania powódki protokół k. 70 odwrót-71 oraz k. 72 odwrót, k. 983-983 odwrót, k. 1021-1022 odwrót i k.1023/

Powódka uzyskiwała dochody opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych - w 2015 roku w wysokości 20.667,60 zł, w 2016 roku w wysokości 16.835,80 zł, w 2017 roku w wysokości 16.518,39 zł. W 2018 roku J. M. (3) uzyskał dochody ze stosunku pracy w wysokości 35 505,74 zł, a powódka uzyskała dochody z innych źródeł w wysokości 2 847,59 zł. W 2019 roku powódka uzyskała dochód z tytułu zatrudnienia w Zakładzie (...) w wysokości 4.832,86 zł. W 2020 roku J. M. (3) uzyskał dochody ze stosunku pracy w wysokości 41 309,65 zł, a powódka uzyskała dochód z tytułu zasiłku pieniężnego z ubezpieczenia społecznego w wysokości 9 750,66 zł.

/dowód: zaświadczenia o wysokości dochodu k. 108-111 odwrót, PIT -37 za rok 2018 k. 112-120, PIT 11A k. 123 – 123 odwrót, PIT -37 za rok 2020 k. 124-130/

Ojciec dziecka powódki z poprzedniego małżeństwa okresowo płacił zasądzone alimenty na rzecz dziecka. W okresie od 1 stycznia 2015 r. do 30 września 2015 r. M. M. pobierała świadczenie z funduszu alimentacyjnego na Z. M. (N.) od 1 stycznia 2015 roku do 30 września 2015 r. w wysokości 500,00 zł. Ponadto powódka pobierała zasiłek rodzinny oraz świadczenie wychowawcze na Z. M. i T. M. (1).

/dowód: decyzja z dnia 09.10.2020 r. k. 220, decyzja z dnia 22.09.2020 r. k.221, decyzja z dnia 17.10.2019 r. k. 222, informacja o przyznaniu świadczenia wychowawczego k. 223-224, decyzja z dnia 26.02.2020 r. k. 225, decyzja z dnia 04.10.2018 r. k. 226, decyzja z dnia 15.10.2018 r. k. 227, decyzja z dnia 3.02.2020 r. k. 228-229, decyzja z dnia 18.01.2018 r. k. 230-231, informacja o przyznaniu świadczenia wychowawczego z dn. 31.01.2020 r. k. 232-233, decyzja z dnia 21.07.2016 r. k. 234, decyzja z dnia 10.02.2015 r. k. 235-236, pismo z dnia 04.03.2020 r. k.237, potwierdzenie przelewu k. 238, pismo z dnia 06.03.2020 r. k. 239, potwierdzenie przelewu k. 240, pismo z dnia 07.02.2020 r. k. 241, potwierdzenie przelewu k. 242, zeznania powódki protokół k. 70 odwrót-71 oraz k. 72 odwrót, k. 983-983 odwrót, k. 1021-1022 odwrót i k.1023/

W dniu 18 września 2015 r. powódka zawarła z (...) Bank (...) S.A. umowę pożyczki gotówkowej w kwocie 14.825,46 zł, którą spłacała ze swojego rachunku bankowego w ratach wynoszących 626,11 zł miesięcznie. W wykonaniu umowy bank przelał na rachunek bankowy powódki kwotę 10 283,63 zł.

/dowód: informacja Banku (...) z 21.06.2023 r. k. 827 – 827 odwrót, potwierdzenie przelewu k. 828/

W dniu 10 czerwca 2016 r. powódka zawarła z (...) Bank (...) S.A. umowę pożyczki gotówkowej w kwocie 23.979,99 zł, którą spłacała ze swojego rachunku bankowego w ratach wynoszących 433,28 zł miesięcznie.

/dowód: potwierdzenie utworzenia zlecenia stałego k. 93, umowa pożyczki gotówkowej k. 97, k. 817 – 825, wydruk historii rachunku powódki k. 135-156, zeznania powódki M. M. – protokół k. 70 odwrót -71 oraz k. 72 odwrót, k. 983-983 odwrót, k. 1021-1022 odwrót i k.1023/

W dniu 10 czerwca 2016 r. Bank (...) przelał na rachunek powódki kwotę 20 000 zł, z której powódka dokonała wpłaty w kwocie 10 283,63 zł tytułem całkowitej spłaty pożyczki gotówkowej z 18 września 2015 r. W dniu 9 sierpnia 2016 r. powódka dokonała spłaty raty kredytu w kwocie 4 700 zł.

/dowód: potwierdzenie usunięcia zlecenia stałego k. 92, polecenie przelewu k. 131, wydruk historii rachunku powódki k. 135-156/

W dniu 12 czerwca 2017 r. matka powódki R. D. przelała na rachunek bankowy powódki kwotę 17 000,00 zł.

/dowód: potwierdzenie przelewu k. 17, 132, zeznania świadka R. D. – protokół k. 306-306 odwrót/

W dniu 12 czerwca 2017 r. powódka dokonała spłaty raty kredytu w wysokości 16.050,00 zł.

/dowód: potwierdzenie przelewu k. 133, wydruk historii rachunku powódki k. 135-156/

W latach 2016 – 2018 powódka dokonywała ze swojego rachunku bankowego spłat niektórych rat kredytu zaciągniętego przez J. M. (3) oraz opłat składek z tytułu umów ubezpieczeń zawieranych przez J. M. (3), a ponadto opłat za wodę dostarczaną do nieruchomości pozwanych położonej w S..

/dowód: wydruk historii rachunku powódki k. 135-156, potwierdzenia transakcji k. 157 -197, k. 198 - 219/

Matka powódki R. D. w latach 2015 - 2020 uzyskiwała stałe dochody z tytułu zatrudnienia w Gminnym Zespole (...) w R. w wysokości: 9 881,98 zł za rok 2015, 9 212,28 zł i 1 446,92 zł za rok 2016, 12 838,37 zł, 2 017,34 zł i 1 470,64 zł za rok 2017, 13 787,91 zł i 4 330,59 zł za rok 2018, 9 781,31 zł za rok 2019 i 34 053,16 zł za rok 2020. Ojciec powódki B. D. przez 18 lat wykonywał prace remontowo -budowlane, w tym w Wielkiej Brytanii, gdzie pracował jako kierownik budowy. B. D. uzyskiwał dochody z tytułu samozatrudnienia: w roku 2014 r. w wysokości 10 000 funtów szterlingów, w roku 2015 w wysokości 11 505 funtów szterlingów, a w roku 2016 w wysokości 8 225 funtów szterlingów oraz przychody z działalności prowadzonej na własne nazwisko objęte ryczałtem: w wysokości 44 319,20 zł za rok 2018, w wysokości 75 033,00 zł za rok 2019 oraz w wysokości 69 815,87 zł za rok 2020.

/dowód: zeznania świadka B. D. k. 303 odwrót – 304 odwrót, dokumenty podatkowe k. 248-268, oświadczenie doradcy podatkowego C. & Co w L. k. 270, zeznania podatkowe k. 271 – 276 odwrót, k. 277 -294/

Rodzice powódki zakładali lokaty bankowe: w dniu 26 czerwca 2007 r. w kwocie 30 000 zł, w dniu 19 lutego 2013 r. w kwocie 20 000 zł, w dniu 5 czerwca 2014 r. w kwocie 30 000 zł, w dniu 6 września 2016 r. w kwocie 125 000 zł, w dniu 19 września 2017 r. w kwocie 108 000 zł, w dniu 22 grudnia 2017 r. w kwocie 100 000 zł, a w dniu 26 lipca 2007 r. zakupili jednostki uczestnictwa w P. Akcji Polskich (...) za kwotę 30 006 zł.

/dowód: potwierdzenie wniesienia wpłaty na lokatę (...) k. 247, potwierdzenia wniesienia wpłat na lokatę k. 414, 416 -422, formularz zlecenia P. Fundusze Inwestycyjne Otwarte k. 415/

W 2014 r. rodzice powódki zakupili samochód marki S. (...) za kwotę około 70.000,00 – 80.000,00 zł.

/dowód: zeznania świadka B. D. – protokół k. 903 odwrót – 904 odwrót, zeznania świadka R. D. – protokół k. 306-306 odwrót/

J. M. (1) pracował zawodowo do 1991 roku w Służbie Ochrony Kolei, a później przebywał na emeryturze. Pozwana J. M. (2) również przebywała emeryturze, a ponadto uzyskiwała dodatkowe dochody z tytułu wykonywania usług biegłego rewidenta.

/dowód: zeznania pozwanego J. M. (1) – protokół k.71 odwrót -72 odwrót, zeznania pozwanej J. M. (2) k. 1022 odwrót – (...)

Pozwana J. M. (2) uzyskała dochody w wysokości 34.660,85 zł za rok 2012, w wysokości 26.775,55 zł za rok 2013, w wysokości 31.354,89 zł za rok 2014, w wysokości 34.205,85 zł za rok 2015 oraz w wysokości 40 501,32 zł za rok 2016.

/dowód: zaświadczenia o wysokości dochodu k. 319-324 odwrót/

Pozwany J. M. (1) uzyskał dochody w wysokości 20.390,48 zł za rok 2012, w wysokości 21.216,88 zł za rok 2013, w wysokości 21.638,46 zł za rok 2014, w wysokości 22.055,40 zł za rok 2015 oraz w wysokości 22.171,70 zł za rok 2016.

/dowód: zaświadczenia o wysokości dochodu k. 325-330 odwrót/

Pozwani posiadali ponadto gospodarstwo rolne w miejscowości S. o powierzchni 10 hektarów, które uprawiali do 2015 roku i otrzymywali dopłaty do produkcji rolnej, a następnie wydzierżawiali grunty rolne wchodzące w skład tego gospodarstwa rolnego. W latach 2020 – 2021 r. J. M. (1) i J. M. (2) sprzedali trzy działki wchodzące w skład ich gospodarstwa rolnego za łączną kwotę 188 000 zł, w tym w dniu 3 czerwca 2020 r. działkę o pow. 0,3521 ha za kwotę 100.000,00 zł, a w dniu 16 czerwca 2020 r. działkę o pow. 0,1900 ha za kwotę 38.000,00 zł.

/dowód: kserokopia aktu notarialnego Rep A nr (...) k. 367-373, kserokopia aktu notarialnego Rep. A nr (...) k. 374-382, zeznania pozwanego J. M. (1) – protokół k.71 odwrót -72 odwrót, zeznania pozwanej J. M. (2) k. 72 odwrót/

W dniu 5 czerwca 2020 r. J. M. (2) i J. M. (3) zawarli umowę darowizny, na podstawie której J. M. (2) darowała J. M. (3) środki pieniężne w kwocie 9.100,00 zł, które J. M. (3) przeznaczył na spłatę umowy pożyczki nr (...) z dnia 27 lipca 2017 r.

/dowód: umowa darowizny k. 54-54 odwrót, zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy k. 52-53 odwrót, dowód wpłaty KP k. 55, dowód wpłaty KP k. 56, dyspozycja zmiany warunków umowy pożyczki k. 57, potwierdzenie wykonana wpłaty k. 58/

W dniu 23 czerwca 2020 r. J. M. (4) dokonał zakupu sprzętów w postaci ekspresu, wkładu filtrującego, dzbanka filtrującego, deski do prasowania, suszarki, filtra do lodówek w kwocie 3.696,19 zł. J. M. (3) ubezpieczył zakupione żelazko.

/dowód: faktura do paragonu k. 346, polisa k. 348/

W dniu 24 czerwca 2020 r. J. M. (1) i J. M. (2) darowali J. M. (3) kwotę 65 000,00 zł.

/dowód: umowa darowizny k. 50-50 odwrót, potwierdzenie przelewu k. 51, zgłoszenie o nabyciu własności k. 48-49 odwrót/

Za otrzymaną darowiznę małżonkowie M. i J. M. (3) kupili samochód za około 40.000,00 zł, którym jeździła M. M., kostkę brukową, żelazko, ekspres do kawy, płyty kartonowo – gipsowe i oświetlenie do pokoju córki powódki, panele do ułożenia w pomieszczeniach na poddaszu, wykonali szafę wnękowej na poddaszu, a ponadto pokryli koszty wyjazdu wakacyjnego.

/dowód: zeznania świadka J. M. (3) – protokół k. 307 odwrót – 309 odwrót, zeznania powódki M. M. – protokół k. 70 odwrót -71 oraz k. 72 odwrót, k. 983-983 odwrót, k. 1021-1022 odwrót i k.1023/

W dniu 21 sierpnia 2020 r. Starosta Powiatu (...) zarejestrował pojazd marki H. (...), stanowiący współwłasność J. M. (3) i M. M.. W dniu 24 lipca 2020 r. pojazd został ubezpieczony przez powódkę i J. M. (3) w (...) S.A.

/dowód: decyzja nr WK.5410.3. (...).2020.KW k.364, polisa ubezpieczenia komunikacyjnego k. 94-96, kserokopia dowodu rejestracyjnego k.98-99/

W dniu 14 kwietnia 2021 r. J. M. (3) zawarł z Bankiem (...) S.A. umowę pożyczki gotówkowej na kwotę 25.000,00 zł. Środki z pożyczki zostały przeznaczone na wykonanie tynków zewnętrznych.

/dowód: umowa pożyczki z załącznikami k. 349 – 363. zeznania świadka J. M. (3) – protokół k. 307 odwrót – 309 odwrót/

We wrześniu 2021 r. powódka M. M. wyprowadziła się z nieruchomości pozwanych położonej w (...) po konflikcie z J. M. (3) i na żądanie jego oraz pozwanych.

/dowód: zeznania powódki M. M. – protokół k. 70 odwrót -71 oraz k. 72 odwrót, k. 1021-1022 odwrót, zeznania pozwanej J. M. (2) protokół k. 71 – 71 odwrót, k. 1022 odwrót - (...)

W dniu 23 marca 2022 r. powódka złożyła pozew o rozwiązanie przez rozwód związku małżeńskiego zawartego z J. M. (3). Postępowanie w sprawie jest nadal w toku.

/fakt znany z urzędu/

Wyrokiem z dnia 24 maja 2022 roku Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim III Wydział Rodzinny i Nieletnich w sprawie o sygn. akt III RC 470/21 ustanowił z dniem 25 listopada 2021 rok rozdzielność majątkową powoda J. M. (3) i pozwanej M. M. z domu D., w miejsce wspólności majątkowej małżeńskiej powstałej na skutek zawarcia małżeństwa przez strony 26 sierpnia 2017 roku przed Kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego R. za numerem aktu 1010082/00/AM/ (...). Wyrok uprawomocnił się w dniu 1 czerwca 2022 r.

/dowód: wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 24.05.2022 r. o sygn. III RC 470/21 k. 1025/

Nieruchomość gruntowa zabudowana, położona w miejscowości (...), oznaczona jest jako działka nr (...), obręb 28 K.. S., gm. Rozprza. Działka nr (...) w części zabudowanej ma powierzchnię 4500 m ². Zabudowę nieruchomości stanowi budynek mieszkalny o powierzchni użytkowej 157,90 m ² i powierzchni zabudowy 198 m ², stodoła o powierzchni użytkowej 166,20 m ² i powierzchni zabudowy 186,40 m ², budynek gospodarczy nr (...) o powierzchni użytkowej 38,30 m ² i powierzchni zabudowy 46,80 m ², wiata o powierzchni zabudowy 31,40 m ², budynek gospodarczy nr (...) o powierzchni użytkowej 34,30 m ² i powierzchni zabudowy 42,80 m ² oraz budynek gospodarczy nr (...) o powierzchni użytkowej 58,60 m ² i powierzchni zabudowy 69,70 m ².

Budynek mieszkalny na nieruchomości jest budynkiem jednorodzinnym, parterowym w części zachodniej z poddaszem użytkowym. Składa się faktycznego budynku mieszkalnego z dobudowanym jednym pomieszczeniem oraz adaptowaną oborą na budynek mieszkalny połączoną z faktycznym budynkiem mieszkalnym dobudowanym łącznikiem. Budynek mieszkalny jako całość wraz z adaptowana częścią ma kształt litery L. Budynek został wybudowany w technologii tradycyjnej, murowanej. Ściany murowane z cegły ceramicznej, ocieplone styropianem z tynkiem strukturalnym z tym że na oborze ocieplona tylko zachodnia i południowa ściana. Strop na zachodniej części belkowy ze ślepym pułapem ocieplony wełną mineralną a na oborze żelbetonowy nie ocieplony (ocieplenie stanowi składowane siano). Dach konstrukcji drewnianej, pokryty blachodachówką na zachodniej części wraz z częścią dobudowaną a na oborze pokryty onduliną. Schody na poddasze w konstrukcji metalowej ze stopniami drewnianymi. Ściany wyłożone płytą g-k na placki, sufity podwieszane z oświetleniem halogenowym. Posadzki ocieplane styropianem i panele podłogowe lub płytki ceramiczne. Na parterze budynku mieszkalnego znajduje się hol, kuchnia, 4 pokoje, korytarz nr 1, korytarz nr 2, korytarz nr 3, łazienka, spiżarka, kotłownia, a na poddaszu dwa pokoje i hol. Okna plastikowe. Drzwi drewniane, płycinowe, wejściowe metalowe. W korytarzach, kotłowni, kuchni i łazience na podłodze płytki ceramiczne. W jednym korytarzu na części ściany płytki z piaskowca. W pokojach na podłogach panele podłogowe, ściany i sufity malowane emulsyjne. W kuchni zabudowa meblowa, płyta indukcyjna, piekarnik, zmywarka i pochłaniacz, które wchodzą w zakres wyceny. W łazience na ścianie płytki ceramiczne do sufitu, kabina prysznicowa, umywalka i sedes, które wchodzą w zakres wyceny. Na poddaszu w pokojach panele podłogowe, ściany malowane poza jednym nie wykończonym pokojem bez malowania, paneli i części wybitki z płyty g-k. W holu na poddaszu szafa zabudowana. W budynku znajduje się zadaszony taras o powierzchni zabudowy 21,50 m ² z posadzką z płytek ceramicznych i balustradą drewnianą. Budynek wyposażony w instalacje energii elektrycznej, wodną i kanalizacji sanitarnej do szamba betonowego oraz centralnego ogrzewania z piecem węglowym. Stan techniczno – użytkowy budynku mieszkalnego jest dobry.

Stan nieruchomości na dzień 17 września 2021 roku był taki sam jak obecnie poza remontem i dobudową budynku gospodarczego przy oborze (budynek gospodarczy nr (...) i wiata). Przyjęto, że budynek nr (...) był pokryty papą bez metalowych bram i tynku oraz że nie było wiaty.

Przed remontem nieruchomość posiadała wykonane przyłącze energii elektrycznej, wodociągu i szambo a w budynku gospodarczym znajdowała się łazienka. Z kuchni były odprowadzone ścieki i była woda. W ramach nakładów połączono oborę z budynkiem mieszkalnym (powierzchnia użytkowa 2,70 m ²) i dobudowano od frontu jedno pomieszczenie(powierzchnia użytkowa 9,74 m ²).

Zakres nakładów obejmuje cały budynek mieszkalny (zachodni) bez ścian i fundamentów oraz belek stropowych, budynek obory bez stropu, ścian, fundamentów i dachu z pokryciem, dobudowę dwóch pomieszczeń o powierzchni użytkowej 2,70 m ² (łącznik z oborą) i 9,74 m ² (pokój), dach i posadzkę tarasu, wszystkie instalacje w budynku mieszkalnym, bramę metalową w budynku gospodarczym nr (...), zagospodarowanie terenu z zielenią, tłuczniem, rabatami i krzewami ozdobnymi, ogrodzenie wjazdu z bramą i furtką oraz słupkami i cokołem z cegły klinkierowej oraz utwardzenie terenu z kostki betonowej.

Wartość rynkowa prawa własności nieruchomości gruntowej położonej w miejscowości (...), oznaczonej zgodnie z ewidencją gruntów jako działka gruntu nr (...) obręb 28 K.. S., gm. Rozprza (w części zabudowanej o powierzchni 0,45 ha) według stanu na dzień 17 września 2021 roku i aktualnej wartości wynosi: 387.300,00 zł.

Wartość rynkowa prawa własności nieruchomości gruntowej położonej w miejscowości (...), oznaczonej zgodnie z ewidencją gruntów jako działka gruntu nr (...) obręb 28 K.. S., gm. Rozprza ( w części zabudowanej o powierzchni 0,45 ha ) według stanu na dzień 17 września 2021 roku i aktualnej wartości w części dotyczącej samego gruntu wynosi: 83.700,00 zł.

Wartość części składowej nieruchomości, na której dokonano nakładów określono jako różnicę aktualnej wartości nieruchomości gruntowej według stanu na dzień 17.09.2021 roku pomniejszoną o wartość gruntu. Z uwagi na sposób określania wskaźnika przeliczeniowego dokonywanych nakładów wartość w stosunku, do której określano wartość poszczególnych nakładów jest wartością nieruchomości bez gruntu po dokonanych wszystkich nakładach na nieruchomość. Wobec tego wartość w stosunku, do której odnosi się wskaźnik przeliczeniowy dokonanych nakładów wyniesie: 387.300,00 zł – 83.700,00 zł = 303.600,00 zł.

Wartość współczynnika przeliczeniowego określono w oparciu o procentowy udział kosztu wykonania poszczególnych elementów na nieruchomości w sumarycznym koszcie wszystkich elementów wykonanych na nieruchomości bez uwzględniania stopnia zużycia.

Wartość odtworzeniowa budynku mieszkalnego i procentowych udziałów poszczególnych jego elementów określono w oparciu o obiekt nr 1110-113 Biuletynu Cen (...) Budowlanych (...) i wynosi ona 605.400 zł (157,90 m2 x 3.834,00 zł/m2 (4.251 zł/m2 x 0,902 (współczynnik uwzględniający różnice w obiektach). Wartość odtworzeniowa budynku stodoły i procentowych udziałów poszczególnych jego elementów określono w oparciu o obiekt nr (...).8.016 Katalogu Cen Jednostkowych (...) i (...) i wynosi ona 252.300 zł (166,20 m2 x 1.518 zł/m2 (1.745 zł/m2 x 0,87(współczynnik uwzględniający różnice w obiektach). Wartość odtworzeniowa budynku gospodarczego nr (...) i procentowych udziałów poszczególnych jego elementów określono w oparciu o obiekt nr (...).8.040 Katalogu Cen Jednostkowych (...) i (...) i wynosi ona 61.000 zł (38,30 m2 x 1.593 zł/m2 (1.751 zł/m2 x 0,91 (współczynnik uwzględniający różnice w obiektach). Wartość odtworzeniowa budynku gospodarczego nr (...) i procentowych udziałów poszczególnych jego elementów określono w oparciu o obiekt nr (...).8.040 Katalogu Cen Jednostkowych (...) i (...) i wynosi ona 45.000 zł (34,30 m2 x 1.313 zł/m2 (1.751 zł/m2 x 0,75(współczynnik uwzględniający różnice w obiektach). Wartość odtworzeniowa budynku gospodarczego nr (...) i procentowych udziałów poszczególnych jego elementów określono w oparciu o obiekt nr (...).8.040 Katalogu Cen Jednostkowych (...) i (...) i wynosi ona 95.400 zł (58,60 m2 x 1.628 zł/m2(1.751 zł/m2 x 0,93(współczynnik uwzględniający różnice w obiektach). Wartość odtworzeniowa przyłączy energii, wodociągu i szamba wynosi 16.000 zł (4.000 zł + 5.000 zł + 7.000 zł). Wartość zagospodarowania działki w postaci zieleni ozdobnej, oświetlenia, krzewów i drzew oraz utwardzenia terenu wynosi 29.600 zł (zagospodarowanie działki w postaci zieleni ozdobnej, krzewów i drzew 9.000 zł, utwardzenie terenu kostką betonową 20.600 zł (147 m2 x 140 zł/m2). Wartość ogrodzenia wynosi 26.400 zł (od ulicy z bramą i furtka 9.300 zł (9m x 700 zł/m + 3.000 zł), z siatki 17.100 zł (190 mb x 90 zł/mb). Mając tak określone wartości otrzymano procentowe udziały poszczególnych elementów w wartości wszystkich elementów określone w tabeli numer 1 w której to tabeli określono procentowe wskaźniki wartości poszczególnych naniesień i nakładów. W przypadku procentowych udziałów elementów budynku mieszkalnego to otrzymano je przemarzając procentowe udziały elementów scalonych określone dla obiektu nr 1110-113 Biuletynu Cen (...) Budowlanych (...) przez procentowy udział wartości kosztowej budynku mieszkalnego do wartości wszystkich elementów wraz z danym budynkiem 605.400zł / (605.400zł + 252.300zł + 61.000zł + 45.000zł +95.400zł + 16.000zł + 29.600zł + 26.400) = 0, (...) — budynek mieszkalny, 252.200zł / (605.400zł + 252.300zł + 61.000zł + 45.000zł +95.400zł + 16.000zł + 29.600zł + 26.400) = 0, (...) - budynek stodoły, 61.000zł / (605.400zł + 252.300zł + 61.000zł + 45.000zł +95.400zł + 16.000zł + 29.600zł + 26.400) = 0, (...) — budynek gospodarczy nr (...), 45.000zł / (605.400zł + 252.300zł + 61.000zł + 45.000zł +95.400zł + 16.000zł + 29.600zł + 26.400) = 0, (...) — budynek gospodarczy nr (...), 95.400zł / (605.400zł + 252.300zł + 61.000zł + 45.000zł +95.400zł + 16.000zł + 29.600zł + 26.400) = 0, (...) — budynek gospodarczy nr (...), 16.000zł / (605.400zł + 252.300zł + 61.000zł + 45.000zł +95.400zł + 16.000zł + 29.600zł + 26.400) = 0, (...) - przyłączy energii, wodociągu i szambo betonowe, 29.600zł / (605.400zł + 252.300zł + 61.000zł + 45.000zł +95.400zł + 16.000zł + 29.600zł + 26.400) = 0, (...) — zagospodarowanie działki w postaci zieleni ozdobnej, oświetlenia, krzewów i drzew oraz utwardzenia terenu, 26.400zł / (605.400zł + 252.300zł + 61.000zł + 45.000zł +95.400zł + 16.000zł + 29.600zł + 26.400) = 0, (...) - ogrodzenie.

Nr wiersza		Element scalony obiektu		Udział w całości obiektu	Nakłady remontowe		Stan przed nakładami		Udział nakładów z uwzględnieniem zużycia			Udział całości nakładów	Udział przed nakładami	Razem
					Udział nakładów	Stopień zużycia	Udział przed nakładami	Stopień zużycia	Po	Przed	Razem
				%	%	%	%	%				%	%
1		2		3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13
1		Budynek mieszkalny
1.1.		Roboty ziemne, fundamenty, ściany fundamentowe, izolacje		6,47	5	10	95	55	0,29	2,77	3,06	0,56	5,31	5,87
1.2		Ściany nadziemia i ścianki działowe		7,74	5	10	95	55	0,35	3,31	3,66	0,67	6,35	7,02
1.3		Stropy i schody		4,6	45	10	55	55	1,86	1,14	3,00	3,58	2,19	5,76
1.4		Dach konstrukcja i pokrycie		7,59	55	10	45	55	3,76	1,54	5,29	7,21	2,95	10,16
1.5		Stolarka okienna i drzwiowa		4,39	100	10	0	0	3,95	0,00	3,95	7,58	0,00	7,58
1.6		Tynki i okładziny i malowanie		4,75	100	10	0	0	4,28	0,00	4,28	8,21	0,00	8,21
1.7		Podłogi i posadzki		4,52	90	10	10	55	3,66	0,20	3,86	7,03	0,39	7,42
1.8		Elewacja i roboty zewnętrzne		6,58	100	10	0	0	5,92	0,00	5,92	11,37	0,00	11,37
1.9		Instalacja	elektryczna	1,31	90	10	10	55	1,06	0,06	1,12	2,04	0,11	2,15
1.10		Instalacja sanitarna		2,26	100	10	0	0	2,03	0,00	2,03	3,90	0,00	3,90
1.11		Instalacja c.o.		3,32	100	10	0	0	2,99	0,00	2,99	5,74	0,00	5,74
2		Budynek stodoły		22,31	0	0	100	80	0,00	4,46	4,46	0,00	8,57	8,57
3		Budynek gospodarczy nr (...)		5,39	0	0	100	80	0,00	1,08	1,08	0,00	2,07	2,07
4		Budynek gospodarczy nr (...)		3,98	5	10	95	80	0,18	0,76	0,94	0,34	1,45	1,80
5		Budynek gospodarczy nr (...)		8,43	0	0	100	80	0,00	1,69	1,69	0,00	3,24	3,24
6		Przyłącze energii elektrycznej, wodociągu i szambo		1,41	0	0	100	40	0,00	0,85	0,85	0,00	1,62	1,62
	7	Zagospodarowanie działki w postaci zieleni ozdobnej, oświetlenia, krzewów i drzew oraz utwardzenia terenu		2,62	90	10	10	40	2,12	0,16	2,28	4,07	0,30	4,38
8		Ogrodzenie		2,33	35	10	65	40	0,73	0,91	1,64	1,41	1,74	3,15
9		Razem		100	—	—	—	—	33,19	18,91	52,09	63,71	36,29	100,00

Wartość rynkowa nakładów poczynionych przez J. M. (3) i M. M. na nieruchomości gruntowej zabudowanej położonej w miejscowości (...), oznaczonej zgodnie z ewidencją gruntów jako działka gruntu nr (...) obręb 28 K.. S., gm. Rozprza według stanu na dzień 17 września 2021 roku i aktualnej wartości zgodnie z ich opisem zawartym w pkt 2.7 operatu wymienionych w uzasadnieniu pozwu oraz w załącznikach do pozwu wynosi: 63,71 % x 303.600 zł = 193.423,56 zł.

/dowód: pisemna opinia biegłego sądowego Z. K. (2) k. 830-891/

Wartość rynkowa nakładów poczynionych przez J. M. (3) i M. M. na nieruchomości gruntowej zabudowanej położonej w miejscowości (...), oznaczonej zgodnie z ewidencją gruntów jako działka gruntu nr (...) obrąb 28 K.. S., gmina R. (w części zabudowanej o powierzchni 0,45 ha) według stanu na dzień 17 września 2021 roku i aktualnej wartości zgodnie z ich opisem zawartym w pkt 2.7 operatu wymienionych w uzasadnieniu pozwu oraz w załącznikach do pozwu przy uwzględnieniem pisma procesowego pełnomocnika pozwanych z dnia 1 lipca 2024 roku tj. przy założeniu w powyższej tabeli w punkcie 1.1. (roboty ziemne, fundamenty, ściany fundamentowe, izolacje) oraz 1.2 (ściany nadziemia i ścianki działowe) udziału całości nakładów (kolumna 11) w wysokości 0,00% oraz w punkcie 7 (zagospodarowanie działki w postaci zieleni ozdobnej, oświetlenia, krzewów i drzew oraz utwardzenia terenu) udziału całości nakładów (kolumna 11) w wysokości 3,40%, wynosi 61,80 % x 303.600 zł = 187.624,80 zł.

/dowód: opinia uzupełniająca biegłego sądowego Z. K. (2) k.946-953/

Wartość rynkowa nakładów poczynionych przez J. M. (3) i M. M. na nieruchomości gruntowej zabudowanej położonej w miejscowości (...), oznaczonej zgodnie z ewidencją gruntów jako działka gruntu nr (...) obrąb 28 K.. S., gmina R. (w części zabudowanej o powierzchni 0,45 ha) według stanu na dzień 17 września 2021 roku i aktualnej wartości, przy przyjęciu założenia, że na poddaszu zostały wykonane ściany działowe, za wyjątkiem dwóch ścian ze stelażem i płytą (...) jednym pokoju wynosiłaby 189.386,00 zł. Wówczas w powyższej tabeli w pozycji 1.1 (roboty ziemne, fundamenty, ściany fundamentowe, izolacje) udział w całości nakładów (kolumna 11) wynosiłby 0,45 %, a w pozycji 1.2 (ściany nadziemia i ścianki działowe) udział w całości nakładów (kolumna 11) wynosiłby 0,53%. Łącznie udział całości nakładów wynosiłby 62,38 % x 303.600 zł = 189.386,00 zł.

/dowód: opinia ustna uzupełniająca biegłego sądowego Z. K. (2) – protokół k. 1019 odwrót – k. 1021/

Sąd odmówił wiary zeznaniom pozwanych oraz świadków H. D., J. M. (3) i J. M. (5), w części, w której twierdzili, że nakłady na nieruchomość były inwestycją pozwanych.

Powyższe zeznania pochodzą od osób zainteresowanych korzystnym dla pozwanych wynikiem sprawy. Są sprzeczne z dowodami obiektywnymi w postaci faktur i rachunków złożonych przez powódkę, umów pożyczek zawieranych przez powódkę i J. M. (3) oraz wyciągów z rachunku bankowego powódki, z których wynika, że nakłady na nieruchomość były finansowane przez powódkę i J. M. (3). Powódka i syn pozwanych dysponowali środkami na ten cel pochodzącymi z zaciąganych pożyczek oraz posiadanych oszczędności. Jednocześnie pozwani nie zaoferowali żadnego dowodu obiektywnego w postaci umowy, rachunku, potwierdzenia przelewu bądź wyciągu z rachunku bankowego, wskazującego na sfinansowanie przez nich nakładów na nieruchomość, za wyjątkiem umowy zakupu pralki na raty zawartej przez pozwaną J. M. (2). Omawiane zeznania są ponadto sprzeczne z zasadami logiki i doświadczenia życiowego. Pozwani posiadając własny dom w P. nie mieli powodu, aby dokonać generalnego remontu i rozbudowy domu na nieruchomości położonej w S., którego nie przeprowadzili nigdy wcześniej. Ponadto pozwani będąc emerytami nie posiadali środków na sfinansowanie tak szerokiego zakresu nakładów na nieruchomość. Pozwani dysponowali znacznymi środkami finansowymi dopiero od połowy 2020 r., po dokonaniu sprzedaży pierwszej z trzech działek budowlanych wchodzących w skład uch gospodarstwa rolnego położonego w S., a zasadnicza część nakładów na nieruchomość została poniesiona wcześniej. Zgodnie z ustalonym stanem faktycznym nakłady na nieruchomość zostały poczynione w szerokim zakresie systemem gospodarczym, dzięki nieodpłatnej pomocy m. in. krewnych powódki. Oczywiste jest przy tym, że osoby te nie udzielałyby pomocy pozwanym, będącym osobami obcymi dla nich osobami obcymi, nieodpłatnej pomocy w realizowaniu nakładów na nieruchomość, będących inwestycją pozwanych, albowiem nie łączyły ich z pozwanymi żadne relacje, uzasadniające udzielenie tego rodzaju pomocy.

Całokształt zebranego w sprawie materiału dowodowego, ocenionego z uwzględnieniem zasad logiki i doświadczenia życiowego wskazuje, że nakłady na nieruchomość były wspólną inwestycją powódki i syna pozwanych, finansowaną przez nich z własnych środków oraz środków otrzymanych od swoich rodziców, w tym pozwanych, a ponadto realizowaną w dużej części dzięki wkładowi własnej pracy oraz pracy członków ich rodziny. Powódka i syn pozwanego nie mieli bowiem własnego mieszkania, zaadoptowali i rozbudowali budynek mieszkalny na nieruchomości pozwanych stosownie do swoich potrzeb, po przeprowadzaniu prac remontowo – budowlanych w domu na nieruchomości, zamieszkali na niej razem ze swoimi dziećmi oraz dokonywali kolejnych nakładów na część mieszkalną nieruchomości pozwanych, adekwatnie do swoich potrzeb i upodobań. Powódka i J. M. (3) mieli stałe źródła dochodów, pozwalające na zaciąganie pożyczek na koszty remontu i modernizacji budynku. Przed rozpoczęciem remontu budynku mieszkalnego na nieruchomości pozwanych powódka dysponowała oszczędnościami w łącznej kwocie 24 000 zł, a w trakcie remontu tego budynku oraz już po zamieszkaniu na nieruchomości pozwanych, zaciągnęła dwie pożyczki bankowe, uzyskując z tego tytułu środki w łącznej kwocie około 20 000 zł. Dodatkowo rodzice powódki przekazali jej kwotę 10 000,00 zł na wymianę okien, kwotę 15 000 zł na zakup blachodachówki na poszycie dachu, a ponadto cegłę klinkierową oraz stalowe przęsła i bramę na wymianę ogrodzenia nieruchomości pozwanych. Rodzice powódki posiadali przy tym środki na udzielanie jej pomocy finansowej, albowiem jej ojciec od 18 – stu lat wykonywał prace remontowo -budowlane, w tym do 2016 r. w Wielkiej Brytanii, gdzie pracował jako kierownik budowy, a następnie w Polsce w ramach własnej działalności gospodarczej. Przed rozpoczęciem remontu domu na nieruchomości pozwanych rodzice powódki posiadali lokaty bankowe w wysokości 50 000 zł, a w dniu 6 września 2016 r. założyli lokatę bankową w kwocie 125 000 zł. Należy podkreślić, że duża część prac budowlanych na nieruchomości pozwanych została wykonana nieodpłatnie, przez członków rodziny powódki, pozwanego J. M. (1), jego kolegów Z. K. (1) i J. C. oraz J. M. (3). Nie można również pomijać, że powódka i J. M. (3) po zamieszkaniu na nieruchomości dokonywali kolejnych nakładów na nieruchomości w okresie od 2016 do 2021 czyli przez stosunkowo długi okres. Nakłady te nadal były częściowo realizowane systemem gospodarczym, co ograniczało wydatki na robociznę. J. M. (3) uzyskiwał w tym czasie stałe dochody z tytułu zatrudnienia, a ponadto w czerwcu 2020 r. otrzymał od pozwanych darowiznę pieniężną, którą w części przeznaczył na zakup kostki brukowej oraz materiałów do wykończenia pokoju na poddaszu przeznaczonego dla córki powódki. Dodatkowo w kwietniu 2021 r. zawarł umowę pożyczki gotówkowej na kwotę 25.000,00 zł, którą przeznaczył na wykonanie tynków zewnętrznych. Powódka w lutym 2016 r. urodziła dziecko, ale uzyskiwała nadal stałe dochody w latach 2016 – 2017 oraz od drugiej połowy 2019 r. Ponadto otrzymywała świadczenie wychowawcze i zasiłek rodzinny przyznane na dwoje dzieci. Należy w tym miejscu zaznaczyć, że w latach 2016 – 2018 powódka dokonywała ze swojego rachunku bankowego spłat niektórych rat kredytu zaciągniętego przez J. M. (3) oraz opłat składek z tytułu umów ubezpieczeń zawieranych przez J. M. (3), a ponadto opłat za wodę dostarczaną do nieruchomości pozwanych położonej w S..

N. od powyższego kwestia dochodów powódki pod dacie 26 sierpnia 2017 r. tj. dacie zawarcia przez nią związku małżeńskiego z J. M. (3), pozostaje bez znaczenia, albowiem wierzytelność z tytułu nakładów na nieruchomość pozwanych dokonywanych po tym czasie, wchodzi w skład majątku wspólnego powódki i J. M. (3), niezależnie od tego z czyich dochodów były finansowane nakłady, natomiast otrzymywane w tym czasie przez małżonków darowizny od ich rodziców, były przekazywane i przeznaczane na zaspokojenie ich wspólnych potrzeb, a tym samym stanowiły przysporzenie na rzecz obojga małżonków.

Sąd zważył, co następuje:

Powódka w pozwie domagała się zasądzenia od pozwanych kwoty 224 646,42 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie. Przed zamknięciem rozprawy powódka ograniczała żądanie pozwu do kwoty 104 693 zł, a w pozostałej części cofnęła pozew. Pozwani wyrazili zgodę na częściowe cofnięcie pozwu. W związku z tym cofnięcie pozwu w zakresie żądania zasądzenia kwoty 119 953,22 zł nastąpiło ze skutkiem prawnym, a postępowanie w tym zakresie podlegało umorzeniu stosownie do treści art. 355 k.p.c.

Zgodnie z art. 226 § 1 k.c. samoistny posiadacz w dobrej wierze może żądać zwrotu nakładów koniecznych o tyle, o ile nie mają pokrycia w korzyściach, które uzyskał z rzeczy. Zwrotu innych nakładów może żądać o tyle, o ile zwiększają wartość rzeczy w chwili jej wydania właścicielowi. Jednakże gdy nakłady zostały dokonane po chwili, w której samoistny posiadacz w dobrej wierze dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, może on żądać zwrotu jedynie nakładów koniecznych. Jak natomiast stanowi art. 230 k.c. przepisy dotyczące roszczeń właściciela przeciwko samoistnemu posiadaczowi o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy, o zwrot pożytków lub o zapłatę ich wartości oraz o naprawienie szkody z powodu pogorszenia lub utraty rzeczy, jak również przepisy dotyczące roszczeń samoistnego posiadacza o zwrot nakładów na rzecz, stosuje się odpowiednio do stosunku między właścicielem rzeczy a posiadaczem zależnym, o ile z przepisów regulujących ten stosunek nie wynika nic innego.

Z ustalonego stanu faktycznego wynika, że powódka i syn pozwanych władali nieruchomością pozwanych na podstawie umowy użyczenia, albowiem pozwani zezwoli im na bezpłatne używanie ich nieruchomości przez czas nieoznaczony. Dodatkowo pozwani wyrazili zgodę na dokonywanie przez powódkę i ich syna nakładów na nieruchomość w celu zaspokojenia ich potrzeb mieszkaniowych. Łącząca strony umowa użyczenia nie określała przy tym zasad rozliczenia nakładów czynionych na nieruchomość przez powódkę i J. M. (3). W związku z tym do rozliczenia tych nakładów należy stosować odpowiednio przepis art. 226 § 1 zdanie drugie k.c. W konsekwencji nakłady te podlegają rozliczeniu co do kwoty, o którą zwiększają wartość nieruchomości w chwili jej wydania pozwanym.

Zgodnie z ustalonym stanem faktycznym powódka wspólnie z synem pozwanych dokonywała nakładów na nieruchomość pozwanych w okresie od lutego 2015 r. do 2021 r. W tym czasie powódka i J. M. (3) pozostawali początkowo w związku konkubenckim, a od dnia 26 sierpnia 2017 r. w związku małżeńskim. Były to ich wspólne nakłady, realizowane na podstawie wspólnych decyzji bądź czynności faktycznych, co wiązało się wzajemną akceptacją możliwości zaistnienia wymiernych przesunięć majątkowych pomiędzy ich majątkami, a po zawarciu małżeństwa ich majątkiem wspólnym, a majątkiem pozwanych. Powódka i J. M. (3) nie rozgraniczali przy tym swojego udziału w poszczególnych nakładach, traktując je jako wspólną inwestycję służącą zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych tworzonej przez nich rodziny. Prace budowalne wykonywane nieodpłatnie przez członków rodziny powódki, pozwanego J. M. (1) oraz jego kolegów Z. K. (1) i J. C. były również świadczone łącznie na rzecz powódki i J. M. (3), bez wyodrębniania ich udziałów w tym tych nakładach, stanowią tym samym również wspólny nakład powódki i J. M. (3) na nieruchomość pozwanych.

Konkubinat jest związkiem faktycznym, a nie prawnym i z samego faktu swojego istnienia nie wywołuje żadnych skutków prawnomajątkowych, w szczególności co do powstania katalogu wspólności praw do rzeczy nabytych w czasie jego trwania przez obojga partnerów lub przez jednego z nich. Ze względu na konstytucyjną zasadę ochrony małżeństwa oraz brak podstaw do uznania braku regulacji prawnej związków pozamałżeńskich za lukę w prawie, niedopuszczalne jest stosowanie unormowań z zakresu prawa małżeńskiego (w tym wspólności majątkowej i podziału dorobku), nawet w drodze analogii, do innych niż małżeństwo stosunków cechujących się istnieniem więzi osobisto-majątkowych. Rozliczenie majątkowe po ustaniu faktycznego związku osobisto-majątkowego następuje na podstawie przepisów kodeksu cywilnego odpowiednich do ustalonej konkretnej postaci i treści stosunków ukształtowanych w danym związku. W orzecznictwie Sądu Najwyższego niemal jednolicie przyjmuje się, że do rozliczenia konkubinatu, w tym nakładów dokonanych przez konkubentów na majątek jednego z nich, mają zastosowanie przepisy art. 405 i następne k.c., chyba że szczególne okoliczności faktyczne sprawy wskazują na istnienie innej podstawy prawnej tych rozliczeń (por. uchwała z dnia 2.07.1955 r., II CO 7/55, OSNC 1956, Nr 3, poz. 72, uchwała z dnia 30 września 1966 r. III PZP 28/66, OSNCP 1967/1/1, uchwała z dnia 30.01.1986 r., III CZP 79/85, OSNC 1987, Nr 1, poz. 2, uchwała z dnia 27 czerwca 1996 r. III CZP 70/96, OSNC 1996/11/145, wyrok z dnia 26 czerwca 1974 r. III CRN 132/74, nie publ., wyrok z dnia 16.5.2000 r., IV CKN 32/00, OSNC 2000, nr 12, poz. 222, wyrok z dnia 6.12.2007 r., IV CSK 301/07, OSNC 2009, Nr 2, poz. 29, wyrok z dnia 10.05.2011 r., IV CSK 11/11, nie publ.)

W niniejszej sprawie powódka i J. M. (3) w okresie konkubinatu dokonali wspólnie nakładów na nieruchomość pozwanych zwiększających jej wartość, w związku z czym każdemu z nich przysługuje równy udział w wierzytelności o zwrot wartości tych nakładów. Wierzytelność z tytułu nakładów dokonanych na nieruchomość pozwanych w okresie małżeństwa powódki i J. M. (3) stanowi natomiast składnik ich majątku wspólnego, przy czym w związku domniemaniem równych udziałów małżonków w majątku wspólnym wynikającym z art. 43 § 1 k.r.o., które w niniejszej sprawie nie zostało obalone, powódce przysługuje udział wynoszący ½ części w tej wierzytelności.

W związku z treścią art. 226 KC przyjmuje się, że kwestia wymagalności roszczenia o nakłady inne niż konieczne (użyteczne i zbytkowne) została wyraźnie uregulowana. Ich wymagalność została powiązana z chwilą wydania rzeczy właścicielowi (por. wyr. SN z 10.8.1988 r., III CRN 229/88, OSNCP 1990, Nr 12, poz.153, wyr. SN z 8.4.1971 r., III CRN 45/70, OSNCP 1972, Nr 1, poz. 9, wyr. SN z 14.10.2009 r., V CSK 111/09, L.). Jednocześnie roszczenie o zwrot nakładów, jako roszczenie obligacyjne, może być kierowane tylko przeciwko właścicielowi, który odebrał rzecz z nakładami (por. wyr. SN z 2.2.2001 r., IV CKN 253/00, L.). Wszystkie nakłady samoistny posiadacz czyni bowiem dla siebie, zaś o tym, czy właściciel odniósł z tego korzyść decyduje dopiero moment zwrotu rzeczy oraz przesłanki, o których mowa w art. 226 KC (por. wyr. SN z 21.1.2004 r., IV CK 362/02, L.). Pojęcie "zwrot rzeczy" oznacza możność faktycznego odzyskania nad nią władztwa przez właściciela oraz ponowne znalezienie się rzeczy w posiadaniu właściciela, bez względu na to, w jaki sposób doszło do jej przemieszczenia (zob. wyr. SA w Szczecinie z 19.9.2016 r., I ACa 258/16, L.).

Odnosząc powyższe uwagi do stanu faktycznego ustalonego w sprawie należy wskazać, że powódka w dniu 17 września 2021 r. opuściła nieruchomość pozwanych m.in. na ich żądanie. Opuszczenie nieruchomości przez powódkę nie doprowadziło wprawdzie do odzyskania przez w pozwanych władztwa nad nieruchomością, albowiem zamieszkuje na niej nadal ich syn. Pozwani uzyskali jednak faktyczną możność odzyskania władztwa nad nieruchomością, z której nie skorzystali, albowiem akceptują dalsze władanie nieruchomością przez ich syna. Fakt ten nie ma zatem żadnego wpływu na wymagalność przysługującej powódce części wierzytelności o zwrot nakładów na nieruchomość. Gdyby bowiem wymagalność roszczenia powódki o zwrot połowy wartości nakładów na nieruchomość pozwanych była uzależniona od jej opuszczenia przez J. M. (3), roszczenie to w skrajnym przypadku nigdy nie stałoby się wymagalne, co byłoby nie do pogodzenia z konstytucją zasadą ochrony innych praw majątkowych, wyrażoną w art. 64 Konstytucji RP.

Wprawdzie dopuszczalne jest objęcie podziałem majątku wspólnego wierzytelności z tytułu nakładów na rzeczy należące w okresie trwania wspólności do osoby trzeciej, gdyż stanowią one prawa majątkowe podlegające rozliczeniu (por. uchwały Sądu Najwyższego z dnia 3 kwietnia 1970 r., III CZP 18/70, OSNC 1971, nr 2, poz. 18, z dnia 19 grudnia 1973 r., III CZP 65/73, OSNC 1974, nr 10, poz. 164, z dnia 11 maja 1978 r., III CZP 103/77, OSNC 1979, nr 1-2, poz. 4), w wypadku jednak sporu co do zasady i wysokości takich nakładów bądź jeżeli żaden z małżonków nie wyraża zgody na przyznanie mu konkretnej wierzytelności spornej bądź mogącej nastręczać trudności w jej zaspokojeniu, sąd może każdemu z małżonków przyznać ułamkową część wierzytelności, bez oznaczenia jej wartości (por. uchwała SN z 19.12.1973 r. (III CZP 65/73, OSNCP 1974, Nr 10, poz. 164, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 marca 2011 r., V CZ 121/10, OSNC-ZD 2012, nr 1, poz. 20).

Jak wynika z zeznań J. M. (3) złożonych w niniejszej sprawie kwestionuje on istnienie wierzytelności małżonków o zwrot nakładów na nieruchomość pozwanych, zarówno co do zasady, jak również co do wysokości, a tym samym nie wyraziłby zgody na przyznanie mu tej wierzytelności z obowiązkiem spłaty powódki. W związku z tym wymaganie od powódki uprzedniego przeprowadzenia postepowania o podział majątku wspólnego w celu przyznania jej ułamkowej części wierzytelności byłoby nieracjonalne i niecelowe, a ponadto mogłoby doprowadzić do przedawnienia roszczenia powódki o zwrot przysługującej jej ułamkowej części nakładów na nieruchomość pozwanych, które przedawnia się z upływem roku od dnia zwrotu rzeczy (art. 229 § 1 zdanie 2 k.p.c.).

Podnieść należy, że zgodnie z art. 379 § 1 k.c. jeżeli jest kilku dłużników albo kilku wierzycieli, a świadczenie jest podzielne, zarówno dług, jak i wierzytelność dzielą się na tyle niezależnych od siebie części, ilu jest dłużników albo wierzycieli. Części te są równe, jeżeli z okoliczności nie wynika nic innego.

Świadczenie będące przedmiotem wierzytelności o zwrot wartości nakładów poczynionych przez powódkę i J. M. (3) na nieruchomości pozwanych jest podzielne, w związku z czym po ustaniu konkubinatu oraz wspólności ustawowej małżeńskiej uległo podziałowi na dwie niezależne od siebie części, a ewentualne orzeczenie wydane w sprawie zniesienie współwłasności wierzytelności oraz w sprawie o podział majątku wspólnego, przyznające każdemu z konkubentów oraz małżonków ułamkową część wierzytelności, nie miałoby charakteru konstytutywnego, a jedynie deklaratoryjny i sankcjonujący stan wynikający z mocy prawa.

Nakłady poczynione przez powódkę i J. M. (3) na nieruchomość pozwanych według stanu z dnia opuszczenia nieruchomości przez powódkę zwiększyły jej wartość o kwotę 189 386,00 zł.

W związku z ustaniem konkubinatu, a także zniesieniem wspólności majątkowej małżeńskiej łączącej powódkę i J. M. (3), przysługujące im wierzytelności z tytułu nakładów na nieruchomość pozwanych uległy podziałowi na równe części. W konsekwencji roszczenie powódki o zwrot wartości nakładów poczynionych na nieruchomości pozwanych okazało się zasadne do kwoty 94 693 zł.

O odsetkach za opóźnienie Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 455 k.c.

Zgodnie z art. 455 k.c. jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony, ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania.

Niezwłoczne spełnienie świadczenia oznacza jego spełnienie bez nieuzasadnionej zwłoki (w normalnym toku rzeczy). O tym, czy świadczenie zostało spełnione niezwłocznie, a zatem należycie, rozstrzygają okoliczności konkretnego przypadku, oceniane zgodnie z ogólną zasadą art. 354 k.c.

Termin spełnienia świadczenia dochodzonego przez powódkę nie jest oznaczony, ani nie wynika z właściwości zobowiązania, w związku z czym świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu pozwanych do wykonania.

Powódka przed wszczęciem procesu nie wezwała pozwanych do zaspokojenia dochodzonego roszczenia. W związku z tym skutki wezwania pozwanych do zapłaty zasądzonego świadczenia wywołało doręczenie im odpisu pozwu w dniu 2 grudnia 2022 r., przy czym stan opóźnienia w spełnieniu świadczenia istnieje od dnia 16 grudnia 2022 roku, albowiem uwzględniając treść przepisu 455 k.c. pozwani powinni mieć pewien termin na dokonanie analizy zgłoszonego żądania i spełnienia świadczenia. Pozwani zajęli stanowisko w przedmiocie zgłoszonego roszczenia w odpowiedzi na pozew z dnia 15 grudnia 2022 r., a w konsekwencji do dnia następnego powódce przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie w spełnieniu świadczenia.

Pozwani na wypadek uwzględnienia żądania powódki zgłosili ewentualny zarzut potrącenia wierzytelności w kwocie 68 000 zł tytułem wynagrodzenia w związku z korzystaniem przez powódkę wraz z córką z ich nieruchomości za okres od 1 stycznia 2016 r. do 31 sierpnia 2022 r. (1 000 zł miesięcznie).

W orzecznictwie uznaje się za dopuszczalne dokonanie potrącenia jedynie ewentualnie tj. tylko na wypadek, gdyby objęta żądaniem pozwu wierzytelność, która jest kwestionowana, została uznana przez sąd za uzasadnioną (zob. np. wyr. SN z 22.11.1968 r., I CR 538/68, OSNCP 1969, Nr 11, poz. 204; z 9.11.2011 r., II CSK 70/11, L.; uchw. SN z 25.7.2019 r., III CZP 18/19, L.). Potrącenie takie nie pozostaje w sprzeczności z zakazem potrącenia pod warunkiem. Pozwany ma bowiem interes w zaskarżeniu wyroku oddalającego powództwo, w określonej, kwestionowanej przez niego części, jedynie wskutek uznania zasadności wzajemnego przedstawionego do potrącenia roszczenia pozwanego (zob. wyr. SN z 1.12.1961 r. (4 CR 212/61, OSPiKA 1962, Nr 11, poz. 293, oraz wyr. SN z 22.11.1968 r. (I CR 538/68, OSNCP 1969, Nr 11, poz. 204).

W myśl art. 203 ¹ k.p.c. podstawą zarzutu potrącenia może być tylko wierzytelność pozwanego z tego samego stosunku prawnego, co wierzytelność dochodzona przez powoda, chyba, że wierzytelność pozwanego jest niesporna lub uprawdopodobniona dokumentem niepochodzącym wyłącznie od pozwanego.

Wierzytelność przedstawiona do potrącenia nie wynika z tego samego stosunku prawnego, a nie jest również bezsporna, jak również nie została uprawdopodobniona dokumentem niepochodzącym wyłącznie od pozwanych.

Na marginesie należy wskazać, że pozwanym nie przysługuje wierzytelność przedstawiona do potrącenia, albowiem udostępniali powódce oraz synowi J. M. (3) swoją nieruchomość do nieodpłatnego korzystania, a tym samym powódka nie jest zobowiązana do uiszczania im czynszu za okres korzystania z nieruchomości przez nią i jej córką na podstawie umowy użyczenia.

Ponieważ pozwani przed zamknięciem rozprawy uznali powództwo do kwoty 10 000 zł Sąd nadał wyrokowi w tym zakresie rygor natychmiastowej wykonalności stosownie do treści art. 333 § 1 pkt 2 k.p.c.

W pozostałej części powództwo było niezasadne i podlegało oddaleniu. Obejmowało bowiem zwrot połowy wartości ruchomości wymienionych w pozwie. Stwierdzić należy, że ruchomości w postaci zabudowy meblowej, płyty indukcyjnej, piekarnika, zmywarki i pochłaniacza w kuchni oraz kabiny prysznicowej, umywalki i sedesu w łazience zostały uwzględnione w wycenie nakładów sporządzonej przez biegłego sądowego. Pozostałe ruchomości wymienione w pozwie nie są trwale połączone z nieruchomością pozwanych, a tym samym nie stanowią nakładu na tę nieruchomość. Są natomiast w zależności od daty ich nabycia przedmiotami współwłasności powódki i J. M. (3) bądź składnikami ich majątku wspólnego.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 zdanie pierwsze k.p.c. w zw. z art. 98 § 2 k.p.c. i art. 99 k.p.c., dokonując ich stosunkowego rozdzielenia, albowiem żądanie powódki zostało uwzględnione w części wynoszącej około 42 %, a obrona pozwanego w części wynoszącej 58 %.

Niezbędne koszty procesu poniesione przez powódkę wyniosły 10 817 zł i obejmują wynagrodzenie pełnomocnika będącego adwokatem w kwocie 10 800 zł, odpowiadającej stawce minimalnej określonej w § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (tj. Dz. U. z 2023 r. poz. 1964 ze zm.) oraz wydatek w kwocie 17 zł w związku z koniecznością uiszczenia opłaty skarbowej od dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa.

Niezbędne koszty procesu poniesione przez pozwanych wyniosły 10 834 zł i obejmują wynagrodzenie pełnomocnika będącego radcą prawnym w kwocie 10 800 zł odpowiadającej stawce minimalnej określonej w § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tj. Dz. U. z 2018 r. poz. 265 ze zm.) oraz wydatek w kwocie 34 zł w związku z koniecznością uiszczenia opłaty skarbowej od dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa.

Uzasadnione wynikiem procesu koszty powódki, po zaokrągleniu wyników obliczeń do pełnego złotego, stanowią kwotę 4 543 zł (10 817 zł x 42 %), a uzasadnione koszty procesu pozwanych wyniosły 6 284 zł (10 834 zł x 58 %). Różnica między uzasadnionymi kosztami procesu poniesionymi przez każdą stronę wynosząca 1 741 zł została zasądzona od powódki na rzecz pozwanych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Od powyższej kwoty pozwanym należą się ponadto odsetki, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty stosownie do art. 98 § 1 ¹ zdanie 1 k.p.c.

Koszty procesu należne pozwanym podlegały zasądzeniu na ich rzecz w częściach równych, albowiem pozwani nie wnosili o inny podział tych kosztów (por. uchwała SN z 16 listopada 2023 r., III CZP 54/23, Legalis nr 3007453).

O obowiązku uiszczenia przez pozwanych należnej części opłaty sądowej od uwzględnionej części powództwa w kwocie 4 734,65 zł (94 693 zł x 5 %), od której powódka została zwolniona oraz zwrotu kwoty 4 741,36 zł stanowiącej 42 % wydatków Skarbu Państwa na koszty przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego sądowego w dziedzinie budownictwa i szacowania nieruchomości w łącznej kwocie 11 288,97 zł, Sąd rozstrzygnął w oparciu o treść art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tj. Dz.U. z 2023 r., poz. 1144 ze zm.) w zw. z art. 100 zd. 2 k.p.c. i art. 105 § 2 zdanie 1 k.p.c., stosownie do zakresu w jakim pozwani przegrali proces.

Na podstawie art. 113 ust. 4 powyższej ustawy Sąd odstąpił od obciążenia powódki nieuiszczoną częścią opłaty sądowej od oddalonej części powództwa oraz pozostałą częścią wydatków Skarbu Państwa na koszty opinii biegłego sądowego w sprawie, mając na uwadze charakter dochodzonego roszczenia, jego znaczenie dla powódki, jak również fakt, że powódka dochodząc roszczenia przekraczającego jej udział w wartości nakładów na nieruchomość pozwanych była przekonana, iż powinna dochodzić zwrotu całej wierzytelności o zwrot tych nakładów, w celu jej zabezpieczenia przed upływem krótkiego terminu przedawnienia roszczenia, a ostatecznie cofnęła powództwo o zwrot wartości nakładów ponad swój udział.

ZARZĄDZENIE

doręczyć pełnomocnikowi pozwanych odpis wyroku z dnia 27 stycznia 2025 r. wraz z uzasadnieniem.