Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 czerwca 2023 r.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział I Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący	Sędzia SO Alina Gąsior
Protokolant	sekr. sąd. Izabela Małgorzaciak

po rozpoznaniu w dniu 25 maja 2023 r. w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Bank (...) S.A. w W.

przeciwko S. Z.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego S. Z. na rzecz powoda (...) Bank (...) S.A. w W. kwotę 108.508,52 (sto osiem tysięcy pięćset osiem złotych 52/100) złotych wraz z odsetkami umownymi za opóźnienie w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od kwoty 96.846,13 zł (dziewięćdziesiąt sześć tysięcy osiemset czterdzieści sześć złotych 13/100) liczonymi od dnia 29 września 2022 r. do dnia zapłaty;

2.  zasądza od pozwanego S. Z. na rzecz powoda (...) Bank (...) S.A. w W. kwotę 10.260,00 (dziesięć tysięcy dwieście sześćdziesiąt 00/100) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu w tym kwotę 5.400,00 (pięć tysięcy czterysta 00/100) złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sygn. akt I C 1744/22

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 5 października 2022 r. powód (...) Bank (...) Spółka Akcyjna w W. wniósł o zasądzenie od pozwanego S. Z. kwoty 108.508,52 zł wraz z odsetkami umownymi za opóźnienie według zmiennej stopy procentowej w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od kwoty 96.846,13 zł liczonymi od dnia 29 września 2022 r. do dnia zapłaty, a ponadto zasądzenie kosztów postępowania sądowego według norm przepisanych, w tym kosztów opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, kosztów odpisu poświadczonego notarialnie pełnomocnictwa,

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że kwota dochodzona pozwem wynika z braku

wywiązania się przez pozwanego z obowiązku spłaty pożyczki zgodnie z umową pożyczki nr (...) z dnia 10 stycznia 2019 r., która została wypowiedziana. Powód podał, że na dochodzoną pozwem kwotę składają się: kwota 96.846,13 zł tytułem niespłaconej należności głównej oraz kwota 11.662,39 zł tytułem odsetek umownych naliczonych za okres od 28 września 2022 r. oraz dalsze odsetki od dnia 29 września 2022 r. do dnia zapłaty od należności głównej według zmiennej stopy procentowej w wysokości odsetek maksymalnych.

W dniu 26 października 2022 r. Sąd w sprawie sygn. akt I Nc 136/22 wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym zgodnie z żądaniem pozwu.

Od powyższego nakazu pozwany, reprezentowany przez pełnomocnika, wniósł sprzeciw, w którym wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych wraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie w zapłacie tychże kosztów od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty, również za elektroniczne postępowanie upominawcze. Pozwany zakwestionował powództwo co do zasady i co do wysokości. Pozwany wskazał, że postanowienia ustanawiające w umowie prowizję stanowią nieuczciwą praktykę w rozumieniu ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym, ponadto pozwany zakwestionował sposób naliczania odsetek umownych, bowiem były one naliczane także od kwoty prowizji oraz ubezpieczenia. Pozwany zakwestionował także skuteczność wypowiedzenia umowy, wskazując na błędnie wyliczone zadłużenie oraz brak umocowania pełnomocnika. Pozwany podniósł także, że umowa kredytu stanowi w istocie kredyt darmowy, w zakresie czego pozwany złożył bankowi oświadczenie o darmowym kredycie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 10 stycznia 2019 roku pozwany S. Z. zawarł z powodem (...) Bank (...) Spółka Akcyjna w W. umowę pożyczki nr (...). Zgodnie z umową powód zobowiązał się udzielić pozwanemu pożyczki w kwocie 113.955,30 zł, a pozwany do jej spłaty wraz z odsetkami w 120 ratach kapitałowo-odsetkowych w okresach miesięcznych do dnia 27 stycznia 2029 r. Całkowita kwota do zapłaty została określona na kwotę 173.615,87 zł jako suma całkowitej kwoty pożyczki i całkowitego kosztu pożyczki. Całkowity koszt pożyczki został określony na kwotę 59.660,87 zł. Łączna kwota odsetek została określona na kwotę 59.660,87 zł. Prowizję za udzielenie pożyczki określono na kwotę 0,00 zł. (...) wyniosło 9,37%.

Kwota pożyczki miała zostać przelana na konta bankowe w wysokości 111.955 zł celem spłaty wierzytelności pożyczkobiorcy, a w pozostałej części wypłacona w kasie oddziału.

Zgodnie z umową kwota pożyczki jest oprocentowana według zmiennej stopy procentowej, która w dniu zawarcia umowy wynosiła 8,99%. Odsetki za opóźnienie odpowiadają aktualnej wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie wynikającej z powszechnie obowiązujących przepisów prawa i w dniu zawarcia umowy wynoszą dwukrotność sumy stopy referencyjnej NBP i 5,5 punktów procentowych.

Zgodnie z umową bank mógł wypowiedzieć umowę w przypadku niedotrzymania przez pożyczkobiorcę warunków określonych w umowie z terminem wypowiedzenia 30 dni, liczonego od dnia następnego po dniu odebrania przez niego przesyłki poleconej zawierającej wypowiedzenie. W dniu następnym po upływie terminu wypowiedzenia umowy całość zadłużenia z tytułu umowy staje się zadłużeniem wymagalnym i przeterminowanym, od którego bank nalicza i pobiera odsetki za opóźnienie.

/dowód: umowa pożyczki k.9-12/

Powód wypłacił pozwanemu kwotę 113.955 zł.

/dowód: potwierdzenie uruchomienia pożyczki k.12/

Pozwany nie wywiązał się ze spłaty rat. Pismem z dnia 31 stycznia 2022 roku powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 2.987,35 zł w terminie 14 dni roboczych od daty otrzymania pisma. W piśmie tym powód poinformował o możliwości złożenia przez pozwanego wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Pismo zostało doręczone w dniu 10 lutego 2022 r.

Następnie z uwagi na brak uregulowania kwoty, do której pozwany był wezwany, pismem z dnia 31 stycznia 2022 r. powód wypowiedział umowę z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia od dnia następnego po doręczeniu pisma. Pismo zostało doręczone w dniu 24 lutego 2021 r.

Wypowiedzenie zostało dokonane pisemnie przez pracownika banku (...), uprawnioną i umocowaną do samodzielnego wypowiadania umów kredytowych i pożyczek.

/dowód: wezwanie do zapłaty k.15, wypowiedzenie umowy k.16, potwierdzenie odbioru k.17, historia operacji k.66-69, wydruk ze strony operatora pocztowego k.73-74, pełnomocnictwo k.75/

Na dzień 2 grudnia 2022 r. zadłużenie pozwanego z tytułu umowy pożyczki obejmuje m.in. kwotę niespłaconej należności głównej 96.846,13 zł i odsetki umowne naliczone od zadłużenia nieprzeterminowanego w wysokości 15.887,80 zł.

/dowód: potwierdzenie stanu zadłużenia k.65, wyciąg z ksiąg bankowych k.70-71/

Pismem z dnia 9 listopada 2022 r. pozwany bankowi wysłał oświadczenie o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego poprzez pełnomocnika. W oświadczeniu powołał się na wadliwość umowy wynikającą z nieprawidłowo naliczonych odsetek umownych oraz nieprawidłowo wskazanego (...).

/dowód: pełnomocnictwo k.38, oświadczenie k.40, potwierdzenie nadania k.41/

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

W niniejszej sprawie powód dochodził zapłaty z tytułu zawartej z pozwanym umowy pożyczki. Pozwany zakwestionował powództwo co do zasady i częściowo co do wysokości.

Zgodnie z art. 720 § 1 kc przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Powód wykazał, że umowa pożyczki została zawarta między stronami i powód udzielił pozwanemu pożyczki. Powód wykazał powyższe fakty, przedstawiając dokument umowy pożyczki oraz dokument potwierdzający przekazanie kwoty pożyczki, których pozwany nie kwestionował.

Bezspornym było, że pozwany nie regulował płatności w czasie obowiązywania umowy pożyczki zgodnie ze swoim zobowiązaniem wynikającym z tej umowy.

Pozwany kwestionował skuteczność wypowiedzenia. Strony zawarły umowę pożyczki konsumenckiej, jako jedną z form umowy o kredyt konsumencki w myśl art. 3 ust. 2 pkt. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, do której zastosowanie w pierwszej kolejności znajdują przepisy prawa bankowego w myśli art. 78a ustawy Prawo bankowe, a w dalszej przepisy kodeksu cywilnego - art. 720–724. Ustawa o kredycie konsumenckim nie reguluje odrębnie kwestii wypowiadania umów pożyczki. Zgodnie z art. 75 ust. 1 i 2 prawa bankowego, który ma zastosowanie do umowy pożyczki konsumenckiej, bank może wypowiedzieć umowę kredytu, gdy kredytobiorca nie dotrzymuje warunków udzielonego kredytu, a termin wypowiedzenia nie może być krótszy niż 30 dni. Jednocześnie art. 75c ust. 2 prawa bankowego stanowi, że jeżeli kredytobiorca opóźnia się ze spłatą zobowiązania z tytułu udzielonego kredytu, bank wzywa go do dokonania spłaty, wyznaczając termin nie krótszy niż 14 dni roboczych, informując jednocześnie w wezwaniu o możliwości złożenia w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania, wniosku o restrukturyzację zadłużenia.

Wypowiedzenie pozwanemu umowy pożyczki pieniężnej powód poprzedził wezwaniem do dokonania spłaty zobowiązania, zawierającym informację o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Tym samym powód spełnił wymagania art. 75c ust. 1 i 2 prawa bankowego. Dokonane przez niego wypowiedzenie pozwanemu umowy pożyczki, z uwagi na niedotrzymanie przez niego warunków jej udzielenia, przewidziane w art. 75 ust. 1 ustawy, jest ważne. Tym samym skuteczność wypowiedzenia umowy pożyczki w zakresie procedury nie budziła wątpliwości Sądu.

Zgodnie z art. 61 § 1 zd. 1 kc, oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła się zapoznać z jego treścią. W świetle powyższego uregulowania, działania podejmowane przez adresata, jak uchylanie się od podjęcia pisma od operatora pocztowego, pozostają bez wpływu na skuteczność takiego oświadczenia. W ocenie Sądu przedstawione przez powoda dokumenty, z których wynika, iż przesyłki zostały doręczone na adres podany przez pozwanego w umowie, którym posługuje się również w niniejszej sprawie, stwarzają domniemanie faktyczne, że pozwany miał realną możliwość zapoznania się z ich treścią. Wypowiedzenie zostało złożone przez pracownika banku dysponującego prawidłowym umocowaniem do dokonania tej czynności.

Sąd uznał przedstawione przez powoda dokumenty jako wystarczające w zakresie ustalenia wysokości wierzytelności obciążającej pozwanego. Sąd miał na uwadze, że zgodnie z treścią art. 95 ust. 1a Prawa bankowego wyciąg z ksiąg bankowych w innym niż wieczystoksięgowe postępowaniu cywilnym nie ma mocy dokumentu urzędowego, jednakże nie oznacza to, że w ogóle pozbawiony jest waloru dowodowego, zgodnie bowiem z art. 245 kpc stanowi on dowód tego, że sporządzający go bank złożył oświadczenie o zawartej w nim treści. Wyciąg z ksiąg bankowych podlega ocenie przy zastosowaniu reguł z art. 233 § 1 kpc wraz ze wszystkimi innymi, zaoferowanymi w sprawie dowodami.

Wyliczenie kwoty dochodzonej pozwem zostało wykazane szczegółowym rozliczeniem zadłużenia zawartym w historii operacji na kontrakcie kredytowym oraz potwierdzeniem stanu zadłużenia, wygenerowanym przez system informatyczny powoda zawierającym podpisy osób go sporządzających, co z kolei potwierdza wysokość żądanej przez powoda kwoty z tytułu należności kapitałowej oraz odsetek. Powód w sprawie dochodzi skapitalizowanych odsetek w kwocie niższej niż wynikającej z dokumentu przedstawiającego stan zadłużenia. Pozwany co prawda kwestionował wysokość zadłużenia, jednakże nie podważył należności określonej w wyciągu z ksiąg bankowych, a także nie wnosił o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego. Pozwany powołał jedynie argumenty, że powód wadliwie naliczał odsetki umowne od również od kwoty kosztów kredytu w postaci prowizji czy ubezpieczenia, które nie zostały w ogóle przewidziana w umowie.

Powód wypłacił pozwanemu kwotę pożyczki w wysokości 113.955 zł. Kwota ta nie zawierała prowizji ani innych pozaodsetkowych kosztów. W konsekwencji zbędne było czynienie rozważań co do sposobu naliczania odsetek w kontekście wypłaconej kwoty kredytu oraz oceny prawnej zastosowania przez powoda prowizji.

Zauważyć natomiast należy, że pozwany podpisał umowę o określonej treści, w ramach której powód wyraźnie określił, jakie elementy składają się na treść umowy i z jakimi kosztami wiązać się będzie udzielenie pożyczki. Własnoręczny podpis pozwanego pod umową świadczy o jej przeczytaniu, zrozumieniu i wyrażeniu zgody na określone w jej treści warunki. Kwestionowanie na obecnym etapie zapisów umowy, zwłaszcza niezgodne z jej treścią, należy ocenić jako taktykę procesową pozwanego zmierzającą do uniknięcia obowiązku zapłaty powodowi należnej mu sumy.

Osobno należy odnieść się do oświadczenia powoda o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego. Zgodnie z art. 30 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (tj. z dnia 9 maja 2018 r., Dz.U. z 2018 r. poz. 993) umowa o kredyt powinna określać rzeczywistą roczną stopę oprocentowania oraz całkowitą kwotę do zapłaty przez konsumenta ustaloną w dniu zawarcia umowy o kredyt konsumencki wraz z podaniem wszystkich założeń przyjętych do jej obliczenia. Rzeczywista roczna stopa oprocentowania to – zgodnie z art. 5 pkt 12 ustawy – całkowity koszt kredytu ponoszony przez konsumenta, wyrażony jako wartość procentowa całkowitej kwoty kredytu w stosunku rocznym. Ustawa posługuje się również wzorem matematycznym obliczenia tej stopy w formie równania. Obliczenie (...) jest wynikiem działania matematycznego. Zmienne wyrażone w ustawie wymagają podstawienia określonych, wynikających z umowy wartości liczbowych. Umowa przedstawia jedynie założenia, które zostały przyjęte przy obliczaniu (...), co jest zgodne z ustawą. Zgodnie z art. 30 ust. 1 pkt. 10 ustawy umowa o kredyt konsumencki, z zastrzeżeniem art. 31-33, powinna określać m.in. informację o innych kosztach, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt konsumencki, w szczególności o opłatach, w tym opłatach za prowadzenie jednego lub kilku rachunków, na których są zapisywane zarówno transakcje płatności, jak i wypłaty, łącznie z opłatami za korzystanie ze środków płatniczych zarówno dla transakcji płatności, jak i dla wypłat, prowizjach, marżach oraz kosztach usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń, jeżeli są znane kredytodawcy, oraz warunki, na jakich koszty te mogą ulec zmianie. Umowa nie zawiera pozaodsetkowych kosztów kredytu, a w konsekwencji wskazane przez powoda całkowity koszt pożyczki oraz (...) są prawidłowe. W sprawie nie zachodzą przesłanki do skutecznego skorzystania z oświadczenia wynikającego z art. 45 ustawy o kredycie konsumenckim, przewidującego sankcję tzw. kredytu darmowego.

Pozwany zawarł umowę pożyczki, na mocy której przekazano mu określoną sumę pieniężną, w konsekwencji był zobowiązany pożyczkę spłacać, a wobec zaniechania spłaty, musiał liczyć się z wezwaniem do spełnienia świadczenia i wypowiedzeniem umowy. Skoro zaś umowa pożyczki została skutecznie wypowiedziana, cała niespłacona kwota pożyczki z tytułu umowy, powiększona o należne bankowi odsetki stała się po upływie okresu wypowiedzenia wymagalna.

W konsekwencji skutecznego wypowiedzenia umowy pozwany winien zwrócić całą niespłaconą należność wynikającą z umowy pożyczki wraz ze skapitalizowanymi odsetkami umownymi za opóźnienie. Wobec powyższego, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 108.508,52 zł zgodnie z żądaniem.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 kc, zasądzając od kwoty niespłaconego kapitału w wysokości 96 846,13 zł odsetki umowne za opóźnienie w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 29 września 2022 roku. Pozwany znajdował się wówczas w opóźnieniu z uwagi na wypowiedzenie umowy pożyczki

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 kpc, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, zasądzając od pozwanego na rzecz powoda tytułem zwrotu kosztów procesu kwotę w wysokości kwotę 10.260 zł, na którą składa się: kwota 3.843 zł tytułem opłaty od pozwu, kwota 5.400 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w wysokości określonej w § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2018 r. poz. 265) oraz kwota 17 zł tytułem opłaty od udzielonego pełnomocnictwa.

Sędzia Alina Gąsior

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi pozwanego.

Sędzia Alina Gąsior