Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 kwietnia 2022 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: Protokolant

Sędzia Dariusz Mizera Iwona Jasińska

po rozpoznaniu w dniu 7 kwietnia 2022 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z powództwa M. A. reprezentowanego przez przedstawicielkę ustawową S. B.

przeciwko P. A.

o alimenty

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 4 listopada 2021 roku, sygn. akt III RC 302/20

I.  zmienia zaskarżony wyrok na następujący:

1.  zasądza od pozwanego P. A. na rzecz małoletniego M. A. reprezentowanego przez przedstawicielkę ustawową S. B. kwotę po 600,00 zł ( sześćset złotych) miesięcznie tytułem alimentów za okres od dnia 24 listopada 2020r. do dnia 31 maja 2021r. płatne w terminie do 15 dnia każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności;

2.  zasądza od pozwanego P. A. na rzecz małoletniego M. A. reprezentowanego przez przedstawicielkę ustawową S. B. kwotę po 1.000,00 zł ( jeden tysiąc złotych) miesięcznie tytułem alimentów poczynając od dnia 1 czerwca 2021r. płatne w terminie do 15 dnia każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności;

3.  oddala powództwo w pozostałej części;

4.  zasądza od pozwanego P. A. na rzecz S. B. kwotę 1.465,00 zł ( jeden tysiąc czterysta sześćdziesiąt pięć złotych ) tytułem zwrotu kosztów procesu;

5.  nakazuje pobrać od pozwanego P. A. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Bełchatowie kwotę 750,00 zł ( siedemset pięćdziesiąt złotych) tytułem nieuiszczonej opłaty sądowej od uwzględnionej części powództwa oraz 20,00 zł ( dwadzieścia złotych) za klauzulę wykonalności;

6.  nadaje wyrokowi w pkt 1 i 2 rygor natychmiastowej wykonalności;

II.  oddala apelację w pozostałej części;

III.  zasądza od pozwanego P. A. na rzecz S. B. kwotę 1.870,00 zł ( jeden tysiąc osiemset siedemdziesiąt złotych ) tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą;

Dariusz Mizera

Sygn. akt II Ca 15/22

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 26.11.2020r. pełnomocnik S. B., przedstawicielki ustawowej małoletniego M. A. wniósł o zasądzenie od pozwanego P. A. na rzecz dziecka alimentów w kwocie po 2000 zł miesięcznie, poczynając od listopada 2020 r. Ponadto domagał się zasądzenia na rzecz powoda alimentów zaległych za sierpień 2020 r. w kwocie 550 zł, za wrzesień 2020 r. w kwocie 1550 zł, za październik 2020 r. w kwocie 1550 zł. Dodatkowo wnosił o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu wg norm przepisanych.

W odpowiedzi na pozew z dnia 20.04.2021r. pełnomocnik pozwanego uznał powództwo do kwoty po 450 zł miesięcznie.

Na rozprawie w dniu 02.11.2021r. pełnomocnik strony powodowej popierał powództwo. Pełnomocnik pozwanego wywodził jak w odpowiedzi na pozew.

Wyrokiem z dnia 4 listopada 2021r. Sąd Rejonowy w Bełchatowie po rozpoznaniu sprawy z powództwa M. A. przeciwko P. A. o alimenty

1. zasądził alimenty od pozwanego P. A. na rzecz małoletniego powoda M. A. za okres od dnia 13 sierpnia 2020 roku do dnia 30 września 2020 roku w kwocie po 600,00 (sześćset) złotych miesięcznie, za okres od dnia 1 października 2020 roku do dnia 31 maja 2021 roku w kwocie po 1000,00 (jeden tysiąc) złotych miesięcznie oraz za okres od dnia 1 czerwca 2021 roku w kwocie po 1300,00 (jeden tysiąc trzysta) złotych miesięcznie, płatne do dnia 15-go każdego miesiąca, do rąk S. B. jako przedstawicielki ustawowej małoletniego powoda, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku uchybienia terminu płatności którejkolwiek z kwot;

2. oddalił powództwo w pozostałym zakresie;

3.zasądził od P. A. na rzecz S. B. kwotę 2.298,00 (dwa tysiące dwieście dziewięćdziesiąt osiem) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego;

4. nakazał pobrać od pozwanego P. A. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 1000,00 (jeden tysiąc) złotych tytułem nieuiszczonej opłaty od uwzględnionej części powództwa oraz 20,00 (dwadzieścia) złotych za klauzulę wykonalności;

5. nadał wyrokowi w punkcie pierwszym co do alimentów za okres od dnia 24 sierpnia 2020 roku rygor natychmiastowej wykonalności.

Podstawą rozstrzygnięcia były przytoczone poniżej ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego.

S. B., przedstawicielka ustawowa małoletniego powoda ma 29 lat. Z zawodu jest (...). Od września br. jest zatrudniona w (...) w ramach umowy o pracę zawartej na okres próbny do dnia 06 grudnia 2021 r. Z tego tytułu uzyskuje wynagrodzenie w kwocie 3500 zł brutto, 2400 zł netto miesięcznie. Nie ma innych dochodów. Wcześniej, do końca czerwca, korzystała z urlopu macierzyńskiego i otrzymywała zasiłek macierzyński w kwocie około 2 tys. zł miesięcznie.

Przedstawicielka ustawowa jest współwłaścicielką razem z dwójką rodzeństwa i ciotką działki rolnej i lasu w okolicy miejscowości K.. Nieruchomość nie przynosi żadnych dochodów. Innego majątku nie ma. Posiada oszczędności w kwocie 5 tys. zł. Nie jest zadłużona.

S. B. razem z synem od października 2020 r. mieszka w wynajętym mieszkaniu. Obecnie wynajmuje mieszkanie o powierzchni około (...) m2. Łączny miesięczny koszt utrzymania mieszkania stanowi kwotę ok. 1500 zł.

Przedstawicielka ustawowa poza małoletnim M. nie ma innych dzieci na utrzymaniu. S. B. ogólnie jest zdrowa.

Małoletni M. A. ur. (...) jest dzieckiem pochodzącym z nieformalnego związku przedstawicielki ustawowej i pozwanego. Rodzice małoletniego rozstali się w sierpniu 2020 r. i S. B. razem z synem zamieszkała w domu swojej matki.

Powód od czerwca 2021 r. uczęszcza do żłobka. Czesne za żłobek stanowi kwotę 490 zł. miesięcznie. Dodatkowo ponoszona jest opłata za wyżywienie. Małoletni uczęszcza do prywatnego żłobka, ponieważ jego matka i on nie posiadają meldunku w B. i w związku z tym nie mógł zostać przyjęty do publicznej placówki. Dziecko nie jest leczone specjalistycznie.

Miesięczne usprawiedliwione potrzeby małoletniego, jego matka oszacowała na kwotę około 3 tys. zł. S. B. podała, że w czasie, gdy pozostawała w związku z pozwanym ten zarabiał 3700-4000 zł netto miesięcznie, przy czym część swojego wynagrodzenia uzyskiwał przelewem na rachunek bankowy a część otrzymywał od pracodawcy bezpośrednio w gotówce.

Pozwany P. A. ma 35 lat. Z zawodu jest (...). Od 2008 r. zatrudniony jest w (...) na stanowisku (...). Umowa o pracę zawarta jest na czas nieokreślony. Praca odbywa się na dwie zmiany pierwsza od 8.00 do 15.30, a druga od 12.00 do 20.00. Pozwany podawał, że z tytułu zatrudnienia uzyskuje minimalne wynagrodzenie za pracę. Dodatkowo co miesiąc otrzymuje premie w kwocie 200-300 zł netto.

P. A. i jego matka są współwłaścicielami domu o łącznej powierzchni (...) m2. Miesięczne koszty związane z eksploatacją nieruchomości (ubezpieczenie, podatek, za wodę, energię elektryczną, gaz) stanowią łączną kwotę 720 zł. Pozwany i S. B. są współwłaścicielami samochodu osobowego marki S. (...) rocznik 2019. Na jego zakup został zaciągnięty kredyt, który obecnie spłaca pozwany. Jego miesięczna rata stanowi kwotę 550 zł. T. A. spłaca również kredyt z tytułu ratalnego zakupu sprzętu AGD. Jego miesięczna spłata wynosi 130 zł. Pozwany podał, że nie ma żadnych oszczędności.

P. A. nie leczy się specjalistycznie. Poza synem M. nie ma innych osób na utrzymaniu.

Mając takie ustalenia Sąd zważył iż powództwo jest zasadne w części.

Podstawę prawną żądania małoletniego powoda stanowi art. 133 § 1 kro, w myśl którego rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie samodzielnie się utrzymać chyba, że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

W niniejszej sprawie jest poza sporem, iż spełnione zostały wszystkie ww. przesłanki warunkujące konkretyzację w drodze orzeczenia sądowego obowiązku alimentacyjnego wobec powoda. Niewątpliwie bowiem M. A. jest małoletni i nie jest w stanie samodzielnie zapewnić sobie stosownych środków utrzymania. Nie posiada także majątku. Okoliczności tych nie kwestionował pozwany uznając w części powództwo.

Do rozważenia pozostało, zatem ustalenie zakresu świadczeń alimentacyjnych obciążających P. A.. Przy ustalaniu zakresu obowiązku alimentacyjnego rodziców wobec dzieci należy wziąć pod uwagę, iż w drodze świadczenia alimentacyjnego zaspokojeniu podlegają nie wszystkie a jedynie usprawiedliwione potrzeby dziecka.

Przy ocenie, które z potrzeb uprawnionego są usprawiedliwione trzeba uwzględnić z jednej strony zakres i rodzaj tych potrzeb, z drugiej zaś możliwości majątkowe i zarobkowe zobowiązanego ( art. 135 kro).

Uwzględniając powyższe rozważania Sąd określił bieżące usprawiedliwione potrzeby małoletniego M. na kwotę po ok. 2000 zł miesięcznie. Obejmują one m in. wydatki na żywność (około 200 zł), przypadający na niego udział w kosztach utrzymania mieszkania (około 700 zł), odzież i obuwie ( około 100 zł), art. kosmetyczno-higieniczne ( około 100 zł), zabawki ( około 100 zł), wydatki związane ze żłobkiem ( około 700 zł), opieką zdrowotną (około 100 zł). W tym miejscu podnieść trzeba, że w okresie od 13 sierpnia 2020 r. do 30 września 2020 r. zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych małoletniego nie wymagało znacznych nakładów finansowych, bowiem w tym okresie S. B. wraz dzieckiem mieszkała u swojej matki. Natomiast od października 2020 r. wydatki te wzrosły w związku z wynajęciem przez przedstawicielkę ustawową mieszkania. Dodatkowo od czerwca 2021 r. potrzeby małoletniego dodatkowo zwiększyły się wobec zapisania dziecka do żłobka.

Przy określaniu możliwości majątkowych i zarobkowych zobowiązanego Sąd miał na względzie, iż przez to pojęcie ustawowe rozumieć należy zgodnie z tezą IV Sądu Najwyższego w zakresie wykładni i praktyki sądowej w sprawach o alimenty ( uchwała pełnego składu Izby Cywilnej i Administracyjnej z dnia 16.12.1987r. III CZP 91/86, OSNCP 1988, z. 4, poz.42 ) nie tylko faktycznie uzyskiwane dochody ale te, które strona może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności i pełnym wykorzystaniu swych sił fizycznych, zdolności umysłowych i kwalifikacji.

Pozwany od kilkunastu lat zatrudniony jest w charakterze (...). Dlatego przy pełnym wykorzystaniu swoich kwalifikacji T. A. jest w stanie uzyskiwać dochód w kwocie około 4000 zł netto miesięcznie. Natomiast twierdzenia pozwanego, iż zarabia on minimalne wynagrodzenie za pracę są niewiarygodne, bowiem oznaczałoby to, że w (...) zarabia tyle samo ile pozostali pracownicy, których praca nie wymaga żadnych kwalifikacji. Co więcej ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, że T. A. zarabia więcej niż wynika to z zawartej umowy o pracę, ponieważ część wynagrodzenia jest mu wypłacana nieoficjalnie.

Ustalone świadczenie alimentacyjne realizuje zasadę prawa do równej stopy życiowej dzieci i rodziców. Mieści się również w granicach możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanego, który poza małoletnim nie ma innych osób na utrzymaniu.

Pozostałą część usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego pokrywać będzie jego matka, która także obciążona jest obowiązkiem alimentacyjnym. Z uwagi na to, że przedstawicielka ustawowa uzyskuje niższe dochody, łożyć będzie na rzecz powoda kwotę po 700 zł miesięcznie.

Z tych wszystkich względów orzeczono jak w punktach 1-2 sentencji wyroku.

Zwrot kosztów zastępstwa radcy prawnego zasądzono na podstawie art. 100 kpc uwzględniając § 2 i §4 ust.4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

W przedmiocie kosztów sądowych rozstrzygnięto w oparciu o art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28.11.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 100 k.p.c.

Na podstawie art. 333§l pkt. 1 k.p.c. orzeczono o rygorze natychmiastowej wykonalności.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł pozwany zaskarżając wyrok w części objętej:

- p. l. ww. wyroku w zakresie zasądzającym alimenty od pozwanego na rzecz powoda ponad kwotę 450 zł, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z kwot;

- p. 3. i 4. ww. wyroku w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach postępowania w całości

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

l. Naruszenie następujących przepisów prawa procesowego, które miało istotny wpływ na wynik sprawy tj.

1 ) art. 233 KPC w związku z art. 258 KPC poprzez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego i dokonanie jego oceny wyłącznie w oparciu o wyjaśnienia S. B. z pominięciem innych dowodów i zasad doświadczenia życiowego co doprowadziło do niezgodnego z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, ustalenia że usprawiedliwione potrzeby powoda - półtorarocznego dziecka przekraczają kwotę 2000 zł, mimo, że ich wygenerowanie jest związane decyzjami życiowymi jego przedstawicielki ustawowej,

2) art. 233 KPC w związku z art. 230 KPC, art. 245 KPC, art. 316 KPC oraz 328 S 2 KPC poprzez całkowicie błędną ocenę dowodów wyrażającą się w pominięciu dowodów z dokumentów oraz wyjaśnień pozwanego co doprowadziło do całkowicie abstrakcyjnego ustalenia dochodów pozwanego na poziomie 4000 zł netto, z pominięciem możliwości zarobkowych i majątkowych przedstawicielki ustawowej powoda,

2) art. 233 KPC w związku z art. 328 § 2 KPC oraz art. 6 KC poprzez brak uwzględnienia faktu zaboru przez S. B. środków w kwocie 23 340 zł ze wspólnego konta bankowego pomimo przedstawienia dowodu z wyciągu z konta na ww. okoliczność, oraz brak zaliczenia tej kwoty na poczet zobowiązań pozwanego z tytułu alimentów,

3) art. 100 KPC w zw. z art. 101 KPC oraz § 2 i § 4 ust. 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 Października 2015 w sprawie opłat za czynności radców prawnych co doprowadziło do obciążenia pozwanego kosztami zastępstwa adwokackiego w zakresie przekraczającym powyższe normy.

2. Naruszenie następujących przepisów prawa materialnego tj. art. 133 KRO w zw. z art. 135 KRO oraz art. 5 KC poprzez ich błędne zastosowanie i ustalenie świadczeń alimentacyjnych w oderwaniu od usprawiedliwionego zakresu i rodzaju potrzeb powoda z pominięciem możliwości majątkowych i zarobkowych zobowiązanego co doprowadziło do nadzwyczajnej ochrony powoda i jego przedstawicielki ustawowej kosztem pozwanego, wykraczającej poza granice zakreślone w art. 5 KC.

Powołując się na powyższe zarzuty skarżący wnosił o:

1.  zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa ponad kwotę 450 zł miesięcznie,

2.  zmianę orzeczenie o kosztach procesu za I instancję na podstawie art.100 KPC,

3.  zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego za instancję odwoławczą.

4.  ewentualnie wnosił o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

W odpowiedzi na apelację pełnomocnik przedstawicielki ustawowej małoletniego powoda wnosiła o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów procesu wg norm przepisanych.

Sąd Okręgowy dodatkowo ustalił:

S. B. pracuje jako (...) w (...) na podstawie umowy o pracę na czas określony z wynagrodzeniem w kwocie 2.788,00 zł netto miesięcznie.

Dowód: zaświadczenie k. 323

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja pozwanego jest częściowo zasadna.

Na wstępie należy przypomnieć, iż postępowanie apelacyjne zostało tak ukształtowane, iż Sąd II instancji jest sądem merytorycznym, a nie tylko kontrolnym. Skoro zatem istotą postępowania apelacyjnego jest merytoryczne sądzenie sprawy to sąd II instancji ma nie tylko uprawnienie ale wręcz obowiązek rozważenia na nowo całego zebranego materiału dowodowego oraz dokonania jego własnej, samodzielnej i swobodnej oceny w tym oceny dowodów zgromadzonych w postępowaniu przed obu sądami. (por. postanowienie SN z 8 kwietnia 2011r. II CSK 474/10 ). Przy czym należy mieć na względzie, iż Sąd II instancji orzekając w granicach zaskarżenia jest związany zarzutami naruszenia prawa procesowego natomiast z urzędu bierze pod uwagę naruszenia prawa materialnego i może dokonać odmiennych ustaleń lub uzupełnić ustalenia faktyczne dysponując także materiałem dowodowym zgromadzonym przez Sąd I instancji.

W pierwszej kolejności będzie podlegała rozważaniu kwestia alimentów dochodzonych na rzecz małoletniego za okres sprzed wytoczenia powództwa. Kwestia ta nie była co prawda artykułowana przez skarżącego niemniej jednak z uwagi na zakres zaskarżenia oraz naruszenie prawa materialnego które Sąd musi wziąć pod uwagę z urzędu będzie ona podlegała rozważeniu.

Zgodnie z art. 137§ 2 krio niezaspokojone potrzeby uprawnionego z czasu sprzed wniesieniem powództwa o alimenty sąd uwzględnia zasadzając odpowiednią sumę pieniężną.

W niniejszej sprawie działająca w imieniu przedstawicielki ustawowej małoletniego powoda pełnomocnik w pozwie wystąpiła o zasądzenie alimentów zaległych za okres trzech miesięcy sprzed dnia wytoczenia powództwa. Tak sformułowane żądanie wiązało się z obowiązkiem udowodnienia niezaspokojonych potrzeb uprawnionego. Tymczasem zarówno Sąd jak i pełnomocnik przedstawicielki ustawowej nad powyższym przeszli do porządku dziennego. Mało tego zarówno w pozwie jak i w toku procesu strona powodowa wykazywała, iż potrzeby małoletniego dziecka stron staraniem matki zostały zaspokojone zwłaszcza w okresie sprzed wytoczenia powództwa. Przedstawicielka ustawowa przedłożyła cały szereg rachunków, faktur i paragonów świadczących o zaspokojeniu potrzeb dziecka w tym okresie, nie wskazywała jakich to potrzeb nie zdołała zaspokoić. Skoro potrzeby dziecka w okresie sprzed wytoczenia powództwa o alimenty zostały zaspokojone staraniem matki dziecka jak i wpłatami dokonywanymi przez ojca dziecka to brak podstaw do zasądzenia alimentów zaległych na rzecz dziecka gdyż nie istnieją, a bynajmniej nie zostały wykazane w toku procesu aby istniały niezaspokojone potrzeby małoletniego.

Z treści ostatniego pisma pełnomocnika przedstawicielki ustawowej małoletniego powoda wynika wprost, iż dochodzone alimenty uwzględniają już wpłaty pozwanego po 450 zł miesięcznie w okresie sprzed dnia wytoczenia powództwa co nie zostało uwzględnione jak się wydaje przez Sąd Rejonowy i w konsekwencji spowodowało takie, a nie inne zaskarżenie tego rozstrzygnięcia przez skarżącego. W ocenie Sądu Okręgowego w okresie sprzed dnia wytoczenia powództwa potrzeby małoletniego zostały zaspokojone poprzez dokonane przez pozwanego wpłaty, a co za tym idzie żądanie w tym zakresie winno zostać oddalone.

Przechodząc w dalszej części do rozważania zarzutów apelacji należy podkreślić, iż po części są one zasadne. Przede wszystkim Sąd Rejonowy dosyć bezkrytycznie podszedł do problematyki potrzeb małoletniego dziecka które ma niespełna dwa lata. W ocenie matki dziecka potrzeby te zamykają się kwotą około 3000 zł. Kwota ta jednak nie przystaje do możliwości zarobkowych tak matki dziecka jak i pozwanego. Oczywiście możliwości majątkowe i zarobkowe pozwanego nie są ograniczone jedynie do kwoty około 2.000- 2.2000 zł miesięcznie jak twierdzi skarżący. Pozwany bowiem pracuje na samodzielnym stanowisku i - jak słusznie zauważył Sąd Rejonowy - trudno aby on jako (...) zarabiał tyle co pierwszy lepszy pracownik zwłaszcza , że pracuje w swojego pracodawcy już od kilkunastu lat. Stąd też zgodzić się należy z przedstawicielką ustawową, iż możliwości pozwanego należy ocenić na poziomie przynajmniej około 3.500 zł miesięcznie. ( matka dziecka sama przyznała iż w okresie wspólnego zamieszkiwania pozwany osiągał tego rodzaju dochody). Jest oczywiste, iż wyznacznikiem możliwości majątkowych i zarobkowych jest nie tyle osiągane wynagrodzenie ale potencjalne możliwości osiągnięcia określonego wynagrodzenia przy uwzględnieniu posiadanych kwalifikacji.

W ocenie Sądu Okręgowego możliwości zarobkowe pozwanego oscylują wokół kwoty 3.500 zł i w świetle takich możliwości należy ocenić wysokość alimentów na rzecz niespełna dwuletniego dziecka.

Przy czym jak słusznie zauważył Sąd Rejonowy ustalając zakres świadczeń alimentacyjnych sąd uwzględnia zarówno usprawiedliwione potrzeby uprawnionego oraz zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego. Postępując prawidłowo Sąd winien wpierw ustalić usprawiedliwione potrzeby uprawnionego, a następnie skonfrontować tę kwotę z możliwościami majątkowymi i zarobkowymi strony zobowiązanej.

Skarżący zdaje się kwestionować prawidłowość postępowania przedstawicielki ustawowej która wynajęła mieszkanie i zapisała dziecko do prywatnego żłobka. Pozwany podnosi bowiem, iż decyzje te nie były z nim konsultowane. Tymczasem matka małoletniego powoda podjęła działania zmierzające do podjęcia pracy i taką pracę podjęła w (...) . W takiej sytuacji nie dziwi wynajęcie mieszkania w B. i posłanie dziecka do żłobka. Działania takie są co do zasady jak najbardziej racjonalne i pozwalają przedstawicielce ustawowej na samodzielne utrzymanie się. Wątpliwości może budzić po pierwsze wynajęcie na potrzeby powódki i dwuletniego dziecka mieszkania o tak dużej powierzchni które co oczywiste generuje dużo wyższe koszty niż mieszkanie mniejsze, po drugie zaś nie jest właściwa metoda określania potrzeb małoletniego powoda i zaliczania do nich wydatków na wynajem mieszkania. Nie sposób się bowiem zgodzić z określeniem, iż w zakres usprawiedliwionych kosztów utrzymania dziecka wchodzi połowa całkowitych kosztów utrzymania mieszkania zwłaszcza w zakresie najmu mieszkania i to na dodatek o tak dużej powierzchni . Większość z tych kosztów matka dziecka musiałaby ponosić także wtedy gdyby mieszkała sama. W orzecznictwie przyjmuje się, że w skład kosztów utrzymania małoletniego można zaliczyć jedynie te kwoty o które wzrosły koszty utrzymania mieszkania ze względu na jego w nim zamieszkiwanie (por. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie VI ACz 844/13 niepub. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie VI ACz 1120/13 niepub. ).

Poza tym jako usprawiedliwione należy ocenić potrzeby dziecka związane z uczęszczaniem do żłobka przy czym potrzeby te określa kwota około 700 zł co jest związane z kwotą czesnego oraz stawką żywieniową za dzień pobytu zgodnie z przedstawioną umową czego jak wskazuje apelacja nie dostrzega pozwany.

Poza tym jako usprawiedliwione należy poczytać koszty żywności w kwocie 200 zł miesięcznie ( należy bowiem pamiętać, iż przez okres pobytu w żłobku małoletni ma wyżywienie które wchodzi w skład kosztów wygenerowanych przez żłobek) , nie budzi wątpliwości kwota 100 zł miesięcznie przeznaczana na odzież, obuwie, kolejne 100 zł na artykuły higieniczne, zabawki kolejne 100 zł oraz opieka zdrowotna 100 zł. Pozwany co prawda kwestionuje te kwoty zarzucając, iż nie zostały one dowiedzione tymczasem już z samego doświadczenia życiowego wynika, iż kwota 100 zł na zabawki dla dziecka we wczesnym etapie rozwoju nie jest kwotą wygórowaną podobnie kwoty z tytułu opieki zdrowotnej czy też kwestia artykułów higienicznych są określone w rozsądnych granicach. Przy uwzględnieniu kosztów mieszkania przypadających na małoletniego można przyjąć, iż miesięczne usprawiedliwione potrzeby małoletniego zamykają się kwotą około 1.600 zł.

Z utrwalonego stanowiska judykatury wynika, iż oceny przesłanki z art. 135 krio - "majątkowych i zarobkowych możliwości zobowiązanego" - należy dokonać oceniając ją nie z punktu widzenia rzeczywiście posiadanych i uzyskiwanych środków, lecz potencjalnych możliwości zobowiązanego w tym zakresie, przy uwzględnieniu należytej staranności, podejmowanych działań i zachowań. Jak powszechnie przyjmuje się w judykaturze, osoba, na której ciąży obowiązek alimentacyjny, zwłaszcza obowiązek względem swych dzieci niezdolnych jeszcze do samodzielnego utrzymania się, powinna w pełni wykorzystywać swe siły, kwalifikacje i uzdolnienia w celu uzyskiwania dochodów niezbędnych do zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb osób uprawnionych do alimentacji. Pozwany twierdzi, że osiąga tylko najniższe wynagrodzenie niemniej jednak uwzględniając jego kwalifikacje i długoletni staż pracy podkreślić należy, iż ma możliwości osiągnięcia przynajmniej kwoty około 3.500 zł netto. Taka kwota potencjalnych dochodów winna umożliwiać pozwanemu płacenie alimentów w kwocie po 1000 zł miesięcznie. Należy bowiem pamiętać, iż granicą świadczeń alimentacyjnych są nie tyle potrzeby osoby uprawnionej ile możliwości majątkowe i zarobkowe zobowiązanej do tych świadczeń. Dziecko ma dopiero niespełna dwa lata, a alimenty są w chwili obecnej od pozwanego ustalane po raz pierwszy. Z pewnością zatem zaistnieje w przyszłości podstawa do podwyższenia alimentów określenie w takiej sytuacji obecnych alimentów na zbyt wysokim poziomie nie pozwalałoby w przyszłości na adekwatną korektę takich alimentów stosownie do wzrastających potrzeb dziecka.

Uwzględniając okoliczność, iż to przedstawicielka ustawowa na co dzień zajmuje się małoletnim to pozwanego winna obciążać kwota 1.000 zł miesięcznie i taką to kwotę Sąd zasądził poczynając od dnia 1 czerwca 2021r. albowiem od tego dnia koszty utrzymania dziecka wzrosły poprzez opłatę za żłobek.

Za okres od dnia wniesienia pozwu do dnia 1 czerwca 2021r. koszty utrzymania małoletniego oscylowały wokół kwoty około 900-1.000 zł co usprawiedliwiało zasądzenie alimentów od pozwanego w tym okresie w kwocie po 600 zł miesięcznie. W tym okresie dziecko nie uczęszczało do żłobka przez co jego usprawiedliwione potrzeby były odpowiednio niższe. Należy przy tym pamiętać, iż tak ukształtowany obowiązek alimentacyjny nie uwzględnia dokonanych wpłat, a zatem o ile pozwany świadczył w okresie zabezpieczenia alimenty w kwocie po 600 zł miesięcznie to spełnił swój obowiązek alimentacyjny do dnia 1 czerwca 2021r. Pozostałe zaś wpłaty winny być odpowiednio rozliczone przy uwzględnieniu nowej wysokości alimentów.

Odnosząc się do zarzutów wskazujących na zabór przez S. B. wspólnych oszczędności stron to wskazać należy, iż kwestia ta nie leży w kompetencjach sądu orzekającego o alimentach. Wzajemne rozliczenia stron związku konkubenckiego są w istocie poza kognicją sądu rodzinnego.

Problematyka braku uwzględnienia przez Sąd Rejonowy świadczenia tzw. 500 plus - co akcentuje apelacja - nie wpływa na zakres świadczeń alimentacyjnych co wynika wprost z art. 135§ 3 pkt 3 krio.

Reasumując zaskarżone orzeczenie zapadło z obrazą przepisów prawa materialnego tj. art. 135 krio w zw. z art. 133§ 1 krio co usprawiedliwia jego korektę.

Konsekwencją obniżenia zasądzonych przez Sąd Rejonowy alimentów jest także zmiana rozstrzygnięcia o kosztach procesu za I instancję. W pierwszej instancji strona powodowa wygrała sprawę w 43% a zatem pozwany winien ponieść 43% całych kosztów procesu. Całe koszty to kwota 3.727,00 zł z tego 43% stanowi kwota 1.602,61 zł , pozwany poniósł koszty w kwocie 137 zł, a zatem do zasądzenia pozostaje na rzecz przedstawicielki ustawowej małoletniego powoda kwota 1.465 zł o czym orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c.

Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 100 k.p.c. orzeczono jak w pkt 4 wyroku nakazując ściągnięcie od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Bełchatowie kwoty 750 zł tytułem nieuiszczonej opłaty sądowej od uwzględnionej części powództwa oraz 20 zł za klauzulę wykonalności.

O rygorze natychmiastowej wykonalności orzeczono na podstawie art. 333 pkt 4 k.p.c.

Reasumując na podstawie art. 386§ 1 k.p.c. orzeczono jak w pkt I wyroku dokonując zmiany zaskarżonego wyroku poprzez nadanie mu nowej treści.

Dalej idąca apelacja jako bezzasadna podlegała oddaleniu, a to na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach procesu za instancję odwoławczą orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. rozliczając je stosunkowo przy przyjęciu, iż strona powodowa wygrała apelację w 70% stąd też pozwany winien w 70% pokryć powstałe koszty procesu. Na te koszty procesu w postępowaniu apelacyjnym składają się wynagrodzenie pełnomocnik przedstawicielki ustawowej w kwocie 1.800 zł , opłata sądowa uiszczona przez pozwanego w kwocie 750 zł, wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego w kwocie 120 zł. W efekcie całe koszty zamykają się kwotą 2.670,00 zł z tego 70% to kota 1870 zł i taka to kwota obciąża pozwanego o czym orzeczono jak w pkt III wyroku.

Dariusz Mizera