Portal Orzeczeń

POSTANOWIENIE

Dnia 9 lutego 2018 r.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie następującym:

Przewodniczący	SSO Jarosław Gołębiowski
Sędziowie	SSA w SO Grzegorz Ślęzak SSO Paweł Hochman (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 9 lutego 2018 r. na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku (...) P. wykonującego zadania z zakresu administracji rządowej

z udziałem P. S. , M. P. , P. P. (1) , B. S. , D. S.

o wpis do księgi wieczystej

na skutek apelacji uczestnika P. S.

od postanowienia Sądu Rejonowemu w Piotrkowie Tryb.

z dnia 7 listopada 2017 r., sygn. akt DZKW/PT1P/00009899/17

postanawia: oddalić apelację.

Sygn. akt II Ca 19/18

UZASADNIENIE

We wniosku z dnia 9 sierpnia 2017 roku ( (...)) wnioskodawca (...) P. wykonującego zadania z zakresu administracji rządowej wnosił o wpisanie w dziale III księgi wieczystej nr (...) ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości poprzez uprawnienie do dostępu do ciepłociągu w celu wykonywania czynności związanych z jego konserwacją oraz usuwaniem awarii na podstawie ostatecznej decyzji (...) z dnia 20 sierpnia 1979 roku (...) P. ( dołączonej do wniosku (...) - karta akt nr 40 księgi wieczystej nr (...).

Do tego ostatniego wniosku został dołączony także plan obrazujący przebieg trasy magistrali cieplnej ( k. 50 akt księgi wieczystej nr (...)) a do niniejszego wniosku wypis z rejestru gruntów nieruchomości objętej w/w księgą wieczystą.

W dniu 20 września 2017 roku referendarz sądowy Sadu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. uwzględnił powyższy wniosek.

Skargę na powyższy wpis referendarza sądowego wniósł w dniu 6 października 2017 roku uczestnik postępowania P. S..

Zaskarżył w całości w/w wpis.

Powyższemu wpisowa zarzucił:

1. naruszenie prawa procesowego art. 626 ¹ § 2 k.p.c. przez błędne uznanie, iż wnioskodawca posiadał interes prawny oraz legitymację do wystąpienia z wnioskiem o wpis,

2. naruszenie prawe materialnego art. 16 ustawy z dnia 6 lipca 1982 roku o księgach wieczystych i hipotece przez wpisanie w dziale III księgi ograniczenia na podstawie decyzji, która nie stanowi tytułu prawnego ustanowienia takiego ograniczenia,

3. naruszenie art 5 w/w ustawy przez niekorzystne dla właściciela nieruchomości rozstrzygnięcie w przedmiocie wniosku,

4. naruszenie art 233 k.p.c. przez błędną ocenę dokumentów załączonych do wniosku z dnia 9 sierpnia 2017 roku, w następstwie błędne stwierdzenie, iż decyzja nr (...) z dnia 20 sierpnia 1979 roku posiadała walor prawomocności, była skuteczna względem (...) w chwili dokonania wpisu.

Mając powyższe na uwadze wnosił o :

1. zmianę zaskarżonego wpisu i oddalenie wniosku,

2.obciążenie wnioskodawcy kosztami postępowania skargowego.

W uzasadnieniu skargi podniósł, że wskazana decyzja nie jest podstawą do wpisu ograniczenia na rzecz (...) P.. Powołana decyzja jest w istocie pozwoleniem na budowę ciepłociągu. Nie określono w niej zakresu ograniczenia w korzystaniu z nieruchomości przez ówczesnych właścicieli. Zezwolenie zostało wydane na rzecz (...) w P. Treść uzasadnienia wskazuje, że jednostka ta wystąpiła z wnioskiem o zezwolenie na przeprowadzenie robót związanych z budową ciepłociągu przez nieruchomości osób prywatnych. W treści decyzji wskazano, iż Dyrekcja ma „ prawo dostępu do tych nieruchomości w celu wykonania czynności związanych z ich konserwacją”. Zatem (...) P. przy przyjęciu, iż jest następcą prawnym Urzędu (...) w P. ( tak określono organ wydający decyzję) nie był adresatem tego aktu a jego autorem.

Skarżący stwierdził poza tym, iż użycie ogólnikowych stwierdzeń w postaci prawa dostępu do nieruchomości w celu wykonania czynności związanych z ich konserwacją jest zbyt ogólnikowe nie wskazuje nieruchomości np. poprzez podanie numerów ewidencyjnych działek, nie wskazuje w jakim zakresie adresat decyzji może dysponować nieruchomością, zatem nie określono w jaki sposób ograniczone jest prawo własności nieruchomości. Ujawnione ograniczenie twarzy quazi uprawnienie zbliżone do służebności przesyłu. Podniósł także, że organ od 1979 roku nie podejmował żadnych starań w celu uregulowania kwestii dostępu do urządzeń posadowionych w gruncie m.in. uczestnika postępowania. Kolejnym argumentem przemawiającym, zdaniem skarżącego, za oddaleniem przedmiotowego wniosku jest fakt, iż nie ustalono ujawnionego we wpisie faktu ostateczności decyzji. P. S. z całą pewnością nie był stroną postępowania administracyjnego. Organ nie przedstawił dowodów doręczenia decyzji do wymienionych w jej treści właścicieli nieruchomości uczestnika.

Poddał również pod rozwagę Sądu kwestię rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych albowiem w chwili nabycia nieruchomości przez uczestnika postępowania nie była ona obciążona, w dziale III księgi nie ujawniono żadnych praw ani ograniczeń. Uczestnik w dobrej wierze nabył nieruchomość nie posiadając wiedzy o ograniczeniu obecnie ujawnionym. Uczestnik postępowania nie był informowany o istniejącej instalacji w gruncie. Wpis zatem jest niezgodny z art. 5 ustawy o księgach wieczystych i hipotece.

W odpowiedzi z dnia 16 października 2017 roku na skargę wnioskodawca - (...) P. wykonującego zadanie z zakresu administracji rządowej podniósł, iż wnioskodawcą nie była (...) P. tylko (...) P. wykonującego zadanie z zakresu administracji rządowej. Kompetencja (...) P. do wystąpienia z niniejszym wnioskiem wywodzi się z przepisu art. 11 w związku z art. 124 ust. 7 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami ( tekst jednolity Dz.U. z 2016 roku, poz. 2147 z późn. zm.)

Wpis ograniczenia nastąpił na podstawce ostatecznej decyzji (...) z dnia 20 sierpnia 1979 roku (...) P., wydanej w trybie art. 35 ustawy z 1958 roku o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości. Zgodnie z postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 2017 roku, I CSK 179/16, decyzja wydana na podstawie art. 35 ustawy z 1958 roku o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości, z uwagi na tożsamość skutków prawnych ze skutkami art. 124 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami (tekst jednolity z 2016 roku, poz. 2147 z późn. zm.) podlega wykonaniu na podstawie art. 124 § 6 w/w ustawy i stanowi podstawę do wpisu do księgi wieczystej zgodnie z art. 124 ust. 7 ustawy o gospodarce nieruchomościami.

W ocenie wnioskodawcy, nie miało żadnego znaczenia w sprawie, że uczestnik postępowania nie był właścicielem nieruchomości w dacie wydawania przedmiotowej decyzji. Potwierdził to również Sąd Najwyższy w przywołanym powyżej postanowieniu.

Postanowieniem z dnia 7 listopada 2017 roku Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim po rozpoznaniu wskazanej sprawy z wniosku (...) P. wykonującego zadania z zakresu administracji rządowej z udziałem P. S., M. i P. małż. P., B. i D. małż. S. o wpis w dziale III księgi wieczystej nr (...) ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości zaskarżony wpis utrzymał w mocy i ustalił, iż każdy z uczestników ponosi koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie.

W uzasadnieniu powyższego postanowienia Sąd Rejonowy wskazał w pierwszej kolejności, że zgodnie z powołaną wyżej decyzją ( wydaną na podstawie art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 roku o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości (tekst jednolity Dz.U. nr 10, poz. 64 z 1974 r.)), wydaną przez (...) P., po przeprowadzeniu rozprawy, zezwolono (...) w P. na budowę ciepłociągu w ulicy (...), którego teren trasy przebiegał będzie przez nieruchomości stanowiące własność wyszczególnionych w niej osób, w tym J. Ś. zam. P. ul. (...), poprzedniczki prawnej skarżącego ( skarżący nie jest wymieniony wśród osób wskazanych w decyzji)

Stwierdzono w niej, iż zgodnie z art. 35 ust. 2 wymienionej ustawy osobom uprawnionym przez (...) w P. przysługuje prawo dostępu do tych nieruchomości w celu wykonania czynności związanych z ich konserwacją, oraz że odszkodowanie za straty wynikłe z działań przewidzianych w art. 35 ust. 1 i 2 strony ustalają na podstawie wzajemnego porozumienia w oparciu o protokolarny opis szkód sporządzony po zakończeniu prac związanych z budową ciepłociągu oraz opinią biegłego wojewódzkiego. W razie sporu wysokość odszkodowania ustali na wniosek zainteresowanej strony (...) P. Roszczenia o takie odszkodowanie przedawnia się z upływem 3 lat od chwili powstania szkody.

Decyzję powyższą otrzymali właściciele nieruchomości, przez które ciepłociąg miał przebiegać, (...). Na powyższej decyzji widnieje klauzula prawomocności.

Księga wieczysta nr (...) jest prowadzona dla zabudowanej nieruchomości położonej w P. przy ul. (...), oznaczonej w ewidencji gruntów numerem działki (...) o pow. 0,145 ha, której współwłaścicielem w 89273/100833 części jest P. S.. Z budynku usytuowanego na powyższej nieruchomości zostały wyodrębnione dwa lokale nr (...). Właściciele lokalu nr (...) są w 6480/100833 a właściciele lokalu nr (...) w 5080/100833 części są współwłaścicielami nieruchomości wspólnej oznaczonej nr działki (...), objętej w/w księgą wieczystą nr (...) oraz w takich samych częściach współwłaścicielami części wspólnych budynku i jego urządzeń nie służących do wyłącznego użytku właścicieli poszczególnych lokali.

Właścicielami lokalu nr (...) są : B. i D. małżonkowie S. na prawach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej a właścicielami lokalu nr (...) są: M. i P. małżonkowie P. na prawach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej.

Sąd Rejonowy uznał, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Podniósł, że w sprawie niniejszej bezsporne jest, iż decyzja, która została dołączona do przedmiotowego wniosku i stanowi podstawę wpisu w sprawie niniejszej, została wydana na podstawie art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 roku o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości ( tekst jednolity Dz.U. nr 10, poz. 64 z 1974 r.) oraz że decyzją tą zezwolono (...) na budowę ciepłociągu, którego trasa przebiegała będzie przez nieruchomości stanowiące własność wyszczególnionych w niej osób, w tym poprzedniczki prawnej skarżącego. Skarżący nie kwestionuje zresztą faktu przebiegu ciepłociągu przez jego nieruchomość a jedynie że nie był informowany o istniejącej instalacji w gruncie. Poza tym przebieg ciepłociągu przez poszczególne nieruchomości, w tym uczestnika postępowania, ilustruje plan - k. 50 akt księgi wieczystej nr (...).

Decyzja, wydana na podstawie art. 35 w/w ustawy, z uwagi na tożsamość skutków prawnych ze skutkami wywieranymi przez art. 124 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami ( tj. Dz.U. z 2004 r., nr 261, poz. 2603 ze zm. ) podlega wykonaniu na podstawcie art. 124 §6 i stanowi podstawę wpisu do księgi wieczystej zgodnie z art. 124 ust. 7 tej ustawy ( por. w tym zakresie tożsame stanowisko zawarte w tezie 1 post. SN - Izby Cywilnej z dnia 20.01.2017r., sygn.. akt I CSK 179/16).

Zgodnie z treścią art. 124 ust. 1, wyżej cytowanej ustawy, Starosta wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, może ograniczyć, w drodze decyzji, sposób korzystania z nieruchomości przez udzielenie zezwolenia na zakładanie i przeprowadzenie na nieruchomości ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania lub dystrybucji płynów, pary, gazów i energii elektrycznej oraz urządzeń łączności publicznej i sygnalizacji, a także innych podziemnych, naziemnych lub nadziemnych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń, jeżeli właściciel lub użytkownik wieczysty nieruchomości nie wyraża na to zgody. Ograniczenie to następuje zgodnie z planem miejscowym, a w przypadku braku planu, zgodnie z decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego.

Właściciel lub użytkownik wieczysty nieruchomości jest obowiązany udostępnić nieruchomość w celu wykonania czynności związanych z konserwacją oraz usuwaniem awarii ciągów, przewodów i urządzeń, o których mowa w ust. 1. Obowiązek udostępnienia nieruchomości podlega egzekucji administracyjnej. Przepisy ust. 4 stosuje się odpowiednio ( ust. 6 tej ustawy).

Decyzja ostateczna, o której mowa w ust. 1 stanowi podstawę do dokonania wpisu w księdze wieczystej. Wpisu dokonuje się na wniosek starosty, wykonującego zadanie z zakresu administracji rządowej lub organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli zezwolenie było udzielone na wniosek tej jednostki ( ust. 7 powołanej ustawy).

Z kolei w myśl art. 11, cytowanej wyżej, ustawy, z zastrzeżeniem wyjątków wynikających z przepisów niniejszej ustawy oraz odrębnych ustaw, organem reprezentującym Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami jest starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, a organem reprezentującym jednostki samorządu terytorialnego są ich organy wykonawcze.

W tej sytuacji, nie może być mowy o braku legitymacji procesowej czynnej (...) P. wykonującego zadanie z zakresu administracji rządowej do wystąpienia z przedmiotowym wnioskiem i naruszenia art. 626 ¹ § 2 k.p.c., czy art 626 ² § 5 k.p.c., skoro wynika ona wprost, z powołanego wyżej, art. 124 ust 7 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami.

W ocenie Sądu Rejonowego, nie można również zgodzić się ze skarżącym odnośnie nieprawidłowego sformułowania przedmiotowego wniosku, skoro jego treść jest powtórzeniem art. 124 ust. 6 powyższej ustawy. Sąd Najwyższy wielokrotnie podkreślał, że skutki wywołane w/w decyzją zostały określone jako swego rodzaju służebność, nazywaną służebnością publicznoprawną lub przesyłową. Trwałość skutków decyzji wydanych na podstawie art. 35 ust. 1 ustawy o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości dotyczy zarówno właściciela nieruchomości w dacie jej wydania, jak i każdego kolejnego właściciela, a na uprawnienie do korzystania w zakresie określonym w ustępie drugim może się powołać każdy kolejny przedsiębiorca, który uzyskał tytuł prawny do urządzeń przesyłowych ( uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 listopada 2005 roku, III CZP 80/05, OSNC 2006r. Nr 9, poz. 146, wyroki Sądu Najwyższego z dnia 20 marca 2002 roku, V CKN 1863/00, z dnia 10 lipca 2002 roku, II CKN 1316/00, z dnia 8 czerwca 2005 roku, V CK 679/04, z dnia 8 czerwca 2005 roku, V CK 680/04, z dnia 9 marca 2007 roku, II CSK 457/06, z dnia 5 lipca 2007 roku, II CSK 156/07, OSNC 2008 r. Nr 9, poz. 13, z dnia 9 stycznia 2008 roku, II CSK 432/07, z dnia 21 stycznia 2009 roku, II CSK 394/08, postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 5 lipca 2007 roku, II CSK 156/07, OSNV 2008r, Nr 9 poz. 103, z dnia 17 grudnia 2008 roku, I CSK 171/08, OSNC 2010, nr 1, poz. 15, z dnia 4 lipca 2014 roku, II CSK 551/13 ( OSNC 2015, nr 6, poz. 72) z dnia 22 kwietnia 2015 roku, I CSK 717/14, z dnia 18 maja 2015 roku, III CZP 32/15. A zatem skoro decyzja wywiera trwale skutki w zakresie ograniczenia prawa własności w stosunku do każdego, również kolejnego właściciela, błędny jest argument dotyczący braku decyzji w stosunku do wnioskodawcy. Dopóki decyzja administracyjna nie zostanie podważona we właściwym postępowaniu i pozostaje w obrocie prawnym, wiąże sąd wyłączając dopuszczalność badania okoliczności związanych z prawidłowością postępowania administracyjnego, ostatecznością decyzji oraz merytoryczną poprawnością rozstrzygnięcia. Błędne jest zwłaszcza stanowisko, że przeciwnik procesowy musi wykazywać, czy wydana decyzja administracyjna była prawnie skuteczna. Ponadto decyzje administracyjne nie należą do tej kategorii dokumentów urzędowych w rozumieniu art. 244 k.p.c., które podlegają swobodnej ocenie dowodów ( art. 233 k.p.c.).

W opinii Sądu Rejonowego, nie może być również mowy o naruszeniu art. 5 u.k.w.h., tym bardziej, że art. 7 pkt 3 i 5 u.k.w.h. wprost stanowi, że rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych nie działa przeciwko służebnościom ustanowionym na podstawie decyzji właściwego organu administracji państwowej, służebnościom przesyłu.

Z tych wszystkich względów i na podstawie, powołanych wyżej, przepisów oraz art. 518 ¹ § 3 k.p.c. Sąd zaskarżony wpis utrzymał w mocy. Wyjaśnił, że rozstrzygnięcie o kosztach postępowania znajduje uzasadnienie w treści art. 520 §1 k.p.c.

Apelację od powyższego postanowienia wniósł uczestnik postępowania P. S., kwestionując nieuwzględnienie wniesionej skargi.

Zaskarżanemu postanowieniu zarzucił:

1. obrazę prawa materialnego tj. art. 5 ustawy o księgach wieczystych i hipotece z 6 lipca 1982 roku poprzez uznanie przez Sąd I Instancji, że spełnione zostały przesłanki do dokonania wpisu w księdze wieczystej (...), tj., że decyzja wydana przez Prezydenta Miasta P. stanowi podstawę dokonania wpisu do księgi wieczystej bez uprzedniego zbadania jej zasadności oraz sposobu jej wydania z zachowaniem przepisów prawa materialnego administracyjnego;

2. obrazę przepisów prawa procesowego tj. art. 233 § 1 k.p.c. przez dokonanie sprzecznej z zasadami doświadczenia życiowego, logiki oceny decyzji (...) z dnia 20 sierpnia 1979 roku wydanej przez (...) P. jako ostatecznej i wydanej zgodnie z obowiązującymi przepisami, gdzie z decyzji nie wynika jakie działki mają podlegać wywłaszczeniu, co stanowiło oczywistą obrazę prawa materialnego administracyjnego.

Wniósł o zmianę zaskarżanego postanowienia i orzeczenie zgodnie z pierwotnym wnioskiem uczestnika oraz o zasądzenie dla uczestnika kosztów postępowania przed sądem II Instancji według norm prawem przepisanych.

W uzasadnieniu apelacji wskazał miedzy innymi, że w obowiązujących przepisach rozgraniczenie drogi sądowej i administracyjnej wynika z przepisów Kodeksu postępowania cywilnego (art. 2 § 3 i art. 177 § 1 pkt 3 K.p.c.) oraz Kodeksu postępowania administracyjnego (art. 16 i art. 97 § 1 pkt 4 K.p.a.). Niemniej jednak, o możliwości badania przez sąd okoliczności poddanych kognicji organów administracji wypowiedział się Sąd Najwyższy w postanowieniu z 3 lipca 2015 r. wydanym w sprawie IV CSK 636/14.

Zdaniem apelanta w postępowaniu toczącym się przed Sądem I Instancji nie zostało wykazane przez wnioskodawcę, czy decyzja w oparciu o którą został dokonany wpis w księdze wieczystej prowadzonej dla nieruchomości, której właścicielem jest uczestnik P. S. została wydana zgodnie z prawem materialnym administracyjnym. Chociażby, czy zostały spełnione warunki wskazane w art. 6, art. 15, art. 16 ustawy o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości. Ponadto zważyć należy, że Sąd I Instancji winien zwrócić szczególną uwagę na treść wskazanej decyzji, nie zawiera ona bowiem chociażby numerów działek objętych wywłaszczeniem, co powinno dać Sądowi I Instancji sygnał naruszenia przepisów prawa materialnego administracyjnego ustawy o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Skarga apelacyjna nie zasługuje na uwzględnienie.

Wydając zaskarżone postanowienie Sąd pierwszej instancji nie dopuścił się naruszenia przepisów prawa procesowego tj. art. 233 § 1 k.p.c. przez dokonanie sprzecznej z zasadami doświadczenia życiowego, logiki oceny decyzji (...) z dnia 20 sierpnia 1979 roku wydanej przez (...) P. jako ostatecznej i wydanej zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Wskazany przez skarżącego i przywołany powyżej przepis art. 233 § 1 k.p.c. daje wyraz obowiązywaniu zasady swobodnej oceny dowodów i może być wskazany jako zarzut apelacyjny jedynie wtedy, gdy posługując się wyłącznie argumentami jurydycznymi skarżący wykaże, że doszło do rażącego naruszenia ustanowionych w tym przepisie zasad oceny wiarygodności i mocy dowodów, a nie wówczas gdy będzie dążył jedynie do przeforsowania ustalonego przez siebie stanu faktycznego, a w konsekwencji i oceny prawnej. Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego. A zatem jest to norma odwołująca się do dowodu i dlatego strona skarżąca, chcąc doprowadzić do podważenia dokonanej przez sąd pierwszej instancji oceny dowodów, powinna wskazać którego dowodu zarzut ten dotyczy oraz na czym polegały konkretne naruszenia kryteriów oceny, jakie wymieniono w powołanym przepisie. Granice swobody sędziowskiej przy ocenie materiału dowodowego wyznaczają trzy czynniki: logiczny (obowiązek wyciągnięcia z materiału dowodowego wniosków logicznie prawidłowych), ustawowy (powinność rozważenia całego materiału dowodowego) oraz ideologiczny (psychologiczny), przez który rozumie się świadomość prawną sędziego, kulturę prawną oraz system reguł pozaprawnych i ocen społecznych, do których odsyłają normy prawne. Zarzut przekroczenia swobodnej oceny dowodów, skutkującej błędnymi ustaleniami faktycznymi może być skuteczny tylko wtedy, gdy skarżący wykaże przekroczenie któregoś z powyżej wymienionych kryteriów. Przy czym jednocześnie wyraźnie wskazuje się, że samo przedstawienie przez stronę odmiennych wniosków niż wynikające z oceny dokonanej przez sąd pierwszej instancji nie świadczy jeszcze o przekroczeniu swobodnej oceny dowodów.

Odwołując się do powyższych uwag natury ogólnej wskazać należy w pierwszej kolejności, że formułując powyższy zarzut skarżący nie dostrzega, iż w jego uzasadnieniu odwołuje się nie do sfery faktów stanowiących podstawę rozstrzygnięcia, te bowiem obejmujące samo wydanie powyższej decyzji nie są kwestionowanie i nie mogą budzić żadnej wątpliwości. Okoliczność czy wskazana na wstępie decyzja jest prawomocna i stanowi podstawę wpisu w księdze wieczystej wymaga analizy jej treści pod kątem przepisów prawa materialnego a ich ewentualne naruszenie nie może wiązać się z naruszeniem normy art. 233 k.p.c., której wykładnie przedstawiono wyżej.

Ocena zasadności omawianego zarzutu musi jednocześnie uwzględniać treść przepisu art. 626 ⁸ § 2 k.p.c. zgodnie z którym, rozpoznając wniosek o wpis, sąd bada jedynie treść i formę wniosku, dołączonych do wniosku dokumentów oraz treść księgi wieczystej. Znaczenie powyższej regulacji dla rozstrzygnięcia wywiedzianej apelacji zostanie szczegółowo przedstawione w dalszej części przedmiotowego uzasadnienia. Na obecnym etapie wystarczy więc poprzestać na stwierdzeniu, że wskazana norma w istotny sposób ogranicza zakres kognicji sądu wieczystoksięgowego w zakresie uprawnienia do badania wskazanych jako podstawa wpisu dokumentów.

W konsekwencji powyższych uwag Sąd Okręgowy ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji przyjmuje za własne i wskazuje je jako podstawę również przedmiotowego rozstrzygnięcia.

Odnosząc się do drugiego z wskazanych w skardze apelacyjnej zarzutów wskazującego na obrazę prawa materialnego tj. art. 5 ustawy o księgach wieczystych i hipotece z 6 lipca 1982 roku wskazać należy w pierwszej kolejności, że

formułując powyższy zarzut skarżący pomija treść przepisu art. 7 pkt 3 powołanej ustawy, zgodnie z którym rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych nie działa przeciwko służebnościom ustanowionym na podstawie decyzji właściwego organu administracji państwowej.

Według powołanego przepisu "rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych nie działa przeciwko" wskazanym w nim prawom, szczególnie chronionym. Oznacza to, że wbrew negatywnym zazwyczaj skutkom rękojmi nieujawnione w księdze wieczystej prawa chronione nie wygasają, a nabycie nieruchomości następuje wraz z dotychczasowymi obciążeniami ( choćby nie były ujawnione w Księdze wieczystej ). Z art. 7 pkt 3 KWU wypływa więc wniosek, że rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych nie działa, jeżeli nieruchomość została obciążona służebnościami ustanowionymi na podstawie decyzji właściwego organu administracji państwowej, które zazwyczaj przybierają postać trwałych ograniczeń prawa własności lub innego prawa rzeczowego do nieruchomości w drodze wywłaszczenia. Należy tym samym przyjąć, że art. 7 pkt 3 KWU znajduje zastosowanie do praw obciążających nieruchomość o treści zbliżonej do służebności przesyłu (art. 305 ¹ i n. k.c.), powstałych na podstawie decyzji administracyjnej. Jako przykład można wskazać ( tak jak to ma miejsce w przedmiotowej sprawie ) decyzje wydane w trybie nieobowiązującego już art. 35 ustawy z 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości (tekst jedn. Dz.U. z 1974 r. Nr 10, poz. 64 ze zm.), na podstawie art. 70 ust. 1 uchylonej ustawy z 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (tekst jedn. Dz.U. z 1991 r. Nr 30, poz. 127 ze zm.) albo na podstawie art. 124 ust. 1 aktualnie obowiązującej ustawy o gospodarce nieruchomościami, zezwalające na zakładanie i przeprowadzanie na nieruchomości ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania lub dystrybucji płynów, pary, gazów i energii elektrycznej oraz urządzeń łączności publicznej i sygnalizacji, a także innych podziemnych, naziemnych lub nadziemnych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń. Prawa te, ustanowione w drodze decyzji administracyjnych, wydanych przed wprowadzeniem konstrukcji służebności przesyłu (art. 305 ¹ –305 ⁴ k.c.) w orzecznictwie nazywano szczególną służebnością ustawową (por. post. SN z 30.1.2015 r., sygn. akt III CSK 123/14, Legalis).

Powyższe oznacza, że decyzje takie są źródłem samoistnego tytułu prawnego do dysponowania cudzą nieruchomością przez uprawnionego i są skuteczne bez względu na ich ujawnienie w księdze wieczystej. Zatem nabywca, choćby nie był w złej wierze w rozumieniu art. 6 ust. 2 KWU, nabędzie nieruchomość z obciążeniem wynikającym z przedmiotowej decyzji administracyjnej.

W omawianej sprawie kluczowe było wiec ustalenie czy decyzja administracyjna wydana przez (...) P., z której wnioskodawca wywodzi prawo do żądania dokonania wpisu stanowi dostateczną podstawę do tego wpisu.

Sąd Okręgowy w toku postępowania odwoławczego zażądał akt księgi wieczystej (...). W wskazanych aktach na karcie 40 została załączona wskazana decyzja. Jak słusznie wskazał skarżący w apelacji, odwołując się do orzecznictwa Sądu Najwyższego, sąd powszechny nie jest związany tzw. decyzją pozorną (decyzja bezwzględnie nieważna), czyli taką, która nie spełnia podstawowych wymogów dla aktu administracyjnego:

- brak organu powołanego do orzekania w określonej materii,

- oczywista niewłaściwość organu, który wydał decyzję

- niezastosowanie jakiejkolwiek procedury,

- oczywisty brak prawa materialnego administracyjnego.

W okolicznościach przedmiotowej sprawy brak jednak podstaw aby uznać, że decyzja z dnia 20 sierpnia 1974 r. została wydana przy zaistnieniu którejkolwiek z wskazanych wyżej przesłanek, pozwalających na jej pominięcie. Z jej treści wynika, że została podjęta przez właściwy organ, jej odpisy zostały doręczone uczestnikom postępowania administracyjnego ( właścicielom zajętych nieruchomości, w tym J. Ś. poprzedniczce prawnej apelującego ). Decyzja jest prawomocna. Wobec powyższego brak jest podstaw aby w postępowaniu wieczystoksięgowym stwierdzić wadliwość omawianej decyzji skutkującą jej nieważnością i pominąć wynikające z niej ograniczenia w prawie własności nieruchomości ustanowione na podstawie art. 35 ust 2 ustawy z 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości (tekst jedn. Dz.U. z 1974 r. Nr 10, poz. 64 ze zm.).

Dostateczną podstawą do odmowy wpisu nie jest jednocześnie eksponowany przez skarżącego fakt, że z decyzji nie wynika jakie działki mają podlegać wywłaszczeniu. Z załączonej do akt księgi wieczystej mapy przebiegu magistrali ciepłowniczej w związku z budową, której wydano przywołaną decyzje oraz pisma z dnia 14 września 2017 r. ( k. 51,52 ) wynik, że również działka której współwłaścicielem jest skarżący była objęta wskazaną wyżej decyzją.

W uzupełnieniu powyższej argumentacji należy raz jeszcze odnieść się do treści art. 626 ⁸ § 2 k.p.c. Zakres kognicji sądu rozpoznającego wniosek o wpis, zgodnie z jego treścią, obejmuje badanie jedynie wniosku, dołączonych do niego dokumentów oraz treści księgi wieczystej. Powyższe oznacza, że rozpoznając wniosek o wpis, sąd bada jedynie treść i formę wniosku, dołączonych do wniosku dokumentów oraz treść księgi wieczystej. Postępowanie wieczystoksięgowe ogranicza się więc w wyłącznie do zbadania (i oceny) dokumentów przedstawionych przez wnioskodawcę jako podstawa żądanego wpisu. W tym właśnie zakresie następuje najistotniejsze ograniczenie zakresu kognicji sądu wieczystoksięgowego. Bez wątpienia, "wąski katalog środków dowodowych przesądza, że sąd wieczystoksięgowy nie dysponuje instrumentami niezbędnymi do wszechstronnego badania i ustalania rzeczywistego stanu prawnego nieruchomości".

Przy tych założeniach decyzja administracyjna stanowiąca podstawę przedmiotowego wniosku stanowiła autonomiczną podstawę zaskarżonego wpisu.

Jak wskazano powyżej, uprawnienie Sądu wieczystoksięgowego do badania dołączonych do wniosku dokumentów dotyczy ich "treści" i "formy".

Jeśli chodzi o wymaganą formę dokumentu uznać należy, że kontrola w przypadku decyzji administracyjnych obejmuje spełnienie formalnych (proceduralnych) wymagań. Jak wyjaśniono wyżej decyzja z dnia 20 sierpnia 1974 r. wskazane wymagania spełniała. W tym zakresie, zadaniem sądu wieczystoksięgowego jest zbadanie, czy dołączony do wniosku dokument ma charakter decyzji administracyjnej w rozumieniu KPA, a zarazem czy zawarte w niej rozstrzygnięcie ma charakter decyzji ostatecznej (w toku postępowania administracyjnego).

Realizacja uprawnienia do oceny jej treści obejmowała natomiast prawo kontroli czy wynikające z niej ograniczenia w prawie własności nieruchomości były dopuszczalne w świetle obowiązujących w dacie jej wydania norm prawa materialnego. W okolicznościach przedmiotowej sprawy odpowiedź na powyższe pytanie musi być twierdząca. Zdecydowanie trzeba natomiast wykluczyć merytoryczne kwestionowanie przyjętego rozstrzygnięcia, zawartego w tej decyzji.

W uzupełnieniu powyższych twierdzeń należy podnieść, że decyzja administracyjna jest dokumentem urzędowym (w rozumieniu art. 244 § 1 k.p.c., z uwzględnieniem rygoru art. 252 k.p.c.). Ponadto zaś, co najistotniejsze, sąd wieczystoksięgowy (i każdy sąd powszechny) jest co do zasady związany ostateczną decyzją administracyjną ilekroć odzwierciedla ona zmianę stanu prawnego nieruchomości, stanowiąc podstawę wpisu w księdze wieczystej Takie związanie wynika ze stanowczego rozgraniczenia drogi sądowej dla "spraw cywilnych" (art. 2 w zw. z art. 1 KPC) i autonomicznej, odrębnej drogi postępowania administracyjnego, z uwzględnieniem sądowo-administracyjnej kontroli podejmowanych decyzji administracyjnych.

Mają powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł o oddaleniu apelacji.