Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 stycznia 2019 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący

SSO Jarosław Gołębiowski

po rozpoznaniu w dniu 18 stycznia 2019 roku w Piotrkowie Tryb.

na posiedzeniu niejawnym w postępowaniu uproszczonym

sprawy z powództwa (...) z siedzibą w W.

przeciwko M. K.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 18 października 2018 roku, sygn. akt I Cupr 586/18

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powoda (...) z siedzibą w W. na rzecz pozwanej M. K. kwotę 900 (dziewięćset) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za postępowanie apelacyjne.

Sygn. akt II Ca 21/19

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 18 października 2018 roku, wydanym w sprawie I Cupr 596/18, Sąd Rejonowy w Radomsku oddalił powództwo (...) z siedzibą w W. przeciwko M. K. o zapłatę.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne Sądu Rejonowego:

W dniu 21 lipca 2008 roku pozwana M. K. zawarła z (...) S.A z siedzibą z siedzibą w W. umowę kredytową, na podstawie której otrzymała kredyt w wysokości 8.352,15 złotych. Kredyt został udzielony na okres 60 miesięcy, przy czym wysokość jednej raty wynosiła 216,56 złotych, a ostatnia rata miała być płatna do dnia 22 lipca 2013 roku.

Pismem z dnia 24 lipca 2009 roku bank wypowiedział pozwanej umowę kredytową z uwagi na brak regulowania poszczególnych rat w terminach wynikających z umowy. Pismo to zostało nadane do pozwanej w placówce nadawczej w W. w dniu 27 lipca 2009 roku.

Z uwagi na brak uregulowania zadłużenia w dniu 24 marca 2011 roku (...) S.A. w W. wystawił przeciwko pozwanej bankowy tytuł egzekucyjny, któremu postanowieniem z dnia 13 kwietnia 2011 roku Sąd Rejonowy w Radomsku w sprawie I Co 933/11 nadał klauzulę wykonalności. W oparciu o tak wydany tytuł wykonawczy bank złożył w dniu 9 maja 2011 roku wniosek do komornika sądowego o wszczęcie postępowania egzekucyjnego wobec M. K..

Postanowieniem z dnia 31 maja 2016 roku Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w R. B. P. umorzyła postępowanie egzekucyjne wobec M. K. z uwagi na stwierdzenie bezskuteczności egzekucji. Z uzasadnienia postanowienia wynika, że wierzyciel wystąpił o egzekucję kwoty 10.031,18 zł, a wyegzekwowano od dłużniczki kwotę 7.639,77 złotych.

Pozwana M. K. pismem z dnia 15 lipca 2016 roku skierowanym do (...) wniosła o wycofanie zajęcia komorniczego z jej emerytury, informując jednocześnie, że będzie dobrowolnie spłacać dług po 200 złotych miesięcznie.

Na podstawie umowy cesji wierzytelności z dnia 28 września 2016 roku powód (...) z siedzibą w W. przejął od (...) S.A z siedzibą w W. prawo do wierzytelności wobec pozwanej z tytułu nieuregulowania świadczeń wynikających z umowy kredytowej. Z elektronicznego wykazu wierzytelności z dnia 28 września 2016 roku stanowiącego załącznik do umowy cesji wierzytelności wynika, że wartość zadłużenia pozwanej na dzień sporządzenia wykazu wynosiła 5.678,38 złotych.

Pismem z dnia 7 października 2016 roku (...) S.A w W. zawiadomił pozwaną o dokonaniu przelewu wierzytelności na rzecz (...) z siedzibą w W..

Pismem z dnia 24 października 2016 roku powód wezwał pozwaną do uregulowania zadłużenia na kwotę 5.678,38 złotych pod rygorem skierowania sprawy do sądu.

W dniu 5 grudnia 2017 roku powód wystawił wyciąg z ksiąg rachunkowych nr (...) z którego wynika, że pozwana posiada wobec powoda zadłużenie na kwotę 5.678,38 złotych.

Przy tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy ustalił, że powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Motywując powyższe wskazał, że zgodnie z art. 509 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią, chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania, wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Bezspornym jest w sprawie, iż powód zawarł z (...) S.A. w W. umowę cesji wierzytelności, zgodnie z którą wierzytelność wobec pozwanej wraz z wszelkimi związanymi z nią prawami została przelana na rzecz (...) z siedzibą w W..

Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, że pismem z dnia 24 lipca 2009 roku umowa bankowa została pozwanej wypowiedziana z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia. Z uwagi na fakt, że pismo to zostało nadane w placówce pocztowej w dniu 27 lipca 2009 roku można przypuszczać, że dotarło do pozwanej około 31 lipca 2009 roku. Wypowiedzenie umowy bankowej nastąpiło zatem z początkiem września 2009 roku. Roszczenie z umowy bankowej, jako związane z prowadzeniem działalności gospodarczej banku uległoby zatem przedawnieniu z początkiem września 2012 roku.

Termin przedawnienia roszczenia wobec banku został jednak przerwany, gdyż w dniu 9 maja 2011 roku wszczęte zostało postępowanie egzekucyjne wobec dłużniczki z wniosku (...) S.A w W.. Postępowanie to trwało aż do 31 maja 2016 roku, kiedy to zostało umorzone z uwagi na bezskuteczność egzekucji, choć znaczna część roszczenia została wyegzekwowana.

Z powyższego wynika zatem, że wobec banku roszczenie wynikające w umowy kredytowej z dnia 21 lipca 2008 roku nie uległo jeszcze przedawnieniu.

Pełnomocnik powoda wskazywał, że roszczenie powoda wobec pozwanej również nie uległo przedawnieniu z uwagi na toczące się wcześniej postępowanie egzekucyjne, ściąganie należności przez komornika oraz pismo pozwanej z dnia 15 lipca 2016 roku skierowane do banku, w którym informuje, że będzie dobrowolnie spłacać dług po 200 złotych miesięcznie i wnosi o wycofanie zajęcia komorniczego z jej emerytury.

Sąd Rejonowy nie podzielił stanowiska strony powodowej w tym zakresie wskazując, że zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 29 czerwca 2016 roku w sprawie III CZP 29/16 nabywca wierzytelności niebędący bankiem nie może powoływać się na przerwę biegu przedawnienia spowodowaną wszczęciem postępowania egzekucyjnego na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności (art. 123 § 1 pkt 2 k.c.). W uzasadnieniu wskazanej wyżej uchwały wskazano, że wniosek o wszczęcie egzekucji wywołuje skutek przerwy wtedy, gdy pochodzi od wierzyciela wskazanego w tytule egzekucyjnym, na rzecz którego została wydana klauzula wykonalności, nie jest bowiem wystarczająca tożsamość wierzytelności, lecz konieczna jest również identyczność osób, na rzecz których czynność ta została dokonana. Skutki prawne postępowania egzekucyjnego wszczętego na podstawie bankowego tytułu wykonawczego związane są więc tylko z podmiotami w nim uczestniczącymi na podstawie tego tytułu w granicach podmiotowych i przedmiotowych ukształtowanych treścią klauzuli wykonalności. Czynność wszczęcia postępowania egzekucyjnego przez bank wywołuje materialnoprawny skutek przerwy biegu przedawnienia jedynie w stosunku do wierzyciela objętego bankowym tytułem wykonawczym, natomiast nabywca wierzytelności nie będący bankiem, nawet jeżeli nabycie nastąpiło po umorzeniu postępowania egzekucyjnego na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 k.p.c. i rozpoczęciu biegu terminu przedawnienia w stosunku do banku na nowo, nie może się powołać na przerwę biegu przedawnienia wywołaną wszczęciem postępowania egzekucyjnego przez pierwotnego wierzyciela będącego bankiem. Wyjątkowość przywileju wystawiania bankowego tytułu egzekucyjnego prowadzi do wniosku, że skoro nie może on być podstawą egzekucji na rzecz innych osób, niż w nim wskazane za wyjątkiem następstwa prawnego po stronie wierzyciela innego banku, to również materialnoprawne skutki wszczęcia postępowania egzekucyjnego jako czynności wierzyciela – banku prowadzącej do przerwy biegu przedawnienia dotyczą wyłącznie tego wierzyciela i nie dotyczą nabywcy nie będącego bankiem.

W ocenie Sądu I instancji z powyższego wynika, że powód nabywając w dniu 28 września 2016 roku wierzytelność wobec pozwanej nabył wierzytelność, która wobec niego była już przedawniona we wrześniu 2012 roku. Tymczasem powództwo w niniejszej sprawie zostało wniesione w dniu 11 czerwca 2018 roku.

O kosztach procesu Sąd Rejonowy orzekł na podstawie o treść art. 98 k.p.c. zasadzając od powoda na rzecz pozwanej kwotę 1.817 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego i opłaty od pełnomocnictwa na podstawie § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku (Dz. U. z 2016r., poz. 1668).

Powyższy wyrok zaskarżył w całości apelacją pełnomocnik strony powodowej. Apelujący zarzucił wyrokowi:

1.  naruszenie art. 217 k.p.c. w związku z art. 227 k.p.c. poprzez pominięcie wniosku o przeprowadzenie dowodu z wyciągu nr (...) z dnia 27 października 2017 roku, na okoliczność przerwania biegu przedawnienia poprzez kilkukrotne uznanie długu;

2.  obrazę art. 123 § 2 k.c. poprzez jego niezastosowanie, w sytuacji, gdy strona pozwana dokonała szeregu dobrowolnych wpłat (uznanie długu niewłaściwe) i dobrowolnie zobowiązała się do spłaty długu w ratach (uznanie długu właściwe), a czynności te przerywały bieg przedawnienia;

3.  naruszenie art. 509 § 2 k.c. poprzez jego błędną wykładnię, wyrażającą się w uznaniu, że nieprzedawnione względem banku roszczenie przedawniło się natychmiast w momencie dokonania cesji wierzytelności na rzecz powoda.

Wskazując na powyższe apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w całości, bądź ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. Ponadto apelujący wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanej kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację pełnomocnik pozwanej M. K. wniósł o jej oddalenie oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kwot 900 złotych tytułem kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja jest niezasadna i jako taka podlega oddaleniu.

Na wstępie należy wskazać, że stosownie do dyspozycji przepisu art. 505 ¹³ § 2 k.p.c. Sąd II instancji ograniczył uzasadnienie jedynie do wyjaśnienia podstawy prawnej wyroku zapadłego w postępowaniu odwoławczym z przytoczeniem przepisów prawa.

Dokonane przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne są wystarczające do merytorycznego rozstrzygnięcia i Sąd Okręgowy przy rozpoznawaniu apelacji przyjął je za własne. Na aprobatę zasługują także rozważania prawne Sądu Rejonowego.

Wbrew zarzutom podniesionym w apelacji, Sąd Rejonowy prawidłowo uznał, że dochodzone w niniejszej sprawie przez stronę powodową roszczenie jest przedawnione.

W uchwale z dnia 29 czerwca 2016 roku wydanej w sprawie III CZP 29/16, Legalis Nr 1469243, Sąd Najwyższy jednoznacznie stwierdził, że nabywca wierzytelności niebędący bankiem nie może powoływać się na przerwę biegu przedawnienia spowodowaną wszczęciem postępowania egzekucyjnego na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności.

W ocenie Sądu Okręgowego stanowisko zajęte przez Sąd Najwyższy z pewnością nie narusza zasady wynikającej z art. 509 § 2 k.c., zgodnie z którą wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa. Cesjonariusz uzyskuje bowiem w chwili przelewu wierzytelność w takim kształcie materialnoprawnym, w jakim przysługiwała ona cedentowi. Nie może jedynie korzystać z przysługujących cedentowi indywidualnych, wyjątkowych przywilejów dotyczących egzekucji wierzytelności, ani z ich skutków

Poza sporem pozostaje, że Bankowy tytuł egzekucyjny stwarzał specjalną, dogodną dla banku sytuację, gdy chodzi o dochodzenie przysługujących mu wierzytelności. Bank wystawiał tytuł egzekucyjny i po nadaniu klauzuli wykonalności mógł na jego podstawie prowadzić egzekucję. Wprawdzie ustawa z dnia 25 września 2015 roku o zmianie ustawy – Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015r., poz. 1854) zniosła ten przywilej, ale zgodnie z art. 11 ust. 3 tej ustawy bankowy tytuł egzekucyjny, któremu nadano klauzulę wykonalności na podstawie przepisów dotychczas obowiązujących, zachowuje moc tytułu wykonawczego także po uchyleniu art. 96 – art. 98 Prawa bankowego.

Z taką sytuacją mamy do czynienia w rozpoznawanej sprawie. (...) S.A. w W. na podstawie wstawionego przez siebie bankowego tytułu egzekucyjnego prowadził egzekucję, która została umorzona w dniu 31 maja 2016 roku.

Na podstawie umowy cesji wierzytelności z dnia 28 września 2016 roku powód (...) z siedzibą w W. przejął od (...) S.A z siedzibą w W. prawo do wierzytelności wobec pozwanej z tytułu nieuregulowania świadczeń wynikających z umowy kredytowej.

Chociaż umowa ta została zawarta po wyeliminowaniu z obrotu bankowego tytułu egzekucyjnego, to ze względu na wspomniany przepis art. 11 ust. 3 ustawy z dnia 25 września 2015 roku, wobec banku skutki dochodzenia na jego podstawie wierzytelności, w tym skutki przerwy biegu przedawnienia, zachowały w pełni skuteczność.

Na skutki związane z przerwą w biegu przedawnienia skuteczną wobec (...) S.A. w W. nie może jednak powoływać się nabywca tej wierzytelności (por. także postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 października 2016 roku w sprawie III CZP 52/16, Legalis Nr 1507554 oraz wyrok z dnia 20 kwietnia 2018 roku, II CSK 356/17, Legalis Nr ).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy wskazać, że powód jako nabywca wierzytelności (cesjonariusz) nie może się powoływać na przerwę biegu terminu przedawnienia roszczenia wobec pozwanego z uwagi na złożenie przez poprzedniego wierzyciela, czyli banku wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu i złożenie wniosku o wszczęcie egzekucji. Czynności te przerwały bieg terminu przedawnienia jedynie wobec banku będącego wierzycielem wskazanym w bankowym tytule wykonawczym, a nie wobec nabywcy wierzytelności (...) z siedzibą w W., którego nie dotyczył bankowy tytuł wykonawczy ani wszczęte postępowanie egzekucyjne.

Przerwanie biegu przedawnienie wobec powoda nie mogło również nastąpić poprzez zobowiązanie się przez pozwaną do spłaty kredytu w ratach po 200 złotych miesięcznie, jak również dokonanie przez pozwaną dobrowolnych spłat kredytu w dniach 2 lipca 2010 roku, 1 sierpnia 2012 roku, 10 czerwca 2013 roku, 22 sierpnia 2013 roku, 23 października 2013 roku oraz 18 lutego 2014 roku, albowiem czynności te pozwana dokonała wobec banku, który udzielił jej kredytu, a nie wobec strony powodowej. Nie powinno natomiast budzić wątpliwości, że do przerwania biegu przedawnienia nie wystarcza identyczność wierzytelności, ale niezbędna jest także identyczność podmiotu na rzecz którego dana czynność, obiektywnie zdolna do przerwania biegu przedawnienia została dokonana (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 listopada 2014 roku, II CSK 196/14, Legalis Nr 1186869 oraz wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 17 lutego 2017 roku, I ACa 959/16, Legalis Nr 1595113). W przedmiotowej sprawie taka identyczność podmiotów nie występuje.

Zarzuty apelującego w omawianym zakresie są jedynie bezskuteczną polemiką z argumentami orzecznictwa i nie mogą prowadzić do zmiany zaskarżonego wyroku.

Wbrew twierdzeniom apelującego Sąd Rejonowy nie dopuścił się także naruszenia art. 217 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c.

W konsekwencji powyższego stwierdzić zatem należało, że trzyletni termin przedawnienia roszczenia wobec powoda – nabywcy wierzytelności rozpoczął bieg we wrześniu 2009 roku (a więc w dacie wypowiedzenia pozwanej umowy kredytowej) i nie został przerwany. Pozew w sprawie niniejszej został zaś wniesiony w dniu 6 czerwca 2018 roku, a więc w dacie kiedy upłynął już trzyletni termin okres przedawnienia roszczenia.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł jak w punkcie pierwszym sentencji.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono natomiast na podstawie art. 98 k.p.c. oraz przepisy § 2 pkt 4 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015r., poz. 1800 ze zm.).