Portal Orzeczeń

POSTANOWIENIE

Dnia 17 lutego 2014 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSO Paweł Hochman
Sędziowie:	SSO Arkadiusz Lisiecki (spr.) SSO Grzegorz Ślęzak
Protokolant:	st. sekr. sąd. Anna Owczarska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 lutego 2014 roku

sprawy z wniosku M. K. (1)

z udziałem A. F., K. F. (1) i K. F. (2)

o wznowienie postępowania w prawomocnie zakończonej sprawie Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim sygn. akt I Ns 902/90 - o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie

na skutek apelacji skarżącego M. K. (1)

od postanowienia Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 22 marca 2011 roku, sygn. akt I Ns 1278/10

postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę przekazać do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Piotrkowie Trybunalskim, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego i kasacyjnego.

Sygn. akt II Ca 26/14

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb. postanowieniem z dnia 22 marca 2011 r. oddalił skargę M. K. (1) o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem tego Sądu z dnia 24 czerwca 1991 r. w sprawie I Ns 902/90.

Podstawą powyższego orzeczenia były następujące ustalenia.

Przed Sądem Rejonowym w Piotrkowie Tryb. toczyła się sprawa I Ns 902/90 z wniosku K. F. (1) i W. F. o zasiedzenie nieruchomości położonej we wsi Z. gmina T. o pow. 4 ha 10 a, oznaczonej w ewidencji gruntów numerami działek (...). Właścicielem tej nieruchomości zgodnie z wypisem z rejestru gruntów byli spadkobiercy W. Ł.. K. F. (1) i W. F. objęli w posiadanie samoistne sporną nieruchomość w 1967 r. Postanowieniem z dnia 10 stycznia 1991 roku sąd dokonał ogłoszenia o toczącym się postępowaniu w sprawie I Ns 902/90 w (...), w Urzędzie Gminy w T. i w budynku Sądu. Na rozprawie w dniu 24 czerwca 1991 roku sąd dopuścił dowód z zeznań świadków i stron. Postanowieniem z dnia 26 czerwca 1991 roku Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb. stwierdził, że K. i W. małżonkowie F. nabyli w drodze zasiedzenia do ustawowej wspólności małżeńskiej z dniem 1 stycznia 1987 roku własność nieruchomości położonej we wsi Z. gmina T. o pow. 4 ha 10 a, oznaczonej w ewidencji gruntów numerami działek (...).M. K. (2) jeździł do Z. tylko latem do 1966 roku. Później już przebywał poza granicami kraju, wyjeżdżał za granicę, bowiem pływał i nie interesował się objętą wnioskiem o zasiedzenie nieruchomością. Nie płacił podatków i nie użytkował przedmiotowej nieruchomości. M. Ł. cały czas mieszkała w Ł..

Sąd Rejonowy oddalił wniosek dowodowy o dopuszczenie dowodu zeznań świadków W. Z., J. S. i W. M. (1) na okoliczność „faktycznego władania nieruchomością i przysługujących uprawnieniach do niej" , bowiem zeznania tych świadków na wskazane okoliczności nie mają znaczenia dla ustalenia czy są podstawy do wznowienia postępowania.

W ocenie Sądu Rejonowego skarga była niezasadna i podlegała oddaleniu, wobec braku podstaw do wznowienia tj. na podstawie art. 412 § 2 k.p.c.

Apelację od powyższego postanowienia wniósł pełnomocnik skarżącego. Zarzucił w niej:

I. naruszenie przepisów postępowania mające wpływ na wynik sprawy, w szczególności:

1. art. 524 § 1 kpc oraz art. 510 § 1 kpc w zw. z art. 233 § 1 kpc przez zaniechanie dokona­nia wszechstronnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, a przez to uznanie, iż skarżący nie był zainteresowanym w postępowaniu o zasiedzenie toczącym się przed Sądem Rejonowym w Piotrkowie Trybunalskim, sygn. akt I Ns 902/90, a tym samym nie ma podstawy do jego wznowienia, w szczególności:

- uznanie, iż wnioskodawca będąc wpisanym w rejestrze ewidencji gruntów z 1965 r. wsi Z. jako użytkownik nieruchomości, opłacając podatki oraz zalesiając grunty, nie udowodnił, iż jego praw dotyczył wynik postępowania, a przez to był zainteresowanym w sprawie, który powinien był zostać powołany jako uczestnik postępowania, - nieuwzględnienie wniosków dowodowych skarżącego w postaci zeznań świadków jako przedwczesnych, podczas gdy zmierzały one do potwierdzenia statusu skarżącego w sprawie o zasiedzenie nieruchomości jako zainteresowanego w sprawie, tym samym miały bezpośrednio wykazać podstawę do wznowienia postępowania zakończonego posta­nowieniem naruszającym jego prawa,

2. art. 609 § 1 i 2 kpc w zw z art. 233 § 1 kpc poprzez niewłaściwe zastosowanie przepisów, mające wpływ na wynik sprawy i w rezultacie uznanie za prawidłowe ogłoszenia zawarte­go w (...) z dnia 21 marca 1991 dotyczącego toczącego się postępowania oraz opisującego przedmiotową nieruchomość, w sytuacji nie zamieszczenia w jego treści niezbędnych informacji służących prawidłowemu oznaczeniu nieruchomości, m.in. nie podanie numerów ewidencyjnych działek, których dotyczy postępowanie, obrębu w jakim się one znajdują, ulicy przy której są położone, danych o obecnych użytkownikach nieruchomości - podczas gdy taka wadliwa i niekompletna konstrukcja ogłoszenia uniemożli­wiała zainteresowanym, w tym skarżącemu, zgłoszenie się do wzięcia udziału w postę­powaniu, tym samym pozbawiała ich możności działania w przedmiotowej sprawie,

3. art. 520 § 3 kpc poprzez niewłaściwe zastosowanie i w rezultacie niezasadne zasądzenie od skarżącego na rzecz uczestników kosztów zastępstwa procesowego, tym bardziej bez podania podstawy obliczenia zasądzonej kwoty, podczas gdy w przedmiotowej sprawie powinien mieć zastosowanie art. 520 § 1, stanowiący o ponoszeniu przez uczestnika wy­łącznie kosztów związanych z jego udziałem w sprawie

W związku z powyższym wnosił o:

- zmianę postanowienia sądu pierwszej instancji i uwzględnienie skargi w zaskarżonej części, tym samym o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym po postanowieniem Sądu Re­jonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 26 czerwca 1991 r. w sprawie sygn. akt I Ns 902/90,

- ewentualnie uchylenie postanowienia sądu pierwszej instancji i przekazanie sprawy temu sądo­wi do ponownego rozpoznania,

- zasądzenie na rzecz skarżącego kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów za­stępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. postanowieniem z dnia 13.02.2012 r. oddalił apelację skarżącego.

Zgodził się ze skarżącym, że ogłoszenie dokonane w sprawie I Ns 902/90 nie było prawidłowe z uwagi na szereg braków i uchybień formalnych w jego treści uniemożliwiających potencjalnym uczestnikom, w tym skarżącemu, zidentyfikowanie przedmiotowej nieruchomości i zgłoszenie się do udziału w toczącym postępowaniu. Sporządzenie ogłoszenia nastąpiło wbrew dyspozycji art. 609 § 3 k.p.c.

Sąd Okręgowy uznał, że skarżącemu przysługiwał status uczestnika, jednak brak jego udziału w tym postępowaniu nie spowodował nieważności postępowania. Podniósł, że skarżący w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji nie zaprezentował żadnego dowodu, że osoby na rzecz których stwierdzono zasiedzenie nie były posiadaczami samoistnymi. Zgłoszone przez niego dowody z przesłuchania świadków W. Z., J. S. i W. M. (2) dotyczyły jedynie faktów, które miały miejsce przed objęciem przez rodzinę F. przedmiotowej nieruchomości. Dotyczyły zatem okresu sprzed rozpoczęcia biegu zasiedzenia, stąd też dowody te były nieprzydatne dla oceny rodzaju władztwa K. i W. F.

Sąd Okręgowy stwierdził, że istniejący w ewidencji gruntów zapis ,,F. W. – dzierżawca z (...) nie jest wystarczającym dowodem na to, że F. byli jednymi posiadaczami zależnymi. Moc dowodowa i wiarygodność takich zapisów są wątpliwe, skoro jak ustalił sąd pierwszej instancji wpisy dokonane były bez podstawy prawnej, a w dodatku tylko ołówkiem.

Poza tym sam skarżący nigdy nie twierdził, że przedmiotowa nieruchomość została przekazana przez M. Ł. na rzecz Skarbu Państwa, bądź też znalazła się w jego władaniu.

Reasumując stwierdził, że samoistne władztwo małż F. nad nieruchomością w okresie biegu zasiedzenia nie zostało przez skarżącego skutecznie zakwestionowane i nie wykazał on, że małżonkowie F. byli jedynie posiadaczami zależnymi, to brak jest podstaw do jakiejkolwiek zmiany orzeczenia o zasiedzeniu w trybie wznowienia postępowania.

W ocenie Sądu Okręgowego orzeczenie sądu pierwszej instancji, mimo błędnego uzasadnienia, odpowiada prawu. Z tego powodu apelację oddalił.

Od postanowienia Sadu Okręgowego skarżący wniósł skargę kasacyjną, w której zarzucił naruszenie przepisów postępowania art. 524 § 2 k.p.c. w zw. z art. 401 k.p.c., art. 412 § 1 k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c.

W konkluzji wnosił o uchylenie zaskarżonego postanowienia oraz uchylenie poprzedzającego go orzeczenia Sądu I instancji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Najwyższy postanowieniem z dnia 30 października 2013 r. uchylił zaskarżone postanowienie i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu w Piotrkowie Tryb. do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego.

W uzasadnieniu w/w postanowienia Sąd Najwyższy nie podzielił oceny Sądu II instancji, że skarżący w żaden sposób nie wykazał podstaw do zmiany orzeczenia wydanego w sprawie objętej skargą o wznowienie. Dla Sądu Najwyższego nie było jasne w świetle uzasadnienia, czy Sąd Okręgowy opowiedział się jednoznacznie za dopuszczalnością wznowienia.

Sąd Okręgowy po ponownie rozpoznaniu sprawy zważył, co następuje: apelacja jest uzasadniona.

Sąd w składzie niniejszym rozpoznając ponownie apelację podziela zarzut apelującego, że ogłoszenie dokonane w sprawie I Ns 902/90 nie było prawidłowe, gdyż sporządzenie jego treści nie spełniało wymogów przepisu art. 609 § 3 k.p.c. Celem dokonania ogłoszeń o toczącym się postępowaniu w sprawie o zasiedzenie jest zapewnienie osobom zainteresowanym możliwości obrony swoich praw.

Z poczynionych przez Sąd Rejonowy niespornych ustaleń faktycznych wynika, że M. K. (1) przysługiwał w sprawie o zasiedzenie status uczestnika postępowania. Skarżący bowiem wykonywał władztwo nad sporną nieruchomością w imieniu M. Ł., która to dodatkowo ustanowiła go w swym testamencie swoim następcą prawnym.

Nie można również podzielić stanowiska sądu meriti, że dla oceny wiarygodności i mocy dowodów nie ma znaczenia fakt dokonania wpisu wzmianki o osobie użytkownika w rejestrze gruntów „ołówkiem”.

W tej sytuacji skarżący, który nie był uczestnikiem postępowania w prawomocnie zakończonej sprawy o zasiedzenie wykazał zdaniem Sądu Okręgowego, że spełnione zostały przesłanki konieczne do wznowienia postępowania.

Skoro zaskarżone postanowienie zostało wydane z obrazą przepisu art. 524 k.p.c., dlatego na podstawie art. 386 § 4 k.p.c. z racji braku wyjaśnienia istoty sprawy Sąd II instancji uchylił zaskarżone postanowienie i przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

Rozpoznając sprawę ponownie obowiązkiem Sądu będzie przeprowadzić zgłoszony przez M. K. (1) wniosek dowodowy z zeznań wskazanych świadków oraz inne wnioski dowodowe wskazane przez pełnomocników zainteresowanych. Dopiero po przeprowadzeniu postępowania dowodowego Sąd Rejonowy ponownie oceni żądanie skargi.

O kosztach postępowania postanowiono na podstawie art. 108 § 2 k.p.c.