Portal Orzeczeń

POSTANOWIENIE

Dnia 22 października 2018 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSA w SO Arkadiusz Lisiecki (spr.)
Sędziowie:	SSO Paweł Hochman SSO Dariusz Mizera
Protokolant:	sekr. sądowy Paulina Neyman

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 października 2018 roku

sprawy z wniosku (...) Spółki Akcyjnej w L.

z udziałem A. R.

o stwierdzenie zasiedzenia służebności

na skutek apelacji i zażalenia wnioskodawcy

od postanowienia Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb.

z dnia 29 listopada 2016 roku, sygn. akt I Ns 1029/13

postanawia:

1. zmienić zaskarżone postanowienie w punktach: pierwszym i trzecim w ten sposób, że stwierdzić zasiedzenie z dniem 31 grudnia 2012 roku przez (...) Spółkę Akcyjną z siedzibą w L. służebności gruntowej odpowiadającej treścią służebności przesyłu, obciążającej nieruchomość uczestnika postępowania A. R. położoną wT., oznaczoną w ewidencji gruntów numerami działek (...), dla której to nieruchomości prowadzona jest w VI Wydziale Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim księga wieczysta (...), zaznaczona kolorem brązowym na mapie sporządzonej przez biegłego G. K., zaewidencjonowanej przez Starostę (...) za nr (...) w dniu 5 lipca 2018 roku, polegającą na nieodpłatnym korzystaniu, eksploatacji, dokonywaniu kontroli, przeglądów, konserwacji, modernizacji i remontów, usuwaniu awarii lub wymianie urządzeń w zakresie niezbędnym do prawidłowego i niezakłóconego działania posadowionych na nieruchomości urządzeń elektroenergetycznych w postaci linii elektroenergetycznej 15 kV wraz z trzema słupami na rzecz wnioskodawcy jako przedsiębiorcy uprawnionemu z tytułu służebności przesyłu oraz zasądzić od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Piotrkowie Trybunalskim na rzecz radcy prawnego B. K. kwotę 295,20 (dwieście dziewięćdziesiąt pięć 20/100) złotych tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej uczestnikowi A. R. z urzędu;

2. ustalić, iż każdy z uczestników postępowania ponosi koszty postępowania odwoławczego związane ze swoim udziałem w sprawie;

3. zasądzić od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Piotrkowie Trybunalskim na rzecz radcy prawnego B. K. kwotę 332,10 (trzysta trzydzieści dwa 10/100) złotych tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej uczestnikowi A. R. z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

SSA w SO Arkadiusz Lisiecki

SSO Paweł Hochman SSO Dariusz Mizera

Sygn. akt II Ca 46/18, II Cz 36/18

UZASADNIENIE

Pełnomocnik wnioskodawcy (...), Spółki Akcyjnej z (...) w L. wniósł o stwierdzenie, że wnioskodawca nabył służebność gruntową odpowiadającą w swej treści służebności przesyłu, obciążającej nieruchomość uczestniczki postępowania W. R., położoną w T., składającą się z działek oznaczonych w ewidencji gruntów numerami działek (...), dla której to w Sądzie Rejonowym w Piotrkowie Tryb. założona jest księga wieczysta (...), polegającą na nieodpłatnym korzystaniu, eksploatacji, dokonywaniu kontroli, przeglądów, konserwacji, modernizacji i remontów, usuwaniu awarii lub wymianie urządzeń w zakresie niezbędnym do prawidłowego i niezakłóconego działania posadowionych na nieruchomości urządzeń elektroenergetycznych w postaci linii elektroenergetycznej 15 kV wraz z trzema słupami na rzecz wnioskodawcy jako przedsiębiorcy uprawnionego z tytułu służebności przesyłu z dniem 31 grudnia 2012 r.

Uczestniczka postępowania W. R. wniosła o oddalenie wniosku.

Postanowieniem z dnia 28.10.2014 r., Sąd Rejonowy wezwała do udziału w sprawie w charakterze uczestnika postępowania A. R., jako aktualnego właściciela nieruchomości, zwalniając jednocześnie z udziału w sprawie W. R..

Uczestnik postępowania A. R. wniósł o oddalenie wniosku.

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 29 listopada 2016 r. Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb., oddalił wniosek oraz stwierdził, że każdy uczestnik postępowania ponosi koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie, a ponadto zasądził od wnioskodawcy na rzecz radcy prawnego B. K. kwotę 4 853,42 złote tytułem zwrot kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej uczestnikowi postępowania A. R. z urzędu.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i zarazem rozważania Sądu Rejonowego:

Uczestnik postępowania A. R. jest właścicielem nieruchomości położonej w T., składającej się z działek oznaczonych w ewidencji gruntów numerami (...) o łącznej powierzchni (...) m2.

Dla nieruchomości tej w Sądzie Rejonowym w Piotrkowie Tryb. założona jest księga wieczysta KW nr (...).

Przedmiotowe działki przeznaczone są pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną.

Służebność na działkach oznaczonych w ewidencji gruntów numerami (...) wynosi od 103 m2 do 120 m2.

Na działkach tych znajdują się urządzenia elektroenergetycznych należące do wnioskodawcy, w postaci linii elektroenergetycznej 15 kV wraz z trzema słupami. Linia ta został wybudowana w latach osiemdziesiątych.

Przedmiotowa linia stanowi aktualnie własność uczestnika postępowania (...), Spółki Akcyjnej z (...) w L..

Zarządzeniem z dnia 25 listopada 1958 r. (numer (...)) utworzono przedsiębiorstwo pod nazwą(...) z siedzibą w W. prowadziło m. in. (...) z siedzibą w Ł. oraz(...) w Ł..

Z dniem 01 stycznia 1976 r. utworzony został (...) z siedzibą w Ł. i jednocześnie zmieniono nazwę (...) na (...)

Zarządzeniem Ministra Przemysłu z dnia 16 stycznia 1989 r. doszło do utworzenia z dniem 01 stycznia 1989 r. przedsiębiorstwa państwowego (...) z siedzibą w Ł.. Z kolei z dniem 12 lipca 1993 r., nastąpiło przekształcenie utworzonego przedsiębiorstwa państwowego w jednoosobową spółkę akcyjną Skarbu Państwa.

Począwszy od dnia 15 grudnia 2008 r. spółka ta funkcjonuje pod nazwą (...) dystrybucja (...), Spółka Akcyjna, by z dniem 31 sierpnia 2010 r. połączyć się z (...), Spółka Akcyjną z (...) w L..

W Sądzie Rejonowym w Piotrkowie Tryb. toczy się pomiędzy wnioskodawcą (...), Spółki Akcyjnej z (...) w L. a W. R. (poprzednikiem prawnym uczestnika postępowania A. R.) postępowanie o odszkodowanie za bezumowne korzystanie z nieruchomości. Postępowanie to prowadzone w sprawie sygn. akt I. C. 1272/12 zostało zawieszone postanowieniem wydanym na posiedzeniu niejawnym w dniu 13 sierpnia 2014 r., do czasu prawomocnego zakończenia niniejszego postępowania.

Mając tak poczynione ustalenia faktyczne Sąd Rejonowy uznał, iż wniosek o zasiedzenia służebności przesyłu, złożony przez wnioskodawcę (...), Spółkę Akcyjną z (...) w L. nie może zostać uwzględniony, albowiem nie został udowodniony wbrew obowiązkowi określonemu przez ustawodawcę w art. 6 k.c.

Wprawdzie w uzasadnieniu wniosku wskazane zostało, iż urządzenia których dotyczył złożony wniosek posadowione na nieruchomości stanowiącej aktualnie własność uczestnika postępowania, zostały oddane do użytkowania w dniu 09 grudnia 1982 r., co oznacza że 30 letni termin okresu korzystania z urządzenia przez wnioskodawcę upłynął z dniem 09 grudnia 2012 r., co z uwagi na teść art. 292 k.c. w zw. z art. 172 k.c. w pełni miało uzasadniać złożony wniosek.

Jednakże na okoliczność daty wybudowania urządzeń elektroenergetycznych, a także daty oddania jej do użytkowania strona nie przedstawiała żadnych wiarygodnych dowodów. Za takie nie mogą zostać uznane zeznania przesłuchanych na wniosek wnioskodawcy świadków. Jak wynika z ich zeznań podając datę wybudowania i oddania do użytkowania linii twierdzili oni, że stosowną wiedzę posiadają z dokumentów z którymi się zapoznali. Żaden z nich nie był pracownikiem wnioskodawcy na początku lat osiemdziesiątych. Bezspornym w sprawie jest, że żadne dokumenty do niniejszej sprawy potwierdzające tą okoliczność przez wnioskodawcę nie zostały dołączone. Z uzasadnienia złożonego wniosku wynika, że dokumenty ta miały się znajdować w akta sprawy I. C. 1272/12 Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. Jednakże jak wynika z ich analizy, także do niej żadne stosowne dokumenty potwierdzające okoliczności wszakże w uzasadnieniu niniejszego wniosku nie zostały załączone. W tej sytuacji brak jest jakichkolwiek możliwości zweryfikowania twierdzenia wnioskodawcy, że linia przebiegająca na nieruchomości uczestnika postępowania A. R. oddana została do użytkowania w dniu 09 grudnia 1982 r.

W tej sytuacji mając na uwadze całokształt powyższych okoliczności, Sąd Rejonowy wniosek jako nie udowodniony oddalił.

O kosztach postępowania w niniejszej sprawie orzekł na podstawie art. 520 § 1 k.p.c.

Apelację od powyższego postanowienia wniosła wnioskodawczyni zaskarżając je w całości, zarzucając mu:

1.  naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 230 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie i w konsekwencji oddalenie wniosku (...) S.A. o stwierdzenie nabycia służebności gruntowej przez zasiedzenie, z uwagi na brak udowodnienia przez wnioskodawczynię daty posadowienia linii elektroenergetycznej na nieruchomości stanowiącej własność wnioskodawcy, w sytuacji, gdy zarówno data posadowienia linii - 1982 rok, jak i data oddania linii do użytkowania — 9 grudnia 1982 rok, nie była przez uczestnika kwestionowana, a wynik całej rozprawy dawał podstawy do uznania, że fakt ten został przez uczestnika przyznany,

2.  naruszenie przepisów postępowania tj. art. 233 § 1 kodeksu postępowania cywilnego poprzez odmowę wiarygodności zeznaniom świadków M. F. i K. O. w zakresie w jakim świadkowie potwierdzili, że linia została wybudowana w 1982 roku i oddana do użytkowania w dniu 9 grudnia 1982 roku,

3.  naruszenie przepisów postępowania tj. art. 328 § 2 kodeksu postępowania cywilnego w związku z art. 13 § 2 kodeksu postępowania cywilnego poprzez poczynienie sprzecznych ustaleń w uzasadnieniu postanowienia, wskutek uznania z jednej strony, że wnioskodawczym nie wykazała daty posadowienia i uruchomienia linii, a z drugiej strony ustaleniu, iż linia została wybudowana w latach osiemdziesiątych,

4.  naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 292 kodeksu cywilnego w związku z art. 305 ¹ kodeksu cywilnego poprzez oddalenie wniosku o stwierdzenie zasiedzenia przez wnioskodawczynię służebności gruntowej o treści służebności przesyłu, w sytuacji, gdy wnioskodawczym spełniła w mniejszym postępowaniu i wykazała wszystkie niezbędne przesłanki do stwierdzenia nabycia tego prawa w drodze zasiedzenia.

Mając powyższe apelująca wnosiła o:

1)  zmianę zaskarżanego postanowienia, uwzględnienie wniosku i stwierdzenie, że wnioskodawczyni nabyła w drodze zasiedzenia na nieruchomości uczestnika służebność gruntową o treści odpowiadającej służebności przesyłu,

2)  ewentualnie — o uchylenie postanowienia Sądu I instancji w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji oraz pozostawienie mu rozstrzygnięcia o kosztach instancji odwoławczej,

3)  zasądzenie od uczestniczki na rzecz wnioskodawczym zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, za obie instancje.

W zażaleniu w części zasądzającej od wnioskodawczyni na rzecz radcy prawnego B. K. kwotę 4.188,00 zł tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej uczestnikowi postępowania A. R. z urzędu wnioskodawczyni zarzuciła naruszenie przepisu § 6 pkt 6 w zw. z § 7 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i w konsekwencji zasądzenie na rzecz radcy prawnego B. K. kwoty 3.600,00 zł powiększonej o podatek od towarów i usług, tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej uczestnikowi postępowania, podczas gdy wysokość wynagrodzenia zasądzonego na rzecz pełnomocnika w niniejszej sprawie winna zostać ustalona na podstawie § 7 pkt 3 wskazanego wyżej rozporządzenia.

Mając powyższe na uwadze skarżąca wnosiła o:

1)  zmianę postanowienia w zaskarżonej części poprzez zasądzenie od wnioskodawczyni na rzecz pełnomocnika radcy prawnego B. K. kwoty 665,42 zł tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej uczestnikowi A. R. z urzędu

2)  zasądzenie na rzecz wnioskodawczyni zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje: apelacja i zażalenie są uzasadnione.

Po pierwsze wskazać należy, że data wybudowania spornej linii energetycznej oraz oddania jej do eksploatacji nie była przez uczestnika kwestionowana. W takim przypadku trafnie podnosi autor apelacji, że na podstawie art. 230 k.p.c. Sąd I instancji mając na uwadze przeprowadzone postępowanie dowodowe powinien był uznać, iż okoliczność ta została przez uczestnika przyznana.

Po drugie kwestia daty wybudowania linii energetycznej oraz data przekazania jej do eksploatacji zostały udowodnione przeprowadzonymi w sprawie dowodami z zeznań świadków M. F., K. O. oraz W. R. ( poprzednik prawny właściciela nieruchomości ). Z zeznań świadka M. F. wynika, że linia energetyczna przebiegająca przez działki uczestnika została oddana do eksploatacji w 1982 r. oraz, że przebieg linii nie uległ zmianie. Także świadek K. O. powyższe okoliczności faktyczne potwierdził. Szczególny wyraz mają zeznania świadka W. R., która zeznała, że słupy zostały posadowione w 1982 r. ( porównaj zeznania k 154 ).

Zdaniem Sądu Okręgowego nie można uznać zeznań świadka za niewiarygodne tylko dlatego, że w dacie budowy tej linii energetycznej świadek nie pracował w przedsiębiorstwie. Jak bowiem wynika z zeznań to świadkowie F. i O. są pracownikami wnioskodawcy i z racji swych obowiązków zawodowych posiadają wiedzę co do majątku tzw. sieciowego: z dokumentów, od innych pracowników oraz oględzin kontrolnych linii energetycznych. Argumentacja Sądu I instancji jest nie do zaakceptowania także i dlatego, że datę wybudowania linii elektroenergetycznej potwierdziła świadek W. R. - mama uczestnika postępowania. Zeznania tego świadka zostały w tej części pominięte przez Sąd meriti.

W ocenie Sądu Okręgowego zarzut apelacji naruszenia przez Sąd I przepisu art. 233 § 1 k.p.c. należy uznać za uzasadniony.

Wnioskodawca do apelacji dołączył dowody z dokumentów, które potwierdzają wiarygodność zeznań świadków F. i O.. Z protokołu odbioru technicznego i przekazania do eksploatacji robót inwestycyjnych numer (...) z dnia 09 grudnia 1982 r. oraz oświadczenia (...) w Ł. wynika, że linia została przekazana w tej dacie do użytkowania.

Zdaniem Sądu Okręgowego treść zeznań świadków, przyznanie przez uczestnika daty wybudowania linii elektroenergetycznej oraz załączone do apelacji dowody z dokumentów pozwalają uznać, że wnioskodawczyni wykazała datę wybudowania i przekazania do eksploatacji linii elektroenergetycznej przebiegającej przez działki będące własnością uczestnika. Skoro linia elektroenergetyczna została oddana do eksploatacji 09 grudnia 1982 r. to oznacza, że termin 30 letniego posiadania służebności w złej wierze upłynął z dniem 09 grudnia 2012 r.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że zaskarżone postanowienie zostało wydane przez Sąd Rejonowy z obrazą przepisów prawa materialnego tj. art. 292 k.c. w związku z art. 305 ¹ k.c.

Z tych względów i na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy zmienił zaskarżone postanowienie w punktach : pierwszym i trzecim w ten sposób, że stwierdził zasiedzenie z dniem 31 grudnia 2012 r. ( zgodnie z żądaniem wniosku ) przez (...) S.A. z siedzibą w L. służebność przesyłu, obciążającą nieruchomość uczestnika postępowania A. R. położoną w T., oznaczoną w ewidencji gruntów numerami działek (...), dla której to nieruchomości prowadzona jest w Sądzie Rejonowym w Piotrkowie Tryb. księga wieczysta (...), zaznaczona kolorem brązowym na mapie sporządzonej przez biegłego geodetę G. K., zaewidencjonowanej przez Starostę (...) za nr (...) w dniu 05 lipca 2018 r., polegającą na nieodpłatnym korzystaniu, eksploatacji, dokonywaniu kontroli, przeglądów, konserwacji, modernizacji i remontów, usuwaniu awarii lub wymianie urządzeń w zakresie niezbędnym do prawidłowego i niezakłóconego działania posadowionych na nieruchomości urządzeń elektroenergetycznych w postaci linii 15 kV wraz z trzema słupami na rzecz wnioskodawcy oraz zasądził od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. Na rzecz radcy prawnego B. K. kwotę 295 zł tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej uczestnikowi z urzędu.

Wynagrodzenie pełnomocnika z urzędu należało ustalić nie na podstawie § 6 pkt 6 w zw. z § 7 ust. 1 lecz z mocy § 7 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu tj. w kwocie 295 zł ( wraz z podatkiem VAT ).

O kosztach postępowania za instancję odwoławczą orzeczono na podstawie art. 520 § 1 k.p.c., tj. ustalono, iż każdy z uczestników ponosi koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie. Orzekając w w/w sposób Sąd II instancji miał na uwadze, iż wnioskodawca z tytułu przesyłu energii elektrycznej osiąga znaczne dochody.

Sąd Okręgowy zasądził na rzecz radcy prawnego B. K. od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. kwotę 332,10 zł ( za postępowanie apelacyjne kwotę 147,60 zł - § 11 pkt 3 w zw. z § 16 ust.1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 03.10.2016 r., w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu; za postępowanie zażaleniowe 184,50 zł - § 8 pkt 3 w zw. z § 16 ust 2 w/w rozporządz.).