Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 marca 2022 r.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący

Paweł Hochman

po rozpoznaniu w dniu 23 marca 2022 r. w Piotrkowie Trybunalskim

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa K. S.

przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zadośćuczynienie i odszkodowanie

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim

z dnia 3 grudnia 2021 r. sygn. akt I C 2643/20

1. zmienia zaskarżony wyrok w punktach:

a/ „I” sentencji w ten sposób, że zasądzoną w nim kwotę 8.800 złotych obniża do kwoty 5.800 (pięć tysięcy osiemset) złotych a w pozostałej części powództwo oddala,

b/ „IV” sentencji w ten sposób, że zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powódki K. S. kwotę 602 (sześćset dwa) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

2. oddala apelację w pozostałej części;

3. zasądza od powódki K. S. na rzecz pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 70 (siedemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą.

Paweł Hochman

Sygn. akt I Ca 85/22

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 27 października 2020 r. skierowanym przeciwko Towarzystwu (...) S.A. z siedzibą w W., powódka K. S. wniosła o zasądzenie na swoją rzecz od pozwanej kwoty 13.050 zł, w tym kwoty 12.300,00 tytułem zadośćuczynienia za doznana krzywdę wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 10 września 2020 r. do dnia zapłaty oraz kwoty 750,00 zł tytułem odszkodowania wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia od dnia 10 września 2020 r. do dnia zapłaty.

Nadto powódka wniosła o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazała, że w dniu (...) r. doszło do wypadku komunikacyjnego, w którym odniosła obrażenia ciała w obrębie kończyny dolnej, jak też doznała silnego urazu psychicznego, który skutkował leczeniem psychiatrycznym, rozpoznaniem zespołu ostrego stresu powypadkowego i konsultacjami u psychologa, jak też stosowaniem farmakoterapii. Powódka poniosła też koszty wizyt lekarskich /psychiatra/ i konsultacji psychologicznych /550 zł/, a także zakupu środków opatrunkowych i leków przeciwbólowych /200 zł/.

Wyjaśniła, że zgłosiła szkodę pozwanej, która uznała swoją odpowiedzialność za zdarzenie, jednak w ocenie powódki wypłacona tytułem zadośćuczynienia kwota 200 zł nie była adekwatna do zaistniałej szkody.

W odpowiedzi na pozew pozwana Towarzystwo (...) S.A. z siedzibą w W. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, kwestionując zasadność dochodzonego zadośćuczynienia, jako kwoty wygórowanej, oraz zasadność dochodzonego odszkodowania, jako niepozostającego w związku ze skutkami wypadku. Pozwana zakwestionowała obrażenia w obrębie kończyny dolnej powódki jako pozostające w związku ze zdarzeniem objętym pozwem.

Wyrokiem z dnia 3 grudnia 2021 roku Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim zasądził od Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powódki K. S. tytułem zadośćuczynienia kwotę 8.800,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 10 września 2020 roku do dnia zapłaty oraz tytułem odszkodowania kwotę 750,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 10 września 2020 roku do dnia zapłaty. W pozostałym zakresie powództwo zostało oddalone. Nadto Sąd Rejonowy określił, że powódka K. S. ponosi koszty procesu w 23%, zaś pozwany Towarzystwo (...) S.A. z siedzibą w W. ponosi koszty procesu w 77% i pozostawił szczegółowe wyliczenie kosztów procesu referendarzowi sądowemu po uprawomocnieniu się niniejszego wyroku.

Podstawę powyższego orzeczenia stanowiły następujące ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego:

W dniu (...) r. doszło do wypadku komunikacyjnego, w wyniku którego poszkodowana została K. S., podróżująca autobusem M. (...). Kierująca pojazdem osobowym marki T. (...), nie dostosowała prędkości do warunków panujących na drodze, na skutek czego wpadła w poślizg i wjechała w drogę z pierwszeństwem przejazdu, zderzając się z autobusem, którym podróżowała K. S..

Sprawca zdarzenia posiadał obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego u Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W..

Bezpośrednio po wypadku wezwany na miejsce zespół ratunkowy stwierdził u K. S. powierzchowny uraz podudzia, zgłaszane w obrębie łydki lewej dolegliwości bólowe i nudności.

Dolegliwości bólowe, których doznała w obrębie łydki lewej utrzymywały się przez około 2 tygodnie, nie uniemożliwiały prawidłowego funkcjonowania i wymagały jedynie doraźnego przyjmowania leków przeciwbólowych.

K. S. nie była w stanie samodzielnie uporać się ze stresem i emocjami związanymi z wypadkiem z dnia (...) r. Skorzystała z pomocy psychologa - prowadzonej w okresie od dnia 20 grudnia 2019 roku do dnia 23 czerwca 2020 roku psychoterapii. W tym czasie odbyła 4 spotkania z psychoterapeutą. Poszkodowana w zdarzeniu z dnia (...) roku koszty psychoterapii pokryła z własnych środków. Łączny koszt psychoterapii wyniósł 550 zł. K. S. była także leczona przez lekarza psychiatrę, który rozpoznał u niej zespół stresu pourazowego. Od dnia zdarzenia odbyła 6 wizyt u lekarza – psychiatry. Koszt jednej wizyty – 60 zł.

Po wypadku zmieniło się zachowanie K. S. która stała się bojaźliwa, odczuwała nieokreślony lęk i strach. Do chwili obecnej nie porusza się własnym samochodem, pomimo tego, że posiada prawo jazdy i przed zdarzeniem nie miała oporów przed prowadzeniem własnego pojazdu. Nadal unika środków komunikacji miejskiej, kiedy to możliwe korzystając z podróży pociągiem.

Wypadek, któremu uległa K. S. w dniu (...) r. był dla niej źródłem urazu psychicznego. U poszkodowanej w zdarzeniu rozpoznano zaburzenia stresowe pourazowe. W obrazie klinicznym dominowały silne lęki, stanowiły znaczny dyskomfort, utrudniały codzienne funkcjonowanie, w tym poruszanie się po drogach. U K. S. natarczywie nawracały obrazy z wypadku, występowały zaburzenia snu oraz obniżenie nastroju. Wymagała leczenia psychiatrycznego /farmakologicznego/, po pierwszej wizycie u psychiatry – w dniu 3 stycznia 2020 roku – otrzymała leki: E., T., H., N., P., zaś po kolejnych wizytach: D., Z., T. C.. Dolegliwości będące skutkiem wypadku utrzymywały się początkowo w dużym nasileniu /przez pierwsze pół roku/, następnie słabły, utrzymując się stale do 1 roku.

K. S. wskutek wypadku doznała 2-procentowego długotrwałego uszczerbku na zdrowiu pod postacią zaburzeń adaptacyjnych, będących następstwem urazów i wypadków, w których nie doszło do trwałych uszkodzeń (...) polegających na utrwalonych nerwicach związanych z urazem czaszkowo-mózgowym /pkt. 10 lit. a Tabeli procentowego uszczerbku stanowiącej załącznik do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r./.

Aktualnie stan psychiczny K. S. uległ poprawie, jest dobry, niemniej nadal utrzymuje się – w zmiennym nasileniu – niepokój związany z poruszaniem się środkami komunikacji i skłonność do unikania jeżdżenia busami. Obecnie nie ujawnia nasilonych objawów psychopatologicznych i nie wymaga dalszego leczenia. Wypadek nie załamał jej linii życiowej, leczenie poszkodowanej zostało zakończone z pozytywnym skutkiem, zaś jej mechanizmy obronne powróciły do równowagi.

Decyzją z dnia 14 sierpnia 2019 r. Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. przyznała powódce świadczenie w kwocie 200,00 zł tytułem zadośćuczynienia, odmawiając refundacji pozostałych kosztów.

Sprawca wypadku z dnia (...) r. została uznana za winną czynu z art. 86 § 1 k.w. przez Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim wyrokiem z dnia 4 lutego 2021 r., w sprawie o sygn. akt VII W 557/20.

Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił na podstawie zgromadzonych w sprawie dokumentów, a także akt szkody oraz zeznań świadków oraz powoda. Odwołując się do tych dowodów wyjaśnił, że strony nie kwestionowały formy, ani treści dokumentów w niniejszej sprawie, nie wywodziły z nich wzajemnie odmiennych argumentów lub sprzecznych ustaleń. Wiarygodność dokumentów nie wzbudziła zastrzeżeń, toteż Sąd uznał je za obiektywną i wiarygodną podstawę ustaleń faktów.

Sąd Rejonowy wskazał również, że zasadniczo dał wiarę zeznaniom powódki, które jasno i spójnie przedstawiła przebieg zdarzenia z dnia (...) roku, oraz skutki, jaki wpływ miał przebyty wypadek na życie powódki, jej stan psychiczny i dalsze po wypadku funkcjonowanie. Zasadność korzystania z terapii psychologicznej i podjęcia leczenia psychiatrycznego znajduje potwierdzenie w opinii biegłych sądowych psychiatry i psychologa. Nie przedstawiono w sprawie dowodu, który przeczyłby zeznaniom powódki i brak jest zdaniem Sądu przesłanek dla odmowy wiarygodności temu dowodowi. Wbrew twierdzeniom pozwanego, jako znajdujące oparcie w zgromadzonym materiale dowodowym, należało uznać doznanie przez powódkę powierzchownego urazu z obrębie lewej łydki. Powyższe wynika z karty czynności ratunkowych /k. 16/, jak też znajduje potwierdzenie w zeznaniach przesłuchanej w charakterze strony powódki. Trudno zakładać, że bezpośrednio po wypadku powódka – przewidując potrzeby przyszłego procesu – wskazała ratownikowi medycznemu uraz w obrębie kończyny dolnej jako związany z tym zdarzeniem, a nie mającym zdarzenie wcześniej. Pozwana, chcąc wykazać okoliczność przeciwną, powinna byłą złożyć w tym zakresie stosowne środki dowodowe.

Okoliczność wystąpienia u powódki uszczerbku na zdrowiu psychicznym Sąd ustalił w oparciu na podstawie opinii biegłych z dziedziny psychiatrii w osobie B. J. oraz z dziedziny psychologii w osobie M. P.. Ustalenia zawarte w opinii pierwotnej, następnie uzupełnione na wniosek strony powodowej, zostały oparte na całym materiale źródłowym, a biegli sformułowali wnioski opinii w sposób stanowczy i pewny. Sąd uznał przedmiotową opinię za miarodajną, gdyż została sporządzona fachowo, zwięźle i rzetelnie.

Pozwana wprawdzie wskazywała, że złożone przez powódkę rachunki za psychoterapię i konsultacje psychiatryczne pozostają bez związku ze skutkami wypadku, jednak analiza przedłożonych rachunków, złożone do akt sprawy zaświadczenia, jak i zeznania samej powódki, a nade wszystko ustalenia opinii sądowej psychologiczno – psychiatrycznej, pozwoliły na ustalenie, że odbycie psychoterapii i leczenia psychiatrycznego przez powódkę było konieczne i pomogło powódce w poradzeniu sobie ze skutkami wypadku.

W konsekwencji powyższych ustaleń Sąd Rejonowy uznał, że powództwo było zasadne w przeważającej części.

Zważył, że niewątpliwym w niniejszej sprawie jest, iż miał miejsce opisany wyżej wypadek komunikacyjny, w wyniku którego powódka K. S. odniosła określone powyżej obrażenia ciała w obrębie łydki lewej /powierzchowne stłuczenie/ oraz uraz psychiczny. Bezspornym jest, że obowiązek naprawienia powstałej w wyniku tego wypadku szkody, i to zarówno majątkowej, jak i nie majątkowej, spoczywa na pozwanym Towarzystwie (...) S.A. w W., albowiem sprawca wypadku posiadał właśnie z pozwanym zawartą ważną umowę obowiązkowego ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej.

Podstawę prawną odpowiedzialności pozwanego wyznacza art. 822 k.c. stanowiący, że przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia, w zw. z art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych /Dz. U. Nr 124, poz. 1152 z zm./. Na zakładzie ubezpieczeń spoczywa, w granicach ustalonej sumy gwarancyjnej, obowiązek zapłaty za szkodę na osobie lub w mieniu wyrządzoną w związku z ruchem pojazdu, objętą odpowiedzialnością posiadacza /art. 436 § 1 zd. pierwsze, art. 436 § 1 zd. drugie k.c./ albo kierowcy /art. 415 k.c./. Osobą trzecią, wobec której zakład ubezpieczeń odpowiada z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jest więc poszkodowany w związku z ruchem pojazdu, mający deliktowe roszczenie o naprawienie szkody do posiadacza lub kierowcy przy czym należy przyjąć, iż chodzi tu o odpowiedzialność za szkodę majątkową /odszkodowanie/ i niemajątkową /zadośćuczynienie/.

Pozwany w niniejszej sprawie nie kwestionował swojej odpowiedzialności co do zasady, a jedynie co do wysokości i wypłacił powódce stosowne w jego ocenie zadośćuczynienie w kwocie 200 zł, co także jest pomiędzy stronami bezsporne. Powódka jednak uznała, że wypłacona jej tytułem zadośćuczynienia kwota jest niewystarczająca z uwagi na skutki wypadku i zażądała ponad wypłaconą z tego tytułu przez pozwanego jeszcze kwoty 12.300 zł, a zatem domagała się tytułem zadośćuczynienia łącznie kwoty 12.500 zł.

Żądanie zadośćuczynienia oparte jest na treści art. 445 § 1 k.c., zgodnie z którym w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia Sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednia sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. W ocenie Sądu skutki wypadku komunikacyjnego, w którym uczestniczyła powódka zwłaszcza w pierwszym okresie po wypadku były dotkliwe tak z uwagi na dolegliwości bólowe, jak – przede wszystkim – na rozchwianie emocjonalne i poważne zakłócenie dobrostanu psychicznego powódki.

Wskazać należy, że w przedmiotowej sprawie biegli sądowi z zakresu psychiatrii i psychologii ustalili, że powódka wskutek zdarzenia z dnia (...) r. doznała długotrwałego 2-procentowego uszczerbku na zdrowiu pod postacią zaburzeń adaptacyjnych będących następstwem urazów i wypadków, w których nie doszło do trwałych uszkodzeń ośrodkowego układu nerwowego. Co istotne, z opinii biegłych psychiatry i psychologa wynikało ponadto, że powódka w sposób zasadny i pozostający w związku z wypadkiem korzystała z pomocy psychoterapeuty oraz podjęła leczenie psychiatryczne. Na okoliczność tę wskazywała także sama powódka, która zeznała, że nie była w stanie poradzić sobie ze stresem i przeżyciami związanymi z wypadkiem bez pomocy psychoterapeuty i wspomagania się lekami przepisywanymi jej przez psychiatrę. Powódka wskazała, że po raz pierwszy w życiu uczestniczyła w wypadku drogowym, i że chociaż odniosła jedynie powierzchowne obrażenia fizyczne, długo nie potrafiła funkcjonować w sposób taki, jak przed wypadkiem.

Charakter obrażeń i ogół skutków wypadku dla zdrowia powódki, ze szczególnym uwzględnieniem psychicznej sfery tego zdrowia, uzasadniały żądanie przez powódkę kwoty zadośćuczynienia i to w kwocie dochodzonej pozwem – 9.000 zł /z uwzględnieniem 200 zł, przyznanych powódce w toku postępowania likwidacyjnego/. Psychiczno – psychologiczne skutki wypadku w sposób szczególny uzasadniają wysokość żądanego zadośćuczynienia. Przebieg i okoliczności zdarzenia skutkowały u powódki zaistnieniem długotrwałych zaburzeń psychologicznych, których złagodzenie /powódka skutki wypadku w sferze psychologicznej odczuwa do chwili obecnej/ wymagało nie tylko skorzystania ze specjalistycznej pomocy, ale też wspomagania się leczeniem psychiatrycznym i środkami farmakologicznymi dostępnymi wyłącznie na receptę. Cały proces terapeutyczny trwał prawie rok, wymagał kilku sesji psychoterapii i aż sześciu wizyt u lekarza psychiatry. Z opinii biegłych sądowych wynika, że leczenie powódki zostało zakończone, niemniej jednak nadal odczuwa ona nasilony odczyn emocjonalny /lękowy/ przy poruszaniu się środkami komunikacji miejskiej. Biegli wskazują, że powódka jest w stanie radzić sobie z tym deficytem korzystając z innych środków transportu, co jednak prowadzi do wniosku, że powódka w dalszym ciągu musi mierzyć się z negatywnymi skutkami zdarzenia drogowego, nigdy wcześniej u niej nie występującymi. Powyższe pokazuje, że w dacie badania – 29.04.2021 roku – a zatem po półtora roku od daty zdarzenia, wszystkie skutki wypadku nie zostały całkowicie zniwelowane.

Sąd Rejonowy wskazał, że nie ma żadnego jasnego miernika wartości poniesionych krzywd czy cierpień według którego należałoby ustalać należne poszkodowanym zadośćuczynienie. Tu należy się opierać wyłącznie na ocenie danego przypadku, sytuacji ekonomicznej i ogólnie panujących stosunkach majątkowych, a przede wszystkim doświadczeniu życiowym. Poziom zadośćuczynienia wypłaconego powódce w ramach postępowania likwidacyjnego – 200 zł – jest nieakceptowalny. Rekompensata ta jednak w ocenie Sądu choć powinna być wartością odczuwalną ekonomicznie, to jednak musi być utrzymana w rozsądnych granicach i dostosowana do aktualnych stosunków majątkowych w społeczeństwie i żadnej mierze nie może prowadzić do wzbogacenia się poszkodowanego.

W ocenie Sądu kwota 9 000 zł jest już na tyle odczuwalna ekonomicznie, że zdaniem Sądu może stanowić wymierny punkt wyjściowy dla ustalenia zadośćuczynienia. Kwota ta odpowiada tak czasokresowi odczuwalnych skutków wypadku, jak i ich natężeniu. Uzyskana w ten sposób kwota zadośćuczynienia w nie jest wygórowana, nie przekracza nawet średniego wynagrodzenia w skali kraju – 5.504,52 zł - za okres dwóch miesięcy /por. Komunikat Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 10 sierpnia 2021 r. w sprawie przeciętnego wynagrodzenia w drugim kwartale 2021r, https.//stat.gov.pl /sygnalne/ komunikaty-obwieszczenia/listakomunikatowiobwieszczen/komunikat-w sprawie-przecietnego-wynagrodzenia-w-drugimkwartale-2021roku,271,33.html/ jest adekwatna do wysokości odniesionego przez powódkę długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, stanowi odpowiednią rekompensatę, biorąc pod uwagę rodzaj odniesionych urazów psychicznych, a jednocześnie jest świadczeniem na tyle wymiernym ekonomicznie, aby zrekompensować powódce jej krzywdę. Sąd pierwszej instancji zaznaczył również, że przyjmowana dotychczas kwota około 3000 zł, szacowana w przeliczeniu na 1% długotrwałego uszczerbku na zdrowiu i powszechnie przyjmowana w orzecznictwie sądów powszechnych na przestrzeni co najmniej ostatniej dekady, w obecnych realiach ekonomiczno - rynkowych powinna być już stosownie skorygowana, tak, aby w sposób należyty odpowiadała ogólnemu poziomowi zamożności społeczeństwa i wysokości płac /stale rosnącym/, jak też stosownie do stopnia inflacji i wzrostu cen. Zasądzona kwota stanowi w tym okolicznościach godziwą rekompensatę niemajątkowych, a przez to nienamacalnych i trudno wymiernych ujemnych skutków zdarzenia na zdrowiu powódki.

Dalej idące powództwo w zakresie żądania zadośćuczynienia Sąd oddalił jako niezasadne i nie usprawiedliwione wynikiem postępowania.

Podniósł, że jak wynika z uzupełniającej opinii biegłych sądowych z zakresu psychologii i psychiatrii oraz samych zeznań powódki, wypadek nie załamał linii życiowej powódki, nie spowodował poważniejszych perturbacji w jej życiu osobistym, studiach, nie wykluczył, ani nie ograniczył jej z żadnych ról społeczno – zawodowych. Wyższa kwota zadośćuczynienia byłaby zdaniem Sądu nazbyt wygórowana i nieadekwatna do skutków wypadku.

Przystępując do rozpoznania zgłoszonego przez powódkę żądania odszkodowania z art. 444 § 1 k.c. Sąd meriti zauważył, że obowiązek naprawienia szkody przez wypłatę odpowiedniej sumy pieniężnej powstaje z chwilą wyrządzenia szkody i ma wyrównać powstały z tego tytułu uszczerbek majątkowy. Nadto zgodnie z treścią art. 444 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Chodzi tu nie tylko o koszty leczenia, ale również o utratę zarobków, koszty związane z dojazdami na leczenie oraz opieką dodatkową.

W niniejszej sprawie powódka żądała z tytułu odszkodowania kwoty 750,00 zł, wskazując, że składa się na nią koszt zakupu farmaceutyków /200 zł/ i koszt 4 prywatnych wizyt u psychologa /łącznie 550 zł/. Powódka przedstawiła paragony za 3 wizyty u psychologa, na kwotę 400 zł, niemniej jednak z zaoferowanych w sprawie dowodów, w tym zeznań powódki wynika, ze powódka czterokrotnie odbyła wizyty u psychologa. Powyższe czyni zasadnym żądanie w zakresie kwoty 550 zł Z kolei zestawienie w dokumentacji medycznej przepisywanych powódce środków farmaceutycznych czyni zasadnym wniosek, że i w tym zakresie powództwo jest zasadne. Nadto, zgodnie z treścią art. 322 k.p.c. jeżeli w sprawie o naprawienie szkody /.../ sąd uzna, że ścisłe udowodnienie wysokości żądania jest niemożliwe, nader utrudnione lub oczywiście niecelowe, może w wyroku zasądzić odpowiednią sumę według swojej oceny opartej na rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy. W niniejszej sprawie trudno wymagać od powódki, aby zachowywała każdy paragon z apteki i skrzętnie dokumentowała każdy ponoszony wydatek. Kierując się zasadami doświadczenia życiowego i realiami ekonomicznymi, w tym cenami środków psychotropowych i leków przeciwdepresyjnych dostępnych na receptę, jak też biorąc pod uwagę liczbę różnych przepisanych powódce środków /8 różnych farmaceutyków/, żądana kwota odszkodowania z tytułu ich zakupów jest zasadna.

Mając na względzie powyższe Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 750 zł tytułem odszkodowania z art. 444 § 1 k.c.

O odsetkach za opóźnienie dochodzonych od należności głównej Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c., art. 817 § 1 k.c. oraz art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, zasądzają te odsetki począwszy od dnia 10 września 2020 r, co do których 30-dniowy ustawowy termin płatności upłynął w dniu 10 sierpnia 2020 roku.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c., stosownie do wyniku postępowania w sprawie i określając, że powódka ponosi koszty procesu w 23%, zaś pozwany ponosi koszty procesu w 77%. Na podstawie art. 107 k.p.c. szczegółowe rozliczenie tych kosztów Sąd pozostawił referendarzowi sądowemu.

Apelację od powyższego wyroku wniosła strona pozwana.

Reprezentujący ją pełnomocnik zaskarżył wyrok Sądu Rejonowego w części: w zakresie pkt I - co do kwoty 5.000,00 zł (tj. ponad kwotę 3.800,00 zł) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 10 września 2020 r. oraz w zakresie pkt IV wyroku - w całości.

Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił:

1) naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 278 § 1 k.p.c. w wyniku dokonania niewszechstronnej i dowolnej oceny materiału dowodowego w sprawie, w szczególności poprzez pominięcie ustaleń znajdujących się w opinii psychiatryczno - psychologicznej wskazującej, iż aktualny stan psychiczny powódki jest dobry, obecnie nie ujawnia ona nasilonych objawów psychopatologicznych i nie wymaga dalszego leczenia, wypadek nie złamał linii życiowej poszkodowanej, leczenie powódki zostało zakończone z pozytywnym skutkiem potwierdzonym zaświadczeniem z dnia 23.06.2020 r. (ostatnia wizyta powódki miała miejsce 20.09.2020 r.), obecny stan powódki jest dobry, mechanizmy obronne powódki wróciły do równowagi, nie ujawnia ona objawów psychopatologicznych, jest w pełni zdolna do wykonywania wszystkich ról życiowych, tak jak przed wypadkiem, nie doszło do trwałych uszkodzeń ośrodkowego układu nerwowego poszkodowanej;

2) naruszenie przepisów prawa materialnego, a w szczególności art. 445 § 1 k.c. poprzez niewłaściwe zastosowanie, skutkujące przyznaniem zadośćuczynienia w wysokości rażąco zawyżonej względem rzeczywistego i aktualnego na chwilę zamknięcia rozprawy psychicznego stanu zdrowia powódki, w sytuacji, gdy poszkodowana zakończyła proces leczenia, biegli z zakresu psychologii i orzekli w stosunku do poszkodowanej uszczerbek na zdrowiu w wysokości jedynie 2% wskazując przy tym, że wypadek nie złamał linii życiowej powódki, nie spowodował poważniejszych perturbacji w jej życiu osobistym, studiach, nie ograniczył i nie wykluczył jej z żadnych ról społeczno - zawodowych,

3) naruszenie przepisów prawa materialnego, a w szczególności art. 445 § 1 k.c. przez błędną wykładnię pojęcia „suma odpowiednia” skutkującą przyznaniem na rzecz powódki kwoty rażąco zawyżonej w stosunku do doznanej krzywdy, w tym rozmiaru doznanego uszczerbku na zdrowiu (2% długotrwałego uszczerbku na zdrowiu) i obecnego stanu zdrowia poszkodowanej i jej powrotu do pełnej sprawności.

W związku z podniesionymi zarzutami, wniósł o zmianę rozstrzygnięcia w zakresie zaskarżenia poprzez oddalenie powództwa w zaskarżonej części, a także poprzez rozliczenie kosztów procesu stosownie do wyniku sprawy zweryfikowanego w toku instancji oraz o rozstrzygnięcie o kosztach procesu w zakresie postępowania przed sądem I oraz II instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego, stosownie do wyniku postępowania i zasady odpowiedzialności strony za wynik sprawy.

Pełnomocnik powódki wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów procesu za instancję odwoławczą.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Apelacja jest częściowo uzasadniona.

Odnosząc się do poszczególnych zarzutów zgłoszonych w skardze apelacyjnej wyjaśnić należy w pierwszej kolejności, że wydając zaskarżone orzeczenie Sąd pierwszej instancji nie dopuścił się naruszenia przepisów prawa procesowego - art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 278 § 1 k.p.c. Tym samym Sąd Okręgowy nie podziela argumentów wskazujących na dokonanie dowolnej oceny materiału dowodowego. Nie jest w szczególności prawdą, że ustalając stan faktyczny w przedmiotowej sprawie w sprawie, Sąd pierwszej instancji pominął ustalenia, iż aktualny stan psychiczny powódki jest dobry i nie wymaga dalszego leczenia, wypadek nie złamał linii życiowej poszkodowanej która jest w pełni zdolna do wykonywania wszystkich ról życiowych, tak jak przed wypadkiem.

Ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji, Sąd Okręgowy przyjmuje tym samym za własne i wskazuje jako podstawę przedmiotowego rozstrzygnięcia.

Przechodząc do oceny pozostałych zarzutów wskazać należy, że odrębnymi z punktu widzenia kontroli zaskarżonego wyroku, pozostają zagadnienia prawidłowości ustaleń faktycznych (którą skutecznie zakwestionować można tylko w następstwie wykazania, że Sąd meriti dokonał wadliwej oceny dowodów, chociażby poprzez pominięcie wynikających z nich okoliczności) oraz właściwej subsumpcji poczynionych ustaleń przy zastosowaniu określonej normy prawa materialnego.

Przechodząc do drugiego z nich, wyjaśnić należy, że w ocenie Sądu Okręgowego, Sąd pierwszej instancji przy właściwych ustaleniach faktycznych błędnie zastosował przepis art. 445 § 1 k.c. co jak słusznie wskazuje skarżący skutkowało przyznaniem zadośćuczynienia w wysokości rażąco zawyżonej.

W przedmiotowej sprawie powódka, co należy z całą mocą podkreślić, na skutek wypadku komunikacyjnego nie doznała w praktyce żadnego istotnego uszkodzenia ciała. Uraz w zakresie kończyny dolnej miał charakter powierzchowny i nie wymagał leczenia. Wysokości należnego zadośćuczynienia winna więc uwzględniać jedynie rozstrój zdrowia psychicznego i związaną z tym krzywdę jakiej doznała K. S.. W ocenie Sądu drugiej instancji krzywda ta nie byłą znaczna co odzwierciedlają wyeksponowane w wywiedzionej skardze apelacyjnej okoliczności. Przypomnieć należy, że rozstrój zdrowia psychicznego powódki nie tylko nie był znaczny ale dodatkowo miał przejściowy charakter. Wypadek w jakim uczestniczyła nie spowodował więc po jej stronie żadnych trwałych konsekwencji. Powódka nie wymagała hospitalizacji, nie miała uzasadnionych podstaw aby obawiać się o swoje zdrowie w przyszłości a jedyna uciążliwość jaka ją spotkała wiązała się z podjęciem leczenia zdiagnozowanego stresu pourazowego. Powyższe upoważnia do uznania, że zasądzone na jej rzecz zadośćuczynienia nie jest sumą odpowiednią w rozumieniu art. 445 § 1 k.c. i jako rażąco za wysokie winno zostać obniżone.

W opinii Sądu Okręgowego biorąc pod uwagę powyższe okoliczności przyjąć należało, iż wystarczającą rekompensatą krzywdy jakiej niewątpliwie doznała powódka będzie kwota 6000 zł.

Wskazana kwota stanowi przy tym odczuwalną wartość ekonomiczną skoro przekracza wysokość jednomiesięcznego wynagrodzenia i w sposób wystarczający rekompensuje wynikający z ustaleń faktycznych rozmiar krzywdy.

Na koniec tej części rozważań odnieść się należy do stanowiska Sądu pierwszej instancji, w którym wskazano na potrzebę weryfikacji praktyki orzeczniczej łączącej jeden procent uszczerbku na zdrowiu z „ekwiwalentem” w wysokości 3000 zł. Sąd Okręgowy z całą mocą podkreśla, że zastosowanie chociażby posiłkowo takiej metody ustalania wysokości zadośćuczynienia nie znajduje oparcia w obowiązujących przepisach. Wysokość należnego na podstawie art. 445 § 1 k.c. zadośćuczynienia musi uwzględniać wszystkie okoliczności sprawy. odstępując od wymienienia wszystkich praktycznie możliwych do zaistnienia okoliczności, przywołać należy biorąc pod uwagę okoliczności przedmiotowej sprawy dwie z nich, a mianowicie zakres bólu wywołanego szkodą na osobie i trwałość powstałych w jej wyniku następstw. Uznając, że wskazane czynniki mają istotny wpływ na rozmiar podlegającej zadośćuczynieniu krzywdy wyjaśnić należy, że w przypadku powódki nie miały one znacznych rozmiarów.

Powyższe rozważania stanowią jednocześnie uzasadnienie przyczyn dla których, Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw aby ograniczyć zadośćuczynienie do wysokości 4000 zł. i obniżyć zasądzoną z tego tytułu kwotę do 3800 zł., a co za tym idzie oddalenie apelacji w pozostałej części. Dla wyjaśnienia tego stanowiska w uzupełnieniu przywołać należy wskazane w uzasadnieniu Sądu pierwszej instancji argumenty świadczące o rozmiarze krzywdy jakiej doznała K. S. i wyjaśnić, że zaakceptowana przez pozwanego w skardze apelacyjnej (tym bardziej w postępowaniu likwidacyjnym) kwota zadośćuczynienia świadczy o lekceważeniu dobrostanu psychicznego jako elementu ogólnego stanu zdrowia człowieka, co nie może być zaakceptowane.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. oraz art. 385 k.p.c. obniżył wysokość zasądzonego zadośćuczynienia do kwoty 5800 zł a w pozostałym zakresie skargę apelacyjną oddalił.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu za obie instancje wynika z zasady odpowiedzialności za jego wynik uregulowanej w art. 100 k.p.c.

W postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji powódka wygrała sprawę w 50 %.

W postępowaniu przed Sądem drugiej instancji pozwany wygrał sprawę w 60 %.

Paweł Hochman