Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 marca 2023 r.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim II Wydział Cywilny Odwoławczy
w składzie:

Przewodniczący

Sędzia Jarosław Gołębiowski

po rozpoznaniu w dniu 20 marca 2023 r. w Piotrkowie Trybunalskim

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) z siedzibą
w J.

przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Radomsku

z dnia 1 grudnia 2022 r. sygn. akt I C 138/22

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) z siedzibą w J. kwotę 450 (czterysta pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą.

Jarosław Gołębiowski

II Ca 91/23

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 1 grudnia 2022 r. Sąd Rejonowy
w Radomsku po rozpoznaniu sprawy z powództwa (...) z siedzibą w J. przeciwko pozwanemu Towarzystwu (...) S.A. z siedzibą w W. o zapłatę kwoty 4.044,02 zł:

1.  zasądził od pozwanej Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) z siedzibą w J. tytułem odszkodowania kwotę 4.019,42 (czterech tysięcy dziewiętnastu złotych i 42/100) wraz
z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi:

a)  od kwoty 3.969,42 (trzy tysiące dziewięćset sześćdziesiąt dziewięć złote
i 42/100 groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 04 stycznia 2022 roku do dnia zapłaty,

b)  od kwoty 50,00 (pięćdziesiąt złotych 00/100) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 14 lutego 2022 roku do dnia zapłaty,

2.  oddalił powództwo w pozostałym zakresie,

3.  zasądził od pozwanej Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) z siedzibą w J. tytułem zwrotu kosztów procesu kwotę 2.791,00 (dwóch tysięcy siedmiuset dziewięćdziesięciu jeden złotych i 00/100) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie
w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od dnia uprawomocnienia się przeczenia którym je zasądzono, do dnia zapłaty.

Podstawę powyższego wyroku stanowiły przytoczone poniżej ustalenia
i zarazem rozważania Sądu Rejonowego:

Pojazd marki (...) o numerze rejestracyjnym (...) stanowił własność R. K..

W dniu (...) roku pojazd marki A. o numerze rejestracyjnym (...) uległ uszkodzeniu. Sprawca szkody z dnia (...) roku na pojeździe marki A. o numerze rejestracyjnym (...) korzystał z ochrony ubezpieczeniowej w zakresie ubezpieczenia OC u pozwanego. Szkoda została zgłoszona do ubezpieczyciela, to jest Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W., który uznał swoją odpowiedzialność co do zasady i ostatecznie wypłacił odszkodowanie za szkodę na pojeździe marki (...) o numerze rejestracyjnym (...) w wysokości 4.626,89 złotych.

R. K. sprzedał szkodę na pojeździe marki (...)
o numerze rejestracyjnym (...) z dnia (...) roku na rzecz (...) sp. z o.o. spółka komandytowa z siedzibą w P. w dniu 11 stycznia 2022 roku.

(...) sp. z o.o. spółka komandytowa z siedzibą w P.
w dniu 19 stycznia 2022 roku sprzedał umową z dnia 19 stycznia 2022 roku na rzecz (...) z siedzibą w J. na podstawie umowy cesji szkodę
z dnia (...) roku na pojeździe marki (...) o numerze rejestracyjnym (...).

Cesją do pojazdu marki A. o numerze rejestracyjnym (...) stanowiącego własność R. K. nabył ostatecznie powód (...) z siedzibą
w J. na podstawie umowy cesji.

W sprawie sporna była wysokość szkody z dnia (...) roku na pojeździe marki (...) o numerze rejestracyjnym (...) rocznik (...).

Strona powodowa ustaliła jej wysokość na kwotę 8.620,91 złotych. Pozwany ustalił wysokość szkody na kwotę 4.626,89 złotych.

Biegły sądowy B. B. w pisemnej opinii z dnia 08 lipca 2022 roku ustalił, że koszt naprawy pojazdu A. o numerze rejestracyjnym (...) po szkodzie z dnia (...) roku z uwzględnieniem części oryginalnych oznaczonych logo producenta pojazdu oraz kosztów lakierowania wynosi 8.596,31 zł .

Biegły sądowy B. B. w pisemnej opinii z dnia 08 lipca 2022 roku ustalił, że koszt naprawy pojazdu A. o numerze rejestracyjnym (...) po szkodzie z dnia (...) roku z uwzględnieniem części zamiennych oryginalnych oznaczonych logo producenta pojazdu z uwzględnieniem rabatu 16 % oraz współczynnika odchylenia na materiał lakierniczy wynosi 7062,66 złotych.

Biegły wskazał, że stawka 100,00 zł za 1 rbh naprawy pojazdu przyjęta przez powoda nie była stawką zawyżoną i była stawką występującą w warsztatach poza ASO na rynku lokalnym oraz stawka ta umożliwiła przywrócenie w dacie szkody pojazdu do stanu sprzed szkody.

Podczas zeznań w dniu 30 listopada 2022 roku R. K. właściciel pojazdu A. o numerze rejestracyjnym (...) zeznał, że otrzymał od pozwanego ofertę naprawy pojazdu w sieci współpracującej z pozwanym wskazując, że nie skorzystał z tej oferty ze względu na odległość pomiędzy jego miejscem zamieszkania – R., a siedzibą warsztatu K. Gmina K. wskazanego przez pozwanego. R. K. zeznał, że przed szkodą w pojeździe miał zamontowane części nowe oryginalne, zaś pojazd naprawił częściami używanymi za kwotę ok. 3000,00 złotych.

W niniejszej sprawie szereg okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia było między stronami bezspornych. I tak, niekwestionowanym był fakt szkody
i okoliczności jej powstania oraz odpowiedzialność pozwanego za szkodę.

Osią sporu między stronami były wysokość odszkodowania i to w tym obszarze koncentrowało się postępowanie dowodowe. Biegły sądowy w wydanej opinii nie kwestionowanej przez pozwanego, po zapoznaniu się z całością dokumentacji związanej ze szkoda oraz po dokonaniu oględzin pojazdu określił wysokość stawki za naprawę pojazdu, zakres uszkodzeń pojazdu oraz wyliczył wysokość odszkodowania w dwóch wariantach. Pozwany nie kwestionował opinii biegłego.

Sąd Rejonowy zważył, iż roszczenie jest zasadne powoda i podlega uwzględnieniu.

W niniejszej sprawie strona powodowa dochodzi roszczenia
o odszkodowanie za szkodę na pojeździe.

Zgodnie z art. 822 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego
w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. W myśl zaś art. 34 ust. 1 ustawy
z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. z 2003 r., nr 124, poz. 1152 z poźn. zm.), z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są zobowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia.

Odpowiedzialność towarzystwa ubezpieczeń w ramach ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierowcy pojazdu mechanicznego wyznaczona jest odpowiedzialnością tego posiadacza lub kierowcy samochodu. Stosownie zaś do treści art. 361 § 1 i 2 k.c. sprawca kolizji obowiązany jest naprawić szkodę w sposób pełny, w granicach adekwatnego związku przyczynowego (por. np. uchwały Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2001 r. III CZP 68/01 OSP 2002, z.7-8, poz. 103 i z dnia 21 marca 2003 r. III CZP 6/03 OSNC 2004, z.1, poz. 4).

Podstawową funkcją odszkodowania jest kompensacja, co oznacza, że odszkodowanie powinno przywrócić w majątku poszkodowanego stan rzeczy naruszony zdarzeniem wyrządzającym szkodę, nie może ono jednak przewyższać wysokości faktycznie poniesionej szkody. Sąd Najwyższy wielokrotnie zajmował stanowisko, że oceny czy poniesienie określonych kosztów mieści się w ramach szkody i normalnego związku przyczynowego, należy dokonywać na podstawie indywidualnej sytuacji poszkodowanego i konkretnych okoliczności sprawy (tak Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 20 lutego 2002r.
V CKN 1273/00 nie publ. oraz w uzasadnieniu wyroku z dnia 16 maja 2002 r.
V CKN 1273/00 nie publ.).

W myśl art. 361 § 1 i 2 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła i w powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono .

W ocenie Sądu Rejonowego roszczenie jest zasadne powoda i podlega uwzględnieniu.

Sąd uznał, że uszkodzony pojazd marki A. (...) o numerze rejestracyjnym (...) rocznik (...) powinien być przywrócony do stanu sprzed szkody w oparciu o wartość nowych części oryginalnych. Takie części
w swoim aucie posiadał R. K. przed szkodą z dnia (...) roku. Stąd wysokość odszkodowania przyznanego przez Sąd I-instancji stanowi kwotę 8.596,31 złotych pomniejszoną o wypłaconą kwotę 4.626,89 złotych, to jest kwotę 3.969,42 złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia na podstawie art. 481 kc zostały zasądzone od dnia 4 stycznia 2022 roku tj. od dnia, w którym upłynął 30 - dniowy termin wynikający z dyspozycji art. 817§1 kc.

Sąd przyznał od pozwanego na rzecz powoda kwotę 50,00 zł za koszty sporządzenia prywatnej opinii biegłego w oparciu o wyrok Sądu Najwyższego
z dnia 02 września 2019 roku wydanego w sprawie III CZP 99/18, który stanowi, że : „Poszkodowanemu oraz cesjonariuszowi roszczeń odszkodowawczych
z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej zwrot kosztów tzw. prywatnej opinii (ekspertyzy) rzeczoznawcy, jeżeli jej sporządzenie było niezbędne do efektywnego dochodzenia odszkodowania.“

O kosztach procesu sąd orzekł w oparciu o art. 98 k.p.c. w zw. z art 100 zdanie 2 k.p.c. stosując zasadę odpowiedzialności za wynik procesu uznając ze pozwany przegrał proces na którą to kwote składa się opłata od pozwu w kwocie 400,00 złotych , 900,00 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego
z Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r.
w sprawie opłat za czynności radców prawnych - §2 pkt 3 rozporządzenia, kwotą 17,00 złotych tytułem opłat skarbowej od pełnomocnictwa oraz kwotę 1474,00 złotych tytułem kosztów sporzadzenia opinii przez biegłego w sprawie.

Powyższy wyrok strona pozwana zaskarżyła w części, tj.:

a)  w zakresie pkt 1 wyroku — w całości,

b)  w zakresie pkt 3 wyroku - w całości.

Apelacja zaskarżonemu wyrokowi zarzuca:

1.  naruszenie art, 233 § 1 k.p.c., w wyniku dokonania niewszechstronnej i dowolnej oceny materiału dowodowego
w sprawie, w szczególności kalkulacji naprawy pozwanego
nr (...)-01 oraz porozumień rabatowych poprzez:

a)  nienadanie odpowiedniego znaczenia dowodowego ww. dokumentów, co prowadziło do pominięcia przez Sąd
I instancji okoliczności, iż poszkodowany nie korzystając
z ofert rabatowych przyczynił się do maksymalizacji rozmiarów szkody i naruszył obowiązek współdziałania z wierzycielem przy naprawieniu szkody oraz poprzez nieprawidłowe przyjęcie, że kwestia ewentualnego dysponowania przez ubezpieczyciela rabatami na części zamienne i materiały lakiernicze pozostaje bez znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, w sytuacji gdy powód dochodził hipotetycznych kosztów naprawy,
a zastosowanie rabatów oferowanych przez pozwanego było również hipotetycznie możliwe,

b)  poprzez błędne przyjęcie, że ceny detaEczne części obowiązujące w wskazanym przez pozwaną punkcie sprzedaży nie są z „oczywistych względów” tożsame z ceną danej części widniejącej w programie AUDATEX oraz że punkty sprzedaży współpracujące z ubezpieczycielem naliczają wysoką marżę, że nawet po zastosowaniu rabatu cena części będzie i tak wyższa niż cena ujawniona w systemie AUDATEX przyjęta do obliczeń do biegłego w sytuacji, gdy okoliczność ta nie wynika z żadnego materiału dowodowego w sprawie, a ponadto to ceny podawane przez system AUDATEX sa cenami detalicznymi dla klienta indywidualnego, czyli de facto jest to cena najwyższa zawierająca marże warsztatu naprawczego,

c)  błędne przyjęcie, przez Sąd I instancji, że przywrócenie stanu poprzedniego sprzed szkody nastąpi po wypłacie powodowi odszkodowania w wysokości 8.596,31 zł pomniejszonego
o wypłaconą kwotę 4.626,89 zł, podczas gdy przy uwzględnieniu rabatów odszkodowanie powinno wynosić 7062,66 zł.

2.  naruszenie att, 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 278 § 1 k,p,c. poprzez niewłaściwe zastosowanie polegające na fragmentarycznej
i wybiórczej ocenie dowodu z opinii biegłego z zakresu techniki samochodowej, przejawiającej się w pominięciu przez Sąd bez jakiejkolwiek analizy wersji kosztorysu uwzględniającej gwarantowane przez pozwanego rabaty na oryginalne części zamienne i materiały lakiernicze, w sytuacji gdy ze zgromadzonego materiału dowodowego nie wynika w żadnej mierze podjęcie przez poszkodowanego jakichkolwiek działań mających na celu minimalizowanie szkody, które to uzasadniałyby wyłączenie możliwości ich zastosowania,

3.  naruszenie przepisów prawa materialnego, tj, art, 361 § 1 k.c, i art. 363 § 1 k.c. poprzez błędne przyjęcie, że pozwana ponosi odpowiedzialność gwarancyjną z tytułu kosztów naprawy pojazdu, liczonych w oparciu o hipotetyczne, maksymalne na rynku koszty naprawy, które nie pozostają w adekwatnym związku przyczynowym w związku z powstałą szkodą z tego względu, iż powód nie wykazał, aby poniósł takie koszty
i dochodzi odszkodowania „kosztorysowo”, zaś celowy
i ekonomicznie uzasadniony koszt naprawy, pozwalający na przywrócenie stanu poprzedniego pojazdu, uwzględniać winien możliwe do uzyskania za pośrednictwem pozwanej rabaty na części zamienne i materiały lakiernicze, które były gwarantowane przez pozwaną,

4.  naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art, 471 k.c. w zw.
z art. 822 § 1 k.c. oraz art. 361 § 1 k.c., a to w wyniku przyjęcia, iż odszkodowanie z tytułu sporządzenia prywatnej opinii biegłego, pozostaje w związku przyczynowym ze szkodą, podczas gdy powód dokonał wcześniej naprawy pojazdu za kwotę wypłaconą przez ubezpieczyciela, a więc znał uzasadniony koszt naprawy przedmiotowego pojazdu w chwili zlecenia sporządzenia prywatnej wyceny,

5.  naruszenie przepisów prawa materialnego, a w szczególności art. 354 § 2 k.c. oraz w zw. z art. 826 § 1 k.c. oraz w zw. art. 16 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych. Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych przez jego niezastosowanie i pominięcie przy określaniu uzasadnionych kosztów naprawy, że poszkodowany ma obowiązek współdziałać z ubezpieczycielem w wykonaniu zobowiązania
i dążyć do minimalizacji szkody, a zatem skoro został poinformowany o możliwości nabycia części zamiennych
i materiałów lakierniczych z uwzględnieniem rabatów to powinien
z takiej możliwości skorzystać, tym bardziej, że powód dochodził hipotetycznych, a nie rzeczywistych kosztów naprawy. Skutkowało to błędnym przyjęciem, że uzasadnione koszty naprawy winny uwzględniać jedynie części jakości O, z pominięciem gwarantowanych rabatów na części jakości O oraz materiały lakiernicze,

6.  naruszenie przepisów prawa materialnego- art, 481 k,c. w zw. z 817 § 1 k.c. poprzez niezastosowanie skutkujące błędnym uznaniem że pozwany pozostawał w opóźnieniu już 04.01.2022. w zakresie kwoty 4.019,42 zł, podczas gdy dochodzone kwoty miały charakter sporny do chwili wyrokowania.

Apelujący wnosił o:

1.  uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego, w tym
o kosztach zastępstwa procesowego według norm przepisanych,

ewentualnie o:

zmianę rozstrzygnięcia w zakresie zaskarżenia poprzez oddalenie powództwa w zaskarżonej części, a także poprzez rozliczenie kosztów procesu stosownie do wyniku sprawy zweryfikowanego w toku instancji oraz o rozstrzygnięcie o kosztach procesu w zakresie postępowania przed sądem I oraz II instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego, stosownie do wyniku postępowania i zasady odpowiedzialności strony za wynik sprawy,

2.  o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z pisemnej opinii uzupełniającej biegłego, w której biegły ustali uzasadnione koszty naprawy pojazdu:

a)  z uwzględnieniem części zamiennych jakości O, Q i P oraz rabatem na części zamienne w wysokości 12 % oraz na materiały lakiernicze w wysokości 40 %,

b)  z uwzględnieniem części zamiennych jakości O oraz rabatem na oryginalne części zamienne w wysokości 12 % oraz na materiały lakiernicze w wysokości 40%.

W odpowiedzi na apelację powód wnosił o:

1.  oddalenie apelacji w całości;

2.  zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym według norm przepisanych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego nie jest uzasadniona.

Nie jest trafny zarzut obrazy zaskarżonym wyrokiem prawa procesowego.

Sąd Rejonowy przeprowadził postępowanie dowodowe dokonując oceny dowodów zaoferowanych przez obie strony. Ocena ta jest prawidłowa
i uwzględnia wszystkie dyrektywy, jakie wynikają z dyspozycji art. 233 § 1 k.p.c.

Ustalając stan faktyczny stanowiący podstawę rozstrzygnięcia Sąd nie naruszył reguł logicznego rozumowania oraz zasad wynikających
z doświadczenia życiowego. Ocena dowodów nie jest dowolna, mieści się
w granicach swobodnej.

Sąd Okręgowy ustalenia Sądu I instancji akceptuje i przyjmuje za własne.

Powyższe uwagi odnoszą się również do dowodu z opinii biegłego
z zakresu techniki samochodowej.

Opinia ta jest – wbrew zarzutom skarżącego – rzetelna i kompleksowa, udzielająca odpowiedzi na podnoszone w toku postępowania wątpliwości i uwagi. Autor opinii na zlecenie Sądu dokonał analizy szkody w przedmiotowym pojeździe oraz ustalił kwotę odszkodowania, która jest wymagana, ażeby przywrócić stan pojazdu sprzed szkody.

Opinia ta w toku postępowania nie została skutecznie zakwestionowana.
W zaistniałej sytuacji podnoszone w apelacji zarzuty w tej mierze należało potraktować jako bezskuteczną polemikę z prawidłowymi ustaleniami Sądu.

Należało się w szczególności zgodzić z zapatrywaniem Sądu, iż przywrócenie stanu technicznego pojazdu w realiach rozpoznawanej sprawy winno polegać na uwzględnieniu nowych części oryginalnych, zwłaszcza że odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń wynika z polisy OC posiadacza pojazdu mechanicznego. Nie istnieją żadne rzeczowe argumenty, które przemawiałyby za zastosowaniem innych części – zamienników.

Całkowicie niezrozumiały jest zarzut, że powód nie wykazał (nie składając stosownego kosztorysu), że pojazd naprawił i jakie koszty z tego tytułu poniósł.

Podkreślenia wymaga, że poszkodowany nabywa uprawnienia do odszkodowania już w chwili wyrządzenia szkody (w dacie zdarzenia komunikacyjnego). Roszczenie to już w tym momencie się uaktualnia, nie zaś dopiero w dacie poniesienia kosztów naprawy. Uprawniony w ogóle nie jest zobowiązany do naprawy pojazdu.

Nie ma również racji skarżący, że wysokość odszkodowania winna być obniżona z uwagi na preferencyjne ceny i rabaty, które były proponowane przez niego.

Poszkodowany nie ma obowiązku naprawy pojazdu we wskazanym przez pozwany zakład warsztacie naprawczym. Twierdzenia skarżącego, że takie rabaty winny być zastosowane w niniejszej sprawie są nieuprawnione. Oddając auto do naprawy poszkodowany przekazuje do wyłącznej dyspozycji samochód profesjonaliście, który naprawia je z użyciem części nowych, oryginalnych, których cena ma postać rynkowej. Taka właśnie sytuacja istniała w niniejszej sprawie, zatem brak było podstaw, ażeby obniżyć z tego tytułu odszkodowanie.

Zgodzić się również należało ze stwierdzeniem, iż w realiach sprawy elementem szkody jest również koszt ekspertyzy prywatnej. Stanowisko w tej mierze Sądu I instancji jest prawidłowe, skoro była kwestionowana wysokość roszczenia na etapie przedsądowym.

Reasumując, Sąd meriti nie naruszył zaskarżonym wyrokiem prawa materialnego wskazanego w apelacji.

Z tych przyczyn i na podstawie art. 385 k.p.c. orzeczono jak w sentencji.

O kosztach procesu za instancję odwoławcza rozstrzygnięto na podstawie art. 98 k.p.c. stosując zasadę odpowiedzialności strony za wynik procesu.

Jarosław Gołębiowski