Portal Orzeczeń

POSTANOWIENIE

Dnia 30 listopada 2015 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSA w SO Grzegorz Ślęzak
Sędziowie:	SSA w SO Stanisław Łęgosz (spr.) SSO Ewa Tomczyk
Protokolant:	st. sekr. sąd. Beata Gosławska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 listopada 2015 roku

sprawy z wniosku (...) S.A. z siedzibą w L. (...) (...)

z udziałem E. L. i W. L.

o zasiedzenie służebności

na skutek apelacji wnioskodawcy

od postanowienia Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim

z dnia 29 października 2014 roku, sygn. akt I Ns 425/09

postanawia:

1. zmienić zaskarżone postanowienie w punkcie drugim w ten sposób, że stwierdzić iż wnioskodawca (...) S.A. z siedzibą w L. nabył z dniem 25 października 2014 roku przez zasiedzenie służebność przesyłu obciążającą nieruchomości położone we wsi M. gmina L. stanowiące:

- działki (...) posiadające księgę wieczystą (...), stanowiące własność W. L. i E. L. na prawach wspólności ustawowej,

- działkę (...) posiadającą księgę wieczystą (...), stanowiącą własność W. L.,

- działkę (...) posiadającą księgę wieczystą (...), stanowiącą własność W. L. i E. L. na prawach wspólności ustawowej,

o przebiegu zaznaczonym kolorem brązowym na mapie sporządzonej przez biegłego U. B. (1) w dniu 19 października 2015 roku, polegającą na prawie dostępu i korzystania z urządzeń przesyłowych w postaci linii elektroenergetycznej średniego napięcia (...) a także dokonywania ich bieżącej konserwacji, napraw i modernizacji;

2. ustalić iż każdy z uczestników ponosi koszty postępowania odwoławczego związane ze swoim udziałem w sprawie.

SSA w SO Grzegorz Ślęzak

SSA w SO Stanisław Łęgosz SSO Ewa Tomczyk

Na oryginale właściwe podpisy

Sygn. akt II Ca 94/15 PO SPROSTOWANIU

POSTANOWIENIE

Dnia 30 listopada 2015 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSA w SO Grzegorz Ślęzak
Sędziowie:	SSA w SO Stanisław Łęgosz (spr.) SSO Ewa Tomczyk
Protokolant:	st. sekr. sąd. Beata Gosławska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 listopada 2015 roku

sprawy z wniosku (...) S.A. z siedzibą w L. (...) (...)

z udziałem E. L. i W. L.

o zasiedzenie służebności

na skutek apelacji wnioskodawcy

od postanowienia Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim

z dnia 29 października 2014 roku, sygn. akt I Ns 425/09

postanawia:

1. zmienić zaskarżone postanowienie w punkcie drugim II w ten sposób, że stwierdzić iż wnioskodawca (...) S.A. z siedzibą w L. nabył z dniem 25 października 2014 roku przez zasiedzenie służebność przesyłu obciążającą nieruchomości położone we wsi M. gmina L. stanowiące:

- działki (...) posiadające księgę wieczystą (...), stanowiące własność W. L. i E. L. na prawach wspólności ustawowej,

- działkę (...) posiadającą księgę wieczystą (...), stanowiącą własność W. L.,

- działkę (...) posiadającą księgę wieczystą (...), stanowiącą własność W. L. i E. L. na prawach wspólności ustawowej,

o przebiegu zaznaczonym kolorem brązowym na mapie sporządzonej przez biegłego U. B. (1) w dniu 19 października 2015 roku, polegającą na prawie dostępu i korzystania z urządzeń przesyłowych w postaci linii elektroenergetycznej średniego napięcia (...) a także dokonywania ich bieżącej konserwacji, napraw i modernizacji;

2. ustalić iż każdy z uczestników ponosi koszty postępowania odwoławczego związane ze swoim udziałem w sprawie.

SSA w SO Grzegorz Ślęzak

SSA w SO Stanisław Łęgosz SSO Ewa Tomczyk

Na oryginale właściwe podpisy

Sygn. akt II Ca 94/15

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 29 października 2014 r. w sprawie INs 425/09

Sąd Rejonowy w Tomaszowie Maz. stwierdził, że Zakład (...) S.A. z siedzibą w Ł. nabył przez zasiedzenie z dniem 1 stycznia 2006 r. służebność gruntową o treści odpowiadającej służebności przesyłu, polegającej na prawie dostępu i korzystania z urządzeń przesyłowych w postaci linii elektroenergetycznej niskiego napięcia (...): przewodów i konstrukcji wsporczych – czterech słupów oraz stacji transformatorowej, a także dokonywania ich bieżącej konserwacji, napraw, modernizacji, wymiany, dozoru i usuwania awarii, które to urządzenia usytuowane są na nieruchomościach położonych w miejscowości M., gminie L., województwie (...) stanowiących własność W. L. składających się z działek oznaczonych w ewidencji gruntów nr (...)objętych księgami wieczystymi (...) oraz stanowiących własność W. L. i E. L. na zasadzie wspólności ustawowej oznaczonych nr działek (...) objętych księgami wieczystymi (...), przy czym zakres wykonywania służebności ograniczony został do części nieruchomości obciążonych - pasów gruntów oznaczonych kolorem czerwonym na mapie sporządzonej przez geodetę U. B. (1) . Oddalił wniosek w pozostałam zakresie oraz orzekł o kosztach postępowania.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego.

W. L. jest właścicielem nieruchomości rolnej położonej we wsi M., oznaczonej numerami działek : (...)

Działki gruntu o numerach : (...)zostały przez niego kupione w dniu 4 sierpnia 1980 r. od J. M. i wchodzą w skład większej nieruchomości, dla której prowadzona jest w Sądzie Rejonowym w Tomaszowie Maz. księga wieczysta nr (...). Nieruchomości oznaczone numerami działek : (...)zostały nabyte w drodze umowy przekazania gospodarstwa rolnego, zawartej przez W. L. z rodzicami : S. i J. małżonkami L. w dniu 25 stycznia 1990 r. Na działce nr (...) znajduje się siedlisko rodziny L. a pozostałe działki stanowią pole uprawne. Nieruchomość ta wchodzi w skład większej nieruchomości, dla której prowadzona jest w Sądzie wyżej wskazanym księga wieczysta nr (...). Dla działki gruntu nr (...) nabytej w dniu 27 grudnia 1978 r. od S. W., prowadzona jest w Sądzie Rejonowym w Tomaszowie Maz. księga wieczysta nr (...).

W. i E. małżonkowie L. są właścicielami niezabudowanej nieruchomości rolnej tamże położonej, oznaczonej numerami działek : (...), nabytej do wspólności ustawowej w dniu 1 lipca 1997 r. od Likwidatora R. P.w L. w likwidacji. Nieruchomość ta posiada założoną księgę wieczysta nr (...), prowadzoną w Sądzie Rejonowym w Tomaszowie Maz. Małżonkowie L. nabyli także do wspólności ustawowej działkę gruntu nr (...), zakupioną w dniu 26 maja 2000 r. od J. S. i I. S., Dla nieruchomości tej prowadzona jest księga wieczysta nr (...).

Przez przedmiotowe nieruchomości przebiegają linie napowietrzne niskiego i średniego napięcia, złożone z konstrukcji wsporczych – słupów ( żerdzi żelbetowych) oraz przewodów :

- na działkach nr (...) : linia energetyczna niskiego napięcia ( 0,4 kv ) z jednym słupem przelotowym ( pojedynczym ) na każdej z nich,

- na działce nr (...) : jeden słup odporowy ( na dwóch „ nogach „ ) ze stacją transformatorową, fragmentem linii średniego napięcia ( (...) ), przebiegającej przez szosę i linią niskiego napięcia biegnącą wzdłuż drogi,

- na działce nr (...) : jeden słup odporowy wraz z linią niskiego napięcia biegnącą wzdłuż szosy,

- na działce nr (...) : osiem słupów przelotowych ( pojedynczych ) i jeden słup odporowy linii średniego napięcia oraz jeden słup przelotowy (pojedynczy), usytuowany w granicy z działką nr (...), wraz z linią niskiego napięcia biegnącą wzdłuż drogi gruntowej oznaczonej numerem (...) i utwardzonej tłuczniem.

Wszystkie urządzenia energetyczne są trwałe i widoczne. Na wymienionych działkach znajduje się łącznie 14 słupów linii energetycznych (...) lub (...), w tym 4 słupy linii niskiego napięcia ( 2 słupy pojedyncze i 2 odporowe ) oraz 9 słupów linii średniego napięcia ( 8 pojedynczych i 1 odporowy ).

Linia niskiego napięcia znajduje się również nad działkami o numerach : (...). Są to przewody energetyczne bez konstrukcji wsporczych ( słupów ).

Linia energetyczna niskiego napięcia powstawała sukcesywnie w kolejnych miejscowościach obecnej Gminy L. w ramach powszechnej elektryfikacji wsi, poczynając od końca lat 50.

W dniu 25 czerwca 1970 r. Prezydium (...) w R. wydało postanowienie o możliwościach i warunkach realizacji inwestycji dla (...) Przedsiębiorstwa (...) w K. k/ Ł. i uzgodniło z nim, jako inwestorem linii, przebieg budowanej trasy linii (...) i usytuowanie stacji transformatorowej dla wsi K. M. (...) W 1970 r. albo 1971 r. postawiono transformator i doprowadzono energię elektryczną do budynków mieszkalnych usytuowanych na nieruchomościach położonych w K. M. ( obecnie miejscowość M. ). Natomiast dawna wieś M. została zelektryfikowana wcześniej, bowiem już w latach 60. W latach : 1970 - 1971 linia energetyczna (...) została zmodernizowana i przyjęta do użytkowania w dniu 31 grudnia 1975 r. a jej przebieg w latach późniejszych nie ulegał zmianom. Elektryfikacja wsi następowała z udziałem mieszkańców, którzy samodzielnie - w czynie społecznym - kopali doły pod słupy betonowe, umieszczane na ich gruntach wzdłuż dróg, i stojące tam do chwili obecnej.

Budowa linii średniego napięcia na odcinku : T. - L. trwała od 1959 r. W latach 70 i 80 nastąpiła jej modernizacja związana z wymianą przewodów żelaznych na aluminiowe i wymianą słupów z drewnianych na betonowe, połączona ze zmianą przebiegu ( trasy ) tejże linii, której przebudowa została wykonana na podstawie pozwolenia na budowę z dnia 8 września 1983 r.

W dniu 25 października 1984 r. został sporządzony protokół odbioru technicznego i przekazania do eksploatacji po kapitalnym remoncie linii (...). Dawna linia energetyczna (...) biegła skosem przez pola a obecna - wzdłuż pól. W wyniku przebudowy linii w latach 80 nowe słupy betonowe zostały umieszczone w zupełnie innych miejscach aniżeli dawne słupy drewniane, zwiększyła się przy tym liczba słupów.

Po wybudowaniu i oddaniu do użytku linii elektroenergetycznych niskiego i średniego napięcia podlegały one okresowym oględzinom, konserwacjom i naprawom, lokalizacji awarii i usuwaniu jej skutków. Zabiegi eksploatacyjne dokonywane były i są nadal co 3 - 5 - 10 lat i mają na celu ocenę stanu technicznego linii.

W pozwie z dnia 6 marca 2007 r. powód W. L. wnosił o zasądzenie od Zakładu (...) S.A. z siedzibą w Ł. kwoty 17.000 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu tytułem odszkodowania z racji bezumownego korzystania przez pozwanego z części jego nieruchomości rolnych położonych w M. oznaczonych numerami działek : (...), na których to nieruchomościach usytuowanych zostało 17 słupów linii energetycznej średniego napięcia, w wyniku czego nastąpiło wyłączenie z możliwości uprawy znacznego pasa ziemi uprawnej lub powód doznawał ograniczeń w wykonywaniu prac polowych, a ponadto z racji utraty wartości działek zajętych pod słupy linii energetycznej.

Nieprawomocnym wyrokiem z dnia 26 września 2008 r., wydanym w sprawie sygn. akt I C 85/07, Sąd Rejonowy w Tomaszowie Maz. zasądził na rzecz W. L. kwotę 3.782 złotych tytułem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z przedmiotowych działek gruntu, z ustawowymi odsetkami od dnia 6 marca 2007 r. do dnia zapłaty, oddalając powództwo przez niego wniesione w pozostałym zakresie.

Postanowieniem z dnia 27 kwietnia 2009 r. Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb., jako Sąd II instancji, zawiesił postępowanie apelacyjne prowadzone w tejże sprawie do czasu zakończenia niniejszego postępowania.

W myśl art. 292 k.c. służebność gruntowa może być nabyta przez zasiedzenie tylko w wypadku, gdy polega na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia. Przepisy o nabyciu własności nieruchomości przez zasiedzenie stosuje się odpowiednio.

Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, wyrażonym m.in. w treści postanowienia z dnia 7 października 2008 r., III CZP 89/08, LEX nr 458125, przed ustawowym uregulowaniem służebności przesyłu, co nastąpiło z dniem 3 sierpnia 2008r., dopuszczalne było nabycie w drodze zasiedzenia służebności odpowiadającej treści służebności przesyłu na rzecz przedsiębiorstwa, bez potrzeby oznaczania nieruchomości władnącej. Przedmiotem zasiedzenia mogła być zatem służebność gruntowa o treści odpowiadającej służebności przesyłu, nie zaś służebność przesyłu jako taka, skoro została ona ustawowo uregulowana dopiero z dniem 3 sierpnia 2008 r.

Podzielając tenże pogląd Sąd Rejonowy w uznał częściową zasadność zgłoszonych żądań wnosku.

Mając na względzie wyniki postępowania dowodowego Sąd przyjął, ze właściciel sieci energetycznej (...) posiadał służebność o treści odpowiadającej służebności przesyłu przez czas wystarczający do jej nabycia w drodze zasiedzenia, w zakresie wynikającym z opinii biegłej geodety U. B. (1). Na powyższe wskazują wiarygodne zeznania świadków : M. P., M. S., K. K., M. P. i W. (...), a nawet, w części zeznania uczestników postępowania, jak również dokumentacja techniczna złożona przez wnioskodawcę oraz w pełni wiarygodna opinia biegłego geodety U. B..

Z zeznań przesłuchanych świadków wynika, że poprzednicy prawni wnioskodawcy a następnie on sam dokonywali przeglądów urządzeń sieci, choć cyklicznie oraz w stosunku do potrzeb, dokonując oględzin, konserwacji, napraw, usuwania awarii i niezbędnych uzupełnień, przechodząc i przejeżdżając przez przedmiotowe nieruchomości rolne. Czynności te były podejmowane od momentu oddania sieci do eksploatacji, co nastąpiło najpóźniej z dniem 31 grudnia 1975 r., i są podejmowane nadal, aktualnie przez wnioskodawcę jako obecnego właściciela urządzeń przesyłowych, a wcześniej przez jego poprzedników prawnych : Skarb Państwa ( (...) Przedsiębiorstwo (...) w K., Zakład (...), Zakład (...) w Ł. jako Zakład (...) w W. - przedsiębiorstwa państwowego, Zakład (...) w Ł. jako przedsiębiorstwo państwowe ) i Zakład (...) S.A .z siedzibą w Ł..

Jak wynika z wyjaśnień i zeznań małżonków L. oraz lektury akt związkowych mieli oni świadomość istnienia na ich nieruchomościach przedmiotowych linii elektroenergetycznych (...) i (...) oraz trasy przebiegu ich naziemnych i napowietrznych urządzeń przesyłowych.

.

W sprawie niniejszej - w ocenie Sądu - zasiedzenie służebności linii przesyłowej (...) rozpoczęło bieg z dniem 1 stycznia 1976 r. i - przy przyjęciu posiadania w złej wierze, wynoszącego lat 30 - upłynęło z dniem 1 stycznia 2006r. W tej dacie posiadanie służebności wykonywane było przez Zakład (...) S.A. z siedzibą w Ł. - poprzednika prawnego wnioskodawcy.

Sąd przyjął jako początek biegu zasiedzenia datę 1 stycznia 1976 r., tj. dzień następujący po dacie przejęcia linii (...) do użytkowania, wynikającą z dowodu z dokumentu - zapisu na karcie obiektu inwentarzowego - k 20.

W ocenie Sądu jest to najbardziej wiarygodna data początku biegu zasiedzenia, zwłaszcza w sytuacji, gdy przedmiotowa linia przesyłowa była realizowana stopniowo, a zatem prace posuwały się sukcesywnie, obejmując swoim zasięgiem kolejne miejscowości obecnej Gminy L.. Powyższe wynika z zeznań wszystkich przesłuchanych świadków, z których żaden nie wskazywał na datę późniejsza od ustalonej przez Sąd.

Świadek M. P. (3) - sąsiad uczestników, zamieszkujący od urodzenia w M., zeznał, że transformator został postawiony na pewno w 1970 r. i w tym samym czasie było doprowadzone światło do zabudowań w jego miejscowości odawnej nazwie K. M., natomiast jeszcze wcześniej ( w latach 60. ) była doprowadzona energia elektryczna do dawnego M.. Zapisy na karcie grupy środków trwałych 002 - linie napowietrzne (...) - k 96v - potwierdzają okoliczność wcześniejszej elektryfikacji dawnego M.. Świadek ten podał również, że działki uczestnika są położone w obrębie dawnej K. M..

W. K. zeznał, że mieszkańcy K. M. kopali w czynie społecznym dołki pod betonowe słupy linii (...) a miało to miejsce przypuszczalnie w latach : 1971 - 1972.

Wszyscy świadkowie oraz uczestnicy postępowania zgodnie zeznali, że nie było zmiany trasy przebiegu linii energetycznej niskiego napięcia od czasu jej wybudowania aż do czasów obecnych.

Na uwagę zasługuje również treść protokołu przeglądu - odbioru technicznego robót wykonanych w K. M. I z dnia 17 marca 1971 r., z którego wynika, że została wówczas odebrana m.in. stacja trafo ( (...) i (...) ) oraz linia (...) na długości 1,976 km oraz były stwierdzone wskazane w protokole usterki i braki wymagające uzupełnienia.

Przyjęta przez Sąd data początku biegu zasiedzenia pokrywa się z datą wskazaną przez wnioskodawcę w odpowiedzi na pozew złożony w sprawie sygn. akt I C 85/07 ( k 15 akt I C 85/07 ) oraz w apelacji od wydanego w niej wyroku a także podaną w uzasadnieniu wniosku o zasiedzenie. W tej dacie linia (...) została wpisana do majątku poprzednika wnioskodawcy, na co wskazuje powołana karta inwentarzowa obiektu.

Zakres posiadania służebności wynika z opinii biegłego geodety U. B., która uwzględniła pas lokalizacji samej infrastruktury oraz obszar jej eksploatacji ( pas technologiczny i pas prac remontowych ), z zapewnieniem koniecznego dojścia i dojazdu. Opinia biegłej jest logiczna i racjonalna a wnioski co do zakresu posiadania, wyprowadzone przez biegłą, korespondują z zeznaniami przesłuchanych świadków oraz przeznaczeniem i charakterem urządzeń przesyłowych, ich wielkością i przebiegiem.

Załączone do akt sprawy oraz akt związkowych zdjęcia przedmiotowych działek dobitnie wskazują na konieczność wyznaczenia pasów gruntów objętych służebnością i odrzucenia stanowiska pełnomocnika uczestnika w przedmiocie braku potrzeby określania zakresu służebności, bowiem rzekomo możliwe jest wykonywanie wszelkich prac z drogi. Sąd nie podzielił tego przekonania, uznając je za nieusprawiedliwione okolicznościami wynikającymi z reguł logicznego rozumowania, dokonywanego w aspekcie istoty przedmiotowej służebności. Zważyć ponadto należy, ze z zeznań świadków wnioskodawcy a nawet zeznań W. L. wynika, iż pracownicy właściciela urządzeń przesyłowych w razie potrzeby faktycznie korzystali z cudzych nieruchomości, a ponadto w - ocenie Sądu - w latach minionych z pewnością posługiwali się mniej nowoczesnym sprzętem, aniżeli obecnie.

Z tych wszystkich względów i na podstawie przepisów, wyżej powołanych, Sąd uwzględnił wniosek w odniesieniu do nabycia służebności linii energetycznej niskiego napięcia, natomiast oddalił go w pozostałym zakresie - w odniesieniu do linii średniego napięcia, przyjmując brak wymaganego prawem trzydziestoletniego okresu zasiedzenia.

Jak wynika bowiem z wiarygodnych - w ocenie Sądu - zeznań świadków : M. P. (3) i W. K. w latach 80 nastąpiła przebudowa drewnianej linii (...), polegająca nie tylko na wymianie słupów z drewnianych na betonowe, ale także na zmianie trasy przebiegu tejże linii i na zwiększeniu liczby konstrukcji wspornych. A zatem wbrew sugestiom świadków wnioskodawcy doszło wówczas nie tylko do modernizacji linii, ale i do całkowitej jej przebudowy połączonej ze zmianą usytuowania przebiegu linii, na którą to okoliczność wskazują także zeznania uczestników. Nadmienić należy, że świadkowie : M. S. (2) i M. P. (4) nie wykluczali możliwości zaistnienia zmiany trasy linii (...), natomiast E. J. nie posiadała wiedzy w tym przedmiocie.

Na duże prawdopodobieństwo zmiany trasy przebiegu linii wskazywała również biegła geodeta U. B. (1). Zeznała ona bowiem, że sama modernizacja linii energetycznej polegająca na wymianie słupów, bez zmiany ich lokalizacji, nie wymagała uzyskania pozwolenia na budowę, lecz jedynie zgłoszenia roboty budowlanej, natomiast przebudowa linii (...) powodowała konieczność sporządzenia dokumentacji projektowej. W sprawie niniejszej dowody z dokumentów wskazują na fakt wydania pozwolenia na budowę inwestycji, obejmującej linię (...) L. - G., co nastąpiło w dniu 8 września 1983 r.

Ponadto biegła podała, że z załączonej do jej opinii mapy topograficznej z linią (...), pochodzącej sprzed 1980 r, wynika zmiana trasy jej usytuowania. Na powyższe wskazują także mapy z k 283 i 284, które uwidaczniają linię istniejącą oraz linię projektowaną. o zupełnie odmiennym przebiegu.

W dniu 25 października 1984 r. Zakład (...). sporządził protokół odbioru technicznego i przekazania do eksploatacji po kapitalnym remoncie linii (...) ( (...) ), T. -L., od L. do G. . W protokole tym jest wzmianka o pozwoleniu na budowę z dnia 8 września 1983 r. i o projekcie technicznym uzgodnionym w (...).

Powołane wyżej dowody pozwalają na uznanie za udowodnioną tezy o zmianie przebiegu linii (...) w latach 80 i na konieczność przyjęcia daty 25 października 1984 r. za początek biegu zasiedzenia w odniesieniu do linii (...).

Ponieważ w dniu 6 marca 2007 r. W. L. wystąpił przeciwko wnioskodawcy z pozwem o zapłatę odszkodowania, która to czynność - w ocenie Sądu -spowodowała przerwę biegu przedawniania ( art. 292 k.c. w zw. z art. 175 k.c. i art. 123 par. 1 pkt 1 k.c. ), to upływ wymaganego okresu zasiedzenia tym samym jeszcze nie nastąpił. W powyższym zakresie Sąd powołał się na stanowisko Sądu Najwyższego, wyrażone w postanowieniu z dnia 23 października 2013 r., IV CSK U)/13, OSNC 2014/7-8/79, że wniesienie przez właściciela nieruchomości pozwu o zapłatę wynagrodzenia za korzystanie z niej bez tytułu prawnego przez Skarb Państwa lub przedsiębiorcę przesyłowego w zakresie niezbędnym do eksploatacji urządzeń przesyłowych przerywa bieg terminu zasiedzenia służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu. Analogiczne stanowisko zajął Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 21 stycznia 2011 r., III CZP 124/10 ( OSNC 2011/9/99 ),

Pozew o zapłatę należy zatem uznać, przy zastosowaniu szerokiej interpretacji art. 123§1 w zw. z art. 175 k.c, za czynność przerywającą bieg zasiedzenia w sprawie niniejszej i tym samym oddalić wniosek w odniesieniu do linii energetycznej średniego napięcia z braku wymaganego okresu zasiedzenia.

O kosztach postępowania postanowiono na podstawie art. 520§ 1 k.p.c. oraz na podstawie art. 113 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ( t.j. Dz. U. z 2010 r., Nr 90, poz. 594 ze zm. ) w związku z art. 83 ust. 2 ustawy.

Powyższe postanowienie w części uwzględniającej wniosek, a więc stwierdzającego zasiedzenie służebności w przebiegu linii niskiego napięcia uprawomocniło się. Uczestnicy postępowania - właściciele nieruchomości przez którą przebiega linia niskiego napięcia nie kwestionowali zasadności rozstrzygnięcia.

Apelację od postanowienia złożył natomiast wnioskodawca. Zaskarżył je w części oddalającej wniosek o stwierdzenie nabycia służebności w przebiegu linii energetycznej średniego napięcia. Zarzucił w niej:

1. naruszenie przepisów prawa procesowego tj art. 233 kpc poprzez dowolną a nie swobodną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego w szczególności wskutek dowolnego uznania wbrew zgromadzonym dowodom , że :

- linia (...) zmieniła przebieg na nieruchomości uczestników na skutek remontu kapitalnego tejże linii przeprowadzonego w 1984r.

- wnioskodawca od 1984r. nie był posiadaczem w dobrej wierze części nieruchomości przeznaczonej pod urządzenia elektroenergetyczne w postaci linii (...).

2. naruszenia przepisów prawa materialnego,

- art. 172 § 2 kc w zw. z art. 292 kc w zw. z art. 305 ⁴ kc poprzez uznanie , iż nie doszło do zasiedzenia służebności przesyłu odnośnie linii (...)

- art. 7 kc. poprzez jego niezastosowanie w sytuacji , gdy uczestnicy chcąc wywieść zamierzone skutki prawne powinni udowodnić złą wiarę wnioskodawcy ponieważ określone skutki prawne zależą od dobrej lub złej wiary, domniemywa się dobrą wiarę .

Wskazując na powyższe zarzuty wnioskodawca wnosił o zmianę zaskarżonego postanowienia przez stwierdzenie nabycia przez zasiedzenie służebności przesyłu związanej z linią średniego napięcia oraz zasądzenie od uczestników na rzecz wnioskodawcy kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja jest uzasadniona aczkolwiek nie wszystkie podniesione w niej zarzuty zasługują na uwzględnienie.

Sąd pierwszej instancji wbrew twierdzeniom skarżącego nie naruszył przepisów procesowych - art. 233 kpc, zaś dokonana przez niego ocena materiału dowodowego nie jest oceną dowolną. Sąd pierwszej instancji w pisemnych motywach postanowienia wyjaśnił na jakich dowodach opierał się przyjmując, że linia średniego napięcia podczas remontu kapitalnego zmieniła swój przebieg. Sąd powołał także nie tylko osobowe źródła dowodowe, ale również opinię biegłego geodety, która analizowała przebieg linii w oparciu o dokumenty w postaci map. Ustalenia sądu pierwszej instancji dotyczące zmiany przebiegu linii średniego napięcia jest ustalenie mającym swoje oparcie w materiale dowodowym, który został właśnie oceniony, stąd też podlega akceptacji przez sąd drugiej instancji.

Niemniej jednak oddalenie wniosku o stwierdzenie nabycia przez zasiedzenie służebności związanej z linią średniego napięcia nie było właściwe i takie rozstrzygnięcie narusza prawo materialne - art. 292 w zw. z 172 § 2 kc. Sąd pierwszej instancji w zakresie linii średniego napięcia ustalił, że zasiedzenie rozpoczęło bieg 25 października 1984r., jednakże na skutek wytoczenia powództwa w sprawie IC 85/07 o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie nastąpiło przerwanie biegu zasiedzenia ( art. 123 § 1 pkt 1 w zw. 175 kc).

Prezentując takie stanowisko Sąd Rejonowy powołał się na orzecznictwo Sądu Najwyższego - postanowienie z dnia 23 października 2013r. IV CSK 30/13 i uchwałę z 21 stycznia 2011r. w sprawie IIICZP 124/10. W związku z tym należy stwierdzić, iż w dotychczasowym orzecznictwie Sądu Najwyższego nie było zgodności w kwestii czy wytoczenie powództwa o wynagrodzenie (odszkodowanie) za bezumowne korzystanie z nieruchomości powodowało skutek w postaci przerwy biegu zasiedzenia.

Oprócz stanowiska przedstawionego w zaskarżonym postanowieniu sądu pierwszej instancji , występowało stanowisko przeciwne, wg którego takie powództwo nie przerywa biegu zasiedzenia. (np. postanowienie (...) z 12 września 2013 IV CSK 88/13, 13 lutego 2014r. VCSK 167/13).

Ostatecznie rozbieżności orzecznictwa zostały rozstrzygnięcie uchwałą siedmiu sędziów (...) z 26 listopada 2014r. IIICZP 45/14 według której wytoczenie przez właściciela nieruchomości przeciwko posiadaczowi służebności przesyłu a przed dniem 3 sierpnia 2008r. przeciwko posiadaczowi służebności gruntowej odpowiadającej treści służebności przesyłu, powództwa o zasądzenie wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści tej służebności , nie przerywa biegu jej zasiedzenia.

Sąd Okręgowy rozpatrujący niniejszą apelację w pełni podziela stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w powyższej uchwale siedmiu sędziów. Skoro zatem wytoczone przez W. L. powództwo o zapłatę wynagrodzenia za bezumowne korzystanie nie spowodowało przerwania biegu przedawnienia, to wnioskodawca nabył przez zasiedzenie służebność przesyłu związaną z linią średniego napięcia z dniem 25 października 2014r.

Dlatego też Sąd Okręgowy w uwzględnieniu apelacji zmienił zaskarżone postanowienie na podstawie art. 386 § 1 kpc a o kosztach postępowania odwoławczego orzekł na podstawie art. 520§ 1 kpc.

SSA w SO Grzegorz Ślęzak

SSA w SO Stanisław ŁęgoszSSO Ewa Tomczyk

Na oryginale właściwe podpisy