Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 marca 2017 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący	SSA w SO Arkadiusz Lisiecki
Sędziowie	SSA w SO Stanisław Łęgosz SSR del. Anna Strzelczyk (spr.)
Protokolant	st. sekr. sąd. Anna Owczarska

po rozpoznaniu w dniu 20 marca 2017 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa B. K.

przeciwko (...)w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 25 listopada 2016 roku, sygn. akt I C 1507/16

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Piotrkowie Trybunalskim, pozostawiając temu sądowi rozstrzygnięcie o kosztach procesu za instancję odwoławczą.

SSA w SO Arkadiusz Lisiecki

SSA w SO Stanisław Łęgosz SSR Anna Strzelczyk

Sygn. akt II Ca 146/17

UZASADNIENIE

W dniu 16 czerwca 2016 roku B. K. wniosła pozew przeciwko (...) w W. o o zadośćuczynienie za doznaną krzywdę w postaci zapłaty kwoty 50.000 złotych wraz z odsetkami ustawowymi, liczonymi od dnia 18 grudnia 2015 roku do 31 grudnia 2015 roku, a następnie odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty, a także o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 25 listopada 2016 roku Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim po rozpoznaniu sprawy oddalił powództwo i nie obciążył powódki obowiązkiem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego na rzecz strony pozwanej (...) w W..

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i zarazem rozważania Sądu Rejonowego.

Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu (...) roku, na drodze (...) w T., miało miejsce zdarzenie, w wyniku którego śmierć na miejscu poniósł kierujący rowerem ojciec powódki (...) letni S. M..

Postanowieniem z 20 stycznia 1999 roku Prokuratura Rejonowa w Piotrkowie Trybunalskim postępowanie umorzyła wobec niewykrycia sprawcy wypadku drogowego. W treści postanowienia wskazano, że postępowanie toczyło się w sprawie wypadku drogowego, zaistniałego w dniu (...) roku, w przebiegu którego, przez nieznanego kierującego samochodem osobowym marki F. (...), został potrącony rowerzysta S. M., który na skutek odniesionych obrażeń ciała zmarł na miejscu zdarzenia przed przybyciem karetki pogotowia ratunkowego.

Sąd Rejonowy ustalił, że zdarzenie powyższe było traumatycznym doświadczeniem dla wszystkich członków rodziny, w tym przede wszystkim dla powódki, która pozostawała w dobrych relacjach ze swoim ojcem. Powódka po wypadku była w szoku, przez okres przynajmniej tygodnia pozostawała na zwolnieniu lekarskim. Nie korzystała ze wsparcia specjalistów, czy też lekarzy POZ-tu, przyjmowała ogólnodostępne leki przeciwbólowe oraz uspokajające. W ocenie powódki i także jej świadków stan taki w zasadzie utrzymuje się do dnia dzisiejszego. Ojciec powódki był osobą towarzyską, ogólnie lubianą, ciepłą, sympatyczną, będącą podporą rodziny, na którego powódka i jej rodzina mogła zawsze liczyć. Spędzał czas z rodziną, pomagał w miarę możliwości w opiece nad wnukami.

Wobec tak ustalonego stanu faktycznego, Sąd powództwo oddalił przyjmując, że trafny jest podniesiony przez stronę pozwaną zarzut przedawnienia zgłoszonego roszczenia. Sąd Rejonowy wskazał, że stosując 20-letni termin przedawnienia istniałaby możliwość uznania roszczenia jeżeli mielibyśmy do czynienia z czynem zabronionym w rozumieniu prawa karnego. Jednakże, aby móc postawić zarzut winy musi być ustalony sprawca. Wprawdzie sąd cywilny w postępowaniu cywilnym jest uprawniony do dokonania ustaleń dotyczących istnienia popełnienia czynu zabronionego, ale w sytuacji gdy jest ustalony sprawca, nie ma prejudykatu, który pozwala na stwierdzenie, że mamy do czynienia ze szkodą wynikającą z przestępstwa, a wtedy stosuje się ogólne zasady przedawnienia tego rodzaju roszczeń, czyli 3 lata, nie później niż 10 lat od zdarzenia.

Z uwagi na charakter sprawy, okoliczności i niekwestionowaną krzywdę powódki, Sąd na podstawie artykułu 102 k.c. nie obciążył powódki obowiązkiem zwrotu na rzecz strony pozwanej kosztów procesu.

Apelację od wyroku złożyła strona powodowa zarzucając wyrokowi z dnia 25 listopada 2016 roku naruszenie przepisów prawa procesowego w postaci art. 217 § 3 kpc, art. 227 kpc i art. 235 § 1 kpc poprzez pomięcie dowodu z przesłuchania świadka Z. W. (1), naruszenie art. 233 § 1 kpc poprzez pomięcie ustaleń dokonanych w postępowaniu I Ds. 1500/98 ponieważ dokumenty postępowania pozwalają na ustalenie okoliczności przebiegu oraz przyczyn zaistnienia zdarzenia z dnia 20 października 1998 roku, naruszenie art. 442 ¹ par 2 kpc poprzez błędną wykładnię i przyjęcie, że dla ustalenia , iż szkoda wynikła z przestępstwa konieczne jest ustalenie tożsamości sprawcy. Strona powodowa wniosła także o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych na okoliczność przebiegu oraz przyczyn zdarzenia z dnia 20 października 1998 roku oraz dowodu z przesłuchania świadka Z. W. (1).

Strona powodowa wniosła o zmianę wyroku poprzez zasądzenie dochodzonych kwot ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku Sądu Rejonowego i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

W odpowiedzi na apelację strona pozwana wniosła o oddalenie apelacji a także oddalenie wniosku powódki zgłoszonego po raz pierwszy na etapie apelacji o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych na okoliczność przebiegu oraz przyczyn zdarzenia z dnia (...) roku jako spóźnionego, a także bezzasadnego i nie mającego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy oraz dowodu z przesłuchania świadka Z. W. (1).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja wniesiona przez powódkę skutkuje uchyleniem zaskarżonego wyroku i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania.

W sprawie niniejszej słusznie strona powodowa podnosi naruszenie przepisów prawa procesowego w postaci naruszenia dyspozycji art. art. 217 § 3 kpc, art. 227 kpc i art. 235 § 1 kpc oraz art. 233 § 1 kpc.

Nie ulega wątpliwości, że jak ustalił Sąd Rejonowy zdarzenie z dnia (...) roku miało miejsce. Co istotne dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy, analizując materiał zebrany w postępowaniu Ds. 1500/98, prawdopodobne popełniono czyn karalny. Nie sposób więc odmówić stronie powodowej racji w zarzutach podniesionych w złożonej apelacji. W sprawie bowiem nie tylko nie przeprowadzono dowodu z zeznań świadka Z. W. (2), którego zeznania mogą mieć istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy cywilnej, ale przede wszystkim, jak się wydaje, nie zwrócono dostatecznej uwagi na materiał zgromadzony w aktach sprawy Ds. 1500/98, a w aktach tych znajdują się obszerne materiały i dowody, które pozwolą ustalić czy zdarzenie z dnia 20 października 1998 roku było czynem karalnym. Sąd Okręgowy wskazuje przy tym, że niewątpliwie koniecznym będzie dopuszczenie dowodu z opinii biegłego do rekonstrukcji wypadków. Ze względu na bardzo szczegółowy opis zwłok denata oraz dokumenty z sekcji, m.in. na podstawie opisu doznanych obrażeń możliwym stanie się na ustalenie przebiegu zdarzenia i wskazanie czy mamy do czynienia z czynem karalnym. W tym miejscu nie można zgodzić się z zarzutem strony pozwanej, że jest to dowód spóźniony, bowiem w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego strona powodowa miała prawo przypuszczać, że powództwo zostanie w całości lub części uwzględnione. Ponadto o ten dowód zawnioskowała sama strona pozwana w pkt 7 odpowiedzi na pozew.

Sąd Okręgowy podnosi, że nie jest koniecznym ustalenie z nazwiska i imienia sprawcy szkody, wystarczy ustalenie że mamy do czynienia z czynem karalnym i to skutkuje możliwością zastosowania 20-letniego terminu przedawnienia. Pogląd ten jest przesądzony m.in. w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 19 lipca 2012 roku II CSK 653/11 w którym Sąd Najwyższy stwierdził, że art. 442 ¹§ 2 kc może mieć zastosowanie w przypadku odpowiedzialności za szkodę (...). Także Sąd Najwyższy w uchwale siedmiu sędziów z dnia 21 listopada 1967r, III PZP 34/67, której nadał moc zasady prawnej orzekł, że jako przesłanki do zastosowania art. 442§2 kc imienne wskazanie sprawcy przestępstwa nie jest konieczne.

Ze względu na potrzebę przeprowadzenia bardzo szerokiego postępowania dowodowego, Sąd Okręgowy zmuszony był wyrok uchylić i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania. Tym bardziej, że strona pozwana podniosła w odpowiedzi na pozew szereg zarzutów, w tym zarzut przyczynienia się poszkodowanego w 30%, poprzez zły stan techniczny roweru, jego oświetlenia w warunkach ograniczonej widoczności oraz techniki jazdy rowem. Pozwany kwestionował także zasadność zasądzenia (dochodzenia) kwoty 50 000 złotych wskazując na wątpliwości w zakresie wskazanego rozmiaru krzywdy powódki, a także na bardzo znaczny upływ czasu od daty śmierci ojca powódki. W piśmie procesowym wskazano wprost, że od śmierci S. miary minęło 18 lat. Podniesiony został także zarzut dochodzenia odsetek od dnia 18 grudnia 2015 roku. Ze względu na zakres czynności, których Sąd pierwszej instancji powinien dokonać dowodów tych nie można przeprowadzić przed Sądem Okręgowym – Sądem Odwoławczym, bowiem to Sąd Odwoławczy stałby się w przedmiotowej sprawie sądem pierwszej instancji, a należy pamiętać, że strony postępowania mają prawo do kontroli instancyjnej, która w takim przypadku już by nie mogła mieć miejsca.

Sąd Rejonowy ponownie rozpoznając przedmiotową sprawę powinien więc na początku ustalić, czy doszło do popełnienia czynu karalnego i w tym celu:

1.  dopuścić dowód z zeznań świadków, w tym z zeznań świadka Z. W. (1), który był świadkiem zdarzenia z dnia (...) roku,

2.  dopuścić dowód z opinii biegłego do rekonstrukcji wypadków, który na podstawie zgromadzonych materiałów w sprawie Ds. 1500/98 oceni czy doszło do popełnienia czynu karalnego.

Następnie w przypadku ustalenia, że ojciec powódki S. M. zmarł w wyniku czynu karalnego, Sąd winien odnieść się do zarzutów strony pozwanej w postaci:

1.  zarzutu przedawnienia,

2.  zarzutu przyczynienia się bezpośrednio poszkodowanego do powstałej szkody,

3.  zarzutu rozmiaru krzywdy skutkującego roszczeniem o zasądzenie kwoty 50 000 złotych ze względu na upływ czasu po wypadku i jego wpływ na stan emocjonalny powódki, a także związane z nim odczucie żałoby i cierpienie psychiczne.

Z tych więc przyczyn i na podstawie art. 386 paragraf 4 kpc należało uchylić zaskarżony wyrok i sprawę przekazać do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach procesu za instancję odwoławczą.