II Ca 153/17 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim z 2017-03-27
Sygn. akt II Ca 153/17
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 27 marca 2017 roku
Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący |
SSO Paweł Hochman |
Sędziowie |
SSA w SO Arkadiusz Lisiecki SSO Beata Grochulska (spr.) |
Protokolant |
st. sekr. sąd. Beata Gosławska |
po rozpoznaniu w dniu 27 marca 2017 roku w Piotrkowie Trybunalskim
na rozprawie sprawy z powództwa Towarzystwa (...) w W.
przeciwko G. O.
o zapłatę
na skutek apelacji pozwanego
od wyroku Sądu Rejonowego w Bełchatowie
z dnia 11 sierpnia 2016 roku, sygn. akt I C 562/15
oddala apelację i zasądza od pozwanego G. O. na rzecz powoda Towarzystwa (...) w W. kwotę 2.400 (dwa tysiące czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą.
SSO Paweł Hochman
SSA w SO Arkadiusz Lisiecki SSO Beata Grochulska
Sygn. akt II Ca 153/17
UZASADNIENIE
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 11 sierpnia 2016 r. Sąd Rejonowy
w B. po rozpoznaniu sprawy z powództwa Towarzystwa (...) z siedzibą w W. przeciwko G. O. o zapłatę zasądził od pozwanego G. O. na rzecz powoda Towarzystwa (...) z siedzibą w W. kwotę 17.400,00 zł wraz z odsetkami w wysokości określonej w ustawie od dnia 9 kwietnia 2015 r. do dnia zapłaty, zasądził od pozwanego G. O. na rzecz powoda Towarzystwa (...) z siedzibą w W. kwotę 3.687,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 2.400,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,
nakazał pobrać od pozwanego G. O. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Bełchatowie kwotę 495,44 zł tytułem nieuiszczonych w sprawie kosztów sądowych.
Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego.
Towarzystwo (...) zawarło ubezpieczenie OC posiadacza pojazdu mechanicznego dotyczącą samochodu R. nr rej. (...).
W dniu (...) r. G. O., kierując w/w pojazdem uderzył w zaparkowany samochód V. nr rej. (...), który pod wpływem uderzenia przez samochód R. uderzył w ogrodzenie posesji. Samochód V. został uszkodzony. Poszkodowany właściciel samochodu V. zgłosił szkodę swojemu ubezpieczycielowi (...), z którym miał zawartą umowę ubezpieczenia autocasco, który dokonał likwidacji szkody i wypłacił odszkodowanie w kwocie 17 400 zł. Ubezpieczyciel poszkodowanego zwrócił się do powoda o refundację odszkodowania, co powód wykonał. W piśmie z dnia 01-04-2015 r. powód Towarzystwo (...) wezwał G. O. do zapłaty – w terminie 7 dni– należności tytułem zrefundowanego odszkodowania.
Dnia 27 lipca 2014 r. o godz. 7.25 w Szpitalu (...)w B. od pozwanego została pobrana próbka krwi celem przeprowadzenia badania na zawartość alkoholu. W próbce stwierdzono 0,12 ‰ alkoholu.
Wyrokiem nakazowym z dnia 30-09-2014 r. sygn. II W 810/14 Sąd Rejonowy w Bełchatowie uznał G. O., obwinionego o to, że w dniu 27-07-2014 r. o godzinie 6.30 w miejscowości P. gm. Z. kierował w ruchu lądowym samochodem R. o nr rej. (...) znajdując się w stanie po użyciu alkoholu 0,10 mg/l w wydychanym powietrzu nie mając przy sobie wymaganych dokumentów, tj. o wykroczenie z art. 87 § 1 kw. i 95 kw. za winnego dokonania zarzucanego mu czynu. Wyrok uprawomocnił się dnia 14-10-2014 r. W chwili zdarzenia poziom alkoholu we krwi G. O. był wyższy niż wykazany po drugim badaniu na zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu wykonanym 27-07-2014 r. o godz. 6.45, które dało wynik 0,11 mg/l = 0,23 promila.
Sąd Rejonowy zważył, iż powództwo zasługuje na uwzględnienie.
Okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy Sąd ustalił na podstawie powołanych dowodów z dokumentów oraz opinii biegłego w dziedzinie toksykologii klinicznej, a w zakresie okoliczności niespornych wystarczające było oparcie się na oświadczeniach stron. Opinia biegłego jest rzeczowa i logiczna. Została zakwestionowana przez pełnomocnika pozwanego w piśmie z dnia 16-05-2016 r. który wniósł o wezwanie biegłego na termin rozprawy celem wydania opinii ustnej uzupełniającej. Poza stwierdzeniem o kwestionowaniu opinii pełnomocnik pozwanego nie podniósł żadnych skonkretyzowanych zarzutów odnośnie opinii, nie wskazał, z jakimi ustaleniami zawartymi w opinii się nie zagada i dlaczego ani w jakim zakresie opinia wymaga uzupełnienia, w związku z tym wniosek o wydanie opinii ustnej uzupełniającej został oddalony. W orzecznictwie na gruncie art. 286 kpc, dotyczącego kwestii uzupełniającej opinii biegłego, przyjęto jednolity pogląd, który Sąd w pełni podziela, iż sąd rozpatrujący sprawę nie jest obowiązany dopuszczać kolejnych dowodów z opinii biegłych tylko dlatego, że złożona opinia jest dla strony niekorzystna. Podkreślić w tym miejscu należy, że samo niezadowolenie strony z treści opinii biegłego, gdy nie zgłasza ona żadnych konkretnych zarzutów w stosunku do opinii, nie powoduje konieczności powoływania kolejnego biegłego (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 12 kwietnia 2016 r. III AUa 1168/15 LEX nr 2039687, Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 10 lutego 2016 r. III AUa 1600/15 LEX nr 2020397, Wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 27 stycznia 2016 r. III AUa 1015/15, LEX nr 1979299). Sąd nie jest zobowiązany dopuścić dowód z opinii kolejnych biegłych w każdym wypadku, gdy złożona opinia nie jest korzystna dla strony (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 1974 r. w sprawie II CR 817/73, Lex nr 7404). Żądanie ponowienia lub uzupełnienia dowodu z opinii biegłych jest bezpodstawne, jeżeli sąd uzyskał od biegłych wiadomości specjalne niezbędne do merytorycznego i prawidłowego orzekania (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 września 1999 r., II UKN 96/99, OSNAPUS 2000, nr 23, poz. 869). Potrzeba powołania innego biegłego lub dalsze uzupełnienie przedstawionej opinii powinna wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony z dotychczasowej opinii. O dopuszczeniu tego dowodu nie może zatem decydować wyłącznie wniosek strony, lecz zawarte w tym wniosku konkretne uwagi i argumenty podważające miarodajność dotychczasowej opinii. W przeciwnym wypadku wniosek taki musi być uznany za zmierzający wyłącznie do nieuzasadnionej zwłoki w postępowaniu, co winno skutkować jego pominięciem, co też Sąd rozpoznający sprawę uczynił, albowiem żądanie uzupełnienia opinii nie zawierało jakichkolwiek zarzutów co do złożonej przez biegłą opinii. Kontrola opinii biegłego powinna polegać na sprawdzeniu prawidłowości – z punktu widzenia wymagań logiki i zasad doświadczenia życiowego, rozumowania przeprowadzonego w jej uzasadnieniu, które doprowadziło do wydania przez biegłego takiej, a nie innej opinii (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 15.06.1970r, I CR 224/70, OSNCP, Biul. Sądu Najwyższego z 1971r, nr 11, poz. 203). Sąd może ocenić opinie jedynie pod względem fachowości, logiczności i rzetelności. Nie może jednak nie podzielać merytorycznych poglądów biegłego, czy zamiast nich wprowadzać własne stwierdzenia (por. orz. Sądu Najwyższego z dnia 19.12.1990r, I PR 148/90, OSP 1991 11-12, poz. 300). W ocenie Sądu opinia biegłej z zakresu toksykologii jest rzeczowa i logiczna i znajduje potwierdzenie w zgromadzonym materiale dowodowym.
W niniejszej sprawie skutkiem kolizji spowodowanej przez pozwanego G. O. było m.in. uszkodzenie samochodu V. nr rej. (...). Poszkodowany właściciel samochodu V. zgłosił szkodę swojemu ubezpieczycielowi (...), z którym miał zawartą umowę ubezpieczenia autocasco, który dokonał likwidacji szkody i wypłacił odszkodowanie w kwocie 17 400 zł. Zgodnie z art. 828 § 1 kc, jeżeli nie umówiono się inaczej, z dniem zapłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela roszczenie ubezpieczającego przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodę przechodzi z mocy prawa na ubezpieczyciela do wysokości zapłaconego odszkodowania.
Z punktu widzenia stosunku między poszkodowanym właścicielem samochodu V. (ubezpieczającym w ubezpieczeniu autocasco) a ubezpieczycielem (...) osobą trzecią odpowiedzialną za szkodę był G. O.. Ponieważ kierował samochodem, którego posiadacz miał zawartą z (...) umowę obowiązkowego ubezpieczenia OC, roszczenie ubezpieczyciela (...) zostało przez (...) zaspokojone z ubezpieczenia OC. Zgodnie bowiem z art 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych (Dz. U. z 2003 r. Nr 124 poz. 1152), z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym obowiązani są do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Zgodnie z art. 35 cyt. ustawy ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania ochrony ubezpieczeniowej wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu.
Podstawą powództwa (...) jest art. 43 pkt 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych. Przepis ten stanowi, że zakładowi ubezpieczeń przysługuje prawo dochodzenia od kierującego pojazdem mechanicznym zwrotu wypłaconego z tytułu ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych odszkodowania, jeżeli kierujący wyrządził szkodę umyślnie, w stanie po użyciu alkoholu lub w stanie nietrzeźwości albo po użyciu środków odurzających, substancji psychotropowych lub środków zastępczych w rozumieniu przepisów o przeciwdziałaniu narkomanii. Stan po użyciu alkoholu definiuje art. 46 ust. 2 ustawy z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U.2016.487 z dnia 2016.04.12), zgodnie z którym stan po użyciu alkoholu zachodzi, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do:
1) stężenia we krwi od 0,2‰ do 0,5‰ alkoholu albo
2) obecności w wydychanym powietrzu od 0,1 mg do 0,25 mg alkoholu w 1 dm3.
Jak wynika z opinii biegłej, w chwili zdarzenia wywołującego szkodę poziom alkoholu we krwi G. O. był wyższy niż wykazany po drugim badaniu na zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu wykonanym 27-07-2014 r. o godz. 6.45, które dało wynik 0,11 mg/l = 0,23 promila. Pozwany G. O. wyrządził zatem szkodę kierując pojazdem w stanie po użyciu alkoholu, wobec czego zakładowi ubezpieczeń – powodowi Towarzystwu (...) przysługuje prawo dochodzenia od niego zwrotu wypłaconego z tytułu ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych odszkodowania, wynoszącego w niniejszej sprawie 17 400 zł. W związku z tym powództwo jest zasadne, stąd orzeczono jak w pkt 1 sentencji wyroku. Podstawę rozstrzygnięcia w zakresie odsetek stanowił art. 481 § 1 KC, zgodnie z którym jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
Rozstrzygnięcie o kosztach procesu nastąpiło na podstawie art. 98 § 1 kodeksu postępowania cywilnego, zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Koszty zastępstwa procesowego ustalono w oparciu o § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.) w związku z § 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2015.1804).
Sąd Rejonowy nakazał na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.2014.1025 j.t.) pobranie od pozwanego 495,44 zł tytułem nieuiszczonych kosztów opinii biegłego, tymczasowo pokrytych przez Skarb Państwa– Sąd Rejonowy w Bełchatowie.
Powyższy wyrok zaskarżył w całości pełnomocnik pozwanego zarzucając mu;
1. naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy tj. art. 162 k.p.c. w zw. z art. 278 § 1 k.p.c. poprzez niedopuszczenie dowodu z przesłuchania biegłego celem wydania opinii uzupełniającej w przedmiotowej sprawie co skutkowało wydaniem wyroku zasądzającego od pozwanego żądanej pozwem kwoty; w przypadku gdy zachodziły wątpliwości co do zasadności oraz prawidłowości wydanej w sprawie opinii biegłego;
2.
art. 233 § 1 k.p.c. poprzez oparcie wyroku na wydanej w sprawie opinii biegłego, która zdaniem pozwanego jest opinią wadliwą, gdyż biegły
w swej opinii nie wyjaśnił występującego błędu pomiaru dla urządzenia typu alcosensor, wydaną opinię wydał na podstawie błędnego, niewłaściwie wykonanego badania, które uchybiało zaleceniom zarządzenia Komendanta Głównego Policji nr (...) z dnia 25 kwietnia 2004 roku w sprawie badań na zawartość w organizmie alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu (z uwzględnieniem zmian wprowadzonych zarządzeniem Komendanta Głównego Policji nr 738 z dnia 21 czerwca 2011r.). Powyższe skutkowało tym, iż Sąd w oparciu o wadliwą opinię wydał wyrok zasądzający od pozwanego kwotę dochodzoną przez powoda pozwem;
3. art. 473 § 1 k.p.c. poprzez odmowę przyznania jako wiarygodnych zeznań pozwanego przemawiających za okolicznością, iż w chwili zdarzenia nie znajdował się on w stanie po użyciu alkoholu
W oparciu o powyższe zarzuty pełnomocnik pozwanego wnosił o;
uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego w/g norm przepisanych za obie instancje.
Pełnomocnik powoda wnosił o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów procesu za instancję odwoławczą wg norm przypisanych.
Sąd Okręgowy zważył co następuje;
Apelacja pełnomocnika pozwanego nie jest zasadna, zaś podniesione w niej zarzuty naruszenia prawa procesowego art. 233 § 1 kpc. - sprzeczności ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz art. 162 kpc. w zw. z art. 278 § 1 kpc. poprzez niedopuszczenie dowodu z przesłuchania biegłego celem wydania opinii uzupełniającej w niniejszej sprawie i art. 473 §1 k.p.c. nie zasługują na uwzględnienie.
Odnosząc się do kwestii zaskarżenia orzeczenia wskazać należy, że postępowanie apelacyjne jest kontynuacją postępowania merytorycznego. Przepis art. 378 § 1 zdanie pierwsze kpc. zobowiązuje sąd drugiej instancji do rozpoznania sprawy w granicach apelacji, czyli do ponownej oceny merytorycznej sprawy w granicach wyznaczonych przez stronę zakresem zaskarżenia (co w przedmiotowej sprawie odnosiło się do całości rozstrzygnięcia ), stawianymi zarzutami i wnioskami, chyba że chodziło o nieważność postępowania, którą bierze pod uwagę z urzędu. W niniejszej sprawie tej ostatniej okoliczności sąd II instancji nie dopatrzył się.
Rozpoznawanie apelacji sprowadza się do tego, że sąd drugiej instancji rozpatruje sprawę ponownie, czyli w sposób w zasadzie nieograniczony. Jeszcze raz bada sprawę rozstrzygniętą przez sąd pierwszej instancji. Ma zatem obowiązek ocenić ustalony stan faktyczny oraz prawidłowość zastosowania właściwych przepisów prawa materialnego (nawet, gdyby to nie było przedmiotem zarzutów apelacji). Tym samym postępowanie apelacyjne - choć odwoławcze - ma charakter rozpoznawczy (merytoryczny), a z punktu widzenia metodologicznego stanowi dalszy ciąg postępowania przeprowadzonego w pierwszej instancji. Skoro postępowanie apelacyjne polega na merytorycznym rozpoznaniu sprawy, to wydane orzeczenie musi opierać się na własnych ustaleniach faktycznych i prawnych sądu II instancji (art. 382 kpc. ). Mając na uwadze ekonomikę procesową sąd II instancji pragnie wskazać, że wydane przez siebie orzeczenie oparł na prawidłowo dokonanych ustaleniach faktycznych sądu I instancji, które to ustalenia aprobuje i przyjmuje za własne, jak również zastosowaną przez ten sąd wykładnię prawa materialnego i procesowego. Mając to na uwadze sąd drugiej instancji uznał za zbyteczne powtarzanie ustaleń i ocenę prawną dokonaną przez sąd I instancji., które zaaprobował ( patrz wyrok SN z dnia 16 lutego 2005 r., sygn. akt IV CK 526/04). Odnosząc się kolejno do podniesionych w apelacji zarzutów należy podnieść, że celem regulacji zawartej w art. 162 k.p.c. jest zapobieżenie nielojalności procesowej przez zobligowanie stron do zwracania na bieżąco uwagi sądu na uchybienia procesowe w celu ich niezwłocznego wyeliminowania i niedopuszczenie do celowego tolerowania przez strony takich uchybień z zamiarem późniejszego wykorzystania ich w środkach odwoławczych. Strona nie może już skutecznie zarzucać w apelacji uchybienia Sądowi I instancji dotyczącego przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego, gdy nie zwróciła na nie uwagi sądu w trybie art. 162 k.p.c. (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku -I Wydział Cywilny z dnia 23 marca 2016r. I A Ca 1059/15, Legalis 1446831).
Na wstępie Sąd Okręgowy pragnie odnieść się do podjętej na rozprawie przez Sąd Rejonowy decyzji o oddaleniu wniosku dowodowego o dopuszczenie dowodu z uzupełniającej ustnej opinii biegłego lekarza toksykologa. Niesporne było, że wniosek taki pozwany zgłaszał w trakcie postępowania przed Sądem I instancji i został przez ten sąd oddalony i że strona pozwana po takiej decyzji złożyła zastrzeżenie w trybie art. 162 kpc., wskazując, że jest to uchybienie procesowe, kwestionując w zastrzeżeniu naruszenie art. 233 §1 kpc., a więc ocenę i moc dowodów . Natomiast pozwany nie wskazał jako uchybienia naruszenia art. 278 kpc. mówiącego o potrzebie powołania dowodu z opinii biegłych, gdy wymagane są wiadomości specjalne. Należy wskazać, że w wypadku oddalenia wniosku dowodowego, zgłoszenie w sposób odpowiadający prawu, a zatem z przedstawieniem odpowiedniej argumentacji prawnej zastrzeżenia w trybie art. 162 kpc., przy wpisaniu treści tegoż do protokołu rozprawy, umożliwia postawienie w apelacji ewentualnego, skutecznego zarzutu. Skuteczne sformułowanie zastrzeżenia nie może się zatem ograniczać do lakonicznego stwierdzenia polegającego na informacji, że strona procesu podnosi zastrzeżenie z art. 162 kpc. Taki sposób zwrócenia uwagi sądowi na uchybienie nie wyjaśnia na czym uchybienie polega, co uniemożliwia sądowi naprawienie uchybienia, o ile rzeczywiście zachodzi. Tylko bowiem poprzez prawidłowo umotywowane zastrzeżenie apelujący może kwestionować niezasadne w jego odczuciu oddalenie wniosku dowodowego, przeciwko któremu oponował i to w sposób pozwalający sądowi na zmianę, w toczącym się już postępowaniu, a nie w przyszłym postępowaniu odwoławczym, swojego stanowiska co do dopuszczenia określonego dowodu na jednoznacznie określoną, istotną dla sprawy okoliczność. Celem regulacji z art. 162 kpc. jest pobudzenie inicjatywy stron w doprowadzeniu do szybkiego usunięcia dostrzeżonych przez nie naruszeń przepisów postępowania i umożliwienie sądowi niezwłocznego naprawienia błędu.
Zastrzeżenie złożone w niniejszej sprawie do protokołu rozprawy w związku z oddaleniem przez Sąd Rejonowy wniosku dowodowego pozwanego w zakresie dowodu z uzupełniającej opinii biegłego wskazywało jedynie naruszenie art. 233 § 1 kpc. Zdaniem Sądu Okręgowego, zastrzeżenie pozwanego zapisane do protokołu rozprawy nie było skuteczne co do art. 278 § 1 kpc. i tym samym pozwany utracił prawo powołania się w apelacji na naruszenie przepisu art. 278 § 1 kpc. i dlatego nie było podstaw do uwzględnienia tego zarzutu pozwanego w szczególności, że nie zgłosił on wniosku o przeprowadzanie na etapie postępowania II instancyjnego dowodu z opinii uzupełniającej biegłego.
Za niezasadny uznać także należało podniesiony w apelacji zarzut naruszenia art. 233 § 1 kpc. co do przekroczenia przy ocenie dowodów zasady swobodnej oceny dowodów, dokonanie jej w sposób dowolny, niezgodnie zasadami logiki i doświadczenia życiowego. Wadliwość wydanego rozstrzygnięcia, zdaniem pozwanego, stanowiła skutek błędów Sądu pierwszej instancji przy dokonywaniu oceny materiału dowodowego w zakresie stwierdzenia czy w chwili wypadku znajdował się w stanie po użyciu alkoholu lub nietrzeźwości w oparciu o sporządzoną opinię biegłej z zakresu toksykologii.
W niniejszej sprawie Sąd Okręgowy - opierając się na całokształcie materiału dowodowego zgromadzonego w aktach - uznał, że Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy ustalił stan faktyczny i ocenił zgromadzony w sprawie materiał dowodowy. Wobec tego Sąd II instancji ustalenia te w pełni podziela i uznaje, że ocena materiału dowodowego odpowiada warunkom ustanowionym przez prawo procesowe, odzwierciedla - przy zastosowaniu wymagań przewidzianych w art. 233 § 1 kpc. - tok rozumowania sądu orzekającego. Jak wielokrotnie wyjaśniano w orzecznictwie Sądu Najwyższego, zarzut naruszenia art. 233 § 1 kpc. może być uznany za zasadny jedynie w wypadku wykazania, że ocena materiału dowodowego jest rażąco wadliwa, czy w sposób oczywisty błędna, dokonana z przekroczeniem granic swobodnego przekonania sędziowskiego, wyznaczonych w tym przepisie. Sąd II instancji ocenia legalność oceny dokonanej przez sąd I instancji, czyli bada czy zostały zachowane kryteria określone w art. 233 § 1 kpc.
Należy zatem mieć na uwadze, że - co do zasady - sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału, dokonując wyboru określonych środków dowodowych. Jeżeli z danego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie może być uznana za naruszającą reguły swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona tylko wtedy, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub, gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo - skutkowych. Jak wskazał Sąd Najwyższy w licznych orzeczeniach (np. wyrok z dnia 16 grudnia 2005 r., sygn. akt III CK 314/05, wyrok z dnia 21 października 2005 r., sygn. akt III CK 73/05, wyrok z dnia 13 października 2004 r. sygn. akt III CK 245/04), skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez sąd przepisu art. 233 § 1 kpc. wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem może być jedynie przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie o innej, niż przyjął sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie, niż ocena sądu. Dla skuteczności zarzutu naruszenia
art. 233 § 1 kpc. nie wystarcza stwierdzenie o wadliwości dokonanych ustaleń faktycznych, odwołujące się do stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżącego odpowiada rzeczywistości. Konieczne jest tu wskazanie przyczyn dyskwalifikujących postępowanie sądu w tym zakresie. W szczególności skarżący powinien wskazać, jakie kryteria oceny naruszył sąd przy ocenie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłuszne im je przyznając.
Uznania za zasadny zarzut naruszenia przepisu art. 233 § 1 kpc. nie uzasadnia wywód przedstawiający odmienną ocenę szczegółowych faktów składających się na stan faktyczny stanowiący jako całość podstawę orzeczenia co do istoty sprawy, choćby ten wywód odpowiadał regułom logiki. Wiarygodność i moc poszczególnych dowodów nie podlega klasyfikacji parametrycznej, stąd przekonanie stron postępowania może być odmienne od przekonania składu orzekającego. Rozwiązanie pozornej sprzeczności istnienia dwóch usprawiedliwionych sądów tkwi w ustawowym przyznaniu kompetencji składowi orzekającemu ustalenia według swobodnego uznania, którą spośród prawdopodobnych wersji uznaje za prawdziwą.
Sąd II instancji ma nie tylko uprawnienie, ale wręcz obowiązek rozważenia na nowo całego zebranego w sprawie materiału, oraz dokonania jego własnej, samodzielnej i swobodnej oceny, w tym oceny zgromadzonych w postępowaniu przed sądami obu instancji dowodów. Sąd ten może brać pod uwagę cały materiał zgromadzony przez sąd pierwszej instancji, bez względu na to, czy sąd pierwszej instancji wykorzystał go w wydanym przez siebie orzeczeniu. Poza tym, Sąd drugiej instancji, chociaż sam nie przeprowadził postępowania dowodowego, dokonuje własnej oceny jego dotychczasowych wyników, a w następstwie tej oceny również stosownych ustaleń faktycznych. Jako sąd orzekający merytorycznie ma bowiem obowiązek poczynić własne ustalenia i samodzielnie je ocenić z punktu widzenia prawa materialnego.
W niniejszej sprawie Sąd II instancji podziela ocenę dowodów dokonaną przez Sąd I instancji. Można zgodzić się ze skarżącym, że sąd ma obowiązek dopuszczenia dowodu z dalszej opinii, wtedy gdy opinia, którą dysponuje zawiera istotne luki, lub gdy nie odpowiada na postawione tezy dowodowe, jest niejasna, czy nienależycie uzasadniona lub nieweryfikowalna, tj. gdy przedstawiona przez biegłego analiza nie pozwala organowi orzekającemu skontrolować jego rozumowania. Zdaniem sądu II instancji opinii biegłego
z zakresu toksykologii klinicznej dr E. K. (1) takich zarzutów nie można postawić. Biegła w swej opinii odpowiedziała na postawione przez sąd tezy. Opinii tej nie można zarzucić by miała luki (apelujący nie wskazał też na czym takowe miałyby polegać). Jej wywód przedstawiony w opinii pisemnej jest logiczny, odzwierciedla szeroką wiedzą fachową biegłego. W sposób jasny biegła odniosła się do wszystkich zgłaszanych zarzutów pozwanego. W sposób przejrzysty i logiczny odpowiedziała na wszystkie zadane jej pytania. Logicznie uzasadniła dlaczego w jego ocenie, w oparciu o posiadaną wiedzę teoretyczną, jak i w oparciu o materiał dowodowy uznała, że pozwany w chwili wypadku znajdował się w stanie po użyciu alkoholu. Sąd Okręgowy nie podzielił głównego ( a właściwie jedynego ) argumentu pełnomocnika pozwanego, że nieprzeprowadzenie badania pozwanego alcosensorem w sposób przewidziany w zarządzeniu Komendanta Policji nr (...) z dnia (...) roku ( ze zmianą wprowadzoną zarządzeniem z dnia 21.06.2011 roku nr 738 ) spowodowało błędny wynik testu u pozwanego na zawartość alkoholu w organizmie i zarazem wadliwość sporządzonej przez biegłą opinii w tym zakresie. Zarządzenie nr (...) Komendanta Głównego Policji z dnia (...) r. „w sprawie badań na zawartość w organizmie alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu” stwierdza w § 1, że zarządzenie określa metody i formy wykonywania przez policjanta zadań w zakresie przeprowadzania przez policjantów badań na zawartość w organizmie alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu. Przepisy normujące tryb dokonywania badań mają charakter instrukcyjny i samo jego niezachowanie nie powoduje, iż przeprowadzony pomiar z mocy prawa jest błędny i nieważny. Biegła sporządzając przedmiotową opinię dotyczącą zawartości alkoholu u pozwanego w chwili wypadku oparła się na ustaleniach i danych zawartych w niniejszej sprawie, a w szczególności zeznaniach samego pozwanego co do ilości i czasu spożycia alkoholu, przeprowadzonym badaniu jego krwi i wyżej zakwestionowanych badaniach alcosensorem - wbrew twierdzeniom pozwanego zawartym w apelacji odnosząc się do prawidłowości ich przeprowadzenia ( uznała ona za właściwy tylko jeden pomiar ) oraz kwestii legalizacji urządzenia pomiarowego.
W ocenie Sądu Okręgowego opinia biegłego sądowego jest jasna i pełna, sporządzona rzetelnie w oparciu o najlepsze zasady wiedzy. Opinia ta jest spójna, a wnioski z niej wyprowadzone zostały szeroko umotywowane, wyprowadzone z poczynionych ustaleń w sposób poprawny logicznie. Mając powyższe na uwadze Sąd II instancji uznał, że nie było potrzeby, ani obowiązku dopuszczenia przez Sąd Rejonowy dowodu z opinii uzupełniającej, gdyż opinia dr E. K. nie zawierała żadnych luk i odpowiadała na postawione tezy dowodowe, jest jasna, należycie uzasadniona i pozwala organowi orzekającemu skontrolować jego rozumowanie co do trafności jego wniosków końcowych. Należy też podnieść, że w zakreślonym przez Sąd Rejonowy terminie pozwany nie zgłosił żadnych zastrzeżeń do powyższej opinii wnosząc jedynie w sposób ogólnikowy o wezwanie biegłej na termin rozprawy celem wydania ustnej opinii uzupełniającej. Dlatego też Sąd Odwoławczy stwierdził w świetle powyższych rozważań dotyczących prawidłowości sporządzonej przez biegłą opinii i jej oceny przez Sąd I instancji, iż nie podziela podniesionego w apelacji zarzutu naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 233 § 1 kpc. i Sąd ten zasadnie uwzględnił w całości żądanie pozwu zasądzając od pozwanego G. O. na rzecz powoda Towarzystwa (...) z siedzibą w W. kwotę 17 400 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 9 kwietnia 2015 roku do dnia zapłaty z tytułu zwrotu wypłaconego przez ubezpieczyciela poszkodowanemu odszkodowania zgodnie z art. 43 pkt 1 w zw. z art. 34 ust 1 i art. 35 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. z 2003r. nr 124 poz. 1152 ze zmianami).
Odnosząc się do ostatniego, wskazanego w apelacji zarzutu naruszenia art. 473 § 1 kpc. należy podnieść, że przepis ten odnosi się do postępowań w sprawach ze stosunku pracy i nie ma zastosowania w sprawie niniejszej .
W tym stanie sprawy i ten zarzut apelującego Sąd II instancji uznał za niezasadny.
Z tych wszystkich przyczyn Sąd Okręgowy na mocy art. 385 kpc. oddalił apelację pozwanego, jako pozbawioną usprawiedliwionych podstaw, a ponadto orzekł o kosztach postępowania odwoławczego obciążając nimi pozwanego jako stronę przegrywającą sprawę w tej instancji na mocy art. 108 § 1 kpc. w zw. z art. 109 kpc., art. 98 § 1 i 3 kpc. i § 2 pkt 5 w zw. § 10 ust 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. 2015 poz. 1804 ze zm.) i ustalił je w kwocie 2 400 złotych.
Z tych względów Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji .
SSO Beata Grochulska SSO Paweł Hochman SSA w SO Arkadiusz Lisiecki
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim
Osoba, która wytworzyła informację: Paweł Hochman, w SO Arkadiusz Lisiecki
Data wytworzenia informacji: