Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 kwietnia 2023 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący:

Sędzia Dariusz Mizera

po rozpoznaniu w dniu 12 kwietnia 2023 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa K. K.

przeciwko (...) z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 22 grudnia 2022 roku, sygn. akt I C 465/21

I.  prostuje oczywistą omyłkę pisarską w dacie wydania zaskarżonego wyroku w ten sposób, że w miejsce słów „22 grudnia 20222022 roku” wpisać słowa „22 grudnia 2022r.”

II.  uchyla zaskarżony wyrok w punkcie pierwszym w części dotyczącej zasądzenia odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 10.000,00 zł (dziesięć tysięcy złotych) za okres od dnia 31 marca 2020r. do 30 sierpnia 2022r. i w tym zakresie postępowanie w sprawie umarza;

III.  oddala apelację w pozostałej części;

IV.  nakazuje zwrócić pozwanemu (...) z siedzibą w W. ze środków Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Bełchatowie kwotę 200,00 zł ( dwieście złotych) ;

V.  nie obciąża powódki obowiązkiem zwrotu na rzecz pozwanego kosztów procesu za instancję odwoławczą.

Dariusz Mizera

Sygn. akt II Ca 182/23

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 22 lipca 2021 roku (data nadania przesyłki) skierowanym przeciwko (...)
w W., działając przez pełnomocnika profesjonalnego, powódka K. K. wniosła o zasądzenie od pozwanego kwoty 20.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 31 marca 2020 roku do dnia zapłaty – tytułem zadośćuczynienia za doznaną przez powódkę krzywdę będącą następstwem uszkodzenia ciała i rozstroju zdrowia powstałych w wyniku zdarzenia, które miało miejsce w dniu 9 lipca 2018 roku., wskazując, że powódka doznała szkody w wypadku wynikającym ze złego stanu chodnika, którego zarządca zawarł umowę ubezpieczenia OC z pozwanym.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości podnosząc, że decyzją z dnia 30 marca 2020 roku odmówił wypłaty zadośćuczynienia, następnie w piśmie z dnia 15 października 2020 roku, pozwany podtrzymał swoją decyzję.

Pismem z dnia 7 lipca 2022 roku (data nadania przesyłki) powódka rozszerzyła powództwo, modyfikując żądanie pozwu w ten sposób, że obok żądania zasądzenia od pozwanej na rzecz powódki kwoty 20.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 31 marca 2020 roku do dnia zapłaty, wnosząc ponadto
o zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kwoty 10.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia doręczenia pisma do dnia zapłaty.

Pismem z dnia 14 września 2022 roku (data nadania przesyłki) pozwany wniósł
o oddalenie powództwa w całości, także w rozszerzonym zakresie.

Wyrokiem z dnia 22 grudnia 2022 roku Sąd Rejonowy w Bełchatowie po rozpoznaniu sprawy z powództwa K. K. przeciwko (...) w W. o zapłatę

1.  zasądził od pozwanego (...) w W. na rzecz powódki K. K. kwotę 30.000,- zł (trzydzieści tysięcy złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 31 marca 2020 roku do dnia zapłaty;

2.  zasądził od pozwanego (...) w W. na rzecz powódki K. K. kwotę 5.760,- zł (pięć tysięcy siedemset sześćdziesiąt złotoch) tytułem zwrotu kosztów procesu, w 3.600,- zł (trzy tysiące sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Podstawą rozstrzygnięcia były przytoczone poniżej ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego.

Dnia 9 lipca 2018 roku około godziny 20:30 przy ulicy (...) w B. doszło do zdarzenia, w wyniku którego poszkodowana została powódka K. K.. Powódka wychodząc ze sklepu znajdującego się przy ul. (...) w B., potknęła się o element wystający z chodnika. Powódka nie była w stanie wstać sama, pomogli jej dwaj przechodnie. Córka powódki przyjechała na miejsce zdarzenia i zawiozła ją do Szpitala (...)w B.. Po wykonaniu badań, okazało się, że powódka doznała złamania guzka większego i szyjki chirurgicznej kości ramiennej lewej. Wykonano otwartą repozycję i wewnętrzną stabilizację odłamów i stożka rotatorów wkrętem z podkładką oraz szwami na kotwicach.

Powódka przebywała na oddziale (...)od dnia 9 lipca 2018 roku do dnia 16 lipca 2018 roku. W dniu 6 listopada 2018 roku powódka ponownie przeszła operację – usunięcie śrub. Ze szpitala została wypisana w dniu 12 listopada 2018 roku. K. K. cały czas się rehabilituje.

Poszkodowana przyjmowała leki przeciwbólowe, ból jest odczuwalny nadal.
W codziennych czynnościach pomagała jej córka G. Ł. – w ubieraniu, myciu, robieniu zakupów, wożeniu do lekarza.

W wyniku przedmiotowego zdarzenia z dnia 9 lipca 2018r. powódka doznała wieloodłamowego złamania guzka większego i szyjki chirurgicznej kości ramiennej lewej.

Rodzaj złamania wymagał leczenia operacyjnego, odciążenia na temblaku (do 12.09.2018 r.) i rehabilitacji. Ograniczenie bólowe ruchomości wymagało operacyjnego usunięcia śruby zespalającej 8.11.2018 r. Po usunięciu zespolenia prowadzono rehabilitację ambulatoryjną w Oddziale (...), było to uzasadnione koniecznością przywrócenia ruchomości barku lewego powódki.

Leczenie ortopedyczne zakończono 23.10.2019 r. wg badanej nadal okresowo korzysta z rehabilitacji. Obecnie stwierdza się zaniki mięśniowe lewego barku z osłabieniem siły mięśniowej, ograniczenie ruchomości barku lewego oraz dolegliwości bólowe głównie
o charakterze powysiłkowym. Kwalifikuje to do orzeczenia stałego uszczerbku na zdrowiu wg pozycji 104 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 18.12.2002 r. w wysokości 10 %.

Trwałym skutkiem przebytego złamania jest deformacja głowy kości ramiennej lewej w obrębie guzka większego, wynikający z tego dyskomfort związany z przeskakiwaniem
w stawie oraz ograniczenie funkcji barku lewego w zakresie pełnej ruchomości podnoszenia
z ciężarem do góry.

Stwierdzane złamanie może powstać w przedstawionym przez powódkę mechanizmie, tj. upadku na boczną powierzchnię kończyny górnej.

Przed wypadkiem powódka była w pełni sprawna, nie leczyła się. Przed wypadkiem była aktywna. Po zdarzeniu w codziennych czynnościach poszkodowanej pomagała jej córka, w tygodniu poświęcała jej około 4-5 godzin dziennie, w weekendy dłużej. Poszkodowana mieszkała sama, nadal potrzebuje pomocy córki w niektórych czynnościach, jak np. mycie okien czy wieszanie firanek.

Powódka, działając przez pełnomocnika, pismem datowanym na dzień 2 lipca 2019r. wezwała do zapłaty (...) w B. kwoty 100.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną przez poszkodowaną krzywdę, będącą następstwem zdarzenia z dnia 9 lipca 2018 r. oraz zapłaty na rzecz poszkodowanej kwoty 211,66 zł tytułem odszkodowania za poniesione przez poszkodowaną koszty leczenia.

Pismem datowanym na dzień 26 lipca 2019 r. zgłoszono szkodę niemajątkową będącą następstwem zdarzenia, które miało miejsce w dniu 9 lipca 2018 r. w miejscowości B., w postaci potknięcia się poszkodowanej, wnosząc o likwidację zgłoszonej szkody niemajątkowej poprzez zapłatę kwoty 100.000,00 zł, tytułem zadośćuczynienia za doznaną przez K. K. krzywdę, będącą następstwem zdarzenia z dnia 9 lipca 2018r. oraz zapłatę na rzecz poszkodowanej kwoty 211,66 zł tytułem odszkodowania za poniesione przez poszkodowaną koszty leczenia.

Decyzją z dnia 30 lipca 2019 roku, numer zgłoszenia (...), zakład ubezpieczeń odmówił wypłaty odszkodowania z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadanego przez (...). w B..

Pismem datowanym na dzień 16 września 2020 r, poszkodowana wniosła reklamację co do odmowy przyznania poszkodowanej zadośćuczynienia i odszkodowania za szkodę związaną z dnia 9 lipca 2018 r.

Pismem datowanym na dzień 15 października 2020 r. zakład ubezpieczeń stwierdził, że nie znajduje podstawy do zmiany stanowiska i uwzględnienia złożonego roszczenia.

Mając takie ustalenia Sad zważył , iż powództwo zasługuje na uwzględnienie.

Okoliczności faktyczne istotne dla rozstrzygnięcia sprawy Sąd ustalił na podstawie dowodu z opinii biegłego oraz zeznań powódki i świadka, a także z dokumentów złożonych przez strony postępowania. Zeznania powódki i świadka Sąd uznał za w pełni wiarygodnie. Były zbieżne ze sobą i z innymi dowodami, konsekwentne, logiczne. W ocenie Sądu przytoczone okoliczności świadczą o nienależytym dbaniu o stan nawierzchni chodnika. Związek przyczynowy pomiędzy istnieniem wskazywanego elementu wystającego
z nawierzchni a upadkiem oraz doznanymi urazami jest niewątpliwy w świetle zeznań powódki, świadka, opinii biegłego ortopedy oraz przedłożonej dokumentacji.

Sąd przywołał treści art. 444 k.c. i art. 445 k.c. i wskazał , iż przepisy kodeksu cywilnego nie zawierają żadnych kryteriów, jakie należy uwzględniać przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia pieniężnego. Sąd powinien wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności konkretnej sprawy mające wpływ na rozmiar doznanej krzywdy, a zwłaszcza stopień i czas trwania cierpień fizycznych i psychicznych, prognozę na przyszłość, wiek poszkodowanego.

Zadośćuczynienie określone w art. 445 § 1 kc ma przede wszystkim charakter kompensacyjny i tym samym jego wysokość musi przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość. Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego wysokość ta nie może być nadmierna w stosunku do doznanej krzywdy i aktualnych stosunków majątkowych społeczeństwa, a więc winna być utrzymana w rozsądnych granicach . Winna to być zatem kwota „odpowiednia”. Dla oceny, czy określona suma jest „odpowiednim” w rozumieniu art. 445 § 1 kc zadośćuczynieniem za doznaną krzywdę, decydujące znaczenie ma charakter i rozmiar krzywdy doznanej przez poszkodowanego. Nie bez znaczenia jest tak ze szeroko rozumiana sytuacja życiowa, w jakiej znajduje się poszkodowany. Na ocenę tę nie ma natomiast wpływu sytuacja – w szczególności majątkowa – sprawcy szkody .

Powstały u powódki długotrwały uszczerbek zdrowia biegły lekarz ocenił na 10 % korzystając z Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002r.
w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania i ocena taka powinna być punktem odniesienia dla Sądu przy ustalaniu rozmiaru doznanej krzywdy. Nie należy jednak zapominać, iż procentowy rozmiar uszkodzenia ciała i rozstroju zdrowia jest tylko jednym (posiłkowym) z kryteriów ustalania wysokości zadośćuczynienia i nie determinuje tej kwoty bez uwzględnienia wszystkich innych okoliczności sprawy. W szczególności jeśli urazy nie powodują dysfunkcji czy dolegliwości przez czas przewidziany ww. rozporządzeniem to nie oznacza automatycznie, że za doznany uszczerbek krótszy niż długotrwały nie należy się żadna rekompensata.

Powódka w wyniku wypadku doznała urazu fizycznego, odczuwała dolegliwości bólowe, musiała poddać się zabiegowi operacyjnemu, z uwagi na przebieg leczenia miała ograniczoną ruchomość, musiała zrezygnować z dotychczasowych aktywności. Nadal odczuwa dolegliwości bólowe jako następstwo wypadku.

W wyniku doznanego urazu nastąpiła konieczność sprawowania opieki nad powódką w podstawowych czynnościach życia codziennego przez córkę powódki.

Sąd uznał, że kwota 3.000,00 zł za 1% uszczerbku na zdrowiu jest kwotą adekwatną to poniesionego uszczerbku. W przedmiotowym stanie faktycznym kwota 3.000,00 zł za 1% uszczerbku nie jest kwotą wygórowaną.

Biorąc pod uwagę wszystkie przytoczone okoliczności, a także wiek powódki oraz aktualne realia ekonomiczne Sąd uznał powództwo, dochodzone pozwem kwoty 30.000,00 tytułem zadośćuczynienia wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 31 marca 2020 roku do dnia zapłaty.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 817 § 1 kc.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu.

Na koszty procesu po stronie powoda złożyły się: kwota 1.500,00 zł – uiszczona opłata sądowa od pozwu, kwota 3.600,00 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika, ustalona
w oparciu o § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł, zaliczka na opinię biegłego 643,02 zł.

Apelację od powyższego orzeczenia wywiódł pozwany zaskarżając wyrok w części tj. w punkcie 1 wyroku w zakresie zasądzającym od pozwanego na rzecz powoda odsetki ustawowe za opóźnienie liczone od kwoty 10.000,00 zł od dnia 31 marca 2020 roku do dnia 30 sierpnia 2022 roku, a ponadto rozstrzygnięcie o kosztach procesu.

Z askarżonemu wyrokowi zarzucił:

1. naruszenie przepisów prawa procesowego mających istotny wpływ na rozstrzygnięcie sprawy, tj.:

a. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez błędną ocenę materiału dowodowego w szczególności pisma pełnomocnika powódki z dnia 6 lipca 2022 roku poprzez uznanie, iż w kwestii odsetek Sąd przyznał je zgodnie z żądaniem powódki tj. od dnia 31 marca 2020 roku, podczas gdy w piśmie pełnomocnika powódki z dnia 6 lipca 2022 roku rozszerzającym powództwo, wskazano, iż powódka wnosi o zasądzenie odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 10.000 zł od dnia doręczenia pisma pozwanemu (co miało miejsce w dniu 31 sierpnia 2022 roku) do dnia zapłaty, co w konsekwencji doprowadziło Sąd I instancji do zawyżenia odszkodowania o kwotę 1.681,21 zł poprzez zasądzenie odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 31 marca 2020 roku do dnia 30 sierpnia 2022 roku;

b. art. 321 § 1 k.p.c. poprzez orzeczenie ponad żądanie pozwu, tj. zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 31 marca 2020 roku do dnia 30 sierpnia 2022 roku liczonych od kwoty 10.000 zł, co
w konsekwencji doprowadziło Sąd I instancji do zawyżenia zadośćuczynienia o kwotę 1.681,21 zł;

c. ponadto, na podstawie art. 368 § 1 pkt 11 zaskarżonemu wyrokowi Sądu I Instancji zarzucam następczy błąd w ustaleniach faktycznych poprzez niezgodne
z rzeczywistym stanem rzeczy ustalenie, iż roszczenie powódki w rozszerzonym zakresie co do kwoty 10.000 zł stało się wymagalne z dniem 31 marca 2020 roku, podczas gdy pismo rozszerzające powództwo zostało doręczone pozwanemu w dniu 31 sierpnia 2022 roku.

2. naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. naruszenie art. 361 § 1 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i w konsekwencji wydanie wyroku sprzeciwiającego się zasadzie ponoszenia odpowiedzialności tylko za normalne następstwa szkody oraz zasadzie adekwatnego związku przyczynowego, co w następstwie doprowadziło do zasądzenia niezasadnie zawyżonego zadośćuczynienia.

Powołując się na powyższe zarzuty skarżący wnosił o :

1. zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w zaskarżonym zakresie, tj. co do zasądzonych odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 31 marca 2020 roku do dnia 30 sierpnia 2022 roku,

2. zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania za obie instancje wraz z kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelacje pełnomocnik powódki wniosła o jej oddalenie i zasądzenie kosztów a z ostrożności procesowej w przypadku uwzględnienia apelacji wniosła o nie obciążanie powódki kosztami procesu.

Sąd Okręgowy zważył co następuje;

W pierwszej kolejności należało sprostować oczywistą omyłkę pisarską w wyroku Sądu Rejonowego poprzez określenie prawidłowej daty tego wyroku, a to na podstawie art. 350 § 1 k.p.c.

Przechodząc do dalszych rozważań należy wskazać, iż apelacja pozwanego niemal w całości jest zasadna.

Apelacja nie jest zasadna jedynie w zakresie zakwestionowanego rozstrzygnięcia o kosztach procesu i w tym zakresie podlegała oddaleniu. Zmiana rozstrzygnięcia w zakresie odsetek od zasądzonych należności w żaden sposób nie wpływa na fakt, iż strona powodowa wygrała proces niemal w całości, a co za tym idzie brak podstaw do zakwestionowania rozstrzygnięcia o kosztach. Dlatego też na podstawie art. 385 k.p.c. należało orzec jak w pkt 3 wyroku.

Słusznie natomiast skarżący zarzuca naruszenie art. 321§ 1 k.p.c. albowiem istotnie Sąd Rejonowy w zakresie odsetek od kwoty 10.000 zł wyszedł ponad żądanie. Na etapie postępowania sądowego powódka bowiem jednoznacznie wskazywała zakres żądania roszczenia odsetkowego co do rozszerzonej części powództwa w kwocie 10.000 zł od dnia doręczenia pisma rozszerzającego powództwo pozwanemu przez Sąd. Sąd doręczył pozwanemu pismo pełnomocnika powódki z dnia 6 lipca 2022 roku rozszerzające powództwo w zakresie kwoty 10.000 zł w dniu 31 sierpnia 2022 roku. Zatem brak było jakichkolwiek podstaw do tego aby Sąd zasądził odsetki od kwoty 10.000 zł od dnia 31 marca 2020r. do dnia 30 sierpnia 2022r. odsetki za ten okres od tej kwoty nie były przedmiotem roszczenia powoda i nie były w istocie objęte żądaniem.

Konsekwencją czego było orzeczenie przez Sąd ponad żądanie co musiało prowadzić do uchylenia zaskarżonego wyroku w zakresie zasądzonych odsetek od kwoty 10.000 zł od dnia 31 marca 2020r. do dnia 30 sierpnia 2022r. i w tym zakresie postępowanie w sprawie należało umorzyć na podstawie art. 386§ 3 k.p.c. w zw. z art. 355 k.p.c.

Mając na uwadze, iż apelacja pozwanego co do zasady w uwzględnionym zakresie była oczywiście usprawiedliwiona należało na podstawie art. 79 ust. 1 pkt 1 lit. e ustawy z dnia 28 lipca 20005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ( tj. Dz.U. z 2020r. poz. 755 ze zm.) zwrócić pozwanemu opłatę od apelacji w pełnej wysokości.

Na podstawie art. 102 k.p.c. nie obciążono powódki obowiązkiem zwrotu na rzecz pozwanego kosztów procesu za instancję odwoławczą uznając, iż zasady współżycia społecznego wymagają w takiej sytuacji nie obciążanie powódki kosztami procesu w sytuacji oczywistego błędu sądu.

Dariusz Mizera