II Ca 191/20 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim z 2020-08-21
Sygn. akt II Ca 191/20
UZASADNIENIE
Pozwem z 21 czerwca 2018 r. (...) w R. domagał się od (...) w W. zapłaty kwoty 46 277,52 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 15 marca 2017 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu.
W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że w wyniku przetargu nieograniczonego, przeprowadzonego w oparciu o ustawę z 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych, w dniu 21 kwietnia 2016 r. strony zawarły umowę o realizację usług serwisu technicznego aparatury medycznej użytkowanej przez powoda, na podstawie której pozwana zobowiązała się m.in. do wykonywania przeglądów aparatów medycznych, w tym przeglądu defibrylatorów, wraz z wymianą akumulatorów i aktualizacją oprogramowania, zgodnie z Pakietem nr (...) - według wykazu sprzętu i harmonogramu przeglądów. Powód natomiast zobowiązany był do zapłaty wskazanego w umowie wynagrodzenia ryczałtowego.
Pomimo upływu terminów wskazanych w harmonogramie oraz stosowanych przez powoda zleceń i wezwań, pozwana nie wywiązała się z umowy. W związku tym pismem z 6 września 2016 r. (doręczonym 12 września 2016 r.) pozwana ostatecznie poinformowała powoda, że rezygnuje z realizacji umowy nr (...) z 21 kwietnia 2016 r. w zakresie Pakietu (...) - tj. w zakresie czynności związanych z przeglądem defibrylatorów wraz z wymianą akumulatorów i aktualizacją oprogramowania. Pozwana oświadczyła, że powodem takiej decyzji są zbyt wysokie koszty wykonania powyższych prac, które przewyższają kwotę wynagrodzenia pozwanej określoną w umowie. Jednocześnie pozwana przeprosiła za - jak sama wskazała - brak wywiązania się z tej części umowy.
W tych okolicznościach powódka zmuszona była w trybie pilnym zawrzeć z innym podmiotem - (...) w Z. - umowę obejmującą swym zakresem tożsame czynności, które wykonać miała pozwana za wynagrodzeniem w kwocie 56 830,92 zł brutto. Powód wskazał, że dochodzona pozwem kwota 46 277,52 zł stanowi różnicę pomiędzy wysokością wynagrodzenia wypłaconego (...)w Z. a wynagrodzeniem, które miało zostać uiszczone na rzecz pozwanej za część niezrealizowanego przedmiotu umowy 10 553,40 zł. Powód podał, że różnica ta stanowi szkodę jaką poniósł w związku z niewykonaniem w części zobowiązania przez pozwaną. Jako podstawę prawną dochodzonego roszczenia wskazał art. 471 k.c. W odniesieniu do żądania odsetkowego powód podniósł, że dochodzi odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia wymagalności roszczenia, tj. od 15 marca 2017 r., bowiem w treści wezwania do zapłaty z dnia 28 lutego 2017 r. wskazano ostateczny termin uiszczenia należnej kwoty na dzień 14 marca 2017 r.
W piśmie procesowym z 14 czerwca 2018 r. powód cofnął powództwo co do kwoty 3 911,40 zł, w związku z dokonaną pomiędzy stronami kompensatą wzajemnych zobowiązań z 29 marca 2017 r., natomiast podtrzymał powództwo w zakresie kwoty 42 366,12 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 15 marca 2017 roku do dnia zapłaty.
W odpowiedzi na pozew pozwana wnosiła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.
W uzasadnieniu swojego stanowiska pozwana przyznała, że strony łączyła umowa o przegląd sprzętu medycznego. Zakwestionowała jednak roszczenie powoda zarówno co do zasady jak i co do wysokości. Wskazała, że przedmiotem zawartej przez strony umowy, zgodnie ze specyfikacją zamówienia Pakiet (...), było dokonanie przeglądu technicznego 11 defibrylatorów ale wymiana akumulatorów miała nastąpić tylko w trzech z nich. Określał to wprost załącznik do umowy, precyzując, że w dwóch z nich ma to nastąpić w roku 2016 r., a w ostatnim z nich w 2017 r. Podano również dokładne numery urządzeń. Pozwana podała, że ani umowa, ani oferta, ani ogłoszenie przetargowe nie obejmowało kosztów wymiany akumulatorów w pozostałych 8 urządzeniach, które miały podlegać przeglądowi na podstawie umowy. Pozwana podała, że zrealizowała część usługi objętej Pakietem (...), powód jednak, wykraczając poza ustalony stosunek obligacyjny zażądał wymiany akumulatorów we wszystkich 11 urządzeniach bez zaoferowania dodatkowego wynagrodzenia za usługę. Ponadto, jak wskazała pozwana, powód zalegał pozwanej w uiszczaniu bieżących należności. Biorąc powyższe pod uwagę, pozwana odstąpiła od umowy w tym zakresie.
W odniesieniu do wskazanej przez powoda podstawy prawnej dochodzonego roszczenia art. 471 k.c., strona pozwana podniosła, że pierwotny stosunek obligacyjny łączący strony wygasł na skutek odstąpienia od umowy z wyłącznej winy powoda. Wskazała, że skierowane względem pozwanej roszczenie w żadnym zakresie nie pozostaje w związku ze stosunkiem obligacyjnym pozwanej, bowiem nie zachodzi między nimi żadna tożsamość świadczeń. W odniesieniu do wysokości kwoty dochodzonej pozwem strona pozwana podała, że nie znajduje ona pokrycia w cenach rynkowych. Podniosła, że chybione jest twierdzenie powoda jakoby okolicznością tłumaczącą taką cenę był tryb pilny. Od odstąpienia od umowy przez pozwaną do czasu realizacji minęło bowiem kilkanaście tygodni, a zatem żadna z czynności nie odbyła się w trybie pilnym.
Wyrokiem z 5 grudnia 2019 roku Sąd Rejonowy w Radomsku zasądzi od pozwanej (...)z siedzibą W. na rzecz powoda(...) w R. kwotę 42 366,12 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 15 marca 2017 roku do dnia zapłaty a w pozostałym zakresie umorzył postępowanie ( wobec częściowego cofnięcia powództwa). Ponadto Sąd Rejonowy zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 5 931 zł tytułem kosztów postępowania, w tym kwotę 3 617 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji:
Powód jest obowiązany dokonywać przeglądów wszystkich defibrylatorów co roku, a wymieniać akumulatory w defiblyratorach oraz aktualizować oprogramowanie co 2 lata. Zaniedbania czynności przeglądowych oraz aktualizacji aparatury medycznej mogą stanowić podstawę wymierzenia powodowi kary finansowej przez NFZ. W związku z powyższym powód przeprowadził postępowanie przetargowe w tym zakresie. Postępowanie to było przeprowadzone zgodnie z procedurami. Podmioty zgłaszające się do przetargu, także pozwana, miały możliwość bez żadnych ograniczeń zapoznania się z zakresem wykonywanych w przyszłości usług, mogły także zadawać pytania w celu wyjaśnienia wszystkich ewentualnych wątpliwości. Do przetargu zgłosiło się kilka podmiotów, w tym m.in. pozwana. Sporządzona przez pozwaną kalkulacja dotycząca usługi kompleksowego przeglądu defibratorów łącznie z wymiana akumulatorów i opiewała na kwotę 10 553,40 złotych. Na etapie postępowania przetargowego strona pozwana nie zgłaszała żadnych zastrzeżeń co do treści zamówienia, nie zdawała żadnych pytań, nie miała wątpliwości co do brzmienia oferty. Przed zawarciem umowy, po analizie zgłoszonych ofert, to powód w piśmie z 5 kwietnia 2016 roku zwrócił się do pozwanej o udzielenie wyjaśnień dotyczących złożonej przez pozwaną oferty w zakresie ceny pakietu nr 9 - serwisu defibrylatorów wskazując, że cena ofertowa w podanych pakietach jest niższa o ponad 30% od wskazanej wartości zamówienia lub średniej arytmetycznej złożonych ofert w poszczególnych pakietach. Powód zapytał czy na pewno w ramach tej kwoty pozwana będzie w stanie wykonać całą usługę. W odpowiedzi na powyższe pismo, pismem z dnia 8 kwietnia 2016 r. pozwana oświadczyła, że oferta nie zawiera błędów w kalkulacji ceny. Pozwana wskazała nadto, że niska cena wynika z posiadanego przez pozwaną własnego zaplecza technicznego, urządzeń oraz aparatury pomiarowej potrzebnej do wykonania zamówienia a także możliwości korzystania z atrakcyjnych cen oraz upustów na zakup materiałów i sprzętu potrzebnego do realizacji zamówienia. Podkreśliła, że w cenie oferty uwzględnione zostały wszystkie czynności wyszczególnione w opisie przedmiotu zamówienia.
W dniu 21 kwietnia 2016 roku, po uzyskaniu wyjaśnienia pozwanej i jej zapewnienia co do prawidłowości ceny, w wyniku postępowania przetargowego w trybie przetargu nieograniczonego, powód - (...) w R. - jako zamawiający w rozumieniu ustawy z 29 stycznia 2004 roku Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2004r. Nr 19 poz. 177) zawarł z pozwaną(...) w W. - profesjonalistą zajmującym się naprawą, konserwacją oraz przeglądami technicznymi aparatury i sprzętu medycznego, umowę realizacji usługi serwisu technicznego aparatury medycznej nr (...). Umowę zawarto na okres od 21 kwietnia 2016 roku do 14 marca 2018 roku. Do zakresu usług świadczonych przez pozwaną, zgodnie z zamówieniem, wchodził m.in. przegląd jedenastu defibrylatorów należących do powodowego (...) wraz z wymianą akumulatorów, w oparciu o (...) załącznik (...), arkusz (...), Pakiet nr(...) - według wykazu sprzętu i harmonogramu przeglądów stanowiącego załącznik do umowy, który przewidywał dwa terminy przeglądu defibrylatorów wraz z wymianą akumulatorów i aktualizacją oprogramowania: dziewięć urządzeń do dnia 23 września 2016 roku oraz 2017 roku, natomiast pozostałych dwóch urządzeń do dnia 2 sierpnia 2016 roku oraz 2017 roku. Powód natomiast zobowiązany był do zapłaty wskazanego w umowie wynagrodzenia ryczałtowego, przy czym cenę za usługi objęte Pakietem nr (...)oznaczono na kwotę 10 553,40 zł brutto.
Zgodnie z harmonogramem z umowy, pracownicy pozwanej przystąpili do realizacji umowy i wykonywania czynności. Po przyjeździe do powodowego (...), pracownicy pozwanej przystąpili do wykonywania czynności w zakresie Pakietu nr (...) - wymiany trzech baterii. Pracownicy powoda wskazali im, że zgodnie z umową wymiana ma dotyczyć wszystkich jedenastu defibrylatorów znajdujących się w (...). Do A. P., która była odpowiedzialna za przeprowadzenie tego przetargu, przed przystąpieniem do wykonania usługi wymiany, zadzwonił pracownik pozwanej w celu uzyskania numeru modelu akumulatorów podlegających wymianie. Następnie A. P. dostała telefon, że pozwana tej usługi nie wykona, bo po ustaleniu ceny akumulatorów pozwana stwierdziła, że jest to to dla niej nieopłacalne. Pracownicy pozwanej oznajmili wtedy, że nie wykonają zawartej umowy ponieważ jest to dla nich nieopłacalne.
Po bezskutecznym upływie przewidzianych w umowie terminów do wykonania całości czynności oznaczonych w Pakiecie nr (...), powód wystosował do pozwanej zlecenia przeglądu jedenastu defibrylatorów wraz z wymianą akumulatorów i aktualizacją oprogramowania zgodnie z zawartą umową. Pozwana nie odpowiedziała na zlecenia, wobec czego w piśmie z września 2016 roku (omyłkowo datowanym na 10 czerwca 2016 roku) powód wezwał pozwaną do pilnego wykonania umowy serwisowej w zakresie przeglądu defibrylatorów powołując się na uprzednio wystawione zlecenia w nieprzekraczalnym terminie pięciu dni roboczych od daty otrzymania pisma pod rygorem odstąpienia od zawartej umowy oraz obciążenia wykonawcy karą umowną. W treści pisma wskazano, aby serwisanci pozostawili wymienione części i akumulatory podczas przeglądu oraz zanotowali w paszporcie technicznym urządzenia i raporcie serwisowym numery seryjne nowych akumulatorów.
W odpowiedzi na powyższe wezwanie, w piśmie z 6 września 2016r. pozwana złożyła oświadczenie o odstąpieniu od umowy nr (...) z 21 kwietnia 2016 roku w zakresie pakietu nr (...). W treści oświadczenia o odstąpieniu pozwana wskazała, że koszt przeglądu, wymiany akumulatorów i aktualizacji oprogramowania w defibrylatorach przewyższa kwotę wynagrodzenia określoną w umowie. Sporządzona przez pozwaną kalkulacja na kwotę 10 553,40 zł zawierała cenę wymiany akumulatorów jedynie w trzech defibrylatorach. W końcowym fragmencie oświadczenia pozwana przeprosiła powoda za niewywiązanie się z w/w części umowy.
Powód jako (...) którego zadaniem jest ratowanie życia i zdrowia ludzkiego, jest obowiązany co roku dokonywać przeglądów wszystkich defibrylatorów, natomiast wymiana akumulatorów oraz aktualizacja oprogramowania powinny być dokonywane co 2 lata. Zaniedbania czynności przeglądowych oraz aktualizacji aparatury medycznej mogą stanowić podstawę wymierzenia powodowi kary finansowej przez NFZ. Natomiast odmowa udzielenia usługi medycznej pacjentowi może stanowić przestępstwo zagrożone karą pozbawienia wolności do lat 3. Także udzielnie pomocy pacjentowi w celu ratowania jego zdrowia lub życia defiblyratorem bez ważnego przeglądu może narazić powoda na konsekwencje prawne i finansowe. Nie można zastąpić tego sprzętu innym, jest także zakaz używania sprzętu pożyczonego od innej placówki.
Wobec niewykonania przez pozwaną robót wskazanych w Pakiecie nr (...) umowy z 21 kwietnia 2016 roku, oraz ciążących na powodzie ustawowych obowiązków i konsekwencji w przypadku ich niewykonywania, powód w dniu 24 października 2016 roku zawarł z (...) w Z. umowę nr (...) obejmującą swym zakresem tożsame czynności, które wykonać miała pozwana, tj. usługę serwisu technicznego defibrylatorów, wymianę akumulatorów i aktualizację oprogramowania. Wynagrodzenie przewidziane umowie wynosiło 56 830, 92 zł brutto. Umowę, w oparciu o treść art. 10 pkt 8 zawarto z pominięciem przepisów ustawy z 29 stycznia 2004r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2004r.Nr 19 poz. 177). Umowa ta została wykonana. W piśmie z 24 stycznia 2017 roku powód wezwał pozwaną do zapłaty kwoty 46 277,52 zł tytułem odszkodowania za niewykonanie umowy w nieprzekraczalnym terminie 7 dni od dnia otrzymania pisma pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego.
W skierowanym do pozwanej piśmie z 29 marca 2017 roku oznaczonym jako kompensata powód dokonał potrącenia wzajemnych zobowiązań wg stanu na dzień 27 marca 2017r. na łączną kwotę 3 911,40 zł.
W czasie rozprawy w dniu 21 listopada 2019 roku strona pozwana przyznał, że gdyby miała wycenić koszt usługi zgodnie z oczekiwaniami ze strony powodowej, to byłaby to kwota ponad 40 000 złotych, przy czym nie jest w stanie podać dokładnej kwoty ponieważ jako duża profesjonalna firma ma możliwość dokonywania zakupów hurtowych, co mogłoby mieć wpływ na cenę.
Sąd Rejonowy wyjaśnił, że stan faktyczny w sprawie ustalono w oparciu o przytoczone w uzasadnieniu wyżej dowody w postaci dokumentów złożonych do akt oraz zeznań stron i świadków które ze sobą korelowały, których wiarygodność i moc dowodowa nie budziła wątpliwości. Wyjaśnił również, że oddalił wnioski pełnomocnika pozwanego o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków P. Ś. (pracownika pozwanej spółki), J. S., T. W. (pracowników(...) w Z.) oraz o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego rzeczoznawcy majątkowego, specjalizującego się w sprzęcie medycznym, na określenie rynkowej wartości łącznej usług objętych pakietem (...), a także każdego z elementów osobno, zgodnie ze specyfikacją zamówienia opisaną w Pakiecie nr (...). Sąd uznał w/w dowody za nieistotne dla rozstrzygnięcia sprawy i zmierzające jedynie do przedłużenia postępowania (art. 235 ( 2) § 1 pkt 2 i 5 k.p.c.). Miał na uwadze po pierwsze, że strona powodowa dochodzi należności z faktury, podana kwota jest kwotą jaka została zapłacona za wykonanie usługi w wyniku odmowy jej wykonania przez pozwaną. Po drugie sam Prezes pozwanej przyznał, że gdyby miał wycenić koszt usługi zgodnie z oczekiwaniami ze strony powodowej, to byłaby to kwota ponad 40 000 zł., przy czym nie jest w stanie podać dokładnej kwoty ponieważ jako duża profesjonalna firma ma możliwość dokonywania zakupów hurtowych, co mogłoby mieć wpływ na cenę. Ponadto usługa ta musiała być bezwzględnie wykonana i to w zaistniałych okolicznościach w trybie pilnym, co niewątpliwie wpłynęło na jej koszt. Zdaniem Sądu kwestia wysokości zapłaty nie miała znaczenia w aspekcie istnienia bądź braku odpowiedzialności pozwanej za niewykonanie zobowiązania względem powodowego (...).
W konsekwencji powyższych ustaleń Sąd Rejonowy uznał, że powództwo zasługuje na uwzględnienie w całości.
W ocenie Sądu podstawę prawną powództwa stanowił art. 471 k.c., zgodnie z którym dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Art. 471 k.c. jest podstawowym przepisem normującym tzw. odpowiedzialność kontraktową. Podstawowym obowiązkiem dłużnika w ramach względnego stosunku prawnego, opartego na swoistej więzi pomiędzy podmiotem zobowiązanym a podmiotem względem którego jest on zobowiązany, jest obowiązek zachowania się zgodnie z treścią swej powinności - czyli spełnienia świadczenia w myśl zasady pacta sunt servanda (por. np. E. Łętowska, w: System PrPryw, t. 5, 2006, s. 5). Przedmiotem obowiązku dłużnika (obligacja) jest spełnienie dłużnego świadczenia, czyli działanie w określony sposób bądź zaniechanie określonego działania, zaś przedmiotem uprawnienia wierzyciela jest prawo podmiotowe uprawniające do żądania od dłużnika spełnienia dłużnego świadczenia, czyli zachowania się w określony sposób bądź zaniechanie określonego działania. Jak słusznie zauważono w orzecznictwie, art. 471 k.c. nie jest źródłem obowiązku spełnienia świadczenia wzajemnego, lecz stanowi podstawę odpowiedzialności odszkodowawczej. Jest to zatem inne żądanie, aniżeli roszczenie dotyczące wykonania zobowiązania, czy to w postaci świadczenia pieniężnego czy to niepieniężnego w zależności od treści zobowiązania, w związku z czym nie jest prawidłowe nakazanie spełnienia świadczenia wynikającego ze stosunku umownego na podstawie art. 471 k.c. (wyr. SA w Katowicach z 23.3.2017 r., V ACa 471/16, OSA/Kat. 2017, Nr 2, poz. 4). W razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, z mocy art. 471 k.c. następuje przekształcenie zobowiązania w zobowiązanie odszkodowawcze z roszczeniem wierzyciela o naprawienie szkody. Ma ono charakter uzupełniający w stosunku do roszczenia o wykonanie zobowiązania in natura w takim sensie, że roszczenia te pozostają w zbiegu selektywnym - z chwilą wybrania określonej opcji przez uprawnionego następuje skutek w postaci wygaśnięcia innych uprawnień z momentem realizacji roszczenia wybranego. Gdy wierzyciel wystąpił z roszczeniem odszkodowawczym lub gdy wykonanie nie jest możliwe, wierzycielowi nie przysługuje już roszczenie o wykonanie, lecz roszczenie odszkodowawcze, ewentualnie uzupełnione uprawnieniem innego rodzaju, np. roszczeniem o zwrot spełnionego świadczenia lub prawem odstąpienia od umowy, bądź też innym uprawnieniem przewidzianym przez przepisy szczególne (por. K. Zagrobelny, w: Gniewek, Machnikowski, Komentarz KC, 2014, s. 943; W. Popiołek, w: Pietrzykowski, Komentarz KC, t. II, 2015, s. 45; Z. Gawlik, w: Kidyba, Komentarz KC, t. III, cz. 1, 2010, s. 612-613; Radwański, Olejniczak, Prawo cywilne, 2014, s. 346, 347; T. Wiśniewski, w: Komentarz do KC, Ks. III, t. 1, 2003, s. 527; F. Zoll, w: System PrPryw, t. 6, Suplement, 2010, s. 122).
Sąd Rejonowy przypomniał, że w rozpatrywanej sprawie poza sporem pozostawało, że powód -(...)w R. - jest podmiotem objętym procedurą zamówień publicznych wynikającą z ustawy z 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2004r. Nr 19 poz. 177). Pozwany - (...) w W. - jest profesjonalistą zajmującym się naprawą, konserwacją oraz przeglądami technicznymi aparatury i sprzętu medycznego. Nie było także kwestią sporną to, że strony łączyła umowa realizacji usługi serwisu technicznego aparatury medycznej nr (...) z 21 kwietnia 2016 roku zawarta na okres od 21 kwietnia 2016 roku do 14 marca 2018 roku, na podstawie której pozwana zobowiązała się m.in. do wykonywania przeglądów aparatów medycznych, w tym defibrylatorów będących w posiadaniu powodowego (...) - według wykazu sprzętu i harmonogramu przeglądów w zamian za wskazane w umowie wynagrodzenie ryczałtowe. Pozwana nie dokonała wymiany akumulatorów we wszystkich defibrylatorach i od umowy odstąpiła wskazując, że umówiona cena jest zbyt niska wobec kosztów takowej wymiany, a zatem czynności te byłyby dla pozwanej nieopłacalne. Wobec tego powód w dniu 24 października 2016 r. zawarł z (...). w Z. umowę nr (...) obejmującą swym zakresem tożsame czynności, które wykonać miała pozwana, tj. usługę serwisu technicznego defibrylatorów, wymianę akumulatorów i aktualizację oprogramowania. Wynagrodzenie przewidziane umowie wynosiło 56 830, 92 zł brutto. Przedmiot sporu stanowił natomiast zakres usług do świadczenia których zobowiązała się pozwana, a w szczególności interpretacja zawartej między stronami umowy. Strona powodowa konsekwentnie wywodziła, że w zakres ten wchodził przegląd jedenastu defibrylatorów należących do powodowego (...) wraz z wymianą akumulatorów i aktualizacją oprogramowania, zgodnie z (...) załącznik 1, arkusz 1, Pakietem nr 9 - według wykazu sprzętu i harmonogramu przeglądów stanowiącego załącznik do umowy, który przewidywał dwa terminy przeglądu defibrylatorów wraz z wymianą akumulatorów i aktualizacją oprogramowania: przegląd dziewięciu urządzeń miał zostać przeprowadzony do dnia 23 września 2016 roku oraz 2017 roku, natomiast przegląd pozostałych dwóch defibrylatorów - do dnia 2 sierpnia 2016 roku oraz 2017 roku. Strona pozwana natomiast utrzymywała, że przedmiotem zawartej przez strony umowy, zgodnie ze specyfikacją zamówienia Pakiet 9, było dokonanie przeglądu technicznego jedenastu defibrylatorów, natomiast wymiana akumulatorów dotyczyła wyłącznie trzech z nich. Wywodziła przy tym, że załącznik do umowy wprost określał, w których urządzeniach ma nastąpić wymiana akumulatorów, precyzując, że w dwóch z nich ma to nastąpić w roku 2016, a w ostatnim w roku 2017. Strona pozwana kwestionowała także konieczność poniesienia przez powodowy (...) wydatku w łącznej wysokości 56 830,92 zł brutto, związanego z wynagrodzeniem dla (...) Z. za wykonanie usług napraw i konserwacji serwisu aparatury medycznej objętych Pakietem nr (...), od wykonania których pozwana odstąpiła.
Dokonując analizy stanu faktycznego w aspekcie odpowiedzialności kontraktowej pozwanego, Sąd zważył, że pozwana spółka, będąc do tego zobowiązana na podstawie umowy nr (...), nie wykonała robót wskazanych w Pakiecie nr (...), do których należało niewątpliwie przegląd jedenastu defibrylatorów należących do powodowego (...) wraz z wymianą akumulatorów w każdym z nich zgodnie z (...) załącznik(...), arkusz (...), Pakietem nr (...) - według wykazu sprzętu i harmonogramu przeglądów stanowiącego załącznik do umowy, a nie jak wynika z twierdzeń strony pozwanej - wymiana akumulatorów wyłącznie w trzech z nich. Umową stron objęto wymianę akumulatorów we wszystkich jedenastu defibrylatorach. Świadczy o tym niewątpliwie sama treść umowy oraz (...), z której wynika, że dotyczyły one kompleksowej realizacji usług serwisu technicznego sprzętu medycznego, treść arkuszu 1 stanowiącego wykaz sprzętu i harmonogram przeglądów, w którym wskazano ilość defibrylatorów. Okoliczność tę potwierdza także treść zeznań świadka A. P. oraz treść zeznającego w charakterze powoda dyrektora (...) P. K., że intencją (...) - zgodnie z literalną treścią umowy i załączników - był kompleksowy przegląd wszystkich defibrylatorów wraz z wymianą akumulatorów i aktualizacją oprogramowania. W ocenie Sądu rozumowanie odmienne, sprowadzające się do konstatacji, że powodowy (...) przeprowadził postępowanie przetargowe dot. wymiany akumulatorów w trzech z jedenastu defibrylatorów, a nie wszystkich - byłoby sprzeczne z logiką doświadczenia życiowego albowiem zgodnie z obowiązującymi przepisami całość sprzętu medycznego stanowiącego wyposażenie (...) podlega przeglądom, serwisom oraz okresowym wymianom podzespołów. Sąd nie podzielił stanowiska pozwanego, iż powód wykroczył poza ustalony stosunek obligacyjny żądając wymiany akumulatorów we wszystkich jedenastu urządzeniach. Łącząca strony umowa nr (...) na wykonanie określonych w niej usług w Pakiecie nr (...) przez pozwaną przewidywała wynagrodzenie ryczałtowe w kwocie 10 553,40 zł. To strona powodowa przed zawarciem umowy, strona powoda w oparciu o treść art. 90 ust. 1 ustawy z 29 stycznia 2004r. Prawo zamówień publicznych zwróciła się do pozwanej o udzielenie wyjaśnień dotyczących ceny. W odpowiedzi otrzymała zapewnienie, że oferta nie zawiera błędów w jej kalkulacji. W tej sytuacji to pozwana będąc profesjonalnym przedsiębiorstwem świadczącym tego typu usługi winna zainteresować się i dopytać o zakres usług. Jeśli rzeczywiście treść umowy była dla strony pozwanej - profesjonalisty niezrozumiała winna dołożyć należytej staranności, by treść tej umowy uzgodnić i ustalić. Jeśli to nie nastąpiło to oznacza, że zaistniała sytuacja nastąpiła w wyniku braku dbałości i staranności po stronie pozwanej. Nie można w tej sytuacji obciążać powoda kosztami pomyłki profesjonalnej firmy z tak dużym doświadczeniem na rynku.
Sąd Rejonowy powołał również treść art. 65 k.c., zgodnie z którym oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak się tego wymaga ze względu na okoliczności, w których te oświadczenia woli zostały złożone. W umowach należy raczej badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy. W ocenie Sądu celem należytego zinterpretowania powyższego przepisu należy zastosować reguły wykładni funkcjonalnej. Obejmuje ona zbiór dyrektyw, które odwołują się do funkcji, roli, celu, jaki ma spełnić dana umowa. Każą one w szczególności odwoływać się do tego, co chciał osiągnąć podmiot zawierając umowę. W ramach wykładni funkcjonalnej wyróżnia się wykładnię celowościową, która nakazuje uwzględnianie celu regulacji prawnej. Dokonując wykładni prawa trzeba starać się harmonizować te cele i brać pod uwagę konsekwencje społeczne i ekonomiczne, do jakich będzie prowadzić określona interpretacja. Celem przedmiotowej umowy była natomiast kompleksowa konserwacja i wymiana akumulatorów zawarta na kilka lat, w sprzęcie medycznym ratującym życie w (...). Była to umowa zawarta na kompleksową konserwację i wymianę akumulatorów na kilka lat, a dotycząca sprzętu medycznego mająca na celu właśnie kompleksową konserwację i wymianę akumulatorów w tych sprzętach. Skoro pozwana profesjonalnie świadczy tego typu usługi na rynku niewątpliwie musiała mieć wiedzę, że wymiana dotyczy wszystkich defiblryratorów i akumulatorów w nich zawartych. Skoro łącznie było 11 defiblyratów to po co (...) miałby wymieniać na przestrzeni kilku lat tylko 1/3 czy l/4 sprzętu, skoro musiał pracować na wszystkich 11 urządzeniach. Jest to nielogiczne. Także pozwana musiała mieć wiedzę, że wymiana dotyczy całego sprzętu, a nie tylko 1/4, choć w umowie i załączniku była mowa o 11 defiblyratorach, Można zadać pytanie to kto miałby wymieniać pozostałe akumulatory...? Gdyby pakiet ten miało wykonywać kilka podmiotów, niewątpliwie okoliczność ta zostałaby zaznaczona w ofercie, jest to bowiem jedna z podstawowych informacji. Tym niemniej takie zarządzenie wykonania jednym pakietem przez kilak firm, w ramach czynności które wzajemnie by się na siebie nakładały, powodowałyby problemy nie tylko w zakresie samego przetargu ale także wykonania tej usługi. Rozumowanie, że jedna firma obsługuje 3 akumulatory, a pozostałe 8 inne firmy jest można powiedzieć tak nielogiczne, że aż absurdalne. Takie rozumowanie treści umowy nasuwa natychmiast szereg pytań i wątpliwości, które profesjonalista winien zadać. A pozwana nie miała żadnych pytań. W konsekwencji, zdaniem Sądu pierwszej instancji, należy uznać w świetle ustalonego stanu faktycznego, że dalszy bieg wypadków stanowił konsekwencję błędnego rozumienia przez stronę pozwaną treści łączącego strony stosunku obligacyjnego. Pozwana spółka natomiast - jako podmiot profesjonalny - winna mieć świadomość zaciąganych zobowiązań oraz przeprowadzać rzetelną kalkulację kosztów przy składaniu ofert. Świadczy o tym także konsekwencja zdarzeń, po podaniu numeru akumulatora, które miałby podlegać wymianie, pozwana po kalkulacji oświadczyła telefonicznie, że zawarta umowa o wskazanej treści jest dla niej nieopłacalna. Potwierdziła to następnie w złożonym piśmie i przeprosiła za zaistniałą sytuację. Natomiast nieopłacalność wykonania umówionych usług, stwierdzona po przystąpieniu do pracy, nie stanowi uzasadnionej przyczyny odstąpienia od umowy. Zgodnie bowiem z treścią art. 353 § 1 k.c. zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić. Na skutek niewykonania przez stronę pozwaną zobowiązania, powodowy (...) zawarł kolejną umowę, z (...) w Z.. W tym miejscu należy zauważyć, że wszystkie wyroby medyczne podlegają przeglądom określonym przez ich producenta, który wskazuje zarówno częstotliwość wymaganych przeglądów, jak i podmioty uprawnione do ich wykonywania (art. 90 ustawy o wyrobach medycznych z 20.05.2010 r.). Wykonywanie takich przeglądów jest zazwyczaj niezbędne dla zachowania uprawnień gwarancyjnych, sam fakt, iż urządzenie jest na gwarancji nie zwalnia z wykonania przeglądu. Ustalenie, czy w odniesieniu do danego urządzenia wytwórca, importer lub dystrybutor wymaga wykonywania okresowych przeglądów i na jakich warunkach, możliwe jest na podstawie treści dokumentów dostarczonych odbiorcy wraz z urządzeniem. W aspekcie powyższego, w sprawie ustalono, że powód jest obowiązany co roku dokonywać przeglądów wszystkich defibrylatorów, natomiast wymiana akumulatorów oraz aktualizacja oprogramowania powinny być dokonywane co 2 lata. Zaniedbania czynności przeglądowych oraz aktualizacji aparatury medycznej mogą natomiast stanowić podstawę wymierzenia powodowi kary finansowej przez NFZ. Odmowa udzielenia usługi medycznej pacjentowi może stanowić przestępstwo zagrożone karą pozbawienia wolności do lat 3. Także udzielnie pomocy pacjentowi w celu ratowania jego zdrowia lub życia defiblyratorem bez ważnego przeglądu mogło narazić powoda na konsekwencje prawne i finansowe. Powód miał także zakaz zastąpienia tego sprzętu innym, jest także zakaz używania sprzętu pożyczonego od innej placówki. Zawarcie zatem przez powodowy (...) kolejnej umowy, celem wykonania prac od których pozwana odstąpiła, wypływało ze wskazanych wyżej obowiązków. W ocenie Sądu strona pozwana nie wykazała, że zapłacona przez powodowy (...) na rzecz (...). cena za wykonane usługi, łącznie 56 830,92 zł brutto była zbyt wysoka, biorąc pod uwagę zaistniałe okoliczności, tj. tryb pilny związany z niewykonaniem zobowiązania przez pozwaną oraz wysokość innych ofert składanych w toku postępowania przetargowego, w tym ofertę złożoną przez (...) w Ł. na kwotę 70 231,52 zł, znacząco wyższą aniżeli oferta (...)w Z.. Ponadto sam Prezes pozwanej zeznał, że gdyby miał wykonać przedmiotową usługę w trybie normalnym jej koszt wyniósłby około 40 000 złotych. Tak więc wykonanie w trybie pilnym może być kosztowo wyższe.
Mając powyższe na uwadze, Sąd uznał powództwo za zasadne.
Sąd przypomniał, że w piśmie procesowym z 14 czerwca 2018 r. powód cofnął powództwo co do kwoty 3 911,40 zł, w związku z dokonaną pomiędzy stronami kompensatą wzajemnych zobowiązań z 29 marca 2017r. Zgodnie z treścią art. 203 § 1 k.p.c. pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia - aż do wydania wyroku. W ocenie Sądu, cofnięcie powództwa było dopuszczalne a w sprawie nie zachodziły okoliczności o których mowa w art. 203 § 4 k.p.c., zgodnie z którym Sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że wymienione czynności są sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają do obejścia prawa. W konsekwencji powyższego, postępowanie w zakresie cofniętego powództwa umorzono w oparciu o treść art. 355 k.p.c., zgodnie z którym Sąd umorzy postępowanie, jeżeli powód ze skutkiem prawnym cofnął pozew, strony zawarły ugodę lub została zatwierdzona ugoda zawarta przed mediatorem albo z innych przyczyn wydanie wyroku stało się zbędne lub niedopuszczalne.
Zasądzona od pozwanego na rzecz powoda kwota należnego odszkodowania stanowi różnicę pomiędzy wysokością wynagrodzenia wypłaconego (...) w Z. (56 830,92 zł) z wynagrodzeniem, które miało zostać uiszczone na rzecz strony pozwanej za część niezrealizowanego przedmiotu umowy (10 553,40 zł), pomniejszoną o kwotę 3 911,40 zł, na skutek cofnięcia powództwa w tym zakresie.
O kosztach procesu Sąd pierwszej instancji orzekł w oparciu o treść art. 98 § 1 w zw. z art. 98 § 3 k.p.c. Na zasądzone od pozwanej koszty procesu w kwocie 5 931 zł składało się wynagrodzenie pełnomocnika powoda ustalone w oparciu o obowiązujące rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz.U. z 2018 poz. 265) w kwocie 3 600 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł oraz opłata sądowa od pozwu w kwocie 2 314 zł.
Apelację od powyższego wyroku wniósł pełnomocnik pozwanego zaskarżając powyższy wyrok w części, tj. co do punktu 1 i 3 wyroku ( zasądzającego kwotę 42 366,12 zł oraz rozstrzygającego o kosztach procesu).
Sądowi I instancji zarzucił naruszenie przepisów prawa materialnego:
- art. 65 § 1 i 2 KC w zw. z § 4 ust. 1 pkt 2) i § 5 pkt 1 łączącej strony umowy nr (...) z dnia 21 kwietnia 2016 r. i Załącznika nr 1 pn. „(...)" do ww. umowy, w zakresie postanowień dot. pakietu (...), przez dokonanie wadliwej, błędnej wykładni oświadczenia woli stron, w wyniku przyjęcia, że umową strony objęły wymianę akumulatorów we wszystkich jedenastu defibrylatorach będących przedmiotem przeglądów, podczas gdy pod pojęciem wymiany akumulatorów dla sn. (...), sn. (...) oraz sn. (...) (wskazanym w Załączniku nr (...) do ww. umowy) należało rozumieć wykonanie przez pozwaną wymiany akumulatorów jedynie w trzech urządzeniach (z jedenastu będących przedmiotem przeglądów), których numery seryjne zostały wprost wskazane, w konsekwencji czego sąd I instancji błędnie przyjął, że doszło do nienależytego wykonania ww. umowy przez pozwaną, w wyniku czego uznał, że pozwana powinna odpowiadać w stosunku do powoda na podstawie art. 471 KC;
- art. 471 KC poprzez jego błędne zastosowanie w konsekwencji przyjęcia, że pozwana ponosi odpowiedzialność za niewykonanie umowy zawartej z powodem dot. pakietu 9, w związku z czym powinna być zobowiązana do naprawienia rzekomo powstałej z tego tytułu szkody, podczas gdy to powód, będący zamawiającym, powinien zachować w ramach procedury przetargowej należytą staranność, a w wyniku własnego zaniedbania, polegającego na nieprecyzyjnym wskazaniu przedmiotu zamówienia, a następnie na niedołożeniu należytych starań zmierzających do wyjaśnienia wątpliwości (jeszcze przed zawarciem umowy) dot. ceny zaoferowanej przez pozwaną, wprowadził pozwaną w błąd, a tym samym niewykonanie umowy nastąpiło w następstwie okoliczności, za które pozwana nie ponosi odpowiedzialności;
- ewentualnie, w razie nieuznania przez sąd II instancji zarzutów wskazanych w punktach 1-2 powyżej i dokonania wykładni spornych postanowień umownych niezgodnie ze stanowiskiem strony pozwanej, zarzucam naruszenie przepisu prawa materialnego, tj.: art. 362 KC poprzez jego niezastosowanie i pominięcie kwestii przyczynienia się powoda do powstania szkody, w sytuacji gdy to powód w wyniku niezachowania należytej staranności w zakresie: nieprecyzyjnego, wprowadzającego w błąd sformułowania postanowień umowy dot. zakresu pakietu 9,niewyjaśnienia wątpliwości (jeszcze przed zawarciem umowy) dot. ceny zaoferowanej przez pozwaną, nieprzeprowadzenia procedury przetargowej zmierzającej do wyłonienia kolejnego wykonawcy, w ramach której mógłby uzyskać korzystniejszą ofertę aniżeli oferta (...)(w sytuacji gdy pierwsze czynności zostały przez (...) wykonane dopiero po kilkunastu tygodniach od oświadczenia pozwanej o braku możliwości zrealizowania umowy, co z całą pewności byłoby wystarczającym okresem czasu do wyłonienia wykonawcy w ramach przetargu), niedokonania analizy, iż oferta spółki (...) była ponad dwukrotnie wyższa w porównaniu z sumą ceny jednostkowej, wskazanej przez (...) w ramach procedury przetargowej, którą wygrał wówczas pozwany, w związku z czym była znacznie zawyżona, doprowadził do powstania szkody oraz znacznego zwiększenia jej rozmiarów.
Ponadto skarżący zarzucił Sądowi Rejonowemu naruszenie przepisów postępowania, mogące mieć istotny wpływ na wynik przedmiotowej sprawy:
- art. 227 KPC w zw. z art. 235 2 § 1 pkt 2) i 5) KPC w zw. z art. art. 327 1 § 1 pkt 1) KPC poprzez nieprzeprowadzenie postępowania dowodowego w niezbędnym zakresie i nieuzasadnione oddalenie wniosków dowodowych pozwanej o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego rzeczoznawcy majątkowego specjalizującego się w sprzęcie medycznym oraz dowodu z zeznań świadka P. Ś., na skutek uznania, że okoliczności dotyczące: łącznej rynkowej wartości usług objętych pakietem (...), ze wskazaniem wartości poszczególnych usług składających się na pakiet 9; przystąpienia przez pozwaną do wykonania usług i niewykonania ich wyłącznie z uwagi na odmowę dopuszczenia do urządzeń przez pracownika powoda; odmiennej niż pozwana interpretacji zakresu usług objętych umową powoda i tego, że ujawniła się ona dopiero w związku z niedopuszczeniem przez powoda pracowników pozwanej do wykonania usługi objętej umową; dotychczasowej praktyki pozwanej, z której wynika, że nie zawsze w ramach wykonywanych przeglądów wymieniane są baterie we wszystkich urządzeniach; tego, że pozwana przekazywała świadkowi polecenie dot. wymiany baterii w trzech defibrylatorach, a nie jedenastu; podczas gdy ww. okoliczności miały znaczenie dla zaskarżonego rozstrzygnięcia;
art. 233 § 1 KPC poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów i dowolną, wybiórczą ich ocenę, polegającą na:
- błędnym przyjęciu, iż strona pozwana była zobowiązania do wymiany akumulatorów w 11, a nie wyłącznie w 3 defibrylatorach wskazanych precyzyjnie w pakiecie (...)z Załącznika nr (...) pn. „(...)" do ww. umowy, podczas gdy taki właśnie zakres usług wynikał literalnie z ww. postanowień umownych;
- błędnym uznaniu, że nienależyte wykonanie zobowiązania nastąpiło na skutek okoliczności, za które pozwana ponosi odpowiedzialność, podczas gdy okoliczności sprawy wskazują na niezachowanie przez powoda należytej staranności;
- błędnym uznaniu, że to pozwany nie wykazał się dbałością w związku z interpretacją postanowień umowy dot. pakietu 9, podczas gdy to właśnie w konsekwencji braku należytej staranności powoda w tym zakresie, przejawiającej się w szczególności: w niewyczerpującym opisie przedmiotu zamówienia, a następnie w nienależytym i niewyczerpującym wyjaśnieniu przed zakończeniem przetargu, czy cena oferowana przez pozwaną nie jest w istocie zaniżona (mając na uwadze rzekomo oczekiwaną wymianę akumulatorów we wszystkich defibrylatorach, będących przedmiotem przeglądów); pozwany został wprowadzony w błąd co do zakresu usług dot. pakietu(...) objętego umową;
- błędnym przyjęciu, że umowa nr (...) wraz z załącznikami (w szczególności załącznikiem nr (...)) zawarta pomiędzy powodem i (...)z siedzibą w Z., obejmuje swym zakresem tożsame czynności, co łącząca strony niniejszego postępowania umowa nr (...) z dnia 21 kwietnia 2016 r. wraz z załącznikami, podczas gdy zakres tych usług nie był tożsamy, albowiem pozwana zobowiązana była wyłącznie do wymiany akumulatorów w 3 defibrylatorach;
- pominięciu okoliczności, że oferta przedstawiona przez (...) sp. z o.o., jak i faktury VAT wystawione przez tę spółkę w związku z wykonanymi na rzecz powoda usługami, są ze sobą niespójne, jak również nieprecyzyjne, podczas gdy stanowiło to podstawę do określenia wysokości ewentualnej szkody powoda;
- pominięciu okoliczności, że z materiału dowodowego zebranego w sprawie wynika, iż cena jednostkowa którą zaoferowała spółka (...)w ramach pierwszego przetargu (który wygrała pozwana) była dużo niższa, aniżeli kwota na którą opiewała umowa zawarta przez powoda ze spółką (...) dot. pakietu (...), w konsekwencji czego można było uznać, że cena określona w umowie zawartej przez tę spółkę z powodem była zawyżona;
- błędnym przyjęciu, że zawarcie przez powoda umowy ze spółką (...) odbyło się w trybie pilnym, podczas gdy faktyczne wykonanie usług przez tę spółkę na rzecz powoda miejsce po kilkunastu tygodniach, a tym samym powód mógł przeprowadzić przetarg w rzeczonym zakresie celem wyboru oferty opiewającej na znacznie niższą kwotę;
- nieuzasadnionym pominięciu zeznań pozwanej, oraz przyznaniu waloru wiarygodności wyłącznie powodowi i świadkowi zatrudnionemu u powoda - Pani A. P., co skutkowało błędem w ustaleniach faktycznych, polegającym na przyjęciu, że: powód jest zobowiązany wymieniać akumulatory w defibrylatorach co 2 lata, bez wskazania jakiejkolwiek podstawy potwierdzającej tę okoliczność (i pominięcie w tym zakresie wskazań w instrukcji producenta); pozwany wykazał brak dbałości i staranności w ustalaniu treści umowy nr (...) z dnia 21 kwietnia 2016 r. wraz z załącznikami; zakres usługi wykonanej na rzecz powoda przez spółkę (...) sp. z o.o. był identyczny z zakresem usług dot. pakietu (...), wynikającym z umowy stron; usługi wykonane finalnie przez spółkę (...)były wykonane w trybie pilnym.
W trybie art. 380 KPC, skarżący wniósł o rozpoznanie przez Sąd II instancji postanowień Sądu Rejonowego w Radomsku wydanych w sprawie, tj.:
- postanowienia z dnia 21 listopada 2019 r. w przedmiocie oddalenia wniosku pozwanego o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu: z opinii biegłego rzeczoznawcy majątkowego specjalizującego się w sprzęcie medycznym, w celu udowodnienia faktów, iż: łączna rynkowa wartość usług objętych pakietem 9 (ze wskazaniem wartości poszczególnych usług składających się na pakiet 9), mogła być niższa, aniżeli oferta spółki (...) przyjęta przez powoda; z zeznania świadka P. Ś. (adres do doręczeń: adres pozwanej, ul. (...),(...)-(...) W.), w celu udowodnienia faktów, iż: pozwana przystąpiła do wykonania usług objętych umową w zakresie dot. pakietu 9, jednak pracownik powoda nie dopuścił pracowników pozwanej do ich wykonania; kwestia odmiennej niż pozwana interpretacji zakresu usług objętych umową powoda ujawniła się dopiero w związku z niedopuszczeniem przez powoda pracowników pozwanej do wykonania usługi objętej umową; z dotychczasowej praktyki pozwanej wynika, że nie zawsze w ramach wykonywanych przeglądów wymieniane są akumulatory we wszystkich urządzeniach medycznych, podlegających przeglądowi; pozwana przekazywała mu polecenie dot. wymiany baterii w trzech defibrylatorach, a nie jedenastu; albowiem ww. dowody mają istotne znaczenie dla niniejszej sprawy.
Mając na uwadze podniesione zarzuty, wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonym zakresie poprzez: oddalenie powództwa w całości (tj. w zakresie, w jakim postępowanie nie zostało umorzone), zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu przed Sądem I instancji oraz w postępowaniu apelacyjnym według norm przepisanych, z uwzględnieniem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa; ewentualnie, wniósł o uchylenie wyroku w zaskarżonym zakresie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji, oraz orzeczenia o kosztach postępowania apelacyjnego.
Pełnomocnik powoda wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów procesu za instancję odwoławczą.
Sąd Okręgowy dodatkowo ustalił co następuje:
Oszacowana przez powoda dla potrzeb przetargu wartość zamówienia w zakresie pakietu nr (...) wynosiła 30 660,83 zł. ( okoliczność niesporna wskazana w pozwie k. 3)
Do przetargu w zakresie pakietu usług nr 9 oprócz pozwanej spółki przystąpiła firma (...) w Ł. oferując cenę 70231,52 zł., (...) w Z., której ofertę odrzucono oraz M. S. K., który wycofał ofertę ( zestawienie ofert k. 125, 135)
Wskazane okoliczności, Sąd Okręgowy uznaje z niesporne i znajdujące potwierdzenie w załączonych do akt sprawy dokumentach, których prawdziwość nie została zakwestionowana.
Sąd Okręgowy zważył co następuje.
Apelacja jest częściowo uzasadniona co skutkuje zmianą zaskarżonego wyroku.
O powyższym decydują jednak inne niż wskazane w skardze apelacyjnej argumenty.
Odnosząc się do treści apelacji wskazać należy, że wydając zaskarżone postanowienie Sąd pierwszej instancji nie dopuścił się naruszenia wskazanych w niej przepisów postępowania - art. 227 KPC w zw. z art. 235 2 § 1 pkt 2) i 5) KPC w zw. z art. 327 1 §1 pkt 1) KPC. Również w ocenie Sądu Okręgowego przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego rzeczoznawcy majątkowego specjalizującego się w sprzęcie medycznym, oraz dowodu z zeznań świadka P. Ś. na okoliczności wskazane w tezach dowodowych było zbędne. Bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy pozostaje bowiem ustalenie łącznej rynkowej wartości usług objętych pakietem 9, ze wskazaniem wartości poszczególnych usług składających się na pakiet 9 w sytuacji gdy w specyfikacji zamówienia sam powód cenę tej usługi skalkulował na niewiele ponad 30 000 zł. i okoliczność ta nie była sporna. Bezsporne pozostaje również, że strona pozwana nie wykonała powierzonej umową usługi a u podstaw tej decyzji leżała różna interpretacja przez strony umowy zakresu prac objętych umową.
Powołanie dowodu z opinii biegłego, dla ustalenia czy oferta wykonania usług przez spółkę (...) była zawyżona, a poniesienie kosztów w takiej wysokości przez powoda nieuzasadnione było w ocenie Sądu drugiej instancji zbędne również z tej przyczyny, że przyjmując wskazaną ofertę powód z pewnością znajdował się w przymusowym położeniu i co równie ważne brak było ofert pozwalających na powierzenie usługi, od wykonania której pozwany odstąpił innemu (tańszemu) wykonawcy.
Wydając zaskarżone orzeczenie Sąd pierwszej instancji nie naruszył również przepisu art. 233 § 1 KPC. Formułując powyższy zarzut skarżący ograniczył się w istocie o lapidarnego stwierdzenia, że naruszenie znalazło odzwierciedlenie przede wszystkim w nieprawidłowej ogólnej ocenie zgromadzonego materiału dowodowego prowadzącej do sprzeczności ustaleń faktycznych Sądu I instancji z treścią materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie. Tak sformułowany zarzut nie może odnieść oczekiwanego przez skarżącego skutku.
Z kolei doprecyzowane zarzuty odnoszące się do wykładni łączącej strony umowy i związanej z tym treści specyfikacji zamówienia dotyczą zastosowania prawa materialnego i zostaną omówione poniżej.
Reasumując ustalenia faktycznie poczynione przez Sad pierwszej instancji, Sąd Okręgowy przyjmuje za własne. Ustalenia te, uzupełnione ustaleniami poczynionymi powyżej stanowią tym samym podstawę rozstrzygnięcia.
W przedmiotowej sprawie nie może budzić wątpliwości, że zawierając z powodem umowę pozwana zobowiązała się do wymiany baterii w 11, a nie wyłącznie w 3 defibrylatorach wskazanych przez oznaczenie nr. seryjnych w pakiecie (...). Jednocześnie jednak nie mogło ujść uwadze Sądu Okręgowego, że treść Załącznika nr (...)pn. „(...)" do ww. umowy, podobnie jak specyfikacja zamówienia mogła być dla strony pozwanej myląca. W umowie wymianą akumulatorów objęto bowiem wprost, tj. jedynie defiblyratory o nr seryjnych (...), (...), (...). Nie ulega również wątpliwości niewykonanie zobowiązania przez stronę pozwaną stanowiło konsekwencję faktu, że było ono dla niej nieopłacalne, wręcz generowało straty.
Przyczyn zawarcia takiej umowy należy niewątpliwie upatrywać w braku należytej staranności po stronie pozwanego. W tym kontekście zarzuty zawarte w skardze apelacyjnej ( a odnoszące się do wadliwego zastosowania przepisu art. 471 KC) są więc nieuzasadnione. W ocenie Sądu nie może jednak budzić żadnej wątpliwości, że również powód decydując się na zawarcie z pozwanym umowy na zaproponowanych w ofercie warunkach zachował się niestarannie. Wskazane uchybienie wynika nie tylko z nieprecyzyjnego określenia zakresu usługi w specyfikacji zamówienia ale przede wszystkim z naruszenia przepisu art. 90 ustawy prawo o zamówieniach publicznych. Powód wprawdzie zwrócił się o udzielenie wyjaśnień dot. zaoferowanej ceny, ale w ocenie Sądu Okręgowego przy dochowaniu właściwej staranności nie mógł uznać wyjaśnień pozwanego za zadawalające i wystarczające. Tym samym zgadzając się ze stanowiskiem sądu I instancji, że zapewnienie pozwanej, iż oferta nie zawiera błędów, świadczyła o jej braku dbałości i niestaranności uznać należy, że przyjęcie tego zapewnienia przez powoda świadczy o tożsamych zaniedbaniach z jego strony. Ma bowiem rację skarżący wskazując, że „to powód, będący profesjonalistą i jednocześnie zamawiającym, nie prosząc pozwanej o dodatkowe, bardziej szczegółowe wyjaśnienia dot. zaoferowanej ceny, nie dochował należytej staranności wymaganej zgodnie z przepisami ZamPublU”. Podkreślić również należy, że skoro sam powód wartość zamówienia określił na kwotę około 30 000 zł., cenę zaoferowaną przez pozwanego miał obowiązek uznać za rażąco niską i na podstawie art. 90 ust 3 wskazanej wyżej ustawy odrzucić ofertę pozwanego.
W konsekwencji powyższych uwag w ocenie Sądu Okręgowego, zachodziła potrzeba korekty zasadzonej kwoty.
Odwołując się do treści przepisu art. 361 k.c., zgodnie z którym zobowiązany odpowiada jedynie za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła Sąd Okręgowy wskazuje, że niewątpliwie niewykonanie umowy skutkował koniecznością wyboru przez powoda oferty firmy (...). Jednocześnie jednak skoro powód przewidywał, że koszt prac powierzonych w związku z czynnościami przewidzianymi w pakiecie nr (...) zamówienia zamknie się w kwocie 30 660,83 zł. należne od pozwanego odszkodowanie winno obejmować różnicę pomiędzy tą kwotą a ceną za jaką usługa została wykonana przez (...) - 56830,92 zł. Odszkodowanie należne od pozwanego zamyka się więc w kwocie 26 170.09 zł. W okolicznościach sprawy trudno tym samym uznać, że szkoda obejmuje również pozostałą dochodzoną pierwotnie pozwem kwotę 20107,91 zł kwotę. Podkreślić należy, że przy właściwym zastosowaniu przepisów ustawy o zamówieniach publicznych ( art. 90 ust 3 ) i odrzuceniu oferty pozwanego nie doszłoby do zawarcia żadnej umowy, brak było bowiem ofert konkurencyjnych w stosunku do oferty pozwanej spółki.
Mając na uwadze, spełnienie przez pozwanego zobowiązania w części co do kwoty 3911,40 zł. ( w tym zakresie na skutek potrącenia wzajemnych należności umorzono postępowanie ) należało zasądzona na rzecz powoda kwotę obniżyć do kwoty 22258,69 zł. a w pozostałej części powództwo oddalić.
Apelacja pozwanego w pozostałym zakresie również podlegała oddaleniu.
Jak zaznaczono wyżej nie sposób zgodzić się ze stanowiskiem skarżącego, zawarł umowę na mocy której zobowiązał się do wymiany akumulatorów tylko w trzech defiblyratorach. Nie można również zgodzić się ze skarżącym, że wydając zaskarżone orzeczenie zostało wydane z naruszeniem art. 471 KC. Pozwana ponosi odpowiedzialność za niewykonanie umowy i winna naprawić powstałą z tego tytułu szkodę we wskazanych wyżej granicach.
Konsekwencja zmiany zaskarżonego orzeczenia, była zmiana rozstrzygnięcia o kosztach procesu.
Powód wygrał sprawę w 56 %. Koszty procesu poniesione przez strony ( za pierwszą i drugą instancję – obejmujące wynagrodzenie pełnomocników i opłaty odpowiednio od pozwu i od apelacji ) kształtowały się również na zbliżonym poziomie co uzasadniało zastosowanie normy art. 100 k.p.c. i wzajemne zniesienie tych kosztów za obie instancje.
Podstawę procesową rozstrzygnięcia stanowiły przepisy art. 385 k.p.c. oraz 386 §1 k.p.c.
J. Gołębiowski P. Hochman D. Mizera
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim
Osoba, która wytworzyła informację: Jarosław Gołębiowski, Paweł Hochman , Dariusz Mizera
Data wytworzenia informacji: