II Ca 235/18 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim z 2018-12-20
Sygn. akt II Ca 235/18
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 20 grudnia 2018 roku
Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący |
SSO Jarosław Gołębiowski (spr.) |
Sędziowie |
SSA w SO Arkadiusz Lisiecki SSA w SO Stanisław Łęgosz |
Protokolant |
stażysta Katarzyna Pielużek |
po rozpoznaniu w dniu 20 grudnia 2018 roku w Piotrkowie Trybunalskim
na rozprawie sprawy z powództwa K. Z. (1)
przeciwko Gminie (...) R.
o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym
na skutek apelacji powoda K. Z. (1)
od wyroku Sądu Rejonowego w Radomsku
z dnia 31 października 2017 roku, sygn. akt I C 1949/14
1. oddala apelację;
2. zasądzą od powoda K. Z. (1) na rzecz pozwanego Gminy (...) R. kwotę 1.350,00 (jeden tysiąc trzysta pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą.
SSO Jarosław Gołębiowski
SSA w SO Arkadiusz Lisiecki SSA w SO Stanisław Łęgosz
Sygn. akt II Ca 235/18
UZASADNIENIE
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 31 października 2017 roku Sąd Rejonowy w Radomsku po rozpoznaniu sprawy z powództwa K. Z. (1) przeciwko Gminie (...) R. o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym oddalił powództwo; nie obciążył powoda obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz pozwanego; nie obciążył powoda częścią nieuiszczonych kosztów sądowych.
Stan faktyczny w sprawie:
Roszczenie zgłoszone w pozwie dotyczy nieruchomości stanowiącej w ewidencji gruntu aktualnie działki Nr (...). Są one położone w R. w obrębie Nr (...) przy ul. (...). W/w działki odpowiadają nieruchomości , która uprzednio stanowiła działkę Nr (...)
(dowód: mapa k. 243 pismo (...) k. 252, opinia biegłego J. B. k. 384-385, mapa k. 386, mapa k. 275).
Dla tej nieruchomości jest założona księga wieczysta w Sądzie Rejonowym w Radomsku . Jako właściciel w dziale drugim jest wpisana Gmina (...) R. (por. wypis z (...)).
W sprawie Nr (...) prowadzonej przed Wojewodą (...) odmówiono stwierdzenia nabycia z mocy prawa z dniem 1 stycznia 1999 roku przez Gminę(...) R. własności części nieruchomości położonej w R., w obrębie Nr (...), przy ul. (...) oznaczonej Nr(...), o powierzchni (...) ha.
Organ ustalił, iż przepis art. 73 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku- przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz. U. Nr 133, poz. 872, z późn. zmian.) nie ma zastosowania , bowiem pierwotnie właścicielem nieruchomości oznaczonej jako działka Nr (...) (następnie oznaczona numerem (...)) był Skarb Państwa, zaś w dacie 31 grudnia 1998 roku, własność tej nieruchomości przysługiwała już Gminie (...) R..
Nadto ustalono , iż przedmiotowa nieruchomość stała się drogą publiczną , tworząc z innymi układ komunikacyjny w obrębie poszczególnych wsi. – w oparciu o zaświadczenie wydane przez Starostwo (...) w R. z dnia 31 marca 1999 roku w myśl art. 51 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 21 marca 1985 roku o drogach publicznych (tekst jedn. Dz. U Nr 71, z 2000r., poz. 838, z późn. zmian.)
(dowód: decyzja Wojewody z dnia 12 lutego 210 roku k. 286-288, Dziennik Urzędowy (...) k. 216 i n, wykaz dróg publicznych k.224, uchwała Nr (...). w R. k. 235 in, mapa k. 243, zdjęcia k. 246 in.
W odniesieniu do przedmiotowej nieruchomości toczyło się w 2003 roku postępowanie przed Sądem Rejonowym w Radomsku o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym. Powodem w tej sprawie był K. Z. (1) , pozwanym zaś Skarb Państwa . Gmina (...) R. miała status interwenienta ubocznego po stronie pozwanego.
W sprawie tej powództwo zostało oddalone, wobec braku legitymacji biernej po stronie pozwanego. Sąd rejonowy podniósł ponadto , że urządzenie drogi publicznej lokalnej dokonało się z udziałem czynu społecznego . W tej mierze sąd meriti stwierdził, że domniemanie , iż droga publiczna została urządzona przy udziale czynu społecznego nie zostało obalone
(dowód: wyrok SR w Radomsku wraz z uzasadnieniem k. 30 in.).
Postanowieniem z dnia 26 lutego 1964 roku sąd rejonowy stwierdził, że J. Z. nabył w drodze dziedziczenia ustawowego prawo do spadku po L. Z.. Postanowieniem z dnia 14 maja 1985 roku stwierdzono natomiast, że spadek po J. Z. na podstawie testamentu nabył w całości jego syn K. Z. (1)- powód w niniejszej sprawie (bezsporne w świetle dowodów zgromadzonych w sprawie I C 28/00).
W połowie lat 20-tych ubiegłego stulecia w/w nieruchomość należała do B. i L. Z..
W latach 1924-1963 zmienione zostały granice użytkowania spornego areału w części graniczącej z drogami.
Grunt stanowiły wówczas działkę Nr (...) o powierzchni (...) ha i został włączony do drogi. . Zgodnie z ewidencją z 1967 roku przedmiotowa droga otrzymała szerokość 8 metrów
(dowód: opinia biegłego geodety E. G. k.73-75 i k.165 akt IC 28/00).
W 1967 roku w trakcie zakładania ewidencji gruntu dokonano w terenie pomiaru granic użytkowania .
Działki oznaczone numerami (...) znajdowały się we władaniu J. Z. , natomiast działki o numerach (...) znajdowały się we władaniu Prezydium (...) w R. – (...) Zarządu (...)
W 1990 roku dokonano ustalenia stanu władania gruntami w związku z wykonaniem aktualizacji mapy i zmianą numeracji działek.
(dowód: protokół ustalenia i ogłoszenia stanu władania z 1967r., k.84-85, k. 142-144, wypis z rejestru gruntów k.145-147, k. 164, skorowidz działek k.148-149, operat techniczny k.5, k.7-10 akta IC 28/00 i k.191 in.).
W połowie lat 80-tych droga granicząca z działką powoda została utwardzona asfaltem. W związku z poszerzeniem drogi wykorzystano część nieruchomości powoda, z którą droga stykała się bezpośrednio. Powód nie otrzymał rekompensaty za utraconą własność. Droga wiodąca wzdłuż nieruchomości powoda jest drogą publiczną.
(dowód: zezn. powoda K. Z. k.152, k. 246, notatka służbowa k.117, oświadczenie powoda k. 118, mapa k.75, zezn. świadka E. Z. k.69 akta IC 28/00).
W czerwcu 1995 roku powód podarował K. Z. (3) i J. małżonkom M. działkę Nr (...)
(dowód; darowizna k. 153 in.).
Przedmiotem sporu było nabycie z mocy prawa przedmiotowej nieruchomości przez Skarb Państwa na podstawie zaświadczenia organu administracyjnego stwierdzającego , że grunt był urządzony jako droga publiczna, a jej wykonanie nastąpiło przy udziale czynu społecznego. Zagadnienie to jest omówione w dalszej części uzasadnienia.
Apelację od powyższego wyroku wniósł powód K. Z. (1) zaskarżając wyrok w całości.
Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:
1. Naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 199 §1 pkt 2 k.p.c. w zw. z art. 366 k.p.c. w zw. z art. 81 k.p.c. w zw. z art. 386 §1 k.p.c. i 397 §2 k.p.c. poprzez ich błędną wykładnię i będące jej konsekwencją niewłaściwe zastosowanie, polegające na wadliwym przyjęciu, iż faktycznie w sprawie niniejszej istnieje powaga rzeczy osądzonej już wyrokiem z dnia 28.01.2003 r. I C 28/00 Sądu Rejonowego w Radomsku, co uzasadnia oddalenie powództwa, mimo iż wcześniej Sąd Rejonowy odrzucił już pozew z dokładnie tej samej przyczyny postanowieniem z dnia I października 2015 r„ zaś Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. uchylił powyższe postanowienie postanowieniem z 28 stycznia 2016 r. II Cz 824/15 stwierdzając brak res iudicata. a Sąd Rejonowy - będąc związany ocena prawną i wytycznymi Sadu Okręgowego co do tej kwestii, kompletnie je zignorował; co miało istotny wpływ na wynik sprawy, ponieważ doprowadziło do uznania, iż pomiędzy niniejszą sprawą a sprawą I C 28/00 zachodzi zarówno tożsamość przedmiotowa jak i podmiotowa i doprowadziło do oddalenia pozwu ze względu na powagę rzeczy osądzonej (kwestia formalnej poprawności rozstrzygnięcia sprawy wyrokiem przy takim uzasadnieniu, a nie postanowieniem została poruszona także niżej).
Posiłkowo zarzucił także:
2. Naruszenie art. 189 k.p.c. i art. 10 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece poprzez nierozpoznanie istoty sprawy tj. tego. czyją własnością były sporne działki nr (...). Powoda czy też Pozwanego, Sąd zamiast tego de facto stwierdził powagę rzeczy osądzonej i oddalił pozew;
3. Naruszenie art. 227, 233 §1 k.p.c. poprzez brak przeprowadzenia jakiegokolwiek postępowania dowodowego zmierzającego do ustalenia, kto - Powód czy Pozwana jest właścicielem spornych działek, w szczególności brak przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego geodety na okoliczność ustalenia granic spornych działek, ustalenia tego. czy i jeśli tak to w jakim zakresie działka ta stanowi drogę publiczną, a w jakim zakresie jej nie stanowi, kto jest właścicielem spornych działek i w jakim zakresie i wskazując na powyższe » nosił o:
Uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia; (ze względu na zajście przesłanek z art. 386 §4 k.p.c.);
Względnie:
Dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu geodezji celem ustalenia -Granic przedmiotowych działek (...);
-tego, czy sporne działki stanowią drogę publiczną i jeśli tak to w jakiej części;
-kto wedle dokumentacji znajdującej się w aktach niniejszej sprawy, aktach sprawy I C 28/00 oraz akt znajdujących się w archiwach urzędu miasta oraz wszelkich innych dostępnych dokumentów (a w tym w archiwach państwowych, katastrze nieruchomości) jest na dzień dzisiejszy właścicielem przedmiotowych działek;
-zmianę zaskarżonego wyroku przez uwzględnienie powództwa w całości i zasądzenie od Pozwanego na rzecz Powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wedle norm przepisanych.
Sąd Okręgowy zważył co następuje:
Apelacja powoda nie jest uzasadniona. Kluczowy zarzut w niej sformułowany dotyczy obrazy art. 199 § 1 pkt 2 kpc w zw. z art. 366 kpc w zw. z art. 81 kpc w zw. z art. 386 § 1 kpc i art. 397 § 2 kpc.
Stanowisko skarżącego, że w rozpoznawanej sprawie nie zachodzi przypadek powagi rzeczy osądzonej jest całkowicie trafne.
W postępowaniu zażaleniowym Sąd Okręgowy poddał kontroli postanowienie Sądu Rejonowego z dnia 1 października 2015 roku. Wydając postanowienie dnia 28 stycznia 2016 roku w sprawie II Cz 824/15 Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do uznania , że pozew podlegał odrzuceniu. Stwierdzając brak res iudicata Sąd Odwoławczy uchylił zaskarżone postanowienie. W orzeczeniu tym obszernie omówiona została problematyka powagi rzeczy osądzonej. Wyczerpująco zostało podane dlaczego w realiach niniejszej sprawy brak jest tożsamości roszczenia zgłoszonego w sprawie I C 28/00 toczącej się przed Sądem Rejonowym w Radomsku z żądaniem zgłoszonym – w sprawie niniejszej.
Zaprezentowane wówczas stanowisko Sąd w niniejszej sprawie akceptuje i przyjmuje za własne.
Cały i obszerny wywód Sądu Rejonowego w tym zakresie zaprezentowany w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku jest nie tylko zbędny, ale też w dużej części wadliwy.
Z faktu tego nie wynikają jednak żadne skutki procesowe ani też materialnoprawne. W istocie bowiem jak wynika z motywów Sądu meriti- powództwo zostało oddalone z uwagi na brak legitymacji biernej pozwanego oraz czynnej powoda. Nie można przyjąć – jak to sugerowała apelacja, że pogląd dotyczący powagi rzeczy osądzonej zaważył na treści końcowego rozstrzygnięcia. Zapatrywanie Sądu I instancji nie miało zatem wpływu na wynik sprawy. W przeciwnym wypadku końcowym orzeczeniem Sąd Rejonowy pozew by odrzucił (art. 199 § 1 pkt 2 kpc).
Niezrozumiały jest zarzut obrazy zaskarżonym wyrokiem przepisu art. 189 kpc. Przepis ten aczkolwiek jest umiejscowiony w kodeksie postępowania cywilnego ma w znacznej części znamiona normy materialno-prawnej.
Jego odpowiednikiem jest art. 10 ust.1 Ustawy z dnia 6 lipca 1982 roku o księgach wieczystych i hipotece (Dz.U. Nr 19, poz. 147, z późn. zmian.).
W judykaturze ugruntowane jest stanowisko, że sprawa o usunięcie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej, a rzeczywistym stanem prawnym jest sui generis sprawą o ustalenie prawa (art. 189 kpc) albo szczególną postacią powództwa ustalającego ( por. orzecz. SN z 10.X.1985r., II CR 221/85, OSNcP 7-8/86, poz.125), od którego odróżnia ją odmienność podstawy prawnej i faktycznej, ale upodabnia przesłanka interesu prawnego w ustaleniu rzeczywistego stanu prawnego (por. orzecz. SN z dn. 23.XII. 1988r., III CRN 434/88, OSNcP 1/91, poz. 22). Powyższe podobieństwa pomiędzy obydwoma roszczeniami skłania do poglądu, iż dochodzone roszczenie o uzgodnienie treści księgi wieczystej stanowi w istocie odmianę powództwa o ustalenie prawa. Zasadniczą przesłanką roszczenia z art. 10 w/w ustawy jest występowanie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej, a rzeczywistym stanem prawnym, zaś jego funkcją jest uzyskanie wyroku stanowiącego podstawę do skorygowania wpisu w księdze wieczystej. (por., np. uchw. SN (7) z 15.VI.2006r., III CZP 106/05, OSNC 2006, Nr 10, poz.160).
Podkreślenia wymaga (por., p. Kodeks Postępowania Cywilnego T. I. Komentarz pod red. A. Góra – Błaszczykowskiej, Wyd. C.H. Beck, W-wa 2013r., t.3 do art. 189 kpc, str. 524), że ustalenie istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa może być dokonane nie tylko w sprawach opartych na art. 189 kpc , lecz także przesłankowo, a zatem jako przesłanka innego rozstrzygnięcia, uwidoczniona w uzasadnieniu orzeczenia.
W niniejszej sprawie powód w pozwie zgłosił 2 roszczenia: o ustalenie prawa oraz o uzgodnienie stanu prawnego nieruchomości z rzeczywistym stanem prawnym.
Roszczenie o ustalenie zmierzało do wykazania , iż właścicielem spornych działek jest nie pozwana Gmina, lecz powód.
W istocie do tego samego zmierza roszczenie o uzgodnienie , z tym, że jest ono dalej idące gdyż jego uwzględnienie prowadzi do skorygowania wpisu w dziale II księgi wieczystej. W .realiach niniejszej sprawy ustalenie prawa własności przedmiotowej nieruchomości to nic innego jak proces myślowy, który stanowi zasadniczy element rozważań Sadu w sprawie o uzgodnienie treści księgi wieczystej.
Innymi słowy ustalenie prawa własności opisanego w pozwie areału jest przesłanką materialno-prawną w sprawie o uzgodnienie treści księgi wieczystej , co znajduje jedynie wyraz w uzasadnieniu wyroku.
Reasumując, brak było jurydycznych wskazań, ażeby formułować w pozwie także roszczenie o ustalenie prawa.
W konsekwencji należy stwierdzić, że zarzut nie rozpoznania roszczenia oparty na treści art. 189 kpc jest całkowicie bezzasadny.
W swoim uzasadnieniu Sąd Rejonowy ocenił zgłoszone roszczenie wskazując, że to nie powód, lecz pozwana Gmina jest właścicielem spornej nieruchomości. Dalej wywodząc, brak było podstaw do przyjęcia, iż istota sprawy nie została rozpoznana.
Stanowisko skarżącego, że Sąd Rejonowy naruszył prawo nie ustalając granic przedmiotowych gruntów sąsiednich działek jest również z oczywistych względów błędne i nie znajduje umocowania prawnego.
Zasadniczym sposobem na ustalenie granic jest tryb przewidziany w przepisie art. 153 kc. Norma ta stanowi źródło roszczenia o rozgraniczenie i reguluje jego kryteria. Uzasadnienie zastosowania w/w przepisu wynika ze stwierdzenia, że granica pomiędzy nieruchomościami stała się sporna. Rozgraniczenie zatem polega na określeniu na gruncie położenia punktów linii granicznych. Rozgraniczeniem jest wszystko to co dotyczy samej granicy. Granica nie jest niczym więcej niż źródłem skonkretyzowania odrębnych przedmiotów własności, tj. nieruchomości w znaczeniu prawnym. Innymi słowy sprawa o rozgraniczenie jest sprawą , w której przyczyną konfliktu i istotą sporu jest sam przebieg granicy. Kwestia zaś własności gruntu przyległego do tej granicy stanowi jedynie następstwo sporu co do przebiegu granicy. Ma więc charakter wtórny, tj. charakter przesłanki rozstrzygnięcia (por., np. orzecz. SN z dnia 3.IX.1963r.,III CR 186/63, OSNCP 1964, poz. 256, orzecz. SN z dnia 1.VI.1964r., III CR 27/64, OSNCP 1965, poz. 45 oraz Kodeks Cywilny, Komentarz, t.1, pod red.Fr. Błachuty, W-wa 1972, W. Prawnicze, t.1 do art. 153, str. 410-411).
Podkreśleniu nadto wymaga fakt, że rozgraniczenie następuje z reguły w trybie postępowania nieprocesowego. Rozgraniczenie w procesie jest możliwe tylko wtedy, gdy do istoty sporu należy problem własności gruntu, a ustalenie granicy ma w tym sporze charakter wtórny ( por.orzecz. SN z dnia 6.II.1962r., ICR 120/62, OSPiKA 1964, poz. 55 i z dnia 31.VIII 1963r., II CR 136/63, OSN 1964, poz. 203).
Sprawa o uzgodnienie treści księgi wieczystej jest sprawą rozpoznawaną we właściwym trybie tj. w procesie. Istotą jest nie przebieg granicy, lecz spór o prawo własności działek stanowiących drogę publiczną. Powyższe oznacza, że przebieg granicy jest kwestią stricte wtórną. Ustalenie granic na gruncie niż było podnoszone. Zagadnienie to zresztą mogłoby być rozstrzygnięte pomiędzy (...) Nr (...) i działek opisanych w pozwie. Powód w istocie domaga się ustalenia prawa własności działek Nr (...). Roszczenie o rozgraniczenie w ujęciu teoretycznym przysługiwałoby wyłącznie (...) Nr (...), nie zaś powodowi. Podkreślić jednakże należy , że musiałaby być najpierw wyczerpana droga administracyjna. Dopiero zakończenie tego postępowania otwiera drogę sądową (por. art. 29 i nast. ustawy z dnia 17 maja 1989 r.- Prawo Geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. Nr 30, poz. 163, z późn. zmian.).
Reasumując, powód nie jest legitymowany do domagania się rozgraniczenia nieruchomości, zaś droga sądowa jest czasowo niedopuszczalna.
Zawarty zatem w apelacji wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego geodety celem ustalenia granic jest nieuzasadniony.
Pomijając powyższe uwagi , przeszkód do rozgraniczenia gruntu należy także upatrywać w tym , iż zaskarżonym wyrokiem powództwo zostało w całości oddalone. Rozgraniczenie zatem stało się bezprzedmiotowe.
Prawie wcale autor apelacji nie poświęcił w niej uwagi tytułowi własności dotyczących działek Nr (...).
Analizując jednak pozew, jego uzasadnienie oraz stwierdzone w toku postępowania pisma procesowe pełnomocnika powoda należy dojść do wniosku , że kwestionuje on tylko własność pozwanej Gminy i jej poprzednika prawnego. Autor pozwu podnosił , że nie zostało wykazane, iż budowa drogi publicznej na spornym pasie była zrealizowana przy udziale czynu społecznego.
Tak sformułowany zarzut jest w oczywisty sposób niezrozumiały będąc wynikiem błędnego zapatrywania co do ciężaru dowodzenia .
Zgodnie z regułą wyrażoną w art. 6 kc, rozwiniętą w przepisie art. 232 zd.1 kpc ciężar dowodzenia faktu spoczywa na stronie, która wywodzi z niego skutki prawne.
Zasada ta nie ulega ograniczeniu w postępowaniu o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym.
Nie ulega więc wątpliwości , że na powodzie spoczywał ciężar udowodnienia okoliczności faktycznych uzasadniających stwierdzenie występującej niezgodności pomiędzy stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej , a rzeczywistym stanem prawnym.
Powód zatem musiał wykazać , że istnieje taka niezgodność i on winien figurować w dziale II księgi wieczystej (por. np. T. Czech, Komentarz KWU 2014, s.198, M. Deneka, Księgi Wieczyste, s. 189, E. Gniewek, w SPP, t.3, 2013, s.187, J. Kuropatwinicki, Komentarz KWU, t.1, 2013, s.332).
Lektura akt wskazuje, że powód nałożonemu ciężarowi dowodzenia nie sprostał.
Podstawą wpisu w księdze wieczystej jako właściciela spornego areału Skarbu Państwa (poprzednika prawnego pozwanego) było zaświadczenie wydane w postępowaniu administracyjnym. Stwierdzono w nim (po. K.48), że nieruchomość ta została nabyta przez Skarb Państwa z mocy prawa.
Dokument ten jest dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 244 § 1 kpc. Powołany przepis określa formalna moc dowodową dokumentu urzędowego. Polega ona na domniemaniu zgodności z prawdą oświadczenia uprawnionego organu , zawartego w pochodzącym od niego dokumencie.
Domniemanie to jest wzruszalne, ale jest oczywiste, że winien to uczynić powód, a więc podmiot , który kwestionuje podstawę wpisu w księdze wieczystej jako właściciela Skarb Państwa.
Pismo D. Ł.- członka Zarządu (...) z dnia 30 maja 2008 roku, Nr (...)z (...)nie jest dokumentem w rozumieniu art. 244 kpc. Stanowi ono jedynie wyobrażenie w/w podmiotu o istniejącej rzeczywistości. Stanowi więc nie opis rzeczywistości, lecz ocenę stanu faktycznego.
Podkreślenia wymaga nadto, że sporne działki ujawnione są jako droga publiczna lokalna w (...) Dzienniku Urzędowym oraz w stosownej uchwale organu samorządu terytorialnego. Są to dokumenty urzędowe, które także nie zostały wzruszone i są objęte domniemaniem prawnym.
Reasumując, skarżący reprezentowany w toku postępowania przez pełnomocnika profesjonalistę nie podważył tytułu własności pozwanej Gminy, która czerpie swoje prawo własności z decyzji komunalizacyjnej .
Ubocznie jedynie należy stwierdzić, że już w latach 60-tych ubiegłego wieku podczas zakładania osnowy geodezyjnej przedmiotowy areał - uprzednio oznaczony numerami ewidencyjnymi (...)- był uwidoczniony na mapie (por. k. 192), jako droga publiczna. Jako właściciel wpisany został Skarb Państwa – Prezydium (...) Wydział (...).
Kwestią kolejną jest czy sporne działki Nr (...) w całości stanowią drogę publiczną.
Na to pytanie odpowiedź znalazła się w opinii biegłego geodety. Analizując całą dokumentację geodezyjną i księgę wieczystą autor opinii jednoznacznie stwierdził, że powód nie jest właścicielem w/w działek. Prawo własności służy wyłącznie pozwanej Gminie. Opinia ta jest sporządzona fachowo i rzetelnie. Wnioski końcowe opinii są zbieżne z osnową . Opinia nie jest dotknięta wewnętrzną sprzecznością. Biegły wyczerpująco udzielił w opinii uzupełniającej odpowiedzi na pytania sformułowane przez pełnomocnika powoda. Z tych przyczyn brak było podstaw do wyeliminowania tego dowodu z podstawy faktycznej końcowego rozstrzygnięcia.
Nietrafny jest zarzut obrazy zaskarżonym wyrokiem prawa procesowego tj. art. 227 kpc i art. 233 kpc.
W ocenie skarżącego sąd I instancji nie przeprowadził jakiegokolwiek postępowania dowodowego zmierzającego do ustalenia czy powód jest właścicielem spornej nieruchomości.
Artykuł 227 kpc wyznacza granicę faktów, które mogą być przedmiotem dowodu w postępowaniu cywilnym. Dokonane ustalenia faktyczne oceniane są w aspekcie określonego przepisu prawa materialnego, który wyznacza zakres koniecznych ustaleń faktycznych i ma rozstrzygające znaczenie dla oceny , czy określone fakty , jako ewentualny przedmiot dowodu, mają wpływ na treść orzeczenia (por. postan. SN z 10.II.2012r., II CSK 357/11 Legalis, oraz wyrok SN z dnia 27.I. 2011r., I CSK 237/10 , Legalis).
Analiza akt przeczy twierdzeniom apelacji , że brak jest postępowania dowodowego. Materiał dowodowy jest obszerny. Stanowią go min. dokumenty zamieszczone w aktach księgi wieczystej KW Nr (...), wypis z tej księgi wieczystej , umowa notarialna mająca za przedmiot sprzedaż działki Nr (...), zaświadczenie stwierdzające nabycie przez Skarb Państwa spornego areału z mocy prawa, uchwała jednostki samorządowej o włączenie działek Nr (...) do drogi publicznej lokalnej, wykaz dróg publicznych zamieszczonych w (...) Dzienniku Urzędowym oraz opinie biegłego geodety sporządzone w toku postępowania apelacyjnego.
Materiał ten w sposób wyczerpujący i nie budzący wątpliwości wykazał , że to nie powód, lecz pozwany jest obecnie (...) Nr (...)/(...)
Podkreślenia wymaga , że w swoim rozumowaniu autor apelacji nie jest konsekwentny .
Zarzucając obrazę prawa procesowego podnosił nieprzeprowadzanie postępowania dowodowego w jakiejkolwiek części. W zaistniałej sytuacji całkowicie niezrozumiałe jest alternatywne żądanie – zmiany zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie w całości powództwa.
Oparcie natomiast zarzutu na naruszeniu art. 233 kpc wymaga wykazania błędnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego.
Wyłuszczony zarzut tych wymogów nie spełnia. Skarżący wskazując na brak jakiegokolwiek materiału dowodowego nie był w stanie poddać weryfikacji tych dowodów, które - co podniesiono wyżej- zostały przez sąd rejonowy przeprowadzone. W istocie więc, autor apelacji nie odniósł się do dowodów, w oparciu , o które sąd poczynił ustalenia faktyczne stanowiące podstawę rozstrzygnięcia.
Lektura uzasadnienia wniesionego środka odwoławczego nie upoważnia do stwierdzenia, że skarżący podjął jakąkolwiek polemikę z poczynionymi przez sąd ustaleniami.
Bierność postępowania należy także odnieść do dowodu z opinii biegłego z zakresu geodezji. Dowód ten w formie pisemnej został przeprowadzony w postępowaniu apelacyjnym. Skarżący zgłosił uwagi i zastrzeżenia w piśmie z dnia 3 sierpnia 2018 roku (por. k. 413). W efekcie dopuszczony został dowód z opinii uzupełniającej biegłego, którego zobowiązano do udzielenia odpowiedzi na pytania sformułowane w w/w piśmie pełnomocnika powoda (por. k.416).
Opinia ta została sporządzona dnia 21 września 2018 roku (por. k.420-421-422).
Podkreślenia wymaga, że następnym pismem z dnia 5 października 2018 roku pełnomocnik po raz kolejny złożył zastrzeżenia tym razem co do opinii uzupełniającej. Wskazał jednak, że nie domaga się przeprowadzenia dowodu z kolejnej opinii biegłego geodety.
Stwierdzić należy- analizując w/w pismo procesowe , że skarżący podjął w nim polemikę w zakresie obszaru spornych działek, nie zaś tego , że obecnie stanowią one drogę publiczną o charakterze lokalnym będącą własnością pozwanej Gminy.
Powyższe zatem oznacza , że apelujący na etapie postępowania odwoławczego nie podjął próby wykazania , że prawo własności przedmiotowej nieruchomości nadal należy do niego.
Spór dotyczący samej powierzchni w realiach rozpoznawanej sprawy nie ma znaczenia jurydycznego. Rozbieżność powierzchni ze stanu z okresu międzywojennego i stanu obecnego jest natomiast zrozumiała. Jej źródłem jest fakt , iż od lat 70-tych ubiegłego stulecia ustalenie granic i powierzchni dokonywane jest przy uzyskaniu zdecydowanie bardziej precyzyjnych urządzeń pomiarowych. Uprzednio tj. w latach 50-tych i 60-tych ubiegłego wieku mapowanie dokonywane było przy użyciu zdjęć lotniczych , które były wysoce niedokładne. Pomiarowanie w okresie międzywojennym było oparte na jeszcze bardziej nieprecyzyjnej metodzie obliczeń.
Z tych zatem względów i na podstawie art. 385 kpc orzeczono jak w sentencji, rozstrzygnięcie o kosztach procesu na podstawie art. 98 kpc, stosując zasadę w nim wyrażoną- odpowiedzialności za wynik procesu.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim
Osoba, która wytworzyła informację: Jarosław Gołębiowski, w SO Arkadiusz Lisiecki , w SO Stanisław Łęgosz
Data wytworzenia informacji: