Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 maja 2014 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący	SSO Grzegorz Ślęzak
Sędziowie	SSO Stanisław Łęgosz (spr.) SSR del. Lucyna Szafrańska
Protokolant	stażysta Agnieszka Misterkiewicz

po rozpoznaniu w dniu 26 maja 2014 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa W. B.

przeciwko (...)w (...) S.A. V. (...) w W.

o zapłatę

na skutek apelacji i zażalenia pozwanego (...) w W.

od wyroku Sądu Rejonowego w Bełchatowie

z dnia 30 grudnia 2013 roku, sygn. akt I C 15/11

1. z apelacji zmienia zaskarżony wyrok w punkcie pierwszym sentencji w ten tylko sposób, że datę początkową odsetek ustawowych zasądzonych od kwoty 20 000 zł ustala na dzień 26 lutego 2011 roku, a w pozostałej części powództwo i apelację oddala,

2. zasądza od pozwanego (...) S.A. V. (...) w W. na rzecz powódki W. B. kwotę 1 200 (jeden tysiąc dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą,

3. z zażalenia uchyla rozstrzygniecie o kosztach procesu między pozwanymi zawarte w punkcie czwartym sentencji zaskarżonego wyroku,

4. oddala wniosek pozwanego (...) S.A. V. (...) o zasądzenie kosztów postępowania zażaleniowego od pozwanego (...) w W..

Sygn. akt II Ca 241/14, II Cz 260/14

Orzeczenie po sprostowaniu

postanowieniem z dnia 7.11. 2014 r.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 maja 2014 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący	SSO Grzegorz Ślęzak
Sędziowie	SSO Stanisław Łęgosz (spr.) SSR del. Lucyna Szafrańska
Protokolant	stażysta Agnieszka Misterkiewicz

po rozpoznaniu w dniu 26 maja 2014 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa W. B.

przeciwko (...)w (...) S.A. V. (...) w W.

o zapłatę

na skutek apelacji i zażalenia pozwanego (...) w W.

od wyroku Sądu Rejonowego w Bełchatowie

z dnia 30 grudnia 2013 roku, sygn. akt I C 15/11

1. z apelacji zmienia zaskarżony wyrok w punkcie pierwszym sentencji w ten tylko sposób, że datę początkową odsetek ustawowych zasądzonych od kwoty 20 000 zł ustala na dzień 26 lutego 2011 roku, a w pozostałej części powództwo i apelację oddala,

2. zasądza od pozwanego (...) w W. na rzecz powódki W. B. kwotę 1 200 (jeden tysiąc dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą,

3. z zażalenia uchyla rozstrzygniecie o kosztach procesu między pozwanymi zawarte w punkcie czwartym sentencji zaskarżonego wyroku,

4. oddala wniosek pozwanego (...) S.A. V. (...) o zasądzenie kosztów postępowania zażaleniowego od pozwanego (...) w W..

Sygn. akt II Ca 241/14, II Cz 260/14

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 30 grudnia 2013 r. w sprawie I C 15/11 Sąd Rejonowy w Bełchatowie:

1. zasądził od pozwanego (...) w W. na rzecz powódki W. B. kwotę 20.000,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 10 stycznia 2011 r.,

2. oddalił powództwo wobec pozwanego (...) SA V. (...) w W.,

3. zasądził od pozwanego (...) w W. na rzecz powódki W. B. kwotę 4.443,02 zł tytułem zwrotu kosztów procesu,

4. zasądził od pozwanego (...) w W. na rzecz pozwanego (...) SA V. (...) w W. kwotę 2.417,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego:

W dniu 10 kwietnia 2008 r. W. B. uległa wypadkowi komunikacyjnemu jako pasażer pojazdu, którego kierowca E. B. (1) nie była winna zdarzeniu. E. B. (1) jechała lewym pasem trasą K. - W.. Zauważyła, iż z tyłu nadjeżdża samochód, w związku z czym chciała zmienić pas ruchu na prawy. Nie zdążyła jednak tego uczynić, gdyż nadjeżdżający samochód nie wyhamował i uderzył w tył jej pojazdu, który po tym uderzył przodem w barierkę. Pojazd odbił się od barierki, okręcił i uderzył w barierkę tyłem, ponownie okręcił i uderzył znów przodem w barierkę. Sprawca wypadku uciekł z miejsca wypadku, jego tożsamości nie ustalono. Brak jest przesłanek do przyjęcia, iż E. B. (1) przyczyniła się do zaistnienia wypadku, jak również, że jej taktyka i technika jazdy była nieprawidłowa. Pasażerka pojazdu W. B. miała zapięty pas bezpieczeństwa. Nawet przy zapiętym pasie bezpieczeństwa, podczas uderzenia w barierę ochronną z dużą prędkością, W. B. mogła uderzyć głową w obudowę tablicy rozdzielczej, a prawa ręka / ramię / uderzyła w elementy wnętrza drzwi przednich prawych pojazdu.

Po wypadku W. B. została przewieziona do szpitala w P. Tryb., gdzie przebywała 7 dni.

W wyniku wypadku z dnia 10 kwietnia 2008 r. W. B. doznała w zakresie ortopedycznym złamania głowy kości promieniowej ze zwichnięciem stawu promieniowo - łokciowego bliższego. Była leczona operacyjnie / stabilizacja drutem K. / i w gipsie. W toku leczenia wystąpił proces zapalny i powikłania pozapalne w wyniku zakażenia gronkowcem złocistym. Ograniczenia funkcji łokcia wynikają z ograniczenia zgięcia i wyprostu oraz ruchów pronacji i supinacji. Osłabiona jest siła mięśniowa kończyny górnej prawej. Przedłużające się leczenie, w tym proces zapalny, oraz unieruchomienie kończyny wpłynęło również na ograniczenia ruchomości barku i nadgarstka prawego. W rtg stawu łokciowego z dnia 14 kwietnia 2011 r. widoczne są zmiany zwyrodnieniowo - wytwórcze z zatarciem szpary stawowej i deformacją głowy kości promieniowej. Rokowania na przyszłość co do poprawy funkcji łokcia prawego są bardzo niepomyślne, co wynika z aktualnego obrazu rtg, zmian pozapalnych w stawie i ograniczenia ruchomości, które ze względu na czas, jaki upłynął od wypadku, należy uznać za utrwalone. Uszczerbek na zdrowiu W. B. z punku widzenia ortopedii wynosi łącznie 25 %.

W zakresie neurologicznym W. B. doznała w wyniku wypadku urazu głowy ze wstrząśnieniem mózgu, zwichnięcia stawu promieniowo - łokciowego bliższego z uszkodzeniem więzadła obrączkowatego, złamaniem brzeżnym głowy kości promieniowej prawej oraz naderwaniem dalszego przyczepu mięśnia dwugłowego ramienia prawego, a także uogólnionych potłuczeń. Urazy te nie spowodowały u W. B. trwałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, nie leczy się neurologicznie. U W. B. nie stwierdza się obecnie objawów uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego, ani objawów uszkodzenia obwodowego układu nerwowego. W zakresie układu nerwowego nie należy się spodziewać innych, późnych następstw przebytego wypadku.

W punktu widzenia psychiatrycznego u W. B. stwierdza się cechy adaptacyjnych zaburzeń nastroju i lękowych, wskutek czego doznała ona długotrwałego uszczerbku na zdrowiu rzędu 5 %. Pogorszenie stanu psychicznego W. B. pozostaje w bezpośrednim związku przyczynowo - skutkowym z wypadkiem z dnia 10 kwietnia 2008 r. Rokowania na przyszłość z punktu widzenia psychiatrycznego są korzystne.

W. B. zgłosiła szkodę do C. T., które w wyniku postępowania likwidacyjnego, ustaliło uszczerbek na zdrowiu w wysokości 35 % i wypłaciło kwotę 42.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia. W 2010 r. W. B. wystąpiła przeciwko C. T. o uzupełniające zadośćuczynienie w kwocie 20.000,00 zł, jednakże pełnomocnik ubezpieczyciela podniósł zarzut braku legitymacji procesowej biernej z uwagi na to, iż nie ustalono tożsamości sprawcy wypadku - po czym pełnomocnik W. B. cofnął pozew.

Okoliczności faktyczne istotne dla rozstrzygnięcia sprawy Sąd ustalił na podstawie dowodów z opinii wskazanych biegłych sądowych, dokumentacji lekarskiej oraz zeznań świadków R. B. i E. B. (2) oraz powódki. Spór w istocie dotyczy zasady i podstaw odpowiedzialności pozwanego (...) i C. T..

Zgodnie z treścią art. 822 kc przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia.

Istota ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej wynikająca z art. 822 kc sprowadza się więc do tego, że w sytuacji zaistnienia szkód określonych w § 2 tego przepisu, zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia odszkodowania osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za te szkody ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia.

Odpowiedzialność odszkodowawcza z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej została uregulowana w ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych / Dz. U. Nr 124, poz. 1152 /.

W myśl art. 34 ust. 1 w/w ustawy z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz albo kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia.

Zgodnie z art. 35 w/w ustawy ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu. Art. 36 ust. 1 stanowi, iż odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej, której przekroczenie w okolicznościach niniejszej sprawy nie wchodzi w grę.

Zgodnie z treścią art. 98 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy do zadań UFG należy zaspokajanie roszczeń z tytułu ubezpieczeń obowiązkowych za szkody powstałe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej - na osobie, gdy szkoda została wyrządzona w okolicznościach uzasadniających odpowiedzialność cywilną posiadacza pojazdu mechanicznego lub kierującego pojazdem mechanicznym, a nie ustalono ich tożsamości.

W niniejszej sprawie nie tylko nie ustalono tożsamości sprawcy wypadku, lecz nie został także zidentyfikowany kierowany przez niego pojazd. Jest to zatem klasyczna sytuacja, gdy UFG obowiązany jest zaspokoić roszczenia powódki w wyniku przedmiotowego wypadku.

Zgodnie z treścią art. 436 § 1 kc w zw. z art. 435 § 1 kc samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch pojazdu, chyba, że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności.

W niniejszej sprawie zostało ustalone, iż wyłącznym sprawcą wypadku była osoba, którego tożsamości nie ustalono, kierująca pojazdem, którego nie zidentyfikowano. Biegły sądowy Z. B. wykluczył, aby prowadzącej pojazd, którego pasażerką była W. B. tj. E. B. (1) można było zarzucić błąd w taktyce i technice jazdy oraz aby w jakikolwiek sposób przyczyniła się do tego wypadku.

Również powódka w czasie podróży miała zapięte pasy bezpieczeństwa, nie przyczyniając się do powstania lub zwiększenia szkody. W tym stanie rzeczy należy przyjąć, iż ani E. B. (1) jako kierująca pojazdem ani też C. T. jako jej ubezpieczyciel, nie ponoszą w tym wypadku odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną powódce. Podmiotem zobowiązanym do zaspokojenia roszczenia powódki jest (...). Okoliczność, iż C. T. wypłaciło powódce w toku postępowania likwidacyjnego zadośćuczynienie nie ma zatem żadnego wpływu na to, iż zobowiązanym do zaspokojenia roszczeń powódki jest w istocie (...) ma natomiast wpływ na wysokość tychże roszczeń.

Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego wyłączna wina sprawcy wypadku ma miejsce wtedy, gdy obok tej przyczyny nie występuje żadna inna przyczyna szkody. Jak wskazano wyżej - nie było innej przyczyny wypadku i powstania szkody, niż zachowanie i wina nieustalonego sprawcy wypadku prowadzącego pojazd B..

Podstawową funkcją spełnianą przez (...) jest funkcja uzupełniająca system obowiązkowych ubezpieczeń. Wymóg pełnej ochrony poszkodowanego również w sytuacji braku możliwości ustalenia odpowiedzialnego sprawcy wymusza zakres odpowiedzialności (...) pełniącego rolę instytucji gwarancyjnej. Poszkodowany jest uprawniony do otrzymania pełnego wyrównania ze środków (...) za szkody na osobie - w granicach odpowiedzialności gwarancyjnej zakładu ubezpieczeń, wynikającej z treści cyt. ustawy - jeżeli niemożliwe okazało się ustalenie tożsamości posiadacza pojazdu lub kierującego nim. Zidentyfikowanie pojazdu, którym dokonano szkody, nie pozbawia poszkodowanego prawa do dochodzenia roszczenia, o ile nie umożliwiło zidentyfikowania sprawcy. Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń powstanie dopiero wtedy, gdy zostanie ustalona tożsamość sprawcy - o ile została z nim zawarta umowa ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych.

Odpowiedzialność ubezpieczyciela - w tym wypadku (...) jest szczególną postacią odpowiedzialności cywilnej, a prawo ubezpieczeń majątkowych jest częścią prawa odszkodowawczego. Oznacza to, iż pojęcie odszkodowania jest w prawie ubezpieczeniowym takie samo, jak w innych działach prawa odszkodowawczego, służy zatem do naprawienia powstałej szkody.

W przypadku szkody polegającej na uszkodzeniu ciała lub wywołaniu rozstroju zdrowia szczegółowe uregulowanie w zakresie przesłanek odpowiedzialności sprawcy z tytułu odszkodowania i zadośćuczynienia zawierają art. 444 § 1 kc i art. 445 § 1 kc. Podstawą roszczenia w niniejszej sprawie są zatem także te przepisy. Art. 444 § 1 kc stanowi, iż w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu.

Powódka w wyniku przedmiotowego zdarzenia doznała licznych i ciężkich urazów opisanych w opiniach biegłych lekarzy. Powstały u powódki uszczerbek zdrowia biegli określili: J. B. - z pozycji 117 b 20 %, z pozycji 120 5 %, K. G. i K. O. - 5 % z pozycji 10 a Tabeli Uszczerbków Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu. Łącznie wysokość uszczerbku na zdrowiu powódki wyniósł 30 %.

Spełniona zatem została pierwsza z przesłanek określonych w art. 444 § 1 kc. Powódka, jako osoba poszkodowana w rozumieniu tego przepisu, uprawniona jest do dochodzenia określonego w nim roszczenia. Poniesiona szkoda uzasadnia także żądanie zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.

Przesłanki zadośćuczynienia określa art. 445 § 1 kc - w wypadkach przewidzianych w ustawie sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Z roszczeniem tym może również, co do zasady, wystąpić jedynie osoba poszkodowana, która w wyniku działania innej osoby doznała uszczerbku na zdrowiu lub rozstroju zdrowia. Jest to przy tym roszczenie fakultatywne, którego zasądzenie zależy od uznania i oceny sądu konkretnych okoliczności sprawy.

Zadośćuczynienie określone w art. 445 § 1 kc ma przede wszystkim charakter kompensacyjny i tym samym jego wysokość musi przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość. Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego wysokość ta nie może być nadmierna w stosunku do doznanej krzywdy i aktualnych stosunków majątkowych społeczeństwa, a więc winna być utrzymana w rozsądnych granicach . Winna to być zatem kwota „ odpowiednia ". Dla oceny, czy określona suma jest „ odpowiednim " w rozumieniu art. 445 § 1 kc zadośćuczynieniem za doznaną krzywdę, decydujące znaczenie ma charakter i rozmiar krzywdy doznanej przez poszkodowanego. Nie bez znaczenia jest tak ze szeroko rozumiana sytuacja życiowa, w jakiej znajduje się poszkodowany. Na ocenę tę nie ma natomiast wpływu sytuacja - w szczególności majątkowa - sprawcy szkody .

Wobec powyższego do ustalenia pozostała kwestia, czy i w jakim zakresie otrzymana przez powódkę od pozwanego C. T. kwota 42.000,00 zł stanowi odpowiednie zadośćuczynienie.

Bezspornym jest, iż wysokość uszczerbku na zdrowiu powódki wynosi 30 %. Nie należy jednak zapominać, iż procentowy rozmiar uszkodzenia ciała jest tylko jednym (posiłkowym) z kryteriów ustalania wysokości zadośćuczynienia i nie determinuje tej kwoty bez uwzględnienia wszystkich innych okoliczności sprawy. Sąd obowiązany jest uwzględnić także rodzaj, natężenie i czas trwania cierpień fizycznych i psychicznych powódki.

Zostało ustalone, iż powódka nadal odczuwa skutki wypadku poprzez niesprawność prawej ręki. Cierpi także na powracające bóle ręki. Lekarz ortopeda stwierdził, iż rokowania na przyszłość w zakresie przywrócenia pełnej sprawności łokcia prawej ręki powódki są bardzo niepomyślne - co wynika z aktualnego obrazu rtg, zmian pozapalnych w stawie i ograniczenia ruchomości, które z uwagi na upływ czasu od wypadku należy uznać za utrwalone. Podkreślenia wymaga też rozmiar cierpień doznanych przez powódkę w wyniku zakażenia jej w trakcie leczenia gronkowcem złocistym - wydłużyło to okres gojenia się rany, przysparzając ponadprzeciętnych dolegliwości. Ograniczona sprawność prawej ręki, przy praworęczności powódki, spowodowało zmniejszenie jej szansy na znalezienie pracy, co źle wpływa na psychikę powódki. Stan psychiczny powódki pogarsza ponadto świadomość, iż ręka ta nie powróci do pełnej sprawności. Powódka pozostaje pod stałą opieką lekarza ortopedy oraz lekarza psychiatry - z uwagi na trwające zaburzenia depresyjne.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności Sąd uznał, iż odpowiednią kwotą zadośćuczynienia powinna być łącznie kwota 65.000,00 zł, z czego kwota 42.000,00 zł została już powódce przez pozwanego C. T. wypłacona wcześniej. Do zasądzenia od pozwanego (...) pozostała zatem kwota 20.000,00 zł, zgodnie z żądaniem pozwu, poza granice którego Sąd nie mógł wyjść.

Sąd oddali powództwo wobec pozwanego C. T. wobec braku podstaw jego odpowiedzialności

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 kc, od dnia wniesienia pozwu.

O kosztach należnych powódce od pozwanego (...) Sąd orzekł na podstawie art. 98 kpc. Na koszty te składają się: 1.000,00 zł - opłata sądowa, 17,00 zł - opłata od pełnomocnictwa, 1.026,02 zł - łącznie tytułem kosztów opinii biegłych, 2.400,00 zł - tytułem kosztów zastępstwa procesowego - łącznie kwota 4.443,02 zł.

O kosztach należnych pozwanemu C. T. od pozwanego (...) Sąd orzekł na podstawie art. 98 kpc. Na koszty te składają się: 2.400,00 zł tytułem zastępstwa procesowego, 17,00 zł tytułem opłaty od pełnomocnictwa

Od powyższego wyroku apelację złożył pozwany Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny. Zaskarżył go w punkcie pierwszym i trzecim, uwzględniającym powództwo i zasądzającym na rzecz powódki zwrot kosztów procesu, zarzucając:

1. naruszenie art. 822 k.c. w związku z art. 19 oraz art. 34 w związku z art. 35 i 36 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, (...) i (...) (tekst jednolity Dz. U. 2013r., 392.) poprzez ich nie zastosowanie,

2. naruszenie art. 98 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, (...) i (...) poprzez jego błędne zastosowanie w tej sprawie,

3. naruszenie z art. 435 § 1 k.c. w związku z art. 436 § 1 k.c. poprzez nie zastosowanie w tej sprawie i błędne przyjęcie w konsekwencji odpowiedzialność (...) w tej sprawie,

4. naruszenie art. 481 k.c. poprzez jego błędne zastosowanie.

5. naruszenia art. 228 KPC w związku z 233 KPC poprzez sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału.

Występując z tymi zarzutami skarżący wnosił o zmianę wyroku i oddalenie powództwa w stosunku do (...) z uwzględnieniem kosztów za I i II instancję.

Pozwany Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny złożył również odrębne zażalenie na postanowienie sądu zawarte w punkcie 4 sentencji wyroku zasądzającego od niego na rzecz pozwanego Towarzystwa (...) 2417zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja kwestionująca przyjęcie przez sąd pierwszej instancji odpowiedzialności pozwanego (...) nie jest uzasadniona . Stosownie do przepisu art. 98 ust 1 pkt 1 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych (...) i (...) do zadań Funduszu należy zaspokajanie roszczeń z tytułu ubezpieczeń obowiązkowych komunikacyjnych, za szkody powstałe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na osobie, gdy szkoda została wyrządzona w okolicznościach uzasadniających odpowiedzialność cywilną posiadacza pojazdu mechanicznego lub kierującego pojazdem mechanicznym, a nie ustalono ich tożsamości.

Instytucja (...) powołana została do życia wyłącznie w interesie osób poszkodowanych, którym, mimo istniejącego systemu ubezpieczeń obowiązkowych, nie przysługuje odszkodowanie od zakładu ubezpieczeń. Prawidłowe jest stanowisko skarżącego, znajdujące oparcie w powołanym w apelacji orzecznictwie Sądu Okręgowego w Warszawie, że odpowiedzialność (...) ma charakter gwarancyjny, a zatem staje się aktualna jedynie wówczas, gdy system obowiązkowych ubezpieczeń nie zapewni poszkodowanemu pełnej ochrony. Ma ona charakter subsydiarny i ostateczny , co oznacza, iż nie znajduje zastosowania w sytuacji gdy został ustalony choćby jeden sprawca szkody, wobec którego (lub jego ubezpieczyciela) poszkodowani mogą skierować roszczenie odszkodowawcze.

Nie oznacza to jednak, że sad pierwszej instancji uwzględniając powództwo w stosunku do pozwanego Funduszu, naruszył wskazane w apelacji przepisy prawa materialnego. Odpowiedzialność samoistnego posiadacza pojazdu samochodowego, którym podróżowała powódka i jego ubezpieczyciela Towarzystwa (...), w przedmiotowej sprawie mogłaby mieć miejsce w oparciu o przepis art. 435 § 1 k.c. w związku z art. 436 § 1 k.c. Sąd pierwszej instancji w uzasadnieniu wyroku nie zajmował się okolicznościami jakie doprowadziły powódkę do podróży samochodem , w szczególności nie prezentował stanowiska, jakoby powódka podróżowała samochodem na zasadzie przewozu z grzeczności ( art. 436§2 zd 2 kc). Dlatego też wywód apelacyjny zmierzający do wykazania, że przewóz ten nie miał takiego charakteru, okazał się zbyteczny. Z uzasadnienia wyroku wynika natomiast, że sąd łączy odpowiedzialność posiadacza pojazdu, którym podróżowała powódka i jego ubezpieczyciela na zasadzie winy , wyłącznie z samym zderzeniem sią pojazdów samochodowych (art. 436§2 zd 1 kc). Przeoczył jednak, że w sytuacji zderzenia pojazdów mechanicznych ogólne zasady odpowiedzialności będą miały zastosowanie tylko w relacjach pomiędzy posiadaczami pojazdów mechanicznych uczestniczących w zderzeniu, nie zaś między posiadaczem samochodu a przewożonym pasażerem. Odpowiedzialność między tymi osobami kształtuje się na zasadzie ryzyka, chyba że chodzi o przewóz z grzeczności, którego w stanie faktycznym przedmiotowej sprawy nie występował.

Powyższe uchybienie nie ma jednak wpływu na treść rozstrzygnięcia sadu pierwszej instancji bowiem w dalszych rozważaniach sąd ten wyraźnie i jednoznacznie stwierdza, że wyłączną winę za zdarzenie wyrządzającą szkodę u powódki ponosi osoba trzecia - niezidentyfikowany kierowca samochodu osobowego B.. Ustalenie sądu o wyłącznej winie tej osoby nie jest dowolne i znajduje pełne potwierdzanie w materiale dowodowym zebranym w sprawie, w szczególności w opinii biegłego Z. B., co też czyni bezzasadnym podniesiony w apelacji zarzut sprzeczności ustaleń z materiałem dowodowym.

W konsekwencji poważnego ustalenia, w stosunku do samoistnego posiadacza samochodu, który podróżowała powódka a tym samym pozwanego towarzystwa ubezpieczeń zaistniała okoliczność egzoneracyjna – wyłącza wina osoby trzeciej – przewidziana w art. 435 § 1 kc. Nie można przy tym podzielić stanowiska skarżącego, że na przeszkodzie ustalenia wystąpienia tej okoliczności egzomeracyjnej stoi niemożność identyfikacji osoby trzeciej. Stanowisko orzecznictwa wskazywane w apelacji, jak również poglądy niektórych przedstawicieli doktryn wypowiedziane zostały na tle całkiem innych stanów faktycznych i nie mają one zastosowania w przedmiotowej sprawie. Sąd Rejonowy prawidłowo zatem przyjął, że w stanie faktycznym przedmiotowej sprawy odpowiedzialność nie ponosi Towarzystwo (...) lecz pozwany (...)

Apelacja skarżącego zasadna jest jedynie w zakresie, w którym kwestionuje początkową datę odsetek należnych od zasądzonego zadośćuczynienia. Sąd pierwszej instancji zasądzając je do daty wezwania pozwanego do zapłaty – 10 stycznia 2011roku pominął treść przepisu art. 109 ust. 1 ustawy z 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych i (...) przewidującego, że Fundusz obowiązany jest zapłacić roszczenie w terminie 30 dni licząc od dnia otrzymania akt szkody. Dlatego też tylko w tym zakresie w uwzględnieniu apelacji Sąd Okręgowy dokonał na podstawie art. 386 § 1 kpc zmiany zaskarżonego wyroku przyjmując datę początkową odsetek na dzień 26 lutego 2011 (30dni od doręczenia pozwu). W pozostałym zakresie apelacja jako pozbawiona uzasadnionych podstaw podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 kc

O zwrocie kosztów za drugą instancję sąd orzekł na podstawie art. 100 zd 2 kpc uznając, że pozwany wygrał proces tylko w nieznacznym zakresie - w zakresie odsetek i to tylko za okres niewiele ponad 1 miesiąc.

Zasadne jest natomiast zażalenie pozwanego (...) G.. Przepis art. 194§1 zd. 2 kpc przewiduje, że osoba wezwana do udziału w sprawie na wniosek pozwanego może domagać się zwrotu kosztów wyłącznie od pozwanego, jeżeli okaże się ze wniosek był bezzasadny. Mając jednak mając na uwadze fakt wypłacenia powódce przez pozwanego C. zadośćuczynienia w postępowaniu likwidacyjnym przesądowym oraz okoliczność, że wniosek o wezwanie do udziału w sprawie został złożony przed przeprowadzeniem postępowania dowodu z opinii biegłego, w ocenie Sądu Okręgowego w przedmiotowej sprawie zachodzi szczególny wypadek przewidziany w art. 102 kpc, by nie obciążać Funduszu Gwarancyjnego obowiązkiem zwrotu kosztów procesu w na rzecz pozwanego Towarzystwa (...). Dlatego tez na podstawie art. 386§1 w związki z 397§2 kpc uchylił zaskarżone postanowienie.