Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 kwietnia 2018 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący	SSA w SO Arkadiusz Lisiecki
Sędziowie	SSA w SO Grzegorz Ślęzak (spr.) SSR del. Anna Strzelczyk
Protokolant	st. sekr. sąd. Anna Owczarska

po rozpoznaniu w dniu 30 kwietnia 2018 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa K. A. i E. A.

przeciwko Gminie (...)

przy udziale interwenienta ubocznego po stronie pozwanego (...) w P.

o zapłatę

na skutek apelacji interwenienta ubocznego

od wyroku Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 10 listopada 2017 roku, sygn. akt I C 227/13

1.  oddala apelację,

2.  zasądza od pozwanego interwenienta ubocznego (...) w P. na rzecz powodów K. A. i E. A. kwotę 1.800 (jeden tysiąc osiemset) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą.

SSA w SO Arkadiusz Lisiecki

SSA w SO Grzegorz Ślęzak SSR Anna Strzelczyk

Sygn. akt II Ca 248/18

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 10 listopada 2017 roku Sąd Rejonowy w Bełchatowie po rozpoznaniu sprawy z powództwa E. A. i K. A. przeciwko Gminie(...) przy interwencji ubocznej(...)w P. o zapłatę 37.031,00 zł:

1.  zasądził od pozwanego Gminy (...) na rzecz powodów E. A. i K. A. kwotę 25.252,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 15 listopada 2012 roku do dnia zapłaty,

2.  oddalił powództwo w pozostałym zakresie,

3.  zasądził od pozwanego Gminy (...) na rzecz powodów małżonków E. A. i K. A. kwotę 1.274,30 zł tytułem zwrotu kosztów procesu,

4.  nakazał pobranie od powodów na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Bełchatowie kwoty 3.454,58 zł tytułem zwrotu wydatków,

5.  nakazał pobranie od pozwanego Gminy (...) na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Bełchatowie kwoty 3.762,57 zł tytułem zwrotu wydatków w sprawie,

6.  nakazał pobranie od interwenienta (...) w P. kwotę 3.578,38 zł tytułem zwrotu wydatków w sprawie.

Podstawę powyższego wyroku stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i zarazem rozważania Sądu Rejonowego:

Powodowie w ramach wspólności majątkowej małżeńskiej są właścicielami nieruchomości przy ul. (...) w B..

W okresie od 1 do 3 lipca 2012 r. w B. przy ulicy (...), w następstwie intensywnych opadów deszczu, doszło do serii zalań ściekami deszczowymi płynącymi z ulic na nieruchomość stanowiącą własność E. i K. A..

Po pierwszym zalaniu pracownicy pozwanego w wyniku interwencji powodów przywieźli na działkę powodów worki z piaskiem, które jednak nie zabezpieczyły posesji powodów przed kolejnym zalaniem.

W wyniku zalań uszkodzeniu uległa powierzchnia przygotowana pod utwardzenie oraz zostały odkryte fundamenty budynku mieszkalnego i ogrodzenia. Uszkodzone zostały również rośliny posadowione na terenie działki. Trawniki zostały zasypane naniesionym przez wodę piaskiem i kruszywem. Na działkę zostały naniesione odpady przez płynącą wodę. Został podmyty wjazd na posesję, co spowodowało jego popękanie.

Powodowie pismem z dnia 4 lipca 2012 r. wezwali pozwaną do podjęcia działań zmierzających do usunięcia źródła szkody. W odpowiedzi pismem z dnia 13 lipca 2012 r. pozwana poinformowała, że wykona oczyszczenie sieci kanalizacji deszczowej oraz wyprofilowanie nawierzchni jezdni, aby wymusić korzystniejsze spadki do istniejących wpustów ulicznych.

Po zdarzeniu z lipca 2012 r. pozwany wymienił ciek przykrawężnikowy i krawężnik na ulicy w pobliżu posesji powodów. Wiosną 2013 r. w pobliżu posesji powodów została wykonana dodatkowa kratka odwodnieniowa (studzienka ściekowa) przy ulicy.

Powodowie - pismem z dnia 30 października 2012 r. - wezwali pozwaną do zapłaty kwoty 37.031,00 tytułem zwrotu poniesionych kosztów usunięcia skutków zalań (wezwanie zostało odebrane w dniu 31 października 2012 r.). Wezwanie nie przyniosło skutku w postaci zapłaty należności.

Kanał deszczowy był sprawny i czysty. Przepustowość jest zapewniona przy przeciętnych opadach.

W dniu 01.07.2012 r. na przeważającym obszarze kraju występowały przelotne opady deszczu miejscami o charakterze ulew z gradobiciem oraz burze.

W rejonie B. ok. godz. 18.00 zanotowano silne gradobicie połączone z krótkotrwałym opadem deszczu. Suma opadu ok. 1 mm. Bardzo intensywne opady deszczu wystąpiły w nocy 01/02 lipca między ok. 0200 a 0500. Łącznie w tym czasie spadło 48 - 66 mm deszczu. Stanowi to ok. 60 - 80 % wartości średniej wieloletniej sumy opadów lipca dla rejonu ww. miejscowości (82 mm). Opad w początkowej fazie miał charakter bardzo silnej ulewy. Miejscami w ciągu ok. pół godziny spadło ok. 20 - 30 mm deszczu.

W dniu 02 lipca 2012 r. w ciągu dnia opady nie występowały.

W rejonie B. w dniu 03 lipca 2012 r. opady deszczu połączone z burzami wystąpiły między ok. godziną 2100 a 2300. W ciągu ok. dwóch godzin spadło od ok. 33 do 53 mm deszczu. Stanowi to ok. 40 - 65 % wartości średniej wieloletniej sumy opadów lipca. Opad miał charakter silnej ulewy, okresowo deszczu nawalnego. Miejscami w ciągu ok. 50 minut spadło ponad 35 mm deszczu.

Wyniki pomiarów opadów atmosferycznych dotyczą płaskiego obszaru. W otoczeniu wyniesień i w obniżeniach terenu na bezpośrednie skutki opadów nakłada się spływ powierzchniowy wody opadowej uzależniony od ukształtowania i pokrycia terenu.

Koszt usunięcia skutków zdarzenia z lipca 2012 r. na posesji powodów wynosi 8.615.00 zł bez uwzględnienia kosztów zniszczonych roślin. Dodatkowo koszt wywiezienia gruzu ze zniszczonego wjazdu na posesję i ułożenia nowej nawierzchni jako podbudowy pod nawierzchnię z kostki betonowej wynosi 974,50 zł.

Ukształtowanie terenu w miejscowości B.-G. - kilkumetrowe spadki w kierunku południowo - zachodnim do rzeki R., na którym to kierunku znajduje się ulica (...), przy utwardzonych nawierzchniach ulic i posesji spowodowało, że wody opadowe spływają właśnie w tym kierunku. Na łuku ulicy (...) w najniższym jej miejscu znajduje się posesja nr (...) - powodów.

W tym czasie na terenie posesji wykonywana była nawierzchnia utwardzona, wykonana była podsypka piaskowa i z kruszywa kamiennego. Znaczny spadek terenu posesji nr (...) - około 1,50 m, przy znacznej ilości wód powierzchniowych i luźno nasypanej podsypce piaskowej, spowodowały częściowe zmycie - przemieszczenie piasku i kruszywa, a także podmycie - odkrycie fundamentów budynku. Przemieszczenie piasku nastąpiło również na istniejące trawniki posesji.

Istniejący w dniu zdarzenia poziom wysokościowy wjazdu na posesje nr (...) w porównaniu do poziomu jezdni ulicy (...) był właściwy.

Sieci kanalizacyjne (deszczowa i bytowo-gospodarcza) w rejonie ulic (...) pobudowane zostały na początku lat 80-tych. W roku 2000 przebudowano odcinek sieci deszczowej od ulicy (...) wzdłuż nieruchomości sakralnej. Jednocześnie zlikwidowano rów odwaniający usytuowany na wysokości ulicy (...), który do 2000 roku odprowadzał wody opadowe do rzeki R.. Obecnie wody opadowe z dzielnicy G. odprowadzane są do rowu zlokalizowanego przy ulicy (...), stąd zrzucane są do rzeki R..

Przy deszczach normalnych kanalizacja deszczowa jest wydolna. Natomiast przy deszczach nawałnicowych w kolektorach sieci deszczowej powstają przepływy turbulentne powodując duże opory na przewodach i urządzeniach, gdzie przy małej średnicy przewodu w stosunku do zlewni wody wyrzucane są na zewnątrz przez studzienki spadowe, powodując wtórne zalewanie ulic.

W rejonie ulic: C., T., części O. i (...) 60% powierzchni terenu jest pokryta utwardzeniem. Dodając powierzchnię dachów budynków, kolektor deszczowy o średnicy 315 mm, kiedy następują deszcze nawałnicowe, nie jest w stanie ich odebrać, ponieważ zlewnia jest większa niż zaprojektowana 30 lat temu dla deszczu miarodajnego. Przy deszczach ekstremalnych, z których występowaniem trzeba się liczyć, kolektor deszczowy o wymienionej średnicy takiej pojemności wody ze zlewni ulic (...), części O. i (...) nie jest w stanie odebrać w krótkim czasie. Sieć deszczowa zbiera wody opadowe z całej dzielnicy G. i odprowadza je do rzeki R. przy ulicy (...), a więc zlewnia stanowi 60% dzielnicy, zatem zlewnia się powiększa, a średnica pozostaje na poziomie wymienionym. Następuje spiętrzanie i wyrzucanie wód przez studzienki, ponowne zalewanie ulic i spływanie wód do miejsca najniższego. Topografia G. jest znacznie zróżnicowana. Nieruchomość kościelna posadowiona jest w najwyższym punkcie miejscowości. Zaniżenie postępuje w kierunku rzeki R. i ulicy (...) przy nieruchomości p. A. jest punkt krytyczny - najniższy. Przez 30 lat przybyło nieruchomości zabudowanych, tym samym powiększyła się powierzchnia zlewni. Do tego polikwidowano rowy odwadniające, które zbierały wody w okresach krytycznych.

Stale postępująca urbanizacja terenów miejskich, a przede wszystkim uszczelnianie powierzchni, zwiększa strumień odpływu wód opadowych, powodując tym samym przeciążenie hydrauliczne istniejących kolektorów sieci kanalizacyjnych deszczowych.

W przypadku dzielnicy G., terenu rozpatrywanego w zakresie ulicy (...) należy:

1. przywrócić rowy odwadniające,

2. dostosować średnicę kolektora w ulicy (...) do powierzchni zlewni,

3. dostosować ilość studzienek spadowych do powierzchni zlewni zgodnie z (...) (1 studzienka z rusztem na 800 do 1000 m2 powierzchni zlewni),

4. odwodnić wykonany parking przy ulicy (...) - poprzez wykonanie urządzeń wpustowych deszczowych zgodnie z przyjętą normą,

5. przy chodnikach (ulica (...)) oraz na drogach opasających kościół przywrócić pasy zieleni w celu pochłaniania wód opadowych,

6. prowadzić kontrolę drożności kolektora deszczowego, szczególnie w okresie jesiennym,

7. utrzymywać w dobrym stanie wyloty wód opadowych przy rzece R.,

8. na tyłach od strony południowej ulicy (...) podwyższyć krawężniki.

Sposób odprowadzania wody deszczowej przez powodów z ich działki nie miał wpływu na zakres szkody.

Koszt odtworzenia ogrodu zniszczonego w wyniku zalań wynosi 15.662,50 zł.

Sąd Rejonowy zważył, iż powództwo zasługuje na uwzględnienie w części.

Okoliczności faktyczne istotne dla rozstrzygnięcia sprawy Sąd ustalił na podstawie dowodu z opinii biegłych oraz zeznań świadków i przesłuchania powodów. Przy tym w zakresie kosztów odtworzenia ogrodu Sąd uwzględnił wyliczenie biegłego oparte na kosztorysie sporządzonym na zlecenie powodów przed wystąpieniem z roszczeniem o zapłatę przeciwko Gminie. Sąd miał bowiem na uwadze, że wyliczenie to obejmuje dokładniej ustalony zakres uszkodzeń i uwzględnia zniszczenia w roślinach, które uwidoczniły się dopiero po pewnym czasie od zadziałania czynnika szkodzącego. Odpowiedzialność Gminy za stan i działanie kanalizacji deszczowej były niesporne.

Podstawą powództwa jest art. 415 oraz 363 § 1 i 361 § 1 kc.

W ocenie Sądu wykonywanie przez Gminę obowiązku odpowiedniego utrzymywania urządzeń kanalizacyjnych nie powinno być kwalifikowane jako wykonywanie władzy publicznej (art. 417 kc). Co prawda rezultat sposobu realizacji takiej powinności stawia mieszkańca w sytuacji w jakimś sensie przymusowej, ale trudno to traktować jako poddanie zachowaniu władczemu. Można sobie wyobrazić sytuację, w której powodowie doznaliby podobnych szkód przez niewłaściwe zagospodarowanie i zabudowanie sąsiednich nieruchomości, i wówczas nie byłoby wątpliwości, że podstawa odpowiedzialności podmiotów, który swoim zachowaniem doprowadzili do powstania zdarzenia powodującego szkodę, opierałaby się na art. 415 kc. Podobnym do utrzymywania kanalizacji deszczowej zadaniem Sądu jest np. zarządzanie drogami publicznymi. W wyroku z 10 czerwca 2005 r., II CK 719/2004 Sąd Najwyższy ocenił, że działalność zarządcy dróg publicznych w zakresie utrzymania stanu drzew przy drogach publicznych w stanie niezagrażającym ruchowi na tych drogach należy do sfery niewładczej (organizacyjno-porządkowej) działalności Skarbu Państwa.

Przyczyną zalania posesji powodów była niewydolność kanalizacji deszczowej wynikająca z niedostosowania wielkości i układu sieci kanalizacyjnej do panujących warunków zabudowy i ukształtowania terenu oraz obecnych warunków pogodowych. Doszło do pobudowania w rozpatrywanym obszarze wielu obiektów i powstania obszernych nawierzchni nieprzepuszczalnych (także bez odpowiedniej ilości studzienek podprowadzających wodę deszczową), na co nałożyło się ukształtowanie terenu w tym rejonie, a Gmina nie modyfikowała kanalizacji deszczowej odpowiednio do zmieniających się stopniowo warunków. W sytuacji bardzo silnych opadów deszczu doprowadziło to do zniszczenia posesji powodów wodą deszczową, która nie miała wystarczającego ujścia siecią kanalizacji deszczowej. Powołanie się przez pozwaną na siłę wyższą nie może odnieść skutku, bowiem po pierwsze okazjonalne intensywne opady takie jak w czasie zalania posesji powodów nie są w lipcu zjawiskiem niespotykanym w polskich warunkach, a stały się raczej systematycznie się powtarzającym, a pod drugie możliwe jest dopasowanie kanalizacji deszczowej i zagospodarowania terenu do odbierania tak zwiększonej ilości wody opadowej.

W niniejszej sprawie, jak wynika z opinii biegłych, wywołujące szkodę zalanie posesji było następstwem uchybień w konstrukcji i utrzymaniu sieci kanalizacji deszczowej, której utrzymywanie w odpowiednim stanie – co było niesporne – stanowiło obowiązek pozwanej Gminy. Wynika on m. in. z art. 3 ust. 1 w związku z art. 5 ust. 1 i art. 2 pkt 8 lit. c ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, w brzmieniu obowiązującym do 24.08.2017 r. (obowiązek zapewnienia zdolności posiadanych urządzeń kanalizacyjnych do realizacji odprowadzania wód opadowych z dróg w sposób ciągły i niezawodny).

Gmina, jako właścicielka kanalizacji deszczowej, przez zaniechanie dostosowania sieci do zmienionego zagospodarowania i warunków pogodowych dopuściła się niewątpliwie działania bezprawnego w rozumieniu art. 415 k.c., a jednocześnie ewidentnych, zawinionych zaniedbań. Jest bowiem oczywiste, że Gmina ma możliwość ustalenia danych m. in. o zagospodarowaniu terenu pozwalających na podjęcie odpowiednich decyzji co do utrzymywania i modyfikacji sieci kanalizacji deszczowej. Powstanie szkody pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym z takim zawinionym zachowaniem.

Zachowanie pozwanej Gminy było zatem bezprawne i zawinione. Bezprawności nie można przy tym ograniczać do działania lub zaniechania sprzecznego z konkretną normą prawną. Zachowanie jest bezprawne, gdy popada w kolizji z istniejącym porządkiem prawnym w szerokim znaczeniu tego wyrażenia. Przez pojęcie porządku prawnego należy rozumieć zarówno zakazy i nakazy wynikające z obowiązujących przepisów prawa, jak też wytworzone i przyjęte w społeczeństwie zasady prawidłowego postępowania. Zaznaczyć należy , iż do opadów doszło podczas kilku dni. Po pierwszym zalaniu posesji powodowie interweniowali u pozwanego. W odpowiedzi przywieziono im worki z pisakiem, które nie pomogły zatamować wody podczas ulewy kolejnej nocy. Zdarzenie to doprowadziło do rozległych szkód na posesji powodów.

Zgodnie z art. 363 § 1 kc, naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Stosownie do art. 361 § 1 kc, zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (art. 361 § 2).

W niniejszej sprawie powodowie zażądali zrekompensowania poniesionych strat przez zapłatę sumy pieniężnej odpowiadającej kosztom usunięcia skutków zalania posesji, a której wysokość wynika z opinii biegłych. Jak wskazano już wyżej, pozwanej Gminie (...) należy przypisać zawinione zachowanie, na skutek którego doszło do powstania szkody, stąd na gruncie art. 415 kc obowiązana jest do jej naprawienia, w związku z czym powództwo należało uwzględnić co do kwoty odpowiadającej wspomnianym kosztom, zatem 25.252 zł. W pozostałej części powództwo podlegało oddaleniu.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 kc.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 § 1 kpc zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Powód wygrał proces w 68 %, powinien ponieść koszty procesu w 32 %. W pozostałej części obciążają one pozwanego i interwenienta ubocznego w częściach równych.

Na koszty procesu po stronie powoda złożyły się: kwota 1.852 zł – uiszczona opłata sądowa od pozwu, kwota 50,15 zł – koszty stawiennictwa świadka, kwota 500 zł – zaliczka na opinie biegłych, kwota 2 400 zł – wynagrodzenie pełnomocnika (§ 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu) z opłatą skarbową od pełnomocnictwa 17 zł, łącznie 4.819,15 zł. Po stronie pozwanej kosztami było wynagrodzenie pełnomocnika (2.400 zł). Kosztami interwenienta ubocznego były: opłata sądowa od interwencji ubocznej 371 zł, wynagrodzenie pełnomocnika z opłatą skarbową od pełnomocnictw (2.434 zł), wydatki na ekspertyzę (...) 553,50 zł, zaliczka na opinie biegłych 500 zł, łącznie 3.858,50 zł. Łącznie koszty pozwanego i interwenienta wyniosły 6.258,50 zł. Razem wszystkie koszty stron i interwenienta wyniosły 11.077,65 zł. Powód powinien je pokryć w 32 % (3.544,85 zł). Powód zapłacił 4.819,15 zł, zatem może żądać od pozwanego zwrotu 1.274,30 zł – pkt 3 sentencji.

Ponadto Sąd nakazał na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych pobranie od stron w analogicznym stosunku kwoty 10.795,53 zł tytułem wydatków na opinię biegłych, pokrytych tymczasowo z sum Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Bełchatowie, przy czym wydatki przypadające na pozwanego i interwenienta rozłożono tak, aby koszty procesu poniesione przez każdego z nich były równe, bowiem ponieśli je we wspólnym interesie.

Powyższy wyrok zaskarżył interwenient uboczny po stronie pozwanego, w części, tj. w zakresie zasądzającym od pozwanego Gminy (...) na rzecz powodów kwoty 25.252,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 15 listopada 2012 r. do dnia zapłaty (pkt 1 wyroku) oraz rozstrzygnięcia o kosztach procesu, w tym kosztach zastępstwa procesowego (pkt 3 - 6 wyroku).

Apelujący wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w zakresie zasądzającym od pozwanego Gminy (...) na rzecz powodów kwoty odszkodowania 25.252,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 15 listopada 2012 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenie od powodów na rzecz interwenienta ubocznego kosztów procesu oraz stosunkowe rozdzielenie kosztów procesu w postępowaniu przed Sądem I instancji (art. 100 zd. 1 k.p.c.).

Apelacja zaskarżonemu wyrokowi zarzuca:

1.  naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 415 § 1 k.c. w zw. z art. 3 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 1 i art. 2 pkt 8 lit. c) ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków poprzez ich błędne zastosowanie i w konsekwencji uznanie, że pozwany Gmina (...) ponosi winę w spowodowaniu szkody powstałej w dniach 1-3 lipca 2012 r. polegającej na zalaniu nadmiarem wód opadowych nieruchomości powodów, przy czym wina ta miałaby wynikać z nieutrzymania przez pozwanego w należytym stanie urządzeń sieci wodno-kanalizacyjnej, podczas, gdy w rzeczywistości nie sposób doszukać się winy pozwanego w spowodowaniu szkody, ponieważ wyłączną przyczyną szkody było zdarzenie nagłe i nadzwyczajne w postaci wystąpienia silnych ulew, zaś brak jest przesłanek dla uznania, że sieć wodno-kanalizacyjna musi być tak zaprojektowana bądź zmodernizowana, by zawsze i w każdym przypadku była w stanie pomieścić nadmiar wody deszczowej, nawet w sytuacji wystąpienia bardzo intensywnych opadów deszczu, natomiast wykonywanie urządzeń melioracji wodnej w postaci rowów retencyjnych i ich utrzymanie nie jest obowiązkiem pozwanego a właścicieli nieruchomości,

2.  naruszenie przepisów prawa procesowego, tj.

a)  art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 278 § 1 k.p.c. i art. 227 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, polegające w szczególności na:

-

oparciu rozstrzygnięcia w przedmiocie odpowiedzialności pozwanego za szkodę wyłącznie na opinii biegłej rzeczoznawcy inż. E. M., podczas, gdy opinia ta obarczona była istotnymi wadami, zawierała wyłącznie subiektywną ocenę biegłej niepopartą żadnymi obiektywnymi i konkretnymi danymi zebranymi przez biegłą ani też normami technicznymi, a co za tym idzie, nie przesądzała w żaden sposób o zaniedbaniu pozwanego w utrzymaniu sieci wodno-kanalizacyjnej w należytym stanie,

-

poprzez nieuwzględnienie opinii biegłego z zakresu budownictwa mgr inż. S. S. w zakresie, w jakim wskazał on, że zgodnie z normami i wytycznymi projektowanie sieci kanalizacyjnych nie uwzględnia ekstremalnych opadów atmosferycznych, podczas, gdy ww. ustalenie biegłego wskazywało wprost na brak winy pozwanego w spowodowaniu szkody oraz na to, że wyłączną przyczyną szkody było zdarzenie nagłe i niezależne od pozwanego polegające na intensywnych opadach,

-

-poprzez nieuwzględnienie opinii biegłej rzeczoznawcy inż. E. M. w zakresie, w jakim wskazała, że żadna kanalizacja nie jest w stanie odebrać ekstremalnych opadów,

b)  art. 232 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c. przez przyjęcie, że powodowie udowodnili winę pozwanego w spowodowani szkody, podczas, gdy na podstawie opinii biegłych sporządzonych w sprawie nie sposób przesądzić o tym, że przyczyną szkody było jakiekolwiek zaniedbanie leżące po stronie pozwanego.

W odpowiedzi na apelację pełnomocnik powodów wnosił o jej oddalenie i zasądzenie kosztów procesu za II instancję.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna i nie może odnieść zamierzonego w niej skutku w postaci wzruszenia zaskarżonego postanowienia, albowiem podniesione w niej zarzuty uchybień procesowych w postaci naruszenia przepisów art. 233 § 1 kpc w zw. z art. 278 § 1 kpc i art. 227 kpc oraz art. 232 kpc w zw. z art. 6 kc a także obrazy prawa materialnego, tj. art. 415 kc w zw. z art. 3 ust. 1, art. 5 ust. 1 i art. 2 pkt. 8 lit. c) ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, są chybione .

Na wstępie rozważań należy wskazać, iż Sąd Rejonowy prawidłowo przeprowadził postępowanie dowodowe i dokonał wyczerpujących ustaleń faktycznych, które Sąd Okręgowy akceptuje i przyjmuje za własne. Nadto na pełną aprobatę zasługuje przedstawiona w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz rozważania prawne w zakresie oceny prawnej żądania pozwu w świetle przywołanego przez ten Sąd oraz przytoczonego w apelacji prawa materialnego.

Lektura materiału aktowego prowadzi bowiem do wniosku, iż Sąd Rejonowy rozpoznał sprawę w sposób szczególnie wnikliwy, dokładny, przeprowadzając obszerne i wyczerpujące postępowanie dowodowe – w ramach którego uwzględnił wszystkie wnioski dowodowe zaoferowane przez strony a mające znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy – oraz wyjaśniając i oceniając wszystkie okoliczności, które przemawiają za przyjęciem w sprawie odpowiedzialności pozwanej gminy (za którą to odpowiedzialność akcesoryjną na podstawie umowy ubezpieczenia OC ponosi interwenient uboczny – (...) w P.), której zaniedbania w zapewnieniu prawidłowego odpływu wody z obfitych opadów – szczegółowo wskazane przez Sąd w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku – były przyczyną zalania posesji powodów i powstania z tego tytułu szkody, przedstawiając w tym zakresie wszechstronną, logiczną i przekonywującą argumentację, słusznie przy tym uznając, iż rolą biegłych było wskazanie możliwych przyczyn przedmiotowego zalania, stanu istniejącej kanalizacji deszczowej i prawidłowości jej funkcjonowania a ocena tychże opinii biegłych oraz wynikających z nich wniosków należy właśnie do Sądu orzekającego w sprawie. Te zaś wnioski Sądu, które składają się na ocenę prawną żądania pozwu są prawidłowe, znajdują oparcie w całokształcie materiału sprawy, w tym nie pozostają w sprzeczności z wiedzą specjalną przedstawioną w opiniach obojga biegłych a wręcz stanowią finalny wynik obu tych opinii, z czym z kolei niesłusznie nie zgadza się apelujący.

Dokonana przez Sąd Rejonowy ocena materiału dowodowego, w tym także obu opinii biegłych, jest szczególnie wnikliwa, obszerna, wszechstronna, uwzględnia wszystkie aspekty sprawy, okoliczności, twierdzenia i zaprezentowane dowody w sprawie. Jest ona więc wszechstronna, zgodna z doświadczeniem życiowym i zasadami logicznego rozumowania, a zatem odpowiada wymogom, jakie stawiają jej przepisy art. 233 § 1 i 328 § 2 kpc, i jako mieszcząca się w granicach swobodnej oceny dowodów i przekonywująca zasługuje na akceptację Sądu II instancji tak jak i poczynione na jej podstawie ustalenia faktyczne tegoż Sądu, o czym już wcześniej wspomniano.

Wobec powyższego zarzut naruszenia przez Sąd I instancji art. 233 § 1 k.p.c. należy ocenić jako niezasadny. Zgodnie z treścią art. 233 § 1 k.p.c. Sąd ocenia wiarogodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Skuteczne podniesienie naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, iż Sąd rozstrzygający sprawę uchybił regułom oceny dowodów wyrażonym w tym przepisie. apelujący nie wykazał w skardze apelacyjnej określonych błędów w rozumowaniu zastosowanym przez Sąd I instancji, a treść zarzutów wraz z uzasadnieniem stanowi swoistą polemikę z Sądem i sprowadza się do zakwestionowania stanowiska Sądu, przez zaprezentowanie jedynie własnej odmiennej oceny, operując jedynie argumentami jednej strony, podczas gdy stanowisko Sądu jest wynikiem uwzględnienia i właściwego wyważenia argumentów przytaczanych przez wszystkie strony.

Sąd I instancji nie uchybił też wskazanym w apelacji przepisom art. 227, art.232 i 278 kpc w sytuacji gdy przeprowadził wszystkie zawnioskowane przez strony dowody oraz skorzystał z zasięgnięcia wiedzy specjalnej przeprowadzając dowody z opinii biegłych specjalistów i oceniając całokształt materiału dowodowego opinie te wykorzystał we właściwy sposób czyniąc trafne ustalenia faktyczne oraz dokonując trafnej oceny prawnej żądania pozwu. W sytuacji zatem, gdy Sąd I instancji nie pominął żadnych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy wniosków dowodowych apelującego nie można temu Sądowi postawić skutecznego zarzutu wskazanych powyżej i w apelacji przepisów procesowych.

Reasumując powyższe rozważania, uznać należy, że nie mogą uzasadniać wniosków apelacji wybiórczo podnoszone, w odróżnieniu od całościowej argumentacji Sądu, twierdzenia apelującego, które nie wynikają z wszechstronnie rozważonego materiału sprawy. Zgodnie bowiem z art. 6 kc powodowie wykonali ciążący na nich obowiązek i wykazali a Sąd zgodnie z ich twierdzeniami prawidłowo ustalił, iż pozwana Gmina ponosi odpowiedzialność za powstałą na ich nieruchomości szkodę z uwagi na brak staranności w utrzymaniu kanalizacji deszczowej w należytym stanie, za którą to Gminę odpowiedzialność akcesoryjną wynikającą z umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej ponosi interwenient uboczny.

Należy bowiem jeszcze raz pokreślić, że – wbrew zarzutom apelującego - dokonana przez Sąd I instancji ocena materiału dowodowego jest wszechstronna, zgodna z doświadczeniem życiowym oraz zasadami logicznego rozumowania i jako taka odpowiada wymogom jakie stawiają jej przepisy art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 328 § 2 k.p.c.

Dokonane zatem na podstawie takiej oceny dowodów ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego w zakresie przyczyn powstania szkody, nienależytej staranności w wykonywaniu obowiązków Gminy w zakresie stanu i utrzymania kanalizacji deszczowej, które to obowiązki wynikają z cyt. przez Sąd I instancji oraz apelację ustawy z dnia 7 czerwca 2001 rj a także w zakresie rozmiaru doznanej przez powodów szkody oraz braku podstaw do uznania, że szkoda jest wynikiem siły wyższej, która wyłączałaby odpowiedzialność pozwanej, są trafne i zasługują na akceptację Sądu Okręgowego.

W konsekwencji powyższych rozważań, za niezasadny uznać należy przywołany w apelacji zarzut obrazy wskazanych w niej przepisów prawa materialnego.

Reasumując, stwierdzić należy, że apelacja interwenienta ubocznego w istocie sprowadza się do nieskutecznej polemiki z trafnym rozstrzygnięciem Sądu I instancji, które to odpowiada powołanemu w jego uzasadnieniu prawu materialnemu.

Wobec tego Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako nieuzasadnioną.

O kosztach procesy za instancję odwoławczą między stronami orzeczono na zasadzie art. 98 kpc, obciążając apelującego obowiązkiem zwrotu na rzecz powodów poniesionych przez nich kosztów zastępstwa procesowego w tej instancji.

SSA w SO Arkadiusz Lisiecki

SSA w SO Grzegorz Ślęzak SSR Anna Strzelczyk