Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 maja 2018 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący	SSO Jarosław Gołębiowski (spr.)
Sędziowie	SSO Dariusz Mizera SSR del. Zofia Michałowska
Protokolant	st. sekr. sąd. Anna Owczarska

po rozpoznaniu w dniu 10 maja 2018 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa (...) z siedzibą w G.

przeciwko (...) w B.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 27 grudnia 2017 roku, sygn. akt I C 651/17

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie trzecim sentencji w ten sposób, że zasądza od pozwanego (...) w B. na rzecz powódki (...) z siedzibą w G. kwotę 1.017 (jeden tysiąc siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu,

2.  oddala apelację w pozostałej części,

3.  znosi wzajemnie między stronami koszty procesu za instancję odwoławczą.

SSO Jarosław Gołębiowski

SSO Dariusz Mizera SSR Zofia Michałowska

Sygn. akt II Ca 282/18

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 27 grudnia 2017 roku Sąd Rejonowy w Bełchatowie po rozpoznaniu sprawy z powództwa (...) z siedzibą w G. przeciwko (...) w B. o zapłatę

1.  umorzył postępowanie co do kwoty 2721,96 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych od dnia 14 czerwca 2017 roku do dnia zapłaty,

2.  oddalił powództwo w pozostałym zakresie,

3.  nie obciążył pozwanego (...) w B. kosztami procesu.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego.

Strony zawarły umowę sprzedaży towarów za cenę 2527,20 zł. Powód zrealizował zamówienie i wystawił w dniu 07-02-2017 r. i 06-03-2017 r. faktury o terminie zapłaty 08-04-2017 r. oraz 05-05-2017 r. Pismem nadanym w dniu 07-06-2017 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty do dnia 12-06-2017 r. albo przedstawienia propozycji polubownego załatwienia sporu pod rygorem skierowania sprawy do postępowania sądowego. Pozwany zapłacił cenę wskazaną w fakturach wraz z odsetkami w dniu 21-06-2017 r.

Pozwany prowadzi działalność leczniczą; usługi są nieodpłatne dla pacjentów; za udzielone świadczenia medyczne otrzymuje wynagrodzenie od NFZ, które w wielu przypadkach nie pokrywa nawet rzeczywistych kosztów. Szpital ma zadłużenie wobec wielu podmiotów. Nie prowadzi działalności nastawionej na zysk i takiego zysku nie osiąga.

Sąd Rejonowy zważył, iż powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Podstawą żądania powoda w zakresie podtrzymanym po ograniczeniu pozwu jest art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, zgodnie z którym wierzycielowi, od dnia nabycia uprawnienia do odsetek, o których mowa w art. 7 ust. 1 lub art. 8 ust. 1 (tj. odsetek należnych wierzycielowi w razie braku zapłaty mimo upływu terminu wymagalności), przysługuje od dłużnika, bez wezwania, równowartość kwoty 40 euro przeliczonej na złote według średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne, stanowiącej rekompensatę za koszty odzyskiwania należności. Stosownie do art. 10 ust. 2, oprócz kwoty, o której mowa w ust. 1, wierzycielowi przysługuje również zwrot, w uzasadnionej wysokości, poniesionych kosztów odzyskiwania należności przewyższających tę kwotę.

Uzyskanie prawa do rekompensaty następuje zatem wraz z nabyciem prawa do odsetek po terminie wymagalności.

Przepisy ustawy co do zasady mają zastosowanie do pozwanego, będącego samodzielnym publicznym zakładem opieki zdrowotnej, na podstawie art. 2 pkt 3 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych w związku z art. 9 pkt 10 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych i art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych.

Jednakże omawiane przepisy stosuje się tylko do transakcji handlowych w rozumieniu tej ustawy. Zgodnie z art. 4 pkt 1 o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, przez transakcję handlową rozumie się umowę, której przedmiotem jest odpłatna dostawa towaru lub odpłatne świadczenie usługi, jeżeli strony zawierają ją w związku z wykonywaną działalnością.

W przedmiotowej sprawie nie sposób przyjąć tylko opierając się na treści faktur (powód nie złożył samej umowy), że przedmiotem umowy była dostawa towaru. Z treści faktur ani też nawet z treści pism procesowych nie wynika bowiem, że pozwany zobowiązał się do wytworzenia oznaczonych rzeczy, zgodnie zaś z art. 605 k.c. do istotnych elementów umowy dostawy należy zobowiązanie się dostawcy do wytworzenia rzeczy i dostarczenia jej odbiorcy. Sąd nie znajduje podstaw, aby pojęcie „dostawy” zawarte w omawianej ustawie interpretować inaczej niż w to wynika z kodeksu cywilnego. Nie ulega wątpliwości, że ustawa o transakcjach handlowych zawiera regulacje cywilnoprawne. Podkreślić jednocześnie należy, że samo nawet użycie w treści umowy określeń „dostawca” i „odbiorca” nie oznacza, że została zawarta umowa dostawy, o kwalifikacji prawnej umowy decyduje bowiem treść całej umowy i zakres wynikających z niej obowiązków obu stron. W ocenie Sądu zawarta przez strony umowa była umową sprzedaży i obejmowała obowiązek przeniesienia własności za uzgodnioną cenę wskazanych rzeczy (klipsów tytanowych).

Dla uzasadnienia powyższego poglądu należy odnieść się również do aspektu historycznego i przypomnieć, że stosownie do treści art. 2 zawierającego definicję pojęcia transakcji handlowej zawartego w poprzedzającej obecną regulację ustawie o terminach zapłaty w transakcjach handlowych z dnia 12 czerwca 2003 r. (Dz. U. Nr 139, poz. 1323) pod pojęciem transakcji handlowej rozumiano umowę, której przedmiotem było odpłatne dostarczanie towaru lub odpłatne świadczenie usług, jeżeli strony tej umowy zawierają ją w związku z wykonywaną przez siebie działalnością gospodarczą lub zawodową. Skoro w powołanej wyżej ustawie z 8 marca 2013 r. ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie do definicji omawianego pojęcia w miejsce terminu „dostarczenie” terminu „dostawa” towaru nie sposób znaleźć argumentacji pozwalającej przyjąć, że sformułowanie to winno być interpretowane inaczej niż wynika to z norm kodeksu cywilnego.

Reasumując, w ocenie Sądu brak było podstaw do zastosowania w przedmiotowej sprawie przepisów zawartych w ustawie o terminach zapłaty w transakcjach handlowych.

W konsekwencji strona powodowa nie może się skutecznie domagać od pozwanego rekompensaty za koszty odzyskania należności, wobec czego powództwo w podtrzymanym zakresie oddalono. W części, w jakim pozew został cofnięty, postępowanie umorzono na podstawie art. 355 § 1 kpc.

W zakresie, w jakim powód cofnął pozew z tej przyczyny, że pozwany zapłacił dochodzoną kwotę już po wniesieniu pozwu, pozwany w zasadzie jest traktowany jakby przegrał sprawę, bowiem wytoczenie pozwu było zasadne. Pozwany niewątpliwe opóźniał się z zapłatą. Jednakże ponieważ opóźnienie nie było rażące i w pewnym stopniu było usprawiedliwione złą sytuacją finansową szpitala prowadzącego działalność o szczególnym charakterze nie przynoszącą zysku, Sad nie obciążył pozwanego obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na podstawie art. 102 kpc.

Apelację od powyższego wyroku wniosła powódka w części dotyczącej punktu II wyroku oraz postanowienia o kosztach procesu zawarte w punkcie III wyroku zarzucając mu naruszenie prawa materialnego art. 4 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych poprzez przyjęcie, że ustawa nie ma zastosowania w przedmiotowej sprawie Ponadto wnoszę zażalenie na postanowienie o kosztach procesu zarzucając mu naruszenie art. 98 k.p.c. i 99 k.p.c. w związku z ar. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych poprzez ich niezastosowanie uznając błędnie, że po stronie pozwanego zachodził szczególnie uzasadniony przypadek w rozumieniu art. 102 k.p.c.

Mając powyższe na uwadze wnosiła o zmianę wyroku i zasądzenie kwoty 162 zł. tytułem rekompensaty za koszty dochodzenia należności wraz z odsetkami określonymi w ustawie o terminach zapłaty w transakcjach handlowych od dnia 14.06.2017 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu według norm przepisanych i zasądzenie kosztów postępowania w II instancji według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja powódki odnosi częściowo skutek.

Pogląd Sądu I instancji, że w realiach niniejszej sprawy brak było podstaw do zasądzenia na rzecz powódki odszkodowania w wysokości stanowiącej równowartość 40 euro jest prawidłowy. Sąd Okręgowy rozważania sądu meriti akceptuje i przyjmuje je za własne. Sąd podziela również zapatrywanie wyrażone w wyroku Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 8 kwietnia 2016 roku wydanym w sprawie II Ca 210/16.

Stwierdzić należy, że na ogół używane w spójnym systemie prawa te same znaczenia ustawowe posiadają tę samą treść. Inna jest sytuacja, w której w różnych aktach prawnych wyrażeniu ustawowemu nadano różną treść. Dzieje się to wówczas, gdy prawodawca wprowadzając t.z.w. słowniczek ustawowy różnie definiuje tak samo nazwaną instytucję prawną.

Należy przyjąć - co wielokrotnie sygnalizował Trybunał Konstytucyjny - racjonalność ustawodawcy. Rozumieć przez nią należy świadome i przemyślane użycie oznaczeń ustawowych.

Z tych przyczyn nie można znaleźć żadnej rzeczowej argumentacji, ażeby pojęciu dostawy użytemu w ustawie z dnia 8 marca 2013 roku o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (Dz.U. z 2016r., poz. 684) nadać inną treść.

Skoro prawodawca w okresie tym nie zdefiniował pojęcia dostawy, należało posłużyć się definicją ustawodawcy wyrażoną w przepisie art. 605 k.c.

Z tych więc przyczyn i na podstawie art. 385 kpc należało orzec jak w sentencji.

Apelacja zasługuje na uwzględnienie w pozostałej części, w której jej autor zwalcza rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów procesu.

Argumentacja Sądu Rejonowego, który z powołaniem się na treść art. 102 kpc odstąpił od obciążenia pozwanego szpitala kosztami procesu jest nieprzekonywująca.

Regulacja zawarta w powołanym przepisie ma charakter wyjątku, który nie podlega wykładni rozszerzającej. Odstąpienie od zasady wyrażonej w przepisie art. 98 kpc może nastąpić w wyjątkowych przypadkach, a więc w sytuacjach szczególnie uzasadnionych.

Analiza akt i zgromadzonego w nich materiału dowodowego nie upoważnia do stwierdzenia, że względy przedmiotowe, podmiotowe i charakter sprawy przemawiają za nie nieobciążaniem pozwanego kosztami procesu.

Dłużnik dał powody do wytoczenia powództwa. Spełnił świadczenie dopiero po uruchomieniu postępowania sądowego. Uchybił terminowi wymagalności świadczenia. Wierzyciel nie miał obowiązku wyznaczania pozwanemu dodatkowego terminu do wykonania zobowiązania. Sytuacja finansowa szpitala jest indyferentna - bez znaczenia z punktu widzenia końcowego rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów.

Z tych więc przyczyn należało zmienić zaskarżony wyrok w punkcie 3 sentencji obciążając kosztami procesu stronę pozwaną (art. 386 § 1 kpc).

O kosztach procesu za instancję odwoławczą orzeczono na podstawie art. 100 kpc gdyż apelacja odniosła skutek jedynie w części.

SSO Jarosław Gołębiowski

SSO Dariusz MizeraSSR Zofia Michałowska