Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 czerwca 2014 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący	SSO Arkadiusz Lisiecki (spr.)
Sędziowie	SSO Paweł Hochman SSO Dorota Krawczyk
Protokolant	stażysta Agnieszka Misterkiewicz

po rozpoznaniu w dniu 26 czerwca 2014 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa A. M. , L. M.

przeciwko (...) w K.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Bełchatowie

z dnia 5 marca 2014 roku, sygn. akt I C 208/13

1. zmienia zaskarżony wyrok w punktach:

- pierwszym i drugim sentencji w ten sposób, że zasądzoną od pozwanego (...) w K. na rzecz powodów A. M. , L. M. kwotę 3.276, 89 zł obniża do kwoty 200 (dwieście) złotych,

- czwartym sentencji w ten sposób, że zasądza solidarnie od powodów A. M. , L. M. na rzecz pozwanego (...) w K. kwotę 754 (siedemset pięćdziesiąt cztery) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu; a w pozostałej części powództwo i apelację oddala,

2. zasądza solidarnie od powodów A. M. , L. M. na rzecz pozwanego (...) w K. kwotę 454 (czterysta pięćdziesiąt cztery) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą.

Sygn. akt II Ca 328/14

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Rejonowy w Bełchatowie , cytuję:

„1. uchylił nakaz zapłaty z dnia 28 marca 2013 roku wydany w postępowaniu nakazowym przez Sąd Rejonowy w Bełchatowie w sprawie I Nc 309/13,

2. zasądził od pozwanego (...) w K. solidarnie na rzecz powodów A. i L. małżonków M. kwotę 3276,89 zł wraz z odsetkami w wysokości określonej w ustawie dla poszczególnych okresów opóźnienia od dnia 18 listopada 2012 roku do dnia zapłaty,

3. oddalił powództwo w pozostałym zakresie ,

4. zasądził od pozwanego (...) w K. solidarnie na rzecz powodów A. i L. małżonków M. kwotę 380,61 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania” – koniec cytatu.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny: W dniu 13 sierpnia 2012 r. doszło do wypadku drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ należący do powodów A. i L. M. samochód osobowy marki F. (...) o numerze rejestracyjnym (...) . Sprawca wypadku został ukarany mandatem karnym, był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w pozwanym (...).

Powodowie dokonali zgłoszenia szkody na formularzu firmowym pozwanego zaznaczając w punkcie 23 formularza, że o sposobie rozliczenia szkody poinformują pozwanego odrębnym pismem.

Dnia 16 sierpnia 2012r. pojazd został poddany oględzinom przez rzeczoznawcę pozwanego. Zgodnie z przedstawionym kosztorysem koszt naprawy został określony na 10766,19 zł , wartość pojazdu na dzień szkody na kwotę 3200,00 zł , wartość pojazdu w stanie uszkodzonym na kwotę 1200,00 zł. Zaproponowano powodom wypłatę kwoty 2000,00 zł tytułem odszkodowania.

Po otrzymanym od pozwanego drogą mailową kosztorysu powód L. M. wystosował do pozwanego pismo dnia 22 sierpnia 2012r., w którym oznajmił, że rozliczenie szkody nastąpi na podstawie przedłożonych faktur po zakończonej naprawie .

Powodowie dokonali naprawy uszkodzonego w wyniku zdarzenia pojazdu F. (...) za kwotę 5276,89 zł.

Na czas naprawy pojazdu powodowie zmuszeni zostali do korzystania z pojazdu zastępczego , który był niezbędny do codziennego funkcjonowania . Za wynajęcie pojazdu zastępczego przez okres 14 dni została wystawiona faktura VAT nr(...) na kwotę 1722,00 zł .

Pozwany uznał swa odpowiedzialność co do zasady i wypłacił powodom odszkodowanie w wysokości 2000,00 zł jako różnicę między wartością rynkową pojazdu przed szkodą a wartością samochodu w stanie uszkodzonym oraz kwotę 1377,60 zł tytułem wynajęcia pojazdu zastępczego przez okres 14 dni .

Koszt naprawy pojazdu , zgodnie z technologią przewidziana przez producenta (przy użyciu oryginalnych części zamiennych) wynosi 10942 zł brutto.

Wartość rynkowa samochodu powodów w stanie nieuszkodzonym na dzień szkody 13 sierpnia 2012 r wynosi ok. 2700,00 zł brutto, natomiast wartość samochodu w stanie uszkodzonym na skutek wypadku z dnia 13 sierpnia 2012r. wynosi 500,00 zł.

Technologiczny czas naprawy pojazdu powodów przeprowadzony zgodnie z technologią producenta wynosi około 8 dni.

Mając tak poczynione ustalenia faktyczne Sąd Rejonowy uznał, iż :powództwo zasługuje na uwzględnienie w części.

W niniejszej sprawie nie ulega wątpliwości, iż zachodzą podstawy odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody na podstawie art. 436 § 1 k.c. w związku z art. 435 § 1 k.c. a także, iż do wyrządzenia szkody powodom, polegającej na uszkodzeniu należącego do niej pojazdu, doszło w czasie trwania ochrony ubezpieczeniowej.

Wobec powyższego pozwany co do zasady jest odpowiedzialny z tytułu szkody wyrządzonej powodowi.

W niniejszej sprawie zgodnie z opinią biegłego z zakresu techniki samochodowej naprawa przedmiotowego pojazdu jest ekonomicznie nieuzasadniona, bowiem jej koszt przewyższa wartość pojazdu według stanu przez szkodą. Jednakże pozwany już w formularzu zgłoszenia szkody przyznał poszkodowanym możliwość wyboru sposobu naprawienia szkody. Powodowie po przedstawieniu kosztorysu naprawy przez pozwanego zdecydowali się na naprawę pojazdu i wypłatę odszkodowania na podstawie przedstawionych faktur. Ubezpieczyciel ponosi pełną odpowiedzialność odszkodowawczą i jest zobowiązany do odszkodowania pieniężnego , zarówno przy restytucji dokonanej przez poszkodowanego jak i przy spełnieniu roszczenia o treści pieniężnej . Powodowie w niniejszej sprawie wybrali sposób naprawienia szkody. Wyrazili wolę naprawienie samochodu a istnienie realnej możliwości naprawy gwarantującej przywrócenie stanu pojazdu sprzed wypadku nie wykluczył biegły w swej opinii.

Jak wynika z przedstawionych przez powodów faktur koszt naprawy pojazdu wyniósł 5276,89 zł. Mając powyższe na uwadze Sąd Rejonowy uznał, iż pozwany winien wypłacić powodom odszkodowanie z tytułu naprawy pojazdu w wysokości 5276,89 zł. Skoro pozwany wypłacił kwotę 2000,00 zł., to należne powodowi odszkodowanie, przy uwzględnieniu odszkodowania wypłaconego już przez pozwanego, wynosi zatem 3276,89 zł.

Mając na uwadze, iż normalnym następstwem uszkodzenia pojazdu powodów był brak możliwości korzystania z niego przez okres naprawy to uzasadnione było domaganie się przez powodów kosztów wynajęcia samochodu zastępczego. W tym zakresie pozwany w toku likwidacji szkody również uznał swa odpowiedzialność i wypłacił powodom z faktury VAT Nr (...) kwotę 1377,60 zł. Pozwany potrącił 20 % z kwoty 1722,00 zł tytułem zaoszczędzonych kosztów własnych . Ponieważ w toku postępowania sądowego pozwany kwestionował koszty wynajęcia samochodu zastępczego należy wskazać , iż zgodnie z opinią biegłego K. W. koszt wynajęcia pojazdu zastępczego wynosi za dzień około 82,00 zł plus 23% podatku VAT. Biegły określił technologiczny czas naprawy pojazdu powodów na 8 dni jednakże wskazał również , iż rzeczywisty czas potrzebny na naprawę pojazdu jest dłuższy od czasu technologicznego. Sąd zatem przyjął okres 14 dni jako czas potrzebny do naprawy pojazdu (okres ten nie był kwestionowany przez pozwanego w loku likwidacji szkody) .

Zgodnie z powyższym należne powodom odszkodowanie z tytułu wynajęcia pojazdu zastępczego wyczerpuje wypłacona już powodom kwota 1377,60 zł .

Ponieważ kwota żądana przez powodów w pozwie wynosiła 3621,29 zł należało powództwo oddalić ponad kwotę 3276,89 zł .

O odsetkach ustawowych Sąd rejonowy orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c.

O kosztach procesu natomiast orzekł na podstawie art. 100 k.p.c, stosując zasadę stosunkowego ich rozliczenia.

Pełnomocnik pozwanego zaskarżył powołany wyrok co do punktu 2 tj. w zakresie w jakim Sąd I instancji zasądził na rzecz powodów od pozwanego odszkodowanie w kwocie przenoszącej 200,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za okres od dnia 18 listopada 2012 roku do dnia zapłaty (tj. co do kwoty 3076,89 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za okres od dnia 18 listopada 2012 roku do dnia zapłaty); w zakresie punktu 4 - w całości.

W apelacji zaskarżonemu wyrokowi zarzucił naruszenie:

a. przepisów prawa procesowego, tj. art. 233 § 1 k.p.c. - poprzez przekroczenie przez Sąd granic swobodnej oceny dowodów i uznanie, że w niniejszej sprawie powodom należy się dalsze odszkodowanie za zniszczenie samochodu ustalone jako różnica między kosztami naprawy pojazdu wskazanymi na załączonych do pozwu fakturach (5.276,89 zł) a kwotą wypłaconą przez pozwanego w toku postępowania likwidacyjnego (2.000,00 zł), podczas gdy z treści niepodważonej przez żadną ze stron opinii biegłego jednoznacznie wynika, iż:

- wartość rynkowa nieuszkodzonego pojazdu w chwili szkody wynosiła 2.700,00 zł brutto;

- wartość uszkodzonego pojazdu wynosiła 500,00 zł;

- naprawa pojazdu była nieuzasadniona ekonomicznie;

- a tym samym szkoda powinna zostać rozliczona metodą dyferencyjną (jako szkoda całkowita); przepisów prawa materialnego, tj. art. 361 kc § 1 i 2, art. 363 § 1 kc oraz art. 822 § 1 kc - przez ich niewłaściwe zastosowanie i uznanie, że w niniejszej sprawie powodom należy się dalsze odszkodowanie za zniszczenie samochodu ustalone jako różnica między kosztami naprawy pojazdu wskazanymi na załączonych do pozwu fakturach (5.276,89 zł) a kwotą wypłaconą przez pozwanego w toku postępowania likwidacyjnego (2.000,00 zł), podczas gdy z treści niepodważonej przez żadną ze stron opinii biegłego jednoznacznie wynika, iż:

- wartość rynkowa nieuszkodzonego pojazdu w chwili szkody wynosiła 2.700,00 zł brutto;

- wartość uszkodzonego pojazdu wynosiła 500,00 zł;

- naprawa pojazdu była nieuzasadniona ekonomicznie;

- a tym samym szkoda powinna zostać rozliczona metodą dyferencyjną (jako szkoda całkowita); art. 822 § 1 kc - przez jego niewłaściwe zastosowanie i całkowite pominięcie okoliczności, że w istocie umowy ubezpieczenia OC mieści się założenie, iż ubezpieczyciel nie może ponosić dalej idącej odpowiedzialności niż ubezpieczony oraz błędne przyjęcie założenia, że skoro pozwane (...) w formularzu zgłoszenia szkody pozwoliło powodom na wskazanie preferowanego sposobu rozliczenia szkody, to jest związane dokonanym przez nich wyborem (który jednak w powołanym formularzu nie został dokonany, lecz dokonany dopiero po naprawie pojazdu w piśmie z dnia 22.08.2012 roku) i w związku z tym winno naprawić szkodę w wysokości znacznie przenoszącej wartość szkody ustaloną zgodnie z powołanymi wyżej przepisami kodeksu cywilnego.

Wskazując na powyższe wnosił o:

a. zmianę zaskarżonego wyroku w zakresie punktu 2 - przez zasądzenie solidarnie na rzecz powodów kwoty 200,00 zł wraz z odsetkami za opóźnienie naliczanymi za okres od dnia 18 listopada 2012 roku do dnia zapłaty;

b. oddalenie powództwa w pozostałej części;

c. zmianę zaskarżonego wyroku w zakresie punktu 4 - przez zasądzenie solidarnie od powodów na rzecz pozwanego kwoty 2.333,69 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;

d. zasądzenie solidarnie od powodów na rzecz pozwanego kosztów postępowania drugo instancyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, wg norm przepisanych.

Pełnomocnik powodów w odpowiedzi na apelację wnosił o jej oddalenie oraz zasądzenie kosztów procesu za instancję odwoławczą.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje; apelacja jest zasadna.

Na wstępie Sąd II instancji pragnie zauważyć, że określenie pojęć „szkody’ i „odszkodowania” w sytuacji odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń za szkody wyrządzone ruchem pojazdów mechanicznych, następuje na gruncie przepisów kodeksu cywilnego. Dzieje się tak z tego powodu, że zakład ubezpieczeń z tytułu odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu ponosi co do zasady odpowiedzialność w granicach odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody. Jedynie w zakresie naprawienia szkody zasada ta doznaje ograniczenia w tym znaczeniu, że zakład ubezpieczeń zobowiązany jest jedynie do naprawienia szkody w formie zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej, a nie wedle wyboru poszkodowanego także przez przywrócenie stanu poprzedniego – art. 822 k.c. i art. 34 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych ( Dz.U. Nr 124. poz.1152 ).

Powszechnie zatem przyjmuje się, że naprawienie szkody polegającej na uszkodzeniu pojazdu, polega przede wszystkim na zapłaceniu kwoty koniecznej do przywrócenia samochodu do stanu poprzedniego: pod względem ekonomicznym występuje w takiej sytuacji „ekwiwalentność” obu postaci świadczeń odszkodowawczych.

W wypadku gdy poszkodowanemu co do zasady przysługuje prawo wyboru sposobu naprawienia szkody ( art. 363 § 1 zdanie 1 k.c. ), może ono doznać ograniczenia wynikającego ze zdania drugiego tego przepisu. Między innymi wtedy, gdyby przywrócenie stanu poprzedniego pociągało za sobą dla poszkodowanego nadmierne koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. W takiej sytuacji świadczenie pieniężne należne poszkodowanemu może mieć wartość świadczenia niższą, aniżeli wartość świadczenia polegającego na przywróceniu stanu poprzedniego. Także wówczas, gdy roszczenie poszkodowanego z zasady ogranicza się tylko do świadczenia pieniężnego, może nastąpić sytuacja, w której wartość świadczenia pieniężnego nie będzie odpowiadać kosztom przywrócenia rzeczy przez jej naprawę do stanu poprzedniego.

Zauważyć bowiem należy, że gdy przypisuje się zobowiązanemu powinność świadczenia umożliwiającego wyremontowanie samochodu, to czyni się to z zastrzeżeniem, że chodzi o koszty celowe, ekonomicznie uzasadnione. Jeżeli koszt naprawy samochodu jest wyższy od jego wartości przed uszkodzeniem, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do kwoty odpowiadającej różnicy samochodu sprzed i po wypadku ( patrz uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 20.02.2002 r., w sprawie V CKN 903/00, OSNCP 2003/1/15 ).

Te w/w uwagi zostały całkowicie pominięte przy dokonywaniu ustalenia stanu faktycznego przez Sąd I instancji. Rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie oparte zostało przez Sąd Rejonowy na błędnym założeniu, że skoro strona pozwana w formularzu zgłoszenia szkody pozwoliła powodom na wskazanie preferowanego sposobu rozliczenia szkody, to jest związane dokonanym przez powodów wyborem i wobec tego obowiązane jest naprawić szkodę w wysokości znacznie przewyższającej wartość szkody ustaloną w oparciu o obowiązujące w tej materii uregulowania prawne wskazane w ustawie kodeks cywilny.

Z zebranych przez Sąd Rejonowy w sprawie dowodów wynika, że pojazd powodów został poddany oględzinom przez rzeczoznawcę pozwanego w dniu 16.08.2012r. W dniu 20.08.2012r. powodowie zostali drogą elektroniczna poinformowani, że występuje tzw. szkoda całkowita, wskazali wartość samochodu przed wypadkiem ( 3200 zł ), wartość samochodu po wypadku ( 1200 zł i wobec powyższego zaproponowali powodom wypłatę kwoty 2000 zł ( taką kwotę wypłacono powodom ). Zaproponowana przez pozwanego metoda likwidacji szkody nie została przyjęta przez powodów, albowiem w dniu 22.08.2012 r. powód poinformował pozwanego, że w/w propozycja jest nie do zaakceptowania, kwota odszkodowania go nie satysfakcjonuje i wobec powyższego po naprawie przedstawi rachunki. Strona pozwana w tym samym dniu przedstawiła swoje stanowisko, w którym podtrzymała w całości swą wcześniejszą decyzję.

Wobec powyższego brak jest podstaw prawnych, do przyjęcia w ślad za Sądem I instancji, że strona pozwana zezwoliła powodom by rozliczenie szkody nastąpiło na podstawie faktycznie poniesionych przez nich kosztów naprawy udokumentowanych fakturami.

Zaskarżone orzeczenie zostało wydane przez Sąd Rejonowy z obrazą przepisów prawa materialnego tj. art. art. 361 § 1 i 2, 363 § 1 oraz 822 § 1 k.c., dlatego na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy dokonał zmiany zaskarżonego wyroku.

Z nie kwestionowanej przez strony opinii biegłego z zakresu techniki samochodowej wynika, że uzasadniony koszt naprawy pojazdu powodów wynosi 10.942,00 zł, wartość rynkowa pojazdu przed wypadkiem wynosiła 2700 zł, natomiast wartość pozostałości pojazdu to kwota 500,00 zł. Ponieważ koszt naprawy samochodu przewyższa jego wartość przed uszkodzeniem to należne powodom odszkodowanie stanowi różnica wartości samochodu sprzed i po wypadku tj. kwota 2200, 00 zł. Z uwagi na to, że strona pozwana dobrowolnie wypłaciła powodom kwotę 2000,00 zł, to żądanie pozwu jest zasadne jedynie do kwoty 200,00 zł.

W ocenie Sądu II instancji strona pozwana nie może domagać się od powodów w pełni poniesionych w sprawie kosztów procesu, albowiem wartość pojazdu sprzed i po wypadku oraz koszt jego naprawy nie był kwestionowany przez stronę powodową. Przeprowadzenie zatem dowodu z opinii biegłego ds. techniki samochodowej nie było uzasadnione. Oznacza powyższe, że brak jest podstaw do obciążania powodów obowiązkiem zwrotu poniesionego przez pozwanego wydatku w kwocie 2525,20 zł.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok w punktach pierwszym i drugim sentencji w ten sposób, że zasądzoną od pozwanego na rzecz powodów kwotę 3276,89 zł obniżył do kwoty 200,00 zł, czwartym sentencji w ten sposób, iż zasądził solidarnie od powodów na rzecz pozwanego kwotę 754, 00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, a w pozostałej części powództwo i apelację oddalił.

Ponieważ apelacja została uwzględniona prawie w całości dlatego na podstawie art. 98 k.p.c. zasądzono solidarnie od powodów na rzecz pozwanego kwotę 454 zł tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą ( 154,00 zł opłata sądowa od apelacji, 300 zł wynagrodzenie pełnomocnika - § 6 pkt 3 w zw. z § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych ).