Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 marca 2021 r.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący	Paweł Hochman
Sędziowie	Stanisław Łęgosz del. Agata Kowalska
Protokolant	Katarzyna Pielużek

po rozpoznaniu w dniu 11 lutego 2021 r. w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z powództwa D. Ś.

przeciwko J. G.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Tomaszowie Maz. z dnia 22 lipca 2019 r. sygn. akt I C 1184/18

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie I podpunkt 24 w ten tylko sposób, że w miejsce daty 8 maja 2016 roku wskazanej jako początek biegu terminu odsetek ustawowych wskazuje datę 15 czerwca 2016 roku i oddala powództwo w części co do odsetek od kwoty 900,00 złotych za okres od 8 maja 2016 roku do 14 czerwca 2016 roku;

2.  oddala apelację w pozostałej części;

3.  zasądza od pozwanego J. G. na rzecz powoda D. Ś. kwotę 1.800,00 (jeden tysiąc osiemset) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą.

Stanisław Łęgosz Paweł Hochman Agata Kowalska

Sygn. akt II Ca 384/20

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 21 września 2016 r. powód D. Ś. wniósł o zasądzenie od pozwanego J. G. kwoty 21.670,00 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie „od dnia wymagalności do dnia zapłaty” oraz zasądzenie zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu wskazał, iż w okresie od 2015 do 2016 roku strony współpracowały ze sobą w ten sposób, iż pozwany zlecał powodowi wykonywanie różnych prac m.in. w zakresie elektromontażu, w tym prac serwisowych w sklepach, butikach i sklepach wielkopowierzchniowych. Następnie po przedłożeniu przez pozwanego raportu wykonaniu zlecenia z podpisem kierownika sklepu, powodowi było wypłacane wynagrodzenie. Początkowo współpraca układała się bez zastrzeżeń. W pewnym momencie pozwany zaprzestał wypłacania wynagrodzenia za wykonane usługi. Na dzień złożenia pozwu pozwany nie uregulował płatności na rzecz powoda w łącznej wysokości 21.670,00 zł.

Pismem procesowym z dnia 12 marca 2018 r. powód wskazał daty, od których miały być naliczane odsetki. W piśmie procesowym z dnia 13 listopada 2018 r., uzupełnionym pismem procesowym z dnia 2 stycznia 2019 r. pełnomocnik powoda ostatecznie sprecyzował żądanie wskazując, iż domaga się zasądzenia kwoty 29.020,00 zł wraz z odsetkami szczegółowo wskazanymi w piśmie procesowym z dnia 12 marca 2018 roku.

Pozwany J. G. wniósł o oddalenie powództwa.

Wyrokiem z dnia 22 lipca 2019 r., Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim, zasądził od pozwanego J. G. na rzecz powoda D. Ś. kwotę 29.020,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi:

- od kwoty 1.800,00 zł od dnia 30 czerwca 2016 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 150,00 zł od dnia 25 października 2016 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 1.170,00 zł od dnia 6 października 2016 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 3.360,00 zł od dnia 2 października 2016 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 2.040,00 zł od dnia 23 września 2016 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 70,00 zł od dnia 17 czerwca 2016 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 1.980,00 zł od dnia 18 października 2016 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 300,00 zł od dnia 6 września 2016 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 390,00 zł od dnia 15 lipca 2016 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 80,00 zł od dnia 8 września 2016 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 180,00 zł od dnia 1 września 2016 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 150,00 zł od dnia 20 sierpnia 2016 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 200,00 zł od dnia 17 czerwca 2016 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 120,00 zł od dnia 16 czerwca 2016 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 100,00 zł od dnia 3 października 2016 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 150,00 zł od dnia 30 czerwca 2016 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 100,00 zł od dnia 1 lipca 2016 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 50,00 zł od dnia 1 lipca 2016 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 220,00 zł od dnia 18 lipca 2016 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 150,00 zł od dnia 21 października 2016 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 100,00 zł od dnia 15 czerwca 2016 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 360,00 zł od dnia 6 września 2016 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 720,00 zł od dnia 29 kwietnia 2016 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 900,00 zł od dnia 8 maja 2016 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 200,00 zł od dnia 2 października 2016 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 220,00 zł od dnia 20 sierpnia 2016 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 100,00 zł od dnia 22 sierpnia 2016 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 150,00 zł od dnia 7 sierpnia 2016 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 1.180,00 zł od dnia 27 sierpnia 2016 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 150,00 zł od dnia 4 października 2016 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 100,00 zł od dnia 14 sierpnia 2016 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 4.500,00 zł od dnia 16 września 2016 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 80,00 zł od dnia 22 sierpnia 2016 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 150,00 zł od dnia 16 września 2019 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 100,00 zł od dnia 23 lipca 2016 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 150,00 zł od dnia 25 sierpnia 2016 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 80,00 zł od dnia 17 września 2016 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 130,00 zł od dnia 8 września 2016 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 250,00 zł od dnia 12 sierpnia 2016 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 2.440,00 zł od dnia 17 sierpnia 2016 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 2.000,00 zł od dnia 16 lipca 2016 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 2.200,00 zł od dnia 30 lipca 2016 roku do dnia zapłaty.

Ponadto Sąd Rejonowy zasądził od pozwanego J. G. na rzecz powoda D. Ś. kwotę 3.617,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego oraz nakazał pobrać od pozwanego J. G. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim kwotę 1.451,00 zł tytułem opłaty od pozwu, od której uiszczenia powód został zwolniony.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego:

Pozwany J. G. jest właścicielem firmy (...)z siedzibą w T. świadczącej między innymi usługi związane z instalacjami elektrycznymi. W 2015 roku powód D. Ś. nawiązał współpracę z firmą pozwanego. Firma (...)odpowiedziała na ofertę powoda znajdującą się w Internecie. Od tego czasu D. Ś. podejmował się naprawy awarii, które zlecali mu pracownicy firmy (...) bądź sam właściciel.

Po wykonanej naprawie D. Ś. wypełniał raport, który musiał podstemplować i podpisać kierownik sklepu. Na odwrocie raportu wpisane było imię osoby zlecającej wykonanie naprawy oraz wynegocjowana cena usługi. Zaakceptowaną kserokopię raportu D. Ś. składał w siedzibie firmy (...) w T. i na tej podstawie otrzymywał wynagrodzenie za wykonaną usługę. Po otrzymaniu zapłaty oddawał oryginały raportów. Pieniądze za wykonaną usługę (...) zawsze otrzymywał po zakończonej pracy, nigdy przed realizacją zlecenia. Przed przystąpieniem do usunięcia awarii z reguły nie było możliwe przewidzenie jej rodzaju i związanych z jej usunięciem kosztów. D. Ś. współpracował z firmą (...) w T. przez okres około 2 lat. Początkowo współpraca przebiegała bez zarzutów według ustalonych zasad. Prace realizowane były na terenie całej (...). Nigdy nie zakwestionowano jakości wykonanej przez D. Ś. usługi. Od czerwca 2016 roku pojawiły się problemy z płatnościami za wykonaną usługę. Sytuacja taka tłumaczona była złą kondycją finansową firmy. Pomimo braku zapłaty za wcześniejsze zlecenia powód podejmował się usunięcia kolejnych awarii, albowiem obiecywano mu, iż pieniądze ostatecznie zostaną wypłacone.

D. Ś. nie wypłacono wynagrodzenia za usługi wykonane w dniach:

- 22.06.2016 r. - 1.800,00 zł (wymagalność - 30 czerwca 2016 roku);

- 17.10.2016r. - 150,00 zł (wymagalność - 25 października 2016 roku);

- 27 - 28.09.2016r. - 1.170,00 zł (wymagalność - 6 października 2016 roku);

- 20 - 24.09.2016r. - 3.360,00 zł (wymagalność - 2 października 2016 roku);

- 12 - 15.09.2016r. - 2.040,00 zł (wymagalność - 23 września 2016 roku);

- 9.06.2016r. - 70,00 zł (wymagalność - 17 czerwca 2016 roku);

- 4 - 10.10.2016r. - 1.980,00 zł (wymagalność - 18 października 2016 roku);

- 28 - 29.08.2016r. - 300,00 zł (wymagalność - 6 września 2016 roku);

- 7.09.2016r. - 390,00 zł (wymagalność -15 lipca 2016 roku);

- 31.08.2016r. - 80,00 zł (wymagalność - 8 września 2016 roku);

- 24.08.2016r. - 180,00 zł (wymagalność - 1 września 2016 roku);

- 12.08.2016r. - 150,00 zł (wymagalność - 20 sierpnia 2016 roku);

- 10.06.2016r. - 200,00 zł (wymagalność - 17 czerwca 2016 roku);

- 8.06.2016r. -120,00 zł (wymagalność - 16 czerwca 2016 roku);

- 25.09.2016r. - 100,00 zł (wymagalność - 3 października 2016 roku);

- 22.06.2016r. - 150,00 zł (wymagalność - 30 czerwca 2016 roku);

- 23.06.2016r. - 100,00 zł (wymagalność - 1 lipca 2016 roku);

- 23.06.2016r. - 50,00 zł (wymagalność - 1 lipca 2016 roku);

- 10.07.2016r. - 220,00 zł (wymagalność - 18 lipca 2016 roku);

- 13.10.2016r. - 150,00 zł (wymagalność - 21 października 2016 roku);

- 7.06.2016r. - 100,00 zł (wymagalność - 15 czerwca 2016 roku);

- 30.08.2016r. - 360,00 zł (wymagalność - 6 września 2016 roku);

- 21.04.2016r. - 720,00 zł (wymagalność - 29 kwietnia 2016 roku);

- 29 - 31.05.2016r. - 900,00 zł (wymagalność - 8 maja 2016 roku);

- 24.09.2016r. - 200,00 zł (wymagalność - 2 października 2016 roku);

- 12.08.2016r. - 220,00 zł (wymagalność - 20 sierpnia 2016 roku);

- 14.08.2016r. - 100,00 zł (wymagalność - 22 sierpnia 2016 roku);

- 30.07.2016r. - 150,00 zł (wymagalność - 7 sierpnia 2016 roku);

- 19.08.2016r. - 1.180,00 zł (wymagalność - 27 sierpnia 2016 roku);

- 26.09.2016r. - 150,00 zł (wymagalność - 4 października 2016 roku);

- 6.08.2016r. - 100,00 zł (wymagalność -14 sierpnia 2016 roku);

- 1 - 8.09.2016r. - 4.500,00 zł (wymagalność -16 września 2016 roku);

- 14.08.2016r. - 80,00 zł (wymagalność - 22 sierpnia 2016 roku);

- 8.09.2016r. - 150,00 zł (wymagalność - 16 września 2019 roku);

- 15.07.2016r. - 100,00 zł (wymagalność - 23 lipca 2016 roku);

- 17.08.2016r. - 150,00 zł (wymagalność - 25 sierpnia 2016 roku);

- 9.09.2016r. - 80,00 zł (wymagalność -17 września 2016 roku);

- 31.08.2016r. - 130,00 zł (wymagalność - 8 września 2016 roku);

- 4.08.2016r. - 250,00 zł (wymagalność -12 sierpnia 2016 roku);

- 4 - 9.08.2016r. - 2.440,00 zł (wymagalność -17 sierpnia 2016 roku);

- 4 - 8.07.2016r. - 2.000,00 zł (wymagalność -16 lipca 2016 roku);

- 11-14,18-22.07.2016r. - 2.200,00 zł (wymagalność - 30 lipca 2016 roku).

Powód pismem z dnia 24 kwietnia 2017 roku wezwał J. G. do zapłaty należności za wykonane usługi.

W następstwie powyższych ustaleń Sąd pierwszej instancji uznał powództwo za uzasadnione.

Sąd zważył, że zgodnie z treścią art. 353 ¹ k.c. strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości ( naturze ) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. W myśl art. 750 k.c. do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu. Zgodnie z art. 734 § 1 k.c. przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie, a w myśl art. 735 § 1 k.c. jeżeli ani z umowy, ani z okoliczności nie wynika, że przyjmujący zlecenie zobowiązał się wykonać je bez wynagrodzenia, za wykonanie zlecenia należy się wynagrodzenie.

W ocenie Sądu meritii, w rozpoznawanej sprawie powód D. Ś. wykonał usługę zleconą przez firmę pozwanego J. G.. Do jakości świadczonych przez powoda usług nie zgłaszano zastrzeżeń. Do chwili wytoczenia powództwa pozwany nie zapłacił dochodzonej pozwem należności.

Dokonując oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd wyjaśnił, że w pełnej rozciągłości przyznał walor wiarygodności zeznaniom powoda D. Ś.. Są one bowiem spójne i logiczne a nadto znajdują potwierdzenie w zaoferowanym przez powoda materiale dowodowym. Powód nie popadał w sprzeczności i konsekwentnie utrzymywał, iż świadczył usługi na zlecenie firmy pozwanego. D. Ś. wyjaśnił, iż ustnie z pracownikami firmy (...) w T. ustalał zasady wzajemnej współpracy. Polegała ona na tym, że jeśli w jakimś miejscu pojawiła się awaria elektryki, telefonowano do powoda i po informacji o awarii powód udawał się na miejsce celem jej usunięcia. Po wykonaniu usługi sporządzał raport, który potwierdzany był przez kierownika sklepu w którym wykonywane było zlecenie. Następnie kserokopię raportu powód składał w siedzibie firmy w T. i na jej podstawie wypłacane było wynagrodzenie. Na potwierdzenie przytoczonych okoliczności powód przedłożył kserokopie raportów za które nie uzyskał wynagrodzenia. Z kolei zeznania pozwanego J. G. ocenione zostały natomiast jako nielogiczne i stanowiące skonstruowaną linię obrony, mającą na celu uniknięcie obowiązku uregulowania płatności na rzecz powoda. Sąd wskazał, że poczytał je za wiarygodne jedynie w zakresie, w jakim pokrywają się z zeznaniami strony powodowej. W tym zwłaszcza w części, w której J. G. oświadczył, iż nie kwestionuje faktu, iż powód świadczył usługi na zlecenie jego firmy. Powód nie udzielił natomiast jasnej odpowiedzi na pytanie czy kwestionuje przedstawione przez powoda raporty i czy za wykonaną usługę powód otrzymał zapłatę. Podczas każdego przesłuchania zasłaniał się niekompetencją swoich pracowników. Z jednej strony poddawał w wątpliwość przedłożone raporty z drugiej zaś utrzymywał, iż należność wynikająca z przedłożonych przez powoda dokumentów nie mogła zostać uregulowana, gdyż powód, pomimo obowiązku nie złożył ich w oryginałach, a tylko oryginały raportów stanowiły dla firmy (...)podstawę ubiegania się o należności od jej kontrahentów, co wprost wynikało z podpisanym kontraktów. Na potwierdzenie tej okoliczności pozwany nie zaoferował jednak żadnego dowodu. Tymczasem D. Ś. konsekwentnie utrzymywał, że współpracował z firmą (...) przez dwa lata i zawsze przebiegała ona według tego samego schematu. Nigdy nie żądano od niego oryginałów raportów, które składał dopiero po otrzymaniu płatności. Twierdzenia D. Ś. znajdują oparcie w złożonych przez pozwanego dokumentach potwierdzających rozliczenia firmy (...) z siedzibą w (...). Ostatecznie pozwany zmienił stanowisko i przekonywał, iż należności względem powoda zostały uregulowane. Na potwierdzenie złożył dowody wypłat zrealizowanych na rzecz D. Ś.. Nie korelują one jednak z protokołami przedłożonymi przez powoda.

Sąd pierwszej instancji wyjaśnił, że stosownie do treści art. 6 k.c., ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Treść art. 6 k.c. zawiera dwie ogólne reguły: po pierwsze wymóg generalny udowodnienia powołanego przez stronę faktu, powodującego powstanie określonych skutków prawnych, oraz drugą regułę, która obciąża obowiązkiem wykazania (dowodu) danego faktu po stronie osoby, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Ze względów racjonalnych „zasada obowiązku udowodnienia powoływanego faktu” jest niezbędna, ponieważ odmienna regulacja powodowałaby powstanie niedopuszczalnej łatwości wywodzenia skutków prawnych z prostego powołania się na fakt bez potrzeby jego udowodnienia. Reguła druga zaś stanowi „ogólną zasadę rozkładu ciężaru dowodu”, od której wyjątki wskazywać mogą niektóre przepisy szczególne. Reguły dowodzenia w procesie cywilnym (art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c.) zobowiązują strony do wskazywania dowodów, z których wywodzą one skutki prawne. Ogólna zasada rozkładu ciężaru dowodu, jest regułą w znaczeniu materialnym wskazującą, kto poniesie skutki nieudowodnienia faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, natomiast przepis art. 232 k.p.c. wskazuje, kto ponosi ciężar dowodu w znaczeniu formalnym: „kto powinien przedstawiać dowody” (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku, z dnia 18 września 2014 roku, III AUa 2732/13, Lex).

Zdaniem Sądu w niniejszej sprawie D. Ś. przedłożył dokumenty potwierdzającego wykonane przez niego usługi, które ostatecznie nie były kwestionowane przez pozwanego. Konsekwentnie utrzymywał, iż za wykonane usługi nie otrzymał wynagrodzenia. J. G. nie sprostał natomiast obowiązkowi wykazania bezzasadności roszczeń powoda. Przedłożone przez niego dokumenty mające potwierdzić uregulowanie zobowiązań na rzecz powoda nie korelują z protokołami złożonymi przez stronę powodową. J. G. nie zaoferował żadnych wniosków dowodowych, które pozwoliłyby obalić twierdzenia strony powodowej.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c.. Koszty poniesione przez powoda wyniosły łącznie 3.617,00 zł, i obejmowały koszt zastępstwa procesowego w wysokości 3.600,00 zł oraz 17,00 zł tytułem opłaty skarbowej od dokumentu pełnomocnictwa procesowego

Na podstawie art. 113 ust. 1 i art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 98 K.p.c., Sąd nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa — Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim kwotę 1.451,00 zł tytułem opłaty od pozwu, od której uiszczenia powód został zwolniony.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany J. G.. Działający w jego imieniu pełnomocnik zaskarżył wyrok w całości.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1. naruszenie prawa procesowego tj. art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c., mający istotny wpływ na treść wyroku poprzez błędne ustalenie, że powód udowodnił swoje roszczenia wobec pozwanego J. G., podczas gdy przeczą temu zeznania pozwanego, jak i zalegające w aktach sprawy dokumenty potwierdzające uregulowanie przez pozwanego zobowiązań, w sytuacji, gdy bezspornym jest, że ciężar udowodnienia zasadności roszczenia spoczywa na powodzie, który temu nie sprostał zgodnie z art. 6 k.c.,

2. naruszenie prawa procesowego tj. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. mający istotny wpływ na treść wyroku poprzez dokonanie ustaleń faktycznych sprzecznie z zebranym materiałem dowodowym i wyciągnięcie logicznie błędnych wniosków, wskutek czego naruszona została zasada swobodnej oceny dowodów polegająca na nierozważeniu w sposób wszechstronny materiału dowodowego i przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów w tym:

- wybiórczą analizę oraz bezpodstawną odmowę wiarygodności zeznaniom J. G. w sytuacji gdy zeznania te spójnie korelują ze zgromadzonym materiałem dowodowym i mają całościowo pokrycie w zgromadzonych dokumentach w kontekście również zeznań strony powodowej, co w konsekwencji doprowadziło do błędnego ustalenia, iż roszczenie wobec pozwanego J. G. jest zasadne, w sytuacji, gdy analiza zeznań pozwanego oraz dokumentów prowadzi do wniosku odmiennego oraz oddalenia powództwa, w tym m.in.: nieuwzględnienie przez Sąd, że pozwany zeznał, iż miał „zastrzeżenia, bo pan Ś. otrzymał pieniądze z mojej firmy, a nie wystawił żadnej faktury. Chciałem zaznaczyć, że ja nie otrzymując od pana Ś. oryginałów dokumentów, zostałem narażony na straty. Ja w kontraktach mam zapisane, że dla mnie podstawą wypłaty wynagrodzenia od kontrahenta, za pracę, jaką wykonał pan Ś. bądź osoba, podobna do pana Ś., jest faktura, jaką wystawia osoba wykonująca usługę. (...) Miałem wcześniej sygnały, że pan D. domaga się zaległego wynagrodzenia, ale z dokumentów, które posiadam nie wynika, bym był winien jakieś pieniądze panu Ś..” (protokół rozprawy z dnia 11 października 2018 r.),

- bezzasadne uznanie za wiarygodne zeznań powoda D. Ś., w sytuacji, gdy zeznania te są niezgodne, a przedstawione przez niego dokumenty są wzajemnie sprzeczne, nielogiczne wyprowadzenie wniosków z przedłożonych przez pozwanego potwierdzeń dokonania wpłat przejawiające się w bezpodstawnym uznaniu przez Sąd, że nie korelują one z protokołami złożonymi przez stronę powodową

- bezzasadne uznanie za wiarygodne dowodów przedstawionych przez stronę powodową oraz jednoczesne ustalenie przez Sąd, że po wykonanej naprawie D. Ś. wypełniał raport, który musiał podstemplować i podpisać kierownik sklepu. Na odwrocie raportu wpisane było imię osoby zlecającej wykonanie naprawy oraz wynegocjowana cena usługi. (...) w sytuacji niedostrzeżenia przez Sąd, że większość przedłożonych dokumentów nie zawiera ani stempla ani też podpisu osoby uprawnionej, a także stanowi jedynie odręczne zapiski powoda, o czym świadczy m.in.: brak przedstawienia przez powoda protokołu wykonania czynności serwisowych podstemplowanego oraz podpisanego co do roszczenia od kwoty 1.170,00 zł (jeden tysiąc sto siedemdziesiąt złotych) wymagalnej od dnia 6 października 2016 roku do dnia zapłaty (karta 9), brak przedstawienia przez powoda protokołu wykonania czynności serwisowych podstemplowanego oraz podpisanego co do roszczenia od kwoty 3.360,00 zł (trzy

tysiące trzysta sześćdziesiąt złotych) wymagalnej od dnia 2 października 2016 roku do dnia zapłaty (karta 10), brak przedstawienia przez powoda protokołu wykonania czynności serwisowych podstemplowanego oraz podpisanego co do roszczenia od kwoty 2.040,00 zł (dwa tysiące czterdzieści złotych) wymagalnej od dnia 23 września 2016 roku do dnia zapłaty (karta 11), brak przedstawienia przez powoda protokołu wykonania czynności serwisowych podstemplowanego oraz podpisanego co do roszczenia od kwoty 1.980,00 zł (jeden tysiąc dziewięćset osiemdziesiąt złotych) wymagalnej od dnia 18 października 2016 roku do dnia zapłaty (karta 13), niedostrzeżenie przez Sąd rozbieżności, iż w protokole serwisu z dnia 23 czerwca 2016 roku na kwotę 100,00 zł (sto złotych) wymagalnej od dnia 1 lipca 2016 roku czasu wykonywania usługi od 8:00-9:00 w (...) sp. z o.o. (karta 23), przy czym jednakowoż w kolejnym protokole serwisu z dnia 23 czerwca 2016 na kwotę 50,00 zł (pięćdziesiąt złotych) wymagalnej od dnia 1 lipca 2016 roku tożsamego czasu wykonywania usługi od 8:30 - 9:00 w (...) sp. z o.o. (...) (karta 24), brak przedstawienia przez powoda protokołu wykonania czynności serwisowych podstemplowanego oraz podpisanego co do roszczenia od kwoty 360,00 zł (trzysta sześćdziesiąt złotych) wymagalnej od dnia 6 września 2016 roku do dnia zapłaty (karta 28), niedostrzeżenie przez Sąd braku podpisu w protokole serwisu co do roszczenia na kwotę 900,00 zł (dziewięćset złotych) wymagalnej od dnia 8 maja 2016 roku do dnia zapłaty (karta 30), brak przedstawienia przez powoda protokołu wykonania czynności serwisowych podstemplowanego oraz podpisanego co do roszczenia od kwoty 4.500,00 zł (cztery tysiące pięćset złotych) wymagalnej od dnia 16 września 2016 roku do dnia zapłaty (karta 38), brak przedstawienia przez powoda protokołu wykonania czynności serwisowych podstemplowanego oraz podpisanego co do roszczenia od kwoty 2.440,00 zł (dwa tysiące czterysta czterdzieści złotych) wymagalnej od dnia 17 sierpnia 2016 roku do dnia zapłaty przy wykonywaniu usługi od dnia 4-9 sierpnia 2016 r. w K. (...) (karta 49) oraz niedostrzeżenie przez Sąd rozbieżności, iż powód jednocześnie wskazywał, że w tym samym czasie również wykonywał usługi w dniu 4 sierpnia 2016 r. dla sklepu (...) w Ł. (karta 47), a z kolei w dniu 6 sierpnia 2016 r. wykonywał usługi dla (...) w W. (karta 37), brak przedstawienia przez powoda protokołu wykonania czynności serwisowych podstemplowanego oraz podpisanego co do roszczenia od kwoty 2.000,00 zł (dwa tysiące złotych) wymagalnej od dnia 16 lipca 2016 roku do dnia zapłaty (karta 50), brak przedstawienia przez powoda protokołu wykonania czynności serwisowych podstemplowanego oraz podpisanego co do roszczenia od kwoty 2.200,00 zł (dwa tysiące dwieście złotych) wymagalnej od dnia 30 lipca 2016 roku do dnia zapłaty (karta 51), niedostrzeżenie przez Sąd rozbieżności, iż w protokole serwisu z dnia 24 września 2016 r. na kwotę 200,00 zł (dwieście złotych) wymagalnej od dnia 2 października 2016 roku do dnia zapłaty czasu wykonywania usługi od 9:00-11:00 w (...) sp. z o.o. w W. (karta 31) przy czym jednakowoż w kolejnym protokole serwisu z dnia 24 września 2016 r. na kwotę 3.360,00 zł (trzy tysiące trzysta sześćdziesiąt złotych) wymagalnej od dnia 2 października 2016 roku do dnia zapłaty tożsamego czasu wykonywania usługi od 8:00-11:00 w G. (karta 10), niedostrzeżenie przez Sąd rozbieżności, iż w protokole serwisu z dnia 14 sierpnia 2016 na kwotę 100,00 zł (sto złotych) wymagalnej od dnia 22 sierpnia 2016 roku do dnia zapłaty czasu wykonywania usługi od 9-10 w (...) sp. z o.o. w (...) (karta 33) przy czym jednakowoż w kolejnym protokole serwisu z dnia 14 sierpnia 2016 roku na kwotę 80,00 zł (osiemdziesiąt złotych) wymagalnej od dnia 22 sierpnia 2016 roku do dnia zapłaty tożsamego czasu wykonywania usługi od 9-10 w (...) (karta 39),

3. naruszenie prawa procesowego tj. art. 243 ¹ k.p.c. w zw. z art. 245 k.p.c., mający istotny wpływ na treść wyroku poprzez bezzasadne obdarzenie przymiotem wiarygodności dowodom przedstawionym przez powoda w sytuacji, gdy dowody te nie zostały poświadczone za zgodność z oryginałem i stanowią jedynie kserokopie dokumentów, które nie są ani dokumentami lub ich odpisami, zwłaszcza, że odręczne zapiski powoda bez stosownego podstemplowania oraz podpisu osoby uprawnionej nie mogą świadczyć o istnieniu roszczenia i być podstawią ustaleń faktycznych,

4. naruszenie prawa procesowego tj. art. 130 § 1 § 2 k.p.c. w zw. z art. 187 § 1 pkt 1 ¹ k.p.c. poprzez błędne ustalenie przez Sąd daty wymagalności poszczególnych roszczeń w sytuacji, gdy powód w żaden sposób nie udowodnił, kiedy roszczenie stało się wymagalne, a co za tym idzie ustalenie przez Sąd poszczególnych dat wymagalności nie wynika z żadnego dokumentu zalegającego w aktach sprawy,

5. naruszenie prawa materialnego tj. art. 734 k.c. w zw. z art. 735 k.c. w zw. z art. 750 k.c. w sytuacji niedostrzeżenia przez Sąd, że zgodnie z zeznaniami pozwanego powód był zobowiązany do wystawienia faktur VAT za wykonane usługi, co też nie uczynił i w konsekwencji faktura VAT mogła być wyłącznym dowodem istnienia wierzytelności powoda oraz podstawą wymagalności jego roszczenia, zwłaszcza, że pomimo tego pozwany w całości rozliczył się z powodem z należności, które istniały, a zatem oceniając zasadność roszczenia należało wziąć pod uwagę zeznania pozwanego oraz przedłożone przez niego dokumenty świadczące o dokonaniu zapłaty.

W związku z powyższymi zarzutami pełnomocnik pozwanego wniósł o zmianę wyroku w całości poprzez oddalenie powództwa w całości; oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu za postępowanie w drugiej instancji, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz o ponowne rozstrzygnięcie o kosztach procesu za postępowanie w pierwszej instancji.

Ewentualnie pełnomocnik pozwanego wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Apelacja co do zasady podlega oddaleniu.

Analiza wniesionej w przedmiotowej sprawie skargi apelacyjnej uprawnia do stwierdzenia, że zawarte w niej zarzuty dotyczą w zasadzie zagadnień związanych z nieprawidłową, zdaniem skarżącego, oceną przez Sąd pierwszej instancji zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Sąd Okręgowy nie podziela powyższych zarzutów, uznając tym samym, że wydając zaskarżony wyrok Sąd Rejonowy nie naruszył treści wskazanych w skardze apelacyjnej przepisów art. 233 § 1 k.p.c. w związku art. 227 k.p.c.

Powyższe stanowisko z oczywistych względów wymaga szerszego wyjaśnienia.

Analizę oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego należy rozpocząć od przypomnienia, że podczas informacyjnego wysłuchania w dniu 11 października 2018 r. pozwany oświadczył, że nie kwestionuje, iż powód wykonał prace za które domaga się wynagrodzenia, wskazując jedynie na brak wystawienia z jego strony faktur pozwalających na właściwe rozliczenie się ze zlecającymi wykonanie tych czynności ( k. 79). Powyższe oświadczenie potwierdził również podczas zeznań złożonych w dniu 18 lipca 2019 r. W ocenie Sądu Okręgowego podważa to wiarygodność prezentowanych w dalszym toku postępowania twierdzeń pozwanego jakoby, żądanie zapłaty z jakim wystąpił powód nie wynikało z wykonanych przez niego zleceń, lub dotyczyło prac za które wynagrodzenie zostało zapłacone.

Przypomnieć należy, że podczas rozprawy w dniu 31 maja 2019 r. pełnomocnik pozwanego złożył wykaz wypłat jakie pozwany miał dokonywać na rzecz powoda. W tym wykazie znalazło potwierdzenie przekazanie środków w związku z pracami wykonywanymi w (...) w P. na kwotę 2000 zł w dniu 12 września 2016 r., co znajduje swoje potwierdzenie w załączonym dowodzie wypłaty. Z kolei jeśli chodzi o wynagrodzenie za prace wykonywane na terenie (...) w K. w wykazie odnotowano cztery wypłaty z tego tytułu dokonane jak wynika z adnotacji na poczet pokrycia kosztów związanych z zakupem materiałów i noclegów na kwotę 3600 zł podczas gdy w załączonych do wykazu kopiach dokumentów księgowych znajduje się tylko jeden dowód wypłaty na kwotę 200 zł. z dnia 12 października 2016 r. Wskazany materiał dowodowy nie może więc podstawy do przyjęcia, że wynagrodzenie jakiego domaga się D. Ś. zostało chociażby w części zapłacone.

Wskazać jednocześnie należy, że już na początkowym etapie procesu pozwany zgłaszając pod adresem powoda zastrzeżenia dotyczące zasadności dochodzonego wynagrodzenia deklarował sporządzenie i przedstawienie pełnego audytu wykonanych na jego zlecenie prac i dokonanych z tego tytułu rozliczeń. Nie zrealizował jednak tej deklaracji, co również prowadzi do uznania, że zastrzeżenia jakie zgłaszał są co najmniej niewiarygodne.

Jak wynika z zeznań stron relacje gospodarcze w jakich pozostawały były dalece odformalizowane. Pracownicy pozwanego dla skorzystania z usług pozwanego przekazywali mu zlecenie w formie telefonicznej, a prace jakie wykonywał miały często charakter interwencyjny polegający na niezwłocznym usunięciu awarii. Jednocześnie część prac, jakie wykonywał powód na rzecz pozwanego wiązała się z inwestycjami jakie ten realizował ((...) w K., (...) w Ł.). Nawet jednak te prace nie były potwierdzane żadną pisemną zawartą przed ich realizacją umową. Z zeznań powoda wynika również, że dla rozliczenia przedstawiał w przypadku wykonywania prac polegających na usunięciu awarii, protokół z czynności potwierdzony zazwyczaj przez pracownika sklepu, gdzie awaria była usuwana. Na powodzie nie ciążył natomiast obowiązek wystawienia jakiegokolwiek dokumentu rozliczeniowego ( na przykład faktury).

Powyższe uwagi mają istotne znaczenie dla oceny szczegółowych zarzutów zawartych w skardze apelacyjnej. Przechodząc do rozważań w tym zakresie Sąd Okręgowy wyjaśnia, że dokonał analizy przedstawionej przez powoda dokumentacji potwierdzającej wykonanie prace, za które domaga się wynagrodzenia. Konsekwencją tej analizy jest następujące stanowisko.

Prace wykonywane przez powoda w G., jak wynika z zapisków znajdujących się na kartach 9,10,11,13 akt sprawy potwierdził W. K.. Pozwany przyznał natomiast, że była to osoba pełniąca w jego firmie funkcję koordynatora. Nie zaprzeczył jednocześnie, że był upoważniony do kwitowania wykonania zleconych powodowi prac.

Zgłoszone w apelacji zastrzeżenia odwołujące się do treści protokołów serwisowych z dnia 23 czerwca 2016 roku znajdujących się na kartach 23 i 24 dotyczące czasu wykonywania usługi, ( od 8:30 - 9:00 w (...) sp. z o.o. (...) i od 8:00-9:00 w (...) sp. z o.o. nie mogą odnieść zamierzonego skutku, skoro pracownicy wskazanych firm potwierdzili obecność powoda we wskazanych godzinach i zakres usuniętych awarii. Tak sporządzone dokumenty z pewnością upoważniały pozwanego do domagania się od wskazanych wyżej firm wynagrodzenia za wykonane usługi a co za tym idzie brak jest podstaw do odmowy takiego wynagrodzenia powodowi.

Odnosząc się z kolei do zestawienia znajdującego się na karcie 28 a zatytułowanego (...), pozwany nie zaprzeczył, że prace na tym obiekcie były wykonywane przez powoda co w świetle jego zeznań pozwala na przyjęcie, że powyższa okoliczność została udowodniona w trybie art. 231 k.p.c.

Protokół prac serwisowych dotyczący prac wykonywanych na rzecz (...) w P. znajdujący się na karcie 30, wbrew twierdzeniom zawartym w skardze apelacyjnej zawiera trzy jednobrzmiące podpisy.

Z kolei zastrzeżenia dotyczące wykazu prac wykonywanych na terenie (...) w K. dnia 4-9 sierpnia 2016 r. w K. (...) (karta 49) należy uwzględnić fakt, że prace te były wykonywanej również w następnych okresach i ich wykonanie zostało potwierdzone przez K. M. (potwierdzenie k. 50,51). Osoba ta według oświadczenia pozwanego jest nadal jego pracownikiem.

Zasygnalizowaną przez skarżącego „rozbieżność”, iż powód jednocześnie wskazywał, że w tym samym czasie również wykonywał usługi w dniu 4 sierpnia 2016 r. dla sklepu (...) w Ł. (karta 47), a z kolei w dniu 6 sierpnia 2016 r. wykonywał usługi dla (...) w W. (karta 37) powód dostatecznie wyjaśnił w swych zeznaniach, z których wynika że wykonując pracę w K. udał się do Ł. w celu likwidacji awarii.

Ma natomiast rację skarżący, że fakt wykonania prac w dniach od 1 do 8 września w sklepie (...) w P. ( karta 38) nie został skutecznie potwierdzony. Na mającym świadczyć o ich wykonaniu rozliczeniu brak jakiegokolwiek podpisu. Stwierdzona nieścisłość nie może jednak podważyć ogólnej oceny wiarygodności powoda a co za tym idzie odmowy zasądzenia również wynikającego z znajdujących się na wskazanej karcie zapisków wynagrodzenia.

W tym miejscu należy jeszcze raz odwołać się do treści art. 231 k.p.c. i przyjąć, że w omawianej sprawie zaistniały podstawy do skonstruowania domniemania faktycznego opartego na wnioskowaniu, że skoro powód świadczył na rzecz pozwanego na przestrzeni lat usługi, których zakres był każdorazowo ustalany w osobistych kontaktach z pracownikami pozwanego a zapłata następowała po przedstawieniu przez powoda często odformalizowanego zestawienia wykonanych prac i skoro zdecydowana większość przedstawionych przez powoda dokumentów prywatnych spełnia kryteria takiego zestawienia a pozwany nie wykazał, że za wynikające z nich pracę zapłacił powodowi to roszczenie jest uzasadnione w całości. Powyższe wnioskowanie uwzględnia zasady logiki i doświadczenia życiowego.

W tym miejscu należy przypomnieć, że większość dokumentów przedstawionych przez powoda jako potwierdzenie wykonanych na zlecenie pozwanego prac zawiera potwierdzenie ich wykonania, znajdują się na nich pieczątki sklepów w których były wykonywane i podpisy osób tam zapewne pracujących.

Reasumując w przedmiotowej sprawie, Sąd pierwszej instancji prawidłowo przyjął, że powód udowodnił swoje roszczenia wobec pozwanego. Wystarczającym dowodem na podważenie powyższego ustalenia nie są zeznania pozwanego, a tym bardziej załączone do akt sprawy dokumenty mające potwierdzać uregulowanie przez pozwanego zobowiązań. Oznacza to, że nie ma racji skarżący podnosząc, iż „Sąd dokonał ustaleń faktycznych sprzecznie z zebranym materiałem dowodowym i wyciągnął logicznie błędne wnioski, wskutek czego naruszona została zasada swobodnej oceny dowodów polegająca na nierozważeniu w sposób wszechstronny materiału dowodowego i przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów”.

Podobnie nieuzasadnione są zawarte w uzasadnieniu skargi apelacyjnej zastrzeżenia odnoszące się do pominięcia przez Sąd pierwszej instancji faktu nie wystawienia przez powoda faktur potwierdzających wykonanie usług i wysokość należnego wynagrodzenia. Zarzut ten mógłby odnieść oczekiwane przez skarżącego skutki i prowadzić tym samym do podważanie wiarygodności twierdzeń powoda, gdyby wykazał, że obowiązek „fakturowania” prac został określony przez strony w ramach zawartej umowy ramowej określającej zasady współpracy lub był chociażby realizowany w praktyce przy rozliczaniu innych niż dochodzone w pozwie wynagrodzeń.

Konsekwencją uznania za nieuzasadniony zarzutu naruszenia art. 233 k.p.c. jest przyjęcie, że w przedmiotowej sprawie Sąd pierwszej instancji prawidłowo uznał, iż powód udowodnił dochodzone roszczenie.

Ma rację skarżący podnosząc, że kserokopie dokumentów nie są dokumentami w rozumieniu art. 245 k.p.c. lub choćby odpisami takich dokumentów, ponieważ w ujęciu prawnym taki charakter niewątpliwie mogą mieć tylko oryginały dokumentów lub ich uwierzytelnione kopie (odpisy), które zostały należycie potwierdzone za zgodność z oryginałem. Podkreślić jednak należy, że w toku postępowania przed Sądem pierwszej instancji pozwany nie zakwestionował mocy dowodowej złożonych kserokopii poprzez wskazanie na nieprawidłową formę ich złożenia. Przypomnieć należy, że stosownie do art. 129 § 1 k.p.c. w sytuacji, w której strona powołuje się na dokument, który złożyła jedynie w odpisie (kserokopii), przeciwnik zaś żąda przedłożenia jego oryginału. Skoro pozwany nie zgłosił takiego żądania w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji nie może wywodzić na tej podstawie skutecznych zarzutów w postępowaniu apelacyjnym.

Ma również rację skarżący, że wydając zaskarżony wyrok Sąd pierwszej instancji błędnie ustalił daty wymagalności poszczególnych roszczeń. Zasadność tak sformułowanego zarzutu dotyczy jednak jedynie terminu wymagalności należności za pracę wykonaną w dniach od 29 do 31 maja 2016 r. na terenu marketu (...) w P. w kwocie 900 zł. i w tym zakresie uwzględniając skargę apelacyjną Sąd Okręgowy oddalił powództwo w części co do odsetek od tej kwoty za okres od 8 maja do 14 czerwca 2016 r. Nie można natomiast zgodzić się z twierdzeniem, że powód w żaden sposób nie udowodnił, kiedy roszczenie stało się wymagalne. W ocenie Sądu Okręgowego obowiązek zapłaty za wykonane prace powstał niezwłocznie po spełnieniu przez powoda świadczenia, a twierdzenia powoda, że strony w ramach współpracy przyjęło tygodniowy okres rozliczeniowy uznać należy za wiarygodne.

Na koniec wyjaśnić należy, że przy wydaniu zaskarżonego wyroku nie doszło również do naruszenia prawa materialnego: art. 734 k.c. w zw. z art. 735 k.c. w zw. z art. 750 k.c. Przyjmują, że powód wykonał na zlecenie pozwanego szereg prac o charakterze usługowym, Sąd pierwszej instancji prawidłowo uznał, że za ich wykonanie winien otrzymać wynagrodzenie. Jak wyjaśniono powyżej, w świetle wszystkich okoliczności sprawy, brak jakichkolwiek podstaw aby uznać, że wypłata wynagrodzenia była uzależniona od wystawienia przez powoda faktur VAT za wykonane usługi.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy na podstawie przepisów art. 385 i 386 § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji wyroku.

O kosztach procesu za instancję odwoławczą Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., uznając tym samym, że pozwany przegrał sprawę w całości i powodowi należy się zwrot kosztów poniesionych w związku z wynagrodzeniem reprezentującego go pełnomocnika. Jego wysokość wynika z § 2 pkt 5 w zw. z § 10 ust 1 pkt 1 rozporządzenia w sprawie opłat za czynności adwokackie.

A.  Kowalska St. Łęgosz P. Hochman