Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 grudnia 2019 r.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący	SSO Jarosław Gołębiowski
Sędziowie	SSO Paweł Hochman (spr.) SSR del. Mirosława Makowska
Protokolant	Beata Gosławska

po rozpoznaniu w dniu 19 grudnia 2019 r. w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z powództwa M. M. (1)

przeciwko M. K.

o opróżnienie lokalu mieszkalnego, w przedmiocie skargi pozwanej M. K. o wznowienie postępowania zakończonego wydaniem prawomocnego wyroku przez Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb. w dniu 18 października 2016r., w sprawie akt IC 1217/16

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim

z dnia 28 marca 2019 r. sygn. akt I C 1378/18.

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Piotrkowie Trybunalskim do ponownego rozpoznania pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania odwoławczego.

Paweł Hochman Jarosław Gołębiowski Mirosława Makowska

Sygn. akt II Ca 443/19

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 28 marca 2019 r. Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb. po ponownym rozpoznaniu sprawy z powództwa M. M. (1) przeciwko M. K. o opróżnienie lokalu mieszkalnego, w związku ze skargą pozwanej M. K. o wznowienie postępowania zakończonego wydaniem prawomocnego wyroku przez Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb. w dniu 18 października 2016 r., w sprawie sygn. akt I. C. 1217/16 orzekł o oddaleniu skargi i zasadził od pozwanej M. K. na rzecz powódki M. M. (1) kwotę 257 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu wyroku Sąd Rejonowy w pierwszej kolejności przypomniał, że pozwana M. K. w dniu 16 kwietnia 2018 r. wniosła do Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim skargę o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem tego Sądu z dnia 26 czerwca 2017 r. w sprawie o sygn. akt II Ca 248/17, wnosząc o uchylenie w całości wyroku zaocznego z dnia 18 października 2016 r. wydanego przez Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim w sprawie o sygn. akt I C 1217/16 i uchylenie w całości powyższego wyroku Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim oraz zniesienie postępowania przed tymi sądami i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, ewentualnie o przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania w związku z koniecznością przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości.

Pozwana wniosła również o zasądzenie na jej rzecz od powódki kosztów procesu w wysokości według norm przepisanych.

Pozwana wskazała na dwie podstawy wznowienia postępowania: pierwszą - z art. 401 pkt 2 k.p.c. w związku z pozbawieniem jej możności działania w procesie wobec braku przesłania pozwanej pism procesowych, orzeczeń i zawiadomień o terminach rozpraw.

Powódka M. M. (1), reprezentowana przez ustanowionego pełnomocnika, w odpowiedzi na skargę z dnia 22 maja 2018 r. wniosła o jej oddalenie w całości oraz zasądzenie na jej rzecz od pozwanej kosztów sądowych w wysokości według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim postanowieniem z dnia 6 lipca 2018 r. wydanym w sprawie o sygn. akt II Ca 305/18 stwierdził swą niewłaściwość rzeczową i skargę o wznowienie postępowania przekazał Sądowi Rejonowemu w Piotrkowie Tryb. jako właściwemu do jej rozpoznania.

Następnie Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. M. (1) pozwem z dnia 9 maja 2016 r. wniosła o orzeczenie eksmisji pozwanej M. K. z rzeczami do niej należącymi z nieruchomości przy ul. (...) w (...). Powódka jako adres zamieszkania powódki wskazała na ten, pod którym znajdowała się nieruchomość objęta pozwem.

Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb. wyrokiem zaocznym z dnia 18 października 2016 r. nakazał pozwanej M. K. opróżnienie i opuszczenie domu mieszkalnego położonego w (...) przy ul. (...) oraz działki gruntu, na której wskazany dom jest posadowiony wraz ze wszystkimi rzeczami do niej należącymi i wydanie go powódce M. M. (1) (pkt 1), orzekł, że pozwanej służy prawo do lokalu socjalnego (pkt 2), wstrzymał wykonanie pkt 1 niniejszego wyroku do czasu złożenia przez Gminę T. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego (pkt 3), zasadził od pozwanej M. K. na rzecz powódki M. M. (1) kwotę 200,00 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt 4) oraz nadał wyrokowi w punkcie 4 rygor natychmiastowej wykonalności (pkt 5).

Od powyższego wyroku wywiedziona została przez powódkę apelacja w części dotyczącej orzeczenia o przyznaniu lokalu mieszkalnego.

W toku postępowania przed Sądem Rejonowym w Piotrkowie Trybunalskim w sprawie I C 1217/16 korespondencja obejmująca między innymi odpis pozwu, odpis wyroku zaocznego oraz odpis apelacji przeznaczona dla pozwanej M. K. była kierowana pod adres: T., ul. (...). Powyższa korespondencja została zwrócona nadawcy jako niepodjęta w terminie.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim w sprawie II Ca 75/17 rozpoznając w dniu 23 lutego 2017 r. apelację powódki postanowił zwrócić Sądowi Rejonowemu w Piotrkowie Tryb. akta sprawy celem właściwego doręczenia pozwanej wyroku zaocznego z dnia 18 października 2016 r.

Wyrok zaoczny Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 18 października 2016 r. został przesłany na adres pozwanej ujawniony w rejestrze PESEL: K., ul. (...). Powyższa korespondencja została zwrócona nadawcy jako niepodjęta w terminie.

Kierowane do pozwanej zawiadomienia o terminie rozprawy apelacyjnej, wysłane na oba znane sądowi adresy, zostały zwrócone jako niepodjęte w terminie.

Wyrokiem z dnia 26 czerwca 2017 r. Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. wydanym w sprawie II Ca 248/17 zmienił zaskarżony wyrok w punktach drugim i trzecim w ten sposób, że orzekł, iż pozwanej M. K. nie służy uprawnienie do otrzymania lokalu socjalnego.

Pozwana M. K. niezmiennie od 25 stycznia 2006 r. posiada miejsce stałego pobytu znajdujące się na terenie Polski pod adresem: K., ul. (...), a ujawnione w państwowych ewidencjach.

Pozwana M. K. podczas wizyty w kancelarii komorniczej w dniu 5 marca 2018 r. oświadczyła, że zamieszkuje w K. przy ul. (...), a także, że pod tym adresem jest zameldowana.

W następstwie powyższych ustaleń Sąd Rejonowy zważył, że skarga złożona przez M. K. nie może zostać uwzględniona. Wskazał, że zasadnie podnosi pełnomocnik powódki M. M. (1), iż korespondencja w sprawie I. C. 1217/16, której dotyczy złożona skarga doręczana była na oba znane i ustalone w toku procesu adresy pozwanej M. K.. Stosowna korespondencja nie była doręcza stronie osobiście, wracała z adnotacją organu pocztowego, zwrot nie podjęto w terminie.

Podnoszone przez skarżącą aktualnie zarzuty dotyczące ewentualnego uszkodzenia skrzynki pocztowej trudno uznać za wiarygodne i stanowią one w ocenie Sąd próbę znalezienia usprawiedliwienia dla własnych zaniedbań. Skoro do pozwanej docierała korespondencja kierowana do niej ze strony innych organów, to trudno uznać dlaczego miałby się pojawić problemy z doręczaniem przesyłek sądowych. Ponadto, pozwana nie wykazała, aby w jakikolwiek sposób, komukolwiek zgłaszała nieprawidłowości jakie w tym zakresie miała rzekomo wystąpić, co w konsekwencji mogłoby stanowić ewentualnie potwierdzenie wersji przedstawionej przez skarżącą.

W tej sytuacji, mając na uwadze powyższe Sąd orzekł jak w punkcie pierwszym orzeczenia, uznając że nie zostały spełnione przesłanki, o których mowa w art. 401 pkt 2 k.p.c.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c.

Apelacja od powyższego wyroku wniosła pozwana.

Działający w jej imieniu pełnomocnik zaskarżył wyrok w całości.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1. nie rozpoznanie istoty sprawy, poprzez nie rozważenie przez Sąd I instancji zarzutów podstawy do wznowienia - oparcia wyroku o dokument przerobiony - zawartych w skardze o wznowienie z dnia 15 kwietnia 2018 roku - pomimo zauważenia przez Sąd I instancji, iż „pozwana wskazała na dwie podstawy wznowienia postępowania "

2. naruszenie przepisów prawa procesowego, a w szczególności:

a) naruszenie art. 217 k.p.c. w związku z art. 227 k.p.c. poprzez pominięcie wyjaśnienia i ustalenia istotnych dla sprawy okoliczności, zasadzające się na pominięciu i nieprzeprowadzeniu dowodów zgłoszonych przez Skarżącą w skardze o wznowienie z dnia 15 kwietnia 2018 roku - oświadczenia zarządcy lokali E. E. z dnia 12 marca 2018 roku, wraz z uwierzytelnionym tłumaczeniem z języka angielskiego, oświadczenia z dnia 12 marca 2018 roku, pisma H. M. z dnia 22 lipca 2013 roku, 9 grudnia 2013 roku, potwierdzenia wykonania przelewu z dnia 5 sierpnia 2013 roku, potwierdzenia wykonania przelewu z dnia 23 grudnia 2013 roku, potwierdzenia wykonania przelewu z dnia 13 maja 2014 roku, potwierdzenia wykonania przelewu z dnia 20 marca 2015 roku, potwierdzenia wykonania przelewu z dnia 8 maja 2015 roku, potwierdzenia wykonania przelewu z dnia 14 lipca 2016 roku, potwierdzenia wykonania przelewu z dnia 30 marca 2017 roku, potwierdzenia wykonania przelewu z dnia 29 stycznia 2018 roku, poświadczonej za zgodność z oryginałem kopii umowy przedwstępnej załączonej do sprzeciwu pozwanej z dnia 12 marca 2018 roku, dowodu z przesłuchania świadka A. B.;

b) art. 328 § 2 k.p.c., poprzez jego niezastosowanie tj. nie wskazanie faktów, które sąd uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, oraz nie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa, a w szczególności:

- całkowite pominięcie przez Sąd w swoich rozważaniach okoliczności dla których odmówił wiarygodności złożonym wraz ze skargą o wznowienie postępowania dowodom tj. oświadczeniu zarządcy lokali E. E. z dnia 12 marca 2018 roku, wraz z uwierzytelnionym tłumaczeniem z języka angielskiego, oświadczeniu z dnia 12 marca 2018 roku, zeznaniom skarżącej M. K. z rozprawy z dnia 14 marca 2019 roku, Pismu H. M. z dnia 22 lipca 2013 roku, 9 grudnia 2013 roku, potwierdzeniom wykonania przelewu z dnia 5 sierpnia 2013 roku, z dnia 23 grudnia 2013 roku, z dnia 13 maja 2014 roku, z dnia 20 marca 2015 roku, wu z dnia 8 maja 2015 roku, z dnia 14 lipca 2016 roku, z dnia 30 marca 2017 roku, z dnia 29 stycznia 2018 roku, poświadczonej za zgodność z oryginałem kopii umowy przedwstępnej załączonej do sprzeciwu pozwanej z dnia 12 marca 2018 roku, dowodu z przesłuchania świadka A. B.,

- brak odniesienia się w treści uzasadnieniu przez Sąd do wskazanej przez skarżącą podstawy do wznowienia - oparcia wyroku o dokument przerobiony - pomimo zauważenia przez Sąd I instancji, iż „pozwana wskazała na dwie podstawy wznowienia postępowania " - prócz dostrzeżonej przez Sąd I instancji przesłanki wynikającej z art. 401 ust 2 k.p.c., również na przesłankę z art. 403 § 1 ust 1 k.p.c.

c) art. 233 k.p.c. poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów, tj. brak wszechstronnego rozpatrzenia materiału dowodowego, w tym pominięcie wyjaśnienia i ustalenia wszystkich istotnych dla sprawy okoliczności dotyczących przedmiotowego stosunku prawnego, poprzez nie rozważenie w sposób bezstronny i wszechstronny zebranego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności zeznań skarżącej M. K. z dnia rozprawy z dnia 14 marca 2019 roku, oświadczenia zarządcy lokali E. E. z dnia 12 marca 2018 roku, wraz z uwierzytelnionym tłumaczeniem z języka angielskiego, oświadczenia z dnia 12 marca 2018 roku w zakresie w jakim dowody te wzajemnie ze sobą korelują i wskazują, że skarżąca nie otrzymała w terminie od 6 lipca 2016 roku do dnia 2 czerwca 2017 roku żadnej przesyłki zawierającej wyrok zaoczny, pozew, wezwanie z Sądu do stawiennictwa na rozprawę, wyrok Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim, jak również (wbrew dyspozycji art. 139 § 1 k.p.c.) nie pozostawiono w jej skrzynce oddawczej, bądź też drzwiach mieszkania dokumentu zarówno pierwotnej jak i powtórnej awizacji przesyłki, oraz że od 3 lipca 2015 roku skarżąca stale przebywa w (...) w miejscowości S.;

d) art. 401 ust 2 k.p.c. poprzez przyjęcie, iż brak jest podstaw do wznowienia postępowania zakończonego wydaniem prawomocnego wyroku przez Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim w dniu 18 października 2016 roku, w sprawie sygn. akt IC 1217/16;

e) art. 232 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c. polegające na błędnym przyjęciu, że skarżąca nie udowodniła w jakikolwiek sposób, że komukolwiek zgłaszała uszkodzenie skrzynki pocztowej, co w konsekwencji mogłoby stanowić ewentualnie potwierdzenie wersji przedstawionej przez skarżącą, w sytuacji gdy przebywając za granicą o uszkodzeniu skrzynki Skarżąca nie miała wiedzy i powzięła ją dopiero po powrocie do Polski w marcu 2018 roku;

3. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia polegający na przyjęciu iż:

a) do skarżącej docierała korespondencja kierowana do niej ze strony innych organów w sytuacji gdy okoliczność ta nie wynika z żadnego ze zgromadzonych w sprawie dowodów,

b) nie doszło do naruszenia przepisów prawa pozbawiających skarżącą możności działania, skarżąca dopuściła się zaniedbań oraz przyjęcie iż skarżąca ma miejsce stałego pobytu w sytuacji gdy z zeznań skarżącej, oświadczenia zarządcy lokali E. E. z dnia 12 marca 2018 roku, wraz z uwierzytelnionym tłumaczeniem z języka angielskiego, oświadczenia z dnia 12 marca 2018 roku wynika, że M. K. na stałe przebywa na terenie (...), w miejscowości S., wyjeżdżając z kraju w 2015 roku miała „pozałatwiane wszystkie sprawy", a strona powodowa wiedziała o jej wyjeździe.

Wobec nie rozpoznania istoty sprawy wniósł o uchylenie wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim , sygn. akt I C 1378/18 z dnia 28 marca 2019 roku i przekazanie temu Sądowi sprawy do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania odwoławczego.

Podczas rozprawy w dniu 19 grudnia 2019 r. pełnomocnik powódki wniósł o oddalenie skargi apelacyjnej.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja jest uzasadniona i skutkuje uchyleniem zaskarżonego wyroku i przekazaniem sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

Jak wynika z treści wniesionej skargi o wznowienie postępowania, pozwana wnosząc powyższy środek zaskarżenia wskazała na dwie niezależne podstawy wznowienia.

Pierwsza z nich ( wskazana w art. 401 ust 2 k.p.c. ) wiązała się z pozbawieniem możności działania, druga ( wskazana w art. 403 § 1 ust 1 k.p.c. ) wynikała ze stanowiska, że zaskarżony wyrok został oparty na dokumencie podrobionym lub przerobionym.

Analiza zaskarżonego wyroku prowadzi do wniosku, że pomimo oddalenia skargi, Sąd pierwszej instancji nie poddał ocenie żadnej ze wskazanych podstaw wznowienia. Z przepisu art. 412 § 2 k.p.c., wynika, że po ponownym rozpoznaniu sprawy sąd stosownie do okoliczności bądź oddala skargę o wznowienie, bądź uwzględniając ją zmienia zaskarżone orzeczenie albo je uchyla i w razie potrzeby pozew odrzuca lub postępowanie umarza. Powyższe oznacza, że w stadium merytorycznego rozpoznania skargi o wznowienie postępowania, przedmiotem badania sądu jest istnienie podstawy wznowienia podanej przez skarżącego, badanie istnienia błędów, które wyczerpują daną podstawę. Istnienie podstaw wznowienia postępowania sąd będzie badał wszechstronnie na podstawie materiału faktycznego ze sprawy poprzedniej i przytoczonego w skardze i w związku z nią. Podkreślić również należy, że badanie istnienia skargi (a w wypadku podstaw restytucyjnych także jej wpływu na treść orzeczenia) odbywa się przy pomocy wszelkich dostępnych prawu procesowemu dowodów w ramach zakreślonych przepisami regulującymi przebieg procesu. Obejmuje badanie materiału zgromadzonego w dotychczasowym postępowaniu i przytoczonego w skardze.

Sąd pierwszej instancji, wydając zaskarżony wyrok pominął powyższe reguły rozpoznania skargi o wznowienie postępowania.

Rację tym samym ma skarżący podnosząc, że w przedmiotowej sprawie doszło do naruszenia wskazanych w apelacji przepisów postępowania: art. 217 k.p.c. w związku z art. 227 k.p.c.

Z niezrozumiałych powodów Sąd pominął zgłoszone przez stronę pozwaną dowody mające doprowadzić w pierwszej kolejności do wykazania ustawowych podstaw wznowienia wymienionych w przepisie art. art. 401 ust 2 k.p.c. ( oświadczenie zarządcy lokali E. E. z dnia 12 marca 2018 roku, ) oraz odnoszące się do zasadności powództwa. Nie wyjaśnił jednocześnie podstaw swej decyzji choć był do tego zobowiązany w związku z treścią art. 328 § 2 k.p.c.

Jednocześnie Sąd pierwszej instancji rozstrzygając przedmiotową sprawę całkowicie pominął ocenę drugiej ze wskazanych przez skarżącą podstaw wznowienia, nie odniósł się do zarzutu oparcia wyroku o dokument przerobiony.

Powyższe uchybienia prowadzą do wniosku, że wydając zaskarżone orzeczenie Sąd pierwszej instancji zaniechał zbadania materialnej podstawy żądania wznowienia postępowania co oznacza nierozpoznanie istoty sprawy w rozumieniu art. 386 § 4 k.p.c. i uzasadnia uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd pierwszej instancji przeprowadzi postępowanie dowodowe.

W pierwszej kolejności przeprowadzi dowody zgłoszone na potwierdzenie istnienia ustawowych przesłanek wznowienia wskazanych w skardze apelacyjnej. W szczególności ustali prawdziwość zgłaszanego przez pozwaną faktu zamieszkiwania w czasie trwania postępowania w sprawie sygn. akt I C 1217/16, i w zależności od tego ustalenia oceni prawidłowość doręczania pozwanej w tym postępowaniu korespondencji pod kątem oceny pozbawienia jej możliwości działania oraz rozważy, czy umowa przedwstępna sprzedaży jest dokumentem przerobionym.

Ustalając, że podane w skardze podstawy nie istnieją sąd oddali skargę. Ustalając natomiast istnienie podstaw do wznowienia postępowania, przystąpi do ponownego merytorycznego rozpoznania sprawy. Czynności procesowe z tym związane będą obejmować przeprowadzenie zgłoszonych przez strony dowodów na potwierdzenie zgłoszonego roszczenia i ewentualnych zarzutów strony pozwanej i po ponownym ustaleniu okoliczności faktycznych merytoryczne rozpoznanie sprawy.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 108 § 2 k.p.c.

M. Makowska J. Gołębiowski P. Hochman