Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 sierpnia 2018 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący	SSO Paweł Hochman
Sędziowie	SSA w SO Stanisław Łęgosz (spr.) SSR del. Piotr Fal
Protokolant	stażysta Iwona Jasińska

po rozpoznaniu w dniu 20 sierpnia 2018 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa J. W. i W. W. (1)

przeciwko M. D., K. D. i B. D.

o wydanie nieruchomości

na skutek apelacji pozwanych

od wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb.

z dnia 28 lutego 2018 roku, sygn. akt I C 967/15

oddala apelację.

SSO Paweł Hochman

SSA w SO Stanisław Łęgosz SSR del. Piotr Fal

Sygn. akt II Ca 451/18

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 28 lutego 2018 r. w sprawie I C 967/15 Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim

1. nakazał pozwanym M. D., K. D. i B. D. wydanie na rzecz powodów J. W., W. W. (1) nieruchomości położonej w C., gmina G., stanowiącej część działki oznaczonej w ewidencji gruntów numerem działki (...), dla której w Sądzie Rejonowym w Piotrkowie Tryb. urządzona jest księga wieczysta (...), na całej długości tej działki przylegającej do działek (...), o powierzchni (...), o szerokości zmiennej od 2,43m na wysokości budynku mieszkalnego W. i J. W. i szerokości 2,79m i 3,01m przy zabudowaniach gospodarczych, przy ogrodzeniu z działką (...) szerokości 2,50m, natomiast o długości 79,16m wzdłuż granicy z postępowania rozgraniczeniowego i długości od pkt (...) do punktu (...) 81,90m, które to wymiary zaznaczone zostały na mapie sytuacyjnej, sporządzonej w dniu 27.09.2017r., przez biegłego sądowego K. S.;

2. zasądził od pozwanych sildarnie na rzecz powodów J. W., W. W. (1) kwoty po 26,70 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

3. nakazał ściągnąć od pozwanych na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim kwoty po 1.154,55 zł tytułem wynagrodzenia dla biegłego.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i zarazem rozważania Sądu Rejonowego:

Nieruchomość oznaczona w ewidencji gruntów nr (...), położona w miejscowości C., dla której w Sądzie Rejonowym w Piotrkowie Trybunalskim prowadzona jest księga wieczysta (...) stanowi własność W. W. (1) i J. W..

Nieruchomość oznaczona w ewidencji gruntów nr (...) o powierzchni (...) ha, dla której w Sądzie Rejonowym w Piotrkowie Trybunalskim jest urządzona księga wieczysta nr (...) stanowi własność M. D. i K. D. na prawach wspólności majątkowej małżeńskiej.

Nieruchomość oznaczona w ewidencji gruntów nr (...) o powierzchni (...) ha, dla której w Sądzie Rejonowym w Piotrkowie Trybunalskim jest urządzona księga wieczysta nr (...) stanowi własność B. D..

Postanowieniem Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 14 stycznia 2014 r. w sprawie I Ns 1621/12 sąd dokonał rozgraniczenia pomiędzy nieruchomością stanowiącą własność powodów W. i J. małż. (...), położoną w miejscowości C., oznaczoną w rejestrze gruntów nr (...) o pow. (...) ha, dla której w Sądzie Rejonowym w Piotrkowie Trybunalskim jest urządzona księga wieczysta (...), nieruchomością stanowiącą własność pozwanych K. i M. małż. D. położoną w miejscowości C. oznaczoną w rejestrze gruntów(...) o pow. (...) ha, dla której w Sądzie Rejonowym w Piotrkowie Trybunalskim jest urządzona księga wieczysta (...)/, nieruchomością stanowiąca własność pozwanej B. D., położoną w miejscowości C., oznaczoną w rejestrze gruntów nr (...), o pow. (...) ha, dla której w Sądzie Rejonowym w Piotrkowie Trybunalskim jest urządzona księga wieczysta (...) w ten sposób, przebieg granicy pomiędzy wymienionymi nieruchomościami ustalił wzdłuż linii koloru żółtego pomiędzy punktami: od punktu (...) przez (...) punktu (...) oznaczonymi na mapie sporządzonej dnia 16 września 2013 r. przez geodetę uprawnionego J. B., zewidencjonowanej przez Starostę Powiatu (...) za nr(...) w dniu 18 czerwca 2014 r.

Postanowieniem z dnia 15 września 2014 r. w sprawie II Ca 193/14 Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim oddalił apelację K. D. i M. D. od orzeczenia Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 14 stycznia 2014 r. w sprawie I Ns 1621/12.

Kiedy działkę nr (...) otrzymali W. W. (1) i J. W. działka była ogrodzona drewnianym płotem bez podmurówki. Drewniany płot granicy pomiędzy działką (...) przed podziałem był na całej długości.

Stary drewniany płot stał w innym miejscu niż obecny płot z siatki z podmurówką i płot betonowy. Drewniany płot stał za budynkiem gospodarczym – garażem J. W.. Stary płot rozebrali J. S. i C. D. i posadowili nowy płot w innym miejscu. Ogrodzenie z siatki istnieje od około 15-20 lat. Betonowy płot powstał po wybudowaniu garażu po stronie D..

Drewniany płot został przesunięty na około 1,5 m od obecnego ogrodzenia z siatki w głąb działki (...), najprawdopodobniej pokrywał się z granicą ewidencyjną. Budowa nowego płotu z siatki miała miejsce około 1993 r., zaś budowa betonowego płotu około 1997 roku.

Poprzednicy prawni pozwanych oraz pozwani sprawowali faktyczne władztwo nad spornym pasem gruntu. Ponieważ pas ziemi znajdował się za ogrodzeniem powodowie nie władali nim. O samoistnym posiadaniu przedmiotowego pasa gruntu świadczy fakt, iż znajdował się on jedynie w zasięgu faktycznego posiadania wnioskodawców i ich poprzedników, którzy dobudowali garaż do tylnej ściany garażu uczestników.

Szerokość pasa gruntu podlegającego wydaniu jest zmienna – od 2,43 m na wysokości budynku mieszkalnego powodów, przy zabudowaniach gospodarczych – 2,79 m i 3,01 , przy ogrodzeniu z działka nr (...) wynosi 2,50 m. Długość pasa gruntu wzdłuż granicy z postępowania rozgraniczeniowego wynosi 79,16 m, a z drugiej strony – 81,90 m.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów załączonych do akt sprawy, postanowień, uzasadnień, map i opinii wydanych w sprawie o rozgraniczenia (akta I Ns 1621/12), a także na podstawie zeznań powódki i powoda przesłuchanych w charakterze stron.

Sąd nie dał wiary zeznaniom pozwanych B. D., K. D. oraz M. D., jako że zeznania te są sprzeczne z ustaleniami poczynionymi w postępowaniu o rozgraniczenie. Nadto pozwani K. D. i M. D. nie posiadali szczegółowej wiedzy, co do posadowienia drewnianego płotu oraz wznoszenia budowli gospodarczych.

W ocenie Sądu Rejonowego powództwo jako zasadne podlegało uwzględnieniu.

Podstawę prawną żądania powodów stanowił art. 222 § 1 k.c., zgodnie z treścią którego właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.

Roszczenie windykacyjne uregulowane w art. 222 § 1 k.c. należy do petytoryjnych środków ochrony własności. Jest to roszczenie o wydanie rzeczy skierowane przez nieposiadającego właściciela przeciwko posiadającemu niewłaścicielowi, uzasadnione wówczas, gdy osoba władająca rzeczą nie opiera swego władztwa na uprawnieniu skutecznym względem właściciela. Wynika z bezwzględnego charakteru uprawnień właściciela do niezakłóconego posiadania i korzystania z rzeczy, w tym sensie stanowiąc ich korelat.

Bezspornym w niniejszej sprawie było, iż pas gruntu powstały na skutek rozgraniczenia nieruchomości stron w postępowaniu przed Sądem Rejonowym w Piotrkowie Trybunalskim w sprawie I Ns 1621/12, pozostawał w posiadaniu pozwanych, zaś powodowie nie mieli do niego dostępu i nie sprawowali na nim faktycznego władztwa.

W toku postępowania pozwani podnieśli jednak zarzut przedawnienia wskazując, iż aktualne ogrodzenie powstało w miejscu drewnianego płotu posadowionego w 1982 r. Skoro zatem poprzednicy prawni pozwanych i sami pozwani objęli ten pas gruntu swoim posiadaniem, to 30-letni termin zasiedzenia upłynął w 2012 r. Powyższe nie znajduje potwierdzenia w ustalonym stanie faktycznym, w tym także w postępowaniu rozgraniczeniowym w sprawie I Ns 1621/12. W postępowaniu tym ustalono, że stary drewniany płot stał w innym miejscu niż obecny płot z siatki z podmurówką i płot betonowy, tj. prawdopodobnie w miejscu granicy ewidencyjnej. Ogrodzenie z siatki istnieje natomiast od około 15-20 lat. Budowa nowego płotu z siatki miała miejsce około 1993 r., zaś budowa betonowego płotu około 1997 r., a zatem termin zasiedzenia jeszcze nie upłynął.

Podobnie za nieskuteczne należało uznać także żądanie pozwanej B. D. przeniesienia przez powodów własności części działki gruntu nr (...) graniczącej z nieruchomością stanowiącą działkę gruntu nr (...), na rzecz pozwanej – w części znajdującej się pod garażem – za zapłatą odpowiedniego wynagrodzenia w kwocie 600,00 zł. Żądanie to pozwana oparła o treść art. 231 k.c., który w § 1 stanowi, że samoistny posiadacz gruntu w dobrej wierze, który wzniósł na powierzchni lub pod powierzchnią gruntu budynek lub inne urządzenie o wartości przenoszącej znacznie wartość zajętej na ten cel działki, może żądać, aby właściciel przeniósł na niego własność zajętej działki za odpowiednim wynagrodzeniem.

Nie sposób zgodzić się jednak z tym, że poprzednicy prawni pozwanej wznosząc budynki gospodarcze pozostawali w dobrej wierze. Z zeznań pozwanych wynika, iż w trakcie budowy garaży J. S. miał „przyzwolenie J. W.” oraz że „Pan (...) wyraził zgodę na dostawienie garażu”. Zgoda ta nie była potrzebna, gdyby poprzednicy prawni pozwanej pozostawali w granicach swojej działki. Ponadto jak wynika z ustaleń Sądu w postepowaniu rozgraniczeniowym „J. S. – poprzednik wnioskodawców pozwolił uczestnikom na przebieg przez swoją działkę kabla telekomunikacyjnego, wodociągu. Mogło to też wynikać z faktu, że J. S. miał świadomość, że przygraniczny pas gruntu przy nowym płocie, po jego stronie działki jest własnością uczestników”. W tym stanie rzeczy Sad nie znalazł podstaw da zastosowania art. 231 k.c.

Ostatecznie za niezasadne Sąd uznał także żądanie zasądzenia solidarnie od powodów na rzecz pozwanych kwoty 5.000,00 zł tytułem zwrotu nakładów, poczynionych przez pozwanych na części nieruchomości stanowiącej własność powodów, w postaci garażu. Podkreślić należy, że decyzja w sprawie nakładów poczynionych na sporną cześć działki przewiduje uprawnienie właściciela, a nie jego obowiązek (art. 227 § 2 k.c.). W toku postępowania powodowie sprzeciwili się rozliczeniu nakładów, a to z uwagi na fakt, iż poczynione na części tej działki przez pozwanych nakłady nie mają dla powodów żadnego ekonomicznego uzasadnienia. W ocenie Sądu rozliczenie nakładów powstałych w związku z budową garażu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

W ocenie Sądu analiza materiału dowodowego nie wykazała ażeby pozwani mieli skuteczne względem powódki uprawnienie do władania sporną częścią nieruchomości. Rozstrzygnięcie jest zaś konsekwencją postepowania rozgraniczeniowego prowadzonego w sprawie I Ns 1621/12.

W związku z powyższym Sąd nakazał pozwanym wydać powodom przedmiotową nieruchomość w sposób opisany na mapie sytuacyjnej sporządzonej w dniu 27 września 2017 r. przez biegłego sądowego K. S..

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., który statuuje jedną z dwóch podstawowych zasad rozstrzygania o kosztach procesu, mianowicie zasadę odpowiedzialności za wynik procesu, zgodnie z którą strona przegrywająca zobowiązana jest zwrócić swemu przeciwnikowi poniesione przez niego koszty procesu.

Powodowie wygrali sprawę w stu procentach, a więc należy się im od każdego z pozwanych kwota 26,70 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, tj. zwrot opłaty sądowej od pozwu.

Ponadto na podstawie art. 83 ust. 1 w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, Sąd nakazał ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim od pozwanych M. D., K. D. i B. D. kwoty po 1.154,55 zł tytułem zwrotu wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa – Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim na wynagrodzenie biegłego.

Od powyższego wyroku apelację złożyli pozwani. Zaskarżyli wyrok w całości zarzucając mu:

1. naruszenie przepisów postępowania w postaci art. 233 § 1 k.p.e.. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego, polegające na przyjęciu przez sąd pierwszej instancji, że ,,stary drewniany płot stał w innym miejscu niż obecny płot z siatki z podmurówką i płot betonowy, tj. prawdopodobnie w miejscu granicy ewidencyjnej”, zaś „ogrodzenie z siatki istnieje natomiast od około 15-20 lat”, a ,,budowa nowego płotu z siatki miała miejsce około 1993 r.. zaś budowa betonowego płotu około 1997 r:” co skutkowało przyjęciem, że termin zasiedzenie jeszcze nie upłynął;

2. sprzeczność istotnych ustaleń sądu pierwszej instancji z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego wskutek naruszenia przepisów' postępowania, które miało istotny wpływ na wynik postępowania, a mianowicie art. 233 § 1 kpe, w sposób sprzeczny z zasadami doświadczenia życiowego i niewszechstronny oraz budzący wątpliwości co do logicznego rozumowania, poprzez przyjęcie przez sąd pierwszej instancji, że pozwani nie pozostawali w dobrej wierze wznosząc budynki gospodarcze, ponieważ w trakcie ich budowy musieli uzyskać przyzwolenie J. W., ówczesnego właściciela niemchomości, a także że fakt, iż J. S. (poprzednik pozwanych) pozwolił powodom na przebieg przez swoją działkę kabla telekomunikacyjnego i wodociągu, świadczy o świadomości poprzednika pozwanych, że przygraniczny pas gruntu przy nowym płocic, po jego stronic, jest własnością powodów, podczas gdy z zeznań świadków jednoznacznie wynika, że pozwani (i ich poprzednik) od początku uważali się za właścicieli przedmiotowego pasa gruntu i manifestowali swoje prawa na zewnątrz, a ich przekonanie uzasadnione było pomiarami geodezyjnymi sporządzonymi w okresie, kiedy nieruchomość ta była dzielona;

3. naruszenie przepisów postępowania w postaci art. 232 w zw. z art. 227 i 278 § 1 k.p.c., poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i dopuszczenie w interesie powodów z urzędu dowodu z opinii biegłego geodety, pomimo braku okoliczności uzasadniających działanie wbrew zasadzie kontradyktoryjności i równości stron, co doprowadziło do naruszenia tych zasad, a ty m samym miało istotny wpływ na wynik sprawy;

4. naruszenie prawa materialnego w postaci art. 222 § 1 i art. 172 § 1 k.c., poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i przejęcie przez Sąd Rejonowy, że w niniejszej sprawie nie zostały spełnione przesłanki do stwierdzenia zasiedzenia przedmiotowej nieruchomości przez pozwanych, a zatem nie przysługuje im skuteczny względem powodów tytuł prawny do nieruchomości;

5. naruszenie prawa materialnego w postaci art. 227 § 2 w zw. z art. 5 k.c., poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie przez Sąd Rejonowy, że roszczenie pozwanych o zwrot nakładów jest niezasadne z uwagi na sprzeciw powodów co do rozliczenia nakładów i sprzeczność z zasadami współżycia społecznego, podczas gdy sąd zaniechał nawet rozważenia charakteru nakładów i wskazania konkretnej zasady współżycia społecznego, która narusza żądanie pozwanych;

6. naruszenie prawa materialnego w postaci art. 5 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i przejęcie, że w niniejszej sprawie zachodzi wyjątkowa sytuacja uzasadniająca zastosowanie tego przepisu, a w konsekwencji oddalenie żądania pozwanych w przedmiocie rozliczenia nakładów poczynionych na spornej niemchomości;

7. naruszenie prawa materialnego w postaci art. 226 k.c. w zw. z art. 227 § 2 k.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że objęty ustaleniami sądu pierwszej instancji stan faktyczny uzasadniał uwzględnienie powództwa i oddalenie żądania pozwanych o zwrot nakładów.

Mając na względzie powyższe apelujący wnosili o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości, ewentualnie o uchylenie wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji celem jej ponownego rozpoznania. Nadto, wnosili o zasądzenie solidarnie od powodów na rzecz pozwanych kosztów postępowania procesowego (w tym kosztów zastępstwa procesowego) według norm przepisanych, z uwzględnieniem kosztów postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanych nie jest uzasadniona.

Podniesione w apelacji zarzuty naruszenia prawa procesowego i materialnego dotyczą trzech kwestii:

1. nieuwzględnienia zgłoszonego przez pozwanych zarzutu zasiedzenia przygranicznego pasa gruntu będącego przedmiotem niniejszego postępowania o wydanie,

2. nieuwzględnienia roszczenia pozwanych o przeniesienie własności części nieruchomości, na której wzniesiono garaż,

3. uznania niezasadności żądania zwrotu nakładów poniesionych na nieruchomości powodów i nieuwzględnienia zgłoszonego w tym zakresie zarzutu zatrzymanai.

W związku z pierwszą kwestią – dotyczącą zasiedzenia przygranicznego pasa gruntu należy stwierdzić, iż granice między sąsiadującymi nieruchomościami stron zostały ustalone w postępowaniu rozgraniczeniowym, jakie toczyło się przed Sądem Rejonowym w Piotrkowie Trybunalskim w sprawie I Ns 1621/12. Zostało ono zakończone postanowieniem z dnia 14 stycznia 2014 roku rozgraniczającym nieruchomości według linii przedstawionej na przez biegłego J. B. na mapie dokładnie opisanej w treści postanowienia.

W toku postępowania rozgraniczeniowego pozwani zgłaszali zarzut zasiedzenia przygranicznego pasa gruntu, jednakże Sąd Rejonowy po przeprowadzeniu postępowania dowodowego zarzutu tego nie podzielił, uznając że nie doszło do zasiedzenia przygranicznego pasa gruntu. Postanowienie rozgraniczeniowe wydane przez Sąd Rejonowy stało się prawomocne w wyniku oddalenia przez Sąd Okręgowy apelacji pozwanych postanowieniem z dnia 15 września 2014 roku sygn. akt II Ca 143/14. Przedmiotem tej apelacj było również nieuwzględnienie zasiedzenia. Orzeczenie rozgraniczeniowe jest prawomocne i wiążące (art. 365 k.p.c.). Ponieważ jednak nie zamieszczono w nim nakazu wydanie powodom, posiadanego przez pozwanych, przygranicznego pasa gruntu należącgo do nieruchomości powodów, stąd zaszła konieczność wytoczenia przedmiotowej sprawy. W tej pozwani znów powtórzyli poprzednio zgłoszony w postępowaniu rozgraniczeniowym zarzut zasiedzenia, który Sąd Rejonowy uznał za niezasadny. Powyższą ocenę należy w pełni podzielić. Pozwani nie przedstawili w toku postępowania o wydanie żadnych dowodów wskazujących, by po ustaleniu granic w postępowaniu rozgraniczeniowym ( po 15 września 2014 roku) mogło dojść do zmiany stanu prawnego i zasiedzenia przez pozwanych przygranicznego pasa gruntu.

Natomiast odnosząc się do rozstrzygnięcia sądu pierwszej instancji w przedmiocie zgłoszonego przez pozwanych rozszczenia z art. 231 § 1 k.c., należy zauważyć, że apelacja skarżących skupia się wyłacznie na kwestii dokonanej przez sąd pierwszej instancji, oceny złej wiary pozwanych. Skarżący kwestionują taką ocenę ich posiadania i prezentują własną, że posiadanie to było w dobrej wierze.

Pod rządem kodeksu cywilnego, za utrwalony należy uznać pogląd, zgodnie z którym w dobrej wierze jest posiadacz mający uzasadnione okolicznościami przekonanie, że przysługuje mu takie prawo do władania rzeczą, jakie faktycznie wykonuje. Nie jest zatem posiadaczem w dobrej wierze osoba, która uzyskuje posiadanie w wykonaniu nieformalnej umowy nabycia własności nieruchomości. Orzecznictwo jednak łagodzi powyższe stanowisko, przyjmując że w okolicznościach konkretnej sprawy, takiego posiadacza można traktować jako posiadacza w dobrej wieże jeśli wymagają tego zasady współżycia społecznego (np. wyrok SN z 4 pażdziernika 1979 r. III CRN 163/79 OSN 1980 nr 5 poz. 95, wyrok z dnia 25 czerwca 1968 r. III CRN 159/68 OSP 1970 nr 10 poz. 197). Następnie Sąd Najwyższy wyraźnie podtrzymał to dotychczasowe stanowisko, wskazując że przyjęte w uchwale w składzie 7 Sędziów Sądu Najwyższego z dnia 6 grudnia 1991 r. II CZP 108/91 rozumienie dobrej wiary, nie wyklucza stosowania, zgodnie z dotychczasowo utrwaloną praktyką art. 231 § 1 k.c. w wypadkach, gdy budowla została wniesiona przez posiadacza w złej wierze tj. takiego, który wiedział, że nie jest właścicielem, jeśli za traktowaniem tego posiadacza na równi z posiadczem w dobrej wierze przemawiają ze względu na szczególne okoliczności sprawy zasady współżycia społecznego (wyrok SN z 25 maja 1997 r. II CKN 172/97 OSN 1997 nr 12 poz. 196).

Przyjęcie nawet, że w przedmiotowej sprawie zachodzą okoliczności szczególne, pozwalające na potraktowanie pozwanych jako posiadaczy w dobrej wierze i tak nie może prowadzić do zmiany rozstrzygnięcia sądu pierwszej instancji w części dotyczącej nieruchomości powodów zajętej pod garaż wybudowany przez pozwanych. Do skorzystania z roszczenia z art. 231 § 1 k.p.c. niezbędne jest bowiem wskazanie, że wartość wzniesionego budynku znacznie przewyższa wartość zajętej na ten cel działki. Spełnienie tej przesłanki w toku postępowania przed sądem pierwszej instancji nie zostało przez pozwanych wykazane. W tym miejscu godzi się przypomnieć, że pozwani mając świadomość konieczności wykazania tej przesłanki, zrezygnowali z tego i wycofali wniosek dowodowy zmierzający do oszacowania wartości nakłądu, polegającego na wzniesieniu garażu (k. 102). W tej sytuacji nie można mówić o wykazaniu przez nich spełnienia wszystkich przesłanek roszczenia z art. 231 § 1 k.c.

Powyższe zachowuje aktualność także w kontekscie oceny żadania pozwanych zwrotu nakładów w wysokości 5000 złotych i zgłoszonego zarzutu zatrzymania. Wysokość poniesionych nakładów - wobec zrezygnowania z opinii biegłego, przy jednoczesnym stanowisku pozwanych odmawiającym jakiejkolwiek zapłaty z tego tytułu - nie została w sprawie wykazana, co już chociażby z tego względu musiało skutkować nieuwzględnieniem zgłoszonego zarzutu zatrzymania.

Z apelaującymi zgodzić się jednak należy, że sąd pierwszej instancji w swoim rozstrzygnięciu w przedmiocie zwrotu nakładów, błędnie powołał się na przepis art. 5 k.c. Do takiego samego końcowego wniosku o niezasadności żądania zwrotu nakładu powinien był dojść, gdyby przeanalizował dokłanie rodzaj i charakter tego nakładu. Wybudowanie garażu, który częściowo znajduje się na nieruchomości powodów, należy zakwalifikować jako nakład inny niż konieczny. Można więc żądać jego zwrotu tylko o tyle, o ile zwiększa on wartość rzeczy w chwili jej wydania właścicielowi. Powodowie podnosili, że część garażu znajdującego się na ich nieruchomośći, nie ma dla nich żądnego ekonomoicznego uzasadnienia, a tym samym wcale nie zwiększa wartości ich nieruchomości. Zatem sięganie po konstrukcję z art. 5 k.c. było całkowicie zbędne.

Nie jest także zasadne kwestionowanie rozstrzygnięcia o kosztach postępowania. Pozwani ostatecznie przegrali proces, w zwiążku z czym - w myśl zasady wyrażonej w art. 98 kpc( odpowiedzialności za wynik procesu) - to na nich ciąży obowiążek pokrycia kosztów, w tym wydatków poniesionych przez Skarb Państwa. Należy także zaznaczyć, że pozwani sprzeciwiali się wydaniu powodom przedmiotu sporu, w toku postępowania przed sądem pierwszej instancji nie podważali celowości dopuszczenia dowodu z opini biegłego geodety dla określenia długości szerokości i powierzchni przedmiotu sporu, nie kwestionwali również wysokości przyznanego biegłemu wynagrodzemia. Nie mogą zatem obecnie skutecznie kwestionowwać nałożonego na nich obowiązku pokrycia kosztów postępowania.

Z tych względów apelacja pozwanych jako bezzasadna podlega oddaleniu – art. 385 k.p.c.

SSO Paweł Hochman

SSA w SO Stanisław Łęgosz SSR del. Piotr Fal