Portal Orzeczeń

POSTANOWIENIE

Dnia 12 sierpnia 2013 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSO Jarosław Gołębiowski (spr.)
Sędziowie:	SSO Paweł Hochman SSO Stanisław Łęgosz
Protokolant:	Paulina Neyman

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 sierpnia 2013 roku

sprawy z wniosku W. S.

z udziałem E. S.

o podział majątku dorobkowego

na skutek apelacji uczestniczki

od postanowienia Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 30 kwietnia 2013 roku, sygn. akt I Ns 538/10

postanawia:

1.  zmienić zaskarżone postanowienie w punkcie czwartym sentencji w ten sposób, że zasądzoną od uczestniczki E. S. na rzecz wnioskodawcy W. S. kwotę 3802,38 złotych rozłożyć na dwie równe raty w kwotach po 1901,19 zł (jeden tysiąc dziewięćset jeden złotych 19/100) płatne - pierwsza w terminie do dnia 31 grudnia 2013 roku, i druga do dnia 30 czerwca 2014 roku, a w pozostałej części apelację oddalić;

2.  znieść między uczestnikami koszty postępowania za instancję odwoławczą.

Sygn. akt II Ca 455/13

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 30 kwietnia 2013 roku. Sąd Rejonowy w Bełchatowie po rozpoznaniu sprawy z wniosku W. S. z udziałem E. S. o podział majątku dorobkowego,

I.  ustalił, że w skład wspólności majątkowej małżeńskiej W. S.
i E. S., których wspólność majątkowa małżeńska ustała na skutek
wyroku Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 28 czerwca 2010
roku wydanego w sprawie I C 11/10 wchodzą:

1)  prawo najmu lokalu mieszkalnego numer (...) o powierzchni 68,95 metrów kwadratowych, położonego w budynku wielomieszkaniowym numer (...) na osiedlu (...) w B.;

2)  środki pieniężne z tytułu sprzedaży samochodu osobowego marki O. (...) o numerze rejestracyjnym (...) w kwocie 3500,00 zł,

3) ruchomości w postaci:

a)  telewizora Samsung 32 cale

b)  komputera stacjonarnego z monitorem

c)  lodówki Amica

d)  obrazu wodospad,

II) dokonał podziału majątku wspólnego W. S.i E. w ten sposób, że:

1)  opisane w pkt. I.1) prawo najmu lokalu mieszkalnego przyznaje na rzecz uczestniczki E. S.;

2)  opisane w pkt. I.2) środki pieniężne z tytułu sprzedaży samochodu przyznaje na wyłączną własność wnioskodawcy W. S.,

3)  opisane w pkt. I.3) a i d ruchomości przyznaje na wyłączną własność wnioskodawcy W. S.,

4)  opisane w pkt I.3) b i c ruchomości przyznaje na wyłączną własność uczestniczki E. S.,

III) zobowiązał uczestniczkę E. S. do wydania wnioskodawcy W. S. ruchomości opisanych w punkcie 1.3) a i d,

IV)  zasądza od uczestniczki E. S.na rzecz wnioskodawcy W.kwotę 3802,38 zł tytułem spłaty,

V)  ustalił wartość przedmiotu sprawy na kwotę 19564,92 zł;

VI)  ustalił, że każdy z uczestników ponosi koszty postępowania związane z udziałem w sprawie.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i zarazem rozważania Sądu Rejonowego:

W dniu 21 sierpnia 1999 roku wnioskodawca oraz uczestniczka zawarli związek małżeński. Małżeństwo to zostało rozwiązane przez rozwód na mocy wyroku Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 28 czerwca 2010r. wydanego w sprawie sygn. akt I C 11/10. Dnia (...) urodziła się córka stron - A. S.. Orzeczenie Sądu Okręgowego uprawomocniło się 11 sierpnia 2010 roku.

Strony nie zawierały małżeńskich umów majątkowych, małżeńska wspólność ustawowa nie została zniesiona przez Sąd.

Na podstawie umowy najmu z dnia 2 lipca 1998 roku matka uczestniczki - L. U.była najemcą lokalu mieszkalnego numer (...)w bloku numer (...) na osiedlu (...)w B.o powierzchni 47,49 m ². Uprawnionymi do zamieszkiwania z najemcą były jej dzieci E. U.(obecnie S.) i P. U.. Po zawarciu związku małżeńskiego przez uczestniczkę w mieszkaniu tym zamieszkał również wnioskodawca.

Po śmierci L. U.w stosunek najmu mieszkania na osiedlu (...), w bloku (...)wstąpiła uczestniczka E. S.na podstawie umowy najmu z dnia 13 czerwca 2000 roku.

Aktualna wartość rynkowa prawa najmu lokalu mieszkalnego położonego w B. na osiedlu (...) według stanu na lipiec 2010 r wynosi 33337,98 zł przyjmując okres 10 letni najmu.

Małżonkowie E.i W. S.oraz małżonkowie B.i J. S.- najemcy mieszkania znajdującego się na osiedlu (...)w bloku (...) złożyli do Zarządu Miasta B.wnioski o zamianę mieszkań. Decyzją z dnia 14 lutego 2001 r Zarząd Miasta B.pozytywnie ustosunkował się do wniosków.

Dnia 19 lutego 2001 roku E. i W. S. zawarli z Przedsiębiorstwem (...) Spółka z o.o. w B. umowę najmu lokalu numer (...) w budynku numer (...) na osiedlu (...) w B. o powierzchni 68,95 m ². Do zamieszkiwania z najemcami upoważniony był brat uczestniczki P. U..

Aktualna wartość rynkowa prawa najmu lokalu mieszkalnego położonego w B. na osiedlu (...) według stanu na lipiec 2010 r wynosi 48402,90 zł przyjmując okres 10 letni najmu.

Z mieszkania na osiedlu (...) E. S. przeniosła do mieszkania na osiedlu (...) meble kuchenne , które odziedziczyła po matce .

W skład majątku wspólnego stron wchodziły ruchomości : telewizor Samsung 32 cale o wartości 200,00 zł , komputer stacjonarny z monitorem o wartości 350,00 zł , lodówka Amica o wartości 400,00 zł , obraz wodospad o wartości 50,00 zł. Ruchomości te znajdują się w mieszkaniu zajmowanym przez uczestniczkę.

Małżonkowie S. w trakcie trwania małżeństwa zakupili samochód osobowy marki O. (...) o numerze rejestracyjnym (...), rok produkcji 1996. Samochód był w dyspozycji wnioskodawcy i dnia 5 października 2011 roku został sprzedany za kwotę 3500,00 zł .

Wnioskodawca wyprowadził się ze wspólnego mieszkania w grudniu 2009 roku.

Od momentu wyprowadzenia się od żony wnioskodawca nie ponosił żadnych kosztów utrzymania wspólnego mieszkania.

E. S. w okresie od stycznia 2010 r do października 2010 roku dokonała opłat czynszowych oraz za media za wspólny lokal mieszkalny w wysokości 4460,17 zł.

Po rozwodzie E. S. sprzedała krajalnicę za kwotę 100,00 zł a pieniądze przeznaczyła na potrzeby rodziny - na jedzenie i ubranie dla córki.

Wnioskodawca jest bezrobotny , utrzymuje się z renty w wysokości 580,00 zł , płaci alimenty na rzecz córki.

E. S. utrzymuje się z alimentów na córkę w kwocie 500,00 zł , które płaci wnioskodawca , zasiłku rodzinnego na dwie córki w wysokości 186 zł oraz zasiłku wychowawczego w kwocie 400,00 zł.

Sąd Rejonowy zważył, iż w świetle art. 567 § 3 k.p.c. w związku z art. 684 k.p.c. w sprawie o podział majątku wspólnego Sąd winien przede wszystkim ustalić skład tegoż majątku oraz jego wartość, przy czym ustala się skład majątku z chwili ustania małżeńskiej wspólności ustawowej natomiast wartość według cen w chwili dokonywania podziału.

W niniejszej sprawie wspólność ustawowa między stronami ustała na skutek orzeczenia rozwodu z dniem 11 sierpnia 2010 r., a zatem ta data jest podstawą do dokonywania ustalenia składników majątku wspólnego.

Dokonując ustaleń w tej mierze Sąd miał na uwadze treść art. 31 i 33

k. r. i o.

Zgodnie z art. 31 § 1 k.r.i o. dorobkiem małżonków są przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólności ustawowej przez oboje małżonków lub przez jednego z nich.

Wobec powyższego Sąd zaliczył do majątku wspólnego prawo najmu lokalu numer (...) w budynku numer (...) na osiedlu (...) w B. o powierzchni 68,95 m ² , o wartości 48402,90 zł zgodnie z opinią biegłego, której wniosków żadna ze stron nie zdołała zakwestionować.

Sąd zgodnie z wolą stron przyznał prawo najmu do powyższego lokalu na rzecz uczestniczki , zważywszy na fakt, iż ona zamieszkuje we wspólnym mieszkaniu, wnioskodawca zaś wyprowadził się w 2009r. oraz uznając, że nie sprzeciwia się to prawu, zasadom współżycia społecznego, ani nie narusza w sposób rażący interesu osób uprawnionych w myśl art. 622 § 2 k.p.c. w związku z art. 688 k.p.c.

Ponadto w skład majątku wspólnego wchodzą także ruchomości stanowiące wyposażenie powyższego lokalu o łącznej wartości 1000,00 zł, w tym: telewizor Samsung o wartości 200,00 zł, komputer stacjonarny z monitorem o wartości 350,00 zł, lodówka Amica o wartości 400,00 zł, obraz wodospad o wartości 50,00 zł.

Zaznaczyć należy , że fakt , iż powyższe ruchomości stanowią majątek wspólny oraz ich wartości były bezsporne między stronami . Sąd zgodnie z wnioskiem stron przyznał wnioskodawcy ruchomości w postaci obrazu wodospad oraz telewizora Samsung, natomiast na rzecz uczestniczki ruchomości w postaci lodówki Samsung oraz komputera stacjonarnego.

Bezspornym między stronami jest , iż w skład majątku dorobkowego wchodził samochód osobowy marki O. (...) o numerze rejestracyjnym (...) , rok produkcji 1996 . Samochód był w dyspozycji wnioskodawcy i dnia 5 października 2011 roku został sprzedany za kwotę 3500,00 zł . Ponieważ środki pieniężne ze sprzedaży samochodu po rozwodzie pobrał wnioskodawca, Sąd przyznał mu te środki pieniężne wobec braku sprzeciwu uczestniczki w tym zakresie.

Zasadą jest, iż podział majątku wspólnego obejmuje przedmioty majątkowe, które były składnikami majątku wspólnego w chwili ustania wspólności i które istnieją w chwili dokonywania podziału. Przy podziale nie uwzględnia się tylko przedmiotów zużytych w wyniku normalnego ich używania lub zbytych zgodnie z przepisami o zarządzie majątkiem wspólnym bądź przepisami o współwłasności w częściach ułamkowych. Uwzględnia się natomiast przy podziale majątku przedmioty majątkowe bezprawnie zbyte, zniszczone, zużyte lub roztrwonione przez jednego z małżonków a wartość tych przedmiotów podlega zaliczeniu na poczet udziału przypadającego temu małżonkowi.

Kierując się powyższymi zasadami Sąd nie zaliczył w poczet majątku wspólnego kwoty 100,00 zł pochodzącej z sprzedaży przez uczestniczkę krajalnicy . Pieniądze te E. S. będąc w trudnej sytuacji finansowej przeznaczyła na utrzymanie dziecka a mianowicie na zakup jedzenia i ubrania dla córki . Wnioskodawca nie wykazał zaś , że uczestniczka przeznaczyła pieniądze na wyłącznie własne potrzeby czy też je roztrwoniła. Sąd nie uwzględnił również w podziale majątku odkurzacza , który zgodnie z wiarygodnymi zeznaniami uczestniczki został skradziony.

Ponadto zgodnie z art. 33 ust 2 k.r.i o. Sąd nie zaliczył do majątku wspólnego stron wyposażenia kuchni , które jak wykazała uczestniczka odziedziczyła po matce.

Dokonując podziału majątku wspólnego Sąd miał na uwadze zasadę wyrażoną w art. 43 § 1 k.r. i o. zgodnie z którą oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

W toku postępowania o podział majątku wspólnego przyjmuje się jako zasadę, iż rozliczeniu podlega całość stosunków majątkowych między małżonkami według stanu na dzień ustania wspólności; przedmiot podziału stanowi zaś majątek z daty dokonywania podziału.

Kierując się powyższymi dyrektywami Sąd uznał, iż łączna wartość całego majątku wspólnego podlegającego podziałowi stanowi kwotę 52902,90 zł, z czego dla wnioskodawcy i uczestniczki przypada, przy uwzględnieniu równych udziałów w majątku wspólnym, po 26451,45 zł. Wnioskodawcy przypadły składniki majątkowe o wartości 3750,00 zł natomiast uczestniczce o wartości 49152,90 zł.

Kierując się przywołanymi powyżej ustaleniami należało uznać, iż spłata należna wnioskodawcy na podstawie art. 212 k.c. w związku z art. 1035 k.c. i art. 46 k.r.i.o. winna wynosić 22701,45 zł. Jednakże dokonując rozliczenia między stronami w ramach podziału majątku wspólnego należało uwzględnić nakład z majątku osobistego uczestniczki na majątek wspólny w postaci prawa najmu lokalu mieszkalnego numer (...) na osiedlu (...) w B. , nabytego przez uczestniczkę po śmierci matki .

Wartość prawa najmu tego lokalu mieszkalnego stanowiący nakład uczestniczki z jej majątku odrębnego na majątek wspólny w postaci prawa najmu lokalu numer (...) na osiedlu (...) w B. wynosi 33337,98 zł zgodnie z opinią biegłej .

Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 45 § lzd. 2 k.r.io. każdy z małżonków może żądać zwrotu wydatków i nakładów, które poczynił ze swego majątku osobistego na majątek wspólny. Wobec powyższego uczestnik winien zwrócić wnioskodawczyni kwotę 16668,99 zł stanowiącą połowę wartości nakładu z jej majątku osobistego na majątek wspólny.

Sąd uwzględnił w rozliczeniu udokumentowane koszty utrzymania wspólnego mieszkania stron. W świetle zgodnych zeznań stron, nie budzi wątpliwości, iż od chwili wyprowadzenia się wnioskodawcy w grudniu 2009 r wszystkie koszty związane z utrzymaniem wspólnego mieszkania ponosiła uczestniczka. Z załączonego do akt dokumentu - zaświadczenia z Przedsiębiorstwa (...) w B. wynika, iż uczestniczka poniosła koszty w łącznej wysokości 4460,17 zł.

Należące do majątku wspólnego prawo najmu do lokalu stanowi współwłasność stron , po ustaniu wspólności jest to współwłasność w częściach ułamkowych. Zgodnie zaś z zasadami dotyczącymi zarządu przedmiotem współwłasności, w tym zasadą wyrażoną w art. 207 k.c. współwłaściciele ponoszą ciężary i wydatki związane z rzeczą wspólną stosownie do wielkości posiadanych udziałów. W niniejszej sprawie strony są współwłaścicielami po 1/2 części, w takim też zakresie winny ponosić koszty związane z utrzymaniem tegoż lokalu.

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, iż wnioskodawca winien zwrócić uczestniczce łącznie kwotę 2230,08 zł tytułem połowy stałych kosztów utrzymania mieszkania.

Kierując się przywołanymi powyżej ustaleniami należało uznać, iż spłata należna wnioskodawcy na podstawie art. 212 k.c. w związku z art. 1035 k.c. i art. 46 k.r. i o. winna wynosić 6032,46 zł. Jednakże wobec przyjęcia, iż uczestniczka poczyniła nakłady na lokal mieszkalny w kwocie 4460,17 zł tytułem opłat za mieszkanie , należna wnioskodawcy spłata została obniżona o połowę powyższej kwoty tj. o 2230,08 zł. Wobec powyższego Sąd zasądził od uczestniczki na rzecz wnioskodawcy spłatę w wysokości 3802,38 zł (22701,45 zł - 16668,99 zł - 2230,08 zł).

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 520 § 1 k.p.c. ustalając, iż każdy z uczestników ponosi koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie.

Apelację od powyższego postanowienia wniósł pełnomocnik uczestniczki zaskarżając je w części tj.: w zakresie pkt IV w jakim Sąd zasądził od uczestniczki postępowania na rzecz wnioskodawcy kwotę 3.802, 38 złotych tytułem spłaty bez rozłożenia jej płatności na raty i zarzucając mu:

1. naruszenie przepisów prawa procesowego, co miało istotny wpływ na treść rozstrzygnięcia tj.

a. naruszenie art. 320 k.p.c. poprzez nie rozłożenie na raty zasądzonej w pkt IV zaskarżonego postanowienia od uczestniczki postępowania spłaty w sytuacji, gdy z poczynionych przez sąd ustaleń wynika, że pozostaje ona w szczególnie trudnej sytuacji osobistej i majątkowej.

Wskazując na powyższe wnosił o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez rozłożenia kwoty 3.802,38 zł. z pkt IV postanowienia na 23 równe raty w kwocie 158,00 zł oraz 24 ratę w wysokości 168,38 zł płatne co miesiąc do 10 dnia każdego miesiąca do rąk wnioskodawcy oraz zniesienie kosztów postępowania apelacyjnego między stronami.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja uczestniczki jest częściowo uzasadniona.

Lektura akt i zgromadzonego w nich materiału dowodowego upoważnia do stwierdzenia, iż zachodzi konieczność rozłożenia na raty zasądzonej spłaty pieniężnej.

Uczestniczka korzysta z urlopu wychowawczego. Pozostaje bez pracy. Dochód jej rodziny jest niski i jego składnikami są alimenty na córkę w wysokości 500,00 złotych, zasiłek rodzinny 186 złotych oraz zasiłek wychowawczy 400 złotych. Innych dochodów nie posiada. Jej sytuacja majątkowa była dostrzegana przez Sąd Rejonowy, który orzekł o zwolnieniu jej od kosztów sądowych (por. postanowienie k. 137).

W zaistniałej sytuacji niezrozumiałe jest orzeczenie spłaty bez rozłożenia na raty.

Podczas rozprawy apelacyjnej wnioskodawca wyraził zgodę, ażeby zasądzoną sumę pieniężną rozłożyć na dwie równe raty- pierwsza płatna do końca 2013 roku i druga do 30 czerwca 2014 roku.

Należało więc, uwzględniając częściowo apelację, orzeczoną w punkcie IV spłatę rozłożyć we wskazany wyżej sposób (art. 386 § 1 k.p.c.).

Apelacja w pozostałym zakresie podlegała oddaleniu. Rozłożenie spłaty na 24 raty miesięczne godziłoby w interes wnioskodawcy.

Autor wniosku jest bowiem bezrobotny i częściowo niezdolny do pracy. Jego łączne dochody to renta w wysokości 580 złotych.

Z tych więc przyczyn i na podstawie art. 385 k.p.c. należało orzec jak w postanowieniu.

Na oryginale właściwe podpisy