Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 października 2018 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący

SSO Paweł Hochman

po rozpoznaniu w dniu 5 października 2018 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na posiedzeniu niejawnym w postępowaniu uproszczonym

sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.

przeciwko D. M.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb.

z dnia 24 maja 2018 roku, sygn. akt I C 2124/17upr

1. oddala apelację,

2. zasądza od pozwanej D. M. na rzecz powoda (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 900 (dziewięćset) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą.

Sygn. akt: II Ca 650/18

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 24 maja 2018 r. Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim po rozpoznaniu sprawy z powództwa (...) S.A. w W. przeciwko D. M. o zapłatę zasądził od pozwanej na rzecz powoda w (...) kwotę 8.813,84 zł. wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 28 lutego 2017 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 1.517 zł. tytułem zwrotu kosztów procesu.

Podstawę powyższego wyroku stanowiły następujące ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji.

Dnia 21 stycznia 2013 r. strony zawarły umowę pożyczki nr (...). Na mocy tej umowy pozwana otrzymała kapitał w wysokości 3.200,00 zł. i zobowiązała się do spłaty zobowiązania w łącznej wysokości 6.279,45 zł w 60 tygodniowych ratach. Na kwotę tę złożyły się: koszt ubezpieczenia 512,00 zł, opłata przygotowawcza w wysokości 334,08 zł, dodatkowa opłata przygotowawcza w wysokości 111,36 zł oraz opłata za obsługę w domu w kwocie 1.644,80 zł.

Dnia 27 marca 2013 r. strony zawarły umowę pożyczki nr (...). Na mocy tej umowy pozwana otrzymała kapitał w wysokości 1.600,00 zł i zobowiązała się do spłaty zobowiązania w łącznej wysokości 3.139,72 zł w 60 tygodniowych ratach. Na kwotę tę złożyły się: koszt ubezpieczenia 256,00 zł, opłata przygotowawcza w wysokości 167,04 zł, dodatkowa opłata przygotowawcza w wysokości 55,68 zł oraz opłata za obsługę w domu w kwocie 822,40 zł.

Dnia 14 listopada 2012 r. strony zawarły umowę pożyczki nr (...). Na mocy tej umowy pozwana otrzymała kapitał w wysokości 1.500,00 zł i zobowiązała się do spłaty zobowiązania w łącznej wysokości 2.943,49 zł w 60 tygodniowych ratach. Na kwotę tę złożyły się: koszt ubezpieczenia 240,00 zł, opłata przygotowawcza w wysokości 156,60 zł, dodatkowa opłata przygotowawcza w wysokości 52,20 zł oraz opłata za obsługę w domu w kwocie 771,00 zł.

Dnia 18 kwietnia 2012 r. strony zawarły umowę pożyczki nr (...). Na mocy tej umowy pozwana otrzymała kapitał w wysokości 2.900,00 zł i zobowiązała się do spłaty zobowiązania w łącznej wysokości 5.690,75 zł w 60 tygodniowych ratach. Na kwotę tę złożyły się: koszt ubezpieczenia 464,00 zł, opłata przygotowawcza w wysokości 302,76 zł, dodatkowa opłata przygotowawcza w wysokości 100,92 zł oraz opłata za obsługę w domu w kwocie 1.490,60 zł.

Pismem z dnia 22 listopada 2016 r. powód wskazał, iż na skutek braku spłaty rat pożyczek niespłacony kapitał stał się wymagalna w związku z czym powód skierował sprawę do departamentu windykacji.

Pozwana dokonała częściowej spłaty zaciągniętego zobowiązania, tj. na poczet umowy pożyczki nr (...) pozwana dokonała wpłat w łącznej wysokości 5.404,37 zł z ostatnią wpłatą na dzień 18 września 2016 r., na poczet umowy pożyczki nr (...) wpłat w wysokości 1.474,06 zł z ostatnią wpłatą potwierdzoną przez pozwaną na dzień 14 sierpnia 2015 r., na poczet umowy pożyczki nr (...) wpłat w wysokości 575,00 zł z ostatnią wpłatą na dzień 30 lipca 2016 r. oraz na poczet pożyczki nr (...) wpłat w kwocie 1.711,00 zł z ostatnią wpłatą potwierdzoną przez pozwaną na dzień 14 sierpnia 2015 r.

Na dzień wniesienia pozwu łączne zobowiązanie pozwanej do spłaty z tytułu zawartych umów pożyczki wynosiło 8.813,84 zł.

W dniu 17 stycznia 2017 r. powód skierował do pozwanej przedsądowe wezwanie do zapłaty.

Sąd Rejonowy wyjaśnił, że powyższy stan faktyczny ustalił w oparciu o przedłożone do akt sprawy dokumenty, w tym w szczególności potwierdzenia wpłat celem spłaty pożyczki. Wskazał, iż pozwana nie stawiła się na terminie rozprawy w dniu 17 maja 2018 r. ani też nie podjęła inicjatywy dowodowej w związku z zakwestionowaniem własnoręcznych podpisów na potwierdzeniach wpłat dokonywanych na poczet zadłużenia.

W konsekwencji powyższych ustaleń Sąd uznał, że powództwo zasługuje na uwzględnienie w całości.

Zważył, że przedmiotem żądania pozwu była kwota 8.813,84 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, której powód (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. – reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika – domagał się zasądzenia od pozwanej D. M. z tytułu zawartych pomiędzy stronami umów pożyczki nr (...) z dnia 18 kwietnia 2012 r., nr (...) z dnia 14 listopada 2012 r., nr (...) z dnia 27 marca 2013 r. oraz nr (...) z dnia 24 stycznia 2013 r. Wskazał, że w toku przedmiotowego postępowania pozwana D. M. nie kwestionowała faktu, iż łączył ją z powodem stosunek zobowiązaniowy na podstawie wyżej wskazanych umów pożyczek, a nadto nie kwestionowała wysokości dochodzonej pozwem kwoty i wskazanych przez powoda wysokości spłat dokonanych na poczet zadłużenia. Spór w niniejszej sprawie toczył się zaś, co do przedawnienia należności wynikających z umów pożyczek, jako że pozwana podniosła zarzut przedawnienia.

Strony zgodnie przyznały, iż w związku z prowadzoną przez powoda działalnością gospodarczą w niniejszej sprawie zastosowanie ma 3-letni termin przedawnienia wskazany w art. 118 k.c. W przedłożonych do akt sprawy dokumentach brak jest wypowiedzenia umowy oraz postawienia niespłaconych należności w stan natychmiastowej wymagalności, a za powyższe z pewnością nie można uznać pisma w sprawie przekazania sprawy do departamentu windykacji. Wobec powyższego wymagalność roszczenia należało ustalić na dzień wymagalności poszczególnych rat pożyczki, który przypadał w odniesieniu do pożyczki nr (...) na dzień 13 czerwca 2013 r., co do pożyczki nr (...) na dzień 9 stycznia 2014 r., co do pożyczki nr (...) na dzień 21 marca 2014 r., a co do pożyczki nr (...) na dzień 22 maja 2014 r. Przy czym należy mieć na uwadze, iż po upływie wskazanych wyżej terminów pozwana konsekwentnie dokonywała na poczet zadłużenia wpłat w niewielkich kwotach. I tak też na poczet umowy pożyczki nr (...) pozwana dokonała wpłat w łącznej wysokości 5.404,37 zł z ostatnią wpłatą na dzień 18 września 2016 r., na poczet umowy pożyczki nr (...) wpłat w wysokości 1.474,06 zł z ostatnią potwierdzoną przez pozwaną wpłatą na dzień 14 sierpnia 2015 r., na poczet umowy pożyczki nr (...) wpłat w wysokości 575,00 zł z ostatnią wpłatą na dzień 30 lipca 2016 r. oraz na poczet pożyczki nr (...) wpłat w kwocie 1.711,00 zł z ostatnią potwierdzoną przez pozwaną wpłatą na dzień 14 sierpnia 2015 r.

Sąd zgodził się ze stanowiskiem powoda, iż za sprawą powyższych wpłat doszło do niewłaściwego uznania długu, a w konsekwencji do przerwania biegu przedawnienia. Jak stanowi art. 123 § 1 pkt 1 k.c. bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. W doktrynie wyróżnia się pojęcie uznania niewłaściwego, które jest jednostronnym aktem dłużnika, nie będącym ani przyznaniem faktu ani oświadczeniem woli dłużnika lecz rejestracją aktualnego stanu jego świadomości (wyrok SN z dnia 26 sierpnia 2004 r., sygn. akt I CK 133/04). W przedmiotowym wypadku przejawem tej woli były wpłaty dokonywane przez pozwaną na poczet zadłużenia. Na dowód powyższego powód przedłożył do akt sprawy potwierdzenia wpłat podpisane przez pozwaną, co świadczy o tym, że wpłaty były dokonywane przez pożyczkobiorcę osobiście. Uznanie niewłaściwe długu musi być aktem indywidualnym. W ocenie Sądu taki charakter mają potwierdzenia wpłaty opatrzone własnoręcznym podpisem pozwanej.

Wpłaty dokonywane przez D. M. na poczet zadłużenia spowodowały, iż bieg terminu przedawnienia odpowiednio dla umowy pożyczki nr (...) został przerwany wraz z dniem 18 września 2016 r. i od tego terminu liczony na nowo, dla umowy pożyczki nr (...) przerwanie biegu terminu przedawnienia nastąpiło w dniu 14 sierpnia 2015 r., dla umowy pożyczki nr (...) w dniu 30 lipca 2016 r., a dla umowy pożyczki nr (...) w dniu 14 sierpnia 2015 r. Powództwo w niniejszej sprawie wniesiono w dniu 28 lutego 2017 r., a zatem ponownie doszło do przerwania biegu przedawnienia roszczeń.

Jednocześnie Sąd pierwszej instancji podniósł, że pozwana nie wykazał, iż wpłaty dokonywane na poczet zadłużenia nie były uiszczane przez nią osobiście, albo też nie na jej zlecenie. Pozwana dwukrotnie wyzwana na termin rozprawy nie stawiła się celem złożenia zeznań i tym samym odmówiła podjęcia inicjatywy dowodowej w tym zakresie, jednocześnie nie przedstawiając żadnego innego dowodu na poparcie swojego stanowiska.

W tym stanie rzeczy podniesienie przez pozwaną zarzutu przedawnienia nie mogło być skuteczne wobec czego Sąd uwzględnił żądanie pozwu w całości i zasądził od pozwanej D. M. na rzecz powoda (...) S.A. z siedzibą w W. kwotę 8.813,84 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 28 lutego 2017 r. do dnia zapłaty.

W przedmiocie kosztów Sąd w oparciu o treść art. 98 k.p.c. zasądził na rzecz powoda (...) S.A. z siedzibą w W. od pozwanej D. M. kwotę 1.517,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 17,00 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, kwotę 300,00 zł tytułem opłaty sądowej od pozwu oraz kwotę 1.200,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Apelację od powyższego wyroku wniosła pozwana.

Działając w jej imieniu pełnomocnik zaskarżył wyrok w całości. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1) naruszenie przepisu prawa materialnego art. 6 k.c.:

a) poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że to na pozwanej ciążył ciężar udowodnienia, że to nie ona dokonywała wpłat na poczet długu wobec powoda, podczas gdy to powód jako wywodzący skutki prawne z faktu rzekomego dokonywania przez pozwaną wpłat na poczet długu (uznanie niewłaściwe długu) winien był wykazać, że to pozwana dokonywała wpłat;

b) poprzez wskazanie, że pozwana nie wykazała, że wpłaty dokonywane na poczet zadłużenia nie były uiszczane przez nią osobiście albo też nie na jej zlecenie podczas gdy pozwana nie była zobowiązana do wykazywania faktu negatywnego, a ciężar dowodu, że pozwana przerwała bieg terminu przedawnienia spoczywa na powodzie w skutek tego Sąd błędnie ustalił, że pozwana dokonywała wpłat na poczet długu podczas gdy pozwana kwestionowała w toku postępowania jakoby wpłat dokonywała;

2) sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego w skutek naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik postępowania, a mianowicie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie oceny dowodu z potwierdzeń wpłat w sposób:

- niezgodny z rozkładem ciężaru dowodu w sprawie;

- dowolny jako że w sytuacji, w której to na powodzie ciążył ciężar udowodnienia, że pozwana przerwała bieg terminu przedawnienia uznaniem niewłaściwym długu, o powód załączył potwierdzenia wpłat twierdząc, że dokonywała ich pozwana, o pozwana zakwestionowała jakoby dokonywała wpłat o a w sprawie nie wypowiedział się biegły do spraw pisma ręcznego ( celem ustalenia czy podpisy na potwierdzeniach wpłat należą do pozwanej ); Sąd winien był uznać dokonywanie przez pozwaną wpłat za okoliczność nieudowodnioną - co miało istotny wpływ na wynik sprawy jako że skutkowało ustaleniem przez Sąd, że roszczenie powoda nie przedawniło się;

3) sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego w skutek naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik postępowania, a mianowicie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w sposób niewszechstronny z pominięciem rozważenia stawianych przez pozwaną zarzutów, że powód dochodzi w żądaniu pozwu odsetek w wysokości przekraczającej wysokość odsetek maksymalnych oraz że powód nie udowodnił, że postanowienia umowne dotyczące naliczania opłat przygotowawczych, opłat za usługę w postaci obsługi pożyczki w domu klienta oraz opłat za ubezpieczenie spłat pożyczki były z pozwaną uzgodnione indywidualnie, co miało istotny wpływ na wynik postępowania, jako że rozpoznanie tych zarzutów przyczyniłoby się do co najmniej częściowego oddalenia powództwa;

Wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez:

1) oddalenie powództwa;

2) zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej zwrotu kosztów postępowania według norm prawem przepisanych.

W odpowiedzi na apelację pełnomocnik powoda wniósł o jej oddalenie i zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania w obu instancjach.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Wydając zaskarżony wyrok Sąd pierwszej instancji nie dopuścił się naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c. Dokonując oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego prawidłowo zastosował dyrektywy wskazane w powołanym przepisie, kierując się zasadami logiki i doświadczenia życiowego. W szczególności Sąd pierwszej instancji prawidłowo przyjął, że pozwana dokonywała samodzielnie wpłat na poczet poszczególnych pożyczek zaciągniętych u powoda uznając twierdzenia o rzekomym dokonywaniu tych wpłat przez osoby trzecie za nieudowodnione. Przeprowadzona przez Sąd ocena dowodów nie jest więc wbrew twierdzeniom skarżącego dowolna a zarzuty wskazane w skardze apelacyjnej stanowią jedynie przejaw polemiki z prawidłowymi wnioskami znajdującymi oparcie w zgromadzonym materiale dowodowym.

Pozwana kwestionowała wprawdzie, że dokonywała wpłat twierdząc, iż wpłaty dokonywane były bez jej wiedzy i bez jej zlecenia przez członka jej rodziny. Ta okoliczność nie została w żaden sposób udowodniona. Pozwana nie wykazała w tym zakresie żadnej inicjatywy. Jej twierdzenia uznać więc należało za gołosłowne i co równie istotne odnosząc je do wskazanych wyżej zasad logiki i doświadczenia życiowego za całkowicie niewiarygodne.

Na pokwitowaniach tych widniał podpis w brzmieniu (...). Co istotne taki podpis widniał nie tylko na pokwitowaniach wpłat dokonanych na poczet danej pożyczki, już po umownej dacie jej spłaty, ale od samego początku spłaty każdej z nich. Pozwana nie kwestionowała wcześniej, aby wpłaty dokonane przed datą spłaty każdej z pożyczek nie były dokonywane przez nią osobiście.

Uznając, za nieudowodnioną okoliczność, na której w istocie opierała się obrona pozwanej w przedmiotowym procesie, a mianowicie to, że wpłaty na poczet przeterminowanych pożyczek były uiszczane przez osoby trzecie bez zgody i wiedzy pozwanej, Sąd pierwszej instancji nie naruszył również dyspozycji art. 6 k.c.

W ocenie Sądu Okręgowego obowiązek udowodnienia tej okoliczności obciążał pozwaną, która dążyła w ten sposób do podważenia prawdziwości dokumentu prywatnego jakim były podpisane jej nazwiskiem dowody wpłaty ( vide: załączniki do pisma z karty 92 akt sprawy ). Wskazane dokumenty zgodnie z regułą wynikająca z art. 245 k.p.c. jako dokumenty prywatne stanowią dowód tego, że osoba, która go podpisała złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. W przedmiotowej sprawie potwierdzają więc fakty spłaty przez pozwaną pożyczek we wskazanych przez Sąd pierwszej instancji datach. Formułując twierdzenia o rzekomym naruszeniu art. 6 k.c. pełnomocnik pozwanej zapomina jednocześnie o treści art. 253 k.p.c., który w sposób jednoznaczny rozstrzyga o rozkładzie ciężaru dowodu w omawianej sytuacji. Ponadto to, że jak wskazuje strona pozwana w apelacji, w sprawie nie wypowiedział się biegły do spraw pisma ręcznego (celem ustalenia czy podpisy na potwierdzeniach wpłat należą do pozwanej) obciąża właśnie stronę pozwaną, a co za tym idzie brak przeprowadzenia tego dowodu nie może podważać faktów wynikających z podpisanych nazwiskiem pozwanej dokumentów.

Reasumując dotychczasowe rozważania Sąd Okręgowy stwierdza, że ustalenia faktyczne przyjęte przez Sąd pierwszej instancji przyjmuje za własne i wskazuje jako podstawę rozstrzygnięcia.

Konsekwencją powyższego stanowiska jest przyjęcie, że w okolicznościach przedmiotowej sprawy Sąd pierwszej instancji był uprawniony do przyjęcia, iż pozwana dokonała niewłaściwego uznaniu długu. Tym samym słusznie przyjął, że pozwana swoim działaniem przerwała bieg terminu przedawnienia. W niniejszej sprawie to na powodzie ciążył ciężar udowodnienia, że pozwana przerwała bieg terminu przedawnienia uznaniem niewłaściwym długu. Powód załączył do akt sprawy potwierdzenia wpłat podpisanych przez pozwaną co stanowi dostateczny dowód na potwierdzenie ich dokonywania. Poprzez te czynności doszło do realizacji wskazanych w przepisie art. 123 § 1 pkt 2 k.c. skutków prawnych. Powyższe oznacza, że wydając zaskarżony wyrok Sąd Rejonowy nie dopuścił się również naruszenia przepisów prawa materialnego prawidłowo przyjmując, że zgłoszone przez powoda roszczenie nie jest przedawnione.

W uzupełnieniu powyższych uwag wskazać należy, że o uznaniu roszczenia można mówić wtedy, gdy określone zachowania dłużnika dotyczą w sposób jednoznaczny skonkretyzowanego, skierowanego przeciwko niemu roszczenia. Dla zakwalifikowania zachowania dłużnika w kategoriach uznania roszczenia konieczne jest stwierdzenie, że z rozeznaniem daje wyraz temu, iż wierzycielowi przysługuje w stosunku do niego wierzytelność wynikająca z konkretnego stosunku prawnego. Do uznania roszczenia może dojść przez każde zachowanie się zobowiązanego, które - choćby nie wyrażało zamiaru wywołania tego skutku - dowodzi świadomości zobowiązanego istnienia roszczenia i tym samym uzasadnia przekonanie uprawnionego, że zobowiązany uczyni zadość roszczeniu. Przepisy nie zastrzegają bowiem dla uznania roszczenia żadnej szczególnej formy, co oznacza, że może ono nastąpić nie tylko w sposób wyraźny, ale także dorozumiany, np. przez zapłatę odsetek, spełnienie części świadczenia, prośbę o odroczenie płatności długu. Niewłaściwe uznanie długu jest oświadczeniem wiedzy, któremu nie towarzyszy zamiar ani nawet świadomość wywołania skutków prawnych; przerwanie biegu przedawnienia następuje z mocy ustawy. Dla skuteczności uznania niewłaściwego nie jest wymagane istnienie po stronie zobowiązanego zamiaru wywołania skutku prawnego w postaci przerwania biegu przedawnienia. Istotne jest aby zachowanie zobowiązanego mogło uzasadniać przekonanie osoby uprawnionej, iż zobowiązany jest świadom swojego obowiązku.

Zachowanie pozwanej polegające na uiszczaniu należności po upływie terminu ich wymagalności spełnia wyżej opisane kryteria.

Wydając zaskarżone orzeczenie Sądem I instancji nie dopuścił się również naruszenia przepisu art. 359 § 2 ¹ k.c. Trudno w okolicznościach przedmiotowej sprawy przyjąć, że przy zawieraniu umów pożyczek w 2012 i 2013 roku doszło do naruszenia powołanego przepisu skoro zgodnie z art. 56 ZmKCU z 9 października 2015 r., do odsetek należnych za okres kończący się przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej stosuje się przepisy dotychczasowe. Jednocześnie z akt sprawy ( vide : zawiadomienie o wysokości zobowiązania - k. 45 ) nie wynika, że dochodzona pozwem należność obejmuje odsetki naliczone po dacie wejścia w życie powołanego przepisu – 1 stycznia 2016 r. – niezgodnie z wynikająca z niego maksymalną wysokością.

Wydając zaskarżone orzeczenie Sąd pierwszej instancji nie naruszył również przepisu art. 385 ¹ § 3 i 4 k.c. Powołany przepis statuuje klauzulę generalną, w świetle której ocenie podlegają zawierane z konsumentami umowy, z wyłączeniem postanowień określających jednoznacznie sformułowane główne świadczenia stron oraz tych postanowień, na których treść konsument miał rzeczywisty wpływ. Zgodnie z przywołanym przepisem postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Dla zastosowania wskazanego przepisu przesłanki – „sprzeczność z dobrymi obyczajami” i „rażące naruszenie interesów konsumenta”, muszą zachodzić równocześnie. W ocenie Sądu Okręgowego w analizowanych pożyczkach postanowienia określające koszty ubezpieczenia, opłaty przygotowawcze oraz opłatę za obsługę w domu nie miały powyższego charakteru. Ich wysokość w porównaniu do wysokości przyznanych pozwanej pożyczek nie była nadmierna. Przyjmuje się, że istotą dobrych obyczajów jest szeroko rozumiany szacunek do drugiego człowieka (tak np.: w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 8 czerwca 2004 r., sygn. akt I CK 635/03). „Dobre obyczaje” to reguły postępowania zgodne z etyką, moralnością i aprobowanymi społecznie obyczajami. Sprzeczne z dobrymi obyczajami są m.in. działania wykorzystujące choćby niewiedzę, brak doświadczenia konsumenta, naruszenie równorzędności stron umowy, działania zmierzające do dezinformacji, wywołania błędnego przekonania konsumenta, wykorzystania jego niewiedzy lub naiwności. Chodzi więc o działanie potocznie określane jako nieuczciwe, nierzetelne, odbiegające in minus od przyjętych standardów postępowania”. W okolicznościach sprawy trudno doszukać się w działaniach powoda zachowań, które spełniałyby wskazanej wyżej kryteria. Trudno jednocześnie uznać, że ustalenie, że obsługa pożyczki ma się odbywać w domu nie została indywidualnie ustalona z pozwaną skoro ta akceptowała taki właśnie sposób zwrotu zaciągniętych przez nią pożyczek.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie przepisu art. 385 k.p.c. orzekł o oddaleniu apelacji.

O kosztach procesu za instancję odwoławczą Sąd Okręgowy orzekł na podstawie przepisu art. 98 k.p.c. uwzględniając prawo powoda do zwrotu kosztów zastępstwa procesowego ustalonych według norm przepisanych.