Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 listopada 2016 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący	SSA w SO Arkadiusz Lisiecki
Sędziowie	SSA w SO Grzegorz Ślęzak ( spr.) SSR del. Mirosława Makowska
Protokolant	st. sekr. sąd. Beata Gosławska

po rozpoznaniu w dniu 3 listopada 2016 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa A. P. (1)

przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zadośćuczynienie i odszkodowanie

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb.

z dnia 8 lipca 2016 roku, sygn. akt I C 1062/12

1.zmienia zaskarżony wyrok: w punkcie pierwszym sentencji w ten sposób, że zasądzoną kwotę 26.000 złotych obniża do kwoty 21.000 ( dwadzieścia jeden tysięcy) złotych oraz w punkcie drugim sentencji w ten sposób, że zasądzoną kwotę 2.100 złotych obniża do kwoty 1.600 ( jeden tysiąc sześćset) złotych a w pozostałej części powództwo i apelację oddala;

2. znosi wzajemnie koszty procesu między stronami za instancję odwoławczą.

SSA w SO Arkadiusz Lisiecki

SSA w SO Grzegorz ŚlęzakSSR Mirosława Makowska

Sygn. akt II Ca 658/16

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem dnia 8 lipca 2016 r. Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb. po rozpoznaniu sprawy z powództwa A. P. (1) przeciwko Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna z/s w W. o zadośćuczynienie , odszkodowanie

1. zasądził od pozwanego Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna z/s w W. na rzecz powoda A. P. (1) kwotę 26 000,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 1 maja 2012r do dnia 31 grudnia 2015r i z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016r do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia ;;

2. zasądził od pozwanego Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna z/s w W. na rzecz powoda A. P. (1) kwotę 2 100,00zł - z ustawowymi odsetkami od dnia 12 czerwca 2012r do dnia 31 grudnia 2015r i z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016r do dnia zapłaty .tytułem odszkodowania ;

3. zasądził od pozwanego Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna z/s w W. na rzecz powoda A. P. (1) kwotę 6072,82 zł tytułem zwrotu kosztów procesu ;

4. nakazał ściągnąć od pozwanego Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna z/s w W. na rzecz Skarbu Państwa -Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb kwotę 4 523,09 zł tytułem zwrotu części wydatków na opinie i opłaty od rozszerzonej części powództwa tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa - Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego.

W dniu 10 marca 2012 roku w P., A. P. (1) poruszał się samochodem marki A. (...) ulicą (...) w kierunku wschodnim, w stronę skrzyżowania z ulicą (...). W tym samym czasie ulicą (...) poruszał się pojazd marki B. w kierunku północnym. Kierujący pojazdem B. będąc w bezpośredniej bliskości skrzyżowania ulic zauważył zbliżający się pojazd A., jednak przystąpił do wykonywania zamierzonego manewru skrętu w lewo. W tym czasie do skrzyżowania dojechał pojazd A., oba samochody znalazły się na kolizyjnym torze ruchu i doszło do ich zderzenia. Następnie pojazdy przemieściły się ruchem płaskim aż do położeń powypadkowych.

Kierujący samochodem osobowym marki B. o numerze rejestracyjnym (...) nieumyślnie naruszając zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym, w ten sposób, że nie ustąpił pierwszeństwa przejazdu kierującemu samochodem marki A. (...) o numerze rejestracyjnym (...) i doprowadził do zderzenia się pojazdów. W wyniku tego zdarzenia powód odniósł obrażenia ciała w postaci: urazu głowy z wstrząśnieniem mózgu lekkiego stopnia, stłuczenia i skręcenia kręgosłupa szyjnego, stłuczenia kręgosłupa lędźwiowego i piersiowego.

Główną przyczyną powstania szkody było nieprawidłowe zachowanie się kierującego pojazdem marki B., który nie zachował szczególnej ostrożności podczas wjeżdżania na skrzyżowanie oraz nie zastosował się do dyspozycji znaku (...) i nie ustąpił pierwszeństwa przejazdu innemu uczestnikowi ruchu A. P. (1), który poruszał się po drodze z pierwszeństwem przejazdu. Zachowanie A. P. (1) również było nieprawidłowe, gdyż popełnił on błąd w taktyce jazdy i przekroczył prędkość administracyjnie dopuszczoną o 10 km/h, jednakże błąd ten nie pozostawał w związku przyczynowym z wystąpieniem zdarzenia i nie miał wpływu na możliwość uniknięcia zdarzenia.

A. P. (1) po wypadku został przewieziony do(...)Szpitala (...)w P. gdzie rozpoznano u niego stłuczenie głowy, klatki piersiowej i okolicy lędźwiowo-krzyżowej oraz uraz skrętny kręgosłupa szyjnego. W szpitalu poszkodowany przebywał od 10 do 15 marca 2012 roku. Zastosowano leczenie zachowawcze wraz z diagnostyką. Poszkodowany opuścił szpital w stanie dobrym ze wskazaniem kontroli w poradni POZ i poradni neurologicznej.

Poszkodowany zgłosił szkodę do(...)Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W.. Po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego (...) uznała swoją odpowiedzialność i przyznała powodowi kwotę 4.000 zł tytułem zadośćuczynienia, natomiast pozwana odmówiła wypłaty odszkodowania tytułem zwrotu kosztów leczenia z uwagi na brak imiennych rachunków oraz zwrotu kosztów rehabilitacji z uwago na możliwość wykonania tej usługi medycznej bezpłatnie, w ramach NFZ.

Powód kontynuował leczenie neurologiczne i odbył konsultacje okulistyczne. Od 28 marca do 11 kwietnia 2012 roku oraz od 7 sierpnia 2012 roku powód korzystał z rehabilitacji.

Powołana w sprawie biegła, specjalista neurolog A. P. (2) wskazała, iż u powoda występuje stan po urazie głowy i kręgosłupa szyjnego oraz pourazowy zespół bólowo-dysfunkcyjny odcinka szyjnego i lędźwiowo- krzyżowego kręgosłupa oraz pourazowe bóle i zawroty głowy. W wyniku wypadku doszło u powoda do powstania długotrwałego neurologicznego uszczerbku na zdrowiu w łącznej wysokości 12 %, na który składa się: 5% wg pozycji 94a tabeli uszczerbków i 5% wg pozycji 94c oraz 2% z pozycji 10 tabeli rozporządzenia Ministra Pracy i polityki Społecznej z dnia 18.12.2002r. ( Dz.U. nr 234 , poz.1974) w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania. Pourazowe dolegliwości bólowe miały znaczne nasilenie przez miesiąc po wypadku, umiarkowane w następnym miesiącu, zaś obecnie niewielkie. Dolegliwości te choć nie wpływają w istotny sposób na aktywność życiową powoda, to utrudniają wykonywanie pracy zawodowej w pełnym zakresie. Zdaniem biegłej koszt zakupu leków przeciwbólowych wynosił 50 zł miesięcznie, zaś prywatne wizyty lekarskie oraz ponoszone na nie koszty były zasadne, jak również zasadne były koszty nabywanych przez powoda leków zgodnie z załączonymi rachunkami. Powód rokuje poprawę stanu zdrowia, dlatego zaleca się korzystanie z rehabilitacji odcinka szyjnego kręgosłupa w częstotliwości raz na 3 miesiące po 3 zabiegi przez 10 dni.

A. P. (1) do chwili obecnej odczuwa skutki wypadku z dnia 10 marca 2012 roku. Przed wypadkiem chodził na siłownię, wyjeżdżał z kolegami na połowy dorsza, uczęszczał w zajęciach samoobrony i grał w piłkę. Pracował także przy konwojowaniu jest starszym strażnikiem więziennym .

Po wypadku, z uwagi na dolegliwości bólowe, musiał zrezygnować z wszelkich aktywności. Nie może aktywnie spędzać czasu ze swoimi dziećmi, gdyż następnego dnia ból pleców uniemożliwiał mu poruszanie się. Obecnie dokuczają powodowi dolegliwości bólowe ze strony kręgosłupa toteż używa środków przeciwbólowych .

Wypadek spowodował konieczność opieki osoby trzeciej nad powodem w czasie pobytu w szpitalu jak i w domu a także przy dojazdach do placówek medycznych w związku z leczeniem i rehabilitacją .Powód leczy się zarówno prywatnie jak i na NFZ . Korzysta z leczenia u lekarza neurologa jak i lekarza okulisty . 

Koszt wizyt lekarskich oraz leków wynosi kwotę 1 400,00zł , koszt opieki 500,00zł, koszt dojazdów do placówek medycznych celem leczenia i rehabilitacji 200,00zł .

W dacie zdarzenia, tj. 10 marca 2012 roku sprawca wypadku posiadał umowę obowiązkowego ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych w (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.. Uchwałą nadzwyczajnego walnego zgromadzenia Towarzystwa (...) S.A. z dnia 18.10.2012 roku została przejęta (...) Spółka Akcyjna.

Powód w rozpoznawanej sprawie przedstawił szereg dowodów na potwierdzenie zasadności swoich żądań. Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, w szczególności dokumentów załączonych do pozwu, zeznań powoda oraz zeznań świadka a także na podstawie sporządzonych na potrzeby niniejszego postępowania opinii biegłych neurologa oraz biegłych z zakresu techniki samochodowej oraz rekonstrukcji zdarzeń drogowych. Opinie te w ocenie Sądu są pełne, jasne, rzetelne i logiczne i zasługują na przymiot wiarygodnych, zatem stanowią pełnowartościowy materiał dowodowy. Podnoszony przez stronę pozwaną zarzut przyczynienia okazał się oczywiście nieuzasadniony, gdyż opinie obu biegłych wskazywały w sposób niebudzący wątpliwości, że bezpośrednią i jedyną przyczyną zaistniałego zdarzenia był błąd w taktyce jazdy kierującego pojazdem B. i nieudzielenie pierwszeństwa przejazdu A. P. (1), kierującemu pojazdem marki A. (...). Sąd uznał, że zeznania złożone w niniejszej sprawie są wiarygodne i korespondują z pozostałym, zebranym w sprawie materiale dowodowym.

Wnioski dowodowe zgłoszone na ostatniej rozprawie przez pełnomocnika pozwanego Sąd oddalił uznając je za spóźnione i służące przedłużaniu postępowania.

Sąd zważył, iż powództwo jako uzasadnione zasługiwało na uwzględnienie w pełnej wysokości.

Odpowiedzialność pozwanego znajduje oparcie w art. 822 § 1 k.c., zgodnie z którym przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC) zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na której rzecz umowa została zawarta (ubezpieczony). Odpowiedzialność ubezpieczyciela ma charakter akcesoryjny, gdyż jej powstanie i rozmiar zależą od odpowiedzialności sprawcy szkody oraz jej rozmiaru. Istnienie więc odpowiedzialności cywilnej podmiotu, który był sprawcą wypadku determinuje odpowiedzialność ubezpieczyciela. Z treści art. 34 ust. 1 wynika, iż z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchom tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia.

Powód swoje żądanie zadośćuczynienia i odszkodowania wywodzi z art. 445 § 1 k.c. w zw. art. 444 § 1 k.c. W świetle art. 444 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego tytułu koszty. Oznacza to obowiązek kompensaty wszelkich kosztów wywołanych uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia, a więc wszystkich niezbędnych i celowych wydatków (por. wyrok SN z dnia 9 stycznia 2008 r., II CSK 425/07, LEX nr 378025). W szczególności będą to koszty leczenia, a więc wydatki związane z zakupem leków, wizytami u lekarzy, postawieniem diagnozy, terapią i rehabilitacją poszkodowanego (por. wyrok SN z dnia 12 grudnia 2002 r„ II CRN 1018/00, LEX nr 75352).

W świetle art. 445 § 1 k.c. Sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Przepis nic precyzuje przesłanek i nie wskazuje kryteriów ustalenia wysokości zadośćuczynienia. Jedynym miernikiem jest to, że suma pieniężna przyznana tytułem zadośćuczynienia ma być odpowiednia. Decydujące znaczenie ma tu rozmiar doznanej krzywdy, gdyż zadośćuczynienie ma na celu naprawienie szkody niemajątkowej, wyrażającej się doznaną krzywdą w postaci cierpień fizycznych i psychicznych.

Krzywda i jej odczuwanie są pojęciami subiektywnymi i niewymiernymi. Sąd określając wysokość zadośćuczynienia musi kierować się przesłankami obiektywnymi. Z uwagi na to, opierając się na wykładni art. 445 k.c., krótko przedstawioną powyżej, a obszernie opracowaną w judykaturze, Sąd w wyniku analizy zebranego w sprawie materiału dowodowego uznał, że żądana przez powoda kwota zadośćuczynienia w wysokości 26.000 zł będzie stanowić odpowiednie zadośćuczynienie za doznaną przez niego krzywdę. W rozpoznawanej sprawie nie ma wątpliwości, że powód doznał uszczerbku na zdrowiu w związku z wypadkiem komunikacyjnym. Należy także podkreślić, że powód nie musiał dążyć do przekwalifikowania zawodowego a także do zmiany pracy, jednak nie może pracować przy konwojowaniu z uwagi na pojawiający się ból pleców i utrudnienia z tym związane. Znacznie ograniczona została także aktywność sportowa powoda. Przed wypadkiem ćwiczył na siłowni, brał udział w zajęciach z technik samoobrony, grał w piłkę jeździł na ryby - obecnie wszystkie aktywności są ograniczone i połączone są z bólem w okolicach pleców i koniecznością stosowania miejscowo środków przeciwbólowych.

O odsetkach od kwoty zadośćuczynienia Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c. i zgodnie z żądaniem zasądził ustawowe odsetki od dnia 1 maja 2012 roku do 31 grudnia 2015 roku i od 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty odsetki ustawowe za opóźnienie.

Sąd uznał również za zasadne żądanie zwrotu przez pozwanego kosztów leczenia w wysokości 2.100 złotych. Sąd przychylił się do argumentacji pełnomocnika powoda przy uwzględnieniu zaprezentowanych dowodów jak i zasady wynikającej z art. 322kpc , że koszt opieki osoby trzeciej był uzasadniony w wysokości 500 zł jak również należy się powodowi zwrot kwoty 200 zł z uwagi na konieczność dojazdów do lekarza i na rehabilitację jak również koszt wizyt lekarskich, rehabilitacji i leków w łącznej wysokości 1.400zł. Koszty te Sąd uznał za udowodnione co do wysokości oraz zasadne i wobec powyższego przyznał powodowi ich zwrot w łącznej wysokości 2.100 zł O odsetkach od powyższej kwoty sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c. z uwzględnieniem ustawowego terminu na likwidację szkody , zgodnie z żądaniem pozwu od dnia wniesienia pozwu, tj. od 12.06.2012 r. do 31.12.2015 r. i odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty.

Z uwagi na zmianę kodeksowej regulacji odsetek od dnia 1 stycznia 2016 roku należało wyodrębnić okres do dnia 31.12.2015 roku kiedy to funkcjonowało jedynie pojęcie odsetek ustawowych i okres od dnia 1 stycznia 2016 roku jako że w tym dniu weszła wżycie nowelizacja kodeksu cywilnego wprowadzająca nową kategorię odsetek tj. odsetki ustawowe za opóźnienie.

O kosztach postępowania Sąd orzekł opierając się o zasadę odpowiedzialności za wynik procesu z art. 98 k.p.c. i dlatego, iż pozwany przegrał proces w całości Sad zasądził od niego na rzecz powoda zwrot kosztów w wysokości 6.072,82 zł, zgodnie z zestawieniem kosztów przedstawionych przez pełnomocnika powoda (k.405). Jednocześnie Sąd uznał, iż zasadnym jest przyznanie pełnomocnikowi powoda wynagrodzenia w podwójnej stawce z uwagi na nakład pracy pełnomocnika w sprawie oraz jego aktywność przy jej prowadzeniu.

Ponadto na podstawie art. 113 ust. 1 Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Sąd nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. kwotę 4.523,09 zł tytułem zwrotu wydatków tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa - Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb. tytułem poniesionych tymczasowo wydatków na opinie biegłych oraz opłatę od rozszerzonej części powództwa.

Powyższy wyrok zaskarżył pozwany w następującym zakresie:

w pkt 1 w części zasądzającej od pozwanego na rzecz powoda zadośćuczynienie ponad kwotę 8 000 zł oraz ustalającej datę początkową naliczania odsetek ustawowych :

w pkt 2 w części zasądzającej od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2 100 zł z ustawowymi odsetkami tytułem odszkodowania ;

w pkt 3 zasądzającym od pozwanego na rzecz powoda kwotę 6 072,82 zł tytułem zwrotu kosztów procesu ;

w pkt 4 nakazującym ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 4 523,09 zł tytułem zwrotu części wydatków na opinię i opłaty

Apelacja wyrokowi w zaskarżonej części zarzuca obrazę prawa materialnego, tj.:

- art. 445 § 1 kc w zw. z art. 444 § 1 kc poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i zasądzenie na rzecz powoda zadośćuczynienia w nieodpowiedniej, rażąco wygórowanej kwocie w stosunku do rozmiarów krzywdy doznanej przez powoda wskutek wypadku z dnia 10 marca 2012r. r oraz ustalonych przez Sąd Rejonowy okoliczności faktycznych stanowiących podstawę jego przyznania, gdy z okoliczności faktycznych stanowiących podstawę jego przyznania wynika ,że funkcję kompensacyjną stanowi zadośćuczynienie w kwocie 12 000 zł

- art. 481 kc w zw. z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. - o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152, z późn. zrn.) poprzez ich nie zastosowanie i przyjęcie ,że pozwany opóźnił się z zapłatą powodowi zadośćuczynienia w kwocie 18 000 zł od dnia 01 maja 2012rgdy powód żądał zasadzenia odsetek ustawowych od daty wniesienia pozwu, a pozew opatrzony jest datą 30 maja 2012r zaś dodatkowego zadośćuczynienia w kwocie 18 000 zł powód zażądał w dniu 20 września 2013r ;

naruszenie prawa procesowego :

- art. 233 kpc poprzez nie rozważenie wszechstronnie zgromadzonego materiału dowodowego co doprowadziło Sąd Rejonowy do błędnych wniosków i przyjęcie jako wyjściowej kwoty zadośćuczynienia dla powoda kwoty 30 000 zł i przyjęcia ,że w celu naprawienia krzywdy pozwany winien wypłacić powodowi dodatkowe zadośćuczynienie w kwocie 26 000 :

- art. 233§ 1 kpc oraz art. 328 § 2 kpc poprzez przyjęcie , częściowo sprzecznie z zebranym materiałem dowodowym i częściowo bez oparcia w materiale dowodowym, a ponadto bez uzasadnienia, że powód poniósł koszty leczenia skutków wypadku w kwocie 2 100 zł;

- art. 322kpc poprzez jego niewłaściwe jego zastosowanie i miarkowanie wysokości odszkodowania w sytuacji, gdy powód nie udowodnił by ponoszenia wydatków pozostawało w związku przyczynowym ze zdarzeniem powodującym szkodę ;

- art. 98 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 20G2 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.j Dz. U. z 2013 r. poz.490) poprzez bezzasadne przyznanie powodowi kosztów zastępstwa z zastosowaniem dwukrotności stawki, a to z tej przyczyny, iż nie został w żaden sposób wykazany nakład pracy pełnomocnika powoda , który mógłby uzasadniać przedmiotowe rozstrzygnięcie.

Mając powyższe zarzuty na uwadze, apelujący wnosił o:

- o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w zaskarżonej części, -o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu za obie instancje według norm przepisanych.

Pełnomocnik powoda wnosił o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów procesu za II instancję.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja strony pozwanej jest częściowo uzasadniona.

Nie podzielając bowiem do końca przytoczonego w apelacji zarzutu uchybień procesowych przez naruszenie przepisów art. 233 i 328 § 2 kpc w zakresie oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, który to zarzut w istocie swej przywołany został jedynie dla wzmocnienia zgłoszonego w niej, i to po części słusznie, zarzutu obrazy prawa materialnego, tj. przepisów art. 445 § 1 w zw. z art. 444 § 1 kc, przez zasądzenie na rzecz powoda rażąco zawyżonego zadośćuczynienia, uznać należy, że tak rozumiany zarzut jest w znacznej części trafny.

Lektura materiału aktowego prowadzi do wniosku, iż ocena materiału dowodowego dokonana przez Sąd I instancji jest – wbrew zarzutom apelacji - wszechstronna, zgodna z doświadczeniem życiowym oraz zasadami logicznego rozumowania, a zatem jest ona prawidłowa i jako taka odpowiada wymogom jakie stawiają jej przepisy art. 233 i 328 § 2 k.p.c.

Ta właściwa ocena dowodów doprowadziła do poczynienia przez Sąd Rejonowy trafnych ustaleń faktycznych, które odpowiadają powołanym przez ten Sąd dowodom, co skutkuje, iż ustalenia te zasługują na akceptację Sądu II instancji.

Powyższe uwagi należy odnieść w szczególności do ustaleń Sądu w zakresie samej zasady odpowiedzialności strony pozwanej wobec powoda jak i faktu wystąpienia u powoda krzywdy w wyniku wypadku komunikacyjnego w dnia 10 marca 2012 r

Z powyższych prawidłowych ustaleń faktycznych Sąd I instancji wysnuł jednak nie do końca prawidłowe wnioski, składające się na rozważania prawne w zakresie oceny wielkości doznanej przez powoda krzywdy jak i wysokości należnego mu zadośćuczynienia za tę krzywdę.

Wysokość zasądzonego zadośćuczynienia zależy od oceny Sądu, który kierując się zawsze kryteriami przewidzianymi w art. 445 kc, ustala należne w danym wypadku zadośćuczynienie za doznane cierpienia a następnie uprawniony jest do ewentualnego jego pomniejszenia o stopień przyczynienia się pokrzywdzonego do powstania krzywdy, przy czym nie sposób nie dostrzec, że zarówno zasądzenie zadośćuczynienia jak i miarkowanie jego wysokości z uwagi na stopień przyczynienia mają charakter fakultatywny i zależą od oceny Sądu, która oczywiście powinna znajdować uzasadnienie w materiale sprawy.

W świetle tych uwag oraz ustalonych okoliczności sprawy, z których wynika, że powód w wyniku wypadku nie doznał trwałego a jedynie długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, który określony został jako stan po urazie głowy i kręgosłupa szyjnego oraz pourazowy zespół bólowo - dysfunkcyjny odcinka szyjnego i lędźwiowo - krzyżowego kręgosłupa a także pourazowe bóle i zawroty głowy, przy czym dolegliwości te nie wpływają w istotny sposób na aktywność życiową powoda, Sąd Okręgowy nie może zaakceptować stanowiska Sądu I instancji wskazującego na kwotę 30.000 zł jako należne mu łącznie zadośćuczynienie w okolicznościach niniejszej sprawy.

Trafnie bowiem zarzuca apelująca, że opinia neurologiczna nie daje podstaw do uznania, że uraz jakiego doznał powód w wyniku przedmiotowego zdarzenia był aż tak znaczny aby uzasadniał zasądzenie na jego rzecz zadośćuczynienie w kwocie 26000 zł., po zaliczeniu na poczet ustalonego i należnego łącznie świadczenia wypłaconej już pokrzywdzonemu przez pozwanego sumy 4000 zł.

W ocenie Sądu Okręgowego, w świetle prawidłowo ustalonych okoliczności faktycznych mających istotne znaczenie dla oceny rozmiaru doznanej przez powoda krzywdy oraz mając na względzie podniesione wyżej okoliczności, należy uznać, iż powodowi należy się zadośćuczynienie w kwocie łącznej 25.000 zł., co oznacza, że po zaliczeniu wypłaconej mu już przez pozwanego z tego tytułu sumy 4000 zł, zaskarżonym wyrokiem zasądzone powinno być zadośćuczynienie uzupełniające w kwocie 21.000 zł.

Skutkiem powyższego musiało być – w uwzględnieniu apelacji w omawianym zakresie – obniżenie zasądzonego zaskarżonym wyrokiem zadośćuczynienia z kwoty 26.000 zł do kwoty 21.000 zł.

Słuszna jest także w części apelacja w zakresie w jakim skarży wysokość zasądzonego odszkodowania, zarzucając w tym zakresie obrazę przepisów art. 444 § 1 kc oraz art. 322 kpc.

Aczkolwiek Sąd w okolicznościach niniejszej sprawy miał prawo zastosować przepis art. 322 kpc do określenia wydatków poniesionych przez powoda na leczenie, które częściowo zostały przez powoda wykazane rachunkami na kartach: 43 – 48 akt sprawy, a których nie sposób do końca precyzyjnie wykazać, to jednak koszty te Sąd Rejonowy oczywiście niezasadnie zawyżył, zaliczając w ich poczet koszty poniesionej przez pokrzywdzonego opieki osób trzecich, określone przez niego na sumę 500 zł, w sytuacji gdy z opinii biegłego neurologa jednoznacznie wynika, że powód nie wymagał po wypadku pomocy osób trzecich.

Nie ma z kolei racji apelujący w tym zakresie, twierdząc, że powód niezasadnie domaga się w ramach żądanego odszkodowania kosztów badań okulistycznych. Zgodzić należy się z apelującym, że okulistyczne schorzenie powoda nie pozostaje w związku z przedmiotowym wypadkiem, jednak – jak wynika z opinii biegłej okulisty – badanie okulistyczne po wypadku były konieczne celem ustalenia czy wypadek ten nie spowodował urazu okulistycznego.

Uznając zatem za zasadną jedynie częściowo apelację w zakresie w jakim skarży zasądzone przez Sąd odszkodowanie, należało zasądzoną przez Sąd Rejonowy z tego tytułu kwotę 2100 zł pomniejszyć do kwoty 1600 zł, uznając, że powodowi nie należy się wskazana przez niego suma 500 zł z tytułu kosztów opieki ze strony osób trzecich.

Uznając zatem za słuszną apelację powoda w powyższym zakresie, należało na podstawie art. 386 § 1 kpc zmienić zaskarżony wyrok w sposób wyżej wskazany i orzec jak w punkcie pierwszym sentencji wyroku.

Apelacja w pozostałej części nie jest zasadna, na co wskazują wyżej przedstawione rozważania.

Chybionym jest stanowisko apelującego w zakresie daty początkowej zasądzonych zaskarżonym wyrokiem odsetek ustawowych zarówno od zasądzonego zadośćuczynienia jak i odszkodowania, Zgłoszony w tym zakresie zarzut obrazy art. 481 kpc w zw. z art. 14 ustawy z dnia 22 maja 2003 r o ubezpieczeniach obowiązkowych (…..) nie jest trafny.

Przede wszystkim nie jest w tym zakresie trafne stanowisko apelującego, że powód żądał zasadzenia odsetek ustawowych od daty wniesienia pozwu, który wpłynął do Sadu 30 maja 2012 r, przy czym rozszerzył powództwo o zadośćuczynienie o 18.000 zł w dniu 20 września 2013 r., a Sąd zasądził te odsetki od daty 1 maja 2021 r, orzekając w ty zakresie ponad żądanie pozwu.

Uważna bowiem lektura materiału sprawy wskazuje, że powód w piśmie rozszerzającym powództwo na karcie 163 akt sprawy, które wpłynęło do Sądu w dniu 20 września 2013 r , domagał się wyraźnie zasądzenia odsetek ustawowych od całego dochodzonego świadczenia od dnia 1 maja 2012 r i od tej daty Sad prawidłowo odsetki te zasądził, nie uchybiając w tym zakresie żadnym przepisom, a w szczególności tym wskazanym w apelacji.

Jest bowiem utrwalone w orzecznictwie, że odsetki ustawowe za opóźnienie należą się od daty wymagalności roszczenia, a tą – w przypadku zgłoszenia szkody zakładowi ubezpieczeń – jest data wynikająca z upływu 30 dni od daty złożenia wniosku o likwidację szkody ( w tym wypadku krzywdy ).

Słuszne jest także – wbrew odmiennemu stanowisku apelacji i zgłoszonemu w niej zarzutowi obrazy art. 98 kpc w zw. z § 2 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu – obciążenie przez Sąd I instancji kosztami tego postępowania w całości pozwanego, przy uwzględnieniu wniosku pełnomocnika powoda o podwyższone wynagrodzenia, które to znajduje odzwierciedlenie w jego nakładzie pracy w sprawie.

Dodać jedynie należy, że podstawy rozstrzygnięcia o kosztach procesu za I instancję należy upatrywać w przepisie art. 100 kpc, który to pozwala Sądowi na obciążenie jednej ze stron obowiązkiem zwrotu wszystkich kosztów w sytuacji, gdy jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swojego żądania, tym bardziej, gdy określenie należnej sumy zależy od oceny Sądu, co ma miejsce w sprawie niniejszej.

Dlatego też, apelacja w pozostałej części, podlegała oddaleniu jako nieuzasadniona na podstawie art. 385 kpc.

Mając na względzie ostateczny wynik postępowania apelacyjnego oraz ocenny charakter dochodzonego roszczenia, Sąd Okręgowy na zasadzie art. 100 kpc zniósł wzajemnie między stronami koszty procesu za postępowanie apelacyjne, uwzględniając przy tym także, dobrodziejstwo jakie zastosowane zostało wobec powoda w zakresie kosztów procesu za I instancję, które równoważy się z przegranym w większym zakresie przez pozwanego postępowaniem apelacyjnym.

Mając na uwadze wszystkie powyższe rozważania oraz powołane w nich przepisy orzeczono jak w sentencji wyroku.

SSA w SO Arkadiusz Lisiecki

SSA w SO Grzegorz Ślęzak SSR Mirosława Makowska