Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 października 2018 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący	SSO Jarosław Gołębiowski
Sędziowie	SSA w SO Arkadiusz Lisiecki SSO Dariusz Mizera (spr.)
Protokolant	st. sekr. sąd. Beata Gosławska

po rozpoznaniu w dniu 1 października 2018 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa I. S.

przeciwko (...)w W.

o zadośćuczynienie i rentę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb.

z dnia 25 maja 2018 roku, sygn. akt I C 2029/17

1. oddala apelację;

2. zasądza od pozwanego (...) w W. na rzecz powódki I. S. kwotę 1.800 (jeden tysiąc osiemset) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą.

SSO Jarosław Gołębiowski

SSA w SO Arkadiusz Lisiecki SSO Dariusz Mizera

Sygn. akt II Ca 662/18

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 25 maja 2018 roku Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 maja 2018 roku w P. sprawy z powództwa I. S. przeciwko (...) w W. o zapłatę

1. zasądził od pozwanego (...) w W. na rzecz powódki I. S.:

a) kwotę 10.000 (dziesięć tysięcy) złotych zadośćuczynienia w związku z krzywdą powódki w zakresie zdrowia psychicznego, w tym w zakresie kwoty 9.950 (dziewięć tysięcy dziewięćset pięćdziesiąt) złotych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w rozumieniu art. 481 § 2 k.c., w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2016r., począwszy od dnia 26 kwietnia 2018r. do dnia zapłaty;

b) kwotę 2.731,87 (dwa tysiące siedemset trzydzieści jeden złotych osiemdziesiąt siedem groszy) złotych odszkodowania z tytułu utraconych zarobków w okresie od stycznia 2014r. do grudnia 2014r., tj. w okresie pobierania świadczenia rehabilitacyjnego;

c) kwotę 4.299 (cztery tysiące dwieście dziewięćdziesiąt dziewięć) złotych tytułem odszkodowania w postaci 3 nieuzyskanych „13 pensji”, tj. w 2014r., 2015r. i 2016r.;

d) kwotę 4.299 (cztery tysiące dwieście dziewięćdziesiąt dziewięć) złotych odszkodowania w postaci nieuzyskanej nagrody jubileuszowej w czerwcu 2015r. w wysokości 3 pensji,

w związku z 40-leciem pracy powódki;

e) kwotę 5.178 (pięć tysięcy sto siedemdziesiąt osiem) złotych tytułem odszkodowania za część utraconych zarobków w okresie od stycznia 2015r. do maja 2017r.;

f) kwotę po 175,82 złotych (sto siedemdziesiąt pięć złotych osiemdziesiąt dwa grosze) miesięcznie tytułem odszkodowania – „renty uzupełniającej”, począwszy od miesiąca czerwca 2017r. do miesiąca sierpnia 2018r. włącznie, płatną do dnia 15-ego każdego kolejnego miesiąca,

przy czym świadczenia opisane w ppkt od b) do f) wraz z odsetkami ustawowymi

w rozumieniu art. 359 § 2 k.c., w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2016r., począwszy od dnia 16 sierpnia 2017r. do dnia zapłaty;

2. oddalił powództwo w pozostałej części;

3. zasądził od pozwanego(...)w W. na rzecz powódki I. S. kwotę 3.075 (trzy tysiące siedemdziesiąt pięć) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

4. nie obciążył powódki obowiązkiem zwrotu części poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa – Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim wydatków związanych z wynagrodzeniem powołanego w sprawie biegłego w zakresie niepokrytym z uiszczonej przez powódkę zaliczki, jak również nieuiszczonej opłaty od pozwu, od rozszerzonej, oddalonej części żądania o zadośćuczynienie;

5. zasądził od pozwanego (...) w W. na rzecz Skarb Państwa – Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim łącznie kwotę 736 (siedemset trzydzieści sześć) złotych, w tym kwotę 500 (pięćset) złotych tytułem opłaty od pozwu od rozszerzonej, uwzględnionej części roszczenia o zadośćuczynienie oraz kwotę 236 (dwieście trzydzieści sześć) złotych tytułem zwrotu poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa wydatków związanych z wynagrodzeniem powołanego w sprawie biegłego w zakresie niepokrytym z uiszczonej przez powódkę zaliczki w proporcji, w jakiej strona pozwana przegrała proces.

Podstawą rozstrzygnięcia były przytoczone poniżej ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego:

W dniu (...). w miejscowości T., na skrzyżowaniu ul. (...) z ul. (...) nieumyślnie naruszyła zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym w ten sposób, że kierując samochodem osobowym marki R. (...) o nr rej. (...), podczas wykonywania skrętu w prawo nie ustąpiła pierwszeństwa przejazdu prawidłowo jadącej rowerzystce, w wyniku czego zajechała ww. pojazdowi drogę i doprowadziła do zderzenia z nim, czym nieumyślnie spowodowała u rowerzystki – I. S. obrażenia ciała w postaci złamania trzonu kręgu piersiowego TH-12, uraz głowy ze wstrząśnieniem mózgu oraz ogólne potłuczenia ciała, tj. obrażenia ciała, które spowodowały naruszenie czynności narządów jej ciała trwające dłużej niż siedem dni.

Bezpośrednio po wypadku miał miejsce interwencja Policji oraz Zespołu Ratownictwa Medycznego. Zdarzenie miało miejsce około godziny 15.00, kiedy było jeszcze widno, latarnie nie były włączone, nie występowały żadne opady, było pogodnie. Powódka poruszała się swoim pasem ruchu. Rower powódki był sprawny, posiadał niezbędne oświetlenie. I. S. nie była pod wpływem alkoholu.

Od dnia wypadku powódka I. S. leczy się psychiatrycznie, w dalszym ciągu odczuwa strach przed jazdą autem i w ogóle nie jeździ rowerem. Przed zdarzeniem z dnia (...). powódka samodzielnie poruszała się samochodem, miała prawo jazdy od 30 lat. Aktualnie I. S. korzysta z środków komunikacji tylko jako pasażer. Powódka ma trudności z zasypianiem oraz poruszaniem się i dłuższym przebywaniem w jednej pozycji, a także z trudem przekręca się na łóżku. Powódka ma krótkie, ale częste bóle głowy, nie może pracować fizycznie i dźwigać, ma przeciwwskazania do jakichkolwiek ćwiczeń fizycznych. Przed wypadkiem powódka nie leczyła się psychiatrycznie, była sprawna, energiczna, niezależna. Obecnie powódka stale prosi o pomoc osoby trzecie przy wykonywaniu codziennych czynności życiowych. Od wypadku wszystkie obowiązki domowe wykonuje mąż powódki. Z uwagi na dolegliwości bólowe powódka nie współżyje z mężem. Małżonkowie znacznie ograniczyli także swoje życie towarzyskie. Nawet przyjmując gości w domu I. S. nie przygotowuje poczęstunku, a jedynie spędza czas z gośćmi przy stole.

Powódka I. S. od dnia 24 marca 2014r. podjęła leczenie psychiatryczne

w (...) w Ł., gdzie korzysta z konsultacji psychiatrycznych raz w miesiącu lub co dwa miesiące. Powódka kontynuuje leczenie.

Na skutek wypadku z dnia (...). u powódki wystąpiły zaburzenia adaptacyjne oraz zaburzenia nastroju (afektywne) nieokreślone.

Powyższe zaburzenia wynikają z czynnika stresującego, którym było zdarzenie z dnia (...). Objawy opisanych wyżej zaburzeń obejmują: depresyjny nastrój, lęk, zamartwianie się, poczucie niemożności poradzenia sobie. Czas trwania tych objawów nie przekracza zazwyczaj 6 miesięcy. U powódki dominują lęk i zaburzenia snu.

Skutki wypadku powódka odczuwa także obecnie. Powódka akcentuje swoją niepełnosprawność powstałą na skutek zdarzenia z dnia (...). Przed wypadkiem powódka nie leczyła się u psychiatry, funkcjonowała adekwatnie do wieku, leczyła się jedynie na nadciśnienie tętnicze.

Zaniechanie jazdy samochodem przez powódkę wynika ze stanów lękowych, wpływu zaordynowanych przez psychiatrę leków na sprawność psychomotoryczną oraz dolegliwości bólowe pochodzące od kręgosłupa.

Objawy zdiagnozowanych u powódki zaburzeń utrzymują się ponad 4 lata, co świadczy o trwałym uszczerbku na zdrowiu.

Obraz kliniczny powódki jest zbliżony do pkt 10 a Tabeli Oceny Procentowej stałego lub Długotrwałego Uszczerbku na Zdrowiu stanowiącej Załącznik do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania z dnia 18 grudnia 2002r. (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 954) i wynosi według tej pozycji 5%. Uszczerbek etiologicznie wynika ze zdarzenia z dnia (...). Rokowania na przyszłość wobec powódki są niepewne. Zastosowane leczenie przyniosło poprawę stanu psychicznego, ale całkowite leczenie wydaje się mało prawdopodobne. Na samopoczucie powódki maja także wpływ utrzymujące się dolegliwości bólowe, niepełnosprawność w porównaniu do okresu sprzed wypadku, utrata pracy, problemy onkologiczne. Powódka wymaga dalszej farmakoterapii z uwagi na utrzymujące się objawy oraz stany lękowe i zaburzenia snu.

U powódki po pierwotnym rozpoznaniu zaburzeń adaptacyjnych doszło do zmiany na inną (pokrewną) diagnozę – zaburzenia nastroju, co wynika z definicji tych zaburzeń oraz zakreślonego kryterium czasowego – zwykle do pół roku. Przyjmuje się, że przedłużona reakcja depresyjna trwa do 2 lat, zatem nie powinno się podtrzymywać tego rozpoznania dłużej niż dwa lata. Zwyczajowo przyjmuje się, że zaburzenia adaptacyjne określane jako tzw. reakcja żałoby trwają do roku czasu.

Powódka I. S. w dniu 1 lipca 2004r. podjęła zatrudnienie w (...) w T. na stanowisku (...) w pełnym wymiarze czasu pracy na podstawie umowy o pracę zawartej na czas określony od dnia 1 lipca 2004r. do dnia 30 września 2004 r. za wynagrodzeniem 1.200 zł brutto, w tym 1.000 zł wynagrodzenia zasadniczego i 200 zł dodatku za staż pracy. W dniu 1 października 2004r. powódka zawarła z (...) w T. na tych samych warunkach umowę o pracę na czas nieokreślony.

W dniu 24 stycznia 2012r. Dyrektor działający w imieniu Miejskiego Centrum (...) w T. oraz I. S. zawarli aneks do umowy o pracę z dnia 1 października 2004 r. zmieniający umowę w części odnoszącej się do wynagrodzenia. Od dnia w stycznia 2012 r. wynagrodzenie powódki wynosiło 1.959,60 zł brutto, w tym 1.633 zł wynagrodzenia zasadniczego i 326,60 zł dodatku stażowego.

W dniu 14 maja 2014r. Dyrektor działający w imieniu(...) w T. rozwiązał z I. S. umowę o pracę ze względu na niezdolność do pracy powódki na skutek choroby.

Po zwolnieniu I. S. z (...) w T. w miejsce powódki nie zatrudniono nowego pracownika.

Powódka nie podejmował w późniejszym czasie żadnego zatrudnienia.

W dniu 26 sierpnia 2018r. powódka osiągnie ustawowy wiek emerytalny i nabędzie prawo do świadczenia emerytalnego.

Zgodnie z § 14 pkt 2 pdpkt 5 Zarządzenia nr (...) Dyrektora (...) w T. z dnia 3 czerwca 2009r., nagroda jubileuszowa, ustalona zgodnie z przepisami ustawy stanowi 300% wynagrodzenia miesięcznego – po 40 latach pracy.

W trakcie trwania umowy o pracę powódka I. S. pozostawała na zwolnieniu lekarskim w okresie od dnia 24 października 2008r. do dnia 12 listopada 2008r., od dnia 22 stycznia 2009r. do dnia 28 stycznia 2009r., od dnia 15 listopada 2010r. do dnia 22 listopada 2010r., od dnia 6 września 2012r. do dnia 20 września 2012r. i od dnia 5 lipca 2013r. do dnia 2 stycznia 2014r. oraz korzystała ze świadczenia rehabilitacyjnego od dnia 3 stycznia 2014r. do dnia 15 maja 2014r.

Powódka pobierała wynagrodzenie za pracę do dnia 4 lipca 2013r., a następnie wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy od dnia 5 lipca 2013r. do dnia 18 lipca 2013r., zasiłek chorobowy w okresie od dnia 19 lipca 2013r. do dnia 2 stycznia 2014r. oraz świadczenie rehabilitacyjne od dnia 3 stycznia 2014r. do dnia 15 maja 2014r.

Wynagrodzenie powódki brutto za miesiąc luty 2013r. wyniosło 3.996,11 zł, za marzec 2013r. – 2.627,68 zł, za kwiecień 2013r. – 2.106,28 zł, za styczeń 2014r. – 1.335,49 zł, w tym zasiłek choroby i świadczenie rehabilitacyjne, za luty 2014r. – 1.765,38 zł stanowiące świadczenie rehabilitacyjne, za marzec 2014r. – 1.764,38 zł stanowiące świadczenie rehabilitacyjne, za kwiecień 2014r. – 2.109,78 zł, w tym świadczenie rehabilitacyjne i świadczenie socjalne, za maj 2014r. – 3.887,28 zł, w tym świadczenie rehabilitacyjne i ekwiwalent za urlop.

Orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS z dnia 20 grudnia 2013r. I. S. została uznana za niezdolną do pracy. Następnie orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS z dnia 29 grudnia 2014r. uznano, iż powódka jest niezdolna do pracy, zaś od dnia wyczerpania świadczenia rehabilitacyjnego do dnia 30 czerwca 2015r. – częściowo niezdolna do pracy.

W dniu 19 czerwca 2015r. lekarz orzecznik ZUS stwierdził, iż powódka jest częściowo niezdolna do pracy do dnia 31 lipca 2016r. Orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS z dnia 14 lipca 2016r. uznano, iż I. S. jest częściowo niezdolna do pracy do dnia 31 sierpnia 2018 r.

Decyzją (...) Oddział w Ł. z dnia 8 stycznia 2014r. powódce przyznano prawo do świadczenia rehabilitacyjnego za okres od dnia 3 stycznia 2014r. do dnia 2 kwietnia 2014r. w wysokości 90% podstawy wymiaru, a od dnia 3 kwietnia 2014r. do dnia 1 czerwca 2014r. w wysokości 75% podstawy wymiaru. Decyzją (...) w Ł. z dnia 5 czerwca 2014r. powódce przyznano prawo do świadczenia rehabilitacyjnego za okres od dnia 2 czerwca 2014r. do dnia 29 września 2014r. w wysokości 75% podstawy wymiaru. W dniu 15 września 2014r. (...) przyznał I. S. prawo do świadczenia rehabilitacyjnego za okres od dnia 30 września 2014r. do dnia 28 grudnia 2014r. w wysokości 75% podstawy wymiaru.

Decyzją z dnia 13 stycznia 2015r. (...) przyznał na rzecz powódki od dnia 29 grudnia 2014r. rentę z tytułu okresowej częściowej niezdolności do pracy do dnia 30 czerwca 2015r. Świadczenie do wypłaty wyniosło 1.037,85 zł.

Decyzją z dnia 1 marca 2015r. zwaloryzowano przyznaną powódce rentę, która od dnia 1 marca 2015r. wyniosła 1.254,31 zł, tj. kwota do wypłaty – 1.078,60 zł.

W dniu 7 lipca 2015r. (...) wydał decyzję o ponownym ustaleniu renty. Ustalono, iż kwota renty do wypłaty na rzecz powódki wynosi 1.078,60 zł.

Decyzją z dnia 1 marca 2016r. dokonano waloryzacji przyznanej I. S. renty, która od dnia 1 marca 2016r. wyniosła 1.281,75 zł.

Decyzją o przyznaniu renty z dnia 1 sierpnia 2016r. kwotę przyznanej powódce renty ustalono na 1.081,39 zł.

Dochód I. S. w 2011r. wyniósł 26.421,80 zł, w 2012r. – 25.748,38 zł, w 2013r. – 21.558,74 zł, w 2013r. – 4.713,49 zł.

W dniu 29 sierpnia 2014r. I. S. skierowała do Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim pozew skierowany przeciwko (...)z siedzibą w W. o zapłatę tytułem zadośćuczynienia i odszkodowania oraz o ustalenie odpowiedzialności pozwanego wobec powódki na przyszłość za skutki zdarzenia z dnia (...).

Wyrokiem z dnia 4 stycznia 2016r. Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim zasądził od pozwanego (...)w W. na rzecz powódki I. S. kwotę 49 000 zł tytułem zadośćuczynienia z odsetkami ustawowymi od dnia 04.01.2016r. do dnia zapłaty oraz kwotę 673,22 zł tytułem odszkodowania z odsetkami ustawowymi od dnia 29.09.2014r. do dnia zapłaty i oddalił powództwo w pozostałej części.

Na skutek apelacji powódki wyrokiem z dnia 18 kwietnia 2016r. Sąd Okręgowy

w P. zmienił powyższy wyrok w ten sposób, że odsetki ustawowe od kwoty zadośćuczynienia 49.000 zł zasądził od dnia 17 lutego 2014r., a w pozostałym zakresie apelacje oddalił, znosząc między stronami koszty procesu za instancję odwoławczą.

Decyzją z dnia 9 marca 2014r. pozwany (...) z siedzibą w W. przyznał na rzecz powódki kwotę 9.000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz kwotę 1.358 zł odszkodowania tytułem opieki.

Pismem z dnia 22 lutego 2016r. pozwany (...)z siedzibą w W. poinformował o dokonaniu realizacji wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 4 stycznia 2016 r. w sprawie sygn. akt I C 1768/14 na łączną kwotę 58.871,07 zł.

W piśmie z dnia 16 października 2016 r. (nadanym w dniu 24 maja 2017r.) powódka za pośrednictwem profesjonalnego pełnomocnika wezwała pozwanego do zapłaty kwoty 34.899,97 zł tytułem odszkodowania za utracone zarobki, w okresie w którym powódka przebywała na zwolnieniu lekarskim oraz zasiłku rehabilitacyjnym.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych powyżej dowodów z dokumentów załączonych do akt sprawy, których rzetelność i wiarygodność nie była kwestionowana przez żadną ze stron postępowania, a także na podstawie zeznań powódki I. S. oraz świadka S. S., które to Sąd uwzględnił w całości jako, że wzajemnie ze sobą korelowały i były spójne z pozostałym zebranym w sprawie materiałem dowodowym. Sąd pominął zeznania świadka E. K., jako w istocie niewiele wnoszące do sprawy, mało precyzyjne, a w niektórych miejscach wręcz wewnętrznie sprzeczne, co należało tłumaczyć odległością czasową zdarzenia a datą składanych zeznań. Rozbieżności te nie miały przy tym większego znaczenia dla istoty sprawy, gdyż Sąd był w niniejszej sprawie w zakresie przebiegu i sprawstwa przedmiotowego wypadku związany treścią prawomocnego wyroku Sądu karnego (art. 11 kpc), zatem czynienie w tym zakresie ewentualnych odmiennych ustaleń było niedopuszczalne, co zdaje się w ogóle umykało uwadze strony pozwanej. Natomiast świadek E. K. nie wskazała żadnych okoliczności mogących ewentualnie świadczyć o ewentualnym przyczynieniu się powódki do powstania szkody, w jakim to jedynie w istocie zakresie dowód z zeznań tego świadka mógł mieć w sprawie znaczenie. W konsekwencji Sąd nie uwzględnił podniesionego przez stronę pozwaną zarzutu 50% przyczyniania się powódki do powstania szkody jako gołosłownego, niewykazanego.

Nadto dla oceny zasadności żądania powódki Sąd wziął pod uwagę rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim w sprawie sygn. akt I C 1768/14 oraz orzeczenie Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim w sprawie II Ca 185/16.

W przedmiocie zasadności żądania powódki, co do dalszego zadośćuczynienia Sąd rozstrzygał w oparciu o opinię główną i uzupełniającą biegłego sądowego z zakresu psychiatrii, który ustalił, iż na skutek wypadku z dnia (...). powódka doznała trwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 5% zgodnie z pozycją 10 a Tabeli Oceny Procentowej Stałego lub Długotrwałego Uszczerbku na Zdrowiu stanowiącej Załącznik do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania z dnia 18 grudnia 2002r. (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 954).

Sąd stoi na stanowisku, iż opracowania biegłego są rzetelne i merytorycznie uzasadnione, przez co wyczerpały postawioną biegłemu tezę dowodową. Tym samym Sąd nie uwzględnił wniosku pozwanego w przedmiocie sporządzenia kolejnej opinii uzupełniającej. Podkreślić jednak należy, iż Sąd skonfrontował treść opinii z zarzutami pozwanego i następnie dokonał oceny wniosków biegłego w świetle doświadczenia życiowego i zasad logicznego rozumowania, co ostatecznie znalazło odniesienie w zasądzonej kwocie żądanego zadośćuczynienia.

Mając powyższe na uwadze Sąd Rejonowy zważył, iż powództwo zasługiwało na uwzględnienie w przeważającej części.

W przedmiotowej sprawie bezsporne było, że na skutek wypadku drogowego z dnia (...)., którego sprawca miał zawartą z pozwanym (...) z siedzibą w W. umowę obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, poszkodowana została powódka I. S., a obrażenia ciała których doznała skutkowały trwałym pogorszeniem się jej stanu zdrowia, a ostatecznie utratą pracy zarobkowej.

Odpowiedzialność pozwanego nie była przedmiotem sporu, i nie budziła wątpliwości Sądu także w odniesieniu do wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim w sprawie sygn. akt I C 1768/14 oraz orzeczenia Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim w sprawie II Ca 185/16, a uprzednio także wobec stwierdzenia odpowiedzialności karnej sprawcy wypadku w prawomocnym wyroku karnym.

W przedmiotowym postępowaniu ocenie Sądu podlegała zasadność dalszych roszczeń powódki w związku z wypadkiem z dnia (...).

Przy czym Sąd poddał wnikliwej ocenie także ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego oraz Sądu Okręgowego w sprawach I C 1768/14 i II Ca 185/16, gdzie przedmiotem żądania pozwu także było roszczenie o zadośćuczynienia, a nawet o ustalenia i mając na uwadze, że we wskazanych postępowaniach powódka nie wskazywała na następstwa wypadku na płaszczyźnie zdrowia psychicznego, nie wnioskowano i nie dopuszczano także choćby z urzędu dowodu z opinii lekarza psychiatry, Sąd orzekający w niniejszej sprawie doszedł do wniosku, że w analizowanym przypadku nie zachodzą podstawy do ewentualnego odrzucenia pozwu wobec braku istnienia przesłanki powagi rzeczy osądzonej (res iudicata – art. 199 kpc).

Nie ulega przy tym wątpliwości, że podstawą odpowiedzialności pozwanego jest umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawarta z posiadaczem samochodu (kierowanego przez sprawcę wypadku) oraz art. 822 § 1 k.c., zgodnie z którym przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC) zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na której rzecz umowa została zawarta (ubezpieczony). Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń ma charakter akcesoryjny, gdyż jej powstanie i rozmiar zależą od istnienia okoliczności uzasadniających odpowiedzialność ubezpieczonego sprawcy szkody oraz rozmiaru tej odpowiedzialności. Istnienie więc odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu lub osoby kierującej pojazdem determinuje odpowiedzialność ubezpieczyciela.

Zgodnie z treścią art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Przepis ten jest wyrazem teorii zwanej w nauce prawa adekwatnym związkiem przyczynowym.

Rozstrzygając w niniejszej sprawie Sąd nie uwzględnił podnoszonego na zasadzie art. 362 k.c. zarzutu przyczynienia jako, że pozwany nie udowodnił, iż powódka przyczyniła się do powstania i rozmiaru szkody. Sprawca wypadku – E. K. nie miał bowiem szczegółowej wiedzy, co do okoliczności zdarzenia w konsekwencji czego jej zeznani były nieprecyzyjne i wewnętrznie spójne, a przez to nie mogły zasługiwać na przymiot wiarygodności. Pozwany nie podjął, zaś dalsze inicjatywy dowodowej w tym zakresie, stąd brak było podstaw, żeby stwierdzić przyczynienie się powódki do powstania szkody.

Powództwo w przedmiocie zadośćuczynienia oparte jest na zasadzie art. 445 § 1 k.c., stosownie do treści którego sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę w wypadku uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia.

W orzecznictwie przyjmuje się, że „celem zadośćuczynienia pieniężnego jest zrekompensowanie i złagodzenie doznanej krzywdy moralnej. Funkcja kompensacyjna nie wyczerpuje jednak celu, jaki łączy się z zasądzeniem zadośćuczynienia. Celem tym, obok funkcji kompensacyjnej, jest także udzielenie pokrzywdzonemu satysfakcji, gdy inne środki nie są wystarczające do usunięcia skutków naruszenia dobra osobistego” (wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 7 listopada 2014r., I ACa 416/14). Z kolei w wyroku z 6 sierpnia 2014r. (I ACa 184/14) Sąd Apelacyjny w Warszawie podniósł, że „poziom stopy życiowej społeczeństwa może rzutować na wysokość zadośćuczynienia jedynie uzupełniająco, w aspekcie urzeczywistnienia zasady sprawiedliwości społecznej. Prezentowany we wcześniejszym orzecznictwie pogląd o utrzymywaniu zadośćuczynienia w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa stracił znaczenie, z uwagi na znaczne rozwarstwienie społeczeństwa pod względem poziomu życia i zasobności majątkowej. Decydującym kryterium jest rozmiar krzywdy i ekonomicznie odczuwalna wartość, adekwatna do warunków gospodarki rynkowej”. Dla właściwego spełnienia swej funkcji kompensacyjnej zadośćuczynienie nie może być symboliczne i przedstawiać musi ekonomicznie odczuwalną wartość (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 17 kwietnia 2014 r., I ACa 85/14).

Ustalenie, jaka kwota zadośćuczynienia w konkretnych okolicznościach jest „odpowiednia”, należy do sfery swobodnego uznania sędziowskiego . Swoboda ta nie oznacza jednak dowolności, przyznanie odpowiedniej sumy tytułem kompensacji krzywdy, jak i jej odmowa, muszą być osadzone w stanie faktycznym sprawy. Pojęcie „sumy odpowiedniej” użyte w art. 445 § 1 k.c. w istocie ma charakter niedookreślony, niemniej jednak w judykaturze wskazany przez kryteria, którymi należy się kierować przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia. Zadośćuczynienie winno być stosowne do doznanej krzywdy oraz uwzględniać wszystkie zachodzące okoliczności, w szczególności winne być wzięte pod uwagę takie okoliczności jak nasilenie cierpień, długotrwałość choroby, rozmiar kalectwa, trwałe następstwa zdarzenia. Nie tylko trwałe, lecz także przemijające zaburzenia w funkcjonowaniu organizmu polegające na znoszeniu cierpień psychicznych mogą usprawiedliwiać przyznanie zadośćuczynienia pieniężnego na podstawie art. 445 § 1 k.c. (wyrok SN z dnia 20 marca 2002r. V CKN 909/00). Sąd, oceniając krzywdę, bierze pod uwagę wszelkie ujemne następstwa uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia w sferze cierpień fizycznych jak i psychicznych. Sąd obowiązany jest wziąć pod uwagę nasilenie cierpień, długotrwałość choroby, rozmiar kalectwa, trwałość następstw zdarzenia, wiek poszkodowanego oraz konsekwencje uszczerbku na zdrowiu w życiu osobistym i społecznym .

Odnosząc się do merytorycznej oceny poszczególnych roszczeń powódki należy podnieść, że Sąd podziela wnioski płynące z opinii powołanego w sprawie biegłego w dziedzinie psychiatrii, który wskazał, iż u powódki wystąpiły zaburzenia adaptacyjne oraz zaburzenia nastroju wymagające od powódki farmakoterapii. Powyższe w ocenie biegłego psychiatry determinuje stwierdzenie u powódki trwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 5%.

Niewątpliwie wypadek dnia (...). negatywnie wpłynął na zdrowie

i codzienne funkcjonowanie powódki I. S.. Jednocześnie jednak rozstrzygając

w niniejszej sprawie wyłącznie co do krzywdy powódki na gruncie psychiatrycznym (psychicznym) i mając na uwadze 5% uszczerbku ustalonego przez psychiatrę, Sąd uwzględnił fakt, że przynajmniej obecnie – w świetle choćby zasad logicznego rozumowania i zasad doświadczenia życiowego – nie pozostaje bez wpływu na kwestię oceny stanu psychicznego powódki jej historia choroby onkologicznej. Jest bowiem oczywiste, że epizod onkologiczny w życiu człowieka, nawet zakończony wyleczeniem, czy zdecydowaną stabilizacją stanu zdrowia, ze swojej istoty nie pozostaje bez wpływu na psychikę i pozostawia zazwyczaj znaczne piętno, często skutkując przewartościowaniem wielu kwestii w życiu, czy istotną zmianą sposobu, czy warunków życia. Jednocześnie Sąd dostrzega argumentację biegłego, że nie da się w konkretnym przypadku wyodrębnić uszczerbku na zdrowiu psychicznym powódki wynikającego li tylko z przyczyn przedmiotowego wypadku od tego wynikającego li tylko z kwestii choroby onkologicznej, gdyż psychika człowieka nie jest w ten sposób matematycznie policzalna. W efekcie nawet mimo braku jednoznacznego wyodrębnienia ewentualnej skali uszczerbku na zdrowiu psychicznym powódki wynikającego wyłącznie z przedmiotowego wypadku, Sąd co do zasady podziela wnioski opinii biegłego psychiatry, czego wyrazem jest oddalenie wniosku pozwanego o kolejną opinię uzupełniającą w tym zakresie. Tym bardziej, że biegły ustalił minimalny poziom uszczerbku przewidziany w danej kategorii. Z drugiej strony naturalnie nie sposób częściowo nie podzielić stanowiska pełnomocnika pozwanego, że kwestia epizodu onkologicznego na zdrowiu powódki nie pozostawała bez wpływu na jej psychikę (do czego wyżej już się odniesiono), dlatego w tym zakresie Sąd odzwierciedlił to w wysokości ostatecznie zasądzonej na rzecz powódki kwoty zadośćuczynienia. Sąd wziął pod uwagę to stanowisko w tym względzie, iż epizod onkologiczny w życiu człowieka bez wątpienia nie pozostaje co do zasady bez wpływu na jego psychikę, samopoczucie itp., dlatego nawet jeśli kwestii tych nie da się rozdzielić (ile % uszczerbku jest następstwem samego zdarzenia i jego skutków, a ile ewentualnie samej choroby onkologicznej), to jednak w zakresie kwoty 2.500 zł Sąd uznał żądanie zadośćuczynienia za nieudowodnione i wygórowane. Powódka nie może bowiem teraz wszelkimi skutkami swojego stanu psychicznego, bez względu na ich źródła obarczać pozwanego, gdyż nie ma ku temu podstaw. Nadto na marginesie zasadne wydają się argumenty pozwanego, że skoro od tak wielu lat leczenie psychiatryczne powódki – w jej ocenie – nie odnosi żadnych skutków, to powódka może i powinna rozważyć także inne rodzaje oddziaływania psychicznego, czy zmianę bądź rozszerzenie spektrum metod terapii. Zaś bez wątpienia w takich okolicznościach epizod onkologiczny powódki tym bardziej nie wpłynął pozytywnie na stan jej kondycji psychicznej – co dostrzegł i wskazał biegły w opinii, choć tego nie był w stanie wyodrębnić.

W konsekwencji Sąd uwzględnił żądnie powódki w przedmiocie zadośćuczynienia co do dalszej kwoty 10.000 zł i taką też kwotę zasądził od pozwanego na rzecz powódki z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w rozumieniu art. 481 § 2 k.c. w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2016r. począwszy od dnia 26 kwietnia 2018r., tj. od dnia doręczenia pozwanemu wezwania Sądu do ustosunkowania się pozwanego do pisma w przedmiocie modyfikacji powództwa.

W ocenie Sądu zasądzona kwota wraz ze świadczeniem przyznanym powódce

w postępowaniu likwidacyjnym oraz na podstawie wyroku sadu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim w sprawie I C 1768/14 wyczerpuje roszczenie I. S. w tym zakresie, będąc adekwatną do doznanej przez powódkę krzywdy, w tym obecnie także krzywdy na zdrowiu psychicznym.

Mając zaś na uwadze wyrażoną w art. 361 § 1 i § 2 k.c. oraz art. 363 § 2 k.c. zasadę pełnej kompensaty poniesionej szkody, która określa uprawnienie poszkodowanego do żądania od podmiotu odpowiedzialnego – ubezpieczyciela – odszkodowania, które obejmuje nie tylko straty, które poszkodowany poniósł, ale także korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono, Sąd uznał, iż roszczenie powódki w przedmiocie odszkodowania – utraconego zarobku, a także 3 nieuzyskanych „13 pensji”, nagrody jubileuszowej oraz „renty uzupełniające” jest co do zasady usprawiedliwione.

Na skutek zdarzenia z dnia (...). powódka przebywała na zwolnieniu lekarskim w okresie od dnia 24 października 2008r. do dnia 12 listopada 2008r., od dnia 22 stycznia 2009r. do dnia 28 stycznia 2009r., od dnia 15 listopada 2010r. do dnia 22 listopada 2010r., od dnia 6 września 2012r. do dnia 20 września 2012r. i od dnia 5 lipca 2013r. do dnia 2 stycznia 2014r. oraz korzystała ze świadczenia rehabilitacyjnego od dnia 3 stycznia 2014r. do dnia 15 maja 2014r. Wskutek powyższego powódka pobierała wynagrodzenie za pracę do dnia 4 lipca 2013r., a następnie wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy od dnia 5 lipca 2013r. do dnia 18 lipca 2013r., zasiłek chorobowy w okresie od dnia 19 lipca 2013r. do dnia 2 stycznia 2014r. oraz świadczenie rehabilitacyjne od dnia 3 stycznia 2014r. do dnia 15 maja 2014r. Ostatecznie z powódką rozwiązano umowę o pracę ze względu na długotrwałą nieobecności wynikającej ze stanu zdrowia powódki – niezdolność do pracy.

Z przedłożonych do akt spraw dokumentów, w tym informacji o wynagrodzeniu i składkach ubezpieczeniowych, a także formularzy PIT-11 wynika, iż powódka uzyskiwała wynagrodzenie w wyższej wysokości niż otrzymywane świadczenia. Wskazać należy, iż w okresie od stycznia do grudnia roku 2014 r. powódka otrzymywał świadczenie rehabilitacyjne w wysokości stanowiącej odpowiednio 90% podstawy wymiaru w okresie od 3 stycznia 2014r. do dnia 2 kwietnia 2014r., a następnie od dnia 3 kwietnia do dnia 28 grudnia 2014r. świadczenie stanowiące 75% podstawy.

W ocenie Sądu powódka prawidłowo określiła wysokość utraconych zarobków

w okresie od stycznia 2014r. do grudnia 2014r. na łączną kwotę 2.731,87 zł, którą to kwotę Sąd zasądził na rzecz powódki od pozwanego wraz z odsetkami ustawowymi w rozumieniu art. 359 § 2 k.c. w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2016 r., począwszy od dnia 16 sierpnia 2017r. do dnia zapłaty.

Weryfikując dalsze żądania powódki, Sąd uznał, iż roszczenie I. S. nie może być uwzględnione w całości, co do odszkodowania za część utraconych zarobków w okresie od stycznia 2015r. do maja 2017r. oraz co do „renty uzupełniającej”.

Zgodnie z treścią art. 442 § 2 k.c. jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

Podkreślić należy, iż powódka każdorazowo w okresie, za jaki domaga się wskazanego świadczenia, była uznawana jedynie za częściowo niezdolną do pracy, a zatem nie ma podstaw, żeby I. S. domagała się wyrównania w pełni utraty dochodów za wskazany okres, czy renty uzupełniającej (różnicy uzyskiwanej renty i potencjalnego wynagrodzenia gdyby pracowała). Skoro bowiem powódka była i jest każdorazowo uznawana za częściowo niezdolną do pracy (k. 107 i nast.), o czym orzeka ZUS na podstawie oceny lekarza orzecznika w odniesieniu do kwalifikacji i dotychczas wykonywanej przez ubezpieczonego pracy, czego także powódka nie kwestionowała, oznacza to, że na gruncie posiadanych kwalifikacji i dotychczasowego zatrudnienia powódka nie utraciła całkowicie zdolności do jakiejkolwiek pracy. Zdaniem Sądu roszczenia w tym zakresie mogły podlegać uwzględnieniu najwyżej w połowie poprawnie obliczonej wysokości. Tym bardziej, że w sprawie I C 1768/14 w ramach zadośćuczynienia Sąd uwzględnił już także utratę zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy przez powódkę, do czego w uzasadnieniu wyroku Sąd wówczas też się odniósł (str. 8 uzasadnienia - k. 243 załącz. akt I C 1768/14). Natomiast limit okresu tej renty uzupełniającej, tj. do końca sierpnia 2018r. wynika z faktu, że w dniu 26 sierpnia 2018r. powódka (rocznik 1958 r.) osiągnie wiek emerytalny, tj. 60 lat, a nie ma podstaw oczekiwać, żeby pozwany płacił tę „rentę uzupełniającą” do końca życia powódki, gdyż powódka w końcu musiałaby kiedyś zrezygnować z zatrudnienia (w każdym razie nie ma podstaw zakładać, że pracowałaby aż do śmierci). W analizowanym przypadku nie ma zaś miejsca na hipotetyzowanie, co by się stało gdyby do wypadku nie doszło i do kiedy powódka ewentualnie by pracowała – stąd Sąd przyjął obiektywną cezurę jak wyżej (wiek emerytalny). Zwłaszcza, że tak też ostatecznie określono ostatni okres czasowej, częściowej niezdolności do pracy powódki, tj. także w związku z uzyskaniem uprawnień emerytalnych (k. 107). Zgodnie bowiem z przepisami ustaw regulujących zasady ubezpieczenia społecznego każdy rencista z chwilą osiągnięcia wieku emerytalnego uzyskuje prawo do emerytury, o ile spełnia przepisane przesłanki (jak w przypadku powódki wobec ponad 37 lat pracy).

Ostatecznie Sąd zasądził na rzecz powódki kwotę 5.178 zł tytułem odszkodowania za część utraconych zarobków w okresie od stycznia 2015r. do maja 2017r., tj. połowę dochodzonej z tego tytułu kwoty wraz z odsetkami ustawowymi w rozumieniu art. 359 § 2 k.c. w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2016r., począwszy od dnia 16 sierpnia 2017r. do dnia zapłaty oraz kwotę 175,82 zł miesięcznie tytułem odszkodowania – „renty uzupełniającej”, począwszy od miesiąca czerwca 2017r. do miesiąca sierpnia 2018r. włącznie, płatną do dnia 15-każdego kolejnego miesiąca wraz z odsetkami ustawowymi w rozumieniu art. 359 § 2 k.c. w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2016r., począwszy od dnia 16 sierpnia 2017r. do dnia zapłaty.

W tym kontekście należy także podnieść, że Sąd oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego ortopedy na okoliczność ustalenia zdolności powódki do pracy, gdyż w tym zakresie po pierwsze kwestia ta była dostatecznie wyjaśniona dokumentami urzędowymi - decyzjami ZUS, po drugie w zakresie żądania zadośćuczynienia w niniejszej sprawie ocenie podlegała już wyłącznie kwestia krzywdy powódki na zdrowiu psychicznym, po trzecie już w poprzednich postępowaniach I C 1768/14 i II Ca 185/16 kwestia ta była poddana ocenie odpowiednich biegłych, w tym ortopedy i neurologa, a Sąd Rejonowy w uzasadnieniu swojego wydanego wówczas wyroku wyraźnie wskazała, że nawet w kwestii wysokości przyznanego już wówczas zadośćuczynienia, uwzględnił utratę przez powódkę zdolności do wykonywania przynajmniej dotychczasowego zatrudnienia, odpowiednio konfrontując wnioski opinii ortopedy i neurologa (uzasadnienie wyroku w sprawie I C 1768/14), co znalazło aprobatę Sądu Okręgowego, który w zasadniczej części oddalił apelację od wydanego wówczas wyroku. Natomiast, to że powódka nie jest całkowicie niezdolna do jakiejkolwiek pracy, wynika wprost z powołanych decyzji ZUS (czasowo, częściowo uznana za niezdolną do pracy), dlatego dociekania w tym zakresie, w tym powołanie biegłego ortopedy, były zbędne.

W dalszej kolejności za uzasadnione Sąd uznał żądanie powódki, co do kwot stanowiących wartości utraconych korzyści w postaci „13 pensji” za rok 2014, 2015 i 2016 oraz nagrody jubileuszowej.

Wskazać należy, iż kwestią sporną była możliwość otrzymania przedmiotowych nagród przez powódkę w ramach dalszego zatrudnienia w ogóle. Strony nie spierały się zaś co do samego faktu, podstaw i wysokości przyznawania takich nagród pracownikom zatrudnionym w jednostkach samorządu terytorialnego. Odnosząc się zatem do okoliczności niniejszej sprawy, a także w oparciu o akta osobowe powódki prowadzone w związku z zatrudnieniem w (...) w T. Sąd nabrał przekonania, iż powódka w toku dalszego zatrudnienia mogła liczyć na przyznanie jej wskazanych nagród. Stanowisko pozwanego nie mogło zatem znaleźć uznania Sądu skoro oparte zostało wyłącznie na podstawie hipotetycznych przypuszczeń wystąpienia wyjątkowych okoliczności, które pozbawiałyby powódkę tych świadczeń.

Stąd Sąd podzielił stanowisko powódki i przyznał na jej rzecz żądaną kwotę tytułem odszkodowania w postaci 3 nieuzyskanych „13 pensji”, tj. za lata 2014, 2015 i 2016, która to kwota stanowi iloczyn uśrednionej wysokości pensji na stanowisku wykonywanym przez powódkę. Sąd nie doszukał się bowiem żadnego błędu ani nieprawidłowości, co do powyższego i zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 4.299 zł wraz z odsetkami ustawowymi w rozumieniu art. 359 § 2 k.c. w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2016 r., począwszy od dnia 16 sierpnia 2017r. do dnia zapłaty.

Powyższe rozważania należy odnieść do żądania pozwu w przedmiocie odszkodowania w postaci nieuzyskanej nagrody jubileuszowej w czerwcu 2015r.

w wysokości 3 pensji w związku z 40-leciem pracy powódki. Wysokość i warunki przyznania nagrody zostały szczegółowo wskazane w § 14 pkt 2 pdpkt 5 Zarządzenia nr (...) Dyrektora (...) w T. z dnia 3 czerwca 2009r. i nie budzą żadnych wątpliwości Sądu.

W tym stanie rzeczy Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 4.299,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi w rozumieniu art. 359 § 2 k.c. w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2016r., począwszy od dnia 16 sierpnia 2017 r. do dnia zapłaty.

W dalszym zakresie Sąd oddalił żądanie powódki jako niezasadne, w tym także

w zakresie żądania odsetek za okres wcześniejszy niż doręczenie pozwanemu odpisu pozwu – wobec sprecyzowania żądania, szczególnie że w piśmie z k. 90 – 92 te roszczenia powódki w części były inne niż pierwotnie formułowane.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c., który stanowi, że w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu.

W przedmiotowej sprawie powódka wygrała sprawę w 81%, przy czym poniosła koszty w wysokości 3.609,00 zł, w tym 1.300 zł tytułem opłaty od pozwu, 17 tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, 400 zł tytułem zaliczki na wynagrodzenie biegłego i 3.600 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika. Pozwany wygrał sprawę w 19% oraz poniósł koszty postępowania w kwocie 3.600 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika. Uwzględniając wzajemne rozliczenie stron Sąd zasądził na rzecz powódki I. S. od pozwanego(...) z siedzibą w W. tytułem zwrotu kosztów procesu kwotę 3.075 zł.

Sąd nie obciążył powódki I. S. obowiązkiem zwrotu poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa – Sad Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim wydatków związanych z wynagrodzeniem powołanego w sprawie biegłego w zakresie niepokrytym z uiszczonej przez powódkę zaliczki, jak również nieuiszczonej opłaty od pozwu, od rozszerzonej, oddalonej części żądania o zadośćuczynienie.

Na podstawie art. 83 ust. 2 w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r.

o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2014 r., poz. 1025) Sąd zasądził od pozwanego (...)z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim łączną kwotę 736 zł, w tym kwotę 500 zł tytułem opłaty od pozwu od rozszerzonej, uwzględnionej części roszczenia o zadośćuczynienie oraz kwotę 236 zł tytułem zwrotu poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa wydatków związanych z wynagrodzeniem powołanego w sprawie biegłego w zakresie niepokrytym z uiszczonej przez powódkę zaliczki w proporcji, w jakiej strona pozwana przegrała proces.

Wskazać należy, iż opłata od rozszerzonej, uwzględnionej części powództwa wyniosła 623 zł, zaś pozwany przegrał sprawę w 81%, wobec czego Sąd obciążył pozwanego obowiązkiem zwrotu tej opłaty jedynie w części stanowiącej 500 zł. Koszt sporządzonych w sprawie opinii wyniósł zaś łącznie 715,41 zł. Zaliczka uiszczona przez pozwaną pokryła powyższe koszty jedynie do wysokości 400 zł. W pozostałej części, obniżonej proporcjonalnie do stosunku wygranej pozwanego, tj. 255 zł wydatki te powinny być zwrócone przez pozwanego.

W związku z powyższym orzeczono jak w sentencji wyroku.

Apelację od powyższego orzeczenia złożyła strona pozwana zaskarżając wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim, 1 Wydziału Cywilnego z dnia 25 maja 2018 roku wydany w sprawie o sygn. akt I C 2029/17, w części , tj. w zakresie:

1) pkt. 1 lit.a w części zasadzającej zadośćuczynienie ponad kwotę 5 000 zł

2) pkt. 1 lit.b w części zasądzającej odszkodowanie z tytułu utraconych zarobków w okresie od stycznia 2014 roku do grudnia 2014 roku ponad kwotę 1 365,93 zł

3) pkt. 1 lit.c w części zasądzającej odszkodowanie z tytułu nieuzyskania trzech "13 pensji" tj. w 2014 roku, 2015 roku oraz 2015 roku ponad kwotę 2 149,5 zł

4) pkt. 1 lit.d w części zasądzającej odszkodowanie z tytułu nieuzyskania nagrody jubileuszowej w czerwca 2015 roku ponad kwotę 2 149,5 zł

5) pkt. 1 lit.e oraz f

6) pkt. 3-5

Zaskarżonemu orzeczeniu w apelacji zarzucono:

I. Naruszenie norm prawa procesowego, mające istotny i bezpośredni wpływ na wynik

sprawy, a to:

1) art. 227 k.p.c. w zw. art. 217 § 1 i 2 k.p.c. oraz art. 278 § 1 k.p.c. poprzez oddalenie wniosku Pozwanego o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego ds. rekonstrukcji wypadków na okoliczność ustalenia przebiegu oraz przyczyn zdarzenia z dnia 5 grudnia 2013 roku oraz wpływu braku prawidłowego oznakowania Powódki na możliwość jej dostrzeżenia przez E. K.

2) art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, a w szczególności przez:

i. pominięcie zeznań złożonych w niniejszej sprawie przez świadka E. K., która zeznała, iż do wypadku doszło około godziny 16, widoczność w momencie zdarzenia nie była idealna, a także, że Powódka nie miała włączonych świateł przy rowerze

ii. pominięcie treści znajdujących się w aktach sprawy orzeczeń lekarza orzecznika ZUS, z których wynika, iż Powoda jest osobą częściowo niezdolną do pracy

3) art. 224 § 1 k.p.c. w zw. z art. 316 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie przez Sąd I instancji błędnych ustaleń faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, które miały wpływ na jego treść, a polegającym na przyjęciu, że Powódka swoim zachowaniem nie przyczyniła się do zdarzenia z dnia 5 grudnia 2013 roku pomimo tego, że poruszała się rowerem po zachodzie słońca bez odpowiedniego oświetlenia.

II. Naruszenie przepisów prawa materialnego, a to:

1) art. 362 k.c. poprzez jego niezastosowanie pomimo tego, że Powódka przez poruszanie się rowerem po zachodzie słońca bez odpowiedniego oświetlenia przyczyniła się w 50% do powstania szkody

2) art. 444 § 2 k.c. poprzez jego zastosowanie oraz przyznanie na rzecz Powódki renty wyrównawczej pomimo tego, że w wyniku wypadku z dnia 5 grudnia 2013 roku nie utraciła ona całkowicie zdolności do pracy i jest w stanie podjąć inną pracę zarobkową

Powołując się na powyższe zarzuty skarżąca wnosiła o:

I. zmianę skarżonego wyroku poprzez:

1) oddalenie powództwa o zapłatę zadośćuczynienia ponad kwotę 5 000 zł

2) oddalenie powództwa o zapłatę odszkodowania z tytułu utraconych zarobków w okresie od stycznia 2014 roku do grudnia 2014 roku ponad kwotę 1 365,93 zł

3) oddalenie powództwa o zapłatę odszkodowania z tytułu nieuzyskania trzech "13 pensji" tj. w 2014 roku, 2015 roku oraz 2015 roku ponad kwotę 2 149,5 zł

4) oddalenie powództwa o zapłatę odszkodowania z tytułu nieuzyskania nagrody jubileuszowej w czerwca 2015 roku ponad kwotę 2 149,5 zł

5) oddalenie w całości powództwa o odszkodowanie za utracone zarobki w okresie od stycznia 2015 roku do maja 2017 roku

6) oddalenie w całości powództwa o przyznanie na rzecz Powódki renty uzupełniającej

II. Ewentualnie pozwana wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd 1 instancji

Ponadto Pozwana wnosiła o:

III. Rozpoznanie na podstawie art. 380 k.p.c. postanowienia Sądu Rejonowego w

Piotrkowie Trybunalskim z dnia 5 marca 2018 roku w przedmiocie oddalenia wniosku

Pozwanego o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego ds. rekonstrukcji wypadków

drogowych i dopuszczenie tego dowodu przed Sądem Okręgowym na okoliczność ustalenia przebiegu oraz przyczyn zdarzenia z dnia 5 grudnia 2013 roku oraz wpływu braku prawidłowego oznakowania Powódki na możliwość jej dostrzeżenia przez E. K.,

IV. zasądzenie od powódki na rzecz Pozwanego kosztów procesu za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację pełnomocnik powódki wnosił o:

1. oddalenie apelacji w całości jako bezzasadnej,

2. zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego za obie instancji według norm

przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja pozwanego jest bezzasadna.

Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego i przyjmuje je za własne czyniąc je podstawą swojego rozstrzygnięcia. Jak się wydaje pozwana nie kwestionowała wysokości należnych powódce zadośćuczynienia i odszkodowania podnosząc jedynie , iż kwoty te winny być skorygowane o przyczynienie się powódki do powstałej szkody i pomniejszone w związku z tym o połowę.

Przechodząc do rozważenia zgłoszonych zarzutów zwłaszcza w tym kontekście stwierdzić należy, iż Sąd Rejonowy rozpoznając sprawę nie dopuścił się naruszenia art. 233 k.p.c. wręcz przeciwnie w sposób należyty i wszechstronny rozważył cały materiał dowodowy wyprowadzając z niego właściwe wnioski. Nie można bowiem zasadnie twierdzić, iż świadek E. K. zeznała, iż do wypadku doszło około godziny 16.00 już po zmroku oraz że powódka nie miała włączonych świateł w rowerze. Wnikliwa analiza zeznań tego świadka wcale nie wskazuje aby zeznania te w tym zakresie były stanowcze albowiem świadek konfrontowany z innymi dowodami nie wypowiadała się już w sposób tak stanowczy jak sugeruje to w apelacji pozwany. Wręcz przeciwnie wcale nie zaprzeczyła, iż mogło to być około 15.20. Bezpośrednio z zarzutem naruszenia art. 233 k.p.c. łączy się zarzut naruszenia prawa materialnego tj. art. 362 k.c. poprzez niezastosowanie tego przepisu. W ocenie skarżącej powódka przyczyniła się w 50% do powstania szkody co miałoby się przejawić w tym , iż powódka po zachodzie słońca poruszała się nieoświetlonym rowerem. Tymczasem uszło uwadze skarżącej, iż z najbardziej obiektywnego dowodu jakim był protokół użycia alkomatu / k.2 akt (...) Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. / wynikało, iż był on użyty już o 15.30, a zatem do zdarzenia musiało dojść nawet kilkanaście minut wcześniej czyli około godziny 15.00. Nie sposób zatem zgodzić się z pozwanym, iż powódka miała obowiązek używać świateł w rowerze skoro był jeszcze dzień i widoczność jak sama zeznała była dobra. Tym bardziej, że jak wynikało z protokołu oględzin rower powódki miał sprawne oświetlenie. Trudno zatem w tych okolicznościach upatrywać się przyczynienia powódki do szkody. W takiej sytuacji całkowicie bezprzedmiotowe byłoby dopuszczanie dowodu z opinii biegłego na wskazane we wniosku okoliczności. Zresztą wniosek dowodowy został oddalony przez Sąd Rejonowy, a pełnomocnik pozwanego obecny na rozprawie nie złożył zastrzeżenia do protokołu w trybie art. 162 k.c. co uniemożliwia już chociażby z tego powodu powoływanie się na powyższe uchybienie w dalszym toku postępowania.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 444§ 2 k.c. podkreślić należy , iż co do zasady powódka istotnie w wyniku zdarzenia stała się osobą częściowo niezdolną do pracy skoro tak to zachowała częściowo zdolność zarobkowania. Pozwany wskazuje, iż powódka była w stanie podjąć pracę zawodową która umożliwiłaby jej uzupełnienie różnic w zarobkach uzyskiwanych przed zdarzeniem, a wysokością świadczeń otrzymywanych po zdarzeniu. Przyjmuje się co do zasady w judykaturze, iż renta przysługująca poszkodowanemu, który zachował częściową zdolność do pracy, powinna odpowiadać różnicy między zarobkami, jakie mógłby osiągnąć, gdyby nie uległ wypadkowi, a sumą renty inwalidzkiej i wynagrodzenia, jakie - w konkretnych warunkach - jest w stanie uzyskać przy wykorzystaniu swej uszczuplonej zdolności do pracy. Przy ocenie czy poszkodowany może uzyskać taką pracę, należy liczyć się z jego stanem zdrowia i granicami możliwości.

Sąd Rejonowy choć tego wprost nie wyartykułował to jednak w toku procesu uwzględnił powyższy fakt zasądzając z tego tytułu niższą o połowę kwotę niż domagała się powódka. W taki sposób określona renta wyrównawcza jest właściwa i nie można jej skutecznie zakwestionować. Zasądzona ona została za okres zamknięty do czasu uzyskania przez powódkę emerytury tj. do sierpnia 2018r. Powódka pomimo, że miała orzeczoną jedynie częściową niezdolność do pracy to jednak sama zdolność do pracy w przypadku powódki była czysto teoretyczna. Powódka bowiem całe lata pracowała jako sprzątaczka, nie ma wykształcenia aby podejmować siedzącą pracę biurową, trudno także oczekiwać aby na krótki czas przed emeryturą podejmowała starania o przekwalifikowanie. W efekcie rozstrzygnięcie w przedmiocie renty uzupełniającej które uwzględnia jednak po części okoliczność dorobienia sobie przez powódkę pewnych niewielkich kwot jest w pełni trafne i brak podstaw do jego wzruszenia.

Reasumując apelacja jako pozbawiona uzasadnionych podstaw podlegała oddaleniu, a to na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. stosownie do wyniku sprawy zasądzając koszty od pozwanego na rzecz powódki w kwocie.1.800 zł.

SSA w SO Arkadiusz Lisiecki SSO Jarosław Gołębiowski SSO Dariusz Mizera