Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 listopada 2016 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący	SSA w SO Arkadiusz Lisiecki
Sędziowie	SSA w SO Stanisław Łęgosz (spr.) SSR del. Dominika Kurpińska
Protokolant	sekr. sądowy Paulina Neyman

po rozpoznaniu w dniu 17 listopada 2016 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództw A. S. i N. S.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zadośćuczynienie

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb.

z dnia 6 lipca 2016 roku, sygn. akt I C 683/15

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punktach:

a)  pierwszym i drugim sentencji w ten sposób, że zasądzone od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powódek A. S. i N. S. kwoty po 70.000 złotych obniża do kwot po 40.000 (czterdzieści tysięcy) złotych;

b)  trzecim i czwartym sentencji w ten sposób, że zasądzone od (...)Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powódek A. S. i N. S. kwoty po 7.117 złotych obniża do kwot po 2.501 (dwa tysiące pięćset jeden) złotych;

a w pozostałym zakresie powództwa i apelacje oddala;

2.  zasądza od powódek A. S. oraz N. S. na rzecz pozwanego(...) Spółki Akcyjnej w W. kwoty po 2.700 (dwa tysiące siedemset) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą.

SSA w SO Arkadiusz Lisiecki

SSA w SO Stanisław Łęgosz SSR del. Dominika Kurpińska

Sygn. akt II Ca 703/16

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 6 lipca 2016 r. w sprawie I C 683/15 Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim zasądził od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powódek A. S. i N. S. kwoty po 70 000,00 zł z odsetkami od dnia 15 kwietnia 2014 r. (pkt 1 i 2 wyroku) oraz po 7 117,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt 3 i 4 wyroku).

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego:

W dniu (...) r. w P. na ulicy (...) nieumyślnie naruszyła zasady w ruchu drogowym w ten sposób, że kierując samochodem osobowym marki (...) o numerze rejestracyjnym (...) ulicą (...) w kierunku Ronda (...), nie dostosowała prędkości do warunków drogowych i potrąciła przodem samochodu przechodzącego przez przejście dla pieszych J. S., który z doznanymi obrażeniami ciała został przewieziony do szpitala, gdzie zmarł.

Wyrokiem z dnia 23 maja 2014 r. wydanym w sprawie o sygn. II K 186/14 Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb, II Wydział Karny uznał A. B. za winną popełnienia zarzucanego jej czynu wyczerpującego dyspozycję art. 177 § 2 k.k. i za to na podstawie art. 177 § 2 k.k. wymierzył jej karę dwóch lat pozbawienia wolności, warunkowo zawieszając wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności na okres próby czterech lat.

W dacie zdarzenia z dnia 2 grudnia 2013 r. sprawca wypadku miała zawartą umowę obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych z pozwanym (...)z siedzibą w W..

J. S. był ojcem powódek A. S. i N. S.. W dacie zgonu ojca powódka A. S. miała 34 lata. a powódka N. S. lat 26.

Powódka N. S. była najmłodszą córką J. S.. Wyjechała z P.w 2007- 2008 r. Do momentu wyjazdu mieszkała wraz z rodzicami. N. S. miała z ojcem dobre relacje, spędzali ze sobą wiele czasu. Ojciec pomagał N. S. w szkole, w odrabianiu lekcji. Ojciec brał czynny udział w wychowaniu córki. Ojciec organizował wycieczki, biwaki, wyjazdy na ryby. N. S. wszystkie święta spędzała z ojcem. Po wyemigrowaniu do A. przylatywała do O.przynajmniej 2-3 razy w roku. Rodzice N. S. odwiedzali ją w A.. Przylatywali tak często jak pozwalały im na to obowiązki zawodowe. Będąc w A. N. S. utrzymywała z ojcem kontakt telefoniczny oraz za pomocą komunikatora S.. W dniu zgonu ojca N. S. była za granicą. O śmierci ojca dowiedziała się od swojego brata i następnego dnia przyleciała do P.. N. S. zajmowała się organizacją pochówku dla ojca wraz z powódką A. S. i bratem. Po pogrzebie ojca i powrocie do A. N. S. udała się najpierw do lekarza rodzinnego, a później do psychologa. N. S. przyjmowała leki uspokajające, miała problemy ze snem. Wraz z rodzeństwem pomaga matce finansowo, duchowo. Wcześniej N. S. zamierzała wrócić do P. na stałe, z uwagi na śmierć swojego ojca zmieniła zdanie.

Powódka A. S. z domu rodzinnego wyprowadziła się dwa lata przed wyjazdem za granicę. Mieszkając w Ł. często przyjeżdżała do rodziców do P. Opuściła P. w 2005 r. Wcześniej mieszkała wraz z rodzicami. A. S. spędzała z ojcem wszystkie święta. On pomagał jej w odrabianiu lekcji, interesował się jej edukacją. Ojciec zabierał A. S. na mecze piłki nożnej. A. S. zwierzała się ojcu. On wspierał ją duchowo. W rodzinie powódek gotował ojciec. A. S. pomagała mu w tym. Jeździli razem na grzyby. Ojciec kupował dzieciom prezenty. Będąc za granicą A. S. przylatywała do P. 2-3 razy w roku. Rodzice również ją odwiedzali. O śmierci ojca A. S. została powiadomiona przez N. S.. A. S. nie wybaczyła sprawcy wypadku. A. B. nie przeprosiła powódek za to, co się stało. Po zgonie ojca A. S. zażywała leki uspokajające. W 2012 r. A. S. nie planowała powrotu do P. na stałe. W dacie śmierci ojca znała już swojego przyszłego narzeczonego, zamierzała założyć z nim rodzinę.

W dniu 31 marca 2014 r. powódki zgłosiły szkodę pozwanemu. Decyzjami z dnia 14 kwietnia 2014 r. pozwany przyznał powódkom kwotę 10.000.00 zł zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę dla każdej z nich.

W ocenie Sądu Rejonowego powództwa zasługuje na uwzględnienie w całości.

Podstawą odpowiedzialności strony pozwanej za poniesioną przez powódki krzywdę w wyniku wypadku drogowego z dnia 2 grudnia 2013 r. jest przepis art. 822 § 1 k.c. Zgodnie z treścią w/w przepisu przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

W przedmiotowej sprawie bezsporne było, że w dacie zdarzenia z dnia 2 grudnia 2013 r. sprawca wypadku miał zawartą umowę obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych z pozwanym (...) z siedzibą w W..

Podstawą prawną roszczenia powódek jest art. 446 § 4 k.c., który stanowi, że sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Celem zadośćuczynienia pieniężnego przewidzianego w art. 446 § 4 k.c. jest kompensacja doznanej krzywdy, a więc złagodzenie cierpienia psychicznego wywołanego śmiercią osoby najbliższej i pomoc pokrzywdzonemu w dostosowaniu się do zmienionej w związku z tym jego sytuacji. Przedmiotowe zadośćuczynienie nie jest zależne od pogorszenia sytuacji materialnej osoby uprawnionej i poniesienia przez nią szkody majątkowej. Uprawnionymi do żądania kompensaty na podstawie art. 446 § 4 k.c. są wyłącznie członkowie rodziny zmarłego, przy czym muszą być to najbliżsi członkowie tej rodziny.

Na rozmiar krzywdy podlegającej naprawieniu przez zadośćuczynienie, o którym mowa w art. 446 § 4 k.c., mają wpływ przede wszystkim: wstrząs psychiczny i cierpienia moralne wywołane śmiercią osoby bliskiej, poczucie osamotnienia i pustki po jej śmierci, rodzaj i intensywność więzi łączącej pokrzywdzonego ze zmarłym, rola w rodzinie pełniona przez osobę zmarłą, wystąpienie zaburzeń będących skutkiem śmierci osoby bliskiej, stopień, w jakim pokrzywdzony będzie umiał odnaleźć się w nowej rzeczywistości i zdolność do jej zaakceptowania, wiek zarówno zmarłego, jak i pokrzywdzonego.

Analiza zgromadzonego w niniejszej sprawie materiału dowodowego w postaci zeznań świadka B. S. oraz zeznań powódki A. S. przesłuchanej w charakterze stron jednoznacznie wykazała, że powódki miały ze zmarłym ojcem dobre relacje. Ojciec spędzał z córkami wiele czasu, brał czynny udział w ich wychowaniu, wspomagał w edukacji. Mimo wyjazdu za granicę zarówno N. S., jak i A. S. regularnie przylatywały do P. i odwiedzały ojca i matkę. Rodzice również składali wizyty swoim córkom tak często jak pozwalały im na to obowiązki zawodowe. Ponadto utrzymywali ze sobą kontakt telefoniczny i za pomocą komunikatora S.. Powódki wraz z bratem zajmowały się organizacją pochówku ojca. Nie pogodziły się z jego śmiercią i nie wybaczyły sprawcy wypadku. Powódki podczas każdego pobytu w P. odwiedzają grób ojca.

W ocenie Sądu, przyznane powódkom przez pozwanego kwoty po 10.000 zł tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę, były niewspółmierne i nieadekwatne do krzywdy przez nie doznanej.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, zdaniem Sądu, odpowiednimi sumami tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną przez powódki krzywdę będą dalsze kwoty po 70.000 zł dla każdej z nich.

O roszczeniu odsetkowym Sąd orzekł na podstawie art. 481 k.c., zasądzając odsetki od dnia następnego po dniu wydaniu przez pozwanego decyzji o wypłacie zadośćuczynień na rzecz powódek, jako kończących proces likwidacji szkód.

Stosownie do orzeczenia merytorycznego o kosztach postępowania Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c.

Od powyższego wyroku apelację złożyła strona pozwana. Zaskarżyła wyrok w części uwzględniającej powództwa z jakimi wystąpiły powódki ponad kwoty 30000 złotych oraz części dotyczącej rozstrzygnięcia o kosztach procesu.

Wyrokowi temu zarzuciła naruszenie prawa materialnego - art. 446 § 4 k.c. przez jego niewłaściwe zastosowanie i błędne przyjęcie, iż w ustalonym stanie faktycznym sprawy kwota 80.000 złotych (w zarzucie apelacji błędnie określono ją jako 90000 złotych) stanowi kwotę odpowiednią tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za krzywkę doznaną przez każdą z powódek wskutek śmierci ojca.

Występując z tym zarzutem wnosiła o zmianę zaskarżonego wyroku przez oddalenie powództw A. S. i N. S. ponad kwotę 30000 złotych oraz zasądzenie od nich na rzecz pozwanego zwrot kosztów procesu za obie instancje.

W odpowiedzi na apelację pełnomocnik powódek wnosił o oddalenie apelacji pozwanego oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powódek kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja kwestionująca wymiar należnego powódkom zadośćuczynienia jest częściowo uzasadnione. Racje ma skarżący, że zadośćuczynienie w wysokości po 80000 złotych na rzecz każdej z powódek (10.000 zł wypłacone w postępowaniu likwidacyjnym oraz 70000 zł zasądzone przez sąd pierwszej instancji) w okolicznościach przedmiotowej sprawy jest znacznie zawyżone. W świetle poczynionych przez sąd pierwszej instancji ustaleń powódki to osoby dorosłe, samodzielne, które już na kilka lat przed śmiercią ojca zorganizowały sobie życie poza granicami kraju. Widywały się z nim w ciągu roku tylko kilka razy, a stały kontakt utrzymywały przy pomocy łączy telekomunikacyjnych. Po pogrzebie ojca powróciły za granicę i tam nadal przebywają. Powyższych okoliczności nie sposób pominąć przy wymiarze zadośćuczynienia. Krzywda, której kompensatą jest zadośćuczynienie powinna być oceniona w aspekcie bliskości związków powódek z ojcem nie z okresu dzieciństwa powódek, lecz z okresu bezpośrednio poprzedzającego jego śmierć, a także w aspekcie jak jego śmierć wpłynęła na dalsze życie powódek oraz ich normalne funkcjonowanie.

W ocenie Sądu Okręgowego, mając na uwadze powyższe, należne powódkom odpowiednie zadośćuczynienie przewidziane w przepisie art. 446 § 3 k.c. powinno wynosić po 50000 złotych. Z uwagi na to, że powódki w postępowaniu likwidacyjnym otrzymały od strony pozwanej po 10000 złotych, zatem w postępowaniu sądowym powinny uzyskać różnicę wynoszącą po 40000 złotych.

Do takiej też wysokości Sąd Okręgowy, w częściowym uwzględnieniu apelacji, na podstawie art. 386 § 1 k.c. obniżył należności zasądzone przez sąd pierwszej instancji.

Powyższe wywołuje również skutek w postaci korekty rozstrzygnięcia o kosztach procesu. Ponieważ ostatecznie powódki wygrały proces w 57 %, to przy stosunkowym rozdzieleniu kosztów procesu (art. 100 k.p.c.) powódkom należy się od pozwanego zwrot kosztów za pierwszą instancję w kwocie po 2501 złotych. Natomiast w drugiej instancji powódki uległy w ¾, zatem zobowiązane są do zwrotu na rzecz pozwanego po 2700 złotych.

SSA w SO Arkadiusz Lisiecki

SSA w SO Stanisław Łęgosz SSR del. Dominika Kurpińska