Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 listopada 2018 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący	SSO Jarosław Gołębiowski
Sędziowie	SSA w SO Stanisław Łęgosz SSO Dariusz Mizera
Protokolant	sekr. sądowy Beata Gosławska

po rozpoznaniu w dniu 8 listopada 2018 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa M. Ś., G. S.

przeciwko (...) z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb.

z dnia 28 czerwca 2018 roku, sygn. akt I C 621/17

oddala apelację.

SSO Jarosław Gołębiowski

SSA w SO Stanisław Łęgosz SSO Dariusz Mizera

Sygn. akt II Ca 720/18

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 28 czerwca 2018 r. Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim po rozpoznaniu sprawy z powództwa M. Ś. i G. S. przeciwko (...)z siedzibą w W. o zapłatę

1. zasądził od pozwanego na rzecz powoda M. Ś. kwotę 18.744,97 złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 20 listopada 2015 roku do dnia zapłaty;

2. oddalił powództwo w pozostałym zakresie;

3. nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – kasy Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim kwotę1.873,34 złotych tytułem zwrotu wydatków tymczasowo pokrytych z zasobów Skarbu Państwa;

4. zasądził od pozwanego na rzecz powoda M. Ś. kwotę 938 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

5. nie obciążył powódki G. S. kosztami procesu.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego.

M. Ś. zawarł z (...) w W. umowę ubezpieczenia mienia (domu położonego w P. przy ulicy (...)) (...), co zostało potwierdzone polisą nr (...).

W okresie obowiązywania umowy, w dniu 20.10.2015 r. w domu tym stanowiącym własność M. Ś. i G. S. doszło do awarii instalacji elektrycznej.

Przyczyną awarii było przepięcie wewnętrzne instalacji.

M. Ś. zgłosił szkodę u ubezpieczyciela drogą elektroniczną w dniu 20.10.2015 r.

Pismem z dnia 18.11.2015 r. ubezpieczyciel odmówił wypłaty odszkodowania z tytułu uszkodzenia mienia.

Na skutek przepięcia została uszkodzona instalacja elektryczna w domu, której koszt wymiany to kwota 12.623,47 złotych. Ponieważ wymiana instalacji wymaga demontażu mebli i zabudów meblowych, koszty związane z demontażem i ponownym montażem to kwota 6.121,50 złotych.

Zgodnie z Ogólnymi warunkami ubezpieczenia (...) ochroną ubezpieczeniową objęte zostały szkody powstałe w mieniu w wyniku przepięcia rozumianego jako wzrost napięcia w elektrycznych liniach przesyłowych powyżej maksymalnej wartości znamionowej urządzenia elektrycznego lub instalacji elektrycznej (§ 2 pkt 36). § 8 Ogólnych warunków ubezpieczenia stanowi, iż wysokość szkody ustala się według cen obowiązujących na lokalnym rynku w dniu wystąpienia szkody wg kosztów naprawy szkody. Koszt naprawy ustalany jest na podstawie wyceny dokonanej przez W. z uwzględnieniem cen rynkowych brutto, obowiązujących na lokalnym rynku.. Koszt naprawy może być również ustalony na podstawie rachunków faktur (wraz z kosztorysem) przedłożonych W. przez ubezpieczonego. Odszkodowanie jest wypłacane w ciągu 30 dni od daty otrzymania przez W. zgłoszenia szkody (§ 23 ust. 2 Ogólnych warunków ubezpieczenia).

Sąd Rejonowy zważył, iż zgodnie z treścią art. 805 kc przez umowę ubezpieczenia zakład ubezpieczeń zobowiązuje się spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku (przy ubezpieczeniu majątkowym chodzi wyłącznie o odszkodowanie), a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Postanowienia ogólnych warunków ubezpieczenia sprzeczne z przepisami Kodeksu cywilnego są nieważna, chyba że ustawa stanowi inaczej (art. 807 § 1 kc).

W sprawie, jak wynika z ostatecznie niekwestionowanej przez strony opinii biegłego elektryka, doszło do przepięcia wewnętrznego instalacji elektrycznej w domu powoda, co objęte jest ubezpieczeniem wynikającym z zawartej przez powoda z pozwanym umowy ubezpieczenia (...) potwierdzonej polisą nr (...). Wysokość szkody (kosztów naprawy instalacji) została ustalona według cen obowiązujących na lokalnym rynku na podstawie rachunków faktur (wraz z kosztorysem) przedłożonych W. przez ubezpieczonego i załączonych do akt sprawy.

Dlatego Sąd orzekł jak w punkcie pierwszym wyroku.

Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty odszkodowania na podstawie art. 481 § 1 i 2 kc w zw. z wyżej powołanym § 23 ust. 2 Ogólnych warunków ubezpieczenia od dnia 20.11.2015 r., czyli od dnia wymagalności przypadającego na dzień następny po upływie 30-tu dni od zawiadomienia pozwanego o szkodzie, co nastąpiło w dniu szkody drogą elektroniczną.

Sąd oddalił powództwo odnośnie roszczenia powoda o ustalenie odpowiedzialności pozwanego na przyszłość, albowiem powód nie wykazał interesu prawnego w żądaniu ustalenia tej odpowiedzialności. Na mocy art. 189 kpc można domagać się ustalenia odpowiedzialności za szkody, które mogą powstać w mieniu w przyszłości jedynie w przypadku, gdy występuje niemożność definitywnego przesądzenia o rozmiarach szkody. Kwestia ta wymaga jednak udowodnienia, co nie zostało przez powoda uczynione.

Sąd oddalił powództwo także w części wytoczonej przez powódkę G. S., albowiem powództwo oparte jest na roszczeniu umownym, a powódka nie zawierała z pozwanym żadnych umów (brak legitymacji procesowej czynnej).

O kosztach procesu pomiędzy powodem a pozwanym Sąd orzekł na podstawie art. 100 zdanie drugie kpc i obciążył nimi pozwanego, albowiem powód uległ tylko co do nieznacznej części swojego żądania (odnośnie roszczenia o ustalenie). Do kosztów tych Sąd zaliczył opłatę od pozwu w wysokości 938 złotych.

O nieuiszczonych w sprawie kosztach sądowych (wynagrodzeniu biegłego elektryka pokrytego tymczasowo z zasobów Skarbu Państwa) Sąd orzekł na podstawie art. 113 ust. ustawy z dnia 28.07.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 100 zdanie drugie kpc.

Sąd nie obciążył powódki kosztami procesu, pomimo iż przegrała sprawę, na zasadzie słuszności z art. 102 kpc uznając, iż powódka omyłkowo występowała w procesie (podpisała pozew, ale nie brała żądnego udziału w postępowaniu).

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany zarzucając mu:

1. naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ' na wynik sprawy, a mianowicie:

a. art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. oraz w zw. z art. 278 § 1 k.p.c., a to poprzez dokonanie nie wszechstronnej oceny dowodu z opinii biegłego i bezpodstawne ustalenie na jej podstawie, że do awarii instalacji elektrycznej w domu powodów doszło wskutek przepięcia, która to okoliczność nie wynika

z opinii biegłego, a stanowi jedynie jedną z hipotez stawianych przez biegłego, przy czym:

- biegły nie wykluczył, że awarii mogło dojść na skutek zawinionego działania samych powodów - nieuprawnionej modernizacji instalacji elektrycznej;

- biegły jako jedną z podstawowych przyczyn awarii instalacji wskazał możliwość długotrwałego lub krótkotrwałego przeciążania instalacji elektrycznej;

- biegły wprost stwierdził, że niedokonywanie przeglądów instalacji elektrycznej mogło być jedną z przyczyn jej uszkodzenia, w szczególności, że nie można wykluczyć tej okoliczności, że instalacja nie była w pełni sprawna, co z kolei pozostawało w związku przyczynowym ze szkodą;

- biegły nic stwierdził charakterystycznych dla przepięcia okopceń przewodów;

- biegły wykluczył, że doszło do przepięcia na skutek wyładować atmosferycznych;

b. art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. oraz w zw. z art. 278 § 1 k.p.c. poprzez ustalenie wysokości świadczenia należnego powodowi bez opinii biegłego, jedynie w oparciu o dokumenty prywatne w sytuacji, gdy pozwany je zakwestionował już w odpowiedzi na pozew, a do określenia wysokości tegoż świadczenia należy wyliczyć koszty naprawy instalacji w oparciu o zasady przewidziane w OWU, do czego wymagane jest posiadanie wiedzy specjalnej;

c. art. 232 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c. poprzez uznanie, że powodowie wywiązali się z obowiązku udowodnienia faktów, z których wywodzi dla siebie określone skutki prawne, w tym wysokość powstałej w jego majątku szkody, w sytuacji, gdy nie złożył wniosku dowodowego z opinii biegłego celem wykazania przyczyny awarii instalacji elektrycznej, ani wysokości należnego mu świadczenia;

d. art. 328 § 2 k.p.c. poprzez całkowite pominięcie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku przepisów (...) które zawierały wyłączenia odpowiedzialności pozwanego, a ustalony stan faktyczny winien zostać skonfrontowany z treścią stosunku prawnego łączącego stron celem prawidłowej subsumpcji;

e. art. 102 k.p.c. poprzez jego zastosowanie do powódki G. S. w sytuacji, gdy nie zostały spełnione przesłanki w nim wymienione mimo braku zaistnienia wypadku szczególnie uzasadnionego, który mógłby stanowić podstawę do niezasądzania od niej kosztów procesu;

naruszenie prawa materialnego, a mianowicie:

a. art. 827 § 1 k.c. w zw. z § 4 ust. 1 pkt 2) lit. u) oraz cc) (...) poprzez niezastosowanie ww. przepisu oraz wskazanych postanowień umowy

w sytuacji, gdy winny zostać zastosowane, albowiem biegły stwierdził, że jedną z przyczyn powstania szkody jest niewykonywanie przeglądów okresowych instalacji elektrycznej oraz niepełnosprawność instalacji elektrycznej czy jej przeciążanie - co stanowi również rażące niedbalstwo ze strony powodów.

Wskazując na powyższe wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od obojga powodów na rzecz pozwanego kosztów postępowania za I instancję, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Wnosił również o zasądzenie od obojga powodów na rzecz pozwanego kosztów postępowania odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego, według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego nie jest uzasadniona. Rozstrzygnięcie Sądu I instancji jest prawidłowe, zaś zarzut obrazy przepisów prawa procesowego jest całkowicie chybiony.

Na aprobatę zasługuje zapatrywanie, że jeżeli z określonego materiału dowodowego Sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosku z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza swobodę logiki formalnej albo wbrew zasadom doświadczenie życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo - skutkowych, to przeprowadzona przez Sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona ( por. wyrok S.A. w Białymstoku z dnia 3.XII.2015r., IACa 691/15 Legalis).

Lektura akt i zebranych w sprawie dowodach prowadzi do wniosku, iż tak rozumiana swoboda nie została naruszona.

Zebrany w sprawie materiał dowodowy upoważniał Sąd meriti do przyjęcia odpowiedzialności ubezpieczeniowej pozwanego (...).

W sprawie zostały wydane 3 opinie w tym pisemna pierwotna opracowana zgodnie z tezą dowodową wskazaną przez Sąd i dwie następne, w której biegły odniósł się do pytań i wątpliwości pochodzących od pozwanego.

Generalnie biegły wskazał kilka możliwych przyczyn uszkodzenia instalacji elektrycznej w budynku powoda. Są to przyczyny zewnętrzne: atmosferyczne związane z wyładowaniami elektrycznymi i związane z nadmiernym tj. z przekroczeniem dopuszczalnych norm napięcia z sieci doprowadzającej energię elektryczną na posesję powoda a nadto wewnętrzne: dotyczące wadliwego funkcjonowania instalacji elektrycznej w budynku oraz powstałe w wyniku nadmiernego poboru mocy z urządzeń domowych.

Analizując opinie, w szczególności 2-gą i ostatnią ustną złożoną podczas rozprawy w dniu 19 czerwca 2018r. (por. k. 117 i n. i k. 172 i n.) należy dojść do wniosku, że przyczyną uszkodzenia instalacji jest źródło zewnętrzne, nie zaś wewnętrzne. Biegły w sposób przekonujący podał (por. k. 117 in.), że brak jest jakichkolwiek dowodów wskazujących, że montaż i użyte materiały do instalacji wewnętrznej były wadliwe. Nie ma jednocześnie podstaw do przyjęcia, że były łączenia instalacji aluminiowej i miedzianej. Okoliczności tej strona pozwana nie kwestionowała.

Przyczyną jedynie teoretyczną stanowi nadmierny pobór mocy przez urządzenia domowe w budynku powoda.

W ramach uzupełniających zeznań powoda złożonych podczas rozprawy apelacyjnej zostało wyjaśnione, że do awarii doszło w czasie, gdy oboje współwłaściciele byli poza domem ( w miejscu świadczenia pracy). W tym czasie nie były włączone urządzenia domowe, o których wspomniał w opinii biegły (por. opinie k. 74-91 i k. 117-134).

Za mało prawdopodobne biegły uznał jako przyczynę awarii wyładowania atmosferyczne biorąc pod uwagę porę roku i panujące wówczas warunki atmosferyczne.

W tym miejscu podnieść należy, iż tych twierdzeń biegłego i zeznań w tym zakresie powoda pozwany w toku postępowania nie kwestionował. Uznać zatem należało, iż zostały one przyznane przez pozwane (...). (por. art. 229 kpc).

Mając zatem na względzie przedstawione ustalenia i rozważania należało podzielić zapatrywanie Sądu I instancji, iż najbardziej prawdopodobną przyczyną uszkodzenia instalacji elektrycznej było przepięcie wywołane przesyłem energii o parametrach przekraczających dopuszczalną normę techniczną w tym zakresie.

Przepięcie jako źródło szkody zostało wymienione w o.w.u. czyli w treści postanowień łączących obie strony stosunku ubezpieczeniowego.

Podkreślenia wymaga, że wyłączenie odpowiedzialności pozwanego zakładu jest wskazane enumeratywnie w umowie.

Zakład nie ponosi odpowiedzialności min. wówczas gdy źródłem szkody są zachowania leżące po stronie ubezpieczonego.

W realiach niniejszej sprawy, biorąc pod uwagę postanowienia i zastrzeżenia wymienione w umowie ubezpieczeniowej pozwany musiałby udowodnić, że do awarii doszło w wyniku wady i wadliwego funkcjonowania instalacji wewnętrznej w budynku powoda względnie nadmiernego poboru mocy przez urządzenia elektryczne znajdujące się w budynku.

Ciężar dowodu spoczywa w tym zakresie na stronie pozwanej. Oparcie takiego rozumowania znajduje umocowanie w treści art. 6 kc i art. 232 kpc zd. I.

Powinność ta przez autora apelacji nie została zrealizowana. Z tych przyczyn zwalczanie zasady odpowiedzialności należało uznać za bezskuteczne.

Nie można również doszukać się rzeczowej argumentacji przemawiającej za nieudowodnieniem przez powoda wysokości poniesionej szkody.

Należy podnieść, że powód na poparcie swojego żądania załączył do akt kosztorys inwentarski (por. k.11-21) oraz wycenę (por. k.10).

Są to co prawda dowody prywatne, ale nie tracą przez to mocy dowodowej.

Pozwany Zakład złożył odpowiedź na pozew. Treść tego pisma wskazuje, że jego autor nie uznawał powództwa, zwalczając jedynie samą zasadę odpowiedzialności. Nie podjął próby zakwestionowania wysokości szkody zobrazowanej w/w dokumentami. Również zatem i w tym przypadku nie dopełnił on powinności zawartych w art. 6 kc i art. 232 zd. I kpc.

Mając zatem na względzie powyższe na podstawie art. 385 kpc orzeczono jak w sentencji.

SSO Jarosław Gołębiowski

SSA w SO Stanisław Łęgosz SSO Dariusz Mizera