Portal Orzeczeń

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 30 czerwca 2021 roku Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb. zasądził od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powódki A. W. (1) kwotę 25.000 złotych tytułem zadośćuczynienia z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 25 grudnia 2019 roku do dnia zapłaty; kwotę 2.400 złotych tytułem zwrotu kosztów opieki z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 1.000 złotych od dnia 25 grudnia 2019 roku do dnia zapłaty i od kwoty 1.400 złotych od dnia 3 listopada 2020 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 2.315,90 złotych tytułem zwrotu kosztów leczenia z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 1.506,99 złotych od dnia 25 grudnia 2019 roku do dnia zapłaty, od kwoty 206,87 złotych od dnia 3 listopada 2020 roku do dnia zapłaty, od kwoty 374,28 złotych od dnia 26 stycznia 2021 roku do dnia zapłaty i od kwoty 227,76 złotych od dnia 11 lutego 2021 roku do dnia zapłaty (pkt 1). Ponadto Sąd Rejonowy zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 3.617 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt 2) oraz nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. kwotę 1.148,93 złotych tytułem poniesionych tymczasowo wydatków na opinie biegłych i kwotę 1.486 złotych tytułem nieuiszczonej opłaty od pozwu.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne Sądu Rejonowego:

W dniu (...) roku miał miejsce wypadek komunikacyjny, w wyniku którego poszkodowana została A. W. (1). Sprawca wypadku w chwili zdarzenia był objęty ochroną ubezpieczeniową w zakresie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przez pozwanego.

Pogotowie ratunkowe odwiozło powódkę z miejsca zdarzenia do (...) Szpitala (...) w P. Powódka przebywała na Oddziale (...) do dnia (...) roku.

W trakcie hospitalizacji wykonano diagnostykę laboratoryjną oraz obrazową, na podstawie której stwierdzono u powódki obrażenia w postaci urazu głowy i urazu biczowego odcinka szyjnego kręgosłupa. Powódka otrzymała skierowanie do specjalistycznej poradni (...)oraz (...) w celu dalszego leczenia. Przy wypisie ze szpitala powódce zalecono oszczędzający tryb życia i noszenie kołnierza ortopedycznego.

W dniu (...) roku na skutek dolegliwości po wypadku powódka ponownie zgłosiła się do (...) Szpitala (...) w P. Powódka otrzymała skierowanie do poradni(...).

W wyniku badania MR odcinka szyjnego kręgosłupa przeprowadzonego w dniu 28 września 2020 roku stwierdzono u powódki skrzywienie osi kręgosłupa szyjnego w lewo.

Powódka podjęła rehabilitację. Korzystała z zabiegów fizjoterapeutycznych w październiku 2019 roku, październiku 2020 roku oraz w kwietniu 2021 roku. Powódka nadal odczuwa zmiany, które zaszły w okolicy szyi na skutek wypadku, doraźnie przyjmuje leki przeciwbólowe i przeciwzapalne. Ma trudności w nauce oraz odczuwa obawy w ruchu drogowym. Powódka korzystała także z poradni (...) (wizyty w dniach 19 grudnia 2019 roku i 17 listopada 2020 roku), pomocy psychologicznej (wizyty w dniach 30 grudnia 2019 roku i 16 września 2020 roku) oraz (...) (wizyty w dniach 30 września 2020 roku, 28 października 2020 roku i 21 grudnia 2020 roku).

W związku ze skutkami wypadku z dnia (...) roku powódka poniosła wydatki związane z leczeniem w kwocie 2.336,12 złotych, na które składają się:

- koszty dojazdów do poradni lekarza rodzinnego w dniu 14 października 2019 roku, do szpitala w dniu 15 października 2019 roku oraz na zabiegi rehabilitacyjne (10 dni) w łącznej kwocie 452.44 złotych;

- koszt dojazdów rodziny związane z odwiedzinami powódki w szpitalu, w kwocie 621,78 złotych;

- koszty zakupu środków farmakologicznych w łącznej kwocie 411,90 złotych;

- koszty nierefundowanych zabiegów rehabilitacyjnych w kwocie 250 złotych;

- koszty badań psychologicznych w łącznej kwocie 360 złotych;

- koszty badań psychiatrycznych w łącznej kwocie 240 złotych.

Powódka po powrocie ze szpitala wymagała pomocy osób trzecich, wymiar koniecznej opieki wyniósł po około 2 godziny dziennie przez 2 miesiące. Opiekę nad powódką sprawowali jej dziadkowie, z którymi zamieszkuje oraz matka. Rodzina pomagała jej w prostych czynnościach życia codziennego, tj. przy wchodzeniu i wychodzeniu z łazienki, przygotowywała posiłki, robiła zakupy, sprzątała. Dziadek powódki zawoził ją samochodem na rehabilitacje, uczelnię, do apteki.

Miesięczny koszt opieki nad powódką to kwota 1.200 złotych (2 h x 30 dni x 20 złotych = 1.200 złotych).

W następstwie kolizji drogowej w dniu (...) roku powódka doznała urazu skrętnego odcinka szyjnego. W wyniku zdarzenia doszło u powódki do długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 5% według pozycji 94a zgodnie z tabelą zawartą w treści rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 roku w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania (tekst jedn. Dz .U. z 2020 r. poz. 233).

Rozmiar cierpień powódki w wyniku zdarzenia był duży przez 1 miesiąc, a następnie umiarkowany. Utrudnienia w życiu codziennym wynikały z dolegliwości bólowych i ograniczenia ruchomości kręgosłupa szyjnego oraz noszenia kołnierza ortopedycznego.

Pomocy innych osób powódka wymagała w wymiarze 2 godziny dziennie przez 2 miesiące po urazie, w czasie, gdy nosiła kołnierz ortopedyczny. Ze względu na długi czas oczekiwania na wizyty w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia, powódka ponosiła zasadne koszty wizyt prywatnych u lekarzy specjalistów oraz koszty dojazdów. Rokowania co do odzyskania zdrowia przez powódkę są dobre.

Wskutek wypadku z dnia (...) roku w obszarze psychiatrycznym doszło u powódki do reaktywnych zaburzeń emocjonalnych, które trwały ponad 6 miesięcy. W wyniku zdarzenia doszło u powódki do długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 5% według pozycji 10a, zgodnie z tabelą zawartą w treści ww. rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 roku.

Z powodu tych zaburzeń powódka nie wymagała opieki osób trzecich, ograniczenia w życiu codziennym nie były nasilone. Koszty poniesione przez powódkę z tytułu leczenia powypadkowego były uzasadnione.

Wypadek z dnia (...) roku był dla powódki źródłem urazu psychicznego. W obrazie klinicznym dominowały lęki, które stanowiły dla powódki dyskomfort, utrudniały normalne przemieszczanie się pojazdem i udział w ruchu drogowym. Natarczywie nawracały obrazy z wypadku, występowały zaburzenia snu oraz obniżenia nastroju. Objawy te utrzymywały się przez rok, a następnie stopniowo ustępowały. Aktualnie stan zdrowia powódki jest dobry, nie ujawnia ona nasilonych objawów psychopatologicznych, a jedynie łagodnie objawy neurotyczne.

Ewentualne wcześniejsze doświadczenia życiowe powódki z okresu dzieciństwa lub późniejszego nie miały związku z tym, że u powódki wystąpiły objawy dezadaptacji w formie zaburzeń stresowych pourazowych oraz zaburzeń adaptacyjnych.

Przed zdarzeniem w dniu (...) roku powódka była zdrowa i sprawna. Na skutek wypadku musiała zrezygnować z pracy zarobkowej, ma trudności w nauce. Bezpośrednio po wypadku rodzina musiała pomagać jej w prostych czynnościach życia codziennego (pomoc w prowadzeniu gospodarstwa domowego, zakupach, dojazdach na uczelnię, na rehabilitację, do apteki).

W postępowaniu likwidacyjnym dotyczącym szkody nr (...) z dnia (...) roku z ubezpieczenia OC sprawcy wypadku, pozwany stwierdził, że u powódki nie doszło do powstania jakichkolwiek uszkodzeń ciała czy rozstroju zdrowia, czyli krzywdy wymagającej rekompensaty. Nie przyznał również powódce odszkodowania z tytułu poniesionych kosztów leczenia, ani renty z tytułu zwiększonych potrzeb. Zdaniem pozwanego opinia medyczna nie potwierdziła, aby powódka wymagała leczenia oraz pomocy osób trzecich.

Powyżej przedstawiony stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił w oparciu o dokumenty zgromadzone w toku postępowania, przede wszystkim dokumentację medyczną powódki. Za wiarygodne uznał również zeznania powódki oraz świadków K. T., L. T. i A. W. (2) złożone na okoliczność sytuacji osobistej i zdrowotnej poszkodowanej zarówno przed zdarzeniem, jak i po wypadku.

Zakres uszczerbku na zdrowiu Sąd I instancji ustalił natomiast na podstawie opinii biegłego z zakresu neurologii, a skutki wypadku w sferze psychicznej powódki na podstawie opinii biegłych z dziedziny psychologii i psychiatrii, które to opinie uznał za fachowe, pełne i logiczne.

Przy tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał, że powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Motywując powyższe wskazał, że podstawą odpowiedzialności pozwanego jest art. 822 § 1 k.c., zgodnie z którym przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC) zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na której rzecz umowa została zawarta (ubezpieczony). Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń ma charakter akcesoryjny, gdyż jej powstanie i rozmiar zależą od istnienia okoliczności uzasadniających odpowiedzialność ubezpieczonego sprawcy szkody oraz rozmiaru tej odpowiedzialności. Istnienie więc odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu lub osoby kierującej pojazdem determinuje odpowiedzialność ubezpieczyciela.

Podstawą prawną żądania zadośćuczynienia przez powoda jest art. 445 § 1 k.c. stanowiący, że sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę w wypadku uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia.

W orzecznictwie przyjmuje się, że celem zadośćuczynienia pieniężnego jest zrekompensowanie i złagodzenie doznanej krzywdy moralnej. Funkcja kompensacyjna nie wyczerpuje jednak celu, jaki łączy się z zasądzeniem zadośćuczynienia. Celem tym, obok funkcji kompensacyjnej, jest także udzielenie pokrzywdzonemu satysfakcji, gdy inne środki nie są wystarczające do usunięcia skutków naruszenia dobra osobistego. Poziom stopy życiowej społeczeństwa może rzutować na wysokość zadośćuczynienia jedynie uzupełniająco, w aspekcie urzeczywistnienia zasady sprawiedliwości społecznej. Prezentowany we wcześniejszym orzecznictwie pogląd o utrzymywaniu zadośćuczynienia w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa stracił znaczenie, z uwagi na znaczne rozwarstwienie społeczeństwa pod względem poziomu życia i zasobności majątkowej. Decydującym kryterium jest rozmiar krzywdy i ekonomicznie odczuwalna wartość, adekwatna do warunków gospodarki rynkowej. Dla właściwego spełnienia swej funkcji kompensacyjnej zadośćuczynienie nie może być symboliczne i przedstawiać musi ekonomicznie odczuwalną wartość.

Ustalenie, jaka kwota zadośćuczynienia w konkretnych okolicznościach jest odpowiednia należy do sfery swobodnego uznania sędziowskiego . Swoboda ta nie oznacza jednak dowolności, przyznanie odpowiedniej sumy tytułem kompensacji krzywdy, jak i jej odmowa, muszą być osadzone w stanie faktycznym sprawy. Pojęcie sumy odpowiedniej użyte w art. 445 § 1 k.c. w istocie ma charakter niedookreślony, niemniej jednak w judykaturze wskazany przez kryteria, którymi należy się kierować przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia. Zadośćuczynienie winno być stosowne do doznanej krzywdy oraz uwzględniać wszystkie zachodzące okoliczności, w szczególności winne być wzięte pod uwagę takie okoliczności, jak nasilenie cierpień, długotrwałość choroby, rozmiar kalectwa, trwałe następstwa zdarzenia. Nie tylko trwałe, lecz także przemijające zaburzenia w funkcjonowaniu organizmu polegające na znoszeniu cierpień psychicznych mogą usprawiedliwiać przyznanie zadośćuczynienia pieniężnego na podstawie art. 445 § 1 k.c. Sąd, oceniając krzywdę, bierze pod uwagę wszelkie ujemne następstwa uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia w sferze cierpień fizycznych jak i psychicznych. Ponadto jest zobowiązany wziąć pod uwagę nasilenie cierpień, długotrwałość choroby, rozmiar kalectwa, trwałość następstw zdarzenia, wiek poszkodowanego oraz konsekwencje uszczerbku na zdrowiu w życiu osobistym i społecznym.

Sąd Rejonowy podzielił wnioski płynące z opinii biegłych z zakresu neurologii, psychiatrii i psychologii, którzy stwierdzili, że wskutek urazów odniesionych w zdarzeniu z dnia (...) roku powódka doznała długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w łącznej wysokości 10% (5% + 5%), co biegli ustalili w oparciu o przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 roku w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu (tekst jedn. Dz. U. z 2020 r., poz. 233), uwzględniając również istniejące już przed wypadkiem zmiany chorobowe.

Pomimo, że uszczerbek ma charakter długotrwały, to wypadek miał dalej idące skutki niż tylko niedyspozycja fizyczna i konieczność leczenia, gdyż ograniczenia pozostające po zakończonej rehabilitacji nie pozwoliły wrócić powódce do dawnej dyspozycji.

Wszystkie te okoliczności, w tym wysokość ustalonego w toku postępowania uszczerbku na zdrowiu wskazują, że w rozpatrywanym przypadku zachodzą przesłanki wskazane w treści art. 445 § 1 k.c. uzasadniające roszczenie do kwoty 25.000 złotych z tytułu zadośćuczynienia.

Zgodnie z art. 444 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. Obowiązek kompensaty kosztów obejmuje wszelkie koszty wywołane uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia, a więc wszystkie niezbędne i celowe wydatki. Naprawienie szkody obejmuje w szczególności zwrot wszelkich wydatków poniesionych przez poszkodowanego zarówno w związku z samym leczeniem rehabilitacją (lekarstwa, konsultacje medyczne, protezy, kule, wózek inwalidzki itp.), jak i koszty opieki niezbędnej w czasie procesu leczenia oraz inne dodatkowe koszty związane z doznanym uszczerbkiem (np. przejazdów, wyżywienia). Uwzględniona też powinna być utrata części zarobków wynikająca z obniżenia wynagrodzenia za czas trwania choroby.

Nie ulega wątpliwości, że wśród kosztów wynikających z doznanego uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, uwzględnia także koszty dojazdów na zabiegi medyczne i konsultacje. Pozwany w tym zakresie nie kwestionował, że takie wyjazdy miały miejsce, co wynika zresztą z dokumentacji medycznej i opinii biegłych.

Sąd Rejonowy zweryfikował wyliczenia powódki w tym zakresie i uznał je za zasadne. Powódka do obliczenia przyjęła wysokość stawki kosztu używania pojazdów za 1 kilometr przebiegu dla pojazdu o pojemności silnika powyżej 900 cm ³, tj. 0,8358 złotych w 2019 roku według rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 roku w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz. U. z 2020 r. Nr 27 poz. 271 z późn. zm).

Ponadto powódka dochodziła kwoty 2.315,90 złotych tytułem odszkodowania za skutki wypadku komunikacyjnego z dnia (...) roku, stanowiącej zwrot kosztów leczenia w prywatnych placówkach medycznych, zabiegów rehabilitacyjnych, a także na zakup środków farmakologicznych. Na dowód poniesienia przez siebie wskazanych wydatków przedstawiła imienne faktury VAT za zabiegi, wizyty i lekarstwa.

Odnośnie powyższego żądania powódki Sąd Rejonowy wskazał, że art. 444 § 1 k.c. nie nakłada na poszkodowanego obowiązku wykazywania, że nie mógł skorzystać z państwowej służby zdrowia, tym bardziej, że niestety wbrew teoretycznym rozważaniom pozwanego, zawartym w odpowiedzi na pozew, dostępność publicznej służby zdrowia bywa ograniczona właśnie długimi terminami oczekiwania na wizyty, bądź badania lekarskie, która to wiedza ma charakter powszechny i notoryjny. Również opinia biegłego neurologa potwierdza, że powódka ze względu na odległe terminy wizyt w ramach NFZ, była uprawniona do skorzystania z opieki zdrowotnej w prywatnych placówkach medycznych, a poniesione koszty były zasadne.

Wysokość poniesionych przez powódkę kosztów wynika w pełni ze złożonych do sprawy rachunków i faktur.

Łączna kwota poniesionych przez powódkę wydatków na leczenia wynosi 2.336,12 złotych, jednakże mając na względzie treść art. 321 k.p.c. Sąd Rejonowy przyznał powódce zgodnie z jej żądaniem kwotę 2.315,90 złotych tytułem odszkodowania za koszt leczenia.

Odnosząc się zaś do kwestii opieki nad powódką, biegły neurolog wskazał w swojej opinii, że łącznie powódka pomocy osób trzecich potrzebowała przez 2 miesiące (60 godzin). Przyjmując stawkę wynagrodzenia za sprawowaną opiekę na poziomie 20 złotych za godzinę, Sąd Rejonowy uznał, że powódce należy się odszkodowanie za sprawowaną przez osoby trzecie opiekę w wysokości 2.400 złotych, a zatem uwzględniona została w całości kwota dochodzona przez powoda z tego tytułu, wskazana w pozwie oraz piśmie zawierającym rozszerzenie powództwa z dnia 12 października 2020 roku.

Pomocy tej powódce udzielali dziadkowie oraz matka. Należy przy tym podkreślić, że fakt ponoszenia całego ciężaru opieki nad poszkodowanym w czasie leczenia i rehabilitacji przez członków najbliższej rodziny nie zwalnia osoby odpowiedzialnej od zwrotu kwoty obejmującej wartość tych świadczeń .

Biorąc pod uwagę doświadczenie życiowe oraz stawki opieki świadczonej przez profesjonalne podmioty, uznać należało, że stawka w granicach 20 złotych za godzinę nieprofesjonalnej opieki osoby bliskiej nie jest wygórowana i stanowi adekwatną rekompensatę.

Zdaniem Sądu Rejonowego powódka doznała szkody niemajątkowej w postaci długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w łącznej wysokości 10%, a ponadto wykazała, że w okresie rekonwalescencji po zdarzeniu z dnia (...) roku wymagała opieki osób trzecich oraz poniosła koszty zakupu leków, leczenia w placówkach medycznych i dojazdów do lekarzy.

W tych okolicznościach zaktualizowała się zatem odpowiedzialność ubezpieczyciela, a roszczenie powódki należało uznać za uzasadnione w całości.

O odsetkach Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 481 k.c., a o kosztach

procesu na podstawie o art. 98 § 1 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, zasądzając je od pozwanego na rzecz powódki w łącznej kwocie 3.617 złotych.

Ponadto Sąd I instancji na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 113 ust. 1 w zw. z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn. Dz. U. z 2019 r., poz. 785) zasądził od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 1.148,93 złotych tytułem zwrotu wydatków tymczasowo poniesionych przez niego wydatków. Mając przy tym na uwadze, że postanowieniem z dnia 12 lutego 2020 roku powódka została zwolniona od ponoszenia kosztów sądowych w sprawie, Sąd Rejonowy na podstawie art. 98 k.p.c. z art. 13 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, zasądził również od pozwanego kwotę 1.486 złotych tytułem nieuiszczonej opłaty od pozwu.

Od powyższego wyroku wniósł w dniu 10 września 2021 roku (data nadania w placówce pocztowej) apelację pełnomocnik pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W.. Apelujący zaskarżył wyrok w części, tj. w punkcie „1” co do kwoty:

a) 20.000 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 25 grudnia 2019 roku do dnia zapłaty w zakresie zasądzonego zadośćuczynienia za doznaną krzywdę podczas zdarzenia z dnia (...) roku;

b) 1.200 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 3 listopada 2020 roku do dnia zapłaty w zakresie zasądzonego odszkodowania za koszty opieki osób trzecich;

c) 1.882,91 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty:

– 1.074 złotych od dnia 25 grudnia 2019 roku do dnia zapłaty;

– 206,87 złotych od dnia 3 listopada 2020 r. do dnia zapłaty;

– 374,28 złotych od dnia 26 stycznia 2021 r. do dnia zapłaty;

– 227,76 złotych od dnia 11 lutego 2021 roku do dnia zapłaty;

w zakresie zasądzonego od pozwanej na rzecz powódki odszkodowania za poniesione koszty leczenia oraz w punktach „2” i „3” w całości.

Apelujący zarzucił wyrokowi:

a/ naruszenie przepisów postępowania mającego wpływ na treść orzeczenia, tj.: 1. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej nie zaś swobodnej oceny materiału dowodowego przejawiającej się w błędnym uznaniu, że negatywne dolegliwości powstałe w wyniku przedmiotowego zdarzenia utrzymywały się u powódki jeszcze w grudniu 2020 roku, podczas gdy z zebranej w sprawie dokumentacji medycznej, w szczególności dotyczącej wizyt u neurologa, psychologa oraz psychiatry, a także rachunków za zakup leków i wizyty lekarskie wynika, że:

– powódka po zdarzeniu przebywała w szpitalu w okresie od (...) do (...) roku;

– w dniu 15 października 2019 roku odbyła wizytę w (...) Szpitalu(...) w P., gdzie otrzymała skierowanie do neurologa;

– w dniu 19 grudnia 2019 roku odbyła jedną wizytę u neurologa, brak jakichkolwiek kolejnych wizyt u neurologa w późniejszym okresie;

– w dniu 30 grudnia 2019 roku odbyła jedną wizytę u psychologa;

– następnie powódka pomimo deklarowanych dolegliwości bólowych i urazów psychicznych nie podejmowała jakiegokolwiek leczenia przez okres ponad 8 miesięcy;

– powódka od października do grudnia 2019 roku poniosła koszty zakupu leków, jednej rehabilitacji i jednej wizyty u psychologa w wysokości 432,99 złotych, po czym przez następne ponad 8 miesięcy nie ponosiła jakichkolwiek dalszych kosztów leczenia;

w konsekwencji czego brak jest podstaw do przyjęcia, że wizyty u psychologa i psychiatry w okresie od września do grudnia 2020 roku (łącznie 5 wizyt) oraz poniesione od września 2020 roku koszty leczenia mają związek ze zdarzeniem z dnia (...) roku, szczególnie w kontekście wątpliwości zgłoszonych przez biegłego z zakresu psychiatrii w zakresie bardzo dużego odstępu czasu pomiędzy wizytą u psychologa w 2019 roku, a kolejnymi wizytami i brakiem podejmowania jakiegokolwiek leczenia w tym zakresie, co doprowadziło do błędnego zasądzenia od pozwanej na rzecz powódki rażąco wygórowanego zadośćuczynienia w wysokości 25.000 złotych oraz odszkodowania z tytułu zwrotu kosztów leczenia oraz kosztów opieki osób trzecich;

2. art. 205 ¹² § 2 k.p.c. w zw. z art. 235 ² § 2 k.p.c. w zw. z art. 248 § 1 k.p.c. poprzez brak zwrócenia się przez sąd do Narodowego Funduszu Zdrowia o wskazanie placówek medycznych, w których powódka podejmowała leczenie przed oraz po przedmiotowym zdarzeniu, podczas gdy stosowny wniosek dowodowy w tym zakresie został zgłoszony przez pozwaną już w odpowiedzi na pozew, a pozyskanie pełnych informacji o stanie zdrowia powódki przed zdarzeniem jest istotne dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy, szczególnie, że u powódki już przed zdarzeniem występowały dolegliwości bólowe kręgosłupa lędźwiowego oraz otyłość olbrzymia, a jednocześnie Sąd I instancji nie wydał żadnego postanowienia o pominięciu ww. wniosku dowodowego, co skutkowało błędnym uznaniem, że wszystkie obecnie deklarowane przez powódkę dolegliwości mają związek z przedmiotowym zdarzeniem, a w konsekwencji do zasądzenia od pozwanej na rzecz powódki rażąco wygórowanego zadośćuczynienia w wysokości 25.000 złotych oraz odszkodowania z tytułu zwrotu kosztów leczenia oraz kosztów opieki osób trzecich;

3. art. 205 ¹² § 2 k.p.c. w zw. z art. 235 ² § 2 k.p.c. w zw. z art. 278 § 1 k.p.c. poprzez brak dopuszczenia i przeprowadzenia dowodu z łącznej opinii biegłych z zakresu rekonstrukcji zdarzeń drogowych i medycyny sądowej oraz łącznej opinii biegłych z zakresu ortopedii-traumatologii, neurologii i radiologii, podczas gdy te dowody zostały zgłoszone przez pozwaną już w odpowiedzi na pozew i są istotne dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy, a jednocześnie Sąd I instancji nie wydał żadnego postanowienia o pominięciu ww. dowodów, co skutkowało błędnym uznaniem, że powódka w wyniku przedmiotowego zdarzenia doznała krzywdy uzasadniającej przyznanie na jej rzecz rażąco wygórowanego zadośćuczynienia w wysokości 25.000 złotych oraz odszkodowania z tytułu zwrotu kosztów leczenia oraz kosztów opieki osób trzecich;

3. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej, nie zaś swobodnej, oceny materiału dowodowego przejawiającej się w błędnym uznaniu, że powódka przed zdarzeniem z dnia (...) roku była osobą zdrową i sprawną, podczas gdy z zebranego materiału dowodowego, m.in. opinii biegłego neurologa oraz przesłuchania powódki wynika, że powódka przed zdarzeniem cierpiała na dolegliwości bólowe kręgosłupa lędźwiowego oraz otyłość olbrzymią, a dalsze ustalenia w zakresie stanu zdrowia powódki przez zdarzeniem zostały uniemożliwione poprzez brak zwrócenia się przez Sąd I instancji do placówek medycznych NFZ o dokumentację medyczną powódki sprzed dnia zdarzenia, co doprowadziło do błędnego zasądzenia od pozwanej na rzecz powódki rażąco wygórowanego zadośćuczynienia w wysokości 25.000 złotych oraz odszkodowania z tytułu zwrotu kosztów leczenia oraz kosztów opieki osób trzecich;

4. art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 278 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej nie zaś swobodnej oceny materiału dowodowego przejawiającej się w pominięciu następujących okoliczności wynikających z opinii biegłych z zakresu psychiatrii, tj.:

– biegły zgłosił wątpliwości co do okoliczności, że w dniu 30 grudnia 2019 roku u powódki rozpoznano zaburzenia nastroju i zaburzenia lękowe, a powódka nie podjęła leczenia tych zaburzeń;

– z opinii biegłego wynika, że podczas wizyty u psychologa we wrześniu 2020 roku u powódki nie stwierdzono zespołu stresu pourazowego;

co w konsekwencji podważa ustalenia Sądu I instancji, że wizyty u psychologa oraz psychiatry okresie od września do grudnia 2020 roku miały związek z przedmiotowym zdarzeniem, co doprowadziło do błędnego zasądzenia od pozwanej na rzecz powódki rażąco wygórowanego zadośćuczynienia w wysokości 25.000 złotych oraz odszkodowania z tytułu zwrotu kosztów leczenia oraz kosztów opieki osób trzecich;

b/ naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

1. art. 445 § 1 k.c. poprzez jego błędną wykładnię, polegającą na przyjęciu, iż kwota 25.000 złotych stanowi odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną przez powódkę krzywdę, podczas gdy z okoliczności niniejszej sprawy nie wynika by powódka doznała krzywdy uzasadniającej zasądzenie zadośćuczynienia w ww. wysokości, co doprowadziło Sąd I instancji do zasądzenia od pozwanej na rzecz powódki rażąco wygórowanego zadośćuczynienia w realiach niniejszej sprawy;

2. art. 444 § 1 k.c. poprzez jego błędną wykładnię, polegającą na błędnym przyjęciu, że:

– powódka w związku ze zdarzeniem z dnia (...) roku poniosła szkodę majątkową w łącznej wysokości 4.715,90 złotych, podczas gdy brak jest podstaw do przyjęcia, że negatywne skutki ww. zdarzenia powodowały konieczność ponoszenia przez powódkę kosztów leczenia i kosztów dojazdów przez okres od dnia (...) oku do grudnia 2020 roku;

– stawka 20 złotych za godzinę sprawowania opieki nie budzi wątpliwości i jest uzasadniona, podczas gdy ww. stawka odpowiada stawkom za sprawowanie opieki przez wykwalifikowany personel medyczny, a tymczasem w przedmiotowej sprawie opieka była sprawowana przez najbliższą rodzinę, a stan zdrowia powódki nie generował potrzeby sprawowania opieki przez wykwalifikowany personel medyczny, w konsekwencji czego należy przyjąć, że ww. stawka jest rażąco wygórowana;

co doprowadziło do błędnego zasądzenia od pozwanej na rzecz powódki kwoty 2.400 złotych tytułem odszkodowania za koszty opieki osób trzecich oraz kwoty 2.315,90 złotych tytułem odszkodowania za koszty leczenia.

Wskazując na powyższe apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w zaskarżonym zakresie oraz o zasądzenie na jego rzecz od powódki kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa według norm przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie zgodnie z art. 98 § 1 ¹ k.p.c. Ponadto apelujący zgłosił w apelacji wnioski dowodowe.

W odpowiedzi na apelację pozwanego pełnomocnik powódki wniósł o jej oddalenie oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja jest zasadna i skutkuje koniecznością uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

Zasadniczym zarzutem apelacji jest zarzut nieuwzględnienia przez Sąd I instancji zgłoszonych przez pozwanego w odpowiedzi na pozew wniosków dowodowych o zwrócenie się do Narodowego Funduszu Zdrowia o wskazanie placówek medycznych, w których powódka podejmowała leczenie przed oraz po przedmiotowym zdarzeniu oraz o dopuszczenie dowodu z łącznej opinii biegłych z zakresu rekonstrukcji zdarzeń drogowych i medycyny sądowej oraz łącznej opinii biegłych z zakresu ortopedii-traumatologii, neurologii i radiologii na okoliczności wskazane przez pozwanego.

W ocenie apelującego nieprzeprowadzenie powyższych dowodów, które były istotne dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy, przy jednoczesnym nie wydaniu przez Sąd Rejonowy postanowienia o ich pominięciu, skutkowało naruszeniem przepisów prawa procesowego, tj. art. 205 ¹² § 2 k.p.c. w zw. z art. 235 ² § 2 k.p.c. w zw. z art. 248 § 1 k.p.c. oraz art. 278 § 1 k.p.c.

Ocenę tą Sąd Okręgowy podziela. Nie powinno bowiem budzić wątpliwości, że sąd powinien wydać postanowienie dowodowe zarówno wtedy, gdy dopuszcza dowód na wniosek strony (art. 278 § 1 k.p.c.), jak również wówczas, gdy pomija wniosek dowodowy (art. 235 ² k.p.c.). Postanowienia o dopuszczeniu dowodu, jak i o pominięciu dowodu, są co prawda niezaskarżalne zażaleniem, jednakże strona nie zgadzająca się z ich treścią może na podstawie art. 380 k.p.c. zawrzeć w apelacji wniosek o zbadanie ich prawidłowości przez Sąd II instancji.

W rozpoznawanej sprawie Sąd Rejonowy nie wydał żadnej decyzji procesowej w przedmiocie wskazanych powyżej wniosków dowodowych zgłoszonych przez pozwanego, mimo że na rozprawie w dniu 8 lipca 2020 roku postanowił podjąć taką decyzję na posiedzeniu niejawnym po sporządzeniu opinii przez biegłego sądowego neurologa (protokół rozprawy k. 90 odwrót). Z pisemnych motywów zaskarżonego orzeczenia nie wynika przy tym, z jakich to względów dowody te nie zostały przez Sąd I instancji przeprowadzone.

Powyższe rozważania prowadzą do wniosku, że w toku postępowania przed Sądem pierwszej instancji doszło do naruszenia powołanych wyżej przepisów postępowania. W orzecznictwie powszechnie przyjmuje się, że zarzuty naruszenia przepisów postępowania, których skutkiem nie jest nieważność postępowania, wtedy mogą być skutecznie podniesione, gdy strona skarżąca wykaże, że zarzucane uchybienie miało wpływ na treść rozstrzygnięcia. Do omawianych uchybień procesowych uwzględnianych przez sąd odwoławczy na zarzut strony należą również uchybienia związane z gromadzeniem materiału procesowego. Uchybienia te mogą wiązać się np. z bezzasadnym pominięciem zgłoszonych przez stroną dowodów, dopuszczeniem dowodów wbrew zakazom wynikającym z przepisów postępowania, czy niewłaściwym przeprowadzeniem dowodów. Oceniając skuteczność omawianych zarzutów należy odwołać się również do treści art. 162 k.p.c. i wyjaśnić, że co do zasady strona wnosząca skargę apelacyjną nie może skutecznie powołać się na wadliwości postanowienia oddalającego wniosek o przeprowadzenie dowodów, jeżeli nie zwróciła uwagi sądu na to uchybienie w trybie powołanego przepisu.

W przedmiotowej sprawie strona pozwana nie zgłosiła stosownego zastrzeżenia. Jego brak nie może jednak wpływać na potrzebę rozpoznania zgłoszonych zarzutów. W tym zakresie Sąd Okręgowy w pełni podziela stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z 24 września 2009 r. (IV CSK 185/09, MoP 2009, Nr 20, poz. 1082), uznające, że w jeśli sąd nie wyda postanowienia o oddaleniu wniosków dowodowych, strona nie ma obowiązku składania zastrzeżenia z art. 162 k.p.c. w celu skutecznego powoływania się w dalszym toku postępowania na zarzuty z tym związane.

Nieprawidłowe pominięcie zgłoszonych przez stronę pozwaną dowodów uznać należy za istotne dla rozstrzygnięcia.

Przypomnieć należy, że przedmiotem rozpoznania były roszczenia mające wyrównać skutki wypadku komunikacyjnego jakiemu uległa powódka. Formułując w odpowiedzi na pozew swoje stanowisko procesowe pozwany oparł się na twierdzeniu, że na skutek kolizji drogowej z dnia (...) r. u powódki nie powstała żadna krzywda, oraz że to zdarzenie nie spowodowało u niej żadnych trwałych następstw. Wskazał również, że zgłaszane przez powódkę dolegliwości mają charakter subiektywny. Pozwany miał przy tym prawo potwierdzenia zgłoszonymi dowodami zaprezentowanego stanowiska. W tym kontekście zgłoszone wnioski obejmujące zwrócenie się do Narodowego Funduszu Zdrowia o wskazanie placówek medycznych, w których powódka podejmowała leczenie przed i po przedmiotowym zdarzeniu; oraz o dopuszczenie dowodu z łącznej opinii biegłych z zakresu rekonstrukcji zdarzeń drogowych i medycyny sądowej uznać należy za zmierzające do udowodnienia wskazanego wyżej stanowiska. Pominięcia powołanych wniosków dowodowych nie uzasadnia jednocześnie intuicyjne przekonanie sądu o ich nieskuteczności a co za tym idzie o niecelowości ich przeprowadzenia.

Wskazane uchybienie popełnione przez Sąd Rejonowy doprowadziło do nierozpoznania istoty sprawy. Zgłoszone wnioski dowodowe zmierzały do ustalenia braku odpowiedzialności pozwanego wynikającej z art. 445 k.c. oraz art. 444 k.c. Przypomnieć należy, że zastosowanie powyższych przepisów uzależnione jest od każdorazowego stwierdzenia powstania u poszkodowanego uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia. Ocena argumentu o braku tej przesłanki stanowi istotę rozstrzygnięcia o roszczeniach opartych na powołanych przepisach. W ocenie Sądu Okręgowego uchylenie wyroku z powodu nierozpoznania istoty sprawy będzie uzasadnione między innymi wtedy, gdy sąd pierwszej instancji nie zbada podstaw pozwu (wniosku), nie przeprowadzi w tym zakresie postępowania dowodowego i nie dokona oceny materialno-prawnych przesłanek żądania w ustalonym stanie faktycznym. Taka okoliczność zaistniała w przedmiotowej sprawie.

Zaprezentowanego powyżej stanowiska nie może podważyć okoliczność, że Sąd przeprowadził dowody zawnioskowane przez stronę powodową, w szczególności dopuścił dowody z opinii biegłych lekarzy z zakresu neurologii i psychiatrii. Analiza opinii neurologa w sposób jednoznaczny wskazuje, że nie może być ona decydująca dla obrony tezy, że konsekwencją wypadku był uraz skrętny kręgosłupa szyjnego, biegła formułując wskazaną tezę oparła się na wypisach z powypadkowego leczenia powódki. Pozwany miał tymczasem prawo oczekiwać, skoro złożył taki wniosek, że rozstrzygnięcie zostanie poprzedzone oceną czy stwierdzony w dokumentacji medycznej uraz mógł powstać na skutek kolizji drogowej jaka miała miejsce w październiku 2019 r.

Na koniec wyjaśnić należy, że uchybienie powyższe zwalnia Sąd II instancji od oceny pozostałych zawartych w skardze apelacyjnej zarzutów. Ich rozstrzygniecie, co oczywiste musi poprzedzić ustalenie, że u powódki na skutek wypadku doszło do uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowie. Dlatego też konieczne było uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Z powyższych względów, Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 4 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono natomiast na podstawie art. 108 § 2 k.p.c.