Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 stycznia 2020 r.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący	Paweł Hochman
Sędziowie	Stanisław Łęgosz Grzegorz Ślęzak (spr.)
Protokolant	Katarzyna Pielużek

po rozpoznaniu w dniu 13 stycznia 2020 r. w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z powództwa D. B.

przeciwko (...) w P.

o odszkodowanie

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 13 czerwca 2019 r. sygn. akt I C 1903/18

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powoda D. B. na rzecz pozwanego (...) w P. kwotę 1.800,00 (jeden tysiąc osiemset) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą.

Grzegorz Ślęzak Paweł Hochman Stanisław Łęgosz

Sygn. akt II Ca 729/19

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 13 czerwca 2019 roku Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim po rozpoznaniu sprawy z powództwa D. B. s J. przeciwko (...) w P. o zadośćuczynienie w kwocie 30.000 złotych i odszkodowanie w kwocie 2.500 złotych:

1. oddalił powództwo,

2. zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 3.617 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Podstawę powyższego wyroku stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i zarazem rozważania Sądu Rejonowego:

D. B. przebywał w (...) w P. od dnia 11 grudnia 2017 r. do dnia 14 lutego 2018 r. Został przetransportowany do jednostki w związku z udziałem w terapii dla skazanych uzależnionych od alkoholu.

Po przybyciu do aresztu został zakwaterowany na oddziale(...) - oddziale (...)od dnia 11.12.2017 r. do dnia 01.02.2018 r. w celi nr (...). Jest to cela dwuosobowa, której metraż wynosi 6,68 m2.

Następnie został przeniesiony do oddziału (...)i zakwaterowany w jednoosobowej, izolacyjnej celi mieszkalnej nr (...), o powierzchni 6,83 m , w której przebywał od dnia 01.02.2018 r. do dnia 02.02.2018 r.

Od dnia 02.02.2018 r. do dnia 14.02.2018 r. przebywał na oddziale (...), zakwaterowany w celi nr (...) - cela dwuosobowa - cela mieszkalna, odział dla (...), której metraż wynosi 10,54 m2.

Przez cały okres pobytu w celi nr (...) powód był zakwaterowany z jednym skazanym. W dniu 01 lutego 2018 r. w związku z jego agresywnym i wulgarnym zachowaniem oraz zniszczeniem mienia jednostki, wymierzono mu karę dyscyplinarną umieszczenia w celi izolacyjnej. Został wówczas zakwaterowany w celi izolacyjnej nr (...), a następnie z uwagi na dokonanie samouszkodzenia został umieszczony w monitorowanej celi mieszkalnej nr (...). W trakcie pobytu w celi nr (...) oraz (...)powód był zakwaterowany samotnie z uwagi na charakter wymierzonej kary.

Cele mieszkalne (...) w P. są wyposażone w węzeł sanitarny, w którego skład wchodzi ubikacja, umywalka oraz natrysk. Pomieszczenie to jest skanalizowane, doprowadzona jest do niego bieżąca ciepła i zimna woda oraz posiada system wentylacji grawitacyjnej.

W celi jest okno dwuskrzydłowe z lufcikiem u góry, z możliwością otwarcia przez osadzonych. Można je otworzyć na oścież. Jest dostęp świeżego powietrza z zewnątrz. W przypadku uszkodzenia okna, po zgłoszeniu przez osadzonego, usterka jest naprawiana na bieżąco.

Przesłony przed oknami nie tamują mchu świeżego powietrza do wewnątrz budynku.

Wszystkie cele mieszkalne w jednostce są ogrzewane.

Zdarza się, że okna w celi nie można otworzyć na oścież, jednakże parapet przy oknie jest na tyle szeroki, że otwarte w ten sposób okno umożliwia swobodny dopływ świeżego powietrza.

Każda cela posiada okno o standardowej wielkości umożliwiające oświetlenie jej światłem naturalnym. Zamontowane przed oknami przesłony w postaci zmatowionych szyb z tworzywa sztucznego nie wpływają na utrudnioną wentylację pomieszczeń, a sposób ich zamontowania nie utrudnia dostępu światła słonecznego do ceł, powodując jedynie jego rozproszenie. Przesłony - tzw. blendy w oknach spełniają funkcje izolacyjne związane z wykonywaniem kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania w warunkach (...) w P.. Zostały zamontowane podczas procesu budowlanego jednostki i są sukcesywnie wymieniane. Każda cela wyposażona jest w oświetlenie sztuczne tj. oprawę oświetleniową jarzeniową 2 x 36 W, bądź oświetlenie energooszczędne typu LED o takim samym natężeniu światła, która zapewnia odpowiednie warunki oświetleniowe pomieszczenia w przypadku braku lub niezadowalającego oświetlenia dziennego.

Kontrola stanu technicznej sprawności przewodów kominowych wentylacyjnych, spalinowych i dymowych oraz podłączeń w budynku będącym własnością (...) w P. w budynku (...) jest przeprowadzana przez posiadającego wymagane uprawnienia mistrza kominiarskiego.

W wyniku ostatniej kontroli stwierdzono, że na budynku znajdują się urządzenia wentylacyjne, podłączone do przewodów kominowych, wyprowadzonych ponad dach zgodnie z wymogami. Wymiana powietrza w pomieszczeniach wentylowanych jest prawidłowa. Przepływ powietrza w przewodach mierzony był anemometrem elektronicznym typu A - 1200 M2.

W zakres kontroli wchodziło oczyszczanie przewodów kominowych dymowych, spalinowych oraz wentylacyjnych.

Osadzeni otrzymują trzy posiłki dziennie, w tym co najmniej jeden gorący - najczęściej obiad. Posiłki na oddziałach rozdzielają osadzeni pod nadzorem funkcjonariusza oddziałowego.

Posiłki są dostarczane na oddział w specjalnych termosach, które zapewniają ich odpowiednią temperaturę. Ciepłe napoje, w tym herbata są zabezpieczone w termosach.

Zgodnie z Porządkiem Wewnętrznym dla osadzonych w (...) w P. przebywających w oddziałach (...) ustalonych zarządzeniem nr (...) Dyrektora (...) w P., śniadania dla osadzonych są wydawane w godzinach od 07:00 do 08:30, obiady od 11:30 do 13:00 i kolacje od 16:00 do 17:00. Osadzeni przebywający w tym czasie poza oddziałem mieszkalnym otrzymują posiłek po powrocie do oddziału.

Osadzeni mogą wystąpić od Dyrektora jednostki o zezwolenie na posiadanie w celi grzałki albo czajnika elektrycznego.

Spacery odbywają się codziennie według ustalonego planu spacerów w godzinach od 06:30 do 14:00. Po ogłoszeniu spaceru przez oddziałowego i otwarciu cel nieopuszczenie jej przez skazanego oznacza rezygnację ze spaceru.

D. B., przebywając w (...) w P., dokonał w dniu 01, 02 i 04 lutego 2018 r. samouszkodzeń ciała. Samodzielnie zdjął gips z ręki twierdząc, że nie jest mu potrzebny i nie wyraził zgody na ewentualny zabieg chirurgiczny, w związku z czym był przewożony do placówki leczniczej poza jednostkę penitencjarną.

Okoliczności dokonanych samouszkodzeń sugerują jego instrumentalne podłoże. Skazany w ten sposób chciał uniknąć odbywania kary w celi izolacyjnej oraz otrzymać leki przeciwbólowe w zastrzyku. Przy tym zupełnie bezkrytycznie odnosił się do swojego zachowania - był pewny siebie i roszczeniowy, a zachowanie to wymusiło przetransportowanie go do odpowiedniej placówki leczniczej.

W związku z ww. okolicznościami Dyrektor (...) w P. wystąpił do Sądu Okręgowego w Katowicach Wydziału Penitencjarnego i Nadzoru nad Wykonywaniem Orzeczeń Karnych z wnioskiem o obciążenie skazanego D. B. kosztami leczenia.

Sąd Okręgowy w Katowicach obciążył skazanego D. B. kosztami leczenia, powstałymi na skutek samouszkodzeń ciała w postaci: pocięcia lewego przedramienia przy użyciu nożyka z jednorazowej maszynki do golenia, połknięcia zapalniczki, pocięcia klatki piersiowej po lewej i prawej stronie oraz prawego przedramienia a także uderzenia pięścią w metalową szafkę będącą na wyposażeniu celi w wyniku czego doznał powtórnego złamania 5 kości śródręcza prawego:

- w kwocie 409,99 zł i zwolnił skazanego od ponoszenia kosztów sądowych obciążając nimi Skarb Państwa - postanowieniem z dnia 13 listopada 2018 roku w sprawie sygn. akt VIII Kow 4960/18,

- w kwocie 1.050,23 zł i zwolnił skazanego od ponoszenia kosztów sądowych obciążając nimi Skarb Państwa - postanowieniem z dnia 13 listopada 2018 roku w sprawie sygn. akt VUI Kow 4961/18, oraz

- w kwocie 487,47 zł i zwolnił skazanego od ponoszenia kosztów sądowych obciążając nimi Skarb Państwa - postanowieniem z dnia 13 listopada 2018 roku w sprawie sygn. akt VIII Kow 4963/18.

Sąd Okręgowy w Katowicach postanowieniem z dnia 13 listopada 2018 roku w sprawie sygn. akt VIH Kow 4962/18 obciążył skazanego D. B. także kosztami leczenia powstałymi na skutek samouszkodzeń ciała w postaci uderzenia głową i łokciem w wiszącą szafkę będącą na wyposażeniu celi mieszkalnej w łącznej kwocie 399,34 zł i zwolnił skazanego od ponoszenia kosztów sądowych obciążając nimi Skarb Państwa.

Od powyższych orzeczeń D. B. nie odwoływał się, są prawomocne.

W dniu 03.02.2018 r. D. G. (obecnie B.) dokonał zniszczenia talerza płaskiego, talerza głębokiego, miski do mycia deski klozetowej oraz spodni skarbowych wydanych przez administrację jednostki (...) w P.. W oparciu o wycenę sporządzoną przez służbę kwatermistrzowską szkoda wynosiła 110,92 zł.

W związku z tym Dyrektor (...) ustalił wysokość wyrządzonej w dniu 03.02.2018 r. szkody w mieniu (...) w P. na kwotę 110,92 zł i uznał odpowiedzialnym za wyrządzenie szkody osadzonego D. G. (obecnie B.) i zobowiązał go do naprawienia tej szkody poprzez zapłatę kwoty 110,92 zł.

W dniu 07.02.2018 r. D. G. (obecnie B.) dokonał zniszczenia podstawki pod telewizor, deski klozetowej, szufelki i wieszaka wydanych przez administrację jednostki oraz kranu w celi mieszkalnej. W oparciu o wycenę sporządzoną przez służbę kwatermistrzowską szkoda wynosiła 371,08 zł.

Orzeczeniem nr (...) Dyrektor (...) w P. ustalił wysokość szkody wyrządzonej w dniu 07.02.2018 r. w mieniu (...) w P. na kwotę 371,08 zł i uznał odpowiedzialnym za jej wyrządzenie osadzonego D. G. (obecnie B.) i zobowiązał go do naprawienia tej szkody poprzez zapłatę kwoty 371,08 zł.

Od orzeczeń Dyrektora przysługiwało osadzonemu D. B. powództwo do Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. o ustalenie, że należność nie istnieje w całości lub w części.

D. B. nie wnosił powództwa do sądu.

D. B. od początku pobytu w jednostce sprawiał szereg problemów natury wychowawczej. W grudniu odmówił przyjmowania posiłków wydawanych przez administrację, celem wymuszenia doprowadzenia do lekarza i wydania leków. Przez cały okres pobytu w jednostce prezentował silnie roszczeniową postawę, oczekiwał natychmiastowej reakcji ze strony administracji.

W czasie jego pobytu sporządzono 12 wniosków o wymierzenie kary dyscyplinarnej m.in. za zniszczenie mienia jednostki, kierowanie słów wulgarnych do funkcjonariuszy, dokonanie samouszkodzenia o charakterze instrumentalnym.

Terapia dla osób uzależnionych od alkoholu trwa 12 tygodni. W pierwszych czterech tygodniach zajęcia odbywają się raz dziennie o godzinie 9:00, w kolejnych 4 tygodniach - dwa razy dziennie o godzinie 9:00 i 13:00.

D. B. po okresie 4 tygodni, odmówił udziału w zajęciach, które rozpoczynały się o godzinie 9:00. Uczęszczał nieregularnie na zajęcia grupowe o godzinie 13:00. Uczestniczył także w spotkaniach indywidualnych, które są realizowane w godzinach indywidualnie ustalanych z pacjentem, odbywających się poza godzinami przeznaczonymi m.in. na posiłki i spacery.

Stan faktyczny w niniejszym procesie Sąd ustalił na podstawie wszystkich zgromadzonych w sprawie dowodów z dokumentów, w tym dokumentów prywatnych, w szczególności stanowiska kierownika działu kwatermistrzowskiego i notatki służbowej kierownika działu terapeutycznego oraz kopii protokołu przeprowadzonej kontroli okresowej przewodów kominowych, jak również informacji o pobytach i orzeczeniach a także zarządzenia Dyrektora (...) w sprawie ustalenia Porządku Wewnętrznego dla osadzonych w (...) w P.. Wskazane dowody były dla Sądu wiarygodne, zostały sporządzone przez osoby mające wiedzę w zakresie faktów o istotnym znaczeniu dla rozstrzygnięcia. Wiarygodne były dla Sądu również zeznania świadka M. Z. - zastępcy kierownika działu kwatermistrzowskiego, na okoliczność warunków socjalno-bytowych w okresie pobytu powoda w (...) w P.. Zeznania świadka były spójne i logiczne a ponadto znajdowały potwierdzenie w pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym. Powód nie kwestionował prawdziwości i wiarygodności dowodów przedstawionych w sprawie przez stronę pozwaną a Sąd nie znalazł podstaw do tego, by czynić to z urzędu.

Sąd nie dał wiary twierdzeniom powoda, gdyż nie poparł ich żadnymi dowodami na tę okoliczność a ponadto twierdzenia te pozostawały sprzeczne ze zgromadzonym materiałem dowodowym.

Sąd pominął wnioski dowodowe powoda o zobowiązanie strony pozwanej przedstawienia książek ruchu realizacji spacerów na oddziale (...)w czasie objętym pozwem oraz książki ruchu osób roznoszących posiłki na mocy art. 207 § 6 k.p.c. Zgodnie z powołanym przepisem Sąd pomija spóźnione twierdzenia i dowody, chyba że strona uprawdopodobni, że nie zgłosiła ich w pozwie, odpowiedzi na pozew lub dalszym piśmie przygotowawczym bez swojej winy lub że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy albo że występują inne wyjątkowe okoliczności. Ponadto dowody te były nieprzydatne do stwierdzenia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia, bowiem w tych książkach nie odnotowuje się pojedynczych wyjść a jedynie ruch grupy osób.

Jednocześnie zgodnie art. 227 k.p.c. przedmiotem dowodzenia, winny być tylko okoliczności faktyczne sporne między stronami, istotne dla rozstrzygnięcia sprawie. Dla skutecznego złożenia wniosku dowodowego niezbędne jest więc równoczesne wskazanie takich faktów, które podlegają dowodzeniu przez stronę wnioskującą. Sąd oddalił również wniosek powoda o powołanie biegłego psychiatry, jako dowód nieprzydatny dla rozstrzygnięcia, gdyż postępowanie dowodowe nie służy poszukiwaniu dopiero okoliczności, których ewentualne zaistnienie uzasadniałoby żądania zgłaszane przez stronę.

Sąd zważył, iż powództwo D. B. zarówno o charakterze odszkodowawczym jak i w formie zadośćuczynienia nie zostało udowodnione, dlatego podlegało oddaleniu.

Powód sformułował swoje żądanie jako odszkodowanie. Zatem w pierwszej kolejności rozważył zasadność tego żądania w świetle odpowiedzialności deliktowej Skarbu Państwa za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej na podstawie art. 417 § 1 k.c. Następnie rozważył przesłanki odpowiedzialności z tytułu naruszenia dóbr osobistych w oparciu o art. 448 k.c. w zw. z art. 23 i 24 § 1 k.c.

W świetle art. 417 § 1 k.c. za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa.

Skarb Państwa będzie ponosił odpowiedzialność odszkodowawczą za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej, jeżeli będą spełnione łącznie przesłanki tej odpowiedzialności. Do przesłanek tych należy: 1) bezprawne działanie lub zaniechanie - w przypadku pozwanego w postaci niezgodności z prawem wykonywania władzy publicznej, 2) wystąpienie szkody albo szkody niemajątkowej (krzywdy), 3) związek przyczynowy pomiędzy szkodą a bezprawnym działaniem lub zaniechaniem. Jeżeli chociażby jedna z przesłanek nie zostanie spełniona, to Skarb Państwa odpowiedzialności ponosić nie może. W rozumieniu przepisu szkodą jest uszczerbek o charakterze majątkowym, jak i niemajątkowym. Przez niezgodne z prawem wykonywanie władzy publicznej należy rozumieć zarówno bezprawne działanie jak i zaniechanie w sytuacji, gdy z przepisu wynika obowiązek podjęcia określonej czynności. Związek przyczynowy należy określać zgodnie z zasadami ogólnymi Kodeksu cywilnego, w oparciu o art. 361 § 1 k.c., tj. za normalne następstwa bezprawnego działania lub zaniechania, z których szkoda wynikła. Podkreślić należy, iż odpowiedzialność Skarbu Państwa wynikająca z art. 417 k.c. jest niezależna od winy.

W świetle art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Zatem w przedmiotowej sprawie zobowiązanym do wykazania faktów istotnych dla rozstrzygnięcia, mianowicie: wskazania bezprawnego działania lub zaniechania pozwanego, powstania szkody oraz związku przyczynowego pomiędzy nimi, był powód D. B.. W niniejszej sprawie jednak nie przedstawił dowodów na poparcie swoich twierdzeń. W uzasadnieniu pozwu wskazał, iż przebywał w celach, w których przypadająca na jednego osadzonego powierzchnia jest mniejsza niż przewidują stosowne przepisy. Twierdzenie to wywodził z faktu ustawienia jednego z łóżek w celi, które uniemożliwiało otwarcie okna i dopływ świeżego powietrza do wnętrza budynku. Postępowanie dowodowe wykazało, iż cele stosunkowo nowego budynku aresztu śledczego odpowiadają wszelkim normom i standardom co do powierzchni celi mieszkalnej, nadto w czasie pobytu w areszcie śledczym przebywał w trzech celach: na oddziale (...)terapeutycznym w dwuosobowej celi nr (...) o powierzchni 6,68 m - wraz z jednym skazanym, na oddziale (...)w jednoosobowej celi nr(...)o powierzchni 6,83 m i następnie - ze względu na dokonane samouszkodzenie ciała, został umieszczony w monitorowanej dwuosobowej celi nr (...) na oddziale (...), której metraż wynosi 10,54 m2. W trakcie pobytu w celi nr (...) oraz (...) skazany był zakwaterowany samotnie z uwagi na charakter wymierzonej kary. W świetle powyższego zarzuty dotyczące przeludnienia w celach nie potwierdziły się. Pomimo, iż powód wskazywał, że ustawienie łóżka w celi uniemożliwiało całkowite otwarcie okna, to jednak z zeznań świadka M. Z. wynika, że taka sytuacja może się zdarzyć, jednakże pozostaje ona bez wpływu na dostarczanie świeżego powietrza do wnętrza celi z uwagi na szeroki parapet. Kolejny zarzut dotyczący braku wentylacji w celi również nie został potwierdzony w toku postępowania dowodowego. Pomimo, iż kratka wentylacyjna znajduje się tylko w pomieszczeniu sanitarnym, to jednak obecność otwieranego okna bezpośrednio w celi nie zaburza wentylacji pomieszczenia. Ponadto dokonywane okresowo przeglądy kominowe i wentylacyjne nie wykazały nieprawidłowości w ich działaniu. Również przesłony z tworzywa sztucznego przed oknami zamontowane są zgodnie z obowiązującymi ( przepisami, tj. § 31 pkt 6, § 89 pkt 1 i 2 i § 94 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 października 2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 1804) w sprawie sposobów ochrony jednostek organizacyjnych Służby Więziennej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1804). Fakt zabezpieczenia okien przesłonami nie powoduje, aby uniemożliwiały one swobodny dostęp świeżego powietrza do celi. Powód nie wykazał zatem, że w celach, w których przebywał była niewłaściwa wentylacja. Tym bardziej jak sam przyznał, w każdej celi - w kąciku sanitarnym znajdowała się kratka wentylacyjna. Poza tym w celach była możliwość otwierania okien i przewietrzenia pomieszczenia.

Odnosząc się z do zarzutu naruszenia prawa powoda do co najmniej godzinnego spaceru wskazać należy, że godziny, miejsce i sposób odbywania spacerów oraz godziny przeznaczone na sen dyrektor zakładu karnego określa w ustalonym przez siebie porządku wewnętrznym zakładu (art. 73 § 2 KKW) i § 13-15 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie regulaminu organizacyjno-porządkowego wykonywania kary pozbawienia wolności (Dz.U. z 2016 r. poz. 2231). Zgodnie z Porządkiem Wewnętrznym dla osadzonych w (...) w P. przebywających w oddziałach (...), ustalonych zarządzeniem nr (...)Dyrektora (...) w P., śniadania dla osadzonych są wydawane w godzinach od 07:00 do 08:30, obiady od 11:30 do 13:00 i kolacje od 16:00 do 17:00. Osadzeni przebywający w tym czasie poza oddziałem mieszkalnym otrzymują posiłek po powrocie do oddziału. Ponadto osadzeni mogą wystąpić od Dyrektora jednostki o zezwolenie na posiadanie w celi grzałki albo czajnika elektrycznego. Spacery odbywają się codziennie według ustalonego planu spacerów w godzinach od 06:30 do 14:00. Po ogłoszeniu spaceru przez oddziałowego i otwarciu cel nieopuszczenie jej przez skazanego oznacza rezygnację ze spaceru - z czego wynika dobrowolność w korzystaniu z tego prawa. Wbrew twierdzeniom powoda miał on możliwość korzystania ze spaceru, zjedzenia śniadania z ciepłym napojem i wcale mnie musiał wybierać pomiędzy posiłkiem a spacerem. Zauważyć należy, że spacery realizowane były w godzinach od 06:30 do 14:00, natomiast śniadania w godzinach od 07:00 do 08:30. Ponadto cieple napoje lub herbata dla osadzonych zabezpieczone były w termosach.

W świetle powyższego powód nie udowodnił, że w czasie pobytu w (...) P. - od dnia 11 grudnia 2017 r. do dnia 14 lutego 2018 r. miało miejsce jakiekolwiek bezprawne działanie lub zaniechanie pozwanego w postaci niezgodnej z prawem wykonywania władzy publicznej. Nie wykazał również, że doznał jakiejkolwiek szkody majątkowej albo niemajątkowej. Subiektywne poczucie krzywdy powoda nie może uzasadniać odpowiedzialności Skarbu Państwa wbrew regułom dowodzenia przewidzianym w procesie cywilnym i bez wykazania wszystkich przesłanek zasadności dochodzonego przez powoda roszczenia. Dlatego powództwo w oparciu o rozważaną podstawę prawną nie mogło zostać uwzględnione.

Przechodząc do rozważań drugiej z podstaw odpowiedzialności pozwanego, wskazał , iż zgodnie z art. 448 k.c. w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. W świetle art. 23 k.c. do dóbr osobistych człowieka pozostających pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej winnych przepisach zalicza się w szczególności zdrowie.

Art. 448 k.c. stanowi samodzielny instrument ochrony prawnej dóbr osobistych. Przesłankami ochrony, które muszą być spełnione łącznie, są: istnienie dobra osobistego, zagrożenie lub naruszenie tego dobra oraz bezprawność zagrożenia lub naruszenia. Pierwsze dwie przesłanki z art. 448 k.c. udowodnić musi powód dochodzący ochrony, natomiast pozwany może bronić się, wykazując, że nie działał bezprawnie.

W tym zakresie powód również nie udowodnił zasadności swojego roszczenia, zaś zgodnie z art. 6 k.c., to na powodzie spoczywa ciężar dowodu, że doszło do naruszenia dóbr osobistych. Powód twierdził, iż cela była przeludniona, nie było wentylacji oraz w oknach znajdowały się przesłony uniemożliwiające dopływ świeżego powietrza do wewnątrz. Pozwany wszystkim tym twierdzeniom zaprzeczył i przedstawił na poparcie swoich twierdzeń dokumenty wskazujące na odmienny stan rzeczy. Pozwany wykazał, iż cele były odpowiednio wyposażone, a warunki sanitarne odpowiednie. Ponadto z protokołu przeglądu przewodów kominowych wynika, że są one sprawne.

Co do żądania o obciążenie pozwanego kosztami leczenia powoda w czasie wykonywania kary pozbawienia wolności wskazać należy, że roszczenie to było już przedmiotem postępowania w sprawach o sygn. VIII Kow 4960/18, VIII Kow 4961/18, VIII Kow 4962/18 i VIII Kow 4963/18 toczących się przed Sądem Okręgowym w Katowicach. D. B. nie zaskarżył rozstrzygnięć i orzeczenia te są prawomocne i wiążące.

Z ustalonego w sprawie stanu faktycznego wynikają zupełnie przeciwne wnioski, niż wywiedzione przez powoda w pozwie.

Z przytoczonych względów Sąd oddalił powództwo D. B., o czym orzekł w punkcie pierwszym sentencji orzeczenia.

O kosztach Sąd orzekł w oparciu o art. 98 § 1 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Stroną przegrywającą w niniejszej sprawie jest powód D. B., o czym decyduje treść orzeczenia kończącego sprawę - oddalenie powództwa. Strona pozwana poniosła w niniejszej sprawie koszt wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika w kwocie 3.600 zł wraz z opłatą skarbową od udzielonego pełnomocnictwa w wysokości 17 zł. Wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego zostało ustalone w oparciu o treść § 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804, tekst jedn. z dnia 3 stycznia 2018 r. Dz.U. z 2018 r. poz. 265).

Powyższy wyrok zaskarżył w całości powód.

Treść apelacji zredagowanej przez samego powoda zarzuca błędne ustalenia przez sąd , iż powód w celi nie był pozbawiony odpowiedniego dostępu do świeżego powietrza jak również, że spacery nie kolidowały z możliwością skonsumowania śniadania, co w jego ocenie było wynikiem niedoprowadzenia go na rozprawę i nie przesłuchania go w charakterze strony oraz odmową ustanowienia pełnomocnika z urzędu i odmową dopuszczenia wnioskowanych przez niego dowodów.

Pełnomocnik strony pozwanej wnosił o oddalenie apelacji i zasądzenie od powoda zwrotu kosztów procesu za drugą instancję.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja, która nie zawiera uzasadnionych zarzutów a sprowadza się jedynie do przedstawienia odmiennego od Sądu Rejonowego i nie popartego żadnymi dowodami stanowiska, jest oczywiście bezzasadna i nie może wywołać zamierzonego w niej skutku w postaci wzruszenia zaskarżonego orzeczenia, które odpowiada powołanemu w jego uzasadnieniu prawu materialnemu.

Apelujący przytacza bowiem w skardze apelacyjnej zarzuty procesowe, z których żaden nie zasługuje na uwzględnienie.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do zarzutu pozbawienia powoda możności dowodzenia swych praw, stwierdzić należy, iż powód miał możliwość wypowiedzenia się w sprawie w pismach procesowych przedstawiając swoje twierdzenia i wnioski dowodowe i w kierunku przez niego wskazanym Sąd sprawę rozpoznał, wyjaśniając wszystkie istotne dla jej rozstrzygnięcia okoliczności w stopniu pozwalającym na wydanie wyroku. Przedstawione przez powoda nieudowodnione twierdzenia wskazywały na bezzasadność pozwu i nie było potrzeby doprowadzania powoda na rozprawę z (...) w sytuacji gdy stanowisko swoje już zajął pisemnie i zostało ono przez Sąd w sposób wystarczający rozpoznane, Nie było też potrzeby ustanawiania dla powoda pełnomocnika z urzędu w sytuacji gdy postawa tego nie wskazywała na bezradność czy chociażby nieporadność w prowadzeniu sprawy drogą korespondencyjną.

Nie może zatem skutecznie apelacja zarzucać uchybień procesowych, w tym także tych dotyczących oddalenia jego wniosków dowodowych w sytuacji gdy prawidłowe ustalenia tegoż Sądu wskazywały na ich zbędność i nieprzydatność dla rozstrzygnięcia.

Już same twierdzenia powoda, nie dają podstaw do uznania aby zachodził jakikolwiek związek przyczynowy pomiędzy żądanym odszkodowaniem z tytułu kosztów jego leczenia związanych z samookaleczeniami się przez niego. Brak jest także w świetle prawidłowo ustalonych okoliczności sprawy postaw do uznania, że doszło do naruszenia jakichkolwiek dóbr osobistych powoda w związku z osadzeniem go i odbywaniem przez niego kary pozbawienia wolności w zakładzie karnym za wcześniej popełnione przestępstwo.

Lektura materiału aktowego wskazuje więc, iż Sąd Rejonowy rozpoznał sprawę w stopniu wystarczającym dla jej rozstrzygnięcia w świetle zaoferowanego mu przez strony materiału, który poddał wszechstronnej, zgodnej z doświadczeniem życiowym i zasadami logicznego rozumowania ocenie, odpowiadającej wymogom, jakie stawiają jej przepisy art. 233 i 328 § 2 k.p.c., ustalając prawidłowo fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd Okręgowy w całości też akceptuje rozważania prawne Sądu I instancji wskazujące na brak jakichkolwiek podstaw faktycznych i prawnych do uwzględnienia powództwa i nie ma potrzeby przytaczania tego słusznego stanowiska po raz kolejny.

Przywołane w apelacji twierdzenia są gołosłowne, niepoparte jakimikolwiek dowodami i stanowią jedynie nieskuteczną polemikę z trafnym stanowiskiem Sadu I instancji.

Niezasadnym jest także zarzut dotyczący obciążenia powoda zbyt wysokimi kosztami procesu na rzecz strony pozwanej skoro koszty te znajdują uzasadnienie w powołanych przez Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku przepisach. Należy także podzielić w tym miejscu stanowisko Sądu I instancji, że brak jest w sprawie podstaw do zastosowania przepisy art. 102 kpc. Sam bowiem fakt osadzenia powoda w zakładzie karnym nie uzasadniania automatycznie zwolnienia go z obowiązku zwrotu kosztów poniesionych przez drugą stronę.

W tych wszystkich okolicznościach i w świetle trafnych rozważań prawnych Sądu Rejonowego zgodzić należy się ze stanowiskiem tegoż Sądu, że przedmiotowe powództwo podlegało oddaleniu jako pozbawione jakiejkolwiek podstawy faktyczno-prawnej.

Dlatego też, apelacja jako bezzasadna i zmierzająca jedynie do nieskutecznej polemiki z prawidłowym rozstrzygnięciem Sądu I instancji, podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 kpc.

O kosztach procesu między stronami za II instancję orzeczono na zasadzie art. 98 kpc, nie znajdując również podstaw – ze względów już wcześniej wskazanych – do zastosowania art. 102 kpc. Zasądzone od powoda na rzecz strony pozwanej koszty to koszty zastępstwa procesowego pełnomocnika.

Mając na uwadze wszystkie powyższe rozważania oraz powołane w nich orzeczono jak w sentencji wyroku.

Grzegorz Ślęzak Paweł Hochman Stanisław Łęgosz