Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 grudnia 2017 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący	SSO Jarosław Gołębiowski (spr.)
Sędziowie	SSA w SO Stanisław Łęgosz SSO Dariusz Mizera
Protokolant	st. sekr. sąd. Anna Owczarska

po rozpoznaniu w dniu 30 listopada 2017 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa M. P.

przeciwko W. P.

o dopuszczenie do współposiadania

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 6 lipca 2017 roku, sygn. akt I C 84/16

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Bełchatowie, który prowadzi sprawę z udziałem stron – o zniesienie współwłasności, sygn.akt I Ns 1088/16, pozostawiając temu sądowi rozstrzygniecie o kosztach postępowania za instancję odwoławczą.

SSO Jarosław Gołębiowski

SSA w SO Stanisław Łęgosz SSO Dariusz Mizera

Sygn. akt II Ca 758/17

UZASADNIENIE

Zaskarżonym orzeczeniem z dnia 6 lipca 2017 r., w sprawie I C 84/16, Sąd Rejonowy w Bełchatowie po rozpoznaniu sprawy z powództwa M. P. przeciwko W. P. o dopuszczenie do współposiadania:

1. nakazał pozwanej W. P., aby dopuściła powoda M. P. do współposiadania lokalu mieszkalnego położonego w B. przy ulicy (...) mieszkania numer (...) oraz wydanie kluczy do przedmiotowego lokalu i zakazuje jej naruszania posiadania przedmiotowego lokalu i znajdujących się w nim rzeczy;

2. zasądził od pozwanej W. P. na rzecz powoda M. P. kwotę 75 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego.

Powodowi i pozwanej przysługuje w równych częściach po ½ spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego znajdującego się w B. na osiedlu (...). Mieszkanie składa się z 3 pokoi i kuchni.

Powód wyprowadził się z mieszkania w lutym 2015 r. Pozwana w listopadzie 2015 r. wymieniła zamek w drzwiach mieszkania w B. na osiedlu (...) i powód nie ma do niego dostępu. W mieszkaniu znajduję się rzeczy osobiste powoda. Strony są skonfliktowane.

Powód kilkukrotnie wzywał powódkę do wydania kluczy do mieszkania, jednak ta odmawiała.

Sąd Rejonowy zważył, iż powództwo o dopuszczenie do współposiadania zasługuje na uwzględnienie.

Podstawą powództwa jest art. 206 k.c., zgodnie z którym każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli. Przedmiotem pozwu jest współposiadanie spółdzielczego własnościowego prawo do lokalu mieszkalnego. Stosownie do art. 251 k.c. w związku z art. 244 § 1 k.c., do ochrony spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu stosuje się odpowiednio przepisy o ochronie własności.

Zgodnie z art. 478 k.p.c., w sprawach o naruszenie posiadania sąd bada jedynie ostatni stan posiadania i fakt jego naruszenia, nie rozpoznając samego prawa ani dobrej wiary pozwanego.

Uprawnienie współwłaściciela do współposiadania rzeczy wspólnej polega na tym, że jak każdy inny współwłaściciel może on posiadać całą rzecz i korzystać z niej. Jest to więc wspólne uprawnienie, bo żadnemu współwłaścicielowi nie przysługuje z tytułu udziału we własności prawo do wyłącznego korzystania (posiadania) z jakiejś określonej części rzeczy.

Stan faktyczny w zakresie koniecznym dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie był w istocie niesporny. Powód został pobawiony przez pozwaną współposiadania lokalu, do którego przysługuje mu prawo wraz z pozwaną. Lokal jest na tyle obszerny, że istnieje możliwość równoczesnego korzystania przez obie strony. Z istoty może jednocześnie służyć kilku osobom. W tym znaczeniu posiadanie i korzystanie z lokalu przez powoda daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozwaną. Między stronami istnieje konflikt, jednakże w niniejszej sprawie nie może to być w świetle art. 206 k.c. powodem pozbawienia którejkolwiek ze stron wykonywania uprawnień wynikających z przysługującego im ograniczonego prawa rzeczowego.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Kosztami tymi po stronie powoda była opłata od pozwu.

Apelację od powyższego rozstrzygnięcia wniosła pozwana. Podniosła, iż powód dobrowolnie wyprowadził się zajmowanego lokalu. W czasie wspólnego zamieszkiwania, traktował ją w sposób naganny, między innymi dopuszczając się naruszenia nietykalności cielesnej. Nadto podała, że syn M. jest chory na cukrzycę i wymaga oprócz leczenia stabilności emocjonalnej, co mogłoby być naruszone w przypadku ponownego wspólnego zamieszkiwania. Zarzuciła zaskarżonemu wyrokowi naruszenie zasad współżycia społecznego wyrażonych w artykule 5 k.c.

Mając na uwagę powyższe wnosiła o zmianę powyższego wyroku przez oddalenie powództwa.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Wniesiona przez pozwanego apelacja skutkuje uchyleniem zaskarżonego wyroku i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu.

Zgodnie z treścią art. 618 § 1 k.p.c. w postępowaniu o zniesienie współwłasności Sąd rozstrzyga między innymi spory o prawo własności i wzajemne roszczenia współwłaścicieli z tytułu posiadania rzeczy.

Paragraf drugi tegoż przepisu stanowi natomiast, że z chwilą wszczęcia postępowania o zniesienie współwłasności odrębne postępowanie w sprawach wymienionych w paragrafie poprzedzającym jest niedopuszczalne. Sprawy będące w toku przekazuje się do dalszego rozpoznania sądowi prowadzącemu postępowanie o zniesienie współwłasności.

Z powołanych przepisów wypływa reguła niedopuszczalności prowadzenia równoległych postępowań. Wynika to z wprowadzonej przez ustawodawcę gwarancji szerokiej kognicji Sądu w sprawie o zniesienie współwłasności.

W judykaturze ugruntowany jest pogląd, że Sąd II instancji, który stwierdził, że Sąd I instancji nie przekazał sprawy należącej do kategorii spraw określonych w art. 618 § 1 k.p.c. sądowi prowadzącemu postępowanie o zniesienie współwłasności, ma obowiązek uchylić z urzędu zaskarżone orzeczenie i przekazać sprawę sądowi prowadzącemu postępowanie o zniesienie współwłasności, chyba, że postępowanie o zniesienie współwłasności zostało wszczęte po wydaniu wyroku i nie zachodzi podstawa do jego uchylenia oraz przekazania sprawy do ponownego rozpoznania (por. np. uchwałę SN z dnia 21.07.1970r., III CZP 39/70, OSNCP 1971, Nr 2, poz. 25, oraz wyrok SA w Katowicach z dnia 27.01.1998r., I ACa 631/97, OSA 1999, Nr 6, poz. 32, str. 58, Wokanda 1999, Nr 2, str. 44, Biul. Inf. Pr.2000, Nr 1, str. 6 Legalis). Należy podkreślić, iż zapatrywanie to znalazło aprobatę w nauce prawa (por. np. Komentarz do art. 618 k.p.c. pod red. Góra-Błaszczykowska 2015, wyd. 2 (Cioch t. 5 i 7, opublik. w systemie info: Legalis).

Z akt sprawy wynika, że sprawa niniejsza wszczęta została dnia 9 lutego 2016 roku (por. pozew k. 2 i n.). Wyrok kończący to postępowanie został wydany dnia 6 lipca 2017 roku (por. k. 77).

Wszczęcie postępowania o zniesienie współwłasności zainicjowanego wnioskiem W. P. nastąpiło już dnia 28 października 2016 roku, a zatem zanim postępowanie pierwszoinstancyjne zostało zakończone.

W zaistniałej sytuacji Sąd Rejonowy winien był będącą w toku sprawę I C 84/16 przekazać do rozpoznania Sądowi, który prowadzi sprawę o zniesienie współwłasności pod numerem I Ns 1088/16.

W realiach niniejszej sprawy praktyczne znaczenie ma zagadnienie czy żądanie doprowadzenia do współposiadania zmierza w istocie do podziału rzeczy do korzystania (guoad usum), t.z.n. wydzielenie każdemu ze współwłaścicieli fizycznej części rzeczy, z której będzie wyłącznie korzystał. W orzecznictwie przyjęto (por. np. uchwała SN z 29.11.2007r., III CZP 94/07, opublik. w systemie info: Legalis), że sąd dokonuje podziału rzeczy wspólnej guoad usum w postępowaniu nieprocesowym. Podstawą tego podziału stanowią art. 199 zd. 2 i art. 201 zd. 2 k.c.)

Problematyka ta w ogóle nie była przedmiotem oceny Sądu Rejonowego, samo zaś żądanie wyrażone w pozwie sprowadza się w istocie jedynie do dopuszczenia do współposiadania przez wydanie kluczy do przedmiotowego lokalu.

Mając zatem na względzie przedstawione ustalenia, rozważania i powoływane w nich przepisy należało orzec jak w sentencji – na podstawie art. 386 § 1 k.p.c.

JG/AOw

SSO Jarosław Gołębiowski

SSA w SO Stanisław Łęgosz SSO Dariusz Mizera