Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 listopada 2018 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący	SSO Paweł Hochman
Sędziowie	SSA w SO Stanisław Łęgosz SSO Dariusz Mizera (spr.)
Protokolant	st. sekr. sąd. Beata Gosławska

po rozpoznaniu w dniu 19 listopada 2018 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa M. U.

przeciwko (...)z siedzibą w W. i (...)

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Bełchatowie

z dnia 12 czerwca 2018 roku, sygn. akt I C 274/15

1. zmienia zaskarżony wyrok w punkcie drugim sentencji w ten sposób, że zasądza od pozwanych (...)z siedzibą w W. i (...) kwotę 2.682 (dwa tysiące sześćset osiemdziesiąt dwa) złotych z odsetkami w wysokości określonej w ustawie za opóźnienie od dnia 13 marca 2015 roku do dnia zapłaty z tym zastrzeżeniem, że spełnienie świadczenia przez jednego z pozwanych zwalnia drugiego do wysokości dokonanej zapłaty, a w pozostałym zakresie powództwo oddala;

2. zasądza od pozwanych (...) z siedzibą w W. i (...) solidarnie kwotę 585 (pięćset osiemdziesiąt pięć) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą.

SSO Paweł Hochman

SSA w SO Stanisław Łęgosz SSO Dariusz Mizera

Sygn. akt II Ca 704/18

UZASADNIENIE

W pozwie złożonym 05-05-2015 roku (sprecyzowanym co do oznaczenia pozwanego (...) w piśmie z dnia 30-06-2015 r.) M. U. wniósł o zasądzenie od pozwanych (...) z/s w W. i (...) kwoty 10 000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 13-03-2015r. do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia, 3.734 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 13-03-2015 r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania (odpowiadającego wydatkom na dojazdy do placówek medycznych i na zabiegi rehabilitacyjne) -– z zastrzeżeniem, że spełnienie świadczenia przez jednego z pozwanych zwalnia pozostałego¬, ustalenie odpowiedzialności pozwanych za szkody mogące ujawnić się u powoda w przyszłości jako następstwo zdarzenia z 20-01-2014r. oraz o zasądzenie kosztów postępowania.

Z uzasadnienia pozwu wynikało, iż powództwo obejmuje odszkodowanie

i zadośćuczynienie za krzywdę i szkodę poniesioną przez powoda w wyniku zdarzenia z dnia 20-01-2014 r., tj. poślizgnięcia się na oblodzonej drodze w m. W., którego zarządcą jest pozwany (...)

Pozwany (...) nie uznał żądań pozwu i wnosił o jego oddalenie oraz zasądzenie kosztów postępowania podnosząc, że zarządca drogi wykonał obowiązek utrzymania drogi w ustalonym dla niej standardzie, w związku z czym nie można mu zarzucić zawinionego bezprawnego zachowania, co skutkuje brakiem odpowiedzialności (...) i ubezpieczyciela. Pozwany (...) także wniósł o oddalenie powództwa.

W piśmie z 06-06-2016 r. powód rozszerzył powództwo o zadośćuczynienie do kwoty 14. 000 zł z odsetkami ustawowymi od 13-03-2015 r.

Wyrokiem z dnia 12 czerwca 2018 roku Sąd Rejonowy w Bełchatowie po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 maja 2018 roku (...), sprawy z powództwa M. U. przeciwko (...) w W. i (...) o zapłatę

1. zasądził od pozwanych (...) w W. i (...) solidarnie na rzecz powoda M. U. kwotę 15052,00 zł (piętnaście tysięcy pięćdziesiąt dwa złote) wraz z odsetkami w wysokości określonej w ustawie dla poszczególnych okresów opóźnienia :

a) od kwoty 11.052,00 zł (jedenaście tysięcy pięćdziesiąt dwa złote) od dnia 13 marca 2015 roku do dnia zapłaty,

b) od kwoty 4000,00 zł (cztery tysiące złotych) od dnia 1 sierpnia 2016 roku do dnia zapłaty,

2. oddalił powództwo w pozostałym zakresie,

3. zasądził od pozwanych (...) w W. i (...)solidarnie na rzecz powoda M. U. kwotę 3134,71 zł (trzy tysiące sto trzydzieści cztery złote siedemdziesiąt jeden groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Podstawą rozstrzygnięcia były przytoczone poniżej ustalania i rozważania Sądu Rejonowego.

Dnia (...) r. około godziny 11:00 powód przechodząc przez drogę nr (...) w m. W. poślizgnął się na oblodzonej nawierzchni i upadł, doznając urazów.

Zarządcą drogi jest (...) (działający w tym zakresie przez (...)), który ma zawarte ubezpieczenie OC u (...)

Droga w miejscu wypadku nie była niczym posypana, była pokryta warstwą lodu. Tego dnia było bardzo ślisko. Już w nocy trwała akcja usuwania gołoledzi, ale jeszcze nie na drodze (...). Na zmianie nocnej oba samochody używane do posypywania solą i paskiem uległy awarii, co spowodowało przerwę w pracach. Około godz. 9 został wysłany na drogi samochód, który miał pracować m. in. na drodze (...). Samochód wyjechał o 9:30.

Droga (...) jest zaliczona przez (...) do (...) kategorii utrzymania (oznacza to, że gołoledź powinna być usunięta w czasie do 8 godzin od jej powstania). Zarząd dróg ma 2 samochody ciężarowe (pługopiaskarki) do obsługiwania 260 km dróg.

Zgodnie z planem zimowego utrzymania (...) (...)

w B. miał utrzymywać 256,6 km dróg zamiejskich, w tym 23,1 w standardzie (...) i 233,5 w standardzie(...) Inne drogi (...) były utrzymywane na podstawie dodatkowych porozumień przez osobne podmioty (gminy, kopalnię, elektrownię, (...)). Na wypadek braku możliwości utrzymania założonych standardów przewidziano interwencyjne użycie sprzętu doraźnie wynajmowanego od podmiotów zewnętrznych.

W rejonie miejscowości W., gm. D. w dniach (...) (...) r. warunki pogodowe kształtowały się następująco:

• Zachmurzenie całkowite. Niebo pokryte chmurami warstwowymi piętra niskiego. Wysokość podstawy chmur w przedziale od ok. 200 do 600 m.

• W nocy (...) temperatura powietrza dodatnia, ok. 1,0°C, nad ranem w dniu (...). zaczęła się stopniowo obniżać i wynosiła o godz. 08.00 ok. 0,0°C, a o godz. 14.00 ok. -1,0°C. W dniu (...) r. temperatura wynosiła ok. -2,0°C. Temperatura powietrza przy powierzchni gruntu w nocy (...) r. wynosiła ok. 0,0°C, a od godzin porannych (...) była ujemna i wynosiła od -1,0°C do -3,0°C pod koniec następnego dnia.

• W nocy (...) podał deszcz, a miejscami mżawka. W dniu 19.01.począwszy od godzin porannych, okresowo, padał marznący deszcz, a od godzin wieczornych w tym dniu aż do końca (...) miały miejsce ciągłe opady marznącego deszczu oraz mżawki. Natężenie opadów było najczęściej słabe.

• Początkowo powierzchnia gruntu była mokra. Miejscami występowały kałuże. W dniu (...) począwszy od godzin porannych, na skutek marznących opadów i ujemnej temperatury powietrza na powierzchni gruntu utworzyła się gołoledź, która z niewielkimi przerwami zlegała przez cały analizowany okres.

Na skutek doznanych urazów powód pozostawał na zwolnieniu lekarskim od 20-01-2014 r. do 27-07-2014 r.

Od 05-05-2014 r. do 18-08-2014 r. powód odbywał rehabilitację w Ł. – 60 zabiegów. Za część zabiegów zapłacił 1052 zł (nie były już objęte refundacją). Następnie korzystał z rehabilitacji w szpitalu w B. ¬– 10 zabiegów. Poniósł wydatki na dojazdy i parking.

Powód zgłosił roszczenie pozwanym w styczniu 2015 r. W decyzji z 26-02-2015 r. (...) odmówił przyjęcia odpowiedzialności.

Powód mieszka sam, w domu na wsi. Po wypadku przez około 2 tygodnie pomagała mu mieszkająca w pobliżu rodzina, a później sąsiedzi z pobliskich posesji. Przed wypadkiem był aktywny fizycznie, dużo jeździł rowerem, wykonywał wszystkie prace wokół domu.

W wyniku upadku w dniu (...) r. powód doznał złamania podgłowowego kości ramiennej lewej bez istotnego przemieszczenia odłamów. Leczony zachowawczo. Leczenie powikłane przykurczem barku lewego skutkujące koniecznością intensywnej rehabilitacji

i usprawniania celem powrotu prawidłowego zakresu ruchomości.

Obecnie stwierdza się niewielkie ograniczenie ruchomości czynnej barku lewego co wraz ze zgłaszanymi dolegliwościami bólowymi może okresowo ograniczać wykonywanie niektórych czynności związanych z uniesieniem i użyciem znacznej siły kończyny górnej lewej.

Uszczerbek na zdrowiu, którego doznał powód, wynosi 7%. Złamanie wygojone bez istotnego przemieszczenia i zaburzenia osi kości. Obecnie stwierdza się niewielkie ograniczenia ruchomości czynnej {przy zachowanej prawidłowo ruchomości biernej} oraz okresowe bólowe ograniczenia funkcji kończyny górnej lewej. Uszczerbek ma charakter trwały.

W okresie leczenia ze względu na znaczne ograniczenie ruchomości barku lewego powód wymagał intensywnej rehabilitacji i ćwiczeń usprawniających. Rehabilitacja do listopada 2014 r., poprawa funkcji i zakresu ruchomości barku lewego od czerwca 2014 r.

W tym też okresie ze względu na dolegliwości bólowe przyjmował leki. Obecnie leczenia z powodu skutków przedmiotowego urazu powód nie prowadzi, a przeprowadzone badanie nie wskazuje na potrzeby leczenia w tym zakresie.

W okresie unieruchomienia po złamaniu oraz w trakcie prowadzonej rehabilitacji powód miał ograniczenia w wykonywaniu takich podstawowych czynności życiowych jak: kąpiel i czynności higieniczne, sporządzanie posiłków, ubieranie i rozbieranie się, porządki domowe czy zakupy. W okresie 2 miesięcy w wymiarze 3 godzin dziennie, a następnych 2 miesięcy 2 godzin dziennie.

Biorąc pod uwagę rodzaj przebytego złamania {umiejscowienie, stopień deformacji} oraz aktualną funkcję czynnościową barku lewego rokowania na przyszłość wynikające ze skutków przebytego urazu są dobre.

Okresowo mogą się pojawiać dolegliwości bólowe związane z przeciążaniem (dźwiganie, czynności z użyciem siły i pełnym odwiedzeniem) kończyny górnej lewej.

Aktualnie nie stwierdza się u powoda M. U. zaburzeń funkcjonowania psychologicznego związanych bezpośrednio z wypadkiem z dnia (...) roku.

Przyjmuje się, że cierpienie jest subiektywnym negatywnym stanem emocjonalnym całkowicie niemierzalnym. Jedynie w przypadku wystąpienia zaburzeń psychicznych pozostających w bezpośrednim związku przyczynowo -skutkowym z traumatycznym wydarzeniem można w oparciu o zdiagnozowane zaburzenia ocenić rozmiar cierpienia odwołując się do wiedzy na temat charakterystyki danego schorzenia. Z analizy dostępnej dokumentacji medycznej wynika, że u powoda nie były diagnozowane zaburzenia psychiczne związane z zaistniałym wypadkiem. Oznacza to, że zdarzenie nie naruszyło zdolności adaptacyjnych w stopniu wywołującym zaburzenia funkcjonowania psychologicznego wymagającego interwencji psychoterapeutycznej

Okoliczności faktyczne mające znaczenie dla rozstrzygnięcia Sąd ustalił na podstawie zeznań powoda i świadków, dokumentów dotyczących planu utrzymania dróg i jego realizacji w dniach 19-20 stycznia 2014 r., opinii biegłych oraz ekspertyzy (...). Niektórzy ze świadków, co zrozumiałe, nie pamiętali już szczegółów swojej pracy przy zwalczaniu gołoledzi w tym konkretnym czasie, natomiast wszystkie zeznania są zbieżne i wskazują na to, że skuteczność działań podejmowanych w ramach „akcji zima” była bardzo umiarkowana, istniało dodatkowe opóźnienie wywołane awarią piaskarek w nocy z 19 na 20 stycznia, sprzętu faktycznie okazało się być za mało, co skutkowało interwencją w dużym zakresie opóźnioną względem momentu pojawienia się gołoledzi w godzinach porannych 19-01-2014r.

Mając takie ustalenia Sąd zważył, iż powództwo zasługuje na uwzględnienie w części. Podstawą odpowiedzialności pozwanego (...) jest art. 416 kc. Zimowe utrzymanie dróg (...), w tym w tym także zwalczanie śliskości zimowej, stanowi obowiązek (...), co wynika z art. 20 pkt 4 w związku z art. 19 ust. 2 pkt 3 i art. 4 pkt 20 ustawy z dnia 21 marca 1985r. o drogach publicznych. Podstawą odpowiedzialności za szkodę wynikającą z zawinionego nieprawidłowego zachowania stanowi art. 416 kc. Zobowiązane ubezpieczyciela do zapłaty odszkodowania wynika z zawarcia umowy ubezpieczenia OC (art. 822 § 1 kc). Zgodnie z art. 822 § 4 kc, uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela.

Pozwanemu (...) należy zarzucić następujące uchybienia świadczące

o zawinionym zaniechaniu odpowiedniego zadbania o stan nawierzchni drogi w zakresie zwalczania śliskości zimowej:

• zaliczenie zdecydowanej większości dróg faktycznie objętych działaniem zarządu do ostatniej kategorii utrzymania,

• niezapewnienie wystarczającej ilości sprzętu, bowiem posiadane piaskarki nie wystarczały do utrzymania dróg (to niewystarczające utrzymanie wynika z punktu następnego) w sytuacji utrzymującej się gołoledzi, co nie jest nadzwyczajnym zjawiskiem w naszych warunkach pogodowych;

• przede wszystkim: już w dniu 19.01 począwszy od godzin porannych, na skutek marznących opadów i ujemnej temperatury powietrza na powierzchni gruntu utworzyła się gołoledź, która z niewielkimi przerwami zlegała do końca następnego dnia – a zatem już od rana 19.01 był czas na takie zorganizowanie prac, w tym ewentualne najęcie sprzętu od podmiotów zewnętrznych, aby skutecznie zwalczyć gołoledź, co nawet przy najniższym standardzie utrzymania powinno nastąpić w ciągu 8 godzin,

• pomimo istnienia gołoledzi już od co najmniej kilku godzin, zlecenie wyjazdu na drogę obejmującą odcinek we W. nastąpiło dopiero około godziny 9 w dniu 20-01-2014 r.

Brak należytego (w sensie organizacyjnym, i w następstwie faktycznie na drodze) zadbania o stan nawierzchni drogi, na której powód doznał urazu, ma charakter bezprawny już z tej przyczyny, że musi być negatywnie oceniane z punktu widzenia zwykłych zasad współżycia społecznego. Zachowanie jest bezprawne, gdy popada w kolizję z istniejącym porządkiem prawnym. Przez pojęcie porządku prawnego należy rozumieć zarówno nakazy i zakazy wynikające z obowiązujących przepisów prawnych, jak i wytworzone i przyjęte w społeczeństwie zasady współżycia społecznego. Gdy postępowanie narusza powyższe nakazy lub zakazy albo zasady współżycia społecznego, jest bezprawne i spełnia przesłankę obiektywnej wadliwości zachowania się”.

Podstawą żądania powoda jest przepis art. 444 § 1 oraz 455 § 1 kc.

Zgodnie z art. 444 § 1 kc, w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Art. 445 § 1 stanowi, że w wypadkach przewidzianych w art. 444 sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Uszkodzenie ciała w rozumieniu art. 444 § 1 kc polega na naruszeniu integralności fizycznej człowieka (np. rany, złamania). Naruszenie to może dotyczyć nie tylko samej powłoki cielesnej, ale również tkanek oraz narządów wewnętrznych (uszkodzenie organów wewnętrznych). Rozstrój zdrowia natomiast wyraża się w zakłóceniu funkcjonowania poszczególnych organów bez ich widocznego uszkodzenia (np. zatrucie, nerwica, choroba psychiczna). Możliwe jest jednoczesne zaistnienie uszkodzenia ciała i rozstroju zdrowia.

Przepisy kodeksu cywilnego nie zawierają żadnych kryteriów, jakie należy uwzględniać przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia pieniężnego. Sąd powinien wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności konkretnej sprawy mające wpływ na rozmiar doznanej krzywdy, a zwłaszcza stopień i czas trwania cierpień fizycznych i psychicznych, prognozę na przyszłość, wiek poszkodowanego.

Zadośćuczynienie określone w art. 445 § 1 kc ma przede wszystkim charakter kompensacyjny i tym samym jego wysokość musi przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość. Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego wysokość ta nie może być nadmierna w stosunku do doznanej krzywdy i aktualnych stosunków majątkowych społeczeństwa, a więc winna być utrzymana w rozsądnych granicach (p. wyrok SN z dnia 22 marca 1978 r., IV CR 79 / 78 ). Winna to być zatem kwota „odpowiednia”. Dla oceny, czy określona suma jest „odpowiednim” w rozumieniu art. 445 § 1 kc zadośćuczynieniem za doznaną krzywdę, decydujące znaczenie ma charakter i rozmiar krzywdy doznanej przez poszkodowanego. Nie bez znaczenia jest tak ze szeroko rozumiana sytuacja życiowa, w jakiej znajduje się poszkodowany. Na ocenę tę nie ma natomiast wpływu sytuacja – w szczególności majątkowa – sprawcy szkody .

Powstały u powoda uszczerbek zdrowia biegły lekarz ocenił na 7 % korzystając z Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania (Dz.U.2013.954 j.t.) i ocena taka powinna być punktem odniesienia dla Sądu przy ustalaniu rozmiaru doznanej krzywdy. Nie należy jednak zapominać, iż procentowy rozmiar uszkodzenia ciała i rozstroju zdrowia jest tylko jednym (posiłkowym) z kryteriów ustalania wysokości zadośćuczynienia i nie determinuje tej kwoty bez uwzględnienia wszystkich innych okoliczności sprawy.

Powód w wyniku wypadku doznał urazów fizycznych, bólu oraz stresu spowodowanego samym wypadkiem i koniecznością poddania się leczeniu, odczuwał i nadal – okresowo, przy obciążeniu ¬– odczuwa dolegliwości bólowe oraz z powodu doznanych urazów i przebiegu leczenia doznawał ograniczeń w wykonywaniu zwykłych codziennych czynności oraz dotychczasowych aktywności, był uzależniony od pomocy innych osób, co powodowało dodatkowy dyskomfort oraz był wyłączony z życia zawodowego.

Obecnie stwierdza się niewielkie ograniczenie ruchomości czynnej barku lewego co wraz ze zgłaszanymi dolegliwościami bólowymi może okresowo ograniczać wykonywanie niektórych czynności związanych z uniesieniem i użyciem znacznej siły kończyny górnej lewej.

W okresie leczenia ze względu na znaczne ograniczenie ruchomości barku lewego powód wymagał intensywnej rehabilitacji i ćwiczeń usprawniających.

W okresie unieruchomienia po złamaniu oraz w trakcie prowadzonej rehabilitacji powód miał ograniczenia w wykonywaniu takich podstawowych czynności życiowych jak: kąpiel i czynności higieniczne, sporządzanie posiłków, ubieranie i rozbieranie się, porządki domowe czy zakupy. W okresie 2 miesięcy w wymiarze 3 godzin dziennie, a następnych 2 miesięcy 2 godzin dziennie.

Rokowania na przyszłość wynikające ze skutków przebytego urazu są dobre. Okresowo mogą się pojawiać dolegliwości bólowe związane z przeciążaniem (dźwiganie, czynności z użyciem siły i pełnym odwiedzeniem) kończyny górnej lewej.

Biorąc pod uwagę wszystkie przytoczone okoliczności Sąd uznał, iż żądanie zadośćuczynienia w kwocie 14 000 zł jest w pełni uzasadnione. Zatem powództwo co do zadośćuczynienia w zakresie należności głównej podlegało uwzględnieniu w całości.

Nie zasługuje na uwzględnienie żądanie ustalenie odpowiedzialności pozwanego za skutki wypadku mogące powstać w przyszłości. Biegli w opiniach nie przewidują innych niż już zaistniałe, mogących powstać w późniejszym okresie następstw zdarzenia, które wywołało szkodę.

Poniesione przez powoda wydatki związane z rehabilitacją były w pełni uzasadnione, a ich poniesienie w kwotach wynikających z załączonych faktur w zestawieniu z zeznaniami powoda nie budzi wątpliwości, dlatego należało uwzględnić żądanie zasądzenia odszkodowania odpowiadającego wymienionym kosztom mając na uwadze treść opinii biegłego, a także znany Sądowi z urzędu (i znany powszechnie) fakt długiego oczekiwania na wizyty lekarskie i zabiegi rehabilitacyjne finansowane przez NFZ oraz potrzebę szybkiego zastosowania takich zabiegów w okresie bezpośrednio następującym po wypadku dla złagodzenia bólu i lepszych efektów rehabilitacji. Wydatki na leczenie są normalnym następstwem urazów doznanych w wypadku. Omawiane wydatki są kosztami, których powód nie poniósłby, gdyby mu nie wyrządzono szkody. Nie można przy tym odmówić poszkodowanemu skorzystania z leczenia odpłatnego. Intencją ustawodawcy, wyrażoną w przepisie art. 444 § 1 k.c., było objęcie granicami odszkodowania dochodzonego przez osobę, która doznała szkody w wyniku uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, wszelkich kosztów pozostających w adekwatnym związku przyczynowym ze szkodą, a więc tych, które zostały poniesione w sposób niezbędny i celowy na działania zmierzające do poprawy stanu zdrowia. Przepis art. 444 § 1 k.c. nie nakłada na poszkodowanego obowiązku wykazywania, iż nie mógł skorzystać z państwowej służby zdrowia. Koszty rehabilitacji powoda wyniosły 1052 zł i w tym zakresie uwzględniono powództwo o odszkodowanie.

Natomiast jeśli chodzi o koszty związane z dojazdami do placówek medycznych, to choć w ogóle fakt ich poniesienia jest niewątpliwy, to powód, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, w ogóle nie udowodnił ich wysokości ani okoliczności pozwalających na ich obliczenie (np. jakim samochodem dojeżdżał, jakie jest spalanie i jakiego paliwa w przypadku tego pojazdu). W związku z tym w pozostałej części powództwo o odszkodowanie uległo oddaleniu.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c. z tym zastrzeżeniem, że nie można pozwanemu przypisać opóźnienia w zakresie roszczenia objętego rozszerzonym powództwem (4.000 zł) już od daty 13-03-2015 r., stąd odsetki od omawianej kwoty zasądzono od dnia następującego po poręczeniu pozwanym odpisu pisma zawierającego rozszerzenie powództwa.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c., stosunkowo rozdzielając koszty procesu. Powód wygrał sprawę w 85 %, powinien ponieść koszty procesu w 15 %.

W pozostałej części obciążają one pozwanego. Kosztami po stronie powoda były: wpis 687 i 200 zł, wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 2400 zł (§ 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu), opłaty od pełnomocnictw 34 zł, wydatki na opinie biegłych 391,67 i 466,87 zł, łącznie koszty po stronie powoda: 4179,54 zł. Po stronie pozwanego kosztami były wynagrodzenie pełnomocnika 2400 zł, wydatki na ekspertyzę (...) 369 zł; łącznie koszty po stronie pozwanego: 2786 zł. Razem koszty wyniosły 6965,54 zł. Powoda obciąża 15 % tej kwoty, zatem 1044,83 zł. Powód poniósł koszty w wysokości 4179,54 zł, więc może żądać od pozwanego różnicy między ostatnimi kwotami (kosztami obciążającymi powoda a poniesionymi przez niego) tytułem zwrotu części kosztów – 3134,71 zł.

Apelacje od powyższego rozstrzygnięcia w imieniu powoda złożył jego pełnomocnik zaskarżając wyrok w części oddalającej powództwo w zakresie odmawiającym zasądzenia na rzecz powoda zwrotu kosztów dojazdów do placówek medycznych.

Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił;

1. naruszenie przepisów postępowania, mające istotny wpływ na treść rozstrzygnięcia, w postaci:

a) art. 233 § 1 k.p.c. poprzez zastosowanie całkowicie dowolnej oceny materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, w tym przesłuchania strony powodowej oraz załączonego do pozwu dokumenty o nazwie" Koszty związane z dojazdami na zabiegi rehabilitacyjne", które to naruszenie przepisów postępowania doprowadziło do błędu w ustaleniach faktycznych polegającego na przyjęciu, ze powód w ogóle nie udowodnił wysokości ani okoliczności pozwalających na obliczenie kosztów dojazdów powoda na zabiegi rehabilitacyjne, chociaż sam fakt poniesienia kosztów dojazdów na w/w zabiegi Sąd uznał za „niewątpliwy",

b) art. 322 k.p.c. poprzez zaniechanie jego zastosowania, pomimo że niniejsza sprawa dotyczy naprawienia szkody, ścisłe udowodnienie roszczenia w zakresie poniesionych kosztów dojazdów było nader utrudnione, a nawet niemożliwe, a okoliczności sprawy w tym fakty podane przez powoda w trakcie jego przesłuchania, a także znajdujące odzwierciedlenie w dokumencie o nazwie: „Koszty związane z dojazdami na zabiegi rehabilitacyjne" pozwalały na oszacowanie szkody oraz zasądzenie przez Sąd odpowiedniej sumy według swojej oceny,

c) art. 328 § 2 k.p.c. poprzez całkowite pominięcie w sporządzonym uzasadnieniu odniesienia się do dowodów przeprowadzonych na wniosek powoda, w szczególności przesłuchania strony powodowej oraz załączonego do pozwu dokumenty o nazwie" Koszty związane z dojazdami na zabiegi rehabilitacyjne"

III. Powołując się na powyższe zarzuty skarżący wnosił o zmianę zaskarżonego,

wyroku w zakresie jego punktu 2 poprzez zasądzenie na rzecz powoda solidarnie od pozwanych kwoty 2.682 zł wraz z odsetkami w wysokości określonej w ustawie dla poszczególnych okresów opóźnienia od dnia 13 marca 2105 roku do dnia zapłaty.

Nadto wnosił o zasądzenie od pozwanych solidarnie na rzecz powoda zwrotu kosztów procesowych w postępowaniu apelacyjnym, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja powoda jest w pełni zasadna.

Sad Rejonowy odmawiając zasądzenia na rzecz powoda zwrotu kosztów dojazdu do placówek medycznych na zabiegi rehabilitacyjne ograniczył się do stwierdzenia, iż choć fakt ich poniesienia jest niewątpliwy to powód nie udowodnił ich wysokości ani okoliczności pozwalających na ich obliczenie. Uszło jednak uwadze Sądu Rejonowego, iż już przy pozwie zostało załączone oświadczenie powoda opatrzone tytułem „Koszty związane z dojazdami na zabiegi rehabilitacyjne” które zawiera szczegółowe wyliczenie kosztów ze wskazaniem pokonanych przez powoda kilometrów oraz średnim spalaniem jego pojazdu oraz kosztami parkingu. Powyższe zostało powtórzone w pozwie.

W takiej sytuacji nie było podstaw do pominięcia tej pozycji podczas zasądzania odszkodowania zwłaszcza, że liczba dojazdów wynikała z dokumentacji leczenia rehabilitacyjnego a sama zasadność zabiegów nie była kwestionowana przez Sąd..

Podkreślenia wymaga, że w sytuacji, gdy szkoda jest bezsporna, a tylko nie została w procesie wykazana jej wysokość, sąd mając do dyspozycji materiał dowodowy zgromadzony na chwilę zamknięcia rozprawy, ustala jej ostateczną wysokość. Temu celowi służy właśnie art. 322 k.p.c., którego naruszenie słusznie skarżący zarzuca. Zezwala on bowiem sądowi na zasądzenie odszkodowania w wysokości ustalonej przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności sprawy. Sąd nie może zaś, mając wątpliwości, jaka ma być ostateczna wysokość odszkodowania, oddalić powództwo jeżeli poza sporem jest, że strona skarżąca szkodę poniosła (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 marca 2012 r., II CSK 362/11 baza Legalis ).

W świetle zebranych dowodów trudno również podzielić pogląd Sądu I instancji, że powód nie wykazał poniesienia kosztów dojazdów do placówek medycznych. Poniesione koszty z tego tytułu nie budzą żadnych wątpliwości, zważywszy chociażby na odległość z miejsca zamieszkania powoda do placówek medycznych oraz koszt benzyny.

Już tylko na marginesie należy zauważyć, iż koszty których zwrotu domaga się powód są znacznie niższe niż koszty wynikające z rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy ( Dz.U. nr 27 poz. 271 ze zm.) którymi czasami posiłkuje się Sąd w tego rodzaju rozliczeniach.

Reasumując apelacja odnosi zamierzony skutek i musi prowadzić do uwzględnienia powództwa we wnioskowanym zakresie dlatego też na podstawie art.386 par. 1 k.p.c. należało orzec jak w pkt 1 wyroku.

Konsekwencją uwzględnienia apelacji było rozstrzygnięcie o kosztach procesu za instancję odwoławczą o czym orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. stosownie do wyniku sprawy.

SSO Paweł Hochman SSA w SO Stanisław Łęgosz SSO Dariusz Mizera