Portal Orzeczeń

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 16 lipca 2021 roku Sąd Rejonowy w Opocznie oddalił powództwo (...) z siedzibą w S. przeciwko (...)z siedzibą w W. o zapłatę (pkt 1) oraz zasadził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 90 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt 2).

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne Sądu Rejonowego:

W dniu (...) roku doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego doszło do uszkodzenia pojazdu F. (...) o numerze rejestracyjnym (...), należącego do B. J..

W dniu 24 lipca 2017 roku szkoda została zgłoszona pozwanemu (...) w W..

W dniu 26 lipca 2017 roku powód (...)z siedzibą w S. zawarł z B. J. umowę najmu pojazdu zastępczego nr (...). Przedmiotem najmu był samochód marki F. (...). Strony ustaliły, iż stawka dobowa za najem pojazdu wynosić będzie 300 złotych netto.

Wraz z umową najmu samochodu zastępczego powód i B. J. zawarli umowę cesji, na mocy której poszkodowana przelała na powoda wierzytelność w postaci prawa do odszkodowania za korzystanie z samochodu zastępczego w okresie od dnia powstania szkody do dnia zakończenia naprawy samochodu poszkodowanej. O dokonanej cesji wierzytelności powód poinformował pozwanego drogą mailową.

Po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego pozwany w dniu 28 lipca 2017 roku uznał szkodę na pojeździe F. (...) o numerze rejestracyjnym (...) jako całkowitą i wypłacił w dniu 2 sierpnia 2017 roku na rzecz poszkodowanej odszkodowanie w kwocie 4.600 złotych.

Poszkodowana B. J. naprawiała auto około 2-3 tygodnie, wymieniane były drzwi kierowcy i pasażera. Wynajętym pojazdem poszkodowana jeździła rzadko, może jechała nim cztery razy przeważnie stał na podwórku. Potrzebowała auta na dojazdy do pracy i do użytku w gospodarstwie domowym. Poszkodowana nie chciała początkowo auta zastępczego, ale zadzwonił do niej mężczyzna z jakiejś firmy i przekonał ją do samochodu zastępczego. Nie chciała jeździć autem zastępczym. Do pracy dojeżdżała z koleżankami ich samochodami. Nie chciała uszkodzić auta zastępczego. Pozostający z poszkodowaną we wspólnym gospodarstwie mąż ma własne auto, które również wykorzystywał na dojazdu do pracy.

W dniu 10 sierpnia 2017 roku poszkodowana B. J. zwróciła samochód zastępczy do wypożyczalni prowadzonej przez powoda.

W związku z wynajmem auta zastępczego na okres łącznie 15 dób powód w dniu 10 sierpnia 2017 roku wystawił fakturę nr (...) na kwotę 5.535 złotych brutto płatną w terminie do dnia 24 sierpnia 2017 roku. Jako płatnika wskazano pozwanego (...) w W.. Ww. faktura została wysłana pozwanemu (...)drogą mailową tego samego dnia.

W piśmie z dnia 27 sierpnia 2017 roku pozwany poinformował powoda, że zostało przyznane odszkodowanie w kwocie 1.249,68 złotych. Wskazano, że pozwany ograniczył okres najmu do 4 dni, jednocześnie weryfikując stawkę dobową do wysokości 254 złotych netto. W piśmie z dnia 2 października 2017 roku powód odwołał się od powyższej decyzji.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany w piśmie z dnia 17 października 2017 roku poinformował powoda, że uznając stawkę dobową wskazaną w fakturze dokona dopłaty odszkodowania w kwocie 226,32 złotych. Decyzja o przyznaniu dodatkowego odszkodowania została wydana przez pozwanego w dniu 18 października 2017 roku.

W piśmie z dnia 15 listopada 2017 roku powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 4.059 złotych za fakturę nr (...).

W odpowiedzi na wezwanie do zapłaty pozwany (...) w W. pismem z dnia 24 listopada 2017 roku podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie.

W piśmie z dnia 31 marca 2020 roku powód wniósł kolejne odwołanie od decyzji pozwanego, który z kolei w piśmie z dnia 8 kwietnia 2020 roku poinformował powoda, że po dokonaniu ponownej analizy akt sprawy nie znalazł podstaw do zamiany dotychczasowych decyzji.

Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił na podstawie wskazanych dokumentów oraz zeznań świadka B. J..

Przy tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał, że powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Motywując powyższe wskazał, że w przedmiotowej sprawie nie była kwestionowana zasada odpowiedzialności pozwanego wynikająca z umowy ubezpieczenia OC sprawcy szkody, spór dotyczył natomiast uzasadnionych kosztów najmu samochodu zastępczego.

Zgodnie z treścią art. 361 § 2 k. c. statuującego zasadę pełnego odszkodowania naprawienie szkody obejmuje wszelkie poniesione straty, zaś art. 363 § § 1 k. c. stanowi, że naprawienie szkody powinno nastąpić poprzez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź też zapłatę odszkodowania pieniężnego zależnie od wyboru poszkodowanego.

W uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 17 listopada 2011 roku w sprawie III CZP 5/11, OSNC 2012/3/28), która otworzyła w szerokim zakresie możliwość domagania się zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego także przez osoby nie prowadzące działalności gospodarczej, Sąd Najwyższy już w tezie wyraźnie zastrzegł, że odpowiedzialność ubezpieczyciela obejmuje „celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego”. Wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 2020 roku, III CZP 63/19, Legalis 2292784).

Przy czym należy wskazać, że ustalenie czy poniesienie określonych kosztów związanych z najmem pojazdu zastępczego, mieści się w ramach szkody i normalnego związku przyczynowego, należy dokonywać zawsze na podstawie konkretnych okoliczności sprawy.

W niniejszej sprawie poszkodowana faktycznie korzystała z auta zastępczego przez 4 dni, mimo że samochód zastępczy był w posiadaniu poszkodowanej w okresie od 26 lipca 2017 roku do dnia 10 sierpnia 2017 roku. Pozwane towarzystwo zapłaciło powodowi kwotę 1.476 złotych, za cztery dni najmu samochodu, przy przyjęciu stawki 369 złotych brutto za jeden dzień najmu samochodu. Pozwane towarzystwo nie kwestionowało stawki najmu wskazanej przez powoda. Kwestionowany był tylko uzasadniony czas najmu auta zastępczego.

Jak wynika z zeznań świadka B. J. poszkodowana nie jako została namówiona do wynajęcia samochodu zastępczego. Z samochodu tego nie korzystała, może przejechała się nim kilka razy, było to około 4 dni. Samochód zastępczy stał na podwórku. Do pracy dojeżdżała z koleżankami.

W tych okolicznościach Sąd Rejonowy uznał, że najem samochodu zastępczego za okres powyżej czterech dni uznać był nieuzasadniony. Poszkodowana wykazała się niefrasobliwością skoro najęła auto zastępcze nie mając zamiaru z niego korzystać. Obowiązkiem towarzystwa ubezpieczeniowego nie jest pokrywanie kosztów wygenerowanych w umowie zawartej pomiędzy przedsiębiorcą świadczącym usługi a poszkodowanym.

O kosztach procesu Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c.

Od powyższego wyroku wniósł w dniu 21 września 2021 roku (data nadania w placówce pocztowej) apelację pełnomocnik powoda (...)z siedzibą w S.. Apelujący zaskarżył wyrok w całości, zarzucając mu naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy, tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez zastosowanie dowolnej i swobodnej oceny dowodów i dokonanie ustaleń faktycznych sprzecznych z treścią zebranego materiału dowodowego poprzez:

– błędną ocenę dowodów prowadzącą do konstatacji, iż poszkodowania nie potrzebowała samochodu zastępczego, wbrew nawet stanowisku pozwanego, który uznał 4 dni najmu samochodu;

– błędne przyjęcie, że wobec przejechania przez poszkodowaną przez 15 dni najmu 1.787 kilometrów, co daje dziennie 120 kilometrów dziennie, nie był jej potrzebny samochód zastępczy;

– niedopuszczenie dowodu z opinii biegłego ds. motoryzacji w sytuacji, gdy wiedza specjalna w zakresie uzasadnionego czasu najmu, co doprowadziło do nierozpoznania sprawy co do istoty;

– pominięcie protokołów odbioru samochodu zastępczego, z którego wynikał obiektywny zakres korzystania z pojazdu, co spowodowało błędny wniosek, że poszkodowana sporadycznie korzystała z pojazdu zastępczego, podczas gdy przez cały czas najmu przejechała ona 1.787 kilometrów.

Wskazując na powyższe apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa, bądź ewentualnie o przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. Ponadto apelujący wniósł o zasądzenie od strony pozwanego na jego rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego przed Sądem I i II instancji.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja zasługuje na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie poza sporem pozostawał fakt zaistnienia kolizji oraz udzielenia jej sprawcy przez pozwanego ochrony ubezpieczeniowej w ramach odpowiedzialności cywilnej kierowców. Pozwany nie kwestionował co do zasady swojego obowiązku pokrycia kosztów wynajmu samochodu zastępczego, a także ostatecznie wysokości ustalonej przez powoda stawki dobowej za wynajem auta zastępczego, a jedynie wskazany przez powoda okres najmu tego pojazdu poszkodowanej.

W ocenie Sądu Okręgowego należy przyznać rację apelującemu, że Sąd Rejonowy naruszył art. 233 § 1 k.p.c., albowiem dokonał ustaleń faktycznych sprzecznych z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego przyjmując, że poszkodowana nie potrzebowała samochodu zastępczego dłużej niż przez 4 dni najmu.

W tym zakresie wskazać należy, że z załączonego do pozwu protokołu zdawczo-odbiorczego wynika jednoznacznie, że poszkodowana B. J. korzystała z samochodu zastępczego w okresie od 26 lipca 2017 roku do 10 sierpnia 2017 roku, czyli przez 15 dni (k. 11). W okresie tym samochód, który wynajmowała poszkodowana, przejechał łącznie 1.787 kilometrów. Wskazany protokół został podpisany osobiście przez poszkodowaną.

Z kolei w oświadczeniu dla Towarzystwa Ubezpieczeniowego poszkodowana oświadczyła, że na czas oczekiwania i naprawę uszkodzonego pojazdu skorzystała z przysługującego jej prawa najmu pojazdu zastępczego udostępnianego przez (...)z siedzibą w S., a wynajęcie auta było konieczne, gdyż do swojej wyłącznej decyzji nie posiadała innego auta, a skorzystanie z środków komunikacji publicznej po szkodzie nie było możliwe lub wiązałoby się z istotnymi ograniczeniami (oświadczenie k. 28).

W świetle powyższego trudno, jak to uczynił Sąd I instancji, uznać za wiarygodne złożone przez poszkodowaną B. J. na rozprawie w dniu 2 lipca 2021 roku, a więc niemalże 4 lata po zawarciu umowy najmu pojazdu, zeznania w zakresie, w jakim wynika, że korzystała ona z samochodu zastępczego sporadycznie i w istocie nie był jej potrzebny.

Analiza powołanych zeznań wskazuje dodatkowo na sprzeczność zawartych w nich informacji. B. J. najpierw zeznała, że jeździła samochodem zastępczym przez około 3 tygodnie, a następnie, że samochód w większości czasu stał na podwórku. Skoro samochód istotnie stał na podwórku, to rodzi się pytanie, skąd wziął się jego przebieg w okresie najmu wynoszący 1.787 kilometrów (co stanowi około 120 kilometrów dziennie), potwierdzony co należy podkreślić przez samą pozwaną w protokole zdawczo-odbiorczym.

Z zeznań poszkodowanej nie wynika przy tym, że jeździła autem jedynie przez 4 dni najmu, a więc przez okres, co do którego pozwany już w toku postępowania likwidacyjnego uznał żądanie powoda. Okres najmu pokrywa się przy tym z okresem naprawy należącego do poszkodowanej pojazdu uszkodzonego.

Wobec powyższego uznać należało, że pozwany nie zakwestionował skutecznie w toku postępowania zasadności roszczenia powoda o zwrot kosztów wynajmu auta zastępczego, które to roszczenie zostało ograniczone przez powoda w toku postępowania sądowego do kwoty 488 złotych ponad kwotę uznaną i wypłaconą przez pozwanego w toku postępowania likwidacyjnego.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok w punktach „1” i „2” uwzględniając powództwo w całości i zasądzając na podstawie art. 98 k.p.c. koszty procesu od pozwanego na rzecz powoda.

O kosztach procesu za instancję odwoławczą orzeczono natomiast na podstawie art. 98 k.p.c. oraz § 2 pkt 1 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800).