Portal Orzeczeń

POSTANOWIENIE

Dnia 18 grudnia 2018 r.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Jarosław Gołębiowski (spr.)

Sędziowie: SO Dariusz Mizera

SA w SO Grzegorz Ślęzak

po rozpoznaniu w dniu 18 grudnia 2018 roku w Piotrkowie Tryb.

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku Skarbu Państwa reprezentowanego przez (...)

z udziałem Gminy(...).

o odłącznie nieruchomości z księgi wieczystej nr (...) i przyłączenie jej do nieruchomości objętej księgą wieczystą nr (...)

na skutek apelacji wnioskodawcy

od postanowienia Sądu Rejonowego w Piotrowie Tryb. z dnia 9 października 2018 r., sygn. akt (...)

postanawia: oddalić apelację.

Sygn. akt II Ca 808/18

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 09 października 2018 roku Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim oddalił wniosek Skarbu Państwa reprezentowanego przez (...) z udziałem Gminy (...)o odłączenie nieruchomości z księgi wieczystej nr (...) i przyłączenie jej do nieruchomości objętej księgą wieczystą nr (...).

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 22 sierpnia 2018 roku, wydanym w sprawie (...), referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim oddalił wniosek Skarbu Państwa reprezentowanego przez (...) o odłączenie z księgi wieczystej nr (...) nieruchomości położonej w P., przy ul. (...) , w obrębie nr (...) P., o pow. (...), oznaczonej numerem działki (...), stanowiącej drogę i przyłączenie jej do nieruchomości objętej księgą wieczystą nr (...) i wpisanie w dziale II tejże księgi wieczystej jako właściciela Gminę (...)na podstawie Uchwały nr (...) Rady Miasta (...) w sprawie przebiegu dróg gminnych w granicach administracyjnych miasta pozycja (...) ; ul. (...), która została dołączona do wniosku.

W dacie złożenia powyższego wniosku m.in. w/w nieruchomość była objęta księgą wieczystą nr (...) i jako jej właściciel ujawniony był Skarb Państwa - (...).

Natomiast księga wieczysta nr (...) była prowadzona dla nieruchomości położonej w P., powiat (...) grodzki, woj. (...), oznaczonej numerem działki (...) o pow. (...)ha. W jej dziale jako właściciel ujawniona była Gmina (...)

Z treści uzasadnienia w/w postanowienia wynika, iż przyczyną oddalenia wniosku był m.in. brak legitymacji procesowej czynnej wnioskodawcy do wystąpienia z przedmiotowym wnioskiem.

Skargę na wyżej opisane postanowienie wniósł wnioskodawca Skarb Państwa reprezentowany przez (...) zaskarżając je w całości.

Wnosił o zmianę przedmiotowego postanowienia oraz rozpoznanie sprawy zgodnie z zawartym we wniosku żądaniem.

W uzasadnieniu skargi podniósł m.in., że połączenia kilku nieruchomości w jedną może żądać jedynie właściciel nieruchomości ( art. 21 u.k.w.h) a tym na dzień składania wniosku, w stosunku do działki nr (...), położonej w obrębie (...), był Skarb Państwa, zgodnie z zapisami księgi wieczystej nr (...), którą przy rozpoznawaniu wniosku o wpis w księdze wieczystej bada rozpoznający wniosek.

W tym stanie rzeczy, wnosił, jak w petilum skargi.

Sąd Rejonowy zważył, iż skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 626 ² § 5 k.p.c. wniosek o wpis może złożyć :

- właściciel nieruchomości.

- użytkownik wieczysty,

- osoba na rzecz, której wpis ma nastąpić,

- albo wierzyciel, jeżeli przysługuje mu prawo, które może być wpisane w księdze wieczystej,

- w sprawach dotyczących obciążeń powstałych z mocy ustawy wniosek może złożyć uprawniony organ.

W sprawie niniejszej bezspornym jest, iż wnioskodawcą i skarżącym jest Skarb Państwa - reprezentowany przez (...) oraz na dzień złożenia wniosku jako właściciel nieruchomości z której ma być odłączona przedmiotowa nieruchomość jest wnioskodawca a właściciel nieruchomości do której ma być przyłączona jest Gmina (...)

Wnioskodawca do wniosku dołączył również dokument, z którego wynika, że utracił prawo własności do nieruchomości objętej wnioskiem, tj. wykazał odpowiednim dokumentem następstwo po osobie wpisanej jako jej właściciel w dziale II księgi wieczystej nr (...) na rzecz Gminy (...) ( por. art. 34 u.k.w.h).

W tej sytuacji, skoro wnioskodawca nie należy do kręgu osób wymienionych w art. 626 ^{( 2)} §5 k.p.c., nie ma legitymacji procesowej czynnej do złożenia przedmiotowego wniosku, który oprócz odłączenia nieruchomości z księgi wieczystej nr (...) zawiera również wniosek o przyłączenie jej do księgi wieczystej nr (...) i o wpis prawa własności na rzecz Gminy (...)

W tym stanie rzeczy i na podstawie, wyżej powołanych, przepisów oraz art. 398 § ²² i 3 k.p.c. w zw. z art. 626 ⁹ k.p.c. Sąd orzekł, jak w sentencji postanowienia.

Apelację od powyższego postanowienia wniósł wnioskodawca, zaskarżając je w całości.

Zaskarżonemu postanowieniu zarzucił naruszenie przepisu art. 6262 § 5 k.p.c. poprzez przyjęcie, że Skarb Państwa nie należy do kręgu podmiotów, które w niniejszej sprawie mogły wystąpić o dokonanie wpisu w księdze wieczystej.

Wnosił o zmianę przedmiotowego orzeczenia oraz rozpatrzenie sprawy zgodnie z zawartym we wniosku żądaniem o odłączenie z księgi wieczystej (...) działki (...) i dołączenie jej do księgi wieczystej (...).

Sąd okręgowy zważył, co następuje:

Wniesiona apelacja podlega oddaleniu.

Postępowanie wieczystoksięgowe jest rodzajem postępowania nieprocesowego. Jest ono uregulowane w sposób szczególny tj. poprzez przepisy art. 626 ¹ kpc. i następne.

Szczególny charakter tego postępowania polega min. na tym, iż inaczej niż w innych postępowaniach unormowany jest krąg uczestników.

W postępowaniu nieprocesowym krąg osób zainteresowanych określa przepis art. 510 § 1 i § 2 kpc. W postępowaniu wieczystoksięgowym krąg uczestników wyznacza treść art. 626 ¹ § 2 kpc. (por. postanowienie SN z 16.06.2004 roku I CZ 48/04, OSNC 2005/6/108 str. 71, Biul. SN 2004 Nr 11, MP 2015, Nr 11, str. 555, Legalis Nr 65954).

Dzieje się tak dlatego, że art. 626 ¹ § 2 kpc. jest przepisem szczególnym w stosunku do art. 510 kpc i eliminuje możliwość jego zastosowania w postepowaniu wieczystoksięgowym (por. np. postanowienie SN z 19.04.206 roku V CSK 27/06, Legalis Nr 208517, uzasadnienie postanowienia SN z 11.01.201 r. V CKN 1841/00, OSNC 2001/7-8/113, postanowienie SN z 14.01.2011, II CSK 241/10, Legalis).

Reasumując, w przypadku postępowania wieczystoksięgowego mamy do czynienia z zawężeniem kręgu osób uprawnionych do udziału w postepowaniu w porównaniu z ogólnymi przepisami postępowania nieprocesowego (por. np. K. Flaga-Gieruszyńska w: Zieliński, Komentarz KPC, 2016, Legalis; A. Góra-Błaszczykowska w: Góra-Błaszczykowska, Komentarz KPC).

Odrębna regulacja prawna dotyczy legitymacji wnioskodawców w postępowaniu wieczystoksięgowym. Zawarta jest ona w przepisie art. 626 ² § 5 kpc. Zgodnie z tym unormowaniem wniosek o dokonanie wpisu może złożyć właściciel nieruchomości, użytkownik wieczysty, osoba na rzecz której wpis ma nastąpić, albo wierzyciel, jeśli przysługuje mu prawo, które może być wpisane w księdze wieczystej.

Identycznie jak w przypadku uczestników krąg wnioskodawców, a więc osób legitymowanych do złożenia wniosku o wpis w księdze wieczystej ustawodawca w w/w przepisie określił wyczerpująco. Norma ta więc nie podlega wykładni rozszerzającej (por. np. H. Ciepła, w: H. Dolecki, T. Wiśniewski KPC, Komentarz, t. 3, 2013, s. 370; J. Gudowski w: T. Ereciński, KPC, Komentarz, t.4, 2016, s. 447 - 448, J. Zawadzka w: J. Pisuliński, Komentarz KWU, 2014, s. 1209).

Właściciel jest podmiotem bezsprzecznie legitymowanym. Podkreślenia wymaga to, iż ustawodawca posługuje się wyłącznie określeniem „właściciel” w czasie aktualnym. Przepis ten nie dotyczy byłego właściciela a więc podmiotu, który w wyniku czynności prawnej, orzeczenia sądowego czy też decyzji administracyjnej utracił status właściciela. Takiemu podmiotowi przysługuje jedynie uprawnienie do złożenia wniosku o wykreślenie go z istniejącej księgi wieczystej jako właściciela (por. np. St. Rudnicki, Komentarz do ustawy o księgach wieczystych i hipotece, W-wa 1996, Wyd. Prawnicze t. 4 do art. 38 , str. 148 in fine).

Takie rozróżnienie jest w nauce prawa powszechnie akceptowane. Wymieniając właściciela w czasie teraźniejszym podkreśla się, że może on i tylko on zgłosić wniosek o ujawnienie swojego prawa własności, nabytego w wyniku zdarzenia prawnego (por. np. art. 626 ² kpc. Gniewosz 2018, wyd. 2, Kodeks postępowania cywilnego. Art. 626 ¹ - 626 ¹³ . Komentarz 2018, wyd. 2, rozdział VA, teza 2).

Podnieść należy, że legitymacja poprzedniego właściciela do złożenia wniosku o wpis własności wygasa wobec faktu, że nabycie własności następuje na mocy (z chwilą) stosownego zdarzenia prawnego (por. w/w Komentarz, t. 2 in fine oraz art. 626 ² kpc. red. Zieliński 2017 wyd. 9 Flaga-Gieruszyńska. Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz 2017, wyd. 9).

Z akt księgi wieczystej wynika, że wniosek pochodzi od Skarbu Państwa reprezentowanego przez (...) (por. wniosek k. 53 - 54, skargę na postanowienie referendarza sądowego, k. 60, 60v, postanowienie Sądu Rejonowego z 9.10.2018 r. k. 65 i nast.)

Powyższe musi oznaczać - co podniesiono wyżej- że wniosek pochodzi od podmiotu nieuprawnionego tj. nie od właściciela lecz byłego właściciela.

Z tej przyczyny trafnie Sąd Rejonowy wniosek złożony przez podmiot nielegitymowany oddalił.

W konsekwencji brak było podstaw do uwzględnienia apelacji, co skutkowało jej oddaleniem (art. 385 kpc.)

Na koniec należy podkreślić, że wniesiona apelacja została sformułowana w sprawie wielce ogólnikowo. Jej autor nie wyodrębnił w niej zarówno zarzutów z zakresu prawa procesowego czy też materialnego.

W istocie wniesiony środek odwoławczy sprowadza się jedynie do przytoczenia treści art. 626 ² kpc. bez żadnej refleksji jurydycznej.

W konsekwencji należało uznać, iż autor apelacji podjął bezskuteczną polemikę z prawidłowymi rozważaniami prawnymi Sądu I instancji.

Z powyższych względów orzeczono jak wyżej.